Størri tiltøk kunnu haldast aftur - ítróttur við áskoðarum

Heilsufakligu myndugleikarnir halda tó ikki, tað er ráðiligt, at náttarlívið hevur opið hetta vikuskiftið. Tilmælini eru í stóran mun tey somu, sum tey vóru undan seinasta hósdegi, men heitt verður á fólk um at kanna seg áðrenn óvanligt samband

Løgmaður hevur aftur sent almenna fráboðan út um koronustøðuna, og tosar enn einaferð um tøkini, ið eru tikin og skulu takast (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í fráboðan hósdagin boðaði Løgmansskrivstovan frá, at landsstýrið hevur gjørt av at lata samfelagið varisliga uppaftur, eftir at samfelagið enn einaferð á ymsan hátt fór niður í ferð fyri viku síðani:

- Vit halda tað er ráðiligt at lata varisliga uppaftur. Eg vil takka øllum, sum hava tikið eitt tak seinastu sjey dagarnar. Nú ræður um, at vit í felag taka seinastu tøkini, sigur Bárður á Steig Nielsen, løgmaður.

Í hesari vikuni eru ellivu nýggir smittutilburðir staðfestir, og tamarhald tykist vera á smittuketunum.

Yvirskipað verður farið aftur til tey tilmæli, sum vóru galdandi fyri viku síðan. Hetta merkir, at størri almenn og privat tiltøk kunnu haldast, um neyðuga frástøðan kann tryggjast. Eisini verður mælt til, at ein kannar seg, áðrenn samband við fólk, ið ein vanliga verður saman við.

Boðað verður eisini frá, at ítróttatiltøk kunnu aftur fyriskipast við áskoðararum - tó undir skipaðum viðurskiftum. Hetta fer allarhelst at hava við sær, at kappróðurin byrjar leygardagin.

Tey seinastu boðini eru til náttarlívið, og tey eru ikki góð:

- Heilsufakligu myndugleikarnir halda ikki tað er ráðiligt, at náttarlívið hevur opið hetta vikuskiftið, tí tað enn ikki er fult tamarhald á verandi smittukeldum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. juni 2021

Hákun Poulsen fyrsta pisa á Glasi

Hann er fyrsta pisa, sum hevur gingið øll trý árini á Glasi

(Mynd: Glasir)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Mikudagin fekk Hákun Poulsen húgvuna á høvdið sum ársins fyrsti studentur á gymnasialum míðnámi á Glasi.

Hákun, sum hevur gingið í 18x, var uppi í ítrótti, og fekk hann ein góðan og væl uppibornan enda á trimum árum á Glasi, skrivar skúlin á heimasíðuni.

Hann er fyrsta pisa, sum hevur gingið øll trý árini á Glasi.

Korona, sóttarhald, frástøða, fjarundirvísing og annað, sum hevur merkt skúlagongdina, tók tó ikki nakað av gleðini á stóra degnum, tá húgvan kemur á høvdið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. juni 2021

Rebekka gjørdist fyrsta pisan á Kambsdali í ár

Rebekka Jóhannusardóttir Olsen fekk húgvuna á høvdið eftir at hava verið til próvtøku í virkisbúskapi. Hon er tann fyrsta av 133 pisum á Dalinum í summar

Mynd: kambsdalur.fo

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Hósdagin bleiv fyrsta pisan á Kambsdali floygd.

Tað var um tvey tíðina, at Rebekka Jóhannusardóttir Olsen fekk húgvuna á høvdið eftir at hava verið til próvtøku í virkisbúskapi.


Rebekka fær her húgvuna á høvdið (Mynd: kambsdalur.fo)

Beint eftir próvtøkuna vant hon Merkið á fulla stong, sum fráboðan um, at nú er fyrsta av 133 pisum á Dalinum floygd.

Hetta skrivar kambsdalur.fo, sum eisini upplýsir, at síðsta próvtøkan í ár er mikudagin 23. juni, og at pisufundur verður á Gøtusandi, sum siðvenja er, klokkan 17 sama dag.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. juni 2021

Fer at krevja endurgjald frá Vága kommunu

Skilir ikki grundgevingarnar fyri at forða The Fairy Island Festival at vera við Leitisvatn. Har eru so nógvar aðrar dálkingarkeldur, ið dálka vatnið nógv meira, enn festivalurin hevði gjørt

Bjørk Sjóðklett, festivalfyrireikari

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

- Vit eru sera takksom fyri, at mynduleikarnir í Tórshavn hava hjálpt okkum við at flyta festivalin innanfyri so stutta tíð.

Soleiðis sigur Bjørk Sjóðklett, stigtakari til elektroniska festivalin The Fairy Island Festival, sum eftir ætlan skuldi haldast á einum øki við Leitisvatn, men sum nú ístaðin verður í Norðradali.

Í tíðindaskrivi, sent til miðlarnar frá advokatskrivstovu í Havn, upplýsir hon, at hon nú fer at krevja Vága kommunu fyri missin, sum festivalurin hevur verið fyri, eftir at borgarstjórin í Vágum leyp frá avtaluni, sum festivalurin hevði gjørt við undanfarna býráð.

- Nýggja avgerðin hjá Vága kommunu, sum hevði sum undanførslu, at Leitisvatn skuldi verjast, gav als onga meining, tí vit vóru ongantíð ein hóttan í móti vatninum. Vit høvdu fyrireikað okkum ordiliga væl við staðsetingum, hegni og skeltum, umframt vaktum, skuldu syrgja fyri, at ongin og einki kom í vatnið, sigur Bjørk Sjóðklett í tíðindaskrivinum, sum heldur fram:

- Sum nú er, verður Leitisvatn annars konstant dálkað. Bátar sigla á vatninum, fólk svimja í vatninum, nógvir bilar koyra fram við vatninum við teirra osi, flogfør flúgva uppi yvir vatninum fleiri ferðir um dagin við teirra osi, og harumframt rennur kloakk úr húsum beinleiðis niður í vatnið.

- So tað er rættuliga eyðsæð, at hetta egentliga ikki snúði seg um Leitisvatn, men heldur um, at nýggi borgarstjórin í Vága Kommunu heldur vildi renna ørindi fyri einkultar persónar í kommununi – sum er nokk so synd fyri heildina”, sigur Bjørk í  tíðindaskrivinum.

- Vit hava nú okkara fokus á, at fyrireika festivalin í Norðradali, í meðan okkara advokatur er í gongd við at fyrireika eitt endurgjaldskrav móti Vága kommunu, sigur Bjørk, sum samstundis eisini upplýsir, at hevur mist fitt av peningi orsaka av hesi avgerðini hjá Vága kommunu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. juni 2021

The Fairy Island Festival verður í Norðradali

Nýggi festivalurin, sum upprunaliga skuldi vera í Vágum, verður í døgunum 2. til 4. juli

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Nú er greitt, at elektroniski tónleikafestivalurin, sum upprunaliga skuldi vera við Leitisvatn, verður í Norðradali í døgunum 2. til 4. juli.

- Øll loyvir og samskipan við mynduleikar er upp á pláss, og alt gongur upp á stás, sigur ein ovurfegin Bjørk Sjóðklett, sum er ein av fyriskiparunum, í tíðindaskrivi.

Upprunaliga var ætlanin, at festivalurin skuldi vera við Leitisvatn í Vága kommunu, men so fekk kommunan aðrar tankar, saðlaði um og trekti loyvið aftur. 

Hetta elvdi til nógv órógv fyri fyrireikararnar, og tað gjørdi ikki støðuna betur, tá Kringvarpið misskilti støðuna, og boðaði frá í tíðindunum, at festivalurin varð avlýstur.  Men so er als ikki – tí festivaurin verður nú í vakra umhvørvinum í Norðradali í staðin. Har er enn vakrari, meira avsíðis og tættari við Havnina. 

Øll loyvir og tað mesta av fyrireikingini í Norðradali er nú upp á pláss, so nú gleða øll seg bara til, at njóta hendan nýggja og annarleiðis festivalin, sum verður hildin dagarnar 2. til 4. juli.

Tónleikurin á The Fairy Island Festival verður elektroniskur, tað koma DJ’s úr øllum Evropa til Norðradals og skipa fyri tónleikinum. Eisini føroysk nøvn eru við, teirra millum Vár Samuelsen, Helgi, Hús, Andri, Antony C og Trygvi.

Spælt verður á tveimum pallum, sum báðir verða listskrýddir av altjóða listafólki, ið eru von við at prýða slíkar pallar á stórum festivalum uttanlands.

Fleiri upplýsingar eins og møguleiki at keypa atgongumerki eru á netsíðuni: thefairyislandfestival.com   

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. juni 2021

Allir pedagogar fara í verkfall mánadagin

Pedagogfelag hevur lýst verkfall fyri allar limir í felagnum. Undantøk eru veitt til tey tiltøk í Almannaverkinum, har tað stendur um lív og heilsu

Jógvan Philbrow, formaður í Pedagogfelagnum (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Pedagogfelagið fer nú veruliga í verkfall. Felagið hevur lýst verkfall fyri allar sínar limir frá mánadegnum 14. juni.

- Vit mugu staðfesta, at arbeiðsgevararnir ongan vilja vísa at loysa hesa risastóru samfelagsavbjóðing, men halda seg til at samráðast um smá tøl í einum Excel-rokniarki, sigur Pedagogfelagið.

- Vit lýsa tí við verkfallið fyri alt námsfrøðiliga sáttmálaøkið. Hetta merkir, at allir limir felagsins frá mánadegnum at rokna, fara í verkfall. Hetta eru limir, sum m.a. starvast á kommunalum dagstovnum, frítíðarskúlum, ungdómshúsum, stovnum og fyriskipanum undir Almannaverkinum, forskúlum, frískúlum, fólkaskúlum og sjálvsognarstovnum. 

Undantøk eru veitt til tey tiltøk í Almannaverkinum, har tað stendur um lív og heilsu, sigur felagið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. juni 2021

FAS-skipanin varð misnýtt

Løgmaður hevur svarað spurningar um Samherja-málið

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

“Tá tað so verður staðfest, at FAS-skipanin er nýtt til gjalda hýrur til namibiskar fiskimenn, er tað ilt at koma til aðra niðurstøðu enn, at FAS-skipanin er misnýtt”.

Soleiðis sigur Bárður á Steig Nielsen, løgmaður, í svari upp á skrivligan fyrispurning frá Sirið Stenberg úr Tjóðveldi.

Tingkvinnan setti herfyri løgmanni nakrar spurningar um sokallaða Samherja-málið, eftir at tað kom fram, at stóra íslendska reiðaríið hevði toldið Taks 17 milliónir krónur aftur, sum felagið hevði fingið afturgoldið av órøttum.

Málið varð avdúkað í sjónvarpssendingini “Teir ómettiligu” í Kringvarpi Føroya.

Sambært svarinum til Sirið Stenberg, fer løgmaður ikki at gera meira við málið. Hann sigur, at sambært Fíggjarmálaráðnum, so arbeiðir Taks í løtuni við málinum, sum eisini er meldað til løgregluna. Løgmaður hevur tí ikki fleiri viðmerkingar til hetta.

Sirið Stenberg spurdi eisini løgmann, um hann kundi veita vissu fyri, at krøvini um útlendskan ognarskap í føroysku fiskivinnuni verða hildnar.

Í hesum sambandi nágreinar løgmaður íslendska ognarskapin í føroyska smápartafelagnum Framherji, sum er samstarvsfelagið hjá íslendska Samberja í Føroyum.

- Vørn hevur eftirlit við, at ognarviðurskiftini í feløgum, sum virka í fiskivinnuni í Føroyum, eru í samsvari við lóg um sjófeingi. Fyri at reka fiskiskap krevst, at eigarin av fiskifarinum er persónur ella felag, sum til einhvørja tíð er heimahoyrandi í Føroyum og lýkur treytirnar í grein 11. Greinin hevur fleiri ásetingar, harundir allýsing av hugtakinum “heimahoyrandi” og mørk fyri, hvussu stóran part útlendsk feløg kunnu eiga í føroyskum feløgum. Markið er 25 prosent fyri nýggj feløg.

- Tey feløg, sum høvdu rættindi at veiða, áðrenn lógin kom í gildi 1. januar 2020, hava tó loyvi til at hava 33 prosent útlendskan ognarskap... Spf. Framherji er millum hesi.

- Sambært teimum upplýsingum, sum Vørn hevur, lýkur Spf. Framherji treytirnar í lógini. Sambært eigarabókini eiga persónar heimahoyrandi í Føroyum 66,6 prosent og Spf. Framinvest 33,33 prosent av partapeninginum. Sambært eigarabókini hjá Spf. Framinvest eiga persónar heimahoyrandi í Føroyum 27 prosent og Semherji HF 73 prosent av partapeninginum. Hetta merkir, at Samherji HF eigur 24 prosent av partapeninginum í Spf. Framherja, og hetta er undir 33 prosent, sum er markið, skrivar løgmaður í svarinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. juni 2021

Nýggjar tíðir í ríkisfelagsskapinum

Á fundunum millum leiðararnar í ríkisfelagsskapinum hósdagin varð avgjørt at seta eitt nýtt samstarvsráð á stovn, sum á hvørjum ári skal viðgera uttanríkis-, trygdar- og verjumál, eisini vóru partarnir samdir um, at fyrst og fremst Grønland, men eisini Føroyar fáa ein sjónligari leiklut í Arktiska Ráðnum

Bárður á Steig Nielsen, løgmaður, Mette Frederiksen, forsætisráðkvinna, og Múte Borup Egede, landsstýrisformaður (Mynd: Løgmansskrivstovan)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Samstarvið millum londini í ríkisfelagsskapinum skal styrkjast enn meira. Tað eru teir tríggir stjórnarleiðararnir í ríkisfelagsskapinum Mette Frederiksen, Múte Borup Egede, og Bárður á Steig Nielsen samd um.

Á fundunum á Marienborg hósdagin varð avgjørt at seta eitt nýtt samstarvsráð á stovn, sum á hvørjum ári skal viðgera uttanríkis-, trygdar- og verjumál. Nýggja samstarvsráðið er stovnað, tí tørvur er á sterkari samstarvi og betri samskipan, nú stórveldini vísa áhuga fyri norðuratlantshavi og Arktis. Umboðini í samstarvsráðnum verða ráðharrar og landsstýrisfólk úr Danmark, Grønlandi og Føroyum.

Danska forsætisráðkvinnan, grønlendski landsstýrisformaðurin og løgmaður eru eisini á einum máli um, at fyrst og fremst Grønland, men eisini Føroyar fáa ein sjónligari leiklut í Arktiska Ráðnum.

– Ríkisfelagsskapurin er í løtuni í einari góðari legu. Vit tosa opið og beinleiðis um tær avbjóðingar, ið eru. Øll trý londini vilja finna loysnir, og tað er vegurin fram. Styrkin við ríkisfelagsskapinum hevur altíð verið, at hann hevur lagað seg til tíðina. Eg bæði vóni og vænti, at góða gongdin í løtuni heldur fram, tí vit standa sterkari saman enn hvør sær, sigur Bárður á Steig Nielsen, løgmaður.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. juni 2021

Drotningin kemur til Føroya 14. juli

Føroyavitjanin hjá Margretu drotning verður í døgunum 14. - 19. juli, og í næstum verður kunngjørt, hvar í landinum hon fer at vitja

Seinast drotningin var í Føroyum var í 2016 (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Síðst í apríl varð kunngjørt, at Føroyavitjanin hjá Margretu drotning fór at verða í juli, og nú er greitt, at drotningin vitjar í døgunum 14. til 19. juli.

Bárður á Steig Nielsen, løgmaður verður vertur fyri vitjanini, og í næstum verður kunngjørt, hvar í landinum Margreta drotning fer at vitja, skrivar Løgmansskrivstovan.

Seinast drotningin var í Føroyum var í 2016, og í nýggjársrøðuni gamlaárskvøld í fjør segði drotningin soleiðis:

- Eg gleði meg aftur at síggja Føroyar - deiligu oyggjarnar og ærukæra fólkið í Norðuratlantshavi. Og eg gleði meg at síggja stóru menningina, sum er hend síðani seinastu vitjan mína í 2016.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. juni 2021

Hjálparpakki 4: Nú hava ferðavinnufyritøkur møguleikan at søkja

Stuðulin er tengdur at støddini av afturgongdini hjá fyritøkuni. Afturgongdin í umsetninginum skal vera í minsta lagi 40 prosent. Freistin at søkja er 1. juli.

(Tilvildarlig savnsmynd)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Helgi Abrahamsen, landsstýrismaður við vinnumálaráðnum, kunngjørdi mikudagin kunngerðina sum ger tað møguligt hjá fyritøkum í ferðavinnuni at søkja um stuðul úr hjálparpakka fýra.

Hetta er ein møguleiki, ið hevur verið eftirlýstir í eina tíð. Fyritøkurnar fáa endurgjald í mun til, hvussu stór afturgongdin hevur verið. Hetta er samambært lógini ið gevur heimild til at stuðla ferðavinnufyritøkunum.

Ein fyritøka skal havt eina afturgongd í umsetninginum upp á í minsta lagi 40 prosent, fáa stuðul úr hjálparpakkanum.

Hevur afturgongdin verið millum 40 og 60 prosent er stuðulin 50 prosent av føstu útreiðslunum, og hevur afturgongdin verið millum 60 og 100 porsent, er stuðulin tríggir fjórðingar av føstu útreiðslunum.

- Sambært kunngerðini sum nú er lýst, kann stuðulin til lønarútreiðslur til kjarnustarvsfólk í mesta lagi vera fyri 10 starvsfólk við fullum starvsbrøki í hvørjari fyritøku og í mesta lagi 27.000 kr. fyri hvørt starvsfólkið um mánaðin. Fyritøkan sum fær stuðul skal grundgeva fyri, at starvsfólkini, sum stuðulin verður latin fyri, eru neyðug fyri virksemið hjá fyritøkuni, verður boðað boðað frá í skrivinum hjá landstýrismanninum

Freistin at søkja um stuðul úr hjálparpakka 4 er 1. juli.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. juni 2021

Heilsumálaráðið og Novo Nordisk Grunnurin gjørt samstarv um diabetesmiðstøðina

Heilsumálaráðið og Novo Nordisk Grunnurin eru nú farin undir eitt samstarv um at skipa eina diabetesmiðstøð í Føroyum. Tað yvirskipaða málið við samstarvinum er at leingja um livialdurin og betra lívsgóðskuna hjá fólki við diabetes og øðrum endokrinologiskum sjúkum

Diabetesmiðstøðin og samstarvið við Novo Nordisk Grunnin eru stór framstig fyri tey, sum hava endokrinologiskar sjúkur, og serliga fyri teir mongu føroyingar, sum hava diabetes, sigur landsstýrismaðurin í heilsumálum

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Novo Nordisk Grunnurin og Heilsumálaráðið hava góðkent eitt visjónsupprit, sum hevur til endamáls at styrkja átøkini innan diabetes og øðrum endokrinologiskum sjúkum í Føroyum. Snúningsdepilin í átøkunum verður komandi diabetesmiðstøðin, sum fer at verða sett á stovn.

Í samstarvinum millum Heilsumálaráðið og Novo Nordisk Grunnin verður dentur lagdur á at menna og styrkja viðgerðartilboð, tvørgeiraligt samstarv og gransking. Komandi diabetesmiðstøðin fer at hava ein týðandi leiklut til tess at fremja hetta í verki.

Verandi diabetesambulatoriið á Landssjúkrahúsinum fer at verða umskipað til eina diabetesmiðstøð, sum verður nevnd Steno Diabetes Centur Føroyar. Diabetesmiðstøðin verður partur av medisinska deplinum, á sama hátt sum diabetesambulatoriið longu er tað í dag. Eftir ætlan verður diabetesmiðstøðin tikin í nýtslu 1. januar 2023.

Kaj Leo Holm Johannesen, landsstýrismaður við heilsumálum, fegnast um samstarvið við Novo Nordisk Grunnin og ikki minst um, at diabetesmiðstøðin nú fer at verða veruleiki.

– Diabetesmiðstøðin og samstarvið við Novo Nordisk Grunnin eru stór framstig fyri tey, sum hava endokrinologiskar sjúkur, og serliga fyri teir mongu føroyingar, sum hava diabetes. Vit hava sum er eina góða og vælskipaða diabetesviðgerð, men við hesum samstarvinum fara vit at fáa nógv betri orku og møguleikar at styrkja og menna hetta enn meira.

Novo Nordisk Grunnurin leggur stóran dent á at stuðla gransking, og tá tað kemur til gransking innan heilsu- og læknavísund eru Føroyar nakað serstakt. Fólkatalið í Føroyum er avmarkað, og harafturat eru føroyingar væl skilgreinaðir bæði landafrøðiliga og arvafrøðiliga.

Umframt tann søguliga stuðulin til Steno Diabetes Center í Gentofte, er Novo Nordisk Grunnurin farin undir eitt samstarv við bæði tær fimm donsku regiónirnar og Grønland um diabetesmiðstøðir.

– Eg gleðist um, at tað nú verður gjørligt at uppbyggja eitt Steno Centur í Føroyum, so vit fáa tað best møguliga byrjanarstøði at viðgera og fyribyrgja diabetes og diabetestengdar sjúkur hjá fólki í øllum ríkisfelagsskapinum. Harafturat koma nakrir sera spennandi møguleikar fyri at stuðla gransking, sum tekur støði í føroyska fólkinum, og sum m.a. kann spæla saman við teimum góðu royndunum, Føroyar hava við Ílegusavninum og FarGen-verkætlanini, sigur Mads Krogsgaard Thomsen, stjóri Novo Nordisk Grunninum

Martin Ridderstråle, Senior Vice President í Novo Nordisk Grunninum, gleðir seg til at fara undir ítøkiliga arbeiðið við at seta diabetesmiðstøðina í verk.

– Tað er ein týdningarmikil merkisvarði, at báðir partar nú hava góðkent visjónina fyri einum Steno Diabetes Sentri í Føroyum. Vit gleða okkum til tað framhaldandi samstarvið, sum snýr seg um at ítøkiliggera innihaldið í diabetesmiðstøðini í samstarvi við viðkomandi partar.

Visjónsuppritið millum Heilsumálaráðið og Novo Nordisk Grunnin, nevnt Vision for styrket diabetes og anden endokrinologisk indsats på Færøerne. Etablering af Steno Diabetes Center Færøerne, kann lesast her.

Um Novo Nordisk Grunnin
Novo Nordisk Grunnurin er ein danskur vinnulívsgrunnur, sum hevur tvey høvuðsendamál: 1) at vera eitt haldgott grundarlag undir tí vinnuliga og granskingarliga virkseminum, sum verður rikið av vinnufeløgunum í Novo Bólkinum; og 2) at stuðla vísindaligum, humaniterum og sosialum endamálum.

Visiónin hjá Gunninum er at lata eitt munandi ískoyti til gransking og menning, sum betra lívið hjá fólki og burðardygdina í samfelagnum. Síðani 2010 hevur Grunnurin býtt út meira enn 30 milliardir krónur, fyrst og fremst til gransking innan almennar vitanarstovnar og sjúkrahús í Danmark og í hinum norðanlondunum og harafturat til viðgerð og at fyribyrgja diabetes. Les meira á www.novonordiskfonden.dk.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. juni 2021

Avtalan um innkomuvegin til Havnar undirskrivað

Síðsta hósdag varð avtalan undirskrivað millum Fíggjarmálaráðið og Tórshavnar kommunu um fíggjarligan stuðul til innkomuvegin – verkætlanin verður mett at kosta 288 milliónir krónur, og ætlanin er at bjóða hana út beinanvegin

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Seinasta hósdag, eftir drúgvar samráðingar, varð avtala um innkomuvegin til Havnar endiliga undirskrivað millum Fíggjarmálaráðið og Tórshavnar kommunu um fíggjarligan stuðul til nýggjan uttara ringveg í Tórshavn, sonevnda innkomuvegin.

Trýstið á veganetið í Havn er vaksið og serliga týdningarmikið er at skipa innkomuna til Havnar soleiðis, at ferðslan glíður trygt, lætt og væl. Hetta verður nú gjørt við einum innkomuvegi við fleiri frákoyringum. Hetta fer ikki einans at lætta trýstið á Hvítanesvegin/Eystara Ringveg, men av tí at øll ferðslan til vesturbýin og ferðslan til eitt nú Gomlurætt fer omanfyri býin, lættir tað trýstið á allar trongarnar, ið nú eru, eitt nú í Óluvugøtu, á Sundsvegnum, rundkoyringini á Hálsi og á Villingardalsvegnum, skrivar Tórshavnar kommuna.

Í avtaluni verður m.a. sagt, at byrjað verður við at gera eina rundkoyring við fýra greinum, frákoyringum, oman fyri Sandvíkarhjalla. Hesum arbeiði stendur Tunnilsfelagið fyri í samráð við Tórshavnar kommunu og Landsverk.

Vegurin gongur frá rundkoyringini og yvir til eina rundkoyring við Villingardalsvegin og Sundsvegin. Herímillum eru fleiri íbindingar. Frá Villingardalsvegnum verður ein tunnil gjørdur til Hotel Føroyar.

Har, sum tunnilin kemur út, verður ein rundkoyring gjørd við fýra greinum, harav Tórshavnar kommuna fær tvær greinar. Frá einari grein verður ein vegur gjørdur oman til Dánjalstrøð við Marknagilsvegin.

Landið skal somuleiðis hava tvær greinar; tann eina greinin skal føra ferðsluna víðari til Oyggjarvegin, tann seinna greinin skal føra ferðsluna víðari til Sandoyarleiðina.

Alt vegastrekkið frá rundkoyringini oman fyri Sandvíkarhjalla og yvir til Marknagilsvegin verður kommunalur vegur. Ætlanin er at bjóða verkætlanina út beinanvegin. Hon er mett at kosta 288 mió. krónur, skrivar Tórshavnar kommuna.

Kommunan ber kostnaðin av verkætlanini við stuðli frá landinum, og stuðulin frá landinum verður tilsamans í mesta lagi 110 mió. krónur, sum ásett er í løgtingslóg um fíggjarligan stuðul til nýggjan uttara ringveg í Tórshavn. Stuðulin verður veittur yvir fimm ár.

Lógaruppskotið verður lagt fyri løgtingið á ólavsøku og fyri býráðið á komandi býráðsfundi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2021

Vilja keypa Magn fyri eina krónu

Umhvørvisfelagsskapurin Veðurlagslóg Nú! hevur lagt boð inn, nú Skeljungur selur føroyska partin av oljufelagnum

Elsa Berg, býráðskvinna, á einum fundi í Veðurlagslóg Nú! (Mynd av Facebook)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Felagsskapurin, ið kallar seeg Veðurlagslóg Nú! hevur givið boð um at keypa orkufelagið Magn fyri eina krónu.

Freistin hjá áhugaðum keyparum at lata inn boð, er nú farin, og íslendska felagið hevur fingið eina hylling av, hvat føroyska partafelagið, ið hevur havt hundraðtals milliónir í avlopi á hvørjum ári, er vert.

Men sambært felagsskapinum Veðurlagslóg Nú, er felagið onki vert, tí oljuvinnan hevur onga framtíð.

Við at yvirtaka Magn ynskir Veðurlagslóg Nú at brúka ognarskapin til at seta ferð á orkuskiftið við at veita orku-alternativ so at oljusølan kann fara niður í einki.

- M.a. skulu skjótiløðistøðir setast upp og íløgur gerast í brint- og ammoniakktøkni, sum í alt størri mun verða brúkt sum orka í skipum og í vinnuvirksemi, skrivar felagsskapurin millum annað í kunningarskrivið um boðið til Skeljung.

Veðurlagslóg Nú! hevur virkað í eina tíð, og hevur arbeitt aktivistiskt eisini á politiska pallinum.

Eitt nú stillaði felagsskapurin upp tvey valevni tá val var til umboðsráðið hjá Betri-samtakinum. Endamálið hjá teimum báðum, Sjúrði Hammer, lívfrøðingi, og Gunnhild Dahl Niclasen, humanøkologi, var at fáa Betri til at hugsa meira grønt í sínum virksemi. Gunnhild Dahl Niclasen, sum tá sat sum forkvinna í aðalstýrinum fyri Tjóðveldi, varð vald inn. Hon er síðan farin frá sum forkvinna í Tjóðveldi.

Annars verða persónar ikki vanliga knýttir at fráboðanunum, sum koma frá Veðurlagslóg Nú!, og á Facebook-vanganum hjá felagsskapinum verður einki nevnt um, hvør stendur á odda fyri rørsluni.

Tá felagsskapurin varð kallaður inn til fundar í løgtingsins rættarnevnd í sambandi við eitt uppskot til samtyktar um at fáa eina veðurlagslóg, varð felagsskapurin umboðaður av Elsu Berg, sum eisini sigur í Tórshavnar býráð fyri Tjóðveldi.

Elsa Berg hevur onkuntíð eisini staðið sum fyrireikari av tiltaki hjá felagsskapinum saman við Jón Kregesteen og Ingemar V. á Løgmansbø. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. juni 2021

SEV: Grøna elorkuframleiðslan í Suðuroy var 36 prosent

Hóast turt var í veðrinum í mai, og vatnorkuframleiðslan var lægri, var kortini framgongd í grønu elorkuframleiðsluni í Suðuroy

Sólorkulundin í Sumba (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í mai var 36 prosent av elorkuframleiðsluni í Suðuroy grøn, skrivar SEV á heimasíðuni.

Hóast turt var í veðrinum í farna mánað og vatnorkuframleiðslan tískil var 26 prosent lægri enn somu tíð í fjør, so var framgongd kortini í grønu elorkuframleiðsluni í Suðuroy.

Stóri munurin er sjálvsagt, at eingin vindorkuframleiðsla var í Suðuroynni í mai í fjør, men harafturat var eisini framgongd í sólorkuframleiðsluni, skrivar elfelagið.

Í mai vórðu tilsamand 2,4 GWt av elorku framleiddir í Suðuroynni. Av hesum vórðu góð 64 prosent framleidd við olju, góð 32 prosent við vindorku, meðan vatnorkuframleiðslan og sólorkuframleiðslan stóðu fyri ávikavíst góðum trimum og smáum tveimum prosentum.

Besti dagurin til sólorkuframleiðslu var 22. mai, tá góðir 1500 kWt komu burturúr.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2021

Landsbankin: Sethúsaprísirnir øktir skjótari enn inntøkurnar í 2020

Sethúsaprísirnir eru øktir meira enn inntøkurnar í 2020. Høgu sethúsaprísirnir koma fyrst og fremst av, at eftirspurningurin eftir bústøðum er størri enn útboðið

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Veksa sethúsaprísirnir í fleiri ár á rað skjótari enn inntøkurnar, kann tað vera tekin um ovurbjartskygni hjá húsarhaldunum. Realu sethúsaprísirnir øktust við 5,6 prosentum í 2020 í mun til árið fyri, meðan tøka inntøkan hjá húsarhaldunum er mett at vera økt við 2 prosent sama árið. Sethúsaprísirnir eru sostatt øktir meira enn inntøkurnar í 2020, eins og teir hava síðani 2016, tó undantikið í 2018.

Høga prísstøðið á sethúsamarknaðinum kemur fyrst og fremst av, at eftirspurningurin eftir bústøðum er størri enn útboðið, millum annað orsakað av stóru nettotilflytingini seinastu árini. Harafturat er lága rentan ein av orsøkunum til høga prísstøðið, tí lágu renturnar gera tað lutfalsliga bíligt at gjalda rentur og avdráttir av eini stórari skuld.

Er skuldin stór, er tó umráðandi, at goldið verður niður uppá skuldina fyri at minka um váðan, og at einstaka húsarhaldið hevur nóg mikið av fíggjarligum rásarúmið til at kunna klára eina møguliga rentuhækking.

Burturav samlaðu sethúsalánunum hjá føroysku húsarhaldunum, eru 1/3 donsk realkredittlán og restin vanlig sethúsalán úr føroysku bankunum. Vanligu sethúsalánini hjá føroysku bankunum hava broytiliga rentu, og hóast møguleiki er fyri at fáa skáa, verður hetta ikki nýtt í stóran mun av føroysku húsarhaldunum.

Tøl hjá Landsbankanum vísa harafturat, at tey, sum hava realkredittlán, í størri mun eru farin at velja realkredittlán við avdráttum og fastari rentu, enn áður. Lán við fastari rentu og við avdráttum ger einstaka húsarhaldið meira mótstøðuført, skuldi rentan hækka ella búskaparliga gongdin vent, og tað er jaligt fyri fíggjarliga støðufestið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. juni 2021

Uppskot um náttúrumargfeldislóg lagt fyri løgtingið eftir ólavsøku

Helgi Abrahamsen, landsstýrismaður í umhvørvis- og vinnumálum, hevur umrøtt málið um náttúruverndarlóg við samgonguumboð í rættarnevndini, og hevur hann tillagað uppskotið, sum varð lagt fram í farna valskeiði

Tað hevur verið ein stór uppgáva hjá núverandi landsstýri at tillaga uppskotið, soleiðis at tað hevur politiska undirtøku, sigur Helgi Abrahamsen, landsstýrismaður

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Náttúrumargfeldislógin (ella Náttúruverndarlógin, sum hon nú fer at eita) verður løgd fyri løgtingið eftir ólavsøku. Tað upplýsir Helgi Abrahamsen, landsstýrismaður við umhvørvismálum í tíðindaskrivi.

Talan hevur verið um ein tungan burð sum byrjaði við, at uppskot um náttúrumargfeldi varð lagt fyri løgtingið í farna valskeiði.

– Tað uppskotið fekk kaldliga móttøku í løgtinginum, og kom ikki út aftur úr rættarnevndini. Ikki minst millum núverandi samgonguflokkar vóru nógvar atfinningar móti pørtum av uppskotinum, tó at breið semja var um, at Føroyar skulu hava eina náttúruverndarlóg. Tí hevur tað verið ein stór uppgáva hjá núverandi landsstýri at tillaga uppskotið, soleiðis at tað hevur politiska undirtøku, sigur Helgi Abrahamsen. 

Helgi Abrahamsen, landsstýrismaður, hevur umrøtt málið um náttúruverndarlóg á fundi við samgonguumboðini í rættarnevndini. Á fundinum varð greitt frá upprunaskotinum og hvørjar møguligar tillagingar kundu gerast.

Samgonguumboðini hava millum annað ført fram, at tey hildu upprunauppskotið vera í so víðfevnt, at lóggávuhátturin í støðum tyktist fremmandur, at málið var heldur torskilt, og at ov nógvar óítøkiligar ásetingar vóru í uppskotinum. Landsstýrismaðurin hevur síðani tillagað uppskotið samsvarandi hesum.

Lógin um náttúruvernd kemur í staðin fyri stóran part av galdandi náttúrufriðingarlóg, sum er frá 1970.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. juni 2021

Nú doyggja færri av hjarta- og æðrasjúkum

Munandi fleiri mannfólk enn konufólk doyggja av hjarta- og æðrasjúkum og av krabbameini, men tá hugt verður at øðrum deyðsorsøkum er meira javnt millum kynini

(Mynd: Hagstova Føroya)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Nógv færri doyggja nú av hjarta- og æðrasjúkum enn fyri tjúgu árum síðani. Tað vísir uppgerð frá Hagstovuni.

Fyri 15-20 árum síðani var talið hjá mannfólki um 80-90 árliga og er nú komið niður á stívliga 50 árliga. Hjá konufólki var talið millum 70-85 árliga og er nú komið niður um 40.

Í 1999 doyðu 82 mannfólk og 74 konufólk av hjarta- og æðrasjúkum, men í 2019 var talið ávikavíst 53 og 38.

Hinvegin var ikki nøkur stór broyting at síggja, tá hugt var eftir, hvussu nógv doyðu av krabbameini.

Í 1999 doyðu 60 mannfólk og 55 konufólk av krabbameini, og í 2019 var talið ávikavíst 60 og 42.

Sostatt sæst, at munandi fleiri mannfólk enn konufólk doyggja av krabbameini og av hjarta- og æðrasjúkum, men tá hugt verður at øðrum deyðsorsøkum er meira javnt millum kynini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. juni 2021

Nýtt raðhald á brúnna um Laksá

Smiðurin Vøgg Debes hevur steðið fyri arbeiðinum

(Mynd: Justinus Eidesgaard)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Møguleikarnir at ganga fram við fjørðuni millum Oyndarfjørð og Hellurnar eru munandi batnaðar hesi seinastu árini.

Eitt nú oyndfirðinginum, Justinus Eidesgaard, búsitandi á Hellunum fyri at takka. Hann hevur hesi seinastu árini arbeitt við at fáa bøtt um møguleikan at ganga eftir gomlu gøtuni millum bygdirnar.

Seinasta er, at brúgvin um Laksá innast í Oyndarfirði er vorðin uppstigað, so at sterkt og snotiligt raðhald aftur er komið á brúnna.

Jústinus skrivar soleiðis á Facebook:

“Seinastu 10 árini havi eg í mínum stilla sinni arbeitt við eini verkætlan, har endamálið hevur verið at uppstiga ella uppgradera gongufarleiðina millum Oyndarfjørð og Hellurnar, soleiðis at vitjandi lættliga kunnu njóta hetta náttúruvakra stað.

Alifyritøkan Mowi hevur allatíðina verið høvuðsstuðulin, og hevur fíggjað og verið samstarvssinnað.

Í summar hevur tann hegnigi smiðurin Vøgg Debes gjørt rekkverkið á gomlu brúnni um Laksá av nýggjum. Tað var somikið tært nú, at tað ikki kundi gerast aftur. Vøgg er ein ordiligur smiður, og hálvar loysnir liggja ikki til hann. Uppstandi á brúnni var upprunaliga fýrakantað stál, evnað til í smiðjuni í Billustovu í Oyndarfirði.

Hóast Vøgg hevur verið við til at gjørt nógv rekkverk í eldinum í smiðjuni, hevur hann ikki fyrr roynt at gera hetta úr fýrakantaðum stáli, ikki fyrr enn brúgvin um Laksá stóð fyri tørnið, og seinasta fríggjadag kom rekkverkið upp.

Tað var beinanvegin roynt av starvsfólkunum á Vest Pack úr Vestmanna, sum á starvsfólkaútferð gingu úr Elduvík og út á Hellurnar, har tey ótu døgurða í rekaviðshúsunum.”

Jústinus skrivar eisini, at ætlanin er, at sjálv brúgvin skal styrkjast við einum jarndragara.

Uppstigingin av hesum økinum byrjaði, tá IRF gavst at tyrva í Oyndarfirði. Í sambandi við at tyrvingarøkið varð fingið í rættlag aftur, varð eisini borið so í bandið, at sandur varð pumpaður í fjørðuna fyri at endurskapa sandstrondina, sum einaferð var. Alifyritøkan Mowi stóð fyri hesum.

Eisini er góð gøta gjørd av vegnum oman á sandin. Henda gøtan verður gjørd liðug í summar.

- Nú manglar bara portrið uppi við landsvegin, skeltir við allar gøtuendarnar og at smíða eina brúgv um Spreingisá á Hellunum, og útlit eru fyri, at hetta arbeiðið verður liðugt í summar, skrivar Justinus Eidesgaard.  

Starvsfólk hjá Vest Pack vóru tey fyrstu at royna nýggja raðhaldið (Mynd: Justinus Eidesgaard)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. juni 2021

SAS tekur Føroyaflúgvingina uppaftur

Í gjár fór SAS at flúgva upp á Føroyar tríggjar dagar um vikuna. Frá 28. juni verður flogið seks ferðir um vikuna

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í gjár, fríggjadagin, byrjaði flogfelagið SAS aftur at flúgva á rutuni millum Kastrup og Vága Floghavn.

Í juni verður flogið tríggjar ferðir um vikuna, mánadag, fríggjadag og sunnudag, men frá 28. juni verður flogið seks dagar í vikuni. Allar dagar uttan leygardag, sæst á bíleggingarskipanini hjá SAS.

Tað var í oktober í fjør, at SAS gavst at flúgva til Føroya. Talið á ferðafólkum minkaði, og ferðafólk skuldu sjálvi eisini rinda fyri koronukanningarnar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2021

Kunnu umbýta føroyska koyrikortið við eitt svenskt koyrikort

Frá 1. juli kunnu persónar við einum føroyskum koyrikorti í Svøríki býta sítt føroyska koyrikort um við eitt svenskt

(Mynd: fmr.fo)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fyrr í ár boðaði Fíggjarmálaráðið frá, at føroyingar í Svøríki sluppu undan at søkja um svenskt koyrikort og kundu halda fram at brúka føroyska koyrikortið, men skjótt fer at bera til at býta føroyska koyrikortið um við eitt svenskt, skrivar Fíggjarmálaráðið á heimasíðuni.

Svensku myndugleikarnir boða nevniliga frá, at frá 1. juli 2021 kunnu persónar við føroyskum koyrikorti í Svøríki býta sítt føroyska koyrikort um við eitt svenskt koyrikort.

Jørgen Niclasen, landsstýrismaður, fegnast um, at eftir at Føroyar í nógv ár hava trýst á sviar, fyri at føroyingar í Svøríki skulu sleppa at umbýta sítt føroyska koyrikort við eitt svenskt koyrikort uttan eina koyriroynd, hava svensku myndugleikarnir nú gjørt av at loyva hesum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. juni 2021

Læsa Skinnarasker av

Ternur farnar at bøla á skerinum mitt í havnini

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Týsdagin gav borgarstjórin í høvuðsstaðnum boð um at sperra Skinnarasker av fyri fólki. Orsøkin er at ternurnar eru farnar at reiðrast á Skinnaraskeri, og so leingi tær gera tað, verður forboð at ganga út á skerið, skrivar heimasíðan hjá Tórshavnar kommunu.

Skerið er nú sperrað av, og boð eru sett upp um, at bannað er at ganga út á skerið, so leingi sum ternurnar reiðrast.

Á skeltinum stendur: “Ternan reiðrast, latið fuglin fáa frið” á føroyskum og enskum. 

(Mynd: Birdingfaroes)

Fakta um ternu
Ternu dámar best nær sjónum. Á lágum nesum og á hólmum á sjógvi ella á vøtnum kann hon eiga óføra tætt, so at hann, ið har gongur, má ansa sær, ikki at traðka í okkurt reiðrið.

Ternan vil verja avkom sítt. Við harðari ferð skjýtur hon seg niður, so hann má veittra hondina upp ímóti, um hann ikki skal fáa nevsoddin í skallan. Kemur rovfuglur at, flykkjast tær tættar uttanum og reka hann harðliga burtur.

Eggini eru 2, hendir seg 3. Eftir hálvatriðju viku kemur út, og nú flúgva tær gomlu javnan til og frá berandi æti í nevinum. Kavað eftir tí fáa tær ikki, uttan tær stoyta sær høgt úr lofti niður í sjógv. Hjá reiðrunum liggja ofta lítlir ternumurtar — stundum lundasild, hendir seg onkur lítil tarabrosma. (Snar)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. juni 2021

SEV: Nýggj koblingarstøð í Vestmanna tikin í nýtslu

Í apíl varð nýggja koblingarstøðin við Fossáverkið í Vestmanna tikin í nýtslu, og samstundis var gamla koblingarstøðin á Válinum endaliga sløkt

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Nýggja koblingarstøðin er størri enn tann gamla, fyri at kunna nøkta ein størri eftirspurning eftir elorku.

Støðin er eisini útgjørd við tøkni og útgerð, sum tørvur er á, nú alt fleiri linjur eru og verða lagdar um til kaðal, umframt at nýggir kaðlar verða lagdir.

Nýggja støðin er innrættað øðrvísi enn gamla. Fyri at minka um tørvin á viðlíkahaldi og vandan fyri feilum orsakað av veðrinum, er tann stóra 60kV útgerðin, t.e. 60/20 kV transformarar, 60 kV shuntreaktor og 60kV sløkkispoli uppsett innandura. Á gomlu støðini á Válinum stóðu transformararnir uttandura.

Koblingarstøðin í Vestmanna tekur ímóti streyminum frá Fossáverkinum, Mýraverkinum, Heygaverkinum og vindmyllunum hjá Røkt, og leiðir hendan streymin víðari út á netið, umframt at hon veitir streym til Vágoynna og Norðstreymoy.

Gamla koblingarstøðin hevur nógv ár á baki og hevur tænt fyri seg. Bygningurin verður nú ætlandi karmur um annað virksemi hjá SEV.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. juni 2021

– Føroyingahavnin er eitt vælumtókt ferðamál

Ferðavinnufyritøkur í Grønlandi ávara ímóti at ríva havnina niður

(Mynd: Sermitsiaq)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Ferðavinnufyritøkur í Grønlandi ávara ímóti at ríva Føroyingahavnina niður. Havnin er eitt vælumtókt ferðamál, sum gevur ferðafólkum møguleika at síggja ein part av fortíðini, siga tey.

Í dag er einsamalli huldubýurin eitt vælumtókt ferðamál, men bygningarnir eru í ringum standi, og tí verður sóknast eftir einari ætlan fyri økið.

Í staðin fyri at ríva havnina niður, skjóta ferðavinnufyritøkur upp at gera nakrar varligar ábøtur, skrivar grønlendski miðilin Sermitsiaq.

Føroyingahavnin liggur umleið 50 km sunnan fyri grønlendska høvuðsstaðin Nuuk.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. juni 2021

Heini Zachariassen gevst aftur sum stjóri í Vivino

Nú er rætta løtan at gevast, heldur hann – nýggi stjórin verður Olivier Gremillon, sum hevur verið knýttur at Booking.com og Airbnb

Heini Zachariassen gavst eisini sum stjóri í Vivino í 2018, men hálvtannað ár seinni var hann aftur í stjórasessinum (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Hoyvíkingurin Heini Zachariassen gevst nú sum stjóri í Vivino. Tað skriva fleiri miðlar, m.a. Finans.dk.

Heini Zachariassen er ein av stovnarunum av vælumtóktu vínappini, og er hetta ikki fyrstu ferð, at hann gevst sum stjóri.

Í 2018 fór hann eisini frá sum stjóri við grundgevingini at har vóru onnur sum vóru betri egnaði til at menna fyritøkuna víðari. Síðani yvirtók amerikanarin Chris Tsakalakis stjórasessin, men hálvtannað ár seinni var Heini aftur sum stjóri.

Heini Zachariassen heldur, at nú er rætta løtan at gevast.

– Tá brúkarar gjøgnum seinastu árini eru byrjað at keypa meira og meira vín á netinum, kenst tað rætt at finna ein nýggjan leiðara við teimum røttu førleikunum og royndunum til at fáa fyritøkuna upp á næsta støðið, sigur hann.

Nýggjur stjóri verður Olivier Gremillon, sum hevur verið knýttur at Booking.com og Airbnb. Hann tekur við sum stjóri 26. juli.

Vivino var stovnað á Amager í 2010 av Heina Zachariassen og Theis Søndergaard. Í dag hevur fyritøkan høvuðssæti í amerikanska býnum San Francisco. Vivino hevur í løtuni 51,6 milliónir brúkarar, og eitt vínyvirlit við yvir 13 milliónum sløgum av víni.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. juni 2021

- Ólavsøkan verður og má fyrireikast

Tað er ógreitt, hvussu koronutilmælini vera síðst í juli, men kommunan og ítróttarráðið hava funnið ein leist. Millum annað er greitt, at tivoli ikki verður á Skálatrøð, og at Tórsfest verður av ongum. Onnur tiltøk koma ístaðin

- Vit eygleiða gongdina og skipa ólavsøkuna í samráð við Koronuráðgevingina. Er smittuvandin lítil, fáa vit væntandi eina rættiliga vanliga ólavsøku. Er smittustøðan hinvegin ring, kann tað gerast neyðugt at tillaga og møguliga avlýsa partar av ólavsøkuni (Mynd: Klara Johannesen)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Tað er framvegis ógreitt, hvussu koronulimælini fara at ljóða um ólavsøkumundið. Tó er vist, at ólavsøkan verður, og at hon má fyrireikast.

Soleiðis skrivar Tórshavnar kommuna á heimasíðu sínari. Kommunan hevur saman við Tóshavnara Ítróttarráðið gjørt avtalu um ein leist fyri ólavsøkuna 2021. Tað eru framvegis fleiri viðurskifti, ið eru ógreið, men á torshavn.fo verður millum annað avdúkað, at einki stórt tivoli verður á Skálatrøð í ár, og leisturin verður á leið sum hann var í fjør.

- Ístaðin fáa Tórshavnar Ítróttarráð, skótalið og aðrir felagsskapir pláss kring miðbýin til básar, tjøld og undirhald. Somuleiðis er ætlanin, at verandi matstovur og skeinkistøð skulu sleppa at víðka um teirra virksemi út á torg og vegir, har tað er ráðiligt. Soleiðis varð eisini gjørt í fjør. Tískil verður ikki pláss hjá øðrum at seta upp tjøld og básar til sølu og spæl á kommunalum øki á ólavsøkuni í ár.

Tórsfest, konsertin, sum Tórshavnar Ítróttarráð hevur skipað fyri á Vaglinum leygardagin áðrenn ólavsøku, er avlýst. Tórspallur, ið plagar at standa framman fyri ráðhúsið, verður ikki settur upp í ár. Ístaðin er ætlanin at skipa fyri smærri framførslum og undirhaldi fyri børnum runt um í miðbýnum.

- Vit eygleiða gongdina og skipa ólavsøkuna í samráð við Koronuráðgevingina. Er smittuvandin lítil, fáa vit væntandi eina rættiliga vanliga ólavsøku. Er smittustøðan hinvegin ring, kann tað gerast neyðugt at tillaga og møguliga avlýsa partar av ólavsøkuni, skrivar Tórshavnar kommuna á heimasíðu sínari.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. juni 2021

Eivør í uppskoti til tónleikavirðisløn Norðurlandaráðsins

Hetta er aðru ferð, at Eivør Pálsdóttir er í uppskoti til hesa virðislønina

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Eivør Pálsdóttir er millum teir 13 norðurlendsku tónleikararnar, sum kunnu vinna Tónleikavirðisløn Norðurlandaráðsins í ár.

Norðurlandaráðið kunngjørdi týsdagin tey tilnevndu tónlistafólkini, og fyri aðru ferð, er Eivør Pálsdóttir í uppskoti. Eivør var eisini í uppskoti til virðislønina í 2013.

Hini 12 tónlistafólkini, sum eru í uppskoti eru:
Danmark: Jakob Kullberg og Theatre of Voices
Finnland: Anu Komsi og Verneri Pohjola
Grønland: Gerth W. Lybert
Ísland: Þorgerður Ingólfsdóttir og Víkingur Ólafsson
Noreg: Stian Carstensen og Lise Davidsen
Svøríki: Studio Barnhus og Lena Willemark
Áland: Peter Hägerstrand

Í grundgevingini at tilnevna Eivør Pálsdóttir verður millum annað sagt, at Eivør hevur skapt sær eitt altjóða sum eitt leiðandi tónlistafólk við eini hugtakandi breidd í rødd og framburði við djúpum røtrum í siðbundna føroyska tónleikinum.

Við síni stóru rødd og sterku pallframførslu megnar Eivør at trøllabinda áhoyrarin, hvar tað so er. Umframt ríku gávurnar sum sangari, er Eivør eisini dugnaligur lagasmiður og framleiðari.

Tónleikavirðisløn Norðurlandaráðsins er 300.000 danskar krónur, og vinnarin verður avdúkaður 2. november í sambandi við ársfundin hjá Norðurlandaráðnum.

Henda virðislønin er latin síðan 1965. Annaðhvørt ár verður hon latin einum verki hjá einum núlivandi tónaskaldi, og annað hvørt ár - sum í ár - verður hon latin einum útinnandi tónlistafólki.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. juni 2021

Útlendsk nøvn avlýsa til G!

Ber ikki til at koma við núverandi sóttarhaldsreglum

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Korona-støðan ávirkar nú eisini fyrireikingarnar av G! festivalinum í Gøtu. Festivalurin boðaði mánadagin frá, at broytingar verða gjørdar, tí fýra nøvn ikki kunnu koma. Talan er um José González, Asaf Avidan, Busy P. og MYD.

G! Festivalurin skrivar soleiðis í fráboðan á sosialu miðlunum:

“Ótryggleikin rundan um ferðing og núverandi korona støða hevur havt við sær, at vit hava verið noydd at gera nakrar broytingar á G! skránni. José González, Asaf Avidan, Busy P, og MYD hava tíverri verið noyddir at avlýsa, men vit arbeiða við at flyta teir til 2022 skránna. Við núverandi sóttarhaldsreglum ber tað ikki til hjá teimum at koma til Føroyar og samstundis at halda aðrar bindandi avtalur.

Vit hava tó arbeitt hart við at fáa eina fullgjørda G! skrá. Og tó at tað enn kunnu henda broytingar, sum eru uttan fyri okkara vald, so vóna vit, at tað ringasta er av, og at støðan nú bara broytist til tað betra, nú vit nærkast festivalinum.”

G! festivalurin verður 15. til 17. juli. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. juni 2021

Danmark sleppur kravinum um munnbind

Frá mánadegnum verður bert sett krav um munnbind til fólk, ið standa stúvað saman í tokum og bussum

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Frá mánadegnum verður ikki longur krav um at bera munnbind í Danmark. Einasta undantakið er, tá fólk standa trokað saman í bussum og tokum.

Hetta upplýsir danski heilsumálaráðharrin, Magnus Heunicke, á tíðindafundi hósmorgunin.

Drúgvar samráðingar hava verið millum politisku flokkarnar um nýggju tilmælini í Danmark, og úrslitið er ein umfatandi uppafturlating av samfelagnum.

Eitt nú verður bert sett krav um munnbind, tá fólk standa uppi tætt saman í kollektivu ferðsluni.

Frá 1. september detta øll krøv um munnbind burtur, framgongur í avtaluni, sum politisku flokkarnir hava gjørt.

Undir allari koronakreppuni hevur spurnartekn verið sett um virknaðin av at bera munnbind. Eitt nú segði stjórin fyri danska heilsustýrið, Søren Brostrøm, í apríl í fjør, at tað ikki vóru nóg góð prógv fyri, at munnbind hava nakran virknað.

Í juli segði hann eisini, at tað ikki gav nakra meining at seta krav um at bera munnbind.

Men í august varð kósin skift, tá myndugleikarnir settu krav til øll um at bera munnbind í kollektivu samferðsluni.

Í oktober vórðu reglurnar herdar, so munnbind eisini gjørdist eitt krav, eitt nú í handlum og matstovum. Hesi krøv eru framvegis galdandi, men verða tikin av frá mánadegnum at rokna, skrivar Ritzau. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. juni 2021

Nýggi flokkurin hjá Løkke eitur Moderaterne

Flokkurin fer ikki at stilla upp á kommunuvalinum í november, men verður fólkatingsval útskrivað áðrenn tað, er flokkurin til reiðar, sigur Lars Løkke

Lars Løkke Rasmussen meldaði seg úr Vinstraflokkinum í januar, eftir at hann hevði verið limur í 40 ár (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

10. apríl boðaði fyrrverandi danski forsætisráðharrin og Vinstraformaðurin, Lars Løkke Rasmussen frá, at hann var í ferð við at stovna ein nýggjan politiskan flokk, og í dag avdúkaði hann navnið á flokkinum: Moderaterne

Í klummu í B.T. segði Lars Løkke soleiðis um nýggja flokkin.

– Nýggi flokkurin ætlar at "skapa framgongd og broytingar á einum krossøki millum ein bláan blokk, sum pínist av virðispolitikkinum og ein reyðan blokk, sum hongur fast í einari avoldaðari áskoðan um einstaklingin og statin".

Tað var í sambandi við grundlógarrøðu á fundi hjá politiska netverki hansara í Herlev, at Lars Løkke avdúkaði navnið á nýggja flokkinum.

Lars Løkke ger greitt, at flokkurin ikki ætlar at stilla upp á kommunuvalinum, sum verður í Danmark í november, og tí verður stevnuskrá, hjartamál og valevni eisini fyrst kunngjørt eftir kommunuvalið.

Lars Løkke sigur tó, at um Mette Frederiksen útskrivar fólkatingsval áðrenn kommunuvalið, er flokkurin til reiðar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2021

Hertogafrúan Meghan átt eina dóttur

Lítla gentan, ið hevur fingið navnið Lilibet Diana Mountbatten-Windsor, er nummar átta í bretsku arvarøðini

Hertogafrúan Meghan og Harry prinsur (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í februar boðaðu hertogin og hertogafrúan av Sussex, Harry og Meghan, frá, at tey skuldu hava eitt barn afturat, og fríggjadagin átti hertogafrúan eina dóttur. Tað boðaði parið frá á heimasíðu teirra sunnudagin, sambært The Guardian.

Bæði móðir og barn eru væl fyri, verður upplýst.

Lítla gentan hevur fingið navnið Lilibet Diana Mountbatten-Windsor. Gentan, ið bert verður nevnd Lili, eitur eftir langommuni, Elizabeth drotning, og ommuni, Dianu prinsessu, sálu.

Tá bretska drotningin var lítil, var ringt hjá henni at úttala sítt egna navn, og varð hon tí rópt Lilibet. Maður hennara, Philip prinsur, kallaði hana eisini fyri Lilibet.

Lili er 11. langommubarnið hjá bretsku drotningini, og nummar átta í bretsku arvarøðini. Frammanundan eiga Harry og Meghan tvey ára gamla sonin Archie. Eisini mistu tey eitt barn í fjørsummar. Tað avdúkaði Meghan í einari klummu í New York Times í november.

Í fjør boðaði parið frá, at tey ikki longur ynsktu at vera ein aktivur partur av bretska kongshúsinum, og síðani fluttu tey til Norðuramerika. Í dag búgva tey í Montecito í Kalifornia.

Talsfólk hjá bretska kongshúsinum sigur, at drotningin, Charles prinsur og restin av kongshúsinum eru fegin um tíðindini, og William prinsur og hertogafrúan Kate hava eisini ynskt teimum til lukku á sosialu miðlunum.

Av tí at Lilibet Diana í løtuni er so langt niðri í arvarøðini, fær hon, eins og beiggi hennara, einki kongaligt heiti. Men tá abbi teirra, Charles prinsur, verður kongur, kunnu tey fáa heitini prinsur og prinsessa.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. juni 2021

15 mánaða gamli Artin druknaði í royndini at koma til Onglands

Málið um eitt barnalík, sum rak upp á land í Noregi er uppklárað

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Nýggjársdag í ár fann ein fiskimaður eina kavadrakt liggja og flóta við strondina á Karmøy við norsku vesturstrondina, beint norðan fyri Stavanger.

Tá klædnaplaggið varð kannað nærri, vísti tað seg, at vera líkið av einum druknaðum barni.

Eftir kanningar í fleiri mánaðir, er løgreglan nú komin fram til, at talan var um líkið av einum 15 mánaða gomlum drongi, sum druknaði í Ermasundi í oktober mánaði í fjør.

Drongurin æt Artin, og hann doyði saman við familjuni, tá báturin, tey vóru í, sakk í oktober.

Kurdiska familjan royndi at koma til Bretlands úr Fraklandi, skrivar BBC.

Líkini av fýra teirra vóru funnin, men einki sást aftur til 15 mánaða gamla drongin.

Nú er staðfest, at líkið, sum varð funnið við Karmoy, er hesin drongurin. Líkið verður nú flogið til Iran, har familjulimir fara at jarða restirnar.

Norska løgrelan visti ikki um nakað barn, sum var saknað, tá tey funnu líkið, og tí hevur tað tikið rættiliga drúgva tíð at uppklára hetta málið.

Tað var 27. oktober í fjør, at ein bátur sakk í Ermasundi millum Ongland og Frakland. Umborð var ein kurdisk familja úr iranska býnum Sardast nærhendis markinum til Irak. Rasoul Iran-Nejad og Shiva Mohammad Panahi, bæði 35 ár druknaðu saman við børnum teirra, níggju ára gomlu Anitu og seks ára gamla Armin. Lítli Artin varð ikki funnin aftur.

Fimtan onnur flóttafólk vóru í bátinum, men vórðu bjargað og flutt á sjúkrahús, skrivar BBC.

Øll familjan druknaði í royndini at koma úr Fraklandi til Onglands (Mynd: BBC)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. juni 2021

Joe Biden á týdningarmikla uttanlandsferð

Skal hitta evropeiskar leiðarar og starvsbrøður sínar í eitt nú Turkalandi og Russlandi

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Amerikanski forsetin, Joe Biden, fer mikudagin á fyrstu stóru uttanlandsferð sína sum amerikanskur leiðari.

Í fyrsta umfari er talan um at luttaka á G7-toppfundinum í Bretlandi. Síðan skal hann hitta Nato-leiðarar og aðrar leiðarar í Evropa. Seinast á ferðini skal hann á fund við russiska starvsbróður sín, Vladimir Putin.

78 ára gamli forsetin og fyrstafrúan, Jill Biden, fóru fyrst at heilsa upp á amerikansk herfólk á eini hernaðarstøð í Suffolk við ensku eysturstrondina.

Hósdagin var so fundur við bretska forsætisráðharran, Boris Johnson. Fríggjadagin var G7 toppfundur í strandabýnum St. Ives í Cornwall.

Undir vitjanini í Bretlandi, skuldi Biden eisini hitta Elizabeth drotningn á Windsor Castle.

Úr Bretlandi fara forsetin og frúan til Brússels, har Nato-toppfundur verður mánadagin. Hernaðarsamgongan skal samtykkja eina nýggja ætlan fram móti 2030, har veðurleiksbroytingarnar eisini verða tiknar við. Biden verður eisini ein partur av ES-toppfundinum í næstu viku.

Í sambandi við Nato-toppfundin skal Biden hitta turkiska forsetan, Recep Tayyip Erdogan. Amerikanski leiðarin hevur fleiri ferðir funnist at Turkalandi fyri at bróta mannarættindini og fyri at viðurkenna, at Turkaland framdi fólkadráp móti armenum í 1915.

Serligur spenningur er um toppfundin millum Biden og Vladimir Putin, sum verður í Genève næsta mikudag. Viðurskiftini millum stórveldini eru merkt av fleiri kreppum, eitt nú skuldsetingar um íblanding í amerikanska valið í 2016, fongslingini av Navalnyj og óvissu um gjørdar kjarnorkuavtalur.

Eitt av endamálunum við túrinum er at vísa á, at USA aftur er millum førandi stórveldini á altjóða pallinum. Umsitingin hjá Biden hevur gjørt greitt, at heimurin má búgva seg til at standa móti hóttanum frá ódemokratiskum londum, eitt nú Russlandi og Kina.

Sambært amerikanska uttanríkisráðharranum, Antony Blinken, er alterativið, at Kina tekur yvir, ella at alt endar í ruðulleika, skrivar AFP. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. juni 2021

Vil hava allan heimin koppsettan áðrenn 2022 er liðið

Bretski forsætisráðharrin, Boris Johnson, skal í komandi viku vera vertur fyri G7-toppfundi, og londini eiga at koma við einari felags yvirlýsing um at fáa allan heimin koppsettan áðrenn næsta árið er liðið, heldur hann

– Eg heiti á allar G7-leiðarar um at vera við til at gera enda á hesari ræðuligu farsóttini, sigur Boris Johnson (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í komandi viku verður bretski forsætisráðharrin, Boris Johnson vertur fyri ársins G7-toppfundi, sum verður í strandarbýnum St. Ives í Onglandi, og málið eigur at vera ein felags yvirlýsing um at fáa allan heimin koppsettan áðrenn ár 2022 er liðið, heldur hann.

– At koppseta allan heimin áðrenn endan av komandi ári hevði verið størsta bragdið í læknafrøðiligu søguni, sigur Boris Johnson sambært Ritzau.

– Eg heiti á allar G7-leiðarar um at vera við til at gera enda á hesari ræðuligu farsóttini og binda seg til ongantíð aftur at loyva hesum slagi av oyðileggilsi, sum koronavirusið hevur elvt til.

G7-fundurin verður í døgunum 11. – 13. juni. Á fundinum luttaka leiðarar úr Fraklandi, Týsklandi, USA, Italia, ES, Japan og Kanada.

Fleiri av teimum vælbjargaðu londunum hava longu koppsett stórar partar av íbúgvunum, men hjá teimum meira fátæku londunum gongur minni væl.

Hetta hevur fingið smittufrøðingar og aðrar serfrøðingar á heilsuøkinum at ávara um, at koronavirusið tí framhaldandi kann spreiða seg og mutera, um borgarar í fátæku londunum ikki verða koppsettir.

Stórabretland hevur bílagt fleiri enn 500 milliónir skamtar av koronukoppingarevni, og teir, sum landið ikki hevur brúk fyri, verða latnir til onnur lond, verður sagt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. juni 2021

Missa starvið tí tey ikki vilja koppsetast

178 starvsfólk á stórum sjúkrahúsi í Texas eru biðin um ikki at koma til arbeiðis aftur

(Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

178 starvsfólk á stóra Methodist-sjúkrahúsinum í Houston í Texas eru søgd úr starvi. Orsøkin er, at tey ikki vilja lata seg koppseta móti koronavirus.

25.000 fólk arbeiða á hesum sjúkrahúsinum í størsta býnum í Texas. Men sjúkrahúsið hevur sett krav til starvsfólkini, um at tey skulu vera koppsett, og at freistin er mánadagin.

Hetta er orsøkin til, at ein partur av starvsfólkunum nú verður biðin um ikki at koma til arbeiðis, skrivar NBC News.

Talan er um 178 fólk, sum hvørki hava heilsufrøðiligar ella átrúnaðarligar orsøkir til ikki at vilja lata seg koppseta.

285 onnur starvsfólk hava fingið undantaksloyvi fyri ikki at vera koppsett orsaka av heilsu ella trúgv. 332 starvsfólk hava eisini fingið loyvi til at útseta koppsetingina av ymsum orsøkum, eitt nú at tey eru við barn.

Sjúkrahúsið hevur ført fram, at tey  skilja, at summi hava sínar orsøkir til at lata vera við at lata seg koppseta, men vísir á, at tey seta hetta kravið fyri at “verja okkara sjúklingar, tínar starvsfelagar, tína familju og okkara samfelag”.

Og lagt verður afturat: “Vísundin prógvar, at vaksinurnar ikki bert eru tryggar, tær eru eisini neyðugar”.

Í farna mánaði valdu 117 starvsfólk at leggja sak móti sjúkrahúsinum. Starvsfólkini vístu á, at koppsetingarnar eru “eksperimentellar” og at Houston Mothodist ikki kann noyða starvsfólkini at koppsetast. Advokaturin hjá hesum fólkunum metir, at sjúkrahúsið brýtur lógina við at seta fram krav um koppsseting. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. juni 2021

Víðagitin gullmyntur seldur fyri methøga upphædd á uppboðssølu

Einasti myntur av hesum slag, sum er lógligur at eiga, varð seldur fyri 115 milliónir krónur

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ein sjáldsamur amerikanskur gullmyntur, kendur sum "1933 Double Eagle", varð týsdagin seldur fyri knappar 18,9 milliónir dollarar á eini uppboðssølu í New York.

Upphæddin svarar til umleið 115 milliónir krónur, og tað ger myntin til tann dýrasta, ið nakrantíð er seldur á uppboðssølu, skrivar AFP tíðindastovan.

Góður prísur, tá hugsað verður um, at mynturin, tá hann varð sligin í 1933, bert hevði eitt virði á 20 dollarar.

Mynturin er serligur, tí hann er millum seinastu gullmyntirnar, sum United States Mint framleiddi, og eftir ætlan skuldi fara í umferð.

“1933 Double Eagle”-myntirnir vórðu tó ongantíð settir í umferð, tí táverandi forsetin, Franklin D. Roosevelt, sama á gjørdi av at sleppa gulli sum gjaldoyra í eini roynd at sleppa burtur úr ógvusligu fíggjarkreppuni, ið var galdandi tá, “The Great Depression”.

Boð vórðu givin um at oyðileggja allar myntirnar við undantaki av tveimum, sum amerikanska tjóðsavnið skuldi fáa í varðveitslu.

Árini eftir dagaðu fleiri av hesum myntunum kortini fram á marknaðinum. Tað fekk í 1944 Secret Service til at koma við niðurstøðuni, at fleiri at myntunum vórðu stolnir, og at tað tí var ólógligt at eiga slíkar.

Sama ár var ein av stolnu myntunum keyptur, og av einum mistaki var útflutningsloyvi givið, og harvið endaði ein myntur í myntsavninum hjá Farouk kongi í Etyptalandi. Men mynturin hvarv í sambandi við eitt statskvett í 1952.

Í 1996 varð mynturin funnin aftur. Hetta hendi í sambandi við eina húsarannsókn, sum Secret Service framdi á fína hotellinum Waldorf Astoria í New York.

Eitt sakarmál spurdist burturúr, sum endaði við, at hesin stolni mynturin kundi vera ogn hjá privatpersóni.

Gjøgnum árini hava fleiri "1933 Double Eagle"-myntir sæð dagsins ljós, men teir eru allir skýrdir at vera ogn hjá amerikanska statinum.

Tó ikki mynturin, sum í vikuni skifti eigara á Southeby’s uppboðssøluni í New York. Tað er einasti "1933 Double Eagle" í heiminum, sum er lógligur at eiga.

Í dag eru bert 14 kend eintøk av myntinum – harav 13 teirra eru ogn hjá amerikanska statinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. juni 2021

Facebook bannar Trump í tvey ár

Fyrrverandi amerikanski forsetin varð bannaður í januar eftir álopið á Kongressina, og hann kann sleppa aftur á Facebook og Instagram, "um vandin móti almennu trygdini er av", sigur Facebook

Fyribils sleppur Donald Trump ikki aftur á Facebook og Instagram fyrr enn í januar 2023 (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Eftir álopið á Kongressina í januar varð táverandi amerikanski forsetin, Donald Trump útihýstur av fleiri sosialum miðlum. Hann varð útihýstur av Twitter og fyribils útihýstur av Facebook og Instagram. Grundgevingin var, at hann hevði eggjað til harðskap í sambandi við álopið á Kongressina.

Óhefta nevndin, sum Facebook setti at gera eitt tilmæli um, hvørt Trump skuldi sleppa aftur á Facebook og Instagram, mælti í mai til at bíða við at loyva honum aftur á sosialu miðlarnar, og hevur Facebook tí avgjørt, at hann fær eitt tvey ára langt bann. Hesum boðaði Facebook frá fríggjadagin.

Tvey ára bannið er galdandi frá 7. januar í ár, og kann hann sostatt sleppa aftur á Facebook og Instagram í januar 2023. Donald Trump kann tó sleppa aftur fyrr, "um vandin móti almennu trygdini er av", sigur Facebook sambært Ritzau.

Um mett verður, at har framvegis er ein álvarsom hóttan móti almennu trygdini, kann bannið verða longt.

Sjálvur finst Trump at Facebook fyri hesa avgerðina, og heldur hann, at talan er um sensur.

– Hesum slagnum av sensuri áttu tey ikki at sloppið avstað við, sigur hann.

– Í síðsta enda vinna vit. Land okkara kann ikki longur tola hetta slagið av misrøkt.

Trump heldur fast við, at tað var valsvik, sum var orsøkin til, at Joe Biden nú hevur yvirtikið forsetaembætið, og er avgerðin hjá Facebook ein háðan móti teimum, sum atkvøddu fyri honum, sigur hann.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2021

Gav Macron ein undir vangan – Skal inn at sita í fýra mánaðir

Ein 28 ára gamal maður fekk hálvtannað árs fongsulsrevsing fyri at hava sligið Emmanuel Macron – hann kann tó sleppa við at sita í fýra mánaðir

Franski forsetin, Emmanuel Macron (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Hósdagin varð ein 28 ára gamal maður dømdur hálvtannað árs fongsulsrevsing fyri at hava givið franska forsetanum, Emmanuel Macron ein undir vangan.

14 av teimum 18 mánaðunum eru tó treytaðir, so maðurin kann sleppa við at sita inni í fýra mánaðir. Eftir dómurin varð sagdur, varð maðurin koyrdur beinleiðis í fongsul.

Tað var týsdagin, tá Macron var og vitjaði í Landsynningsfraklandi, at maðurin sló hann. Tí varð hann handtikin og skuldsettur fyri harðskap móti tænastumanni.

Tá maðurin var koyrdur fyri rættin í býnum Valence í Suðurfraklandi hósdagin, játtaði hann seg sekan. Sjónbandaupptøka finst eisini av hendingini, skrivar Ritzau.

Í rættinum greiddi maðurin frá, at hann hevur samhuga við høgravonginum, og at hann eisini hevur luttikið í mótmælum hjá Gulu vestunum.

Orsøkin til, at hann sló forsetan var, segði hann, at Macron er ímyndin av øllum tí, sum er rotið í Fraklandi. Eisini greiddi hann frá, at hann í dagavís hevði umhugsað at blaka egg ella eina rómakaku í høvdið á Macron.

Hóast maðurin kann sleppa við at sita í fýra mánaðir, kann harðskapur móti einum tænastumanni geva upp til trý ára fongsulsrevsing umframt eina bót á 45.000 evrur, ið svarar til uml. 335.000 krónur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. juni 2021

ST-kærudómstólur staðfest lívlanga fongsulsrevsing hjá Ratko Mladic

Fyrrverandi herovastin, sum varð róptur "Slaktarin í Bosnia" skal sita inni restina av lívinum fyri fólkadráp og onnur brotsverk

Ratko Mladic í rættinum í Haag (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

ST-kærudómstólurin í Haag staðfesti týsdagin ein dóm hjá fyrrverandi bosnisk-serbiska herovastanum Ratko Mladic, sum fekk lívlanga fongsulsrevsing fyri fólkadráp.

Mladic, sum varð handtikin í 2011, varð fyrst dømdur í 2017 fyri fólkadráp, krígsbrotsverk og brotsverk móti mannaættini undir borgarakrígnum í Bosnia-Hersegovina í árunum 1992-1995. M.a. varð hann dømdur fyri hópmorðini í Srebrenica, har uml. 8.000. bosniskir dreingir og menn vórðu dripnir í juli 1995.

78 ára gamli Mladic, sum varð róptur "Slaktarin úr Bosnia", m.a. tí hann gav boðini um at fremja drápini í Srebrenica, skal sostatt sita inni restina av lívinum, skrivar Ritzau.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. juni 2021

Bitcoin skal verða lógligt gjaldoyra í El Salvador

Forsetin í miðamerikanska landinum vónar, at bitcoin kann skapa stóra fíggjarliga framgongd

(Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Nayib Bukele, forseti í miðamerikanska landinum El Salvador, ætlar at leggja uppskot fyri Kongressina í landinum um at gera bitcoin til eitt lógligt gjaldoyra.

Forsetin vónar, at bitcoin kann skapa stóra fíggjarliga framgongd í landinum.

Verður uppskotið samtykt, verður El Salvador fyrsta landið í heiminum, sum formliga loyvir bitcoin sum gjaldoyra, skrivar Ritzau.

Hetta fer at skapa arbeiðspláss, og fer at hjálpa túsundatals fólkum, sum annars standa uttanfyri formliga búskapin, sigur forsetin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. juni 2021