Grímuklæddur norðmaður hevði eitt show av einari aðrari verð

Alan Walker fekk Vágsbø at hoppa og dansa. Ikki fyrr enn hann var á veg av pallinum, tosaði plátuvendarin norskt við fjøldina

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Absolutt tað størsta navnið á Summar Festivalinum í ár endaði sína konsert nakað eftir midnátt hóskvøldið. Tá hevði hann í meira enn ein tíma fingið Vágsbø - alt frá børnum, ungum og vaksin - uppfrá til hittrøðina, sum hann kom við.

(Mynd: Jens Kr. Vang)

Alan Walker, hvørs fulla navn er “Alan Olav Walker”, er føddur í Englandi í 1997, og hevur bretskan pápa og norska mammu. Hann er uppvaksin í Bergen, og byrjaði veruliga at gera um seg sum DJ ella plátuvendari í 2015 tá stóra hittið "Faded" kom út.

Frá byrjan av konsertini var hann í samband við áhoyrarnar, sum í kvøld vóru nógvir í tali. Byggingin av nýggja mentanarhúsinum tekur nakað av Vágsbøi, so tað er ilt at siga, um áhoyrararnir vóru líka nógvir, sum til høvuðsnøvn onnur ár.

Veðurstovurnar høvdu lovað regn, og tað bleiv eisini soleiðis í stóran mun. Onkra løtu var tó turt, men móti endanum fór at regna illa.

(Mynd: Jens Kr. Vang)

Alan Walker brúkar masku tá hann framførir. Hetta gjørdi hann langt áðrenn korona kom fram, og tað ger hann framvegis. Tað var eitt sindur trupult at hoyra, hvat hann segði aftanfyri maskuna, men hinvegin vóru tað rættiliga einfaldir boðskapir, hann hevði til fjøldina.

“Hoppið” ella “syngið við” rópti hann fyri tað mesta.

(Mynd: Jens Kr. Vang)

Showið var av einari aðrari verð. Har var eldur, roykur, konfetti og lasarar fyri allar pengarnar. Øll tey kendu løgini vórðu framførd, og endað varð við stórhittinum Faded í alskyns útgávum.

Tá hann takkaði fyri seg kom tað norska endiliga fram, og hann segði millum annað “Vi sees en annen gang”.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. august 2022

Eitt gott fyrra hálvár

Virksemið hjá BankNordik-samtakinum royndist væl ársins fyrstu seks mánaðir. Vaksandi inflatión og búskaparlig óvissa settu tó eisini sín dám á tíðarskeiðið

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Fyrra hálvár vísti góð úrslit á øllum virkisøkjum, og grundraksturin og lønsemið hjá bankanum eru batnað.

– Vit hava sæð ein vøkstur í bankalánum og realkredittlánum til kundar, ið hava keypt nýggjan bústað ella umvælt eldri hús. Sum heild eru føroysk húski og vinnulív framvegis væl fyri, men tað skerst ikki burtur, at yvirskipaði prísvøksturin og hækkandi rentan ávirka fíggjarliga rásarúmið hjá kundunum, sigur Árni Ellefsen, forstjóri í BankNordik.

Hóast kríggj og inflatión hava elvt til eina ávísa búskaparliga óvissu um allan heim, metir bankin fíggjarligu útlitini fyri restina av árinum vera góð. Leiðslan hevur lagt upp fyri møguligum neiligum avleiðingum fyri innlendska marknaðin og í tí sambandi sett pening av til fíggjarlig tap, ið kunnu fara at vísa seg.

Rentuhækking fyri framman
Í juli hækkaðu evropiski miðbankin (ECB) og danski tjóðbankin rentuna, og í tí sambandi boðaði BankNordik eisini frá, at rentan á innlánum og útlánum við broytiligari rentu fer at hækka. Sostatt verður tað dýrari at læna pening, samstundis sum minni skal gjaldast í negativari rentu av innlánum. Nógv bendir á, at miðbankin og tjóðbankin aftur fara at hækka rentuna eftir rentufundin tann 8. september. Verður henda rentuhækking veruleiki, fer BankNordik eisini at hækka rentuna, og tað merkir, at negativa rentan væntandi verður avtikin í næstum.

Nýggj leiðsla góðkend av Fíggjareftirlitinum
Í juni kunngjørdi bankin, at Turið F. Arge og Heini Thomsen vóru sett sum nýggir stjórar, og í juli fingu tey sonevndu fit and proper-góðkenningina frá Fíggjareftirlitinum, ið er neyðug fyri at kunna røkja stjórastarv í einum peningastovni. Tey bæði manna stjórnina í samtakinum saman við Árna Ellefsen, forstjóra, til hann leggur frá sær, og Turið F. Arge tekur við sum nýggjur forstjóri.

Roknskapurin í stuttum

• Úrslitið fyri skatt gjørdist 113 mió. kr. samanborið við 192 mió. kr. sama tíðarskeið í 2021, tá ið 90 mió. kr. stavaðu frá søluni av danska virkseminum
  
• Rakstrarúrslitið fyri niðurskrivingar gjørdist 96 mió. kr. samanborið við 85 mió. kr. sama tíðarskeið í 2021
  
• Niðurskrivingar á útlánum vórðu afturførdar fyri 31 mió. kr. samanborið við 23 mió. kr. í afturførdum niðurskrivingum sama tíðarskeið í 2021
  
• Útlánini hækkaðu úr 7,6 mia. kr. sama tíðarskeið í 2021 til 7,7 mia. kr.
  
• Realkredittlánini hækkaðu úr 2,5 mia. kr. sama tíðarskeið í 2021 til 2,7 mia. kr.
• Innlánini hækkaðu úr 7,7 mia. kr. sama tíðarskeið í 2021 til 8,9 mia. kr.
  
• Leiðslan væntar, at nettoúrslitið í ár verður millum 160 og 190 mió. kr.
  

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. august 2022

Fann dynamitt í gomlum húsi

Í sambandi við umvæling av einum eldri húsum, varð komið fram á gamlar dynamittstengur

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hóast løgreglan í stóran mun var upptikin av fullum fólki og harðskapsmálum á ólavsøku, var eisini annað at gera.

Ein maður ringdi í ólavsøkudag til løgregluna og boðaði frá, at hann var komin fram á nakrar dynamittstengur. Hetta var í sambandi við, at hann umvældi eini eldri hús.

Upplýsingarnir og myndir eru sendar til Danmarkar, og síðani skulu danskir serfrøðingar í samráð við Arktisk Kommando finna útav hvat víðari skal gerast.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. juli 2022

Tyrlan fór eftir ferðafólki umborð á Norrønu

Í nátt varð boðað frá, at eitt ferðafólk hevði tørv á bráðfeingis læknahjálp

(Savnsmynd: Kiran Jóanesarson)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Mánanáttina var tyrlan hjá Atlantic Airways boðsend til Norrønu eftir einum persóni, sum hevði tørv á bráðfeingis læknahjálp.

Tað var klokkan umleið trý korter til eitt, at boðað varð frá, at eitt ferðafólk umborð hevði tørv á hjálp.

Sambært heimasíðuni hjá Vørn varð Norrøna stødd 23 fjórðingar eystur úr Skálhøvda.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. august 2022

Kvinna fekk skaða í fjøllunum

Tyrlan hjá Atlantsflog kallað til Kunoyar

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Bjargingartyrlan hjá Atlantsflog var mánadagin seinnapartin í Kunoy eftir eini kvinnu, sum var komin til skaða á einum gongutúri í høgu fjøllunum.

Heimasíðan hjá Vørn skrivar, at kvinnan hevði fingið skaða í armin meðan hon var stødd ovarlaga á Kunoynni.

Kvinnan varð flutt til Landssjúkrahúsið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. august 2022

Herverk við Djúpumýru

Onkur hevur m.a. skorið búmerki av nøkrum setrum – Sambært løgregluni er eingin undir illgruna í málinum

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Løgreglan hevur fingið fráboðan um, at onkur hevði framt herverk á nøkur setur á fótbóltsvøllinum við Djúpumýru í Klaksvík.

Talan var m.a. um nøkur setur á útskiftingarbonkinum, har onkur hevði skorið búmerkini av, segði vaktleiðarin á løgreglustøðini í Havn hósmorgunin.

Vaktleiðarin legði afturat, at eingin er undir illgruna í málinum enn.

(Mynd: Jákup Ósá/Norðlýsið)

Norðlýsið skrivar, at onkur eisini setti eld á nøkur setur í gamla skýlinum hjá KÍ. Sí fleiri myndir her.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. august 2022

Brúkti harðskap móti vakti

Ein persónur gjørdist óður, tá hann varð koyrdur úr einum skeinkistaði í Klaksvík, og ein bilur fekk skaða, tá eitt stakitt koppaði niður á hann

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fríggjanáttina varð eitt harðskapsmál meldað í Klaksvík.

Ein persónur varð koyrdur úr einum skeinkistaði í býnum, og viðkomandi gjørdist óður og brúkti harðskap móti einum vakti, sigur løgreglan.

Hetta var um klokkan eitt fríggjanáttina.

Á Summar Festivalinum hendi eisini eitt óhapp, har eitt stálstakitt, sum stendur rundanum festivaløkið, koppaði niður á ein bil.

Hetta hendi, tá onkur var á veg inn á festivaløkið. Hvønn talan er um vita tey ikki, sigur vaktleiðarin á løgreglustøðini, men Summar Festivalurin er tryggjaður, so helst fær eigarin endurgjald fyri skaðan á bilin harfrá.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. august 2022

Steno miðstøð til viðgerð av diabetes verður á Landssjúkrahúsinum

Á nýggjárinum byrja tær ítøkiligu fyrireikingarnar at seta tað í verk, sum stendur í virkisætlanini um viðgerðartilboð, fyribyrging, gransking og nýggjan bygning - Novo Nordisk grunnurin fíggjar

Nýggja diabetesmiðstøðin skal byggjast upp í bygning C á Landssjúkrahúsinum, sum er hvíti bygningurin til høgru (Mynd: ls.fo)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

“Uppskot um løgtingslóg um heimild at taka ímóti peningaupphædd frá Novo Nordisk Fonden”.

Soleiðis eitur fyrsta uppskotið til løgtingslóg í hesum tingárinum, sum varð lagt fyri tingið í gjár. Uppskotið snýr seg um at geva Kaj Leo Holm Johannesen, landsstýrismanni við heilsumálum heimild til at taka ímóti 121 milliónum krónum frá danska grunninum, og at upphæddin hesi komandi 10 árini verður brúkt til at fíggja rakstur og løgur innan viðgerð og gransking av diabetes (sukursjúku) og endokrinologiskum sjúkum annars, stendur at lesa í lógaruppskotinum.

Í tíðindaskrivi frá Heilsumálaráðnum í gjár verður nærri greitt frá, at talan er um eina sokallaða Steno miðstøð, sum verður sett á stovn á nýggjárinum.

Nú er lógaruppskotið lagt fyri Løgtingið, sum skal heimila landsstýrismanninum við heilsumálum at taka ímóti pengunum frá Novo Nordisk Fonden. Ætlanin er, at nevndin fyri Novo Nordisk Fonden á nevndarfundi í september fer at taka støðu til samstarvið og góðkenna játtanina, so farast kann undir Steno Miðstøðina frá 1. januar 2023, verður sagt í tíðindaskrivinum.

Kaj Leo Holm Johannesen (mynd: hmr.fo)

Kaj Leo Holm Johannesen, landsstýrismaður, fegnast um tilgongdina higartil og væntar sær nógv av nýggju Steno Miðstøðini og samstarvinum við Novo Nordisk Fonden.

- Við Steno Miðstøðini byrjar ein nýggjur kapittul í føroyskari heilsusøgu. Vit hava frammanundan eina vælvirkandi diabetesviðgerð, men við nýggju miðstøðini verða viðgerðartilboðini til fólk við diabetes og øðrum endokrinologiskum sjúkum lyft upp á eitt enn hægri stig enn í dag. Somuleiðis eri eg glaður fyri, at samstarvið við Novo Nordisk Fonden fer at styrkja granskingina innan diabetes og endokrinologi umframt heilsugransking sum heild í Føroyum, sigur landsstýrismaðurin.

Heilsumálaráðið og Novo Nordisk Fonden hava í eina tíð arbeitt við at gera eina virkisætlan um viðgerðartilboð, fyribyrging og gransking innan diabetes og endokrinologiskar sjúkur annars. Hetta er gjørt við støði í umfatandi fyrireikandi arbeiði saman við viðkomandi pørtum. Fleiri arbeiðsbólkar við heilsustarvsfólkum o.ø. eru settir, sum eru komnir við uppskotum um átøk at seta í verk. Virkisætlanin er orðað við støði í uppskotum hjá arbeiðsbólkunum.

Í virkisætlanini eru ein røð av viðgerðartilboðum innan diabetes og endokrinologiskar sjúkur annars umframt átøk innan fyribyrging. Talan er ikki bara um virksemið á sjálvari Steno Miðstøðini, men á øllum heilsuøkinum, t.d. hjá kommunulæknunum, sum í høvuðsheitum taka sær av sjúklingum við diabetes typu 2.

Stórur dentur verður harumframt lagdur á at menna og stimbra gransking innan diabetes og endokrinologi umframt granskingarundirstøðukervi.

At hýsa nýggju Steno Miðstøðini skal ein uppíbygging gerast á Landssjúkrahúsinum. Talan verður um at byggja upp í verandi bygning C, sum er hvíti bygningurin, ið vendir oman og niðan frá J. C. Svabosgøtu.

Á nýggjárinum byrja tær ítøkiligu fyrireikingarnar at seta tað í verk, sum stendur í virkisætlanini um viðgerðartilboð, fyribyrging, gransking og nýggjan bygning.

Samstarvið við Novo Nordisk Fonden verður galdandi í 10 ár og verður fíggjað við tilsamans 123 milliónum krónum. Upphæddin skal brúkast til at fíggja tey átøkini, sum Heilsumálaráðið og Novo Nordisk Fonden eru samd um at samstarva um. Eftir tey fyrstu 10 árini verður møguleiki fyri at leingja samstarvið við Novo Nordisk Fonden í fýra ár í senn.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. august 2022

Etika matstova letur upp á Høgabóli

Talan er um fyrru av tveimum nýggjum sushi-matstovum

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fólk á Skálafjarðarleiðini hava nú møguleika at fara út at eta sushi á matstovu í nærumhvørvinum.

Í gjár lat upp onnur Etika-matstovan í Føroyum - á Høgabóli.

Tað er eftirhondini 13 ár síðani, at Gist & Vist lat upp fyrstu Etika sushi-matstovuna upp á Áarvegnum í Havn. Síðan tá er hesin serligi japanski munnbitin, har klistrað rís, turkaður tari og ráir fiskabitar eru høvuðstættir, nærum blivin gerandiskostur – serliga í og rundan um høvuðsstaðin.

Nógv fólk vóru samankomin tá nýggja sushi matstovan á Høgabóli lat upp í gjár.

- Vit fara at brúka dagin í dag til at rigga tað seinasta til, og so gleða vit okkum at taka ímóti tykkum, tá vit lata upp fyri matstovugestum hósdagin, skrivar Etika á sosialu miðlunum.

Matstovan á Høgabóli er ikki einasta nýggja matstovan í Etika-ketuni, sum nú letur upp. Fyrsta dagin letur eisini ein nýggj matstova við Sundsvegin, ið er bygd í tilknýti til Á-handilin við Tórsbreyt. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. august 2022

Brimverjan í Hvalba liðugt umvæld

Sjálvt grótarbeiðið er liðugt, og nú skal nakað av betongdekkinum gerast sum tað siðsta, áðrenn arbeiðið er endaliga liðugt, sigur Hvalbiar kommuna

(Mynd: Hvalbiar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tá brimverjan í Hvalba fórst illani av brimi, ið var um mánaðarskiftið februar/mars 2020, bleiv støða tikin til at gera hana aftur.

Hvalbiar kommuna skrivar, at sjálvt grótarbeiðið nú er liðugt.

Tað er RTS, sum hevur gjørt arbeiðið, sum tey í kommununi siga er væl úr hondum greitt, og eru tey sera væl nøgd við tað.

Nú skal nakað av betongdekkinum gerast sum tað siðsta, áðrenn arbeiðið er endaliga liðugt, skrivar kommunan.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. august 2022

Fyrstu loftmyndirnar av nýggja eldgosinum í Íslandi

Tað spríkir úr íslendsku undirgrundini 40 kilometrar úr høvuðsstaðnum, Reykjavík

(Mynd: Almannavarnadeild ríkislögreglustjóra)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Seinnapartin fór at spræna úr einari 100 metrar langari sprungu í Meradølum, nærhendis Fagradalsfjall og 40 kilometrar úr íslendska høvuðsstaðnum, Reykjavík.

Jarðsjálvtar hava verið seinastu dagarnar og tað var bara spuriningur um tíð áðrenn groyti fór at spræna úr undirgrundini.

Almannavarnadeildin hevur lagt loftmyndir út av gosopinum í Meradølum.

(Mynd: Almannavarnadeild ríkislögreglustjóra)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. august 2022

Meradalur kann fyllast eftir einari viku

Millum 15 og 30 rúmmetrar spræna úr eldgosinum um sekundið

(Mynd: Mbl.is)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Um tað heldur fram at goysa við 30 rúmmetrum um sekundið í Meradali á Reykjanesi, so er dalurin fyltur upp um eina viku, sigur eldgosserfrøðingurin Þor­vald­ur Þórðar­son í samrøðu við mbl.is.

Tað spræna nú millum 15 og 30 rúmmetrar um sekundið úr eldgosinum, og um tað heldur sær á 15 rúmmetrum, tekur tað umleið tríggjar vikur áðrenn grótbræðingin hevur fylt dalin.

Floymir yvir í Meradali, kann vegurin á Suðurstrondini, vera í vanda, skrivar Morgunblaðið.

Eldgosið í Meradali er væl størri enn tað sum var við Fagradalsfjall í 2021. Sprungan sum at byrja við var 300 metrar lang er nú minkað til einar 200 metrar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. august 2022

Fimm til tíggju ferðir størri enn í fjør

Umleið 20 til 50 rúmmetrar av groyti spríkja úr sprunguni í Meradølum

(Mynd: Mbl.is)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Eldgosið sum mikudagin byrjaði í Meradølum á Reykjanesi, er fimm til tíggju ferðir størri enn útbrotið í Geldingardali í fjør.

Sprungan sum lat seg upp er tríhundrað metrar lang, og umleið 20 til 50 rúmmetrar spríkja úr um sekundið.

Tað er metingin hjá Magnús Tuma Guðmundsson frá íslendska universitetinum. Hann gjøgnumgekk støðuna á tíðindafundi fyri løtu síðani, skrivar Morgunblaðið.

Hann segði tó, at eldgosið ikki var so stórt, at infrakervið í løtuni er í vanda. Útbrotini eru longur vekk frá eldgosunum síðsta ár, men ansast skal kortini eftir.

Tað er trupult at meta um hvussu eldgosið fer at vera næstu dagarnar, men væntast kann, at nógvu jarðsjálvtarnir halda uppat. Hann greiddi eisini frá, at tað ikki er sannlíkt, at eldgos verður í øðrum økjum næstu tíðina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. august 2022

Næstu 100 til 200 árini verða javnan eldgos á Reykjanesi

Í løtuni bendir ikki á, at tað fer at goysa á Reykjanesi innan teir næstu dagarnar, men tað kann broytast skjótt, sigur gosfjallaserfrøðingur

(Savnsmynd: RUV)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

(Upptøka: Frá útbrotinum í Geldingadali í fjør)

- Vit eru farin inn í eina eldgos-árstíð. Spenningur er í allari Reykjanes-hálvoynni. Um eitt útbrot verður við Fagradalsfjall, Eldvørp ella Krýsuvík er ómøguligt at siga, men tað er heilt sikkurt, at tað fer at goysa á Reykjanesi, sigur gosfjallafrøðingur Ármann Hösk­ulds­son, í samrøðu við heimasíðuna hjá Morgunblaðnum.

Tey næstu 100 til 200 árini fer tað at vera ófriðarligt á Reykjanesi, og serfrøðingurin metir, at tað í hesari tíðini fara at vera millum 10 og 20 eldgos við jøvnum millumbili.

Ristingarnar eru tekin uppá, at vit koma út úr 700 til 800 tíðarskeiðinum, har spenningurin hevur verið bygdur upp. Nú er tíð at sleppa spenninginum.

- Tá fer Jørðin í hetta skifti við jøvnum jarðsjálvtum og regluligum eldgosum næstu 100 til 200 árini, sigur hann.

Ármann Hösk­ulds­son sigur við Morgunblaðið, at tað er ilt at siga um tað fer at goysa í dag ella í september.

- Í løtuni bendir so ikki á, at tað verður innan teir næstu dagarnar, men tað kann broytast uppá eina lítla løtu, sigur Ármann Hösk­ulds­son.

Nógvir jarðsjálvtar hava verið seinastu dagarnar. Tann harðasti var í gjárkvøldið, tá ein jarðsjálvti varð máldur til 5,4 á richter-stiganum. Eingin fólkastaði stóðst av sjálvtanum, men serliga í býnum Grindavík, tríggjar kilometrar frá jarðsjálvtanum, merktiskt tað væl.

(Hendan greinin varð skrivað áðrenn tað fór at goysa í Meradali)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. august 2022

Nýsæland letur landamørkini meira upp

Fyri fyrstu ferð í meira enn tvey ár, sleppa ferðandi úr øllum heiminum aftur at vitja í Nýsælandi

Í dag er ein stór løta, sigur Jacinda Ardern, forsætisráðharri í Nýsælandi (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Mánadagin lótu nýsælendsku landamørkini heilt uppaftur fyri vitjandi úr øllum heiminum – fyri fyrstu ferð, síðan landið stongdi landamørkini í mars 2020, tá korona var byrjað at gera um seg.

Nýsæland byrjaði eina stigvísa upplating í februar. Fyrst vóru tað bert nýsælendingar, sum kundu sleppa inn í landið, men síðani er latið meira og meira upp.

Frá mánanáttini hevur aftur verið møguligt hjá vitjandi og lesandi við visum at sleppa inn í landið, og latið er eisini uppaftur fyri ferðamannaskipum og stuttleikabátum.

Tað er tó krav fyri tey flestu, ið ynska at vitja í Nýsælandi, at tey skulu vera koppsett fyri koronu, og at tey skulu lata seg kanna fyri koronu tvær ferðir eftir komu til landið. Tó er einki krav um sóttarhald.

Jacinda Ardern, forsætisráðharri í Nýsælandi, sigur, at tað er ein stór løta.

Martin Stuart Nash, ráðharri í ferðavinnumálum sigur tað vera gott fyri lokalu vinnuna, at ferðamannaskip nú aftur sleppa at leggja at í Nýsælandi.

– Flestu vitjanirnar av ferðamannaskipum eru í heitu mánaðunum frá oktober til apríl, og summarið er okkara besta árstíð yvirhøvur. Hetta merkir, at full ferð kemur á vinnuna, sigur hann sambært Ritzau.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. august 2022

Bulgaria: Fjórða tjóðartingsvalið í tvey ár

2. oktober skulu bulgarar á val

Rumen Radev, forseti í Bulgaria á Nato-toppfundi í Madrid í juni (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í heyst skulu bulgarar á val.

Talan er um fjórða tjóðartingsvalið í tvey ár, og bulgarski forsetin, Rumen Radev boðar frá, at valið verður 2. oktober.

Í juni koppaði samgongan hjá Kiril Petkov forsætisráðharra, og fyrrverandi ráðharrin í arbeiðaramálum, Galab Donev varð av forsetanum valdur at standa á odda fyri einari skiftisstjórn, sum skal stýra landinum frá 2. august og fram til nýggj stjórn er skipað, skrivar DR.

Bulgaria stríðist í løtuni, eins og onnur ES-lond, við høgari inflasjón, og óvissuni um gassveiting orsakað av krígnum í Ukraina.

Fyrrverandi forsætisráðharrin, Kiril Petkov, sum var í ráðharrasessinum í tíðarskeiðnum 13. desember til í dag, vísti síðst í juni mánað 70 russisk sendifólk, sum vórðu ákærd fyri njósning, úr landinum. Eisini noktaði hann at gjalda fyri gass við rublum. Síðani sleit Russland gassveitingina til landið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. august 2022

Amerikanarar hava dripið leiðaran í al-Qaeda

Ein amerikansk drona gjørdi av við Ayman al-Zawahiri í Kabul sunnumorgunin, upplýsti amerikanski forsetin

- Rættvísin hevur vunnið frama. Fólk nýtast ikki longur at óttast henda drápsmannin, segði Joe Biden m.a. á tíðindafundi í nátt (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Leiðarin av islamska netverkinum al-Qaeda, Ayman al-Zawahiri, er dripin í einum álopi um vikuskiftið í afghanska høvuðsstaðnum, Kabul.

Tað upplýsti amerikanski forsetin, Joe Biden, í týsnáttina.

Álopið fór fram sunnumorgunin stutt eftir klokkan 6, lokala tíð, skrivar dr.dk.

Sambært Joe Biden kom ongin av familjuni hjá Ayman al-Zawahiri ella nakar annar sivilur til skaða undir álopinum.

Ein talsmaður fyri Taliban-rørsluna, sum situr við valdið í Afghanistan, váttar fyri Reuters, at tað um vikuskiftið var eitt dronuálop á eina íbúð í Kabul.

Taliban fordømir álopið og sigur, at talan er um brot á “altjóða grundreglur”.

Ayman al-Zawahiri sæst her saman við Osama bin Laden. Myndin er frá 1998 (Mynd: EPA)

Amerikanski forsetin, Joe Biden, sigur at amerikanarar við hesi gerðini hava gjørt nógvum fólkum eina tænastu.

- Rættvísin hevur vunnið frama. Hesin óndi yvirgangsleiðarin er ikki til meira. Fólk nýtast ikki longur at óttast henda drápsmannin, segði amerikanski forsetin, og helt fram:

- USA heldur fram við at vísa snarræði og evnini til at verja amerikanska fólkið móti teimum, ið ynskja at skaða okkum. Aftur hava vit gjørt greitt, at óansæð hvussu langa tíð tað tekur, og óansæð hvar tú fjalir teg, so vil USA finna teg og avvápna teg, um tú ert ein hóttan móti okkara fólki.

Sambært Joe Biden, spældi Ayman al-Zawahiri ein týðandi leiklut fyri al-Qaeda, tá yvirgangsálopið móti USA 11. september 2001 varð lagt til rættis.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. august 2022

Stórabretland: Størsta rentuhækkingin í 27 ár

Bank of England hækkar leiðandi rentuna við 0,50 prosentstig

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Bretski Bank of England hevur hækkað leiðandi rentuna við 0,50 prosentstig, og kemur hon sostatt upp á 1,75 prosentstig.

Sambært DR er hetta størsta rentuhækkingin í Stórabretlandi síðan 1995.

Rentuhækkingin kemur í kjalarvørrinum á høgu inflasjónini.

Bank og England metir, at inflasjónin fer at koma upp á 13 prosent í oktober, men kemur vend í.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. august 2022

USA formliga góðkent Nato-limaskap hjá Svøríki og Finnlandi

Sjey Nato-limalond, m.a. Turkaland og Ungarn, mangla framvegis at góðkenna limaskapin

Karin Ulrika Olofsdotter, svenska sendikvinnan í USA hitti Chuck Schumer, leiðari hjá demokratiska meirilutanum í Senatinum áðrenn atkvøðugreiðsluna mikudagin (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í farna mánað skrivaðu tey 30 limalondini í verjusamgonguni Nato undir skjøl um at loyva Finnland og Svøríki uppí felagsskapin, men áðrenn londini gerast ein veruligur partur av Nato, skal limaskapurin góðkennast í einstøku londunum.

Seint seinnapartin mikudagin varð Nato-limaskapurin hjá teimum báðum norðurlendsku londunum formliga góðkendur í USA, tá Senatið við stórum meiriluta atkvøddi fyri.

95 av 100 senatorum atkvøddu fyri, meðan ein atkvøddi ímóti, skrivar Ritzau.

Danmark var eitt av fyrstu londunum at góðkenna Nato-limaskapin hjá Svøríki og Finnlandi fyri einum mánað síðani, og sambært amerikanska miðlinum Washington Post mangla sjey lond framvegis at fáa hetta avgreitt.

Talan er m.a. um Ungarn og Turkland, sum áður hevur funnist at teimum báðum norðurlendsku londunum og m.a. lagt tey undir at stuðla yvirgangsfelagsskapum.

Tað er russiska innrásin í Ukraina, sum er orsøkin til, at Svøríki og Finnland avgjørdu at søkja um Nato-limaskap.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. august 2022