Eingin krossur kemur upp á Høganesi

Ásannandi at henda ætlan ikki er til gleði fyri øll, men at fólk av ymiskum ávum ikki taka undir við ætlanini, meta stigtakarar og listafólkið, at skilabest er at sleppa ætlanini

Soleiðis hevði 17 metrar høgi marglitti glaskrossurin sæð út

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Ætlanin at seta ein stóran marglittan glaskross upp á Høganesi hevur elvt til nógv kjak kring landið. Nógv halda at hetta er eitt gott hugskot, men nógv onnur eru ímóti.

Nú er greitt, at ætlanin er slept. Hesum boðaðu stigtakararnir, sum saman við listafólkinum hava skift orð um ætlanina um høgtíðina, frá í stuttum skrivi hósdagin.

- Ásannandi at henda ætlan ikki er til gleði fyri øll, men at fólk av ymiskum ávum ikki taka undir við ætlanini, meta stigtakarar og listafólkið, at skilabest er at sleppa ætlanini

Síðani kunningarfundin á Svangaskarði 23. mars hevur høvi verið at sæð modell av listaverkinum á kommunuskrivstovuni hjá Nes kommunu. Fólk hava síðani havt møguleika at borið fram sína hugsan um ætlanina.

Tróndur Patursson skuldi gera krossin. Eftir ætlan hevði hann verið 17 metrar og harvið verið sera sjónligur við millum annað Skálafjørðin.


Áleið soleiðis hevði tað sæð út á Høganesi, um krossurin hevði komið upp


Ístaðin fer tað framhaldandi at síggja soleiðis út (Mynd: nes.fo)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. apríl 2021

Ferðslan hækkað munandi í Eysturoyartunlinum

Miðalferðslan í mars var 4.300 bilar um dagin

(Savnsmynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ferðslan gjøgnum Eysturoyartunnlin øktist rættiliga nógv frá februar til mars mánað. Tað vísa nýggjastu hagtølini fyri Eysturoyartunnilin.

Hagtølini fyri mars eru nú dagførd, og tey vísa, at miðalferðslan um samdøgrið í mars var 4.297 bilar. Hetta er rættiliga væl meira enn í februar, tá tað koyrdu 3.875 í miðal gjøgnum tunnilin um samdøgrið.

Tølini eru tó ikki nærhendis fyrsta fulla mánaðinum, tá tunnilin var opin, í januar, tá miðalferðslan var 4.667. Men tá skal havast í huga, at fyrstu góðu vikuna var ókeypis at brúka Eysturoyartunnilin, og eftir at gjaldsskipanin varð sett til, uppstóð ein ávís ónøgd við prísirnar og fleiri søgdu seg ikki vilja brúka tunnilin so leingið støðið fyri at koyra ígjøgnum er tað núverandi.

Enn eru ikki nógvir mánaðir gingnir, men hækkingin av miðalferðsluni frá februar til mars sigur helst, at fleiri nú hava góðtikið prísstøðið, og velja Eysturoyartunnilin heldur enn alternativið, sum er umvegurin gjøgnum Norðskálatunnilin og Sundalagið. Sigast skal eisini, at tunnilsfelagið hevur regulerað prísstøðið fyri vøruvognar, og hetta kann hava ávirkan á ferðluvøksturin.

Men enn er langt frá ætlaðu metingini av ferðsluni, sum varð sett at vera oman fyri 6.000 akfør um dagin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. apríl 2021

Letur upp fyri ferðslu 8. mai

Hvalbiartunnilin letur upp um ein mánað

(Mynd: Suðurrás)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Um ein mánað letur nýggi Hvalbiartunnilin upp. Tað upplýsir Sigurð Lamhauge, stjóri á Landsverki fyri útvarpinum.

Ætlanin var, at tunnilin skuldi lata upp í hesum mánaðinum, men lutir til stýrisskipanina mangla enn, og teir koma ikki til landið fyrr enn seinni í hesum mánaðinum.

Nýggi Hvalbiartunnilin er 2.500 metrar langur umframt 2,3 kilometrar av vegi hvalbiarmegin og 1,4 kilometrar trongisvágsmegin.

Játtanin til tunnilin er 272 milliónir. Nýggja farleiðin fer at avloysa gamla eittsporaða Hvalbiartunnilin, sum lat upp í 1963.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. apríl 2021

500 fólk kunnu nú savnast – heimauppihaldið verður stytt

Heimauppihaldið verður stytt úr seks niður í fýra dagar – hvussu verður við festivalum, verður væntandi greitt um nakrar vikur, sigur landsstýrið

Við góðu smittugongdini í huga, halda vit, at tað er ráðiligt at taka enn eitt fet ímóti einum vanligum gerandisdegi, sigur Bárður á Steig Nielsen, løgmaður (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Frameftir kunnu í mesta lagi 500 fólk savnast í skipaðum bólkum. Hetta er uttan mun til, um tað er uttandura ella innandura. Ein skipaður bólkur er ein bólkur, har tað er lætt og ómakaleyst at spora møguliga smittu.

– Við góðu smittugongdini í huga, halda vit, at tað er ráðiligt at taka enn eitt fet ímóti einum vanligum gerandisdegi. Tað hevur ikki verið nakar smittutilburður í skjótt ein mánað, og vit nærkast trimum mánaðum síðani, at vit staðfestu koronasmittu innanhýsis í Føroyum. Teir tilburðir, ið hava verið seinastu mánaðirnar, hava allir havt samband við útheimin, greiðir Bárður á Steig Nielsen, løgmaður, frá.

Landsstýrið hevur eisini gjørt av at stytta heimauppihaldið fyri tey, ið ikki eru liðugt koppsett, úr seks døgum niður í fýra dagar. Heimauppihaldið er tíðarskeiðið eftir, at tú ert komin til Føroya úr útlondum. Meðan tú ert í heimauppihaldi, verður mælt til, at tú ikki fert til arbeiðis, í skúla og ikki kemur saman við øðrum fólki fyrr enn negativu kanningina á fjórða degi. Í hesum tíðarskeiði ber til at fara túr í egnum bili og vera úti í náttúruni, har onnur ikki eru.

Fremsta orsøkin til, at tað verður mett skynsamt at stytta heimauppihaldið, er, at tilgerðartíðin (inkubasjónstíðin) hjá bretska koronufrábrigdinum er styttri enn hjá vanliga koronufrábrigdinum.

Landsstýrið viðger framvegis, nær tað er ráðiligt at skipa fyri teimum stóru festivalunum. Heilsufakligi myndugleikin hevur fleiri fyrivarni, ið mugu umrøðast nærri, og tí ber ikki til at siga við vissu, hvussu verður við størru festivalunum. Miðað verður eftir at koma við einari fráboðan um størru festivalarnar um nakrar vikur.

– Tað eru fleiri spurningar, sum í løtuni eru torførir at svara. Á einum stórum festivali eru møguleikarnir at smittuuppspora sera avmarkaðir. Tað eru vanliga nógv ung undir 16 ár til slíkar festivalar, og í løtuni er ikki ætlanin at koppseta tey. Tað merkir við øðrum orðum, at tey kunnu bera smittuna. Tað hevur eydnast at avmarka covid-19 í Føroyum, og tað skal halda fram. Okkara samfelag er lítið og viðbrekið, tí er umráðandi, at fyrilit framvegis verða tikin at fyribyrgja smittubreiðslu, vísir Bárður á Steig Nielsen, løgmaður, á.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. apríl 2021

Marjun Hanusardóttir gevst sum løgmansstjóri í summar

Hon hevur boðað løgmanni frá, at hon formliga gevst 1. august, og tí verður farið undir at seta nyggjan stjóra í næstum

Í summar hevur 67 ára gamla Marjun Hanusardóttir verið løgmansstjóri í 25 ár (Mynd: Løgmansskrivtovan)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í summar skal Løgmansskrivstovan hava nýggjan stjóra.

Núverandi løgmansstjórin, Marjun Hanusardóttir, hevur boðað løgmanni frá, at hon formliga gevst í starvinum 1. august.

Marjun Hanusardóttir fylti 67 ár fyrr í ár, og í summar hevur hon verið í starvinum sum løgmansstjóri í 25 ár.

Í næstum verður farið undir tilgongdina at seta nýggjan løgmansstjóra, skrivar Løgmansskrivstovan á heimasíðuna.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. apríl 2021

Vindmyllurnar settar upp við Gellingarklett í heyst

Longu í november skal nýggja vindmyllulundin við Gellingarklett vera í rakstri og framleiða orku svarandi til el-nýtsluna hjá øllum sethúsum í Føroyum - 26 prosent av samlaðu el-framleiðsluni í Føroyum

Nýggju vindmyllurnar skulu setast upp við Gellingarklett, skamt frá verandi vindmyllulund hjá Sev í Húsahaga (Mynd: Google)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Umhvørvisstovan góðkendi hósdagin umsóknina hjá Effo og Vindrøkt um at seta seks vindmyllur upp við Gellingarklett oman fyri Havnina. Hetta vera vindmyllur av slagnum Vestas V117 - 4.2MW.

Nýggja vindmyllulundin fer at framleiða orku svarandi til streym-nýtsluna hjá øllum sethúsum í Føroyum, og svarar hetta til umleið 26 prosent av samlaðu el-framleiðsluni í Føroyum.

Samlaði framleiðslumátturin er 25,2 MW, og kann vindmyllulundin væntandi framleiða 100GWT árliga.

(Mynd: Umhvørvisstovan)

Vindmyllurnar væntast at verða settar upp longu í heyst og vindmyllulundin vera í rakstri og framleiða grøna orku í november 2021.

Jóhan í Niðristovu, stjóri í Vindrøkt fegnast um at felagið vann útboðið.

- Hetta er eitt risa fet fyri Føroyar á grønu kósini, tí hetta svarar til eina oljusparing á umleið 19.000 tons av olju, sigur hann í tíðindaskrivi.

Stjórin í Effo, Janus Thomsen, fegnast somuleiðis um tíðindini.

- Sum orkufelag ynskja vit at viðvirka til at føra Føroyar fram á grøni leiðini, og harvið minka um okkara veðurlags- og umhvørvisárin. Tí fegnast vit um at hava vunnið útboðið, og eru sera spent uppá at fara í gongd við verkætlanina. Endamálið hjá okkum er at veita føroyska samfelagnum orku, so hetta er eitt stórt stig á røttu leiðini sigur Janus Thomsen, stjóri í Effo.

Pf. Effo og Spf. Røkt eiga 50 prosent hvør í Vindrøkt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. apríl 2021

So stórur munur var

Tvær myndir tiknar samstundis seinnapartin hósdagin. Ein í Havn og ein í Klaksvík

Tórshavn og Klaksvík samstundis (Mynd: Sverri Egholm / Agnar Prestá)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Myndirnar omanfyri eru tiknar út gjøgnum vindeyga samstundis seinnapartin hósdagin. Ein skuldi næstan ikki trú, at hetta var í sama lítla landi, men onnur myndin er úr veðurgóða Vágsbotni í Havn og hin undir Klakki í Klaksvík.

Gamaní var eitt lítið følv í høvuðsstaðnum, men tað var einki í mun til nógva kavan og vindin í norðara partinum av Føroyum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. apríl 2021

Myndir: Kópakonan í vakra briminum

Hugtakandi myndir úr Mikladali í høgættarstorminum í vikuni

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Pól Sundskarð, sum gongur nógv í fjøllunum, og eisini gleðir lesararnar hjá Portalinum við sínum náttúrumyndum, var týsdagin ein túr í Kallsoynni, har hann m.a. fekk hesar hugtakandi myndir av kókakonuni í Mikladali:

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. apríl 2021

Sosialurin: Treytaleyst orsaka

Ábyrgdarblaðstjórin á Sosialinum harmast um, at blaðið hevur verið við til at reinsa ein mann, sum tilvitað hevur framt hesar ógerðir

Úr Vikuskiftis Sosialinum í 2016

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Sosialurin biður nú treytaleyst orsaka í sambandi við tema í Vikuskiftis Sosialinum í 2016, har evnið “slatur” varð umrøtt, og ein samrøða varð gjørd við ein mann, sum í síðstu viku fekk fongsulsdóm í stóra pedofilimálinum.

- Hóast gerðirnar, sum maðurin er dømdur fyri, eru framdar eftir samrøðuna í Sosialunum, so kenna vit okkum misbrúkt av, at ein sjúkur maður hevur logið fyri okkum, og øllum keldunum, sum vit tosaðu við í sambandi við málið. Hann hevur eisini logið fyri øllum teimum, sum vardu hann, skrivar Eirikur Lindenskov, ábyrgdarblaðstjóri á síðu 2 í Vikuskiftis Sosialinum.

Hesin maðurin var tá ikki meldaður ella skuldsettur, og segði seg vera komnan illa fyri av slatrinum. Sambært Sosialinum setti blaðið seg í samband við tey, sum bóru hendan slatur, men eingin vildi stíga fram og greiða frá.

- Vit eru sera hørm um, at hetta hevur staðið ósvarað í fimm ár, og at okkara blað soleiðis hevur verið við til at reinsa ein mann, sum tilvitað hevur framt hesar ógerðir og soleiðis við beráddum huga hevur misbrúkt okkara álit.

- Ætlanin hjá okkum hevur sjálvandi ikki verið at verja ein pedofil, og tí viðja vit tryetaleyst orsaka, skrivar Eirikur Lindenskov, ábyrgdarblaðstjóri á Sosialinum.

Les eisini: Dómurin í pedofilimálinum kærdur til landsrættin

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. apríl 2021

Næstan hundrað suðurkoreanskir bilar á føroysku vegirnar í mars

50 bilar av slagnum Kia og 41 bilar av Hyundai. Higartil í ár er sølan av akførum 18 prosent hægri enn í fjør

(Mynd: Bilrøkt)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Sølan av bilum av merkinum Kia var høg í mars. Tað er Bilrøkt, sum umboðar suðurkorenska bilmerkið, sum seldi sera væl í mars. Heili 50 nýggj akfør av hesum slagnum vórðu skrásett síðsta mánað, og hetta gevur heiðurin sum mest seldi bilur í mars, sambært hagtølunum hjá Akstovuni.

Kia yvirtekur samstundis plássið sum mest seldi bilur í ár við 91 bilum tilsamans - harav 50 í mars.

Eitt annað suðurkoreanskt merki, sum veruliga ger um seg, er Hyundai, sum Waag nú umboðar. Sambært hagtølunum hjá Akstovuni fóru 41 akfør av slagnum Hyundai um diskin í mars.

Á triðja plássi er Ford hjá Wenzel við 37 nýggjum akførum í farna mánað.

Økt við 18 prosentum
Tað var í mars mánað í fjør, at koronafarsóttin rakti Føroyar, og rakti eisini søluna av akførum. Men nú bendir alt á, at verulig ferð á er komin á aftur, tí í mun til 188 nýggj akfør, sum vóru skrásett í mars 2020, eru tað í ár skrásett heili 365 akfør í mars. Ein øking upp á 177 akfør.

Samlaða sølan fyri árið higartil er eisini væl hægri enn somu mánaðir í fjør. Sølan frá januar til mars 2020 var 640 akfør, meðan tað somu mánaðirnar í ár eru skrásett 756 akfør. Ein øking upp á 18 prosent.

Mest seldu bilmerkir í mars 2021

1. Kia 50 akfør
2. Hyundai 41 akfør
3. Ford 37 akfør
4. Volkswagen 28 akfør
5. Toyota 28 akfør
6. Volvo 25 akfør
7. Suzuki 16 akfør
8. Renault 14 akfør
9. Mercedes-Benz 13 akfør
10. Citroën 12 akfør

Mest seldu bilmerkir tilsamans 2021

1. Kia 91 akfør
2. Ford 80 akfør
3. Toyota 70 akfør
4. Volkswagen 70 akfør
5. Volvo 54 akfør
6. Hyundai 49 akfør
7. Renault 41 akfør
8. Mercedes-Benz 36 akfør
9. Citroën 33 akfør
10. Nissan 31 akfør

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. apríl 2021

Nema 100 prosent á føroyskar hendur

Ein bólkur av leiðandi starvsfólkum og nevndarlimum keypa bróðurpartin av íslendska ognarlutinum, og verandi høvuðspartaeigarin, Tjaldur, keypir eftirverandi partin, soleiðis at Nema nú kemur 100 prosent á føroyskar hendur, boðar felagið frá í tíðindaskrivi

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Beint fyri páskir boðaði Vodafone Ísland keypsskálanum frá, at felagið hevði undirskrivað avtalu um at selja sín ognarlut í føroysku KT- og telefyritøkuni Nema.

Ein bólkur av leiðandi starvsfólkum og nevndarlimum í Nema keypa bróðurpartin av íslendska ognarlutinum, og verandi høvuðspartaeigarin Tjaldur keypir eftirverandi partin, soleiðis at Nema nú kemur 100 prosent á føroyskar hendur.

Vodafone Ísland átti upprunaliga allan partapeningin í telefelagnum Hey, áðrenn felagið varð lagt saman við Nema. Eftir samanleggingina áttu íslendsku eigararnir 49,9 prosent av samanlagda felagnum, og síðan hevur verið arbeitt við at yvirtaka seinasta partin.

– Við hesum eru vit komin á mál við at fáa samanløgdu fyritøkuna fult og heilt á føroyskar hendur. Nema hevur stóran samfelagsligan týdning sum veitari av framkomnum tele- og KT-loysnum til stóran part av føroysku vinnuni, almenna geiran og einstøku húsarhaldi. Tað er sera umráðandi at vit hava sterkar fyritøkur í Føroyum, ið kunnu ganga á odda í tøkniligu menningini og skapa loysnir, ið hóska til føroysk viðurskifti, og tí fegnast vit um, at Nema nú verður enn betur grundfest í Føroyum, sigur Rúnar Reistrup, nevnarformaður í Nema.

Seinastu árini hava leiðsla og starvsfólk í Nema serliga lagt seg eftir at menna nýskapandi loysnir til vinnulív og stovnar, ið hegnisliga samantvinna tele og KT-skipanir. Harumframt hevur Nema gjørt stórar íløgur í at útbyggja 4G farnetið kring landið, har størsta avbjóðingin í fjør var at leggja 4G í allan Eysturoyartunnlin. Farnetið hjá Nema røkkur um alt landið.

Málið hjá nýggju og verandi eigarunum er at menna Nema sum ein sterkan og nýghugsandi KT- og televeitara at vera leiðandi á føroyska marknaðinum og við tíðini eisini bjóða seg fram uttan fyri Føroyar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. apríl 2021

Teldusníkar royndu at snýta føroyska fyritøku

Teldusníkarnir høvdu falsað eina rokning og teldupostsamskiftið. Hetta upplýsir løgreglan, ið tó ikki upplýsir hvørja fyritøku talan er um, og um hvussu stór upphæddin er

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. apríl 2021

Myndir: Spældu fyri borgarstjóranum

Havnar Hornorkestur spældi á Glaðsheyggi í túninum hjá Heðini Mortensen mikumorgunin. Borgarstjórin fylti 75

(Mynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Borgarstjórin í Havn, Heðin Mortensen, fylti 75 ár mikudagin 7. apríl.

Hann hevur verið býráðslimur í Tórshavnar kommunu síðan 1973, tað vil siga, at í hesi býráðssetuni - í 2023 - hevur hann sitið í býráðnum í 50 ár. Hann var varaborgarstjóri 2001-2005 borgarstjóri frá 2005 til 2017 og aftur frá 2021.

Mikumorgunin var Havnar Hornorkestur á Glaðsheyggi í Havn uttan fyri húsini hjá Heðini og Hjørdis Mortensen.

Ólavur Frederiksen, Faroephoto, var framvið og tók nakrar myndir.

Jákup Dahl frá Góðan Morgun Føroyar var eisini á staðnum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. apríl 2021

Stórur áhugi fyri íbúðarbygging í Hvalba

Uppskotið um at byggja sjey eigara- ella lutaíbúðir var lagt fram mikukvøldið – 70 fólk vóru møtt upp í Hvalbiar skúla

Mynd: Hvalbiar kommuna

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Mikukvøldið var bjóðað til framløgu um møguleikar fyri at byggja íbúðir á Snæbjarnarvegi í Hvalba, og ikki kann sigast annað enn, at undirtøkan fyri tiltakinum var sera góð, tí uml. 70 fólk vóru komin saman í fimleikarhøllini í Hvalbiar skúla, skrivar Hvalbiar kommuna.

Tað var Jens Christian Joensen, sum stóð fyri tiltakinum. Hann greiddi frá um teir tankar, sum eru gjørdir at byggja sjey íbúðir á økinum. Tað kann antin gerast sum eigara- ella lutaíbúðir, alt eftir hvat áhugin er fyri, segði hann.

Sambært Hvalbiar kommunu er tó greitt, at tørvurin á slíkum íbúðum er sera stórur, tí torført er at fáa hús – til keyps ella leigu – í Hvalba.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. apríl 2021

BluesPerlan 2021 í Reinsarínum

Hetta er 8. ferð, at skipað verður fyri BluesPerluni – Á skránni eru framførslur við Froðbiar Blues Orkestri, Sigmund V. P. Zachariassen og Una Debess og Edvard Nyholm Debess

Froðbiar Blues Orkestur

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fyrsta BluesPerlan í 2014, var fyriskipað fyri at heiðra bluestónleikinum í Føroyum, og longu frá fyrstu ferð var stórur áhugi fyri hesum tiltaki og fyrireikararnir, Uni Debess og Edvard Nyholm Debess settu sær fyri at halda fram við hesum árliga bluestiltaki, sum nú verður fyri áttindu ferð.

BluesPerlan byrjaði í Perluni í Tórsgøtu í Havn (harav navnið), og tá tiltakið síðani flutti inn í Reinsaríið, valdu fyrireikararnir at taka navnið við - tí hetta er blivið ein perla í føroyskum bluestónleiki.

Gjøgnum árini hevur dentur verið lagdur á at hava eina fjølbroytta skrá við bæði nýggjum, góðum gomlum og útlendskum. Hetta seinasta hevur ikki borið til hvørki í ár ella í fjør, tá BluesPerlan var stroymd á alnótini.

Men í ár verður BluesPerlan aftur sum konsert. Hon verður í kvøld, leygarkvøldið 10. apríl klokkan 21 í Reinsarínum, boða fyrireikarar frá í tíðindaskrivi.

Tríggir av limunum í navnframa Froðbiar Sóknar Blues Orkestri hava nú tikið seg saman í Froðbiar Blues Orkestur. Við Kristian Holbæk á odda koma teir nú við teirra swingandi bluesútsetingum, og ikki minst nú eisini við unga Óla á guitar - gott gamalt við nýggjum íblástri.

Sigmund V. P. Zachariassen gjørdi fyrstu ferð um seg á føroyska bluespallinum í 2013 við útgávuni Seven Sheep Farm Blues. Sigmund hevur síðani sligið sítt navn fast í ymiskum tónleikahøpum, og ikki minst seinast í duo’ini Kóboykex. Sigmund framførir við sínum bólki, og spennandi verður at síggja og hoyra, hvat hesir bluesgarparnir koma við.

Uni Debess og Edvard Nyholm Debess hava í vár ferðast runt í Føroyum við tónleikinum á útgávuni Debess Blues Station. Á BluesPerluni koma teir við nýggjari skrá, sum er eitt bland av løgum av fimm ymiskum útgávum. Við sær hetta kvøld hava teir trummuspælaran James Philip Goodwin, sum í nøkur hevur búð og virkað í Føroyum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. apríl 2021

18 bólkar við á Sement í ár

Tað verða trý undanumfør áðrenn finaluna 1. mai

(Mynd: Reinsaríið)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ikki færri enn 18 bólkar hava meldað seg til Sement-tónleikakappina í ár. Tað boðar Reinsarríið frá í dag. Reinsaríið er nú fyriskipari av tónleikakappingini, sum ungdómshúsið Margarinfabrikkin annars hevur staðið fyri í fleiri ár.

Við so nógvum nøvnum, verður eisini talan um eitt fjøltáttað útboð av nýskrivaðum føroyskum tónleiki, sum verður at hoyra. Talan er um alt frá hip hop og metal til singer songwriter og rnb. Eisini er talan um eitt bland av bólkum, royndir bólkar, óroyndir bólkar og ymiskir aldursbólkar.

Í ár verða tríggir dómarar, og teir eru Per I. Højgaard, Ári Rouch og Rannvá Helenudóttir. Trý fólk, sum hava drúgvar royndir innan tónleik og hava fingurin á pulsinum. Og verturin í ár er maðurin handan fleiri av størstu hittunum í Føroyum: Terji Rasmussen.

Fýra av bólkunum, sum eru við í kappingini í ár fáa møguleika at vinna studiotíð í Kris-Stuff Studio saman við tónleikaframleiðaranum Kristoffuri Mørkøre. Umframt hetta, so verða umboð fyri G! Festivalin og Summarfestivalin á staðnum, har tey hava møguleika at velja bólkar at spæla á teirra festivali.

Trý undanumfør verða í Sement kappingini. Tey verða leygardagin 17. apríl, fríggjadagin 23. apríl og leygardagin 24. apríl. Sementfinalan verður leygardagin 1. mai 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. apríl 2021

Válan í Vestmanna á skránni komandi leygardag

Leygarkvøldið 17. apríl verða fimm pallir við vártónum á Bakkavegi í Vestmanna

Hanus G. verður millum tey, sum fara at framføra (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Komandi vikuskifti, leygarkvøldið 17. apríl, verða fimm pallar við vártónum á Bakkavegi í Vestmanna.

Pallarnir vera í kirkjuni, í Vektarbúðini, á Disvoy, á Staðnum og á Bryggjuni, og á skránni er alt frá andalingum til vertsligar tónar.

Bólkarnir, sum fara at manna hesar pallar, eru Bárður á Lakjuni, Hanus G. Johansen, Finnur Koba, Lív Næs & Tróndur Enni, og Hallur Joensen.

Konsertirnar vera skipaðar soleiðis, at tónleikararnir spæla tvær ferðir hálvan tíma í part, og vera konsertirnar forskotnar eitt sindur, so fólk kunnu vála millum konsertirnar, skrivar Vestmanna kommuna.

Fyrsta konsertin, sum verður í kirkjuni, byrjar klokkan 20. Síðani byrja hinar konsertirnar við 20 minuttum millum hvørja. Seinna umfar byrjar klokkan 21.40.

Atgongumerki til Válan í Vestmanna kunnu keypast á atgongumerki.fo, og sambært Vestmanna kommunu gongst sera væl at selja atgongumerki.

Skráin

Vestmanna Kirkja – Bárður á Lakjuni
Bárður á Lakjuni er nógv at hoyra í loftmiðlinum við sangum sum Eg uttan teg”, ”Lívsins dansur” og ”Fóður hevur fylgjur” fyri at nevna nakrar.

Vektarbúðin – Hanus Johansen
Úrmælingurin og originali trubadururin Hanus G. Johansen hevur gjøgnum eina hálva øld spælt seg inn í hjørtuni á flestu føroyingum. Hann er framúr vísutulkari, viðurkendur og høgt í metum langt út um landoddarnar. Hann er partur av teirri ríku norðurlendsku og føroysku fólkatónleikasiðvenjuni og er ein vísutulkari á hægsta stigi.

Disvoy – Finnur Koba
Grótharði Vestmenningin Finnur Koba er trubadururin á Disvoy hetta kvøldið. Sum sangari í Páll Finnur Páll hevur hann nógvar slagarar frá í ermuni, s.s. “Forelskaður sjónleikari”, “Eg fari mín egna veg” og “Býurin svevur”.

Staðið – Lív og Tróndur
Allan tann langa veg av Tvøroyri eru Lív Næs og Tróndur Enni komin. Hetta eru tvey nøvn, ið flest allir føroyingar kenna, við millum annað løgunum “Sveimandi” og “GRIND” og ikki minst “Lítli fuglur”, sum bleiv Ársins útvarpshitt 2021.

Bryggjan – Hallur Joensen
Hallur Joensen er okkara Countrykongur úr Klaksvík, sum fekk ársins FMA Áhoyraravirðisløn 2021. Hallur er tann, sum endar konsertrøðina hetta kvøldið á Brygguni við góðum countrytónum. Vit kenna øll m.a. sangirnar “Lívið er ein lítil løta”, “Mín vakra ljósa lilja” og “Gyltu ljósakrúnurnar”.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. apríl 2021

Faroe Ship nýggja rutu millum Hanstholm og Tórshavn

Nýggja siglingin tryggjar millum annað, at eitt nú feskar føroyskar fiskavørur kunnu vera frammi á evropeiska marknaðinum sunnukvøld, og við tilboðnum fáa viðskiftafólkini hjá betri avskipingarmøguleikar úr Føroyum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Føroyskt vinnulív fær eina betri flutningstænastu, nú Faroe Ship bjóðar ein nýggjan flutningsmøguleika.

Hvørt mikukvøld fer farmaskipið Vantage at sigla av Havnini til Hanstholm, har skipið er frammi fríggjakvøld. Leygardag siglir skipið aftur til Føroyar.

Nýggja siglingin tryggjar, at eitt nú feskar føroyskar fiskavørur kunnu vera frammi á evropeiska marknaðinum sunnukvøld. Fráferðin úr Hanstholm leygardag gevur somuleiðis viðskiftafólkunum hjá Faroe Ship enn fleiri innflutningsmøguleikar.

- Við hesum tilboðnum fáa viðskiftafólkini hjá okkum enn betri avskipingarmøguleikar úr Føroyum og enn betri atkomu til útlendsku marknaðirnar, sigur Bogi P. Nielsen, stjóri í Faroe Ship.

Vinnan hevur havt ynski um nýggja flutningsmøguleikan, og Faroe Ship fegnast um at flutningsmøguleikarnir við hesum er vorðnir enn fleiri.

Faroe Ship hevur fráferðir úr Føroyum mánadag, mikudag, fríggjadag og sunnudag.

Útbygging í Hanstholm
Føroysk sjóvinna og Hanstholm hava eina langa søgu og tann veruleikin kemur bæði Faroe Ship og viðskiftafólkunum til góðar, nú nýggja siglingin fer í gongd.

Í 2020 var Hanstholm Havn liðugt útbygd fyri meira enn 650 milliónir krónur, har betrað var um molar, atløgumøguleikar, siglingardýpi, umframt ein nýggjan 350 metra langan bryggjukant.

Hanstholm Havn bjóðar góðar umstøður at taka ímóti góðsi og at fáa góðsið skjótt og gott víðari.

- Vit bjóða Faroe Ship hjartaliga vælkomin til Hanstholm. Vit hava sett fulla ferð á menningina av Hanstholm Havn, og vit ivast ikki eina løtu í, at viðskiftafólkini hjá Faroe Ship koma at fáa stórt gagn av okkara tænastum og tilboðum, sigur Nils Skeby, stjóri í Hanstholm Havn.

Fyrsti túrurin hjá Vantage til Hanstholm verður 14. apríl.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. apríl 2021

Miðil: Grønlendingar kunnu leita sær íblástur frá føroyingum

Føroyar hava prógvað, at tað ber til hjá einum landi við fáum íbúgvum at klára seg væl fíggjarliga, og kunnu Føroyar vera ein fyrimynd fyri Grønland

Grønlendski høvuðsstaðurin, Nuuk (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Síðan 1998 er bruttotjóðarúrtøkan (BTÚ) hjá føroyingum nærum trífaldað. Í 2019 lá talið á 401.000 krónur per íbúgva – hægri enn í Danmark, har talið var 398.000 krónur.

Harvið vísa føroyingar, at eitt land við fáum íbúgvum eisini kann klára seg væl fíggjarliga, og kunnu Føroyar vera ein fyrimynd hjá Grønlandi, skrivar Sermitsiaq.

Víst verður á, at føroyska arbeiðsfjøldin er tann virknasta í Evropa, og at føroyska arbeiðsloysið á 1,1 prosent er tað lægsta í Evropa. At Føroyar eru slopnar munandi betri frá koronakreppuni enn onnur lond verður eisini nevnt.

Les eisini: Hagstovan: Føroyska arbeiðsfjøldin framvegis tann virknasta í Evropa

Jakob Janussen, fyrrverandi embætismaður í Grønlandi sigur við grønlendska miðilin, at Grønland m.a. kann læra av føroyingum við at taka sær meira av egnum áhugamálum á uttanríkispolitiska økinum við eitt nú at selja fisk til Russland.

Les meira her.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. apríl 2021

EMA: Koppsetingin hjá AstraZeneca hongur saman við blóðtøppum

Umboð fyri evropeiska heiluvágsmyndugleikin hava umrøtt støðuna og ætlanina framyvir

Mynd: EPA

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í eina tíð nú hevur ivamál verið um koppsetingina fyri koronu, sum AstraZeneca hevur framleitt. Fyrst vóru trupulleikar við at framleiða nóg mikið og senda koppsetingarnar til tíðina, men álvarsligi spurningurin stakk seg síðani upp: Er nakað samband við koppsetingina og blóðtøpp.

Tað hevur víst seg í fleiri londum, at fólk, sum eru rakt av blóðtøppum, eru koppsett fyri koronu stutt framaundan. Hetta hevur sjálvsagt elvt til stúran, og tað hevur gjørt, at millum annað Danmark og Noreg ikki vilja nýta AstraZeneca longur. 

Evropeiski heiluvágsmyndugleikin, EMA, hevur ikki víst aftur, at tað kann vera ein samanhangur, men hevur víst á, at tað framvegis er trygt at lata seg koppseta. Tó hevur EMA ikki staðfest samanhangin - fyrrenn nú: 

- Eg haldi, at vit nú kunnu siga, at tað er greiður samanhangur millum blóðtøpparnir og koppsetingarnar hjá AstraZeneca 

Hetta segði Marco Cavaleri við italskar miðlar í vikuni, og tað er oddamaðurin fyri koppsetingarætlanina hjá ES siteraður fyri í altjóða miðlum. Cavaleri staðfestir, at orsøkin samanhangin er ókend, og at fyrimunirnir við koppsetingini framvegis eru størri enn vansarnir.  

Tó skal okkurt gerast við støðuna, og bólkurin, sum ger koppsetingarætlanina, leggur eina nýggja ætlan í løtuni, sum verður kunngjørt seinni í vikuni.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. apríl 2021

Serbia bjóðar ferðafólki vaksinuna

Landið hevur ov nógva vaksinu, tí alt fleiri fólk sýta fyri at lata seg koppseta

(Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Serbar í hópatali siga nei takk til at lata seg koppseta móti korona, og landið bjóðar nú útlendingum, sum koma til landið vaksinuna.

Serbisku heilsumyndugleikarnir hava ein trupulleika, tí so nógvir borgarar í landinum ikki vilja lata seg koppseta. Vaksinan verður nú ístaðin latin fólkum, sum eru áhuga at koma til Serbia, skrivar AFP-tíðindastovan.

Avgerðin hevur fingið fleiri túsund fólk – sokallaðir vaksinuturistar – at koma til landi, flest teirra frá grannalondunum hjá Serbia.

Serbia hevur gjørt avtalur, ið tryggjar teimum næstan 15 milliónir skamtir. Í landinum búgva sjey milliónir.

Bert ein fjórðingur av serbunum, ið eru góðkendir at verða koppsettir, hava higartil tikið ímóti tilboðnum um koppseting.

Landið hevur fingið fleiri sløg av vaksinum. Tey hava fingið bæði frá Pfizer/BioNTech og AstraZeneca. Men landið hevur eisini keypt russiska Sputnik V-vaksinu og konesisku Sinopharm-koronavaksinuna.

Seinastu tvær vikurnar er talið av serbiskum borgarum, ið hava tikið ímóti koppsetini vallið til umleið 12.000. Tað er um helmingurin av teimum, ið vórðu koppsett í sama tíðarskeiði í februar, vísa tøl hjá serbisku myndugleikunum.

Sambært fremsta smittuserfrøðinginum í landinum, Predrag Kon, er orsøkin villeiðandi tíðindi, ið spjaða seg á internetinum. Villeiðandi kunningin verður spjadd av bólkum, sum eru ímóti vaksinuni, sigur Predrag Kon, skrivar AFP. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. apríl 2021

Tveir flokkar dumpaðu til landstingsvalið

Og Kim Kielsen er betri umtóktur millum veljararnar enn Erik Jensen, so valdsstríðið í Siumut er neyvan av enn

Múte B. Egede, formaður í IA, fekk 3.380 persónligar atkvøðar - nógv flestar. Eitt gott boð upp á komandi stjórnarleiðaran í Grønlandi (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

65,8 prosent av grønlendingunum, sum hava atkvøðurætt til Landstingið, Inatsisartut, vóru á vali týsdagin.

Fimm flokkar koma at manna landstingið hesa komandi tingsetuna. Hetta eru tveir flokkar færri enn seinast, tí flokkarnir Nunatta Qitornai og Samarbejdspartiet, ikki rukku um tinggáttina.

Inuit Ataqatigiit gjørdist størsti flokkur við 9.912 atkvøðum og 12 tinglimum. Síðan kom Siumut við 7.971 atkvøðum og 10 tinglimum, Naleraq við 3.239 atkvøðum og fýra tinglimum,  Demokraatit við 2.452 atkvøðum og trimum tinglimum og Atassut við 1.879 atkvøðum og tveimum tinglimum.

Hesi fara at umboða Inuit Ataqatigiit: Múte B. Egede, Aqqaluaq B. Egede, Asii Chemnitz Narup, Eqaluk Høegh, Naaja Nathanielsen, Kalistat Lund,  Peter Olsen, Mariane Paviasen, Mimi Karlsen, Stine Egede, Kristian Jeremiassen og Sofia Geisler.

Siumut: Kim Kielsen, Erik Jensen, Aslak Vilhelm Jensen, Qarsoq Høegh-Dam, Vivian Motzfeldt,  Anders Simon Olsen, Jess Svane, Lars Poulsen, Doris Jakobsen Jensen og Mala Høy Kúko.

Naleraq: Hans Enoksen, Pele Broberg, Jens Napátok og Emanuel Nûko.

Demokraatit: Anna Wangenheim, Nivi Olsen og Jens-Frederik Nielsen.

Atassut: Aqqalu Clasen Jerimiassen og Siverth K. Heilmann.

Kim vann á Erik
Toppskorarar á valinum vóru Múte B. Egede (IA) við 3.380 persónligum atkvøðum, Kim Kielsen (S) 1.841, Hans Enoksen (N) 1.471, Aqqaluaq B. Egede (IA) 1.287 og Erik Jensen (S) 1.186.

Hetta vísir, at sitandi landsstýrisformaður og fyrrverandi formaðurin í Siumut fekk nógv fleiri avkvøður enn núverandi floksformaðurin, Erik Jensen, so okkurt bendur á, at innanhýsis valdsstríðið í tí flokkinum ikki er av enn.

Úrslitið av valinum vísti, at tveir markantir politikarar ikki fingu afturval, nevniliga Vittus Qujaukitsok, sitandi fíggjarmálaráðharri, úr Nunatta Qitornai, og Tillie Martinussen úr Samarbejdspartiet. Hvørgin flokkurin fekk nóg mikið av atkvøðum til at røkka um tinggáttina. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. apríl 2021

Grønland: IA hevur nú tríggjar av fimm borgarstjórum

Tað var eisini kommunuval í Grønlandi týsdagin

Charlotte Ludvigsen, IA, kann halda fram sum borgarstjóri í størstu kommununi í Grønlandi, Kommuneqarfik Sermersooq (Mynd: Sermitsiaq)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Vinnandi flokkurin á landstingsvalinum í Grønlandi í vikuni, fekk eisini eitt gott kommunuval, sum varð hildið samstundis.

Inuit Ataqatigiit, IA, hevur nevniliga tryggjað sær borgarstjórasessin í Kommune Kujalleq (Qaqortoq) í Suðurgrønlandi, og situr nú á trimum av teimum fimm borgarstjórasessunum í Grønlandi, tí flokkurin endurvann borgarstjórasessin í Kommune Qeqertalik (Aasiaat) og Kommuneqarfik Sermersooq (Nuuk og Eysturgrønland), skrivar Ritzau.

Frammanundan hevði Siumut borgarstjórasessin í Kommune Kujalleq. Nú verður sessurin hjá Kiista P Isaksen yvirtikin av Stine Egede frá IA.

Hinvegin varðveitti Simiut meirilutan og endurvann borgarstjóran í Avannaata Kommunia (Ilulissat) og Qeqqata Kommunia (Sisimiut). 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. apríl 2021

Kavaðu niður á skipsvrak á 6.500 metra dýpi

Amerikanski oyðarin USS Johnson varð søktur í sjóbardaganum við Filipsoyggjar

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tað er eydnast einum mannaðum sokallaðum mini-kavbáti at koma niður á vrakið av einum amerikanskum krígsskipi, ið varð skotið niður undir øðrum heimsbardaga, og nú liggur á 6.500 mnetra dýpi nærhendis Filipsoyggjum.

- Vit hava júst gjørt søgunnar djúpasta kav til eitt vrak, skrivar Victor Vescovo, skipari á kavbátinum, á Twitter.

Hann er stovnari av fyritøkuni Caladan Oceanic í Texas í USA, sum ger undirsjóvarkanningar.

Tað var síðst í mars, at kavbáturin framdi tvær kavingar, átta tímar hvør, niður til vrakið av oyðaranum USS Johnson út fyri oynni Samar.

- Vit funnu teir báðar fremstu triðingarnar av skipinum, sum stóð uppi, óskalað, á 6.456 metra dýpi, skrivar Victor Vescovo.

115 metra langa krígsskipið varð søkt av einum japanskum krígsskipi í einum sjóbardaga 25. oktober 1944. Bert 141 av menningini á 327 sluppu við lívinum, sambært arkivunum hjá amerikanska herflotanum, skrivar AFP.

Amerikanskar deildir royndu at vinna Filipsoyggjar, ið tá vóru amerikanskt hjáland, frá japanskum hersetingarvaldi.

Vrakið av amerikanska oyðaranum vísa teir skaðar, sum skipið fekk undir sjóbardaganum fyi 76 árum síðani. Tað sigur søgufrøðingurin Parks Stepenson, sum var við á ferðini við mini-kavbátinum niður á vrakið.

- Tað varð rakt av kanónum frá størsta krígsskipinum, ið nakrantíð er bygd – slagskipinum hjá keisarliga japanska flotanum, Yamato.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. apríl 2021

Philip prinsur farin - 99 ár

Maðurin hjá bretsku drotningini andaðist fríggjadagin

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Maðurin hjá bretsku Elizabeth drotning, 99 ára gamli Philip prinsur, er farin. Hesum boðar Buckingham Palace frá fríggjadagin.

- Prinsurin andaðist stillisliga á Windsor Castle í morgun, boðaði bretska kongshúsið frá.

Einki verður upplýst um deyðsorsøkina, men fyrr í ár varð prinsurin innlagdur á sjúkarhúsi í London í ein mánað. Tá fekk hann viðgerð fyri hjartatrupulleikar.

Philip prinsur varð føddur í Grikkalandi 10. juni 1921. Hann giftist táverandi Elizabeth prinsessu í 1947 – hetta var fimm ár, áðrenn hon yvirtók bretsku trónuna.

Sambært BBC hevur eingin hjúnarfelagi hjá bretskum kongi ella drotning tænt kongshúsinum so leingi sum Philip prinsur.

Philip prinsur og Elizabeth drotning fingu fýra børn saman, átta barnabørn, og tíggju langommu- og langabbabørn.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. apríl 2021

Nýtslan hjá drotningini minkað síðan Henrik prinsur fór

Uttan Henrik prins brúkar drotningin 8,4 milliónir krónur minni um árið

Seinast drotningin vitjaði í Føroyum var í 2016 (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Meira enn trý ár eru liðin síðan Henrik prinsur, maður Margrethu drotning, andaðist, og at drotningin er vorðin einkja sæst eisini aftur á peninganýtsluni hjá henni.

Sambært uppgerð frá kongshúsinum, sum danska Se og Hør hevur fingið innlit í, sæst, at drotningin í fjør keypti fyri góðar 8,4 milliónir krónur minni enn hon gjørdi í 2017, tá Henrik prinsur enn var á lívi.

Henrik prinsur andaðist 13. februar 2018.

Í 2017 brúkti parið tilsamans 35,8 milliónir krónur til vørur og tænastur –starvsfólkalønir eru tó ikki íroknaðar. Í 2020 brúkti drotningin 27,4 milliónir krónur.

Tær 8,4 milliónirnar, sum drotningin hevur spart, svara næstan til tær 8,5 milliónirnar av apanasjuni hjá drotningini, sum vórðu eyðmerktar til Henrik prins. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. apríl 2021

Svøríki setir meir inn móti korona

Fimm milliardir settar av til at seta ferð á koppseting og smittuverju

Magdalena Andersson, fíggjarmálaráðharri (Mynd: SVT)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Svenska stjórnin setir nú sjey milliardir krónur – tað er umleið fimm milliardir í okkara krónum – av til at berja niður covid-19 sjúkuna og til økta røkt og koppseting.

Tað upplýsti Magdalena Andersson, fíggjarmálaráðkvinna, og Lena Hallengren, almannamálaráðkvinna, á einum tíðindafundi í vikuni.

- Vit lata pengarnar fyri at seta ferð á koppsetingina og styrkja smittuverjuna, segði Magdalena Andersson.

Pengar verða eisini latnir út til landspartarnar og teirra stríð móti farsóttini.

Svøríki hevur slept mállinum um at øll skulu hava fingið eitt tilboð um koppseting innan 1. juli. Tað upplýsti Lena Hallengren á einum tíðindafundi skírisdag.

Dagurin er nú fluttur til 15. august, segði hon. Orsøkin er, at Svøríki ikki hevur nóg mikið av koppingarskamtum.

Nýggja ætlanin sigur, at øll oman fyri 65 ár skulu hava fingið minst annað prikið móti korona innan 16. mai. Øll yvir 18 ár skulu hava fingið fyrsta prikið innan 15. august.

Koppsetingarmálið varð sett í desember, og ætlanin var at hava brúkt 17,4 milliónir skamtar móti endanum av juni. Nú roknar Svøríki við at hava brúkt 10,9 milliónir skamtar til ta tíð, skrivar TT-tíðindastovan. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. apríl 2021

Eemslift Hendrika er nú sleipað til lands

Tað eydnaðist at fáa ein enda á neyðstadda skipið í mikukvøldið

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Niðurlendska farmaskipið Eemslift Hendrika, sum síðan mánadagin hevur rikist uttan manning út fyri Noregs strond, varð hósdagin sleipað inn til Ålesund.

Mikudagin boðaði norska bjargingartænastan frá, at tey, orsaka av veðrinum, fóru at bíða til hósdagin við at gera eina roynd at fáa eitt bjargingarlið umborð á ómannaða skipið og fáa tað fest í ein sleipibát.

Sum tað sæst á trackaranum, hevði niðurlendska farmaskipið beina kós móti landi (Mynd: MarineTraffic)

Men óttin fyri at skipið fór at reka á land fekk kortini bjargingartænastuna til at framskunda ætlanina. Seinnapartin mikudagin eydnaðist tað at seta bjargingarfólk niður á skipið, og nú hava sleipibátar enda á skipinum bæði framman og aftan, skrivar NRK.

Togararnir Nordmand Drott og BB Ocean fóru síðan at sleipa Eemslift Hendrika við trý míla ferð móti Ålesund. Verjuskipið KV Bergen fylgdi skipunum. Út móti kvøldið hósdagin lá Eemslift Hendrika trygt við bryggju í Ålesund.

Tann grøni báturin AQS Tor, ein hjálparbátur til alivinnuna, sum stóð á dekkinum á Eemslift Hendrika, men sum týsdagin koppaði fyri borð, er eisini bjargaður og er sleipaður inn í Florø, skrivar NRK. Mett verður, at tað var viðvirkandi til, at farmaskipið ikki koppaði, at tað misti hesa lutfalsliga tungu lastina oman av skipinum.

Eemslift Hendrika var stødd 60 fjórðingar vestan fyri Ålesund, tá hon sendi út neyðarkall mánadagin. Skipið hevði tá eina slagsíðu á 30 stig. Norska bjargingartænastan sendi bjargingartyrlur og skip fyri at hjálpa til. Manningin varð mánadagin bjargað av bátinum, og hevur síðan verið á einum hotelli í Giske kommunu, skrivar NRK.  

Báturin AQS Tor, sum stóð á dekkinum á Eemslift Hendrika, varð í nátt sleipaður inn til Florø (Mynd: NRK)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. apríl 2021

Pávin: Hjálpið teimum fátæku við vaksinum

Hevði eina áheitan til heimsins ríku lond í páskaprædiku síni í dag

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Frans pávi mælti páskadag til, at koronakoppsetingarnar verða býttar til øll heimsins lond.

Hetta hendi í sambandi við siðbundu páskaprædikuna "Urbi et Orbi" ("til býin og heimin"). Her er vanligt, at pávin viðger alheims avbjóðingar og mælir til heimsfrið.

Talan varð varð hildin beint eftir páskamessuna í Pæturskirkjuni.

Hesaferð var, sum vera mann, koronafarsóttin partur av dagsskránni.

- Eg heiti á altjóða samfelagið um at hjálpa við til at fáa koppsetingarheilivágin breiddan út til allan heimin uttan seinkingar – serliga til tey fátækastu londini, segði hann.

Higartil hevur útbreiðslan av vaksinuni verið skeivt býtt.

Hóast alheims heilsustovnurin WHO hevur sett gongd á Covax-samstarvið, ið skal tryggja vaksinur til fátæku londini, so eru tey ríku londini nógv frammanfyri við teirra koppsetingarætlanum.

WHO hevur funnist at hesum og hevur kallað misbýtið fyri “groteskt”.

Frans pávi segði í síni prædiku, at tað líkist ongum, at tað framhaldandi eru vápnaðar ósemjur meðan farsóttin herjar.

- Farsóttin spjaðir seg, og sosiala og búskaparliga kreppan er framvegis stór – serliga fyri tey fátæku. Kortini – og tað líkist ongum – eru vápnaðu ósemjurnar ikki støðgaðar, og vápnadubbingin heldur fram, segði pávin. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. apríl 2021

Amnesty: Navalnyj verður útsettur fyri torturi

Andstøðingurin er farin í hungursverkfall í fongslinum

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Størsti atfinnarin móti Vladimir Putin, forseta, fongslaði andstøðingurin Aleksej Navalnyj, er í stórum vanda fyri at doyggja.

Tað heldur mannarættingafelagsskapurin Amnesty International.

Bretska blaðið The Guardian skrivaði í mikudagin, at heilsustøðan hjá andstøðinginum er versnað nógv seinastu tíðina. Hann hevur ongar kenslur í fótunum meira. Frammanundan hevur hann ógvusliga pínu í rykkinum, og vísir eisini tekn um at hava tuberkulosu.

Aðalskrivarin í Amnesty International metir, at andstøðingurin verður útsettur fyri píning í fongslinum.

- Hann livir í viðurskiftum, sum Amnesty International metir vera torturur. At forða fólki í at sova er torturur. Hann verður vaktur hvønn ella annaðhvønn tíma um náttina. Tað er torturur, sigur Agnès Callamard, aðalskrivari.

Hon vísir eisini á, at tað er ómenniskjaligt ikki at geva honum atgongd til ein lækna, sum hann hevur álit á, sigur hon í samrøðuni.

Mikudagin var persónligi læknin hjá Navalnyj, Anastasia Vasiljeva, handtikin uttan fyri fongslið har Aleksej Navaljyj situr.

Amerikanski forsetin, Joe Biden, hevur eisini úttalað seg í málinum.

- Vit harmast boðini um, at heilsustøðan hjá Navalnyj er versnað. Vit heita á russisku myndugleikarnar um at ansa væl eftir honum. So leingi hann situr í fongsli, er tað ábyrgdin hjá myndugleikunum at tryggja heiluna hjá honum, segði talskvinnan hjá Joe Biden, Jen Psaki.

Andstøðingurin skrivaði á Instagram mánadagin, at hann er sinnaður at halda fram við hungursverkfallinum, eisini hóast heilsustøðan versnar. Hann hevur verið í hungursverkfalli síðan seinasta mikudag.

Fongsulsmyndugleikarnir hava upplýst, at Navalnyj nú er fluttur á eina sjúkradeild í fongslinum. Sambært hjálparum hjá Navalnyj er hann farin átta kilo aftur, síðan hungursverkfallið byrjaði. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. apríl 2021

Ongin stólur til Ursulu von der Leyen

ES-nevndarforkvinnan varð kaldliga móttikin av turkiska forsetanum

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Eitt kalla tey stólaspæl – tað er tá tað er ein stólur minni, enn tað eru fólk, og at tann sum so ikki fær ein stól hevur tapt.

Nakað líknandi var forkvinnan í ES-nevndini, Ursula von der Leyen, úti fyri, tá hon var á almennari vitjan hjá turkiska forsetanum í vikuni.

Hon og forsetin í Europaráðnum, Charles Michel, vitjaðu týsdagin Recep Tayyip Erdogan í Turkalandi.

Endamálið við fundinum var eitt nú at bøta um viðurskiftini millum ES og Turkaland. Men byrjanin til fundin var heilt serlig.

Vertirnir høvdu nevniliga bert sett tveir stólar fram. Tá Erdogan og Michel sessaðust, varð von der Leyen standandi.

Eitt filmsbrot av hendingini vísir, at hon var ivasom um hvat hon skuldi siga. Hon harkar og veipar varðisliga við hondunum.

At enda varð henni bjóðað sess í eini stórari ljósabrúnari sofu úti á síðuni.

Á undanfarnum toppfundum millum ES og Turkaland, hava teir tríggir leiðararnir sitið saman. Hendingin kom tí óvart á ES-nevndarforkvinnuna, segði samskiftisovastin hjá ES, Eric Manner, við AP tíðindastovuna eftir fundin.

- Hon skuldi havt sitið saman við ES-forsetanum og turkiska forsetanum. Men hon valdi at síggja burt frá hesum, og miðsavna seg um innihaldið á fundinum ístaðin.

Talsmaðurin sigur, at tað hevur verið samband við turkiskar myndugleikar um, at slíkt ikki skal henda aftur. Hann leggur afturat, at turkisku myndugleikarnir vóru fullgreiðir yvir, at von der Leyen eisini skuldi koma.

- Túrurin varð væl lýstur frammanundan. Tey bæði ES-umboðini ferðaðust saman, og skuldu tí eisini verið viðgjørd eins, sigur hann.

Viðurskiftini millum ES og Turkaland hava ikki verið tey bestu eftir at Erdogan tók landið úr Istanbul-sáttmálanum frá 2011, ið skal forða fyri harðskapi móti kvinnum. Evroparáðið stóð á odda fyri hesi ætlan.

Viðferðin, sum van der Leyen fekk, hevur fingið øði í fleiri ES-politikarar. Spanska Iratxe Garcia Perez, havur kallað hendingina skammiliga.

- Fyrst taka tey seg úr semjuni, so fær ovastin í ES-nevndini ikki ein stól undir eini almennari vitjan. Tað líkist ongum, sigur hon við við Deutche Welle.

Hinvegin undrar niðurlendska Sophie In 't Veld, eg yvir, at ferðafelagin Michel ikki segði nakað, tá kvinnuligi felagi hansara ikki fekk sess.

Turkaland hevur enn ikki viðmerkt hendingina. Men sambært Sky News vóru fundir millum umboð fyri ES og Turkaland undan fundinum fyri at semjast um hvussu fundurin skuldi fara fram.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. apríl 2021

Sendimaðurin útilæstur

Sendimaðurin hjá Myanmar í London er tveittur út. Varasendiharrin, ið stuðlar hernaðarstýrinum í heimlandinum hevur tikið yvir

Kyaw Zwar Minn uttan fyri sendistovuna í London í mikudagin (Mynd: BBC)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Sendimaðurin hjá Myanmar til Bretlands, sleppur ikki inn á sendistovuna í London meira. Tað boðaði hann frá mikudagin.

Varasendiharrin á sendistovuni skal hava læst Kyaw Zwar Minn úti, og skal sjálvur hava tikið leiðsluna á sendistovuni vegna hernaðarstýrið í Myanmar, skrivaði Reuters.

Hetta er hent eftir at Kyaw Zwar Minn hevur sagt seg vera ósemdan við hernaðarstýrið, sum tók valdið í asiatiska landinum á einum hernaðarkvetti 1. februar.

Síðan hevur herurin sligið alla mótstøðu í landinum harðliga niður.

Sendiharrin í London hevur seinastu vikuna sagt seg vera ósamdan við hernaðarstýrið, og hevur heitt á herleiðsluna um at lata landsins veruliga leiðara, Aung San Suu Kyi, leysa.

- Eg eri útilæstur, segði Kyaw Zwar Minn við Reuters tíðindastovuna mikudagin uttan fyri sendistovuna í miðbýnum í London.

- Hetta er eitt slag av einum kvetti – mitt í London. Tey hava hersett bygningin hjá mær, segði hann og legði afturat, at hann var í sambandi við bretska uttanríkisráðið um støðuna.

Diplomatiskar keldur í London við kunnleika um støðuna siga fyri Reuters, at varasendiharrin Chit Win nú er almennur charge d’affaires hjá Myanmar í London.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. apríl 2021

Stóru stjørnurnar rýma til Avstralia

Samstundis sum fleiri heimsstjørnur flokkast til Avstralia at fáa ein meira frælsan gerandisdag, eru 40.000 avstralskir borgarar fangaðir uttanlands orsakað ferðaavmarkingum og høgum ferðaseðlaprísum

Millum tey, sum hava leitað sær til Avstralia at búgva er bretski tónleikarin Ed Sheeran (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Meðan gerandisdagurin í nógvum londum er merktur av nógvum smittufyribyrgjandi tiltøkum og avmarkingum, eru onnur lond, har fólk, eins og í Føroyum, hava kunnað livað meira vanligt.

Eitt land, sum hevur klárað seg væl undir koronafarsóttini er Avstralia, og sambært BBC er tað næstan blivið til eitt slag av mekka fyri tey ríku í Hollywood. Heimskendar stjørnur flokkast nevniliga til landið fyri at fáa ein meira frælsan gerandisdag.

Millum tey, sum hava leitað sær til Avstralia eru filmsstjørnurnar Zac Efron, Natalie Portman, Julia Roberts, og Matt Damon, umframt tónleikarin Ed Sheeran og Idris Elba, sjónleikari og tónleikari.

Tað, sum er serliga lokkandi við Avstralia er møguleikin fyri at fara á strondina, fara á barr og til konsert. Men tað er eisini eydnast avstralsku stjórnini at fáa fleiri stórar filmsverkætlanir til landið við at bjóða stórar skattafrádráttir.

Sambært Ritzau eru tó ikki øll, sum fegnast um hetta, m.a. tí fleiri enn 40.000 avstralskir ríkisborgarar framvegis eru fastir í útlondum, eftir at Avstralia lat landamørkini aftur í fjør.

Sambært fleiri teirra, sleppa tey ikki heim, tí tað er avmarkað, hvussu nógv sleppa at ferðast inn í Avstralia um vikuna, og tað hevur so hækkað prísin á ferðaseðlum.

Prísurin fyri at flúgva millum Avstralia og Evropa kann verða heilt upp í 15.000 krónur pr. persón, og nakað tað sama kostar tað at vera í sóttarhaldi á einum gistingarhúsi, tá mann er sloppin inn í landið.

Orsakað av støðuni hevur ein bólkur, sum kallar seg "Stranded Australians Abroad" sent eina kæru til ST fyri brot á mannarættindini.

Avstralia hevur sambært heimasíðuni Worldometers.info skrásett 29.000 smittutilburðir og 909 andlát undir hesari farsóttini, og í løtuni er talið á positivum beint omanfyri 2.100.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. apríl 2021

Høgni Egilstoft Nielsen endurvann FM-heitið

Mátti tó út í umtalv - bæði kviktalv og snartalv - áðrenn Martin Poulsen varð bastur

Høgni Egilstoft Nielsen (Mynd: Esbern Christiansen)

SkrivaÐ:

Innsent

Tað var drama fyri allar pengarnar, tá ið 23 ára gamli Høgni Egilstoft Nielsen úr Sandavágs Talvfelag vann umdystin um FM-heitið í talvi móti 36 ára gamla Martin Poulsen úr Havnar Telvingarfelag.

Teir báðir endaðu javnir fremst í landsliðsbólkinum í árligu FM-einstaklingakappingini, sum Klaksvíkar Talvfelag skipaði fyri á Skúlatrøð í dimbuldagavikuni.

Fyri tólvtu ferð hesar hálvthundrað ferðirnar, at telvað hevur verið um FM-heitið í einstaklingstelving í nýggjari tíð, mátti umdystur til.  

Fyrst vórðu tvey kviktalv á skránni. 25 minuttir í part umframt nøkur sekund fyri hvønn fluttan leik. Høgni vann sannførandi fyrra talvið við hvíta fólkinum. 

Í seinna talvinum spenti Martin seg út. Hann hevði Høgna í trongstøðu, fekk hann at hugsa leingi, so at hann eisini varð trýstur á klokkuni, og í uppbýtisskiftinum úr miðtalvi í endatalv, lá Martin brádliga omaná, og restin var teknikkur. 

Dramatisk snartelving
Nú var 1-1, so farast mátti undir snarkapping. Tríggir minuttir hvør. Kovboytelving við lít.

Høgni hevði hvítt í fyrsta talvinum. Brádliga misti Martin mann, men honum eydnaðist kortini at bíta saman tenn og stríðast av øllum alvi, og mín sann um hann ikki fekk talvið javnt kortini. Slíkt hendir bara í snartalvum. 

Nú hevði Martin hvítt í seinna snartalvinum. Tað gjørdist eftir umstøðunum eitt frálíkt talv, áhugavert og spennandi og væl telvað, tá havt verður í huga, at báðir máttu flyta í skundi, tí at kalla eingin tíð var at umráða seg í. 

Tað bylgdist livandi aftur og fram báðar vegir, eina løtu var líkt til, at Høgni hevði munin, so kom Martin afturíaftur og var kanska við yvirlutan, so fann Høgni aftur góðar leikir, brátt stóð hann við fyrimuninum aftur, ivaleyst avgerandi fyrimuni, men so togaði Martin seg aftur upp við hárrótunum, fann nøkur skák, sum fløktu støðuna so mikið, at eingin visti, hvønn veg alt vendi, brádliga kundi hann skáka hóttandi frífinnu av Høgna, at síggja til javnaðist støðan tá aftur til javnt endatalv, men nú høvdu báðir bara fá sekund eftir í part. 

Martin leyp nú framav, helt seg fáa eina finnu aftrat, men hevði yvirsæð bøtandi frúgvaleik fyri síðsta skákinum, og tá var deyðin í durunum. Vit fingu tí ikki hitt ultimativa Armageddon-talvið, sum hesin umdysturin helst hevði uppiborð. 

Høgni Egilstoft Nielsen (hm) og Martin Poulsen (vm) takka hvør øðrum fyri ein spennandi og harðan umdyst um FM-heitið. (Mynd: Esbern Christiansen)

Umdystur um FM-heitið í unglingadeildini. Brestir Samuelsen (tv) úr Havnar Telvingarfelag vinnur 3-2 á Róki Davidsen (th) úr Klaksvíkar Talvfelag (Mynd: Esbern Christiansen)

 

Føroyameistarar eftir aldamótið

2000 Flóvin Tór Næs, HT

2001 John Rødgaard, VT

2002 Hans Kristian Simonsen, KT

2003 Martin Poulsen, HT

2004 Martin Poulsen, HT

2005 Carl Eli N. Samuelsen, VT

2006 Martin Poulsen, HT

2007 John Rødgaard, VT

2008 Helgi Dam Ziska, HT

2009 Martin Poulsen, HT

2010 Olaf Berg, ST

2011 Helgi Dam Ziska, HT

2012 Rógvi Egilstoft Nielsen, ST

2013 Olaf Berg, HT

2014 Høgni Egilstoft Nielsen, ST

2015 Rógvi Egilstoft Nielsen, ST

2016 Rógvi Egilstoft Nielsen, ST

2017 Helgi Dam Ziska, HT

2018 Helgi Dam Ziska, HT

2019 Helgi Dam Ziska, HT

2020 Høgni Egilstoft Nielsen, ST

2021 Høgni Egilstoft Nielsen, ST

Flest FM-heiti 

Telvað hevur verið um føroyameistaraheitið í talvi fyri einstaklingar síðani 1938. Í fyrsta umfari varð telvað til 1956, so var íhald í nøkur ár, byrjað var ikki aftur fyrr enn Talvsamband Føroya var stovnað í 1970. Síðani 1972 hevur verið telvað regluliga um FM á hvørjum ári um páskirnar.

Árið í ár var tí hitt hálvtrýssinstjúgunda í røðini í nýggjari tíð, at spælt hevur verið um FM-heitið í einstaklingstalvi. 

Stóri FM-kongurin í føroyskari telving er Palli Henriksen (1902-1980) úr Havn. Hann vann flestu ferðirnar, ið telvað var um FM-heitið árini fyri stovnan Talvsambandsins.

Niðanfyri sæst hvørjir teir eru, sum hava vunnið meistaraheitið oftast.

J.P. Henriksen, HT 9 FM-sigrar (1938, 1939, 1945, 1946, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952)

Helgi Dam Ziska, HT 5 (2008, 2011, 2017, 2018, 2019)

Heini Olsen, KTF 5  (1989, 1991, 1992, 1993, 1999)

Martin Poulsen, HT 4  (2003, 2004, 2006, 2009)

Jens Chr. Hansen, TT 4  (1979, 1981, 1982, 1985)

Tórarinn Evensen, HT 4  (1947, 1953, 1955, 1956)

Høgni Egilstoft Nielsen, ST 3 (2014, 2020, 2021)

Rógvi Egilstoft Nielsen, ST 3 (2012, 2015, 2016)

Torkil Nielsen, ST 3 (1988, 1986, 1988)

John Rødgaard, VT 3 (1998, 2001, 2007)

Luitjen Apol, HT 3 (1974, 1975, 1976)

Olav Andreasen, HT 3 (1940, 1941, 1943)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. apríl 2021

Tvær konfirmatiónir í Glyvra kirkju sunnudagin

Hin fyrra verður klokkan ellivu - hin seinna verður klokkan tólv. 19 konfirmantar eru samanlagt

 

SkrivaÐ:

Innsent

Tvær konfirmatiónir verða í Glyvra kirkju sunnudagin 11. apríl. Hin fyrra verður kl. 11, og hin seinna verður kl. 12.30

Konfirmantarnir kl. 11 eru:

Petra Jonhardsdóttir Geyti, Saltangará

Jónvá Danielsen, Lamba

Vár Sólheim Joensen, Saltangará

Estrid Højgaard, Runavík

Sára Hjalmarsdóttir Hansen, Rituvík

Leivur Lassen, Saltangará

Ernst Langgaard, Saltangará

Jógvan Martin Langgaard, Runavík

Beinir Grønagarð, Glyvrar

Konfirmantarnir kl. 12.30 eru:

Miriam Bogadóttir Brekku, Saltangará

Luna Klein Joensen, Oyndarfjørður

Noomi Ásudóttir Dahl, Glyvrar

Rakul Maria Tausen, Æðuvík

Ása Búadóttir Jensen, Saltangará

Jóhanna Sofía Justinussen Højgaard, Rituvík

Martin Ragnarsson, Glyvrar

Johan Karbech Hansen, Skála

Rókur Troest Rasmussen, Saltangará

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. apríl 2021