Elriknu rennihjólini eru ólóglig á almennum vegi

Løgreglan ávarar um at tey fara at skriva bøtur til tey, sum síggjast koyrandi á grønu rennihjólunum, sum vórðu sett út í býin mikudagin til ein og hvønn at brúka

(Mynd: Hopp Tórshavn)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Løgreglan er framvegis av teirri áskoðan, at tað er ólógligt at koyra á elriknum rennihjóli á øki, sum er fevnt av føroysku ferðslulógini.

Tað boðaði løgreglan frá á heimasíðuni politi.fo mikudagin.

Ferðslulógin er galdandi á vegum og parkeringsøkum, har vanlig ferðsla er, skrivar løgreglan, og vísir á, at sambært grein 11 1. stk er tað ólógligt at brúka eitt motorrikið akfar, tá tað ikki er skrásett. Eitt rennihjól er eitt motorrikið akfar (motorkøretøj), verður staðfest.

Tað var í fjør, at 50 grøn rennihjól vórðu at síggja á almennum plássum í Havn. Men tað gekk ikki long tíð, so hevði løgreglan lagt hald á øll rennihjólini. Síðan hevur málið verið viðgjørt í rættarskipanini, og herfyri staðfesti landsrætturin, at løgreglan ikki hevði heimild at leggja hald á rennihjólini.

Mikumorgunin sóust hesi rennihjólini hjá tænastuni Hopp aftur á Havnargøtum, og tey hava verið at uppliva, bæði úti á koyribreytini og á gongubreytunum í býnum. Treytin fyri at brúka hesi rennihjól er, at ein hevur sett pengar inn á eina serliga app at gjalda við.

Men løgreglan sendir nú út hesa ávaringina:

- Nýtsla av einum motorriknum rennihjóli uttan skráseting á øki, har ferðslulógin er galdandi, er brot á ferðslulógina, og tú fært bót, um løgreglan hittir teg á einum slíkum akfari.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. apríl 2022

Ferðslutrygd: El-rennihjólini eiga ikki at vera loyvd í almennu ferðsluni

Ráðið fyri Ferðslutrygd hevur sent Fíggjarmálaráðnum teirra tankar um nógv umrøddu el-rennihjólini. Tey mæla staðiliga frá, at tey vera loyvd í almennu ferðsluni í Føroyum

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Ráðið fyri Ferðslutrygd mælir staðiliga frá at smáu motordrivnu akførini, sum seinnu árini eru komin á marknaðin, verða loyvd í almennu ferðsluni í Føroyum. 

Tey hava nú sent Fíggjarmálaráðnum, sum varðar av samferðslumálum, teirra tankar um hesi akfør og um ta ávirkan tey hava á ferðslutrygdina.

Soleiðis skrivar RFF:

El-rennihjól, onnur smá motordrivin akfør og ferðslutrygd

Ráðið fyri Ferðslutrygd mælir staðiliga frá at smáu motordrivnu akførini, sum seinnu árini eru komin á marknaðin, verða loyvd í almennu ferðsluni í Føroyum. Við smá motordrivin akfør tosa vit um millum annað el-rennihjól, elektriskar rennifjølir (skateboard), segboard, hoverboard og uniwheel. 

Smáu motordrivnu akførini kunnu í stóran mun flokkast sum ’leiku’ og eru ikki egnaði sum partur av ferðsluni. Undir øllum umstøðum ikki uttan ítøkiligar avmarkingar av nýtsluni av teimum, herundir serliga aldursmark, funktiónskrøv til stødd á motori, ferðmark, ljós, endurskin, trygdarútgerð og eisini hvar á vegakervinum tey eiga at halda seg.

Í okkara samskifti við ferðslutrygdarráðini í grannalondum okkara, hava vit í nøkur ár fylgt við í kjakinum, avbjóðingunum og ørkymlanini hjá myndugleikunum, sum snøgt sagt uppliva, at tað er ein sannur hurlivasi av smáu akførunum. Privat fólk á el-rennihjólum eru ein avbjóðing, men tað sum serliga elvir til høvuðbrýggj, eru tær mongu fyritøkurnar, sum bjóða akførini fram til leigu. 

Hendan skjótt vaksandi vinnan bjóðar ein fleksiblan møguleika at ferðast í einum býi. Fleksibiliteturin við akfarinum er samstundis tað, sum elvir til størstu avbjóðingina. Tí tú skal ikki vitja eina skrivstovu, fyri at finna akfarið. Tey standa og liggja alla staðni í býarmyndini og tær tørvar bert eina snildfon og eitt kreditt-kort fyri at virkja akfarið og byrja at koyra. Ongin hevur eftirlit við, at tann sum nýtir akfarið er nóg vaksin og førur fyri at føra akfarið. Ei heldur um viðkomandi hevur kunnleika til grundleggjandi ferðslureglur. Heldur ikki fylgir trygdarútgerð við akfarinum. Ein súkkluhjálmur hevði hóast alt verið ein sera góð byrjan sum trygd á einum túri á hesum akfari, umframt ein upplæring á tryggum øki, áðrenn farið verður út í ferðsluna. Rúskoyring á el-rennihjólum er harumframt ein sera stórur trupulleiki. Hetta hoyra vit frá øllum grannum okkara, har el-rennihjólini til leigu, hava verið í nøkur ár. Nógv flestu skaðarnir henda nevniliga í vikuskiftinum og í økjum og tíðarskeiðum, tá fólk fara í (ella heim úr) býnum.

Alla staðni kring okkum frætta vit tíðindir um, at sera nógvir persónsskaðar standast av el-rennihjólunum. Tey elva til stórar avbjóðingar fyri framkomuleika, tí tey standa og liggja nógva staðni í býnum og eru harvið til ampa fyri t.d. gangandi á gongubreyt. Tað eru serliga tey, sum koyra á akførunum, sum fáa skaða, tí tey detta ella verða árend í ferðsluni. Men eisini fólk til gongu fáa skaða, tí tey verða árend av el-rennihjólum. 

El-rennihjólini hava við sær munandi fleiri skaðar enn t.d. súkklur. Í Danmark, har smáu motordrivnu akførini hava verið loyvd í ferðsluni í eini royndartíð síðani 1. januar 2019, vísa fyrstu royndirnar hjá Færdselsstyrelsen, at óhapps-títtleikin á el-rennihjóli er sjey ferðir størri enn á súkklu. 

Í londum, har smáu motordrivnu akførini eru loyvd, hevur man á ymsan hátt roynt at avmarka og stýra nýtsluni, eftir at omanfyrinevndu avbjóðingar eru komnar til sjóndar. Millum annað aldursmark og krav um hjálm. Eisini roynir man seg við ’geofencing’, sum ger leigaðu el-rennihjólini óvirkin í ávísum tíðarskeiðum (t.d. at forða fyri rúskoyring), í ávísum økjum, ella til at avmarka ferðina. Umframt at man nógva staðni hevur sett strong krøv til hvar rennihjólini kunnu setast.

Royndirnar úr okkara grannalondum eiga við í Føroyum at taka til okkum, tí ongin orsøk er at gera feilir, sum onnur longu hava lært av. Tí er tilmæli hjá Ráðnum fyri Ferðslutrygd í hesum málinum, at el-rennihjólini (og onnur smá motordrivin akfør) hoyra ikki heima á vegnum, har ferðslulógin er galdandi og eiga ikki at verða loyvd í almennu ferðsluni í Føroyum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. apríl 2022

Druknað: Løgreglan fær nógvar ákoyringar í fyrsta parti

Fyrsti partur av TV2-røðini “Druknað”, sum snýr seg um málið í Hvannasundi tá Maria Fuglø Christiansen varð funnin deyð í 2012, varð vístur hóskvøldið. Serliga er tað løgreglan, sum fær ákoyringar fyri ikki at hava gjørt sítt arbeiði nóg væl

(Mynd: TV2)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tað er serliga løgreglan, sum fær ákoyringar í fyrsta partinum av TV2 dokumentarrøðini “Druknað”. Fyrsti partur varð vístur í sjónvarpinum hjá Kringvarpinum hóskvøldið, og næstu fýra hóskvøldini verða hinir partarnir í røðini vístir.

“Druknað” setur sjóneykuna á illgrunasama málið í Hvannasundi, tá 16 ára gamla Maria Fuglø Christiansen í 2012 doyði.

Í fyrsta partinum, sum er ein hálvan tíma ella so til longdar, varð tosað við eina røð av fólki. Millum annað tvær vinkonur, tveir brøður Mariu umframt Veroniku Petersen, fyrrverandi borgarstjóra í Hvannasunds kommunu.

Veronika hevur verið lærari hjá Mariu, men eisini hjá Jógvan Nysted Gardar, sum varð ákærdur fyri at hava gjørt av við 16 ára gomlu gentuna. Hon hevur sjónliga trupult við at seta orð á hendingina í lítla samfelagnum.

Serliga brøðurnir Hans Fuglø Christiansen og Álvur Fuglø Christiansen umfamt systkinabarnið Angelina Fuglø seta spurnartekin við arbeiðið hjá løgregluni. Millum annað tað, at fartelefonin sum Maria hevði uppi á sær, tá hon var funnin, ikki varð blivin kannað fyri spor.

Løgreglan kom til niðurstøðuna, at Maria var druknað, og at talan var um sjálvmorð. 

Síðst í partinum síggja vit Christian Andreasen, advokat, sum familjan hjá Mariu hevur tikið samband við. Tey halda ikki, at hetta er farið rætt fram.

Kritikkurin av løgregluni tykiskt at halda fram í øðrum parti av røðini. Tá verður prátað við Bergleif Brimvík, fyrrverandi leiðara á kriminaldeildini hjá løgregluni, og TV2 spyr hann um bláa merkið í pannuni á Mariu, sum fleiri av teimum avvarandi høvdu lagt til merkis.

Station 2 hjá TV2 gjørdi kanningararbeiði til dokumentarrøðina í tvey ár.

Allir fimm partarnir í røðini síggjast nú um ein hevur hald á TV2 Play.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. apríl 2022

Kringvarpið vísir dokumentarrøð hjá TV2 um málið í Hvannasundi

KvF vísti fyrsta part av dokumentarrøðini “Druknet” hóskvøldið

(Mynd: TV2)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Danska TV2 hevur sett sjóneykuna á illgrunasama málið í Hvannasundi, tá 16 ára gamla Maria Fuglø Christiansen í 2012 doyði. 

Kringvarpið hevur fingið rættindini at senda allar fimm partarnar av dokumentarrøðini komandi fýra hóskvøldini. Fyrsti partur varð sendur hóskvøldið klokkan 20.15. Partarnir verða endursendir sunnukvøld. Kringvarpið hevur ikki rættindi at leggja røðina á heimasíðuna. 

Dokumentarrøðin snýr seg um 16 ára gomlu Mariu, sum hvørvur eina náttina í 2012 í lítlu bygdini Hvannasundi í Føroyum. Hálvtannað døgn seinni verður líkið funnið í sjónum við byrgingina millum Norðdepil og Hvannasund. Løgreglan kemur til ta niðurstøðu, at talan er um sjálvmorð. Í kamarinum hjá Mariu finna tey dagbókina hjá henni, og har verður eitt forelskilsi avdúkað. Fyrrverandi unnusti hennara er týðiliga merktur av, at Maria er deyð, og spurningurin er, um hann ber eitt tungt loyndarmál um ta náttina, tá Maria hvarv.

Station 2 hjá TV2 gjørdi kanningararbeiði til dokumentarrøðina í tvey ár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. apríl 2022

- Nú skal sápufabrikkin rívast niður

Svend Krossstein byggir eina nýggja lagurhøll á økið í staðin

Thorshavns Mælkeforsyning og Margarinefabrikk bygdi bygningin í síni tíð. Sápufabrikkin Okkara flutti inn í 1940 (Mynd: Birgir Waag Høgnesen)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fólk frá Articon eru nú farin undir fyrireikandi arbeiðið at ríva niður gamla gula betongbygningin við Eystara Ringveg í Havn, fyrr Hoydalsvegur ella Sanatoriuvegur.

Tað er fyritøkan Svend Krossstein, ið eigur bygningin, sum hevur staðið staðið meira ella minni óbrúktur nógv tey seinastu árini.

Bygningurin er í so mikið ringum standi, at hann nú verður rivin niður, og bygd verður ein nýggj lagurhøll á staðnum, upplýsir Niklas Samuelsen, fíggjarleiðari hjá Svend Krossstein.

Einaferð hevði fyritøkan ætlanir um at byggja íbúðir í bygninginum, og søkti kommununa um loyvi til tað. Men Tórshavnar kommuna var ikki sinnað at geva frávik til galdandi byggisamtykt, og tann ætlanin fór tí fyri bakka.

Nú er so avgerð tikin um at byggja eina nýggja lagurhøll upp í staðin. Byggingin verður framd innan fyri galdandi byggisamtykt og verandi byggiloyvi, upplýsir Niklas Samuelsen.

Talan verður um ein 8 til 10 metra høgan bygning í tveimum hæddum. Nýtslan av bygninginum verður stórt sæð tann sama, sum hevur verið galdandi tey seinastu árini – til goymslu av tilfari.

Niklas Samuelsen sigur, at tað í seinastuni hevur verið sera avmarkað hvat verandi bygningur hevur kunna verið brúktur til av tí at hann var so illa farin orsaka av lekum og øðrum.

(Mynd: Birgir Waag Høgnesen)

Í løtuni verður gjørt klárt til at ríva bygningin niður – tað vil siga, at tað mesta verður avmonterað innan úr bygninginum. Nær sjálv niðurrívingin fer fram er ógreitt. Tað má samskipast við fleiri partar, tí helst verður neyðugt at steingja ringvegin av, meðan sjálv niðurrívingin fer fram.

Tað var Thorshavns Mælkeforsyning og Margerinefabrik, sum upprunaliga bygdi bygningin at hýsa sápufabrikkini Okkara. Bygningurin varð tikin í nýtslu í 1940.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. apríl 2022

Umfatandi herverk: Sóknast framvegis eftir vitnum

Løgreglan stendur framvegis at kalla á berum í málinum um tey nógvu herverkini, sum eru framd í millum Havnina og Hvalvík týsnáttina

(Mynd: Google Maps)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Á strekkinum millum Havnina og Hvalvík vóru tað týsnáttina framd ein røð av herverkum. Løgreglan hevur gjørt kanningar, og bíðar nú eftir úrslitunum úr Danmark.

Herverk er eitt nú gjørt á bil, sum stóð á parkerinsplássinum við rundkoyringina í Kollafirði, og at skaði er gjørdur á fleiri busskýli millum Havnina og Hvalvík.

Serliga í Hvalvík er tað umfatandi skaði. Har hava gerningsmenninir brotið seg inn í ein vinnubygning og við trukki gjørt skaðar. Eisini royndu ótangarnir at rulla ein bil oman móti sjónum. Eina bilhurðin skoraði seg tó fastan í ein báti sum stóð á landi, og sum tí eisini fekk nakað av skaða.

Løgreglan hevur onkra ábending um hendingarnar, men hevur framvegis einki boð um hvør ella hvørji hava framt herverkini. Tí vil løgreglan fegin frætta frá fólki sum hava ella halda seg hava sæð okkurt týsnáttina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. apríl 2022

Enskttalandi maður bjóðaði smádrongi upp í bilin

Løgreglan ynskir at frætta frá fólki, sum hava sæð okkurt í sambandi við hendingina í Hvalba mikudagin seinnapartin

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Løgreglan fekk mikudagin fráboðan um eina heldur øðrvísi hending í Hvalba. Ein átta ára gamal drongur var á veg til hús, tá ein maður í einum eldri bili bjóðaði honum upp í bilin.

Drongurin takkaði nei, men nú ynskir løgreglan at vita hvør hesin maðurin var. Hann var enskttalandi og koyrdi í einum lítlum reyðum bili. Okkurt sum minti um eitt flagg var á nummarplátuni, og tí kundi tað bent á at talan var um ein útlendskan bil.

- Vit vilja fegin vita hvat tað er fyri ein maður, og hvat hann ætlaði, sigur vaktleiðarin á løgreglustøðini í morgun.

Maðurin var stuttkliptur ella skallutur og verður mettur at vera um 40-45 ár.

Um onkur veit eitthvørt ella hevur sæð okkurt skulu tey seta seg í samband við løgregluna. Løgreglan hevur telefon 114.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. apríl 2022

Fólkaheilsuráðið: Drekk minst møguligt

Tað er í nýggja rúsdrekkatilmælinum frá Fólkaheilsuráðnum. Sambært einari kanning, drekka 10-15 prosent av føroyingum ov nógv

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Ovurnýtsla av rúsdrekka er ein av teimum stóru vandunum fyri fólkaheilsuna, og í Føroyum drekka 10-15 prosent ov nógv sambært kanning hjá Fólkaheiluráðnum frá 2019.

Hjá teimum 18-24 ára gomlu drekka umleið 20 prosent ov nógv. Eisini vísa føroysku ESPAD-kanningarúrslitini, at triði hvør av teimum 15 ára gomlu meta, at alkohol er lætt at fáa fatur á, umframt at 20 prosent hava roynt alkohol, tá tey eru 13 ár ella yngri og 80 prosent, tá tey eru um 15 ára aldur. Eisini vísir kanningin, at góð 40 posent hava drukkið alkohol seinasta mánaðin, og góð 15 prosent hava verið full seinasta mánaðin.  

Sambært donsku heilsumynduleikunum er rúsdrekka beinleiðis ella viðvirkandi orsøk til umleið 3000 árlig deyðsføll, ella 6 prosent av øllum deyðføllum. Hetta verður mett at svara til 25-30 deyðsføll í Føroyum árliga. Eisini hongur ovurnýtsla av rúsdrekka tætt saman við fleiri krabbameinssjúkum, hjartasjúkum, evnisskiftissjúkum og sjúkum í nervaskipanini. Rúsdrekka er eisini ofta orsøk til, at fólk koma út fyri skaða, umframt at sosialu avleiðingarnar av ov nógvum rusdrekka er stórir.

Kanningar vísa eisini, at skaðarnir av rúsdrekka á børn og ung eru stórir, og at jú fyrr ung byrja at drekka, jú størri eru sannlíkindini fyri, at hesi sum vaksin fáa trupulleikar av rúsdrekka. Tí eiga hesir bólkar serstakliga at vera vardir ímóti rúsdrekka.

Fólkaheilsuráðið broytir nú gomlu tilmælini. Hetta verður gjørt í tráð við nýggja gransking, sum vísir at rúsdrekka sær út til at kunnu gera skaða í minni nøgdum, enn fyrr mett, umframt at kynsmunirnir ikki eru so stórir, tá talan er um hóvliga nýtslu av rúsdrekka. Eisini hevur samband verið við hini Norðanlondini, sum seinastu árini eisini hava hert tilmælini ímun til rúsdrekka

Nýggju tilmælini hjá Fólkaheilsuráðnum eru hesi:

Aðaltilmæli er:

Drekk minst møguligt, tí at eingin alkoholnýtsla er heilt vandaleys fyri heilsuna.

Undirtilmælini eru:

Børn og ung yngri enn 18 ár eiga ikki at drekka alkohol yvirhøvur.

Kvinnur, sum eru við barn, ella royna at gerast við barn eiga ikki at drekka alkohol yvirhøvur.

Kvinnur, sum geva bróst eiga at nýta alkohol varliga.

Um valt verður at drekka rúsdrekka, so verður mælt vaksnum (eldri enn 18 ár) til at drekka eftir 10-4 regluni. Tvs. at mælt verður bæði monnum og kvinnum til ikki at drekka meira enn 10 alkoholeindir um vikuna og ikki meira enn 4 eindir sama dag.

Kanningar vísa, at váðin fyri deyðiligari sjúku av rúsdrekkaávum er lágur fyri bæði kyn, um drukkið verður minni enn 10 eindir um vikuna. Um drukkið verður meira enn 10 eindir eru kvinnur í størri vanda enn menninir.

Ítøkulig tilmæli

• At rúsdrekkasølan verður framtíðartryggjað

• At alkohol verður skattað eftir alkoholinnihaldinum (vol%)

• At tollfría sølan av alkoholi við landamørkini verður steðga

• At eftirlitið við rúsdrekkalógini verður styrkt (t.d. at tey <18 ár ikki selja ella servera rúsdrekka í matstovuvinnuni)

• At fyribyrgjandi arbeiði í skúlunum verður styrkt og samskipað betur – herundir kunning til foreldur, um ikki at keypa alkohol til børn

• At arbeitt verður fyribyrgjandi í frítíðarfelagsskapum

• At sálarheilsan verður styrkt, serliga hjá ungum borgarum

• At arbeitt verður meira samskipandi fyri at fleiri borgarar gerast partar av sosialt sunnum felagsskapum

• At tryggjað verður, at allir borgarar (serstakliga børn og ung) fáa javnbjóðis møguleika at taka lut í sunnum sosialum felagsskapum innan ítrótt, tónleik, list, handverk, náttúru- og andalig lív.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. apríl 2022

Umstøðurnar hjá ferðafólki á Syðradali mugu betrast

Vesivognurin á havnarlagnum skuldi bara vera ein fyribilsloysn, minnir varaborgarstjórin í Klaksvík á

Havnarlagið á Syðradali (Vevmynd: Landsverk)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tá Klaksvíkar kommuna í desember 2020 setti ein vesivogn upp á havnarlagnum á Syðradali, skuldi tað bert vera ein fyribils loysn, til ein verulig farstøð varð bygd.

Men síðan er onki hent.

Atli Justinussen, varaborgarstjóri, sum í løtuni virkandi borgarstjóri í Klaksvíkar kommunu er als ikki nøgdur við umstøðurnar, sum verða møtt ferðafólkunum tá tey koma til Syðradal á Kalsoynni, eitt tað best umtókta ferðamálið í Føroyum, sum hann málber seg.

Atli Justinussen, virkandi borgarstjóri í Klaksvík (Savnsmynd: Sverri Egholm)

Hann heitir nú á Landsverk um at fáa gongd á málið. Tað ger hann í tíðindaskrivi frá Klaksvíkar kommunu:

- Nú nærkast summarið og ferðafólkatalið út í Kalsoynna er longu økt sera nógv, men enn hómast ongin farstøð. Vesivognaloysnin á Syðradali er als ikki nøktandi og kann slett ikki góðtakast.

- Samskift hevur verið við Landsverk um havnarlagið í Syðradali seinastu fimm árini. Í 2020 gjørdi Landsverk eina tekning, sum bæði Klaksvíkar kommuna og Visit Faroe Island tóku undir við.

- Metingin var, at bygningurin kom at kosta kosta 1,8 milliónir krónur. Visit Faroe Island, sum ger eitt stórt arbeiði við at fáa ferðafólk til Føroyar, játtaði tá eisini 500.000 krónur til arbeiðið.

Atli S. Justinussen sigur, at Landsverk skuldi standa fyri byggingini og møguligum viðlíkahaldi, meðan kommunan skuldi átaka sær uppgávuna at reka farstøðina á Syðradalskai.

- Klaksvíkar býráð arbeiðir áhaldandi við at betra um umstøðurnar hjá ferðfólki, sum vitja Kalsoynna. Hetta er tó ein landsuppgáva at loysa, men sum vit avgjørt stuðla undir at fáa loyst væl, sigur Atli S. Justinussen, virkandi borgarstjóri.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. apríl 2022

Nógv hava longu meldað seg til Teenstreet

Longu nú hava 70 føroyingar meldað seg til Teenstreet, sum í summar verður í Spania

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tilmeldingin til Teenstreet hevur verið opin í nakrar dagar, og longu nú hava fleiri enn 70 meldað seg til.

Teenstreet Føroyar fer í ár á leguna, sum verður í Spania. í El Collel, sum liggur beint norðanfyri Barcelona.

Eitt leiguflogfar flýgur, og á om.fo skriva tey, at fólk sum flúgva báðar vegir, verða raðfest.

Fleiri ferðast eisini sjálvi, men tað tekur TeenStreet Føroyar ikki ábyrgdina av. TeenStreet Føroyar skipar leiguflogfarið, við ferðaleiðara.

Nú mangla serliga leiðarar, bæði kvinnur og menn. 

- Vit seta prís uppá leiðarar, sum elska at arbeiða við ungum fólki og sum kanska hava royndir við ungdsómsarbeið. Hetta er ein vika, har vit øll vera uppbygd og fáa íblástur til verkið í samkomunum, skrivar om.fo.

Teenstreet er frá 7. til 13. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. apríl 2022

Atlantsflog betraði um úrslitið við 95 milliónum krónum

Atlantic Airways hevði 9,6 milliónir krónur í halli eftir skatt í 2021 samanborið við 104,6 milliónir krónur í halli í 2020. Vónirnar fyri í ár eru góðar

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Eftir tvey avbjóðandi ár sær gongdin betri út, og vónirnar fyri 2022 eru góðar. Í 2021 hevði Atlantic Airways 10 milliónir krónur í halli eftir skatt samanborið við 105 milliónir krónur í halli árið fyri .

Á aðalfundinum í dag var ársroknskapurin hjá P/F Atlantic Airways lagdur fram, og vísir hann, at framgongdin samanborið við árið fyri er 35 prosent. Í 2021 flugu 201.000 ferðandi á rutunetinum hjá Atlantic Airways, ið eru 52.000 fleiri ferðafólk enn í 2020.

Atlantic Airways hevði 9,6 milliónir krónur í halli eftir skatt í 2021 samanborið við 104,6 milliónir krónur í halli í 2020. Samlaðu inntøkurnar øktust úr 290 milliónum krónum í 2020 upp í 410 milliónir krónur í 2021. Úrslitið áðrenn rentur og avskrivingar (EBITDA) gjørdist 43 milliónir krónur í avlopi í 2021 samanborið við 63 milliónir krónur í halli í 2020.

Framleiðslan hjá flogførunum hækkaði 15 prosent – úr 4.336 flogtímum í 2020 upp í 4.984 flogtímar í 2021. Tyrluflúgvingin øktist 5 prosent – úr 725 tímum upp í 764 flogtímar í 2021. Í 2021 var tyrlan boðsend 50 ferðir til leiting, bjarging og innanlendis sjúkraflutning. Í miðal var tyrlan á flogi eftir 8,9 minuttum.

Trygg og álítandi loftbrúgv
Meðan farsóttin hevur herjað, hevur Atlantic Airways verið ein trygg og álítandi loftbrúgv millum Føroyar og umheimin.Vinnuferðandi, lesandi, sjúklingar, umframt onnur ferðandi hava havt gagn av farleiðunum, samstundis sum felagið hevur verið virkið í stríðnum móti farsóttini við framkomnari koronukunningarskipan, koronugjaldsskipan, flutningi av koppingarevni, áhaldandi samstarvi við heilsumyndugleikar, og hevur felagið veitt hópin av ferðafólki vegleiðing í sambandi við ferðing. Harafturat hevur Atlantic Airways í sambandi við koronufarsóttina sett í verk sertreytir fyri broyting og avlýsing av ferðaseðlum við nýggjari, talgildari skipan til tilgóðarseðlar.

Vænta fleiri ferðandi í 2022
Í summar fer Atlantic Airways at flúgva til níggju ymisk ferðamál beinleiðis úr Føroyum, umframt at flogið verður á hávetri til Gran Canaria.

- Vit síggja longu nú, at áhugin hjá føroyingum at ferðast aftur er vaksandi. Eisini er áhugin fyri Føroyum sum ferðamáli stórur, og roknað verður við fleiri útlendskum ferðafólkum. Tí leggur Atlantic Airways dent á framhaldandi at menna farleiðir til og úr Føroyum fyri at tryggja ein skynsaman rakstur av felagnum komandi árini. Tó kunnu óvissur eitt nú í sambandi við kríggið í Ukraina, hækkandi prísur á brennievni og koronufarsóttin ávirka gongdina. Vit vænta tó, at ávirkanin frá heimsfarsóttini av álvara fer at minka út á árið, og at ferðafólkatalið frá øðrum ársfjórðingi í 2022 og frameftir verður á hædd við 2019, sigur Niels Mortensen, nevndarformaður.

Nevndin heldur fram óbroytt eftir aðalfundin, og Niels Mortensen heldur fram sum nevndarformaður og Kaj Johannessen sum næstformaður. Hini í nevndini eru Esther Dahl, Annika Larsen Black, Andrass Weihe og Jens Eystein í Løðu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. apríl 2022

Vága Floghavn 5,6 milliónir í halli

Tað er ein framgongd upp á 12 milliónir krónur í mun til undanfarna ár

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í 2021 fóru 239.086 ferðafólk um Vága Floghavn, og er talan um ein triðing meira enn í 2020. Árið 2020 ber tó illa til at nýta til samanberingar, tí hesi bæði seinastu árini hava verið ógvuliga nógv merkt av COVID-19-farsóttini. Um vit í staðin samanbera við 2019, sum var seinasta “vanliga” árið, so var talan um eina minking á 43,6%. Sum altíð má havast fyri eygað, at Vága Floghavn, eins og aðrar floghavnir, telur ferðandi báðar vegir. Eitt ferðafólk, sum kemur til Føroya at vitja, telur tí tvær ferðir.

Tølini omanfyri hava sjálvandi sera stóra ávirkan á úrslit felagsins, sum eyðsæð ikki er nøktandi. Um búskaparligu gongdina í árinum ber annars til at siga, at bruttoúrslitið vaks úr 24.307 t.kr. upp í 31.498 t.kr., starvsfólkakostnaðirnir lækkaðu úr 24.661 t.kr. niður í 21.790 t.kr. og avskrivingarnar lógu á sama stigi, sum undanfarna ár, nevniliga um 17 mió.kr. Við einum halli á 5,6 mió.kr. gjørdist 2021 sostatt eitt ár, sum ikki kann metast nøktandi.

Hóast úrslitið ikki er nøktandi hevur tað ikki við sær, at Vága Floghavn ikki støðugt hevur tørv á at arbeiða við neyðugum tillagingum, soleiðis at umstøðurnar á flogvøllinum, í farstøðini og tænastubygningunum nøkta tørvin hjá brúkarunum. Í løtuni eru serliga tríggjar verkætlanir í gongd í hesum sambandi. Ein útbygging av umstøðunum til viðførismóttøku verður fyrireikað, ein tangastøð til goymslu av brennievni til flogfør er í gerð, eins og fyrireikingar eru í gongd til gerð av einum standplássi afturat til flogfør. Hesi arbeiði eru átrokandi neyðug, tí umstøðurnar hesum viðvíkjandi eru ikki nøktandi sum er.

Væntanir fyri 2022
Við ársbyrjan hevði Vága Floghavn góðar vónir fyri 2022. Gongdin fyrstu tveir mánaðirnar av árinum var kortini rættiliga nógv merkt av Omikron-fyribrygdinum, men nú vit eru komin nakað út á várið sær munandi frægari út. Framvegis gongur væl búskaparliga í Føroyum, arbeiðsloysið er lágt, og fólkatalið táttar nú í 54.000. Útlitini viðvíkjandi føroysku flogvinnuni eru góð og Føroyar hava fingið nógva jaliga umrøðu sum ferðamál í altjóða miðlum seinastu árini. Vága Floghavn væntar tí eitt summar, sum fer at líkjast rættiliga nógv 2019, tá um flogferðslu ræður, og samstundis rokna vit við, at ferðslan eins og í fjør fer at halda sær longri út á árið. Samanumtikið vænta vit, at ferðafólkatalið fyri árið fer at koma upp á onkrastaðni millum 350.000 og 400.000.

Á aðalfundinum fríggjadagin varð øll nevndin afturvald, og hevur skipað seg við Biritu Sandberg Samuelsen sum nevndarforkvinnu og Janusi Rein sum næstformanni. Aðalfundarvaldu nevndarumboðini eru Birita Sandberg Samuelsen, Janus Rein, Gunn Hanusardóttir Møller og Uni Danielsen. Umframt hesi eru trý starvsfólkavald umboð í nevndini, og eru teir Sámal Birgir Johansen, Tórstein á Steig og Evan Hilmarsson.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. apríl 2022

920 milliónir í lønum í mars - eingin vøkstur

Lønarvøksturin, sum hevur verið hesi seinastu árini, er uppsteðgaður

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Seinasta árið hevur ferðin í lønargjaldingunum verið avtakandi. Nú er vøksturin steðgaður upp, skrivar Hagstovan.

Lønargjaldingarnar fóru at vaksa aftur á heysti í 2020, men seinasta árið hevur vøksturin ikki havt somu ferð, og nú sæst eingin vøkstur í lønargjaldingunum. Tað vísir trendurin, sum lýsir rákið í lønargjaldingunum mánað fyri mánað.

Í mars vórðu um 920 milliónir útgoldnar í lønum. Tað er eins nógv, sum sama mánað í fjør, skrivar hagstovan.fo. 

Seinasta árið hevur vøksturin í lønargjaldingunum hjá monnum verið avtakandi, og nú sæst ikki longur ein vøkstur. Hinvegin hevur verið varisliga tiltakandi hjá kvinnum sama tíðarskeiðið.

Í mars áttu menninir um 560 milliónir av lønargjaldingunum, ið svarar til 61 prosent av útgoldnu lønunum. Tað eru 26 milliónir færri enn sama mánað í fjør. Kvinnurnar áttu 355 milliónir, sum eru 16 milliónir meira enn sama mánað í fjør.

Lønargjaldingarnar í 'almennari o.a. tænastu' eru vaksnar við umleið somu ferð seinastu tvey árini. Í 'privatu tænastuvinnunum' vaksa lønirnar framvegis, men seinasta hálva árið hevur vøksturin verið avtakandi.

Í 'byggivinnu o.a. tilvirking' eru lønargjaldingar minkaðar síðani 2020, men nú vísir trendurin, at lønargjaldingarnar ikki minka longur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. apríl 2022

Tekjan á bygninginum hjá Norðoya Sparikassa verður skift

Arbeiðið at skifta tekjuna byrjaði fyrst í mánaðinum

Soleiðis sá út fyri páskir tá bygningurin hjá Norðoya Sparikassa varð pakkaður inn

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Fyrst í apríl mánað fór arbeiðið at skifta tekjuna á bygninginum hjá Norðoya Sparikassa í Klaksvík í gongd.

Verandi tekja er frá miðskeiðis í 1970’unum og hevur tænt fyri seg. Samstundis sum tekjan verður skift, verður yvirtromin betur bjálvað, og fer hetta at hava við sær minni orkunýtslu og útlát. Eisini fara kvistar, takskegg, vindskeiðir og annað at síggja øðrvísi út, skivar Norðoya Sparikassi á heimasíðuni.

Í tilfarsvali til nýggja tekju er dentur lagdur á burðardygd. Nýggja tekjan verður úr skifer, sum er eitt umhvørvisvinarligt natúrprodukt við sera góðum haldføri.

Byrjað verður at skifta tekjuna á niðara bygninginum og síðani verður hon skift á ovara bygninginum. Arbeiðið væntast at vera liðugt í september í ár.

Arbeiðstakari er Kanjon, og FUGLARK hevur projekterað.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. apríl 2022

10 nøvn komin afturat á G! festivalinum

Eitt nú Teitur Lassen fer at framføra á Gøtusandi í summar

(Mynd: G! festivalurin)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Vit byrja at merkja summarið nærkast, fyrstu lombini eru komin, græsið verður grönari og næturnar ljósari - hetta merkir at G! fyrireikingarnar koyra við fullari ferð, og at vit skjótt aftur sleppa á festival.

Aftaná eina framúrskarandi útgávu við heitinum “Cazador de Ostras” er Teitur í topformi og klárur at traðka á pallin aftur á Götusandi í 2022. Tað eru longu 4 ár síðan, at Teitur framfördi á G! seinast, og tað gleðir okkum at síggja hann aftur á skránni. 

Tinganest er ein bólkur, sum ikki nýtist nakra intro. Landaplágu aftaná landaplágu hava vágarokkaranir verið at hoyrt í føroyska kringvarpinum í nærum 40 ár, og lukkutíð fyri okkum, eru teir enn virknir. Teirra glöggu eygleiðingar, skeivu vinklar, vælsitandi tekstir og fangandi lög hava givið bólkinum eina heilt serliga stöðu í føroysku tónleikasöguni. Eingin bólkur í heiminum er sum Tinganest.

Undangongumaðurin Brynjolfur hevur verið ein virkin framleiðari og diskari í nógv ár. Hann hevur spælt á klubbum og festivalum í öllum Europa, vit kunnu millum annað nevna Roskilde Festival, Sónar, Distortion Festival, Hör í Berlin og G! Festival, har hann hevur verið fastur gestur á elektroniska pallinum í Grundini. 

Brynjolfur hevur eisini spælt fleiri rúnabindandi live konsertir og við framúrskarandi ummælum á bakið. Men vit hava ikki upplivað Brynjolfur LIVE her heima, síðan hann spældi eina kókandi konsert á Götusandi við slóðbrótandi techno industrial bólkinum Side Effect í 2006. Í summar sleppa vit so endiliga aftur at hoyra Brynjolf live, tá hann vid manning spælir á Spæliplássinum. 

Syðrugöta er ikki bert heimið hjá okkara gandakenda G!. Lítla bygdin hevur eisini gjögnum árini fostrað fleiri stjörnuskot í föroyskum tónleiki, og á G! 2022 kunnu vit bjóða tí undurfullu Elinborg aftur á pall, tá hon leggur leiðina framvið heimbygdini, har vit sleppa at hoyra nógv nýtt tilfar, sum hon hevur smíðað saman. 

Vit fáa eisini vitjan av countronica bólkinum Kóboykex við Heiðrik á Heygum og Sigmund Zachariassen á odda, av loyniliga blómupunk-dögurðaslangs-semi-superbólkinum Æðrasoppar, og frísku sjeikunum í RSP - teir hava futtað upp föroysku undirgrundina, síðani teir byrjaðu á Soundcloud fyri nökrum árum síðan, og teir eru eisini við í Sement finaluni í ár. 

LLNN er ein danskur undirgangs, sci-fi, hardcore-sludge málmbólkur. Tónleikurin er myrkur, ræðandi, disharmoniskur, áleypandi og filmiskur. 

Og so fáa vit vitjan av fólkatónleika bólkunum Kakalorium úr Skåne og ungarsku Zoord. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. apríl 2022

Alan Walker spælir á Summar Festivalinum

Ætlanin var, at Alan Walker skuldi framføra á Summar Festivalinum í 2020, men stóra tiltakið í Klaksvík varð avlýst orskaða av koronu. Nú kemur hann so á Vágsbø at venda plátum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Heimskendur DJ skal hava show á Vágsbø í august.

Eitt av stóru nøvnunum innan altjóða elektroniskan tónleik kemur nú á Summar Festivalin.

Í 2020 var ætlanin, at Alan Walker skuldi framføra á Summar Festivalinum, men koronusmittan forðaði fyri hesum. Nú tvey ár seinni kemur norska superstjørnan á Vágsbø at undirhalda við sínum framúr elektroniska tónleiki, sum hevur hittað um allan heimin.

Alan Walker er heimskendur DJ og verður roknaður upp í heimselituna av teimum, ið framleiða og framføra elektroniskan tónleik. Hansara stóra gjøgnumbrot var risahittið »Faded«, og hann hevur síðan hittað við sangum sum »Alone«, »All Falls Down«, »Darkside«, »The Spectre« og fleiri.

Alan Walker hevur yvir 15 milliardir ljóð- og videostroymingar av sínum sangum, og hann hevur næstan 40 milliónir fylgjarar á sosialum miðlum. Hann hevur spælt á stórum tiltøkum kring allan heim, hevur samstarvað við nógvar kendar tónleikarar, og hann hevur vunnið fleiri heiðurslønir fyri sínar framleiðslur. Alan Walker hevur endurblandað tónleik hjá til dømis Bruno Mars, Avicii, Coldplay, Miley Cyrus og fleiri, og hann hevur spælt konsertir saman við eitt nú Justin Bieber, Rihanna og Kygo. 

Summar Festivalurin 2022 verður hildin dagarnar 4. til 6. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. apríl 2022

Ragnar Jacobsen nýggjur formaður í Grindamannafelagnum

Miðvingurin avloysir Ólav Sjúrðaberg, sum ikki tók við afturvali. Nýggja nevndin hevur sett sær fyri, at fáa fleiri gjaldandi limir í felagið, og til hetta er ein nýggj heimasíða gjørd

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Á aðalfundinum hjá Grindamannafelagnum tann 2. apríl 2022, bleiv nýggj nevnd fyri Grindamannafelagið vald.

Formaðurin, Ólavur Sjúrðaberg, hevði boðað frá áðrenn fundin, at hann tók ikki við afturvali, og tískil var greitt, at felagið skuldi hava nýggjan formann.

- Ólavur hevur verið formaður í Grindamannafelagnum í fleiri ár, og ynskir felagið at takka honum fyri hansara týðandi leiklut í felagnum hesi árini.

Soleiðis skrivar felagið í tíðindaskrivið, har tað verður fráboðað, at Ragnar Jacobsen er nýggjur formaður í felagnum.

Nývalda nevndin hevur nú skipað seg soleiðis:
Ragnar Jacobsen (Miðvágur), formaður
Tóri Simonsen (Hvannasund), næstformaður og peningarøkil
Esmar Joensen (Hvítanes), skrivari

Tiltakslimir eru:
Bjartur Tórhalsson (Vestmanna)
Gutti Guttesen (Bø)
Regin Jespersen (Tórshavn)

- Regin varð valdur í nevndina, men vegna serligar umstøður valdi hann at fara úr nevndini, og lata plássið til Esmar.

Nýggja nevndin hevur sett sær fyri, at fáa fleiri gjaldandi limir í felagið, og til hetta er ein nýggj heimasíða gjørd, sum eitur gmf.fo.

- Har ber millum annað til at skráseta seg sum lim. Eisini ætlar nevndin at fáa fleiri ung at luttaka tá tað er grind, og verður heimasíðan við tíðini ein pallur, har tey ungu kunnu útvega sær kunning um hvussu ein ber seg at, tá tað eru grindaboð.

Næstu tíðina fer nevndin at seta seg í samband við hvalvágir, formenn og onnur álitisfólk, fyri at hitta hesi og seta seg inn í umstøðurnar í teirra øki.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. apríl 2022

Avtala undirskrivað við Gundurs Bussar

Tveir el-bussar verða settir í rakstur frá á nýggjárinum – í 2027 skal grøna umleggingin verða gjøgnumførd

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Týsdagin skrivaðu Tórshavnar kommuna og Gundurs Bussar undir nýggjan sáttmála um bussleiðina galdandi frá 1. januar 2023 til 31. desember 2031.

Gundurs Bussar keypa 15 nýggjar dieselbussar og tveir nýggjar elbussar at reka bussleiðina við eftir 2023.

Nýggi sáttmálin inniber, at Gundurs Bussar longu frá byrjan av sáttmálaskeiðinum fara at koyra við elbussum á leið 4. Á býráðsfundi 23. apríl varð samtykt, at umleggingin av allari bussleiðini til grøna orku skal fremjast í seinasta lagið 2027.

Royndirnar við at brúka elbussar á leið 4 koma at vera ein týðandi partur av grønu umleggingini hjá kommununi næstu árini.

Heðin Zachariassen, stjóri í Gundurs Bussum og Heðin Mortensen, borgarstjóri (Mynd: torshavn.fo)

Samstundis sum grøna umleggingin er alneyðug at fremja, er tað eisini av størsta týdningi fyri bæði Tórshavnar kommunu og Gundurs Bussar, at bussleiðin er ein støðugur og álítandi flutningsmøguleiki hjá flestu borgarum í kommununi, skrivar Tórshavnar kommuna.

Í nýggja sáttmálanum er dentur lagdur á, at grøna umleggingin fer fram á so tryggum og skynsomum grundarlagi sum gjørligt. Partarnir hava bundið seg til á hvørjum ári at samráðast um umlegging av enn fleiri leiðum frá diesel til grønari alternativ.

Leiðir verða lagdar saman
Í sambandi við nýggja sáttmálan verða broytingar gjørdar í ferðaætlanini soleiðis, at leið 4 og leið 5 (eisini kallað Ringleiðin) verða lagdar saman til leið 4. Nýggja leiðin fer at betra um møguleikarnar hjá fólki, sum búgva í Hoyvík og har um leiðir at ferðast beinleiðis við bussleiðini til vesturbýin – m.a. Glasir og Landssjúkrahúsið.

Nærri kunning kemur í næstum um hesar og aðrar broytingar í ferðaætlanini. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. apríl 2022

Ætlan skal gerast fyri vetrarfriðing fyri allar bygdirnar í Sunda kommunu

Avtala er gjørd við ráðgevingarfyritøkuna Senit, sum nú fer í gongd við at greina hvørja bygd sær, lýsa tørv og útgreina ein ella fleiri møguleikar fyri, hvussu farast kann fram . Ein ætlan skal handast kommununi 1. september í ár

Jógvan Kruse, borgarstjóri og Lillian Jacobsen, tekiskur leiðari í Sunda kommunu, saman við Sigurdi Justinussen, stjóra í Senit (Mynd: sunda.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Eitt av málunum, ið sitandi býráð í Sunda kommunu hevur sett sær fyri at loysa er vetrarfriðing.

- At vetrarfriða eina so landafrøðiliga stóra kommunu, sum Sunda kommuna er, er ein sera umfatandi og samansett uppgáva at loysa. Vinnu- og umhvørvisnevndi mælti tí til, at seta ein ráðgeva at gera eina ætlan fyri hvussu farast skal fram og hvussu vetrarfriðingin kann skipast. Býráðið samtykti á fundi tann 28. mars 2022 at fylgja tilmælinum.

Hetta skrivar Sunda kommuna á heimasíðu sínari, í samband við at kommunan nú hevur gjørt avtalu við fyritøkruna Senit um at standa fyri arbeiðinum. Senit er ein nýstovnað ráðgevingarfyritøka, ið arbeiðir við býarætlanum og heildarætlanum fyri til dømis óbygd økir, havnaøkir og vetrarfriðing. 

Heimasíðan sunda.fo skrivar, at uppgávan hjá Sigurdi Justinussen, stjóra á Senit, verður at greina hvørja bygd sær og lýsa tørvin, útgreina ein ella fleiri møguleikar fyri, hvussu farast kann fram og gera raðfestingarlista, ið býráðið kann taka støðu til. Hann skal gera kostnaðarmetingar, arbeiðs- og tíðarætlanir. Eisini skal hann sammeta og heinta íblástur aðrastaðni og vísa á fyrimunir og vansar við vetrarfriðing.

Arbeiðið at gera eina vetrarfriðingarætlan er mett at taka fýra mánaðir, og avtalan er, at Senit skal handa Sunda kommunu eina vetrarfriðingarætlan tann 1. september 2022. Ætlanin er, at hetta álitið skal verða ein handbók hjá umsitingini og býráðnum at nýta í arbeiðinum at vetrarfriða alla Sunda kommunu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. apríl 2022

Macron kláraði seg betur í sjónvarpskjakinum

Einasti sjónvarpaði veljarafundur millum Macron og Le Pen undan valinum sunnudagin var í mikukvøldið

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

59 prosent av hyggjarunum hildu, at Emmanuel Macron, forseti, var meira sannførandi enn avbjóðarin, Marine Le Pen, tá tey bæði hittust í sjónvarpaðum orðastríði mikukvøldið.

Tað vísir ein kanning, sum varð gjørd eftir sjónvarpaða kjakið.

Kjakið var einasti veljarafundur í sjónvarpinum undan avgerandi forsetavalumfarinum í Fraklandi, sum verður sunnudagin.

Nú eru bert tey bæði, Emmanuel Macron og Marine Le Pen eftir í dystinum um at gerast forseti Fraklands, eins og fyri fimm árum síðani.

(Mynd: EPA)

Fyri fimm árum kláraði Le Pen seg ikki so væl í sjónvarpinum, tá hon viltist eitt sindur í sínum egnu notatum og virkaði ov aggressiv fyri veljararnar.

Í 2017 var úrslitið av eini líknandi kanning, at 63 prosent av teimum spurdu hildu, at Macron var meira sannførandi enn Le Pen.

Á veljarafundinum í gjárkvøldið, kjakaðust tey bæði forsetavalevnini eitt nú um viðurskiftini við Russland og spurningin um átrúnaðarliga høvuðklæðið hijab.

Marine Le Pen, ið er partur av uttasta høgraveingi váttaði, at hon stendur við sítt uppskot um at banna brúk av hijab í almenna rúminum.

Le Pen heldur, at muslimska turriklæðið er “ein búni, sum islamistar noyða kvinnum at ganga við”.

- Tú verður orsøk til borgarakríggj um tú gjøgnum førir hetta (setir bann í gildi, -red.) Tað meini eg veruliga, segði Macron sambært Reuters.

Undir kjakinum skuldsetti Macron eisini Le Pen fyri at hava tætt samband við Russland og landsins forseta, Vladimir Putin.

Reuters skrivar, at Macron vísti á, at Le Pen einki hevur sagt, eftir at Russland í 2014 legði Krim hálvoynna undir seg, og at hon ikki hevur talað at ógvusliga atburðinum, sum russiski herurin hevur víst í Sýria.

Macron vísti eisini á, at Le Pen í 2017 fekk eina stóra milliónaupphædd frá einum russiskum banka, ið hevur tætt samband við politisku leiðsluna í Kreml.

Macron stendur í veljarakanningunum til at vinna valið sunnudagin. Hann fær undirtøku frá 55,5 prosentum av veljarunum.

Í 2017 vann Macron á Le Pen við 66,1 prosentum av atkvøðunum. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. apríl 2022

– Øll eiga at óttast russisk kjarnorkuvápn

Russiski forsetin, Vladimir Putin leggur ikki í, um ukrainska fólkið livir ella doyr, og tí kann hann finna uppá at brúka hóptýningarápn ella kemisk vápn, sigur ukrainski forsetin, Volodymyr Zelenskyj

Tað er ikki bara eg, men allur heimurin – øll lond – sum eiga at óttast, sigur ukrainski forsetin, Volodymyr Zelenskyj (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Heimsins lond skulu fyrireika seg uppá, at russiski forsetin, Vladimir Putin, kann brúka kjarnorkuvápn í Ukraina.

Tað segði ukrainski forsetin, Volodymyr Zelenskyj í samrøðu við CNN í gjár, sum Ritzau endurgevur.

Sambært Zelenskyj kann Putin brúka hóptýningarvápn ella kemisk vápn, tí hann ikki leggur í, um ukrainska fólkið livir ella doyr.

– Tað er ikki bara eg, men allur heimurin – øll lond – sum eiga at óttast, tí tað kann ikki bara gerast orð men sannleikin, sigur hann.

Bill Burns, leiðari fyri amerikonsku fregnartænastuna CIA ávaraði eisini hósdagin um, at Putin kann fara at brúka kjarnorkuvápn, um hann kennir seg trongdan uppí ein krók.

– Havandi í huga ta afturgongdina, sum Putin og russiska leiðslan hevur upplivað higartil, kann eingin av okkum gera lítið burturúr einari hóttan um møguligt brúk at kjarnorkuvápn, sigur hann.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. apríl 2022

Mette F: - Tað er eyðsæð, at hetta er krígsbrotsverk

Danmark er sinnað at hjálpa Ukraina við fleiri vápnum, sigur Mette Frederiksen, sum er á vitjan í Kyiv

(Skíggjamynd: dr.dk)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Danmark hevur ætlanir um at senda fleiri vápn til Ukraina. Tað er tað, sum tey hava mest brúk fyri.

Soleiðis segði danska forsætisráðkvinnan, Mette Frederiksen, í samrøðu við danskar miðlar í Ukraina.

Hon kom tó ikki nærri inn á, hvørji vápn, talan er um, og nær tey skulu sendast avstað.

Danski stjórnarleiðarin hevur fyrrapartin verið í býnum Borodjanka, eitt sindur uttan fyri Kyiv. Seinni í dag skal hon, saman við spanska forsætisráðharranum, Pédro Sanchez, hitta ukrainska forsetan, Volodymyr Zelenskyj.

Mette Frederiksen er fyrsti norðurlendski stjórnarleiðari, sum vitjar í Ukreina eftir at russiska hersetingin byrjaði februar.

Hon vísir á, at Danmark er sinnað at hjálpa ukrainum at byggja landið uppaftur.

- Vit tosa um hvussu vit kunnu stuðla landinum við endurbyggingini eftir kríggið, segði hon við TV2.

Hon greiddi frá, at tað hon hevur sæð er “gjøgnumført ræðuligt”.

- Fyri fáum mánaðum síðani livdu tey eitt vanligt lív her. Nú er alt oyðilagt.

Hon sigur eisini, at ongin ivi er um, at tað er krígsbrotsverk, tað, sum russisku herdeildirnar gera í Ukraina.

- Tað er eyðsæð, at talan er um krígsbrotsverk. Tað skal skjalprógvast, og har skulu vera juridisk spor, men hetta kann ikki vera annað enn krígsbrotsverk, sigur Mette Frederiksen. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. apríl 2022

Upp móti 3000 ukrainskir hermenn deyðir í krígnum

Til samanberingar hevur Russland mist millum 19.000 og 20.000 hermenn, sigur ukrainski forsetin, Volodymyr Zelenskyj

Ukrainski forsetin, Volodymyr Zelenskyj (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Millum 2.500 og 3.000 ukrainskir hermenn eru deyðir undir krígnum, meðan uml. 10.000 eru særd.

Tað vóru tølini, sum ukrainski forsetin, Volodymyr Zelenskyj kom við í vikuni í samrøðu við CNN.

Tað er ringt at siga, hvussu nógv av teimum særdu fara at yvirliva, sigur hann.

Til samanberingar hevur Russland mist millum 19.000 og 20.000 hermenn. Russland hevur tó bert viðurkent at hava mist 1.351 fólk.

Sambært Ritzau eru hesi tølini ikki váttað frá óheftari síðu.

ST metir, at túsundatals sivilfólk eisini hava latið lív undir krígnum, men sambært Zelenskyj er tað torført at seta eitt nágreiniligt tal á. Hetta er serliga tí, at russiskir hermenn blokera atgongdina til fleiri stórbýir í Suðurukraina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. apríl 2022

Ein av eldsálunum hjá Støkk farin

Tað vóru sorgarboð at frætta, at Poul Lamhauge – Poul hjá Pidda, sum hann vanliga varð róptur – bráddliga var deyður mikudagin í síðstu viku, 78 ára gamal

 

SkrivaÐ:

Minningarorð / Støkk

Tað vóru sorgarboð at frætta, at Poul Lamhauge – Poul hjá Pidda, sum hann vanliga varð róptur – bráddliga var deyður mikudagin, 78 ára gamal. 

Fara vit at telja saman á limalistunum, síðan Støkk varð stovnað í 1966, er talan um í túsundavís av fólki, ið onkursvegna hava verið við til at myndað felagið øll hesi árini. Tað veri seg sum íðkarar, leiðarar, venjarar, stuðlar, nevndarlimir ella á annan hátt.

Onkur teirra hevur skarað fram úr við sínum elduhuga og vilja at hjúkla um felagið og menna tað og umstøðurnar, sum tað og fimleikurin í økinum hava havt at virka undir.

Ein av hesum eldsálunum var Poul og alt hús hansara. Kona Poul, Jóna, hevur eisini verið virkin í Støkk, bæði sum íðkari og í nevnd, og synirnir hava av sonnum gjørt vart við seg á hægsta stigi í føroyskum fimleiki.  

Poul var vaksin maður, 22 ár, tá Støkk varð stovnað, men áhugin fyri fimleikinum var longu vaktur, tá tað nøkur ár frammanundan hevði verið kvøldskúlafimleikur í fimleikahøllini í Glyvra Skúla. Har fór Poul sum tannáringur at íðka fimleik, og tá Støkk bleiv veruleiki nøkur ár seinni, bleiv hann beinanvegin virkin í felagnum. Hann var sjómaður tá, so ta fyrstu tíðina var hann bara virkin í fimleikinum ímillum túrar.

Poul bleiv skjótt partur av innaru kjarnuni í felagnum. Hann var íðin íðkari, og tíðliga tók hann eisini á seg at venja smádreingirnar. 

Hann dugdi sum fáur at fara við teimum ungu dreingjunum, og at hava ábyrgdina av teimum var eisini eitt álit, ið kravdi sín mann, tí liðini vóru ofta ógvuliga stór. Tann eina veturin vandi hann ein hóp, sum taldi ikki færri enn 52 smádreingir. 

Pedagogikkurin hjá Poul var eins einfaldur, og hann var effektivur: Teir fyrstu 15 minuttirnar sluppu dreingirnir at gartera og leika í, sum teimum lysti, og síðan tók Poul stýringina. Tá bar til at fáa allar at ganga í takt og gera, sum sagt varð.

Poul var eisini fúsur at taka organisatoriska ábyrgd á seg. Hann var í tveimum umførum tiltakslimur í nevndini, áðrenn hann í 1985 fyrstu ferð bleiv formaður í Støkk. Í fyrstu syftu sat hann sum formaður í trý ár. Í 1988 var hann næstformaður, og árini 1992 og 1993 var hann aftur formaður.

Tá Poul gavst í sjálvari felagsnevndini hjá Støkk, bleiv hann í staðin sera virkin í arbeiðinum at royna at útvega felagnum betri hølisumstøður, og hann sat í teimum byggi- og húsanevndunum hjá Støkk, sum frá seinast í 1980’unum stríddust fyri hesum málinum.

Úrslitið var, at gamla Glyvra Bio bleiv keypt í 1997 og fekk navnið Støkkhøllin. Hetta var tó bert støðið undir tí stóra varðanum, ið síðan bleiv laðaður. Støkkhøllin og áhaldandi arbeiðið hjá Poul og hinum eldsálunum slóðaði nevniliga av sonnum fyri, at stórsligna og stásiliga Bylgjan kundi lata upp í 2014. Við henni eru karmarnir kring Støkk og fimleikin í økinum tryggjaðir so langt fram í tíðina, sum eygað sær.

Sjálvur íðkaði Poul fimleik í Støkk, til knøini fóru at bila, men hann helt fram sum venjari til eftir aldarskiftið.

Nú er Poul farin, og Støkk og fimleikurin hava mist eina eldsál og ein trúfastan stuðul.

Við djúpastu samkenslu til tykkum, ið eftir sita. Friður verið við minninum um Poul Lamhauge.

Støkk

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. apríl 2022