11 matstovur við í Den danske Spiseguide

Den danske Spiseguide heiðraði teimum bestu matstovunum í Føroyum

Umboð fyri heiðraðu matstovurnar. Frá vinstru Hotel Hafnia, Simmer Dim/Munkastova, Koks, Katrina Christiansen, Fútastova, The Tarv, Ræst og at enda John Mikkelsen, matstovuleiðari heima í Havn við fýra heiðursbrøvum, Áarstova, Barbara, Etika og Bitin (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Føroyska mastovuvinnan – í hvussu so er tann í Havn – hevur eitt høgt støði.

Hetta varð staðfest hósdagin, tá 11 ymsar matstovur vórðu heiðraðar við serligum skreytblaði at hanga upp í matstovuni.

Tað er Den danske Spiseguide, sum letur henda heiðurin. Og hetta merkir, at tær 11 matstovurnar, tær eru í Havn, umborð á Norrønu og Frammi við Gjónna, verða umrøddar í bókini við umleið 300 teimum bestu matstovunum í kongaríkinum.

Tað er danski matkennarin, Bent Christensen, sum síðan 1978 hevur givið út hesa vegleiðing og ummæli av bestu matstovunum í ríkinum.

Tá Bent Christiansen byrjaði, kom Michelin og aðrir altjóða matummælarar ikki nærhendis donskum og norðurlendskum køkum. So er ikki longur, men hann hevur kortini trúliga givið sína guide út.

Vanliga verður skipað fyri einum galladøgurða á einari matstovu um heystið, men tað kundi ikki lata seg gera í ár.

Tí var stig tikið til at skipa fyri einum serligum lítlum handanartiltaki á matstovuni Húsagarði á Hotel Brandan seinnapartin í dag. Stigtakarar vóru Johan Mortensen og Gutti Winther saman við Svein í Heiðunum, tænastuleiðara hjá Smyril Line.

Karin Visth, matstovuleiðari og víntænari á Koks (Mynd: Sverri Egholm)

Tær 11 matstovurnar eru:

Upptiknar í Den danske Spiseguide: Ræst og Fútastova, Heima í Havn.

Heiðrað við “Kniv & Gaffel”, sum eru fyri matstovur, ið hava “ein áhugaverdan køk við góðum prísi/góðsku”: Hotel Hafnia og Etika.

Ein stjørna verður givin fyri matstovum, ið borðreiða við mati og drekka á einum støði, sum er oman fyri danskt miðal. Matstovan Katrina Christiansen fekk henda heiðurin.

Tvær stjørnur verða givnar fyri  matstovur, ið veita eina avbjóðandi og spennandi uppliving við góðari tænastu og vegleiðing. Tvær stjørnur fingu: Barbara Fishhouse og Áarstova. Barbara Fishhouse var eisini millum tær tilnevndu til ársins fiskamatstova 2020. Eisini Bitin og Simmer Dim umborð á Norrønu, sum í næstum skiftir navn til Munkastova, vórðu heiðraðir við tveimum stjørnum sum smyrjibreyðs- og “frokost”-matstovur. Simmer Dim var eisini millum tær tilnevndu til at gerast Ársins Smyrjibreyðsmatstova 2020

Matstovuleiðarin á The Tarv og "Ársins kjøt-sommelier", Wi Ounsa (Mynd: Sverri Egholm)

Tríggjar stjørnur verða givin matstovum har tað altíð er trygd fyri mati, drekka og servering á hægsta stigi. Tríggjar stjørnur fekk The Tarv. Harafturat var matstovuleiðarin Wi Ounsa eisini kosin Ársins kjøt-sommelier 2020.

Endiliga er tað Koks frammi við Gjónna, sum er í eisnum flokki fyri seg millum føroyskar matstovur. Koks verður flokkað EEE, sum í Den danske Spiseguide stendur fyri Europa Exclusive Elite, og er sostatt bólkað millum tær fáu matstovurnar, ið verða mettar eins høgt og áttu tær tríggjar stjørnur hjá Michelin.

Efturat EEE, varð  matstovuleiðarin, Karin Visth, eisini millum tey tilnevndu til Ársins Sommelier (víntænari) 2020. Á serliga rating-listanum yvir dygdina á vínkortinum, fær Koks 32 av 35 møguligum stigum.

Johannes Jensen, stjóri í Gist og Vist (Mynd: Sverri Egholm)

Johan Mortensen (Mynd: Sverri Egholm)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. Jan 2021

Hálv millión meira til Taks til eftirlit av innsmugling

Landsstýrismaðurin í fíggjarmálum, Jørgen Niclasen, hevur sent løgtinginum dagføring av tollógini, sum skal tryggja Taks betur amboð til eftirlit við innsmugling av rúsevnum

Jørgen Niclasen (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Landsstýrismaðurin við fíggjarmálum, Jørgen Niclasen, hevur sent Løgtinginum eina dagføring av tolllógini, sum millum annað tryggjar tollarum fult elektroniskt innlit í ferðafólkalistar og upplýsingar, sum flutningsfeløgini hava um tann ferðandi.

Landsstýrismaðurin fær heimild til í kunngerð at áseta neyvari reglur, um hvørjar upplýsingar skulu latast um ferðafólk, og hvussu upplýsingarnar skulu latast. Við broytingini fær TAKS eina greiðari og meiri einsháttaða mynd av teimum ferðandi, sum skal brúkast til at gera váðametingar av ferðafólki og manningum, sum koma um føroyskar havnir og um flogvøllin.

Váðametingar hava víst seg gagnligar í marknaðeftirlitum hjá grannalondum okkara, og við broytingini í kunngerðini kann TAKS krevja, at talgildu upplýsingarnar verða latnar á ein ávísan hátt. Hetta tryggjar, at viðgerðin av upplýsingum verður einsháttað og at til ber at fremja eina váðagreining í nóg góðari tíð til at tryggja eitt nøktandi fysiskt eftirlit, tá fólk koma til landið.

Løgtingið hevur hækkað játtanina hjá TAKS til eftirlitið av innsmugling av rúsevnum við 500.000 krónum.

Men tað hevur týdning fyri landsstýrismannin við fíggjarmálum at herða átøkini móti rúsevnissmugling, og tí er dagføringin av tolllógini bara fyrsta stigið:

- Eg øtist sjálvsagt yvir vaksandi rúsevnistrupulleikan í Føroyum og nýggju framferðarhættirnar, sum síggjast í narkoumhvørvinum. Vit mugu gera alt, sum vit kunnu móti hesum kriminalitetinum, sigur Jørgen Niclasen, landsstýrismaður við fíggjarmálum.

Nútímansgerð av tolllógini
Lógaruppskotið frá landsstýrismanninum í fíggjarmálum hevur eisini eina røð av dagføringum í tolllógini, broytingar í ásetingum, og ruddað verður upp í reglum og ásetingum, sum ikki eru tíðarhóskandi.

Eitt nú eru broytingar í tollsatsum, sum ein avleiðing av handilssáttmálanum millum Føroyar og ES. Seyða- og geitakjøt, umframt ávísar framleiðslur úr seyða- ella geitakjøti, kunnu í avmarkaðum nøgdum flytast tollfrítt til Føroya úr ES londum.

Lógaruppskotið er gjørt í samstarvi við TAKS og hevur verið til hoyringar hjá øllum viðkomandi pørtum. Dátueftirlitið lat inn hoyringarsvar, sum tey einastu, og viðmerkingarnar hjá Dátueftirlitinum eru tiknar til eftirtektar og rættaðar í lógaruppskotinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. Jan 2021

Gistingarnar fóru næstan niður í helvt í fjør

Góðar 108.000 gistingarnætur vórðu seldar í 2020 - hetta svarar til 55 prosent av 2019

Rættiligur yvirkapasitetur hevur verið í føroysku gistingarhúsvinnuni í ár, serliga eftir at nýggjastu hotellini vórðu tikin í brúk (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Føroysku gistingarhúsini høvdu seldu bert eina góða helvt av gistingum í 2020 í mun til árið fyri.

Hagstova Føroya hevur nú gjørt upp hagtølini fyri gistingarnar, ella gistingarnæturnar, í 2020, og her sæst týðuliga hvussu hart gistingarhúsvinnan er rakt av, at so at siga øll ferðavinna støðgaði upp í 2020 orsaka av korona.

Føroyska ferðavinnan var í hæddini í 2019 við 197.886 gistingum – og tað var eisini orsøkin til at ikki færri enn tvey stór nýggj hotell vórðu bygd í Havn eins og eitt av hotellunum fór undir umfatandi útbygging.

Nú tølini fyri gistingarnar í 2020 eru løgd saman, so kom talið av gistingum upp á 108.653 gistingar. Hetta svarar til 55 prosent av tí, sum selt varð í 2019.

Hotellini og gistingarhúsini høvdu 94.940 gistingar, kampingplássini høvdu 5.479, 7.869 gistingar vóru í leigaðum íbúð ella húsum og 365 gistingar eru skrásettar sum ból og biti.

Airbnb er ikki við í hagtølunum hjá Hagstovuni.

Hagstovan hevur gjørt upp hagtølini fyri gistingarnætur síðan 2013. Tað árið 132.265 gistingar, og tey seks árini fram til 2019 gekk talið stútt uppeftir. Gistingarnar í 2020 lógu sostatt yvir 23.612 lægri enn í 2013.

Tá hugt verður eftir hvør hevur keypt gistingarnar á hotellunum, so sæst, at tað eru flest danir, ið hava biðið um hotellsong í Føroyum í 2020.

Hotellini og gistingarhúsini seldu 39.552 gistingar til danir og 33.496 gistingar til føroyingar. Triðstørsti kundabólkurin eru týskarar, ið keyptu 2.782 gistingar í 2020.

Hinvegin eru tað føroyingar, sum eru nógv størsti kundin, tá tað snýr seg um at leiga summarhús ella -íbúð. Av teimum 7.869 útleigaðu gistingarnætrunum í húsi ella íbúð vórðu tær 6.575 bílagdar av føroyingum.

Sama er galdandi viðvíkjandi gistingunum á kampingplássum. Av 5.479 gistingum, vórðu tær 3.549 keyptar av føroyingum, vísa hagtølini. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2021

Mugu gera alt fyri at basa kynsligum ágangi

Allir stovnar og felagsskapir, sum eru um børn og ung, skulu krevja reina revsiváttan frá starvsfólkum og sjálvbodnum, heldur Djóni Nolsøe Joensen, sum hevur latið eitt uppskot inn um at seta í verk skipan við barnaváttanum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Altjóða kanningar vísa, at millum 10 og 25 prosent eru fyri kynsligum ágangi sum børn, og vit vita, at hetta eisini er ein umfatandi trupulleiki her á landi. Djóni Nolsøe Joensen hevur nú lagt eitt uppskot til samtyktar fyri Løgtingið um at seta eina skipan við barnaváttanum í verk.

- Eg vil við hesum uppskotinum staðiliga vísa á, at vit sum samfelag eiga at gera alt, sum vit eru ment, til tess at basa kynsligum ágangi. Eg mæli tí til, at tað sum skjótast verður lógarkravt at krevja inn barnaváttan frá øllum, sum arbeiða við børnum undir 15 ár, sigur Djóni Nolsøe Joensen, tinglimur fyri Javnaðarflokkin.

Ein barnaváttan er ein víðkað revsiváttan, har upplýst verður, um viðkomandi persónur er dømdur fyri at hava gjørt seg kynsliga inn á børn. Sum støðan er í dag áliggur tað ikki arbeiðsgevara, privat, kommunalt ella hjá landinum, at krevja barnaváttanir frá arbeiðstakara á t.d. námsfrøðiliga økinum. Í 2012 var uppskot til samtyktar, um at heimila fólki at biðja um barnaváttan, samtykt í Løgtinginum. Henda heimildin verður brúkt av summum í dag, men tað er framvegis einki krav at biðja um barnaváttan.

- Í Danmark, sum vit ofta samanbera okkum við, hevur hetta verið krav síðan ár 2005. Sostatt kunnu vit staðfesta, at føroysk børn eru ikki eins væl vard á hesum økinum, sum børnini í grannalondum okkara, vísir Djóni Nolsøe Joensen á.

Tá málið varð viðgjørt á tingi seinast, vóru fleiri hoyringspartar á fundi í rættarnevndini m.a. løgreglan, Barnaverndarstovan, Kris og Kriminalforsorgin. Flestu hoyringspartar vístu á, at tað er skilagott at seta í verk eina skipan við barnaváttanum, tó at onkur metti, at talan var um falska rættartrygd. Nevndin ásannaði í álitinum, at tað er greitt, at ein slík barnaváttan ikki kemur at forða fyri, at allur kynsligur ágangur heldur uppat, og at ein barnaváttan bert fer at vísa upplýsingar um kynsliga misnýtslu, sum viðkomandi er dømdur fyri. Tó var nevndin av tí áskoðan, at tað er skilagott at seta í verk eitthvørt átak, ið kann hjálpa til at fyribyrgja kynsligum ágangi og harvið steðga møguligum tilburðum.

- Seta vit í verk barnaváttanir verður bundið um heilan fingur, so at ongin ivi er frá starvsbyrjan, um viðkomandi hevur verið dømdur. Til tess at verja børnini í almenna rúminum heitir uppskotssetarin tí á landsstýrið um at leggja fyri løgtingið lógaruppskot um at seta í verk lógarkrav um at krevja inn barnaváttan frá øllum, sum starvast, lønt ella sjálvboðið, við børnum undir 15 ár, sigur Djóni Nolsøe Joensen.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2021

Umráðandi at forða fyri at rotta kemur til rottufríar oyggjar

Undanfarna týsdag skipaði Umhvørvisstovan fyri fundi fyri allar kommunurnar í Sandoynni um fyribyrging og týning av rottu – Sandoy er ein av 11 rottufríum oyggjum

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Týsdagin 19. januar skipaði Umhvørvisstovan fyri fundi fyri allar kommunurnar í Sandoynni um fyribyrging og týning av rottu. Fundurin, sum varð hildin í Virkinum á Sandi, var hin fyrsti í eini røð av fundum, sum Umhvørvisstovan ætlar at hava við allar kommunur í landinum.

Endamálið við fundinum var at kunna kommunurnar um kunngerðina um fyribyrging og týning av rottu og tær skyldur og uppgávur, sum eru álagdar kommununum og øðrum. Serliga varð lagdur dentur á at fyribyrgja, av tí at Sandoyggin er ein av 11 rottufríu oyggjunum í Føroyum.

Ein umráðandi partur av kunngerðini er at forða fyri, at rottan kemur til rottufríar oyggjar. Tí er álagt øllum, sum senda ella flyta farm til hesar oyggjar at ansa eftir, at eingin rotta er í farminum, serliga fóðri, hoyggi og tílíkum.

Hetta er galdandi fyri heilsølur, sum senda farm, og tey, sum flyta farmin bæði loftvegis, sjóvegis ella koyrandi. Tann, sum eigur ella rekur undirsjóvartunnil til rottufría oyggj, skal áhaldandi hava eftirlit við, um rotta er í tunlinum, og skulu rottufellur og eitur altíð vera í tunlinum.

Allar kommunurnar í Sandoy hava nú bílagt útgerð til yvirvøku av rottu, og fellur og eitur, sum skal leggjast út, um boðað verður frá rottu, skrivar Umhvørvisstovan.

Tá boðað varð frá rottu við tunnilsmunnan í Traðardali á Sandi, setti kommunan alt fyri eitt tiltøk í verk fyri at staðfesta, um rotta er á staðnum, og at leggja eitur á økinum. Tíbetur er einki sæð aftur til rottu á staðnum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. Jan 2021

Bretska frábrigdið staðfest í Føroyum

Bæði tann smittaði persónurin og tann persónurin, ið viðkomandi hevur verið í sambandi við, hava tað gott. Einki bendir á, at onnur í Føroyum eru smittað við bretska koronufrábrigdinum

(Savnsmynd: Ólavur Frderiksen / Faroephoto)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Bretska koronufrábrigdið er nú staðfest í Føroyum, skriva føroysku heilsumyndugleikarnir á corona.fo farna vikuskifti.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2021

Avlýstu í Luux men Tvøroyrar klubbi hevði somu konsert dagin eftir

Ikki øll skeinkistøðini virða tilmælini, staðfestir Michael Boolsen, fúti

Privatar upptøkur, sum Dagur og vika hevur fingið fatur á (Mynd: Dagur og vika / KVF)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

“Sum sild í tunnu” vóru orðini sum vakthavandi á politistøðini í Havn segði sunnumorgunin, tá Portalurin ringdi at frætta okkurt úr døgnrapportini.

Skeinkistøðini vóru á tremur, men í Luux, sum heldur til í Klubbagarðinum í Havn, avlýstu tey eina konsert við Gulddreng og Janus Wiberg Mortensen, sum skuldi vera fríggjadagin. Orsøkin til avlýsingina var, at Luux ynskti at virða tilmælini. Tiltakið varð flutt í Reinsaríið, so tiltakið kundi vera við færri fólkum og undir skipaðum umstøðum.

Soleiðis var ikki í Tvøroyrar klubba leygardagin, har Gulddreng og Janus Wiberg Mortensen sambært Degi og Viku høvdu somu konsert, sum skuldi vera í Luux kvøldið fyri. Hetta hóast tilmælini hjá myndugleikunum siga, at fleiri enn 20 fólk ikki eiga at vera savnað í veitslulagi.

- Fyri tað fyrsta tilmæla vit eina frástøðu á tveir metrar, og vit mæla eisini til, at tað ikki eru fleiri enn 20 fólk savnað í óskipaðum bólkum, og har sær tað út til at vera óskipað, segði Michael Boolsen, fúti, tá Dagur og vika vísti honum upptøkur úr Tvøroyrar klubba.

Men konsert ella ikki. Tá løgreglan sigur, at tað var stúgvandi fult av fólki í býnum, so eru eisini onnur skeinkistøð, sum ikki hava virt tilmælini upp á 20 fólk, sum nærum tykjast ógjørlig at fylgja, um ein rekur barrvirksemi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2021

Fyrireikingarnar til Suðuroyartunnil lidnar næsta ár

Fleiri seismiskar kanningar og borihol skulu gerast í ár, og miðað verður eftir at síðstu fyrireikingarnar verða gjørdar í 2022

(Savnsmynd: Føroya Tele)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

- Gongur alt væl í sambandi við forkanningarnar og fyrireikingarnar í sambandi við tunnilin, og taka óvæntað viðurskifti seg ikki upp, verður miðað eftir, at arbeiðið er komið rættiliga langt í 2021 og at síðstu forkanningarnar og fyrireikingarnar verða gjørdar í 2022.

Tað er svarið sum Jørgen Niclasen, landsstýrismaður við fíggjarmálum, hevur givið Bjarna Hammer, tingmanni fyri Javnaðarflokkin, sum hevur spurt um Suðuroyartunnilin.

Bjarni Hammer vildi hava at vita hvat úrslitið av forkanningunum, sum vóru gjørdar í 2020, og hvat næsta stigið verður.

- Seismiskar kanningar vórðu gjørdar í Skúvoyarfirði, Dímunarfirði og Suðuroyarfirði. Jarðfrøðilig borihol vórðu eisini gjørd á Sandi, Skarvanesi, Sandvík og Hvalba. Kanningarnar í 2020 eydnaðust væl, men tær eru ikki liðugt greinaðar enn. Fyribils benda úrslitini á, at onkur riva helst er í Skúvoyarfirði, men sum heild hava úrslitini ikki givið ábendingar um nógv óvæntað viðurskifti.

- Neyðugt er at kanna úrslitini betur og at greina úrslitini saman við úrslitunum frá jarðfrøðiligu kanningunum, sum verða gjørdar í 2021, sigur Jørgen Nclasen í svarinum.

Hann sigur at næsta stig verður at gera fleiri seismiskar kanningar og borihol í ár. Løgtingið hevur fyri 2021 játtað fimm milliónir til forkanningar og fyrireikingarnar av Suðuroyartunlinum.

Landsstýrismaðurin ætlar at kalla allar flokkar á tingi saman at viðgera verkætlanina Suðuroyartunnilin og ymiskar týðandi spurningar og viðurskifti í sambandi við hana. Fleiri av spurningunum kunnu illa viðgerast, fyrr enn fleiri forkanningar og fyrireikingar eru gjørdar og fyrr enn ein trygdarmeting fyriliggur av tunlinum, sigur landsstýrismaðurin.

Landsstýrið hevur á langtíðarløguætlanini hjá landinum frá 2025 sett 100 milliónir krónur árliga av til partafelagið, sum ætlandi skal standa fyri verkætlanini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2021

Ongar ítøkiligar ætlanir á Gomlurætt

Í løtuni eru ongar ítøkiligar ætlanir við havnini á Gomlurætt, tá Sandoyartunnilin verður liðugur, sigur landsstýrismaðurin

(Savnsmynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í núverandi løtu eru tó ongar ítøkiligar ætlanir við havnini á Gomlurætt, men málið verður tikið upp politiskt, tá tunnilin er komin longur ávegis, sigur Jørgen Niclasen svari til grein 52 spurning frá Heðini Mortensen.

- Í løtuni verður ein stórur partur av havnini á Gomlurætt nýttur í sambandi við gerð av Sandoyartunlinum. Harumframt verður havnin nýtt til parkering í sambandi við farleiðirnar hjá Strandfaraskip Landsins til Hest/Koltur/Skopun. Eisini verður havnin nýtt til ferðavinnu hjá Rib62 og til sjó flutning av fiskialing hjá Luna, skrivar Jørgen Niclasen í svarinum.

Tá Sandoyartunnilin letur upp verður brúk fyri havnini til nevnda virksemi. Væntandi verður áhugin størri fyri havnini tá Sandoyartunnilin er komin longur, tí nógvir møguleikar eru á økinum, sigur Jørgen Niclasen, landsstýrismaður.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2021

Klárt at flyta inn í íbúðirnar á Norðoyri

Hevur gingið skjótt at selja íbúðirnar - tær næstu verða klárar í mai

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Týsdagin fingu fyrstu íbúgvarnir lyklarnar til nýggju og snotuligu íbúðirnar á Norðoyri, sum Norðhús hevur latið bygt. Verkætlanin byrjaði fyri 12 mánaðum síðani, og longu nú kunnu fyrstu fólkini flyta inn, upplýsir Hjalti Josephsen, stjóri í Norðhús.

- Hetta hevur verið spennandi og eisini eitt sindur øðrvísi. Seinastu árini hava vit fyri tað mesta arbeitt við størri og minni verkætlanum fyri fyritøkur, kommunur og einstaklingar, men hesaferð hava vit so valt at standa fyri allari verkætlanini sjálvir, og tað er nakað serligt.

- Í 2011 bygdu vit fyrsta íbúðarbygningin úti á Norðoyri, men stutt eftir tað kom fíggjarkreppan, og tí fóru vit ongantíð víðari. Men nú eftirspurningurin eftir íbúðum bert er øktur seinastu árini, hildu vit, at vit skuldu gera okkara til, at fáa fleiri íbúðir í hetta økið.

Fyrsti bygningurin hevur seks íbúðir, ið allar eru seldar, og stutt niðanfyri er longu full ferð komin á ein eins íbúðarbygning, ið eftir ætlan skal standa liðugur í mai í ár. Allar seks íbúðirnar í bygninginum niðanfyri eru eisini seldar, og stjórin upplýsir, at ein bygningur við trimum íbúðum skal eisini byggjast eitt sindur sunnanfyri, har bert ein íbúð er óseld í løtuni. Seinasti bygningurin skal eftir ætlan standa liðugur hálvan oktober í ár.

- Tað hevur gingið ómetaliga væl at selja íbúðirnar. Tørvurin er stórur, og vit fegnast sjálvandi um, at tað hevur gingið so væl, og at íbúgvarnir hava verið so sinnaðir at finna góðar loysnir saman við okkum.

Í vikuni varð farið undir at flyta inn í ljósu íbúðirnar, ið eru 81 fermetrar, og eru innrættaðar við tveimum sovikømurum, umframt stovu, køk, baðirúm og einum uttandura-skúri.

Íbúðirnar eru gjørdar orkusparandi við hitapumpu og eru eisini sera væl bjálvaðar. So skjótt kavin er burtur, verður farið undir at asfaltera og fáa ljósviðurskiftini uttanfyri liðug. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2021

Tók bert tólv mánaðir at byggja

Næsta stig hjá Norðhús er at fara undir at byggja fleiri íbúðir undir Fossum

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tað hevur gingið skjótt at bygt íbúðirnar á Norðoyri. Fyrsti spakin varð fyri verkætlanini varð settur í í januar í 2020. Nú, tólv mánaðir seinni, flyta fyrstu íbúgvarnir inn í snøggu íbúðirnar við vakra útsýninum.

- Vit settu okkum fyri at avgreiða hesa byggingina upp á eitt so stutt tíðarskeið sum møguligt, og tí hava vit eisini brúkt nógva orku at leggja tingini væl til rættis, áðrenn farið varð undir at byggja. Tí eri eg sjálvandi sera fegin um, at vit eftir tólv mánaðir kunnu fáa fyrstu íbúgvarnar inn í íbúðirnar, sigur Rógvi Josephsen, ið er ein av eigarunum av Norðhús, og sum hevur stýrt verkætlanini.

- Vit hava lagt okkum eftir at byggja við høgari góðsku, og síðani vit gjørdu fyrsta bygningin í 2011, hava vit gjørt smávegis betringar og tillagingar, ið ger hendan bygningin enn betri. Arbeiðið hevur gingið ómetaliga væl, og eg haldi, at íbúgvarnir eru fegnir um úrslitið.

Stórar ætlanir við framtíðar-íbúðarbygging
Næsti bygningurin við seks íbúðum verður eftir ætlan klárur at taka í nýtslu í mai í ár, og hálvan oktober er ætlanin, at seinastu tríggjar íbúðirnar standa klárar á Norðoyri.

Umframt verkætlaninar á Norðoyri verður í løtuni løgd seinasta hond á fyrireikingarnar, tekning og projektering av øðrum íbúðunum, sum skulu standa á góðari staðseting tætt við miðbýin í Klaksvík.

Næsta stig eftir hetta er at fara undir at byggja fleiri íbúðir undir Fossum, ið er eitt vakurt øki tætt við býin. Eftirspurningurin hevur verið stórur, og vit brúka nú alla orku at leggja tingini væl til rættis, upplýsir Hjalti Josephsen, stjóri í Norðhús.

Farið verður undir fyrsta bygningin undir Fossum heilt skjótt, og tá ið verkætlanin er liðug, verður økið vakurt og hugnligt, har bygningarnir fella væl til í lendinum. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2021

Sambýli til fólk við menningartarni á Mýrini í Hoyvík verður bygt

Hetta varð einmælt samtykt í landstýrinum týsdagin. Farið verður undir byggingina beinanvegin

Talan var um uppskot hjá landstýriskvinnuni Elsebeth Mercedis Gunnleygsdóttir (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Løgtingið samtykti týsdagin einmælt við triðju viðgerð lógaruppskotið hjá landstýriskvinnuni Elsebeth Mercedis Gunnleygsdóttir um at byggja sambýlið til fólk við menningartarni, ið verður bygt á Mýrini í Hoyvík. Tilboðini uppá jørðarbeiðið skuldi koma inn fríggjadagin, og klárt verður at fara undir jørðarbeiði beinanvegin.

Arbeitt verður samstundis við at gera høvuðsprosjektið liðugt. Arbeiðið at byggja nýggja sambýlið verður boðið út í mars, og lisitatiónin verður í apríl. Farið verður undir at byggja í juni, og klárt verður at flyta inn umleið september/oktober í næsta ár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2021

Djóni Joensen verður nýggjur kommunulækni í Vágunum

Hann tekur við 1. apríl, og harvið verða bæði kommunulæknastørvini í Vága læknadømi mannað. Djóni hevur seinastu tíggju árini verið kommunulækni í Vestmanna læknadømi

Djóni S. Joensen saman við Halli Hanssyni til landsliðsvenjing á Malta í 2019. Kommunulæknin hevur seinastu árini virkað sum ein av læknunum hjá FSF (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Heilsutrygd boðar frá, at 1. apríl tekur Djóni S. Joensen við starvi sum kommunulækni í Vága læknadømi, og við hesum eru bæði kommunulæknastørvini í Vága læknadømi mannað

- Djóni S. Joensen nam sær embætisprógv í læknafrøði í 2003 frá lærda háskúlanum í Keypmannahavn. Hann gjørdist serlækni i almennum medisini í 2011, tá hann eisini tók við starvi sum kommunulækni í Vestmanna læknadømi. Hetta starvið hevur hann røkt síðan nú hann flytur til Vága læknadømi.

Djóni er búsitandi í Miðvági. Hann hevur millum annað eisini verið við A-landsliðnum hjá monnum í fótbólti sum lækni.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. Jan 2021

Fjaldi dýrgripurin við Gjónna

Franski La Liste yvir bestu matstovurnar hevur latið føroysku matstovuni serliga heiðursløn

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Matstovan Koks hevur enn einaferð fingið serstakan heiður fyri sín matkynstur.

Tað er franska matstovuguidin, ið kallast La Liste, sum hevur givið matstovuni frammi við Gjónna serligt uppmerksemi.

La Liste hevur júst latið sínar heiðurslønir fyri 2021 og teirra millum er Koks og høvuðskokkurin Hans Andrias Ziska.

Talan er um ársins Hidden Gem Awards, altso ein heiðursløn fyri at vera ein fjaldur dýrgripur. Ársins virðislønir leggja serliga dent á matstovur og kokkar, ið hava megna at taka upp avbjóðingarnar í korone-kreppuni.

Sagt verður soleiðis um matupplivingina, eina kann fáa á Koks:

“Kreativitetur kann daga undan í ófrælsi, og henda matstovan í Føroyum kann vera súmbolsk fyri dugnaligu, sjálváløgdu avmarkingarnar fyri komandi tíðum. Poul Andrias Ziska tekur lokalar rávørur, so sum rabarbur, røtur, kál, epli, hvítleyk, salat, gularøtur, turkaðan fisk og ræsað lambskjøt, og hevjar tað til kulinariskan samleika fyri Føroyar. Ein garður hevur verið á hesum stað síðan 1740, eitt friðsælt stað har flagtekjurnar renna í eitt við landslagið. Skal upplivast”.

Rætt skal vera rætt. Koks og Poul Andrias Ziska eru ikki tey einastu, sum vórðu heiðrað fyri at vera eitt ‘hidden gem’. Matstovurnar La Famme du Boucher í Marseilles í Fraklandi, Nur í Fez í Marokko, La Café Suisse í Bex í Sveits, Langouste í Beograd í Serbia, D’Berto í Pontevedra í Spania, House 102 í Foshan í Kina og Willows Inn í Lummi Island í USA vórðu eisini heiðraðar við hesi virðislønini.

La Lise er franska mótsvarið til bretska World’s 50 Best Restaurants. La Liste hevur síðan 2015 mett um umleið túsund tær bestu matstovurnar í heiminum. Listin byggir á fleiri parametur, bæði egnar metingar, metingar hjá kokkum, ummæli hjá viðurkendum miðlum og – minni vektað – brúkaraummælum á netmiðlum sum t.d. TripAdvisor.

Matsovurnar verða mettar eftir einum stiga upp til hundrað. Tær bestu matstovurnar í nýggjasta listanum fáa 99,5 stig, og eru tær fýra í tali. Tær eru Guy Savon í Paris, Le Bernardin í New York og so tvær japanskar matstovur, Ryugin í Chiyoda-ku og Sugalabo í Minato-ku.

Koks er einasta føroyska matstova á langa listanum, og liggur umleið 500 við 88,0 stigum. Tær matstovurnar, sum fáa frá 75 stig oe meira koma við á La Liste 

Bestu norðurlendsku matstovurnar eru Frantzén í Stockholm við 97,5 stigum, Geranium í Keypmannahavn við 96,5 og Noma í Keypmannahavn við 96. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2021

Effo fer undir virksemi í Hirtshals

Føroyska oljufelagið er farið út um landoddarnar at virka

(Mynd: Google)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í meiri enn hundrað ár hevur Effo veitt orku til húsarhald, vinnu, akfør og skip í Føroyum.

Effo hevur nú stovnað nýtt felag í Danmark, ið skal veita oljuúrdráttir til skip, ið leggja leiðina framvið Norðurjyllandi.

Nýggja felagið, ið hevur heimstað í Hirtshals, er stovnað av Effo, men hevur eisini lokalar íleggjarar við sum eigarar.

- Effo hevur 100 ára royndir við oljuveitingum í Føroyum, og hevur eisini veitt tænastur til kundar uttan fyri Føroyar. Til tess at betra um hesa tænastu, hava vit nú stovnað nýtt felag í Danmark. Vit halda at tíðin er búgvin til at víðka um virksemi landafrøðiliga, og fara tí við spenningi undir hesa verkætlan í Danmark, sigur Janus Thomsen, stjóri í Effo.

Effo hevur keypt tangabilar og goymslu- og kontórbygning til endamálið, og er arbeiðið longu byrjað.

- Felagið hevur verið væl móttikið, og vit hava longu veitt fleiri skipum olju og oljuúrdráttir, leggur Janus Thomsen at enda afturat.

Felagið í Hirtshals er stovnað undir navninum Carl Jensen’s Marinelager. Hóast talan er um nýstovnað felag, er talan í vissan mun um framhald av virkseminum hjá fyritøkuni við sama navni, ið gavst við sínum virksemi á sumri 2020.

Carl Jensen’s Marinelager er ikki heilt ókent millum føroyingar, tí nógv føroysk sjófólk, sum hava vitjað í Hirtshals, kenna og hava vitjað fyritøkuna millum ár og dag.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. Jan 2021

Norðurlandaráðið fingið altjóða friðarheiðursløn

Fær heiðurin m.a. fyri strembanini eftir at gera Norðurlond til heimsins mest burðardygga og integreraða øki

Bertel Haarder, forseti fyri Norðurlandaráðið (Mynd: norden.org)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Norðurlandaráðið hevur fær friðarheiðurslønina, Goi Peace Foundation Multilateralism Peace Award, í ár.

Í grundgevingini verður sagt, at Norðurlandaráðið fær heiðurin fyri sín eldhuga og ótroyttiliga arbeiði fyri multilateralismu og integratión, men framum alt fyri málsetningin um at gera Norðurlond til heimsins mest burðardygga og integreraða øki.

Henda virðislønin er fyrr latin felagsskapum sum Unesco, UNEP, WHO, UNHCR, Heimsbankan og Altjóða Gjaldoyragrunnin.

Tá tosað verður um multilateralismu meinast við samstarv millum fleiri tjóðir.

- Vit fegnast um, at okkara arbeiði fær altjóða uppmerksemi, sigur formaðurin ella forsetin fyri Norðurlandaráðið, danin Bertel Haarder.

- Í hesum avbjóðandi tíðum er tað av serligum týdningi, at bæði vit sjálvi og onnur verða mint á týdningin av arbeiðinum, vit gera, leggur hann afturat.

Goi Peace Foundation er ein felagsskapur, sum hevur sín uppruna í Japan, og sum samstarvar tætt við Sameindu Tjóða.

Handanin av virðislønini verður á einum hátíðarhaldi í Keypmannahavn seinni í ár, og virðislønin kemur at standa á høvuðsskrivstovuni hjá Norðurlandaráðnum í Keypmannahavn.

Komandi mánadag tekur Kristina Háfoss við sum aðalskrivari fyri Norðurlandaráðið. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. Jan 2021

Fleiri hjáárin eftir annað prikið

Onki óvanligt er í hesum, sigur danskur yvirlækni

(Savnsmynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tað vísir seg, at nógv fleir fólk merkja hjáárin frá koronakoppsetingini eftir annað prikið enn eftir fyrsta. Tað skrivar Danmarks Radio.

Í Danmark eru tey nú farin undir at koppseta fólk á øðrum sinni, og meðan tað vóru fýra prosent av teimum koppsettu, ið fingu hjáárin eftir fyrsta prikið, so vísa tølini nú, at tað er millum 16 og 17 prosent, ið fáa hjáárin eftir at verða koppsett á øðrum sinni.

Men hetta kemur ikki óvart á Carsten Schade Larsen, yvirlækna á Aarhus Universitetshospital.

- Granskingarnar, sum góðkenningarnar av Pfizer/BioNTech og Moderna byggja á, hava víst, at tað kunnu koma fleiri árin aðru ferð, sigur hann.

Pfizer/BioNTech upplýstu eisini um hetta, tá koppsetingarevnið kom á marknaðin, skrivar dr.dk.

Tey yngru harðari rakt
Hjárinini verða býtt upp í tvey. Onnur ávirkanin er eymleiki og reyð og hovin húð rundan um prikið, og so er talan um fepur, vødda- og liðapínu, møði,vaml og leysur magi.

- Vaksinan setir fer á órinsskipanina, sum svarar aftur. Hjáárin eru eitt gott tekin, tí tað ber boð um, at vaksinan virkar. Órinsskipanin samskiftir við at loysa hormonlíknandi evni, og nøkur av teimum geva fepur, greiðir Carsten Schade Larsen frá.

Í kanningunum av hjáárinunum hava koppsett undir 55 ár eisini fingið sterkari hjáárin enn tey eldru. Hetta er orsaka av, at órinsskipan viknar við aldrinum, og tí svarar kroppurin vaksinuni veikari, tá vit gerast eldri.

Í Føroyum eru vit ikki komin so langt við koppsetingini enn. Enn er bert ein føroyingur, sum hevur fingið aðru koppsetingina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. Jan 2021

Sturgeon fer eftir fólkaatkvøðu

Biður um fólksins stuðul til at halda fólkaatkvøðu um skotskt fullveldi – líka mikið hvat Westminster sigur. Val verður í mai mánaði

Nicola Sturgeon (Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Skotska fyrstaráðkvinnan, Nicola Sturgeon, hevur sagt, at hon fer at halda eina vegleiðandi fólkaatkvøðu um skotskt fullveldi um flokkur hennara, SNP, vinnur meirilutan í skotska tjóðartinginum á valinum í mai. Líka mikið hvat Westminster heldur um málið.

Bretska stjórnin í Westminster skal geva sítt samtykki, um skotar skulu halda eina nýggja fólkaatkvøðu, men Sturgeon hóttir nú við at fara í rættin við málinum, um Boris Johnson, forsætisráðharri, framhaldandi setir seg ímóti at halda fólkaatkvøðuna.

Sambært Sturgeon hevur brexit broytt politisku støðuna í landinum so mikið nógv, at tað ikki longur er neyðugt við samtykki frá bretsku stjórnini.

- Eg vil halda eina lógliga fólkaatkvøðu, og eg fari at biðja skotska fólkið um at geva mær heimildina til tað á valinum í mai. Um tey geva mær fullmaktina, so er tað tað, eg ætli mær at gera, segði Nicola Sturgeon við BBC í gjár.

Tá Skotland seinast hevði fólkaatkvøðu um fullveldi í 2014, atkvøddu 55 prosent av skotum fyri framhaldandi at vera í Stórabretlandi, meðan 44 prosent vildu hava, at Skotland gerst sjálvstøðugt land.

Sturgeon gekk tá við til, at nýggj fólkaatkvøða ikki skuldi haldast fyrr enn minst eitt ættarlið seinni, men tað var í trúnni á, at Bretland framhaldandi skuldi vera partur av ES.

SNP sigur, at ein nýggj fólkaatkvøða nú er neyðug, tí at ein av orsøkunum fyri, at so nógvir skotar atkvøddu fyri framhaldandi sambandi við Bretland í 2014 var, at Skottland framhaldandi skuldi vera ein partur av ES.

Sambært veljarakanningum hjá YouGov stuðlar ein lítil meiriluti av skotum nú fullveldinum.

Andstøðuleiðararnir í skotskul politikki fýlast á, at ráðandi SNP-flokkurin nú tosar um fullveldi í staðin fyri at miðsavna seg um at berta um hóttandi koronastøðuna.

Seinasta samdøgrið vórðu 752 nýggir smittutilburðir staðfestir í Skotlandi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2021

Ein lítil broyting kann geva heilivágsfyritøku eina eyka milliardupphædd

Ein broyting í vørulýsingini av koppingarevninum hjá Pfizer/BioNTech er orsøkin til, at ES nú fær færri gløs við koppingarevni enn væntað

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Pfizer/BioNTech, sum hevur framleitt koppingarevnið fyri covid-19 hevur skapt øsing millum fleiri ES lond, harímillum Danmark, tí fyritøkan hevur boðað frá, at hon ikki fær veitt ta nøgdina av koppingarevni, sum partarnir hava avtalað.

Sambært Jyllands-Posten vísir tað seg nú, at hetta møguliga kann tryggja fyritøkuni fleiri milliardir afturat.

Eftir umbøn frá Pfizer/BioNTech hevur ES nevniliga góðkent eina broyting í vørulýsingini á koppingarevninum, har tað nú framgongur, at hvørt glas inniheldur seks skamtar í staðin fyri fimm.

Tað er hendan broytingin, sum nú er orsøkin til, at fyritøkan fer at veita minni koppingarevni – talið á skamtum er tað sama, men nú eru færri gløs.

Sama dag sum broytingin varð kunngjørd, gjørdi fyritøkan eisini avtalu við ES um 300 mió. fleiri skamtar.

Men av tí at ES nú hevur góðkent eina broyting í vørulýsingini, kann Pfizer/BioNTech senda færri gløs við koppingarevni. Hendan broytingin hevur leysgivið 20 prosent fleiri skamtar, og kann hon eisini enda við at geva fyritøkuni eina eyka milliardupphædd.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2021

Tríggir mans skuldsettir fyri at brenna Mette Frederiksen-dukku

Skuldsettir eftir grein í revsilógini, sum sera sjáldan verður brúkt

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ein 32 ára gamal dani varð í vikuni varðhaldsfongslaður í knappar fýra vikur, skuldsettur fyri at hava hongt eina dukku, ímyndandi donsku forsætisráðkvinnuna Mette Frederiksen, upp á ein lyktasteyra. Á dukkuni hekk ein lepi, har tað stóð: "Hun må og skal aflives".

Dukkan varð hongd upp í sambandi við stóru mótmælisgonguna síðsta leygarkvøld móti koronaavmarkingunum. Seinni varð eldur settur á dukkuna, og myndirnar av henni sendar runt allan heimin.

Hesin maðurin er hin triðji, ið verður fongslaður í málinum. Tveir aðrir menn, 30 og 34 ár vórðu varðhaldsfongslaðir sunnudagin við somu skuldsetingum.

Allir eru skuldsettir eftir m.a. grein 113 í revsilógini – ein grein, ið sjáldan verður brúkt, ið snýr seg um at hótta trygdina hjá fólkatinginum ella royna at hótta ella forða fólkatinginum í at fremja sín politikk.

Brot á grein 113 í revsilógini kann geva fongsulsdóm upp í 16 ár – í serligum førum lívstíðardóm.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2021

Danmark: Koronutiltøkini halda fram allan februarmánað

Orsøkin er serliga bretska frábrigdið

Mette Frederiksen (Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hørðu koronutiltøkini í Danmark eru longd til 28. februar. Tað kunngjørdi Mette Frederiksen, forsætismálaráðharri á tíðindafundi hóskvøldið.

Orsøkin er serliga bretska frábrigdið.

- Vit hava sæð hvussu skjótt vit kunnu missa tamarhald á nýggja frábrigdinum. Tí kunnu vit ikki slaka í tiltøkunum. Eiisni tá fleiri eru koppsett, mugu vit vera varlig, segði Mette Frederiksen.

Longdu tiltøkini merkja millum annað at handlar framvegis ikki kunnu hava opið. Eitt nú hárfríðkanarstovur kunnu heldur ikki lata upp. Matstovur og kaffistovur kunnu bara veita mat út við, og bara fimm kunnu savnast.

Lesandi á universitetinum, miðnámsskúlum og øðrum umframt elstu næmingarnir í fólkaskúlanum sleppa heldur ikki til undirvísing til í endanum av februar.

Hinvegin er møguligt at yngstu flokkarnir í fólkaskúlanum fara í skúla áðrenn 28. februar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. Jan 2021

18 milliardir krónur til donsku minkaalararnar

Danska stjórnin hevur gjørt semju um endurgjald

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Minkamálið gerst dýrt fyri Danmark. Mánadagin varð funnin fram til eina semju um endurgjald donsku minkaalararnir, sum vórðu álagdir at drepa allan tann danska minkastovnin, tá eitt brigdi av koronasmittu millum minkar vísti seg at kunna gerast ein hóttan móti vaksinuætlanini.

Mánadagin gjørdi danska stjórnin eina semju við flokkarnar Venstre, De Radikale, SF og Liberal Alliance, sum inniber at stjórnin skal rinda millum 15,6 og 18,8 milliardir krónur aftur til donsku minkaalararnar.

Áðrenn endaligi kostnaðurin kann staðfestast, skal gerast ein meting um tapið hjá hvørjum einstakum av teimum umleið túsund minkagarðunum, sum vóru í Danmark. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2021

Forsetin í Meksiko fingið covid-19

Andres Manuel Lopez Obrador boðaði í vikuni frá, at hann hevur mild sjúkueyðkenni, og at hann fær viðgerð fyri sjúkuna

Meksikanski forsetin, Andres Manuel Lopez Obrador er bjartskygdur (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Sunnudagin boðaði forsetin í Meksiko, Andres Manuel Lopez Obrador, frá, at hann hevði fingið staðfest covid-19.

67 ára gamli forsetin sigur, at hann hevur mild sjúkueyðkenni, og at hann fær viðgerð fyri sjúkuna.

– Sum altíð eri eg bjartskygdur, sigur hann sambært tíðindastovuni Reuters.

Meksikanski forsetin roykti nógv, inntil hann í 2013 fekk ein hjartatilburð. Síðan covid-19 kom til landið fyri tíggju mánaðum síðani, hevur hann noktað at brúkt munnbind alment.

Fleiri av starvsfólkum hansara hava eisini fingið staðfest covid-19 seinastu mánaðirnir, men Andres Manuel Lopez Obrador hevur hildið fast við, at heilsa hansara hevur verið góð, síðan hann gavst at roykja.

Nógvar atfinningar hava verið í sambandi við handfaring hansara av farsóttini. Sambært Johns Hopkins University hevur Meksiko skrásett 1,7 mió. smittutilburðir og nærum 150.000 andlát, men hóast hetta er undirtøkan fyri Andres Manuel Lopez Obrador vaksin undir farsóttini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2021

Fyrsta ráðkvinnan við fíggjarmálum í USA

Senatið hevur góðkend Janet Yellen

Janet Yellen (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Janet Yellen var eftir eina atkvøðugreiðslu í amerikanska senatinum týsnáttina góðkend sum nýggj ráðkvinna við fíggjarmálum, skrivar AFP-tíðindastovan.

Tað var nýggi demokratiski forsetin, Joe Biden, sum tilnevndi Yellen til henda týdningarmikla sess í amerikansku stjórnini.

74 ára gamla Janet Yellen verður sostatt fyrsta kvinnan, sum fær ábyrgdina av fíggjarmálum í amerikansku stjórnini.

Hon hevur fyrr eisini verið fyrsta kvinnan, sum var ovasti fyri amerikanska miðbankan.

Áðrenn atkvøðugreiðsluna mánadagin hevði fíggjarnevndin í senatinum einmælt góðkent tilnevningina eftir eina hoyring í nevndini.

- Eg eri á nógvum økjum ósamdur við Yellen, serliga viðvíkjandi skattapolitikki, men hon hevur lovað, at hon fer at samstarvs við okkum, segði republikanski senatorurin, Mike Crapo sambært Reuters eftir fundin í fíggjarnevndini.

Yellen fær nú ein avgerandi leiklut í fíggjarpolitikkinum hjá Joe Biden, ið er hart ávirkaður av koronafarsóttini. Fyrsta uppgáva hennara verður at finna fram til eina semju við kongressina um ein nýggjan kreppupakka á 1.900 milliardir dollarar, sum Joe Biden hevur skotið upp fyri at endurreisa búskapin.

Biden segði mánadagin, at hóast hann helst vildi havt eina breiða semju við báðar flokkar til uppskot sítt, so er ein skjót avgerð av størri týdningi.

- Um vit ikki seta ting í verk nú, so fara vit at missa so nógv í arbeiðsplássum og búskparvøkstri, at tað verður trupult at reisa okkum aftur, segði forsetin.

- Vit hava ráð til at gera hetta nú. Í veruleikanum hava vit ikki ráð til ikki at gera íløgurnar nú, segði hann. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2021

Sjónvarpsverturin Larry King deyður

Maðurin, sum m.a. varð kendur fyri sendingina "Larry King Live", andaðist í morgun, 87 ára gamal

Larry King varð føddur 19. november 1933. Í dag andaðist hann, 87 ára gamal (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Amerikanski sjónvarpsverturin Larry King er deyður, 87 ára gamal.

Hann andaðist síðsta leygarmorgun í Los Angeles, upplýsir framleiðslufyritøka hansara, Ora Media.

Sambært fleiri miðlum hevði Larry King verið innlagdur á sjúkrahúsi við covid-19. Hann hevur eisini havt trupulleikar við heilsuni í fleiri ár, m.a. orsakað av diabetes. Í 2019 fekk hann eisini slag, sum hann var nær við at doyggja av.

Larry King byrjaði at arbeiða sum miðlafólk í 1957. Hann er m.a. kendur fyri CNN-sendingina "Larry King Live", sum koyrdi í sjónvarpinum í 25 ár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. Jan 2021

Kirkjuráðini veljast 2. november

Kirkjuráðsval er fjórða hvørt ár

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Kirkjuráðsval verður aftur 2. november, boðar Fólkakirkjan frá.

Fjórða hvørt ár er val. Kirkjuráðið situr í fýra ár og setan byrjar fyrsta sunnudag í advent í valárinum. Valdagurin er í lógarverki kirkjunnar ásettur til fyrsta týsdag í november mánaði.

Kirkjuráðini skal tryggja kirkjuliðinum góð kor fyri lívi og vøkstri í trúskapi móti lærugrundarlagnum hjá fólkakirkjuni. Kirkjuráðið stjórnar kirkjuni í kirkjuni og hevur ábyrgd av fíggjar- og fyrisitingarviðurskiftum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. Jan 2021

Metnógv á várskeiðnum hjá Ítróttaháskúlanum

Næmingarnir eru fluttir inn í nýggja næmingaheimið hjá háskúlanum, sum heldur til í Vági

(Mynd: Ítróttaháskúlin í Suðuroy)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Várskeiðið á Ítróttarháskúlanum í Suðuroy byrjaði í farnu viku.

Metstórt tal av næmingum byrjaði, heili 48 í talið. Hesir næmingar fluttu eisini inn í nýggja næmingaheimið hjá Ítróttaháskúlanum, sum sostatt nú veruliga er tikið í nýtslu.

Suðurrás skrivar, at tað eru 28 føroyingar og 20 útlendingar á várskeiðnum. Útlendingarnir eru úr Danmark, Noreg, Íslandi og so er ein føroyingur sum annars er búsitandi í Belgia.

Sonevndur “introtúrur” hevur verið, har leiðin gekk eftir fjøllunum og ligið var nátt í Hovi, áðrenn næmingarnir fóru til gongu aftur til Vágs.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. Jan 2021

Heilsan á breddanum í Vági

Virkin Vágur: Vágs kommuna, saman við Fólkaheilsuráðnum, ítróttarfeløgum í Vági, vinnurekandi og einstaklingum, hevur sett sær fyri, at heilsan hjá borgarum skal raðfestast hægri í februar

(Savnsmynd: Visualhunt)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Vágs kommuna, sum partur av ABC-verkætlanini hjá Fólkaheilsuráðnum, hevur sett sær fyri at borgarar í kommununi hugsa um heilsuna í februar mánað. Saman við Fólkaheilsuráðnum, ítróttarfeløgum, vinnurekandi og einstaklingum, verður sjóneykan sett á tey tilboð sum eru í kommununi og ment eru serlig tiltøk, sum verða á skrá í februar.

Eitt nú kemur Fólkaheilsuráðið suður og bjóðar vágbingum at máta vekt, BMI og feittprosent. Mált verður síðst í januar og aftur fyrst í mars, soleiðis at fólk kunnu síggja, um februar mánaður hevur givið nakað. Umframt at máta seg, so fáa hesi eitt skjal heim við, har tey kunnu skráseta hvat tey hava gjørt teir ymsu dagarnar. Tey sum velja at máta seg hjá Fólkaheilsuráðnum eru við í lutakastinum um ein størri vinning.

Eisini verða fyrilestrar á skránni, eitt nú kemur Magni Mohr frá fólkaheilsuráðnum at hava ein fyrilestur. Fyrilestrar verða eisini um sjódypp og at liva sum veganari.

Ítróttarfeløg og einstaklingar skipa fyri serligum tiltøkum allan mánaðin.

Matvøruhandlarnir seta grønt og sunt á dagsskránna, soleiðis at møguligt er at eta heilsugott.

Út yvir hesi serligu tiltøk, so eru sera nógv almenn tilboð til borgarar í Vági. Nevnast kann, at heilsufótbóltur er tvær ferðir um vikuna, rørslukvøld tvær ferðir um vikuna, kappróðrarfelagið bjóðar borgarum tríggjar ferðir um vikuna at rógva í neystinum. Eisini borgarar sum eru 60 ár og eldri hava møguleika at venja, tvær ferðir um vikuna er fimleikur fyri 60+ í ítróttarhøllini.

Ítróttarfeløgini skipa eisini fyri venjingum til teirra limir. Venjingar eru hvønn dag í øllum ítróttargreinum og til allar aldursbólkar.

Lagt er eisini upp til, at onnur av sínum eintingum eru við til at skapa ein serliga dám í Vági, har heilsan fær uppmerksemi. Øll eru vælkomin við og einans hugflogið setur mark fyri, hvat letur seg gera, tá heilsan skal røkjast.

Heilsuátakið í februar mánað hevur fingið heitið Virkin Vágur og er tað undir hesum slagorði, at vágbingar fara at hjúkla um heilsuna í februar. Á sosiala miðlinum Facebook verður heitt á vágbingar um at deila myndir við hashtagginum #virkinvágur og #abcsálarligheilsa. Myndirnar kunnu vera frá einum gongutúri, einum sunnum matpakka ella einum triðja. Øll sum deila myndir og brúka hashtaggini eru við í lutakastum um vinning hvørja viku.

Við at deila myndir og luttaka í (tilboðum og) tiltøkum, eru øll við til at stuðla hvørjum øðrum og skapa ein serligan heilsudám í Vági í februar mánað.

Atlit verða tikin fyri koronatilmælunum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2021

150 ára minningarløta fyri Poul Effersøe

24. januar vóru 150 ár liðin, síðani Poul Effersøe varð borin í heim, og í sambandi við runda dagin, varð sunnudagin ein minningarløta í gamla kirkjugarðinum á Svínaryggi í Havn

Anita Vibergsdóttir, varaborgarstjóri á Tvøroyri, Christian Andreassen, FSF-forseti og Jenis av Rana, landsstýrismaður við mentamálum (Mynd: torshavn.fo)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Poul Effersøe varð føddur 24. januar 1871 í Trongisvági og doyði einans 55 ára gamal 11. mars í 1926. Hann var m.a. beiggi teir báðar Oliver og Rasmus Effersøe. Hann stovnaði Tvøroyra Bóltfelag 13. mai i 1892, tá ið hann var 21 ára gamalur.

Beiggjarnir Rasmus Effersøe og Poul Effersøe búðu saman við Vestaruvág í nógv ár, og eru grivnir í kirkjugarðinum á Svínaryggi í Havn saman við fleiri øðrum systkjum.

Umboð fyri TB, ÍSF, FSF, Mentamálaráðið, Tvøroyra býráð og Tórshavnar býráð vóru vit til minningarløtuna. Uni Persson hevur í eina tíð snøggað gravsteinin hjá Poul Effersøe, og Uni var eisini við til minningarløtuna í dag.

Poul Effersøe vaks upp í einum embætismannaumhvørvi hjá sýslumanninum Gudmundi Effersøe og Cathrinu Múller á Tvøroyri.

Poul tók studentsprógv á Sorø Akademi í 1889 og løgfrøðiligt embætsprógv á universitinum í Keypmannahavn í 1897.

Meðan hann gekk í skúla á Sorø gjørdist hann kendur cricketspælari, og tá hann fór at lesa í Keypmannahavn spældi hann fyri KB – Kjøbenhavns Boldklub – til hann fekk tuberklar, sum hann plágaðist av restina av lívinum.

Í 1901 flutti hann heim til Føroya og fór at arbeiða sum sakførari og fekk yrkisbræv sum “yvirrættarsakførari”, sum tað kallaðist tá, í 1914. Eisini gjørdist hann almennur verji.

Heðin Mortensen, borgarstjóri, flutti fram røðu til minningarløtuna.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2021