Widerøe byrjað regluliga flúgving við propell flogfari

Fyrsta regluliga flogfarið lendi fyrrapartin í gjár í Vágum

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Norska flogfelagið Widerøe fór fríggjadagin undir regluliga rutuflúgving millum Føroyar og Bergen. Fyrsta flogfarið lendi beint fyri klokkan 12.

Flogið verður tvær ferðir um vikuna, mánadagar og fríggjadagar.

Widerøe fer at nýta flogfør av slagnum Bombardier Dash 8 Q400 til flúgvingina.  Hesi taka 78 ferðandi, og fer túrurin at taka umleið ein tíma og trý korter. Um tørvur verður á tí hevur felagið møguleika at nýta størri flogfør.

Widerøe er størsta regionala flogfelag í Skandinavia, og hevur beinleiðis samband úr Bergen til 40 aðrar býir í Noregi, umframt ferðamál í øðrum londum um okkara leiðir.

Sí myndir sum Jens Kristian Vang tók á flogvøllinum:

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. september 2021

Heim fyri seinheilaskadd í Klaksvík

Nýggi depilin letur upp í januar 2023, og fer at hava 15 íbúðir

(Mynd: Almannamálaráðið)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Elsebeth Mercedis Gunnleygsdóttur, landsstýriskvinna, helt síðsta fríggjadag røðu til hátíðarhaldið, nú arbeiðið at gera nýggjan depil fyri fólk við seinheilaskaða byrjar.

Nýggi depilin, sum eftir ætlan letur upp í januar 2023, kemur at veita eitt heildartilboð til borgarar við seinheilaskaða. Staðsetingin er í Klaksvík á Stangavegi 53, og arbeiðið at umbyggja bygningin er farið gongd.

Talan er um gamla Nema bygningin, sum Pf. Christian í Grótinum hevur keypt. Felagið hevur gjørt sáttmála við Pf. Kanjon um at innrætta húsini til ætlaða leigumálið.

Talan verður um 15 íbúðir, har borgarar koma at fáa fastan bústað, búgva í eitt longri tíðarskeið ella koma til umlætting eitt styttri tíðarskeið. Íbúðirnar vera í ymsum støddum, umframt at atgongd eisini verður til felags køk og stovur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. august 2021

Nýtt miðvíst endurvenjingarskeið til fólk við sclerosu

Talan er um eitt intensivt skeið í tríggjar vikur á Klaksvíkar sjúkrahúsi, har luttakararnir fáa ymsar venjingar, útspenning o.a. Skeiðið er skipað sum bólka- og einstaklingarvenjingar og tey, sum standa fyri nýggja endurvenjingarskeiðinum eru fysio-, ergoterapeutar og røktarstarvsfólk

- Hetta tilboðið hevur verið leingi ávegis og tað er ein góð kensla, nú vit eru komin á mál, sigur Alexandra á Dul, stjóri á Klaksvíkar sjúkrahúsi

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Sjúkrahúsverkið bjóðar nú fólki við sclerosu eitt nýtt miðvíst og skipað endurvenjingartilboð. Talan er um tilboð, ið fer fram á Klaksvíkar sjúkrahúsi.

Talan er um eitt intensivt skeið í tríggjar vikur, har luttakararnir fáa ymsar venjingar, útspenning o.a. Harumframt fáa luttakararnir bjóðað undirvísing í kosti, ætlað fólki, ið eru rakt av sclerosu, taluvenjingar við logopædi og røkt.

Skeiðið er skipað sum bólka- og einstaklingarvenjingar og tey, sum standa fyri nýggja endurvenjingarskeiðinum eru fysio-, ergoterapeutar og røktarstarvsfólk.

Tey sum luttaka fáa bjóðað innivist á gestagongini á Klaksvíkar Sjúkrahúsi. Hetta hevur verið eitt stórt ynski frá teimum, so tey betur kunnu hugsavna seg um endurvenjingina. Tað eru kommunulæknar, sum senda ávísing til Sjúkrahúsverkið.

- Hetta tilboðið hevur verið leingi ávegis og tað er ein góð kensla, nú vit eru komin á mál, sigur Alexandra á Dul, stjóri á Klaksvíkar sjúkrahúsi

- Sjúkrahúsverkið hevur seinastu mongu árini bjóðað borgarum við sclerosu endurvenjing, men tá hevur talan verið um einstaklingatilboð. Royndirnar við bólkavenjingum eitt nú til sjúklingar við Parkinson á Suðuroyar sjúkrahúsi, siga okkum, at tað eisini gevur nakað eyka, tá fólk við líknandi avbjóðingum, eru saman styttri tíðarskeið.

Fyrsta endurvenjingarskeiðið byrjar 4. oktober 2021 og er longu fult teknað.

Talan er um eitt føroyskt konsept, og ætlanin er ikki at tað skal koma ístaðin fyri verandi tilboð og avtalur, ið Sjúkrahúsverkið hevur við Haslev Sclerosehosptal. Fimm til seks fólk við sclerosu fáa bjóðað uppihald á Haslev Sclerosehospital árliga og hendan avtalan heldur fram.

Vitan ið fremur – undirvísing til heilsustarvsfólk
Ætlanin er eisini at skipa fyri undirvísing fyri heilsustarvsfólkum í rehabilitering og røkt innan økið. Hetta verður gjørt í tøttum samstarvi við Haslev Sclerosehospital, har tað eru fysio-, ergoterapeutar og sjúkrarøktarfrøðar, ið standa fyri undirvísingini.
Seinasta heyst skipaði Klaksvíkar Sjúkrahús fyri undirvísing, har millum annað heilsustarsfólk frá Almannaverkinum, kommununum og starvsfólk frá Sjúkrahúsverkinum luttóku. Undirvísingin varð væl móttikin, og fleiri eftirlýstu undirvísingina sum eitt afturvendandi tiltak.

Klaksvíkar Sjúkrahús og Haslev Sclerosehospital tosa nú saman um at skipa fyri undirvísing fyrst í oktober og aftur bjóða heilsustarvsfólkum hjá Almannaverkinum og kommunununum at luttaka.

- Tað er sera umráðandi, at vitanin innan sclerosu kemur út til tey heilsustarvsfólk, ið eru um borgaran við sclerosu. Vit í Sjúkrahúsverkinum taka fegin á okkum leiklutin at deila hesa vitan, so heilsustarvsfólk í Føroyum kunnu fáa eina felags fatan um sclerosu, og hvussu vit á besta hátt kunnu veita endurvenjing innan økið, sigur Alexandra á Dul.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. september 2021

Ivast í um fólk fara at lata seg kanna

Frá 1. september er ikki longur krav at lata seg kanna við komu til Føroya. Í staðin verður mælt til at lata seg kanna nakrar dagar áðrenn fráferð og eftir komu, men Pál Weihe ivast í, at fólk fara at fylgja hesum tilmælunum

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

31. autust var seinasti dagur við kravdum koronukanningum við landamørkini. Frá 1. september varð í staðin mælt til, at fólk lata seg kanna tveir dagar áðrenn fráferð til Føroya og tveir dagar aftan á komu til Føroya. Eisini verður heitt á fólk um at vera serliga varin, til tey hava fingið svar uppá kanningina annan dagin.

Pál Weihe, yvirlækni og professari í fólkaheilsu, ivast tó í avgerðini hjá myndugleikunum um at steðga við at kanna fólk við komu. Hetta, tí hann sigur seg ivast í, at fólk fara at fylgja tilmælinum um at lata seg kanna.

– Eg hugsi, at ein partur fer, men kanska tann parturin, sum hevur størstan tørv á tí, fer ikki at gera tað, sigur hann við Útvarpið.

Hann heldur ikki, at tað er ein varandi loysn, tí tað kann vera, at smitta kemur at breiða seg aftur, og at vit tí verða noydd at seta marknakanningar í verk aftur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

Koronalinjan hevur lagt hornið á

Vit fáa meira ella minni vanligar umstøður og viðurskifti í samfelagnum aftur, og tí er avgjørt, at virksemið á Koronalinjuni heldur uppat

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Eftir góð 34.000 uppkall og 3.000 telefontímum seinastu 18 mánaðirnar helt Koronalinjan uppat klokkan 15 týsdagin 31. autust.

Smittugongdin hevur verið góð seinastu tíðina, komið er langt við koppsetingarátakinum, og vit fáa meira ella minni vanligar umstøður og viðurskifti í samfelagnum aftur. Tí er eisini avgjørt, at frá 1. september 2021 heldur virksemið á Koronalinjuni uppat, og fer Koronalinjan ikki at svara uppkallum longur, skrivar Heilsumálaráðið í tíðindaskrivi.

Men hóast Koronalinjan verður niðurløgd, er heimasíðan www.corona.fo framvegis virkin við viðkomandi upplýsingum og kunning. Eisini er møguligt at bóka tíð til koronukanning og koppseting á www.corona.fo.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

Met sett á føðideildini fríggjadagin

Tíggju føroyingar føddir sama dag - hetta er púra óvanligt, og tað gav teimum á føðideildini nógv at gera. Alt gekk væl, skrivar Landssjúkrahúsið

Dagurin 27. august skilur seg ordliga út á talvuni, har nálir verða settar í fyri hvørja føðing

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Fyri hvørt barn sum verður borið í heim á føðideildini á Landssjúkrahúsinum, verður ein nál sett í serligu talvuna, ið har hongur.

Fríggjadagurin 27. august var ein heilt serligur dagur, tí heili tíggju nálir vórðu settar í - ein fyri hvørt vælskapta barn, ið kom í verðina.

Hetta skrivar Landssjúkrahúsið á Facebooksíðu sínari.

Tað er ikki vanligt, at tað er so nógv at gera á føðideildini ein og sama dag. Tí var nógv trýst á - bæði so og so.

- Hóast 10 føðingar uppá eitt samdøgur er nógv fleiri enn vanligt, so gekk alt væl, skrivar Landssjúkrahúsið

Mynd: Landssjúkrahúsið

Talan er um met. Joan Niclasen, ljóðsmóðir á føðideildini, tosaði leygarkvøldið við Kringvarpið. Hon segði, at tað var ein serligur og væleydnaður dagur á deildini. 

- Eingin átti á gongini og fleiri eru longu útskrivaðar, segði hon millum annað.

Joan Niclasen segði eisini, at tað í miðal eru áleið tvey børn fødd um samdøgrið, og at tað onkutíð hevur verið uppi á fimm.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. september 2021

Flogfar fekk fugl í motorin

, og tí eru seinkingar í flogferðsluni í dag

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Nakað av ólagi kom í flogferðsluna hjá Atlantsflogi fyrst í hesi vikuni.

Orsøkin ver, at eitt flogfar fekk ein fugl í annan motorin, tá tað skuldi seta seg í Vágum sunnudagin, og tí kundi tað ikki brúkast.

Motorurin fekk tó ongan skaða, og flogfarið kundi setast í flúgving aftur seinnapartin mánadagin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. august 2021

Átta mánaðar fongsulsrevsing fyri neyðtøku

Ein 27 ára gamal maður, sum í Føroya rætti fekk hálvt árs fongsulsrevsing fyri neyðtøku, fekk í farnu viku herda revsing í Landsrættinum – hann skal nú inn at sita í átta mánaðir

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í farnu viku fekk ein 27 ára gamal maður átta mánaðar treytaleysa fongsulsrevsing í Eystara Landsrætti fyri neyðtøku av einari javngamlari kvinnu.

Maðurin hevði fingið hálvt árs fongsulsrevsing í Føroya rætti, og er talan sostatt um eina herda revsing, skrivar Føroya Politi í tíðindaskrivi.

Maðurin er dømdur fyri at hava neyðtikið kvinnuna, sum er fyrrverandi unnusta hansara, meðan hon svav.

Í sambandi við málinum, hevði Landsrætturin eisini høvi at taka støðu til, um herðingin av revsingini fyri kynslig brotsverk, sum kom í gildi í Danmark í 2016, eisini er galdandi í Føroyum. Men í Landsrættinum varð boðað frá, at mann ikki uttan fráboðan frá myndugleikunum kann herða revsingina í Føroyum.

Michael Boolsen, fúti, sigur, at hann er nøgdur við dómin, undir núverandi umstøðum, og er ásetingin av slíkari treytaleysari fongsulsrevsing eitt greitt tekin um, at samfelagið ikki góðtekur slíkan atburð.

– Eg vóni, at hesin dómurin er við til at fáa fólk at hugsa seg væl um, hvussu tey bera seg at, tá hetta málið tíverri ikki er eitt eindømi, sigur hann.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

Ben Arabo og aðrir ætla at keypa Magn

Eitt felag við navninum Spf. Orkufelagið ætlar at keypa Magn fyri hálva milliard

Ben Arabo (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Spf. Orkufelagið ætlar at keypa Magn. Tað hevur íslendski eigarin, Skeljungur, boðað íslendska keypsskálanum frá, visti Kringvarpið at siga í vikuni.

Ben Arabo er stjóri í Spf. Orkufelagið, og hevur næstu átta vikurnar fingið einkarætt at samráðast. Hann sigur við útvarpið at partarnir longu eru samdir um yvirskipaðu viðurskiftini í sambandi við keypið, og arbeitt verður nú við at fáa fígging.

Ætlanin er at endaliga avtalan verður klár í november.

Keypsprísurin er 606 milliónir danskar krónur, men við í søluprísinum er yvirtøka av skuld og onnur fíggjarlig viðurskirfti, so at sølan av partabrøvunum er um 493 milliónir danskar krónur.

Tað eru Ben Arabo, Teitur Nolsøe Poulsen og Tommy Næs Djurhuus, sum fyrr í ár stovnaðu smápartafelagið Orkufelagið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. september 2021

– Manglandi arbeiðsmegin er eisini ein skúlatrupulleiki

Tað er ein stór avbjóðing at finna starvsfólk við neyðugu førleikunum, bæði tí tað er trupult at finna útlendska arbeiðsmegi, men eisini tí, at núverandi skúlaskipanin leggur upp til bókligu útbúgvingarnar, sigur stjórin í Demich

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Skulu vit klára at nøkta eftirspurningin og fylgja við grøna orkuskiftinum, mugu vit fáa atgongd til væl fleiri starvsfólk, serliga útbúnar handverkarar. Harafturat má útbúgvingarskipanin tillagast tær uppgávur, sum grøn orka hevur við sær.

Tað heldur Rói Kalsø, stjóri í Demich.

Fyritøkan veitur tænastur innan rør, hita og ventilatión, sum eru grundleggjandi í hvørjari byggiverkætlan. Harafturat fyllir grøna orkuskiftið alsamt meira, har søla, uppseting og viðlíkahald av hitapumpum gerst eitt størri virkisøki.

– Vit merkja, at tað er ein stór avbjóðing at finna starvsfólk við neyðugu førleikunum. Vit tillaga sjálvsagt virksemið til tann kapasitet, sum vit hava, men tað er einki at ivast í, at vit kundu átikið okkum munandi meira, um vit høvdu starvsfólk til tess, sigur hann sambært heimasíðuni hjá Vinnuhúsinum.

Stjórin í Demich, ið hevur um 70 starvsfólk, greiðir frá, at tey kundu bjóða munandi fleiri fólk starv. Hann sigur, at tey hava takkað nei til fleiri stórar verkætlanir, tí at tað ikki ber til at finna fólk.

Rói Kalsø greiðir frá, at tað gerst truplari at finna útlendska arbeiðsmegi, men skúlaskipanin er eisini ein trupulleiki, tí hon leggur upp til bókligu útbúgvingarnar, og tað kann gera tað trupult at fáa lærlingar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

Arbeiðsloysið 1,2 prosent í juni

Arbeiðsloysið í juni svarar til 347 fulltíðararbeiðsleys – tað er nakað minni enn sama mánað í fjør, tá arbeiðsloysið var 1,8 prosent

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í juni mánað var arbeiðsloysið í Føroyum 1,2 prosent, skrivar Hagstovan.

Arbeiðsleys eru tey, sum eru skrásettir hjá ALS og Almannaverkinum, sum ikki at hava arbeiði, eru fult tøk at arbeiða og eru virkin arbeiðssøkjandi.

Arbeiðsloysið í juni svarar til 347 fulltíðararbeiðsleys, og tilsamans vóru 430 persónar raktir av arbeiðsloysi.

Arbeiðsloysið í juni 2021 var lægri enn í juni 2020, har arbeiðsloysið var 1,8 prosent.

Í juni í fjør var arbeiðsloysið hjá avíkavíst monnum og kvinnum 1,8 prosent og 1,5 prosent, men í juni í ár var tað 1,2 prosent hjá báðum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

Kanning: Vit fáa helst ov lítið av jodi

Úrslit eru komin av jodkanningum av føroyingum millum 40 og 74 ár og av føroyskum vatni, og niðurstøðan er, at median landjodinnihaldið er í lægra lagi í mun til tilmælið frá Heimsheilsustovninum

(Mynd: Gransking.fo)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Heimsheilsustovnurin, WHO mælir til, at øll heimsins lond hava eftirlit við jodstøðuni hjá borgarum. Eingi hagtøl hava verið fyri jodið í føroyingum, men nú eru úrslit av fyrstu føroysku kanningini almannakunngjørd, skrivar Granskingarráðið.

Tað er Stoffskiftisfelagið, sum hevur staðið fyri verkætlanini í samstarvi við Landssjúkrahúsið, Deildina fyri Arbeiðs- og Almannaheilsu, Fróðskaparsetrið og Ålborg sjúkrahús. Kanningin er fíggjað av Granskingarráðnum/ Sjúkrakassagrunninum, granskingarráðnum á Landssjúkrahúsinum, Ålborg sjúkrahúsi og Dancea research programme.

Tey siga m.a. soleiðis um kanningina og úrslitini:

– Endamálið var at kanna, hvussu jodføðslustøðan er í føroyingum í aldrinum 40-74. Harafturat eru framdar vatnkanningar av 12 ymsum støðum í Føroyum at kanna, hvussu jodstøðan er í føroyska vatninum.

– Jod er lívsneyðugt fyri stoffskiftið. Ov høgt ella ov lágt jod kann elva til stoffskiftissjúkur, umframt, at ov lágt jodstøði hjá barnakonum ávirkar negativt á intelligensin hjá børnum teirra (lægri IQ). Eldri danskar kanningar vístu, at danir høvdu lágt jodinnihald, og tískil kom eitt danskt lógarkrav í ár 2000, sum segði, at húsarhaldssalt skal tilsetast jod og at breyð, sum er í sølubúðum, skal innihalda jodríkað salt. Ein fær jod ígjøgnum kostin, og serliga høgt innihald av jod er í fiski og sjóðgæti. Í nógvum londum er eisini høgt jod í mjólk og mjólkaúrdrátti, men eingi tøl eru á føroysku vørunum.

– Tað ber til at kanna jodinnihaldið í landinum, hetta svarar næstan til jodinnihaldið í blóðinum. 491 føroyingar í aldrinum 40-74 ár lótu landroyndir, hetta svarar til 10 prosent av føroyingum í hesum aldursbólki. Jodinnihaldið varð mátað við ceri/arsen háttinum. Útslitið vísir, at median landjodinnihaldið er 101 µg/L, (21 µg/L-1870 µg/L). Íalt lógu 37 prosent av luttakarunum í normal økinum. Eingin hevði álvarsligt jodtrot, men helmingurin av luttakarunum høvdu ov lágt jod í landinum í mun til WHO-tilmælið. Tað var ein postivur samanhangur millum, hvussu nógvan fisk og annan úrdrátt úr sjónum luttakararnir ótu og jodstøðið í landroyndunum.

– Jodinnihaldið í føroyskum vatni er sera lágt; <2 µg/L í øllum 12 støðum, sum vóru kannað.

Niðurstøðan eftir fyrstu úrslinum av kanningini av jodinnihaldi í føroyingur vísur, at median landjodinnihaldið er í lægra lagi í mun til tilmælið frá Heimsheilsustovninum, og at fleiri kvinnur enn menn høvdu lægri jodinnihald í landinum enn viðmælt; tað kann hava stóran týdning fyri fólkaheilsuna í Føroyum.

Ein kanning er ov lítið til at siga nakað um jodstøðuna hjá føroyingum, men nýggjar jodkanningar eru eisini á veg í øðrum aldursbólkum, sigur Granskingarráðið.

Greinin um jod í Føroyum er útgivin í tíðarritinum British Journal of Nutrition og kallast "Iodine nutrition among the adult population of the Faroe Islands – a population-based study". Høvundarnir eru Herborg Líggjasardóttir Johannesen, Gunnar Sjúrðarson Knudsen, Stig Andersen, Pál Weihe, og Anna Sofía Veyhe.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. august 2021

– Skjóta normaliseringin talar fyri størri avlopum

Koronustoyturin hevði væl minni neiligar avleiðingar fyri føroyska búskapin, enn áður mett, og normaliseringin er gingin skjótari. Tí er metingin av BTÚ fyri 2020 og 2021 tillagað samsvarandi, sigur Búskaparráðið, sum í vikuni kunngjørdi heystfrágreiðingina fyri 2021

Fróði Magnussen (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Skjóta normaliseringin talar fyri størri avlopum, sigur nýggi formaðurin í Búskaparráðnum. Koronustoyturin hevði væl minni neiligar avleiðingar fyri føroyska búskapin, enn áður mett, og normaliseringin er gingin skjótari. Tí er metingin av BTÚ fyri 2020 og 2021 tillagað samsvarandi. Í vár var vøksturin í BTÚ í leypandi prísum mettur til 4,6 prosent fyri árið 2021, men nú er metingin 7,9 prosent. At føroyski búskapurin er komin skjótt fyri seg talar fyri størri avlopum á fíggjarlógini.

Í vár lýsti Búskaparráðið árið 2021 við orðinum normalisering, har útflutningsvinnurnar so líðandi væntaðust at sleppa inn á útlendsku marknaðirnar, og somuleiðis útlendsk ferðafólk aftur til Føroya. Hendan normalisering er farin fram skjótari, enn væntað varð í vár, og tað avspeglast í høga vøkstrinum í BTÚ í 2021. Væntandi fer hendan normalisering at halda fram í 2022 eisini, áðrenn sigast kann, at umstøðurnar hjá útflutningsvinnum okkara aftur eru, sum undan koronu.

Væntanin um eina skjótari normalisering í útflutningsvinnum okkara samsvarar væl við dagførdu útlitini fyri heimsbúskapin hjá IMF og OECD; búskaparligu útlitini fyri stóru útflutningsmarknaðir okkara eru munandi meira bjartskygd enn áður, nú koppingsetingin er komin væl áleiðis.

Vøksturin í BTÚ í leypandi prísum hevur Búskaparráðið í samstarv við Hagstovu Føroya mett til at verða -2,4% í 2020, 7,9% í 2021 og 3,3% í 2022. Metingin av árinum 2020 frá í vár var eitt tvífalt so stórt fall í BTÚ, men privata nýtslan hevur víst seg at vera størri í 2020, enn áður mett, og hevur givið eitt positivt ískoyti til vøksturin í BTÚ í 2020, heldur enn at hála BTÚ niður. Broytta metingin av niðurgongdini í BTÚ í leypandi prísum í 2020 og bjartskygdari metingin av vøkstrinum í 2021 sigur nakað um, hvussu skjót vendingin í búskapinum kann vera í einum pinkubúskapi, sum tí føroyska. Orsøkin til, at stoyturin ikki gjørdist so ógvusligur, er millum annað, at hjálparpakkarnir í Føroyum og úti í heimi gjørdu stóran mun í at bøta um avleiðingarnar av koronustøðuni. Føroysku húsarhaldini eru ikki vorðin stórvegis ávirkaði av hesum stoyti; tey eru bjartskygd, og tað sæst aftur í øktu nýtsluni, ið stuðlar uppundir innlendis handilsvinnuna. Privata nýtslan er, saman við øktum privatum íløguvirksemi somuleiðis við til at hála vøksturin í BTÚ upp í 2021. Umframt øktan innlendis eftirspurning, er ein størri tøkunøgd av laksi saman við einum lítlum prísvøkstri, við til at hála vøksturin í BTÚ í leypandi prísum upp í 2021. Nøgd og prísir á laksi verða somuleiðis mett at hækka eitt vet í 2022, so hvørt sum eftirspurningurin við vaksandi talinum av koppsettum fólki økist. Makrelfiskiskapurin verður hinvegin vegna vantandi avtalu við Bretland, væntaður at geva lægri útflutningsvirði í bæði 2021 og 2022 samanborið við í 2020.

At føroyski búskapurin er komin skjótt fyri seg talar fyri størri avlopum á fíggjarlógini. Hallið á fíggjarlógini er mett at verða 300 mió. kr. í 2021 og 200 mió. kr. í 2022. Hetta er ikki haldførur fíggjarpolitikkur, at almennu kassarnir í eini búskaparstøðu við nærum ongum arbeiðsloysi og stórum inntøkuvøkstri, ikki hava avlop. Í Játtanarkørmunum fyri 2022 frá apríl í ár væntaði Landsstýrið, at tað framhaldandi fór at vera hall á fíggjarlógini fyri 2022 og eitt lítið avlop í 2023 við ymiskum átøkum fyri 60 milliónir krónur, sum ikki eru nágreinaði enn. Landskassin átti at havt í minsta lagið 150 milliónir krónur í avlopi í 2022. Harvið verður tó ikki sagt, at Landsstýrið í óðum verkum skal tátta í, men heldur, at tørvur er á ítøkiligum ætlanum, ið virka fyri haldførum fíggjarpolitikki. Ikki minst sæð í ljósinum av demografisku avbjóðingunum, ið Føroyar skal møta komandi árini við skjótt vaksandi talinum av eldri borgarum.

Í ferðavinnuni er gongdin júst vend, men størsta avbjóðingin fyri framgongd í føroysku ferðavinnuni er trot á arbeiðsmegi. Ferðavinnan væntar ikki at hesin trupulleikin verður loystur komandi árið, av tí at tað gongur heldur striltið at fáa útlendska arbeiðsmegi hendan vegin. Umboð fyri byggivinnuna gera á sama hátt vart við, at tað er torført at fáa skikkaða arbeiðsmegi til ymsu uppgávurnar, tí tað í ES-londunum er stórur eftirspurningur eftir hesi somu arbeiðsmegi, sum Føroyar eftirspyrja. Í fiski- og alivinnuni hevur somuleiðis verið neyðugt at manna størv við útlendskari arbeiðsmegi, og er tørvurin framvegis stórur. Í verandi løtu er lítið og einki arbeiðsloysi í Føroyum og tískil er torført at ímynda sær, at ósettu størvini skulu mannast av verandi arbeiðsmegi í Føroyum. Politiska skipanin átti tí at virkað fyri at gera tað enn smidligari at fáa útlendska arbeiðsmegi til landið, so fløskuhálsar, ið annars kunnu seinka og dýrka arbeiðið og føra til lønarglíðing, verða tálmaðir. Royndirnar frá byggivinnuni tala fyri, at útlendsk arbeiðsmegi kann vera ein góður buffari til at taka trýstið á arbeiðsmarknaðinum, hinvegin má hetta gerast við skipaðum kørmum, so talan ikki gerst um sosiala dumping.

Trot á bústøðum er somuleiðis ein týðandi fløskuhálsur, sum kann forða fyri framhaldandi fólka- og búskaparvøkstri komandi árini. Treka útboðið av bústøðum er saman við stóra fólkavøkstrinum við til at trýsta sethúsaprísirnar upp, so tað gerst trupult hjá ungum familjum at sleppa inn á bústaðarmarknaðin. Skilagott er um kommunur við stórum fólkavøkstri framskunda útstykkingar av grundstykkjum, so útboðið av bústøðum betri kann standa mát við eftirspurningin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. september 2021

Toyota á ovastu rók síðsta mánað

Tað var Toyota sum var best umtókta bilmerkið í august. 24 bilar av japanska bilmerkinum fóru um diskin

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

24 bilar av japanska slagnum Toyota fóru um diskin í augustmánað, og tað var harvið mest selda bilmerki í farna mánaði, vísa tølini frá Akstovuni.

Suðurkoransku merkini Hyundai og Kia liggja á einum deildum øðrum plássi við 16 bilum hvør. Amerikanska Ford, týska Volkswagen og svenska Volvo deilast um triðja plássi við 12 bilum hvør.

Samanlagt er Kia mest seldi bilur higartil í ár við 209 bilum. Toyota er næstmest seldi bilur við 193 bilum, og við 168 er Volkswagen triðmest seldi bilur.

Sølan av bilum er nakað hægri í ár enn hon var í fjør. Um hesa tíðina í fjør vóru 1.910 nýggj akfør skrásett, og hetta talið er í løtuni 1.995. Ein øking upp á 85 akfør og í prosentum er tað 4,45.

Mest seldu bilmerki í august 2021

1. Toyota (24 akfør)
2. Hyundai (16 akfør)
3. Kia (16 akfør)
4. Ford (12 akfør)
5. Volkswagen (12 akfør)
6. Volvo (12 akfør)
7. Mercedes-Benz (9 akfør)
8. Audi (8 akfør)
9. Renault (8 akfør)
10. Variant (8 akfør)

Mest seldu bilmerki í 2021

1. Kia (209 akfør)
2. Toyota (193 akfør)
3. Volkswagen (168 akfør)
4. Ford (149 akfør)
5. Hyundai (143 akfør)
6. Volvo (140 akfør)
7. Mercedes-Benz (94 akfør)
8. Renault (93 akfør)
9. Citroen (73 akfør)
10. Suzuki (69 akfør)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. september 2021

Góðar 81 milliónir í avlopi fyrra hálvár

Lutfalsliga lækkandi útreiðslur, saman við inntøkum frá nógvum nýggjum kundum ger, at úrslitið hjá Betri Banka fyri fyrra hálvár 2021 er gott

(Mynd: Betri)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Betri Banki hevur havt tilgongd av nýggjum privat- og vinnukundum seinastu árini og góða gongdin heldur fram í 2021. Bankin hevur aftur í ár økt síni útlán til privat- og vinnukundar. Samstundis er eftirspurningurin eftir at gera íløgur í virðisbrøv søguliga høgur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. september 2021

Suðuroyar Sparikassi er sera væl fyri og í stórum vøkstri

Úrslitið fyri skatt fyrra hálvár í ár er 859.000 krónur hægri enn fyrra hálvár í fjør

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Úrslitið fyri skatt fyrra hálvár 2021 er 1,42 milliónir krónur, sum er 859.000 krónur hægri enn fyrra hálvár 2020. Hetta er ein betring á umleið 150 prosent.

Eins og vónað, eru innlánini lækkað - úr 778 milliónum krónum í 721 milliónir krónur. Útlánini eru lækkað úr 567 milliónum fyrra hálvár 2020 niður í 538 milliónir krónur fyrra hálvár 2021. Samstundis eru realkredittlánini økt við 27,5 milliónum krónum.

Solvensurin hjá Suðuroyar Sparikassa er styrktur við 3,7 prosentstigum og er nú 21,4 prosent, meðan solvenstørvurin er 11,8 prosent. Lógarkravið í 2025 er 19,2 prosent, sum merkir, at Suðuroyar Sparikassi longu í dag lýkur komandi minstukrøvini.

Suðuroyar Sparikassi hevur sera gott gjaldførið og LCR var 30. juni 2021 746 prosent, meðan tað sama tíðarskeið í fjør var 539 prosent.

Korona hevur als ikki havt eins stórar avleiðingar, ið óttast var fyri, og hálvársúrslitið er ikki ávirkað neiligt av hesum. Úrslitið er gott, og harumframt er kurstapið í fjør áljóðandi -65.000 krónur, í ár vent til ein kursvinning á 63.000 krónur. Niðurskrivingarnar eru øktar, men í dag eru tær á einum meira vanligum støði og svara til 0,2 prosent av útlánunum, meðan tær í 2020 í stóran mun vóru ávirkaðar av koronu.

Samanumtikið hevur fyrra hálvár 2021 verið stak friðarligt, og alt hevur gingið sum ætlað. Suðuroyar Sparikassi væntar, at endaliga ársúrslitið 2021 verður 1,9 milliónir krónur fyri skatt.

Tíðindaskriv frá Suðuroyar Sparikassa

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

Fyrra hálvár hjá Trygd merkt av stórum skaðaendurgjøldum

Nógvu stormskaðarnir í Føroyum hava havt við sær, at kostnaðurin, ið Trygd rindar fyri endurtrygging er hækkaður munandi, og samstundis hevur prísurin á byggitilfari, ið verður brúkt til at umvæla sethúsaskaðar, verið hækkandi

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Gongdin í fyrra hálvári var merkt av fleiri størri skaðum enn væntað, og bæði heima og úti í heimi síggjast stórar príshækkingar á tilfari til bygging. Viðskiftafólkini hjá Trygd fingu samanlagt 45 mió. kr. í skaðaendurgjøldum í tíðarskeiðinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. september 2021

Heðin Poulsen nýggjur stjóri í føroysku deildini hjá MT Højgaard

Hann verður eisini ein partur av nevndini hjá RTS, ið MT Højgaard keypti 80 prosent av við ársbyrjan 2021

Heðin Poulsen

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

MT Højgaard International ynskir at leggja størri dent á sína støðu í Føroyum, og hevur í hesum sambandi sett Heðin Poulsen sum stjóra fyri føroysku deildina. Hann skal millum annað styrkja um umsitingarliga og bygnaðarliga partin av fyritøkuni og harvið tryggja langtíðar ætlanirnar.

Tað verður Heðin Poulsen, ið framyvir skal standa á odda fyri øllum føroyskum áhugamálum hjá MT Højgaard. Heðin verður eisini ein partur av nevndini hjá RTS, ið MT Højgaard keypti 80% av við ársbyrjan 2021.

MT Højgaard International leggur dent á, at Føroyar i nógv ár hava verið og framhaldandi eru ein umráðandi marknaður fyri fyritøkuna.

- Vit hava eina langa og stolta søgu á føroyska marknaðinum, ið hevur givið okkum eitt sterkt vitanarligt grundarlag at útinna øll størri lokal byggi- og verklagsarbeiðir, ið ger okkara fyritøku til serfrøðingar á økinum.

Við at styrkja um okkara støðu á føroyska marknaðinum, vísa vit á okkara langtíðar ætlanir í Føroyum, sigur fyrisitingarligi stjórin hjá MT Højgaard International, Jóannes Niclassen.

Sterkt tilknýti til føroyska marknaðin
Nýggi stjórin hevur eitt sterk tilknýti til føroysku byggivinnuna, Heðin er 53 ár og hevur drúgvar royndir í leiðslu og fyrisiting, bæði praktiskt og teoretiskt. Heðin hevur eina MBA útbúgving, og hevur hann drúgvar royndir frá vinnulívi og byggivirksemi.

Hann hevur áður verið sjálvstøðugur vinnuráðgevi og hevur somuleiðis royndir sum stjóri á H-DYGD, vinnuráðgevi í banka, stjóri hjá JT- Electric og deildarleiðari fyri framleiðsludeildina hjá Landsverk.

Langtíðar ætlanir
Heðin Poulsen er fúsur eftir at koma í gongd við nýggju ætlanunum hjá MT Højgaard fyri føroysku deildina.

- Eg gleði meg at koma í gongd og saman við einum sterkum toymi at gerast enn meira sjónligir í lokala umhvørvinum, og harvið styrkja okkara støðu í Føroyum, ið gongur eini sera spennadi tíð í møti við nógvum møguleikum.

MT Højgaard Føroyar og RTS Contractors eru partur av MTH International, og tað er brúk fyri teimum dygdum og kunnleikum til aðrar altjóða arbeiðstøkur, ið fyritøkan hevur nomið sær í Føroyum.

Tað merkir eisini, at tað verður roknað við, at enn fleiri fólk skulu setast framyvir bæði til innlendis og uttanlendis uppgávur.

- Vit ynskja helst at seta so nógv sum gjørligt av lokalari arbeiðsmegi, tó at tað helst eisini verður brúk fyri fólki uttanífrá, sigur Heðin Poulsen.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

Víðagitin vinnulívsmaður vitjaði løgmann

Vinnulívsmaðurin Helge Lund vitjaði í vikuni í Tinganesi. Hann er nevndarformaður í Novo Nordisk og BP umframt nevndarlimur í føroyska Tjaldur

Helge Lund, Bárður á Steig Nielsen, løgmaður og Rúni M. Hansen (Mynd: Løgmansskrivstovan)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Helge Lund, sum í mong ár hevur verið kendur í altjóða vinnulívi, vitjaði løgmann í Tinganesi hósdagin.

Løgmaður og Helge Lund brúktu eina løtu at umrøða veðurlagsbroytingar og grøna orkuskiftið. Helge Lund hevur sum nevndarformaður staðið á odda fyri strategisku ætlanunum hjá BP, “Net zero by 2050,” um hvussu felagið fer at umleggja sítt virksemi til grønar orkukeldur.

Løgmaður nýtti eisini høvið at takka fyri vælvild og gott samstarv við Novo Nordisk, har Helge Lund er nevndarformaður. Novo Nordisk Grunnurin hevur gjørt samstarvsavtalu við landsstýrið um eina komandi føroyska diabetesmiðstøð.

Umframt nevndarformanssessirnar í Novo Nordisk og BP er norski Helge Lund eisini nevndarlimur í føroyska vinnufelagnum Tjaldur. Hann er millum annað fyrrverandi stjóri í Statoil (í dag Equinor) og BG Group (British Gas). 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. september 2021

Útnorðurráðið: - Gott at hittast aftur

Samstarvið millum tingini í Føroyum, Íslandi og Grønlandi hevur havt ársfund í Vági

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Útnorðurráðið hevur í vikuni hildið sín ársfund í Suðuroy.

Útnorðurráðið er eitt ráð av fólkavaldum fólkavaldum. Ráðið er mannað av seks limum úr tjóðartingunum í Grønlandi, Íslandi og Føroyum. Umframt limirnar, luttók Jenis av Rana, landsstýrismaður við uttanríkis- og mentamálum eisini á fundinum, og ráðslimirnir høvdu møguleika at kjakast við føroyska landsstýrismannin um týdningarmikil evni, skrivar útnorðurráðið í tíðindaskrivi.

Eftir at Hendrik Old hevur røkt uppgávuna sum formaður fyri ráðið hetta seinasta árið, verður tað nú grønlendingurin Siverth K. Heilmann, sum verður formaður. Hann sigur soleiðis í tíðindaskrivinum.

- Tað er av avgerandi týdningi fyri samstarvið í útnorði, at vit endiliga kundu hittast aftur fyriskt eftir koronafarsóttina. Hóast ráðið hevur varðveitt virksemi sítt við fundum á netinu, er tað týdningarmikið fyri politiska samstarvið millum grønlendska Inatsisartut, íslendska Altingið og føroyska Løgtingið, at politikararnir kunnu hittast og tingast um mál av týdningi fyri hesi trý londini.

Á ársfundinum vórðu tvey tilmæli samtykt. Tað fyrsta heitir á ráðharrarnar við umhvørvis- og veðurlagsmálum um at økja samstarvið landanna millum. Í hinari samtyktini heitir Útnorðurráðið á stjórnirnar í Grønlandi, Íslandi og Føroyum um at styrkja samstarvið um at skipa og menna fjarundirvísing í Útnorði.

Formansskapurin í Útnorðrráðnum komandi árið. Frá vinstru Edva Jacobsen, annar næstformaður, Siverth K. Heilmann, formaður, og Guðjón S. Brjánsson, fyrsti næstformaður 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. september 2021

Settu tíggju stólar upp á Tinghúsvøllinum - til flóttafólk

Unga Tjóðveldið og Sosialistisk Ung skipaðu hósdagin fyri mótmælistiltaki. Tey halda, at Føroyar eiga at taka ímóti tíggju flóttafólkum, og stólarnar ímynda júst tað

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

“Løgmaður sigur, vit eru ein pinkutjóð – men her er ríkiligt av plássi!”, stóð á tí eina skeltinum, sum Unga Tjóðveldið og Sosialistisk Ung vístu fram á Tinghúsvøllinum.

Eisini høvdu tey sett tíggju stólar upp, sum skuldu ímynda tey umleið tíggju flóttafólkini, sum mett verður at Føroyar eiga at taka ímóti.

- Hugsa tær, at Føroyar tóku ímóti 10 flóttum. Hugsa tær, at vit hjálptu 10 fólkum til tryggleika. Hugsa tær, at vit bjargaðu teimum frá kríggi, taliban og kúgan. Vit fáa ikki bjargað øllum, men vit kunnu saktans gera okkara part. Alt ger mun, serliga fyri tey, vit hjálpa, siga fyriskipararnir.

Unga Tjóðveldið hevur tikið myndirnar niðanfyri:

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. september 2021

Nýggjar reglur fyri at innflyta og ferðast við hundum og kettum

Frá 1. oktober verða krøvini fyri at ferðast við hundi ella kettu herd

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Frá 1. oktober verða reglurnar fyri at innflyta og ferðast við hundum og kettum broyttar.

Hetta hevur m.a. við sær, at krøvini fyri at ferðast við hundi ella kettu úr Føroyum verða herd. M.a. skal søkjast um ferðaloyvi, og djórið skal kannast og viðgerast hjá djóralækna í ferðalandinum, áðrenn heimferðin aftur til Føroya byrjar.

Fyri at ferðast til Føroya við hundum ella kettum, skal ein søkja um innflutningsloyvi. Lond verða nú flokkaði í A, B, og onnur lond, og eru ymisk krøv fyri at innflyta djór úr ymsu flokkunum.

Ásetingarnar í nýggju kunngerðini um at innflyta og ferðast við hundum og kettum gera, at vit eisini framyvir varðveita ta góðu djórasjúkustøðu, sum vit eru so heppin at hava í Føroyum. Til frama fyri allar føroyskar hundar og kettur, skrivar Heilsufrøðiliga Starvsstovan.

Les meira um nýggju reglurnar her.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. august 2021

IRF: Níggju tons av glasi send av landinum til endurvinning

Fyri einum ári síðani varð byrjað at savna glas inn frá húsarhaldum til endurvinning, og higartil hevur tað gingið væl, sigur IRF, sum kemur við einari áminning um at skilja glas frá vanliga húsarhaldsburturkastinum

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fyri einum ári síðani byrjaði IRF at savna glas inn frá húsarhaldum til endurvinning, og innsavningin, sum hevur verið á flestu bingjuplássum kring landið, hevur gingið væl, og eru higartil góð níggju tons send av landinum til endurvinning, skrivar IRF í tíðindaskrivi.

– Tað er skilagott at skilja glas frá vanliga húsarhaldsburturkastinum, tí glas kann endurvinnast umaftur og umaftur, uttan at góðskan á tilfarinum versnar. Tískil er glas eitt sera virðismikið tilfeingi, tá hugsað verður um ringbúskap, skrivar IRF.

Eisini verður víst á, at glasendurvinning betrar um arbeiðsumhvørvið hjá innsavnarum, tí glas fyllir og vigar nógv, og harafturat minkar tað um vandan at skera seg av brotnum glasi, sum liggur leyst í gráa posanum.

Umhvørvisliga loysir tað seg at endurvinna glas, tí at framleiða vørur úr endurvunnum glasi er ikki eins orkukrevjandi, sum at framleiða glas úr nýggjum rávørum. Við glasendurvinning er ikki neyðugt at framleiða nýtt glas, og útvinning av rávørum og útlát av vakstrarhúsgassum minkar, skrivar IRF.

IRF hevur gjørt eina vegleiðing til glasendurvinning:

Hvat glas kann latast til endurvinning?

• Glaskrukkur
  
• Drekkigløs
  
• Glasfløskur (tær, sum ikki kunnu latast inn í pantskipan)
  

Glasluturin skal vera tómur og skolaður við vatni. Tað er ikki er neyðugt at vaska glasið við sápu. Áskriftir (etikettir) kunnu vera á glaslutinum, og tað sama er galdandi fyri lok og proppar úr plasti, korki og metalli.

Nýmótans skiljiskipanir skilja millum klárt og litað glas, og tí kann bæði klárt og litað glas vera latið í sama ílat. Best er, um glasið er so lítið brotið sum møguligt.

Hvat kann ikki latast til glasendurvinning?

• Steintoy og postalín (t.d. koppar og krúss)
  
• Keramikkur (t.d. urtapottar)
  
• Eldføst føt
  
• Grýtulok úr glasi
  
• Ljósperur
  
• Spegl
  
• Vindeygagløs, bilrútar og laminatgløs
  
• Holnálir (kanylir) og annað glas við vandamerki á
  

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

Framhaldandi fólkavøkstur á Tvøroyri

Seinasta árið er fólkatalið í Tvøroyrar kommunu vaksið við 30 – síðan januar 2020 er fólkatalið vaksið við 59, og fegnast kommunan um, at ein stórur partur av teimum eru barnafamiljur

(Mynd: TVøroyrar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fríggjakvøldið 27. august varð enn einaferð skipað fyri tilflytarakvøldi í Tvøroyrar kommunu í skúlahøllini í høllini í Trongisvági.

Siðvenja er í Tvøroyrar kommunu, at nýggir borgarar verða boðnir til eitt hugnakvøld, borgarstjórin og varaborgarstjórin heilsa uppá, røða verður hildin, og gávur verða handaðar. Kommunan bjóðar kaffi, te og afturvið, og eisini er okkurt til børnini. Kantinan, v. Anitu Farstad, stóð fyri hesum partinum fríggjakvøldið, og Uni Debess, ið eisini er búsitandi á Tvøroyri, spældi nøkur løg.

– Hóast vit høvdu tvey tílík tiltøk í mars, só vóru heili 27 fólk boðin við til løtuna fríggjakvøldið. Til felags hava hesi, at tey antin eru fødd seinasta árið, ella eru flutt til kommununa og hava ikki búð her áður. Tey nýføddu fingu eina heilsan frá borgarstjóranum, saman við ævintýrunum hjá H.C. Andersen og eina konfekteskju. Hini fingu gávukort til onkra av matstovunum í býnum og eina konfekteskju frá dugnaligu Mariann Mikkjalsdóttir í Trongisvági, skrivar Tvøroyrar kommuna í tíðindaskrivi.

– Kvøldið eydnaðist sera væl, hóast øll tey innbodnu ikki kundu vera við. Anita Vibergsdóttir, varaborgarstjóri og forkvinna í mentanarnevnd Tvøroyrar býráðs, handaði, vegna Tvøroyrar kommunu, gávurnar og helt eisini eina røðu.

Ætlanin er at halda fram við tilflytarakvøldunum við jøvnum millumbilum, og fólkavøksturin á staðnum er at fegnast um, sigur kommunan. Tey merkja væl øktan áhuga frá fólki, sum ynskja at flyta til Tvøroyrar.

Seinastu 12 mánaðirnir er fólkatalið í Tvøroyrar kommunu vaksið við 30.

Samanborið við 1. januar 2020 eru 59 fleiri borgarar á Tvøroyri í dag, og stórur partur av hesum eru barnafamiljur.

Í kommununi eru, sambært hagtølunum, 24 børn undir eitt ár. Nøkur teirra eru flutt hartil, men meginparturin – 22 – eru fødd av borgarum í Tvøroyrar kommunu seinastu 12 mánaðirnir, og er hetta væl yvir miðal barnsburðartalið.

Í dag er fólkatalið í kommununi 1.766, sambært Landsfólkayvirlitinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. august 2021

Ottar – enn ein øl frá Biskupskeldu

Ottar, ið hevur 5,8 prosent í styrki, er ein myrk gulløl við einum ísletti av appelsin og sitrus, kryddað við pipar og anis – hetta er triðja ølin frá Biskupskeldu

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Nýggjasta ølin hjá bryggjarínum Biskupskeldu í Vági at fara á hillarnar í Rúsuni er ølin Ottar. Ottar er ein myrk gulløl við einum ísletti av appelsin og sitrus, kryddað við pipar og anis. Ottar er 5,8 prosent í styrki.

Navnið Ottar
Í teirri katólsku tíðini búðu suðuroyarprestarnir eitt skifti suðuri í Vági. Um ein av hesum katólsku prestum, bróður Ottar, er ein stutt frásøgn.

Ottar búði í býlinginum í Smillum í Vági og var tí kallaður Smillaguttin. Óargakroppur var hann, og út av lagi natin. Hann sendi húskallar sínar út at stjala seyð, meðan hann helt messu í kirkjuni fyri sóknarfólki sínum. Ikki mundi messan vera av teim stytstu, tá ið so bar á.

"Hetta tolir ikki ryggur Ottars!" er havt til orðtaks enn í Suðuroy, tá ið ein fer undir eina byrði, sum hann heldur seg valla vera føran fyri. — Ottar fýltist á fuglin, sum hann fekk í part úr fuglabjørgunum í Vági; hann helt seg vera órættaðan og ikki fáa tað, hann átti. Hann fór tí til fugla sjálvur ein dagin, og seig niður í Ottarstorvu, sum so er nevnd eftir honum. Húskallurin var dráttarmaður hjá honum. Ottar fekk ógvuliga nógv av lunda, bant upp á seg bæði aftan og framman, tvey so nógv sum tað, ið hann átti av rættum, og bað so húskallin draga upp. Ovbyrjaður var hann og óføra tungur at draga, men húskallurin dró tó menniliga í fyrstuni. Tá ið prestur var komin nakað upp í bergið, fekk hann mein í ryggin av hesari ógvuligu byrði og rópaði: "Hetta tolir ikki ryggur Ottars!" Húskallurin, sum var hildin at vera av sterkastu monnum í Suðuroy um tað leitið, var deyðlúgvaður eftir einari løtu og rópaði: "Eg sleppi!" Ottar svaraði: "Sleppir tú, skal tað vera tær dýrgoldin sleppa." Húskallurin slepti línuni, og Ottar fór beint í sjógvin og doyði.

Ottar er triðja ølin hjá Biskupskeldu, sum fer á hillarnar í Rúsuni. Biskupskelda selur harumframt aðrar øl út frá egnari goymslu í Vági.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

Arbeiðið ávirkar miðbýarferðsluna í tveir mánaðir

Fjarhitaleiðingin í Vesturbýnum skal knýtast uppí høvuðsfjarhitaleiðingina. Hetta fer at ávirka ferðsluna í miðbýnum til fyrst í november

(Mynd: Fjarhitafelagið)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Skjøtil varð í vikuni settur á arbeiðið at knýta fjarhitaleiðingina í Vesturbýnum í Havn upp í fjarhitaleiðingina, sum fyri tveimum árum síðani var løgd oman til Finsen. Grevsturin fer at ávirka ferðsluna í miðbýnum í umleið tveir mánaðir.

Fjarhitaleiðingin í Vesturbýnum verður nú bundin í fjarhitaleiðingina, sum fyri umleið trimum árum síðani var løgd ígjøgnum Gundadal og víðari oman til Finsen. Arbeiðið í miðbýnum fer fram í brekkuni í Jóannesar Paturssonar gøtu á strekkinum ímillum Tróndargøtu og Dalavegin, og tað ávirkar ferðsluna á teininum millum Steinatún og Dalavegin.

(Mynd: Fjarhitafelagið)

- Hetta arbeiðið, sum vónandi verður liðugt fyrst í november, er ein liður í at knýta fjarhitan í  Vesturbýnum upp í høvuðsfjarhitaleiðingina, sum gongur av Sundi oman í miðbýin, greiðir Hans Christian Dam, stjóri í Fjarhitafelagnum, frá.

Í Vesturbýnum eru m.a. Skúlaheimið, Glasir, SEV og nýggju íbúðarbygningarnir á Landavegnum bundin í fjarhitan. Í Gundadali, á Hálsi og í miðbýnum er talan m.a. um Tórsvøll, SMS, Tjaldurs Apotek, Finsen, Hotel Hilton, Hotel Brandan, Bank Nordik, Stórhøllina á Hálsi og Svimjihøllina, sum hava valt at brúka fjarhita. 

- Tað er altíð eitt umfatandi vegarbeiði, tá vit leggja fjarhitaleiðingar. Slíkt arbeiði ávirkar ferðsluna í stóran mun, men vit royna at gera skjótt av og vóna, at fólk bera yvir við okkum og síggja eitt virði í, at vit grava niður ein orkubera, sum í framtíðini skal bera brúkarunum í høvuðsstaðnum meira grøna orku, sigur Hans Christian Dam, stjóri í Fjarhitafelagnum.

Umleið 1600 brúkarar eru bundnir í fjarhitaskipanina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. august 2021

Sigrid Arge verið í tannrøktini í nærum 40 ár

Í síðstu viku var fráfaringarløta fyri Sigrid Arge, sum gevst sum tannlæknastjóri í Tórshavnar kommunu

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Síðsta fríggjadag var fráfaringarløta fyri Sigrid Arge, sum 31. august fer frá sum tannlæknastjóri í Tórshavnar kommunu eftir 25 ár.

Áðrenn hon tók við sum tannlæknastjóri í 1996, hevði hon starvast sum tannlækni í 14 ár, og sostatt hevur Sigrid starvast í kommunalu barnatanntøktini í samfull 39 ár.

Hetta er bert aðru ferð í drúgvu tannlæknasøguni hjá kommununi, at ein tannlæknastjóri fer frá. Fyrsti tannlæknastjórin var Erling Simonsen, og 1. september verður Sigrid Arge avlýst av Unn Jakobsen.

Eftir at borgarstjórin hevði takkað Sigrid fyri trúgva og drúgva tænastu, handaði hann henni blómur og gávu frá kommununi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. august 2021

Nýggjur leiðari fyri barnatannrøktina í Klaksvík

37 ára gamli Markus Hvannastein hevur seinastu tvey árini starvast sum tannlækni hjá Tannspenn í Klaksvik

Markus hevur sín fyrsta arbeiðsdag á Klaksvíkar barnatannrøkt í dag (Mynd: Klaksvíkar kommunu)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Markus Hvannastein er nýggjur leiðari fyri barnatannrøktina í Klaksvík, og hevur hann sín fyrsta arbeiðsdag í dag. Tað skrivar Klaksvíkar kommuna á heimasíðuna.

Markus er 37 ára gamal og hevur tikið tannlæknaprógv frá Københavns Tandlægeskole í 2012. Markus er ættaður av Viðareiði og er búsitandi í Klaksvík.

Seinastu tvey árini hevur Markus starvast sum tannlækni hjá Tannspenn í Klaksvik, umframt at hann hevur royndir innan barnatannrøkt frá Tannhald í Leirvík og eisini frá Tasiilaq Tandklinik í Grønlandi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. september 2021

Fía Lindenskov nýggjur integratiónssamskipari í høvuðsstaðnum

Tilflytarar skulu skjótt og væl fella til og taka virknan lut í samfelagnum

Jóan Petur Hentze, trivnaðarstjóri, Fía Lindenskov og Heðin Mortensen, borgarstjóri (Mynd: Ólavur Frederiksen / Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tórshavnar kommuna hevur sett Fíu Lindenskov í starvið sum integratiónssamskipari. Hesum boðar kommunan frá á heimasíðuni.

Farnu árini hevur Tórshavnar kommuna arbeitt við integratión á ymsum mótum. Kommunan vil virka fyri, at tilflytarar skjótt og væl fella til og taka virknan lut í samfelagnum.

Partur av uppgávuni hjá integratiónssamskiparanum verður, saman við politisku skipanini, at seta kós og standa fyri integratiónsátøkum, sum venda sær til einstaka tilflytaran og tilflytarar sum heild, og til kommunalu virkisøkini við tí máli, at menna góða integratión.

Fía Lindenskov er kandidatur í fólkaheilsufrøði og hevur harumframt akademiútbúgving sum verkætlanarleiðari. Hon hevur farnu árini starvast sum kveikjari í ALS, har hon serliga hevur fingist við kunning, ráðgeving og menningartilgongdir eins og at hon hevur royndir at samskipa og samstarva við ymsar partar innan integratión.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. september 2021

Jónhild Abrahamsen í starv sum sosialdeildarleiðari hjá Fuglafjarðar kommunu

Hon er 50 ára gomul, er búsitandi í Fuglafirði, og er útbúgvin banka- og sosialráðgevi og hevur harumframt eina master í almennari leiðslu. Jónhild Abrahamsen bryjar í starvinum 1. oktober

Jónhild Abrahamsen hevur drúgvar starvs- og leiðsluroyndir innan sosiala øki í serliga donskum kommunum (Mynd: fuglafjordur.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Fuglafjarðar býráð samtykti á fundi herfyri at seta Jónhild Abrahamsen í starv sum sosialdeildarleiðara hjá Fuglafjarðar kommunu. Avgerðin hjá býráðnum var grundað á tilmæli frá setanarbólki og fíggjarnevndini, skrivar heimasíðan hjá kommununi.

Um nýggja sosialdeildarleiðaran skrivar fuglafjordur.fo, at Jónhild Abrahamsen er 50 ára gomul, búsitandi í Fuglafirði, og er útbúgvin banka- og sosialráðgevi og hevur harumframt eina master í almennari leiðslu. Jónhild Abrahamsen hevur drúgvar starvs- og leiðsluroyndir innan sosiala øki í serliga donskum kommunum.

Jónhild Abrahamsen byrjar í starvinum sum sosialdeildarleiðari um ein mánað, tann 1. oktober 2021.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. september 2021

Hevur starvast á Ellisheiminum í hálva øld

Hátíðarhald var í vikuni í samband við 50 ára starvsdagin hjá Dorrit Nolsøe

Dorrit Nolsøe og Heðin Mortensen (Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Hátíðarhald var á Ellisheiminum í Havn mikudagin 1. september, nú Dorrit Nolsøe hevur starvast á stovninum í hálva øld.

- Tað er ikki so langtsíðan, at eg eg hevði ta æru at handa Dorrit “dronningens fortjenstmedalje” fyri trúgva tænastu, segði Heðin Mortensen, borgarstjóri í røðu síni fyri Dorrit.

Dorrit byrjaði sum “genta” á Ellisheiminum 1. august 1971, og hevur hingið við. Fyrstu árini hevði hon kamar á Ellisheiminum og búði har til 1978, so man kann róliga siga, at tað at arbeiða á Ellisheiminum samtvinnaði bæði arbeiðs- og privatlív, nevndi borgarstjórin millum annað, áðrenn hann handaði blómur og gávur frá Tórshavnar kommunu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. september 2021

Nýtt sølutorg við bátabrúgvarnar í Klaksvík

Síðsta vikuskiftið varð Neystið sett upp við bátabrúgvarnar. Stigtakari er Hjaltur Poulsen. Talan er um eitt stað har til ber at selja føroyska matframleiðslu

"Neystið" er til øll at brúka, og á facebook síðuni Neystið ber til at boða frá, um ynski er at selja føroyska matframleiðslu (Mynd: klaksvik.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Klaksvíkar kommuna skrivar á heimasíðu sínari, at ymiskar royndir hava verið við bátabrúgvarnar, har smáu smátturnar hjá kommununi hava verið karmur um sølu av millum annað turrum kjøti, kjøtpylsu, rullupylsu, røstum seyðarhøvdum, blóðpylsu, garnatálg og rabarbusúltutoy. 

Atli S. Justinussen, formaður í havnanevndini, sigur, at Klaksvíkar kommuna arbeiðir við at menna umstøðurnar til hetta endamálið, men at enn er ikki endaliga komið á mál.

- Tá ið privat fólk hava áræði og hugskot, so hevur tað týdning at kommunan spælir við. Tí hava vit givið loyvið at seta Neystið upp. Kommunan letur lendið, streym og vatn, men samskipan og myndugleikaloyvir tekur stigtakarin sær av.

Hjaltur Poulsen og sonurin Pol Eydfinn hava seinastu tvær vikurnar dagarnar bygt Neystið, sum millum annað er bygt úr tilfari frá gomlu bátabrúgvunum og við góðari hjálp frá fyritøkuni TTS. Teir báðir siga við heimasíðuna hjá kommunua, at Neystið er til øll at brúka, og á facebook síðuni Neystið ber til at boða frá, um ynski er at selja føroyska matframleiðslu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. august 2021

Tónar taka skap: Nýggj framsýning við Heiðriki á Heygum

Fríggjadagin 3. september lat framsýningin “Tónar taka skap” upp á Listasavni Føroya, har til ber at fáa innlit í listaligu tilgongdirnar frá tónleiki til visuell úttrykk hjá fjøllistamanninum Heiðriki á Heygum

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fríggjadagin 3. september latr framsýningin “Tónar taka skap” upp á Listasavni Føroya.

Har ber til at fáa innlit í listaligu tilgongdirnar frá tónleiki til visuell úttrykk hjá fjøllistamanninum Heiðriki á Heygum. Í hesi framsýning sleppur tú at trína inn í arbeiðsrúmið hjá Heiðriki og koma við á eina ferð handan kreativa hugaheimin.
Í fleiri ár hevur Heiðrik arbeitt saman við føroyskum listafólkum við at menna teirra visuella samleika. Í tøttum samstarvi við listafólkini og við innliti í teirra listaliga arbeiði, mennir Heiðrik úttrykk, ið vit sum áhoyrarar og áskoðarar seta í samband við tónleikararnar. Til framsýningina eru vald út átta sjónbandaløg, ið serligur dentur verður lagdur á. Hyggur tú væl eftir, varnast tú kanska tilsipingar til bæði føroysk og heimskend listaverk í sjónbandaløgunum.

Sámal Blak, pallsmiður, og Heiðrikur á Heygum hava ment og sniðgivið framsýningina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. september 2021

Olaf Johannessen við í nýggjari Viaplay-røð

Olaf Johannessen hevur ein av høvuðsleiklutunum í nýggju sesongini av spenningsrøðini "Forhøret", sum er komin út á Viaplay

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Farna vikuskiftið kom nýggja sesongin av donsku spenningsrøðini "Forhøret" út á Viaplay, og har er føroyski sjónleikarin, Olaf Johannessen at finna í einum av høvuðsleiklutunum.

Røðin, sum kom út í 2019, snýr seg um løgreglumannin Bjørn Rasmussen, sum skal kanna eitt mál um eina unga kvinnu, sum sær út til at hava gjørt sjálvmorð. Tá hann finnur útav, at kvinnan er dóttir hansara, noktar hann at góðtaka, at hon tók lívið av sær sjálvari, og setur hann sær fyri at finna fram til, hvat veruliga er hent.

Í høvuðsleiklutinum sum Bjørn er Ulrich Thomsen, sum eisini hevur høvuðsleiklutin sum journalisturin Hannis Martinsson í føroysku krimirøðini "Trom", sum eisini verður at síggja á Viaplay komandi ár.

Aðrir leikarar eru Trine Dyrholm, Dar Salim, Pernilla August, Danica Curcic, Fanny Bornedal, og Søren Malling.

Í sesong tvey eru fýra vikur farnar síðan endan av sesong eitt. Her fylgja vit konu Bjørn, Susanne (Trine Dyrholm), sum fer aftur til arbeiðis sum sálarfrøðingur. Har avdúkar ein klientur, sum er undir hypnosu (Olaf Johannessen), at hann hevur dripið fleiri ungar kvinnur fyri pengar, og at hann fer at drepa enn eina kvinnu. Susanne setur sær fyri at forða honum í at drepa fleiri ósekar kvinnur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. august 2021

Deiggj hátíðarheldur 40 ára stovningardag í SALT

Stór konsert verður í kvøld eftir landsdystin móti Danmark

 

SkrivaÐ:

Innsent

Í kvøld klokkan 22 verður stór konsert við bólkinum Deiggj í SALT á Drelnesi. Hetta er fyrstu ferð, at bólkurin av Tvøroyri spælir í stásiligu lokalu konserthøllini, og tað verður í sambandi við, at bólkurin hátíðarheldur, at 40 ár eru liðin síðan bólkurin varð settur á stovn.

Á heysti í 1981 varð ein nýggjur tónleikabólkur, nevndur Deiggj settur á stovn á Tvøroyri. Tveir froðbingar og fýra tvøramenn mannaðu bólkin. Nú 40 ár seinni spæla teir enn við Deiggj og eru bestu vinmenn. Fýra av upprunalimunum eru teir somu, sum tá, og hinir báðir upprunalimirnir hava enn eitt gott samband við bólkin.

Teir feskastu deiggjarnir hava a spælt í ávikavist 21 og 12 ár við Deiggj. Deiggj hevur øll hesi 40 árini verið ein sera virkin bólkur og hevur eisini havt samstarv við nógvar ymiskar tónleikarar gjøgnum árini, bæði føroyskar og útlendskar.

Millum kendu útlendsku tónleikarnir, ið hava spælt við Deiggj, eru fyrrverandi limirnir í Uriah Heep John Lawton, sum andaðist í juni í ár, og Paul Newton, fyrrverandi bassleikari í Uriah Heep.

Nýggj LP á veg
Í sambandi við føðingardagin hjá Deiggj verður arbeitt við nýggjum upptøkum av nýggjum føroyskum tilfari. Talan er um eitt samlað verk við 9 løgum, sum eru tikin upp í Studio Block í Tórshavn og hjá Bakkastudio á Tvøroyri og heima hjá Deiggj.

Samstundis verða gjørdar videoupptøkur frá studioupptøkunum. Hesar skulu m.a. brúkast til at gera videoløg og møguliga ein dokumentarfilm av bólkinum.

Umframt føstu limirnir í Deiggj, verða eisini fleiri gestasangarar og tónleikarar við á konsertini. Millum annað fer Guðrun Sólja at syngja ein nýggjan umhvørvissang. Hesin kallast Hví grætur tú.

Seinast Deiggj góvu út eina LP var í 1985. Talan er um LP´ina Stormávaring, sum enn javnan er at hoyra í útvarpinum. Umframt hetta, hevur bólkurin havt einstøk løg við á øðrum útgávum, eitt nú á Amnesty Tónum, Vælskabt brek, TB 100 ár, Útvarpsfløguni Sov blítt og FUT Live úr Fuglafirði.

Føstu Limirnir ídag eru Pætur Mohr Dam (tangentar), Sverri Heinesen (bassgittar), Páll Holm Lave (gittar og kór), Rani H. Christiansen (trummur), Dennis Lave (sang) og Fróði T. Vestergaard (sang, keyboard og gittar).

Spæla bæði í Føroyum og uttanlands
Deiggj hava seinastu árini spælt nógv uttanlands, men kunnu onkuntíð upplivast í Føroyum. Limirnir í bólkinum dáma væl at venja saman og onkuntíð verður farið út úr venjingarhølinum.

Í 2007 fingur deiggjarnar gott samband við John Lawton, sála, og hevur hetta ført við sær at bólkurin hevur spælt í Finnlandi, Spania, Danmark, Íslandi, Belgia og Týsklandi.

Ein av stóru dreymunum hjá Deiggj hevur altíð verið at sleppa at gera ein ordiliga konsert í stáligu SALT hølunum. Hesini dreymurin verður nú endaliga til veruleika.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. august 2021

Listarligur vísindafilmur í Kongshøll á mentanarnáttini

Mentanarnáttin verður komandifríggjadagin, og tá verður vísindafilmurin "Almost Human" vístur í Kongshøll við fororðum frá granskarum á Setrinum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Setrið og Granskingarráðið lata á mentanarnáttini 10. september dyrnar upp fyri almenninginum í Kongshøll á Vestaru bryggju í Havn. Á skránni eru tvær sýningar av filminum, “Almost Human: Notes on the human conditions by 10 scientists and a robot”.

“Almost Human” er eitt sjálvstøðugt listaligt verk, sum essayistiskt byggir brúgv millum list og vísindi og viðger evni sum vitlíki, tólmennistøkni, veðurlagsbroytingar, uppruna heimsins, falskunning o.s.v.

Jeppe Rønde hevur leikstjórnað, Stephen Fry er frásagnarfólk, og Carlsbergfondet hevur fíggjað filmin, sum hevði frumsýning á dokumentarfestivalinum, CPH:DOX, í fjør og síðani hevur verið sýndur á mongum filmsfestivalum kring um í heiminum.

- Vísindini hava av álvara víst seg at vera púra avgerandi fyri okkara vælferð og førleika at handfara álvarsligar støður, tá kreppa rakar. Carlsbergfondet hevur til endamáls at styrkja vísindini og kritisku støðutakanina, grundað á vísindaligar sannroyndir. Tí halda vit, at stundin er komin til, at øll í Danmark, Grønlandi, Føroyum og Íslandi skulu sleppa at síggja “Almost Human” ókeypis, sigur Flemming Besenbacher, professari og nevndarformaður í Carlsbergfondet.

Sýningarnar í Kongshøll verða 10. september klokkan 17 og aftur klokkan 19, og føroysk vísindafólk frá Søgu- og samfelagsdeildini fara at hava stutta innleiðslu undan sýningunum.

Ragnheiður Bogadóttir, ph.d. og adjunktur í samfelagsvísindum, hugleiðir undan sýningini klokkan 17, og Firouz Gaini, professari í antropologi, hevur innleiðsluna undan sýningini klokkan 19.

Sýningarnar eru ókeypis, og ein drekkamuður verður eisini at fáa.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. august 2021

ABBA við nýggjari útgávu

Svenski poppbólkurin gevur tíggju nýggj løg út

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Svenski poppbólkurin gevur út nýggja útgávu fyri fyrstu ferð síðani 1982.

Tað var á einum tíðindafundi hóskvøldið, at bólkurin kunngjørdi, at tey fýra fyri fyrstu ferð í næstan 40 ár, geva út nýggj løg.

Talan er um tíggju løg á útgávuni sum hevur fingið heitið “Voyage”.

Bólkurin hevur kunngjørt, at tað verður ein hologramm-konsert í London, og hetta verður á einum serbygdum palli.

Tvey løg av nýggju útgávuni er komið á Youtube annað liggur herundir.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. september 2021

Forlagið Torgard fer í søguna

Seinastu 13 árini hevur forlagið Torgard hjá Hugin Eide, ið m.a. gevur út føroyskan skaldskap á donskum, givið út fleiri enn 70 útgávur, men 1. september yvirtók forlagið Vild Maskine alt virksemið

(Mynd: Forlaget Torgard)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Forlagið Torgard er nú fatið í søguna. 1. september varð virksemið hjá forlagnum nevniliga yvirtikið av forlagnum Vilde Maskiner, boðar ritstjórin, Hugin Eide frá.

Í 2008 stovnaði Hugin Eide forlagið við tí endamáli at útgeva danskar umsetingar av føroyskum skaldskapi. Síðani er virksemið víðkað til eisini at fevna um umsetingar av skaldskapi á øðrum málum, og seinastu 13 árini hevur forlagið Torgard givið út fleiri enn 70 útgávur.

Umframt umsetingar av føroyskum skaldskapi hevur forlagið givið út umsetingar av fleiri bókum úr Íslandi, Svøríki, Noregi, og Kekkia, umframt nýggjar danskar útgávur.

Orsøkin til, at Vild Maskine yvirtekur Torgard er, at seinastu árini hevur verið ringt at finna tíð og orku at reka forlagið, og er tað ikki longur haldbært at reka tað sum eitt einmanns-frítíðarforlag. Tí hevur Hugin Eide gjørt avtalu við Mads Heinesen og Rebekka Gertz Andersson á Vild Maskine um yvirtøku av øllum virkseminum – bæði gamlar útgávur og allar núverandi avtalurnar. Sostatt verða útgávurnar hjá forlagnum Torgard framvegis á marknaðinum.

Hugin Eidi fer eisini at arbeiða fyri Vild Maskine sum m.a. umsetari.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. august 2021

Ranvør Isholm gevur út nýggja barnabók

Bókin "Hilda og Monsi" snýr seg um gentuna Hildu og dreingin Monsi, sum eru vinir. Ein dagin hvørvur Monsi inn í ein álvaheyggj

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Nú gevur Bókadeild Føroya Lærarafelags út nýggja barnabók eftir Ranvør Isholm.

Bókin "Hilda og Monsi" snýr seg um gentuna Hildu og dreingin Monsi, sum eru vinir. Og ein dagin hvørvur Monsi inn í ein álvaheyggj.

Lena Nicolajsen hevur myndprýtt bókina, ið egnar seg væl til børn, sum eru umleið 3-5 ár. Bókin er innbundin og er 28 síður. Mentanargrunnur Landsins og Eysturkommuna hava stuðlað útgávuni.

Um bókina
Ein morgun fortelur pápi Hildu um álvagentur, sum duga gand. Hilda heldur ikki, at hetta er ein stuttlig søga, tí hon fer beint at hugsa um vin sín, Monsi, sum býr í gulu húsunum beint við Álvaheyggin, har sum álvagenturnar búgva. Hon fer beina leið heim til Monsi – hon má verja hann fyri álvagentunum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. september 2021

Nýggj barnabíblia frá Leirkerinum

Forlagið Leirkerið hevur júst givið eina nýggja barnabíbliu út við heitinum "Søgubíblian um Jesus"

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Forlagið Leirkerið hevur júst givið eina nýggja barnabíbliu út við heitinum "Søgubíblian um Jesus".

Bókin er 352 síður og innbundin. Arni Zachariassen hevur týtt bókina til føroyskt, og fæst hon nú til keyps á nethandlinum www.leirkerid.fo og í bókahandlunum kring landið.

Leirkerið sigur soleiðis um nýggju barnabíbliuna:

– Søgubíblian sigur søguna, sum liggur undir øllum søgunum í Bíbliuni. Øll Bíblian má til fyri at siga hesa søguna. Og í miðdeplinum í hesi søguni er eitt barn, Barnið, sum alt hvílir á. Frá Nóa til Móses til Dávid kong, teska allar søgurnar hansara navn. Jesus er sum burturblivna pettið í putlispælinum – pettið, sum fær øll hini at passa saman.

Myndir úr bókini (Mynd: Leirkerið)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. september 2021

Closed for Maintenance aftur á skrá

Nú ber til hjá føroyingum at tekna seg sum sjálvboðin til átakið Closed for Maintenance, Open for Voluntourism, sum verður 23.- 24. september 2021

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í døgunum 23. til 24. september vera sjálvboðin aftur at síggja kring landið í samband við ‘Closed for Maintenance, Open for Voluntourism’ átakið, sum Visit Faroe Islands skipar fyri saman við kommunum og kunningarstovum kring landið.

Í vár skipaði Visit Faroe Islands fyri einari minni útgávu, kallað “Closed for Maintenance – Føroyar”, har bara føroyingar tóku lut, men nú fara útlendsk sjálvboðin aftur til arbeiðis saman við føroyingum.

Tey útlendsku sjálvbodnu eru 50 í tali og í aldrinum 18-67 ár. Fleiri ymiskir tjóðskapir eru umboðaðir, m.a. Týskland, Holland, Spania, Danmark og Svøríki. Hesi sluppu ígjøgnum nálareygað í 2020, tá ið fleiri enn 4.000 útlendingar teknaðu seg. Átakið bleiv tó útsett, og tey hava tí bíðað í hálvtannað ár eftir at sleppa til Føroya at arbeiða.

Áleið 60 sjálvbodnir føroyingar teknaðu seg til átakið í vár, og eftirmetingin var sera góð. Eitt nú skrivaði ein luttakari soleiðis:

“Fólkið og samanhaldið var heilt fantastiskt. Ringt at taka okkurt burtur úr rúgvuni, men haldi at heildarupplivingin var ótrúliga góð. Hetta vikuskiftið er ein av bestu ferðunum eg havi verið í mínum lívi. Ja betri enn fleiri uttanlandsferðir!”

Closed for Maintenance varð fyrstu ferð hildið á várið 2019, og úrslitið av arbeiðinum var so gott, at avgerð var tikin um at halda fram við arbeiðsdøgunum, sum ein partur av arbeiðinum at menna Føroyar sum ferðamál.

40 føroysk sjálvboðin sleppa við til Closed for Maintenance í heyst, og freistin at tekna seg er 14. september. Tilmelding fer fram á heimasíðuni hjá Visit Faroe Islands

Viðlíkahald á níggju økjum
Heili 10 økir vera við í átakinum í heyst. Fleiri verkætlanir eru framhald av arbeiðinum, ið varð framt í vár og í 2019, men eisini eru nýggj støð, sum til dømis Hestur, við hesaferð.

Arbeiðsuppgávurnar vera í høvuðsheitum at gera gøtur og seta vegvísarar upp, so tað verður tryggari og lættari hjá bæði føroyingum og útlendskum ferðafólkum at ferðast í Føroyum. Yvirlit yvir allar verkætlanirnar sæst her  

Tíðindaskriv frá Visit Faroe Islands

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. september 2021

Byrja at skjóta rakettir í Hetlandi næsta heyst

Lockheed Martin bíðar eftir endaliga byggiloyvinum at byggja rakettstøð á oynni Unst

Lamba Ness á Unst. Einaferð var Nato-radarstøð her - nú skal rakettstøð byggjast (Mynd: saxavord.com)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í øðrum helmingi av 2022 verður klárt at senda fyrsta kommersiella fylgisveinin út í rúmdina av bretskari jørð. Útskjótingin fer fram á oynni Unst í Hetlandi.

Í næstu viku kemur væntandi endaliga loyvið til at skjóta út rúmdarrakettir av Lamba Ness longst í ein landnyðring á Unst. Mótmæli hava verið móti ætlanini orsaka av, at hon kann gera seg inn á virðismikil fornminni frá heimsbardøgunum.

Amerikanska flog- og rúmdarverksmiðjan, Lockheed Martin, hevur annars verið undir ávísum trýsti fyri at kunn alova bretsku stjórnini at hava sína pathfinder-rakettætlan klára í 2022, tí Bretland er í harðari kapping við líknandi ætlanir í Noregi, skrivar Shetnews.

Umboð fyri Lockheed Martin vóru í vikuni á sentrinum Saxa Vord, har rúmdarstøðin skal gerast, har tey høvdu fund við fólk úr lokalsamfelagnum.

Stjórin við ábyrgdini fyri rúmdarætlanunum, dr. Scott Rodgers, segði í hesum sambandi, at felagið hevur sett sær fyri, at kunna skjóta fyrstu rakettina upp av bretskari jørð í 2022.

Upprunaliga var ætlanin at senda fyrstu rakettin aupp í mai 2022, men hetta er nú útsett til september, millum annað orsaka av mótmælunum og forðingunum, sum covid-støðan hevur havt við sær.

- Sum eg fati tað, so verður søguligi parturin av málinum viðgjørdur, og byggiloyvið verður latið í næstum. Eg havi fult álit á, at hetta arbeiðið verður gjørt til lítar, og tað ikki fer at forða okkara ætlanum.

- Vit náa tó ikki at vera klár til mai 2022, men útskjótingin verður í 2022, men seinni á árinum, segði hann.

Scott Rodgers vísti á, at so skjótt, sum neyðugu loyvini eru kominupp á pláss, so er Lockheed Martin ført fyri at gera økið klárt til útskjóting innan fyri seks mánaðir.

Hóast Lockheed Martin er partur av amerikansku verjuni, so vissaði stjórin fyri felagið, at UK Pathfinder-rúmdarverkætlanin bert snýr seg um vinnuligar útskjótingar, og ikki hevur nakað hernaðarligt endamál.

- Henda verkætlanin snýr seg um at gera eina vinnuliga rúmdarstøð í Bretlandi. Støðin kann brúkast til hernaðarlig endamál, ja, men okkara endamál er bert at senda fylgisveinar í ringrás, sum skulu brúkast í sambandi við veðurtænastur, samskifti og akademisk endamál segði stjórin í Lockheed Martin. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. september 2021

Reyði Krossur letur eina millión til hjálparátøk kring heimin

300.000 krónur fara til at tryggja betri koronukoppsetingar til Bangladesh og Kenya, 200.000 krónur verða latnar til humaniter átøk á Haiti, og 500.000 fara til hjálaprarbeiði í Afghanistan

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Neyðin úti í heimi er stór, og tørvurin á humaniterari hjálp er alstórur. Tí hevur Reyði Krossur Føroya gjørt av, at lata eina millión krónur til ymisk hjálparátøk kring heimin, skrivar felagsskapurin í tíðindaskrivi.

300.000 krónur fara til at tryggja betri atgongd til koronukoppsetingar, har ið hetta ikki verður tikið fyri givið. Heilar 81.000 krónur av hesi upphæddini koma frá privatpersónum í sambandi við átakið "Øll hava rætt til koppseting", skrivar Reyði Krossur Føroya, sum ynskir at senda ein serligan tøkk til næmingarnar á Skúlanum á Argjahamri, sum savnaðu heilar 31.000 krónur.

Helvtin av teimum 300.000 kr. verða latnar til Bangladesh og hin helvtin til Kenya, ið eru ímillum tey londini í heiminum, sum eru harðast rakt av koronu. Her arbeiðir Reyði Krossur, saman við landsins myndugleikum, við at samskipa og tryggja at útlutingin av koronukoppsetingini er munagóð og rættvís og til gagns har neyðin er størst, og umframt at kunna og vegleiða um koppsetingar.

200.000 krónur vera latnar til humaniter átøk á Haiti, har stórur tørvur er á hjálp eftir ógvusliga jarðskjálvtan 14. august. Fleiri enn 2.000 fólk lótu lív í jarðskjálvtanum, og fleiri enn 10.000 vórðu særd, umframt at fleiri hundrað túsund hús og heim eru lagd í oyði. Nógv fólk eru framvegis saknað, og Reyði Krossur arbeiðir áhaldandi við at finna burturblivnar familjulimir, at veita heilsu- og reinføristænastur, mat og drekka, skjól og verju.

Teir síðstu 500.000 krónurnar fara til hjálpararbeiðið hjá Reyða krossi og Reyða hálvmána í Afghanistan, har fólk í túsundatali hava verið noydd at flýggja frá húsi og heimi. Ótrygga støðan hevur havt álvarsamar humaniterar avleiðingar, og stórur tørvur er á hjálpartænastum frá Reyða Krossi, harímillum heilsutænastum, mati og drekka og sálarligum stuðli, serliga til børn og ung, skrivar Reyði Krossur, sum takkar øllum, sum hava latið stuðul til koronaátakið, og hava stuðlað á annan hátt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. september 2021

Texas: Nú er fosturtøka ikki loyvd eftir sættu viku

Ein av strangastu fosturtøkulógunum í USA kom í gildi í vikuni

Her mótmæla fólk fosturtøku uttanfyri amerikanska hægstarættin í 2020 (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Ein av strangastu fosturtøkulógunum í USA kom mikudagin í gildi í næststørsta amerikanska statinum, Texas.

Talan er um eina lóg, sum bannar allar fosturtøkur eftir sættu viku, har vanliga ber til at hoyra hjartaslátturin hjá fostrinum. Lógin loyvir eingi undantøk fyri neyðtøku ella blóðskemd.

Gregg Abbott, guvernørur í Texas undirskrivaði lógina í mai, og fleiri borgarafeløg og felagsskapir, sum stuðla fosturtøkum, m.a. ACLU (American Civil Liberties Union) og Planned Parenthood, heittu á amerikanska hægstarættin um at steðga lógini, men hægstirættur hevur ikki svarað áheitanini, skrivar Ritzau.

– Umleið 85 til 90 prosent av teimum, sum fáa fosturtøku í Texas, hava gingið við barn í í minsta lagi seks vikur, og merkir hetta, at lógin fer at banna næstan øllum fosturtøkum, sigur ACLU.

Aðrir konservativir statir hava eisini roynt at fingið eina líknandi fosturtøkulóg ígjøgnum, men tá hevur ein hægstarættaravgerð frá 1973, ið er kend sum Roe v. Wade, sum tryggjaði rættin til fosturtøku í USA, steðgað teimum.

Roe v. Wade hevur tryggjað rættin til fosturtøku upp til 22.-24. viku.

Nýggja fosturtøkulógin í Texas merkir, at kvinnur í statinum, sum ynskja at fáa fosturtøku eftir sættu viku, noyðast at leita sær til aðrar statir. 

Tað er upp til borgarar at melda læknar, sjúkrahús og onnur, ið hjálpa kvinnum at fáa framt fosturtøku í Texas eftir sættu viku.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. september 2021

Kina: Børn og ung sleppa bert at spæla teldu tríggjar tímar um vikuna

Framyvir sleppa børn og ung í Kina bert at spæla telduspøl ein tíma fríggjadag, leygardag og sunnudag, umframt á halgidøgum – myndugleikarnir vóna við hesum nýggju reglum at forða teimum ungu í at gerast bundin av telduspølum

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Framyvir sleppa kinesarar undir 18 ár bert at spæla teldu tríggjar tímar um vikuna. Tað boðaði stýrið, sum hevur eftirlit við spælídnaðinum í Kina frá mánadagin.

Heilt nágreiniliga merkir tað, at børn í Kina framyvir bert sleppa at spæla spøl á teldu, playstation, fartelefonum, og øðrum eindum millum klokkan 20 og 21 fríggjadag, leygardag, og sunnudag, umframt á halgidøgum. Á tann hátt vóna myndugleikarnir at forða børnum í at gerast bundin av hesum spølum.

Við nýggju reglunum verður eisini álagt spælfyritøkum at tryggja, at tað ikki er gjørligt hjá børnum og ungum undir 18 ár at spæla spøl uttanfyri ásettu tíðirnar, skrivar Ritzau.

Kina byrjaði tó longu at avmarka telduspælsnýtsluna hjá børnum í 2019. Tá varð ásett, at børn og ung undir 18 ár ikki sluppu at spæla í meira enn hálvanannan tíma um dagin – tó tríggjar tímar á halgidøgum. Men nú eru hesar reglur herdar.

Sambært kinesisku tíðindastovuni Xinhua, spæla 62,5 prosent av kinesiskum børnum ofta spøl á netinum, og 13,2 prosent av teimum spæla í meira enn tveir tímar um dagin gerandisdagar.

Nýggju reglurnar hava elvt til kjak á sosiala miðlinum Weibo, sum kann samanberast við Twitter í Kina. Meðan summi siga seg taka undir við nýggju reglunum, ivast onnur í, hvussu mydnugleikarnir ætla at handhevja teir.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. august 2021

18 ferðir niðan á Slættaratind: 72.538 krónur komu inn

Stuðulin fer millum annað til ferð og uppihald hjá eydnudeildarleikarum sum fara til Lykkecup í Danmark um vikuskiftið

Tá teir komu á mál eftir 18 túrar niðan á Slættaratind (Mynd: Arnstein Prestá)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tá Jákup Petur Eliassen og Ken Bærentsen næstseinasta vikuskifti gjøgnumførdu “Everesting” við at ganga niðan á Slættaratind 18 ferðir upp á eitt gott samdøgur, var tað samstundis fyri at savna pening inn til Eydnudeildina.

Tað er nú gjørt upp, hvussu nógv er komið inn, og upphæddin gjørdist 72.538 krónur.

- Eg, og tey, eru púra ovfarin um allan stuðulin. Túsund, túsund takk fyri, skrivar Jákup Petur Eliassen á Facebook.

Tíggju leikarar úr Eydnudeildini fara til Danmarkar á Lykkecup um vikuskiftið, og avgjørt er at hvør leikari fær 2.000 krónur sum stuðul til ferð og uppihald. Einki barn kann ferðast einsamalt, so hetta kemur sera væl við.

Restin fer til at gera tað møguligt at skipa fyri venjing hjá eydnuleikararnar, og kanska hava okkurt eftir at stuðla til Lykkecup næsta ár.

Sí eisini: Myndir: Soleiðis sær man út aftaná 18 túrar niðan á Slættaratind

Tilsamans gingu Jákup Petur Eliassen og Ken Bærtensen 65,5 kilometrar, og 124.000 fet. Byrjað varð á middegi fríggjadagin, og leygardag nakað eftir middag, 24 tímar og 42 minuttir, høvdu teir gingið 18 ferðir aftur og fram.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. september 2021