Afturval til Sambandsflokkin og Javnaðarflokkin

Sjúrður Skaale varð afturvaldur og Anna Falkenberg nývald á Fólkating

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Longu klokkan 22.35 mánakvøldið varð úrslitið av fólkatingsvalinum greitt. Tað gjørdist afturval til Sambandsflokkin og Javnaðarflokkin.

Eftir at úrslitið í Havn var tastað inn gjørdist greitt, at Sambandsflokkurin fekk 8.205 atkvøður, svarandi til 30,2 prosent av atkvøðunum. Tað er ein framgongd á 1,5 prosentstig. Javnaðarflokkurin fekk 7.682 og 28,2 prosent, ein framgongd á 2,3 prosentstig.

Anna Falkenberg (Mynd: Jens Kr. Vang)

Sjúrður Skaale (Mynd: Jens Kr. Vang)

Harvið eru Anna Falkenberg og Sjúrður Skaale vald í fólkatingið. Anna Falkenberg fekk 2.971 persónligar atkvøður og Sjúrður Skaale 3.806.

Næstflest á hesum listunum, og harvið eykafólk, eru ávikavist Johan Dahl við 784 atkvøðum og Ingilín D. Strøm við 678 persónligum atkvøðum.

Tjóðveldið fekk 4.933 atkvøður – 18,1 prosent. 0,7 prosentstig aftur.

Fólkaflokkurin fekk 4.210 atkvøður – 15,5 prosent. 8,6 prosentstig aftur

Miðflokkurin fekk 1.217 atkvøður – 4,5 prosent. Stillaði ikki uppseinast. Men náddi einum av málum sínum, nevniliga at fáa yvir túsund atkvøður, og harvið pengar úr danska statskassanum til politiska upplýsing.

Framsókn fekk 936 atkvøður – 3,4 prosent. 1 prosentstig fram (men ikki nóg mikið til at fáa part av donsku upplýsingarpengunum)

Jens Kr. Vang tók myndirnar. Fleiri myndir frá valkvøldinum síggjast her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. oktober 2022

Gott val fyri kvinnurnar

Væl meira enn triðja hvør atkvøða á fólkatingsvalinum fór til kvinnuligt valevni

Kvinnurnar á sambandslistanum fingu fleiri atkvøður enn menninir í gjár. Sama var galdandi hjá Tjóðveldi og Framsókn (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fólkatingsvalið mánadagin gjørdist eitt gott val fyri kvinnuligu valevnini. Tær fingu 36,1 prosent av atkvøðunum, og tað er rættiliga nógv meiri enn tey 19,3 prosentini, sum vórðu latin kvinnum á seinasta fólkatingsvali.

Á valinum fingu teir 36 menninir, sum vórðu uppstillaðir, 57,9 prosent av atkvøðunum, meðan tær 24 kvinnurnar fingu 36,1 prosent. Tey seks prosentini, sum eru eftir, eru listaatkvøður.

Tað merkir, at menninir í miðal fingu 437 atkvøður í part, meðan kvinnurnar fingu 408.

Tað vóru kvinnurnar á tjóðveldislistanum, sum kláraðu seg lutfalsliga best. Tær fingu 59,9 prosent av atkvøðunum á tjóðveldislistanum. Á listanum hjá Framsókn stóðu kvinnurnar fyri 54,9 prosentum.

Á sambandslistanum vóru kvinnurnar eisini við yvirlutan, tí við 49 prosentum av atkvøðunum, fingu tær fleiri enn menninir, tí rættiliga nógvar atkvøður, 571 svarandi til 7 prossent vóru listaatkvøður hjá Sambandsflokkinum.

Í hinum flokkunum vóru menninir við yvirlutan.

Á javnaðarlistanum fingu kvinnurnar 22,7 prosent, á fólkaflokslistanum fingu kvinnurnar, kvinnan, 13,5 prosent og hjá Miðflokkinum fingu kvinnurnar 0% tí har var ongin kvinna.

Í 2019 fingu kvinnurnar 19,3 prosent av øllum atkvøðunum. Her var ongin listi, har tað vóru fleiri atkvøður til kvinnur enn menn. Besta úrslitið høvdu kvinnurnar hjá Framsókn, sum tá fingu 42,6 prosent og hjá Tjóðveldi, sum fingu 38,7 prosent. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. november 2022

Valluttøkan nakað hægri enn seinast

27.159 av teimum 38.398, ið høvdu valrætt, greiddu atkvøðu mánadagin. Hetta svarar til 71,3 prosent, ið er júst eitt prosentstig hægri enn í 2019

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í valstríðinum hevur áhugin fyri hesum fólkatingsvalinum ikki altíð tykst at verið so stórur, og ivamál hevur verið um valluttøkuna.

Tað hevur millum annað verið mett, at tað at valið ikki var ein frídag hesuferð – fyri fýra árum síðani høvdu nógv fleiri frí, tí fólkatingsvalið fall á grundlógardegnum - fór at hava ávirkan á valluttøkuna.

Í ár vóruu eisini viðurskifti sum veður og langar bíðirøðir á Hálsi nevnd sum frágreiðing uppá, hví valluttøkan møguliga fór at vera lægri enn í 2019, men tá ið talt var saman gjørdist greitt, at valluttøkan varð 71,3 prosent, ið er júst eitt prosentstig hægri, enn tað var í 2019.

38.398 fólk kring landið høvdu valrætt, og tað er eru beint yvir 1.100 fólk fleiri enn í 2019. Samanlagt 27.159 greiddu atkvøðu .

Um hugt verður eftir størsta valstaðnum, so var valluttøkan líka yvir eitt prosentstig hægri enn seinast, og á næststørsta valstaðnum, Klaksvík, var munurin eitt lítið sindur størri.

Fyri átta árum síðani var valluttøkan til fólkatingsvalið 65,5 prosent.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. november 2022

Veljarakanningin rakti óvanliga rætt

Kanningin hjá Spyr.fo á Portalinum fyri viku síðani, lá bert 3,3 prosentstig frá endaliga úrslitinum av fólkatingsvalinum

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tá Portalurin í undanfarnu viku kundi kunngera, at Sambandsflokkurin fór at vinna fólkatingsvalið framman fyri Javnaðarflokkinum, var talan um eina rættiliga neyva mynd av veruleikanum, sum hann vísti seg at vera út móti midnátt mánakvøldið.

Spyr.fo spáddi – bygt á svar frá 500 veljarum – at Sambandsflokkurin og Javnaðarflokkurin fóru at fáa umboð á fólkatingi við ávikavist 29,9 og 27,3 prosentum av atkvøðunum.

Tá úrslitið var greitt mánakvøldið, høvdu hesir flokkar fingið 30,2 og 28,2 prosent, eitt frávik á 0,3 og 0,9 prosentstig. Tað má sigast at vera rættiliga væl rakt.

Tjóðveldið varð spátt at fáa 18,7 prosent – verulgikin gjørdist 18,1, 0,5 prosentstig viðsíðuna av.

Størst frávik var viðvíkjandi Fólkaflokkinum, ið varð spáddur at fáa 16,7 prosent, men fekk 15,5 prosent – eitt frávik á 1,1 prosentstig.

Eisini fyri teir smáu flokkarnar varð væl rakt, 0,2 og 0,1 prosentstig við síðurnar av.

Tilsamans var frávikið, tá tað verður talt saman 3,3 prosentstig.

Seinni í farnu viku gjørdi Spyr.fo enn eina kanning, hesaferð fyri Kringvarp Føroya. Tann kanningin rakti ikki líka væl. Her var samlaða frávikið 7,9 prosent har størsta eisini varð galdandi fyri Fólkaflokkin, har kanningin rakti 3,4 prosentstig við síðurnar av. Næststørsta var kanningartalið fyri Sambandsflokkin, ið var 2,9 prosentstig við síðurnar av. Fyri hinar flokkarnar lá frávikið á 0,6 prosentstig og harundir.

Verður miðal fyri tær báðar seinastu kanningarnar tikið, er talan um eitt samlað frávik á 5,5 prosentstig, harav tað størsta – fyri Fólkaflokkin – var 2,2 prosentstig.

Vinnararnir á valinum mánakvøldið, Sjúrður Skaale og Anna Falkenberg (Mynd: Jens Kr. Vang)

Rakti persónarnar eisini

Eisini tá hugt var at teimum einstøku valevnunum, rakti Spyr.fo rætt. Nógv mundu ógvast við, tá vit í Blaðnum Vikuskifti leygardagin kundu kunngera hvørji stóðu til at vinna fólkatingsvalið. Sjúrður Skaale var ikki óvæntaður, men tað var Anna Falkenberg.

Spyr.fo metti Onnu Falkenberg at verast toppskorari á sambandslistanum við 21 prosentum. Hon fekk nógv fleiri, nevniliga 36,3 prosent. Kanningin vísti eisini, at Johan Dahl fekk næstflest og Kaj Leo Holm Johannesen triðflest, og tað helt.

Kanningin spáddi Sjúrð Skaale at gerast toppskorari á javnaðarlistanum við 44 prosentum – hann fekk næstan 50 prosent tá samanumkom. Kanningin spáddi Barbaru Apol Gaardlykke og Ingilín D. Strøm at koma næstar honum. Tað helt ikki heilt. Ingilín gjørdist nummar tvey og Barbara nummar fýra eftir Aksel V. Johannesen, tá samanum kom.

Tjóðveldisúrslitið rakti plett, Bjørt Samuelsen framman fyri Høgna Hoydal og Liljan Weihe. Kanningin spáddi Bjørt og Høgna at liggja á jøvnum.

Á fólkaflokslistanum kláraði spyr.fo ikki at spáa Jógvan á Lakjuni at fáa flestar atkvøður, men rakti annars tey trý við flest atkvøðum, nevniliga Jørgen Niclasen, Jógvan á Lakjuni og Beinir Johannesen.

Svarpanelið verður víðkað

Allan Dalsgarð, sum stendur fyri kanningunum hjá Spyr.fo hevur verið fyri ávísum kritikki, síðan hann byrjaði hetta slagið av kanningum.

Her undir fólkatingsvalstríðum hevur fyritøkan útsett fyri ágangi í Grønlandi, tí serfrøðingar har ikki vildu vita av metodunum, sum vórðu brúkt í eini veljarakanning, sum grønlendska deildin av spyr.fo gjørdi fyri grønlendska kringvarpið KNR.

Eisini í Grønlandi vísti tað seg, at kanningin ikki var heilt av leið. Aperaa.gl, sum grønlendska deildin eitur, rakti rætt tá hon spáddi, at Siumut fór at vinna framman fyri IA, men rakti tó ikki undirtøkuna eins væl og í Føroyum. Størsta frávikið var 3,2 prosentstig. Samlaða frávikið í Grønlandi var 10,0 prosentstig.

Allan Dalsgarð hevur tikið kritikkin til eftirtektar, og upplýsti í vikuni, at Spyr.fo er við at umskipa arbeiðsgongdirnar í sambandi við veljarakanningar, og ætlanin er í næstum at víðka um hvussu nógv, ið spurd vera frá núverandi 500 til upp í kanska 900, upplýsir Allan Dalsgarð.

Allan Dalsgarð, spyr.fo (Savnsmynd)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. november 2022

Tey reyðu vunnu í Danmark - í seinastu løtu

Í seinastu løtu kom reyði blokkurin upp á 87 tingsessir – og tað er meiriluti, um tey reyðu í Føroyum og Grønlandi verða tald við

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Donsku veljararnir – og politikararnir – máttu bíða sum á nálum líka til tey allar seinastu 0,2 prosentini – valstaðið kallað Rådmandsgade skole á Nørrebrúgv – vórðu upptald áðrenn tað kundi staðfestast, hvat úrslitið av fólkatingsvalinum gjørdist.

Tað var tann teoretiski møguleikin fyri, at reyði blokkurin kundi fara úr 86 upp á 87 tinglimir til allar seinast.

Tí við 87 limum, so kundi staðfestast, at reyði vongurin hevur varðveitt meirilutan, men tá er tað saman við atkvøðuni hjá Sjúrði Skaale og so teimum báðum “reyðu” grønlendsku fólkatingslimunum, sum vóru væntandi.

Og tað var júst tað, ið hendi. Hesin eini vunni tingsessurin hevði alt at siga. Spenningurin var so stórur, sum ongin á Christiansborg kann minnast hann fyrr.

Tað lá annars til, at Lars Løkke og Moderaterne, skuldu gera av, hvønn veg valdið skuldi koppa. Men í síðsta enda hendi tað ikki. Moderaterne fingu eitt gott val og fingu 16 fólk á fólkating.

Úrslitið av valinum gjørdist

A – Socialdemokratiet, 27,5% (+1,6) – 50 sessir (+2)
V – Venstre, 13,3% (-10,1) – 24 (-19)
M – Moderaterne, 9,3% (+9,3) – 16 (+16)
F – Socialistisk Folkeparti 8,3% (+0,6) – 15 (+1)
Æ – Danmarksdemokraterne 8,1% (+8,1) – 14 (+14)
I – Liberal Alliance 7,9% (+5,6) – 14 (+10)
C – Konservative  5,5% (-1,1) – 10 (-2)
Ø – Enhedslisten 5,2% (-1,7) – 9 (-4)
B – Radikale 3,8% (-4,8) – 7 (-9)
D – Nye Borgerlige 3,7% (+1,3) – 6 (+2)
Å – Alternativet 3,3% (+0,3) – 6 (+1)
O – Dansk Folkeparti 2,6% (-6,1) – 5 (-11)
Q – Frie Grønne 0,9% (+0,9 – 0
K – Kristdemokraterne 0,5% (-1,2) - 0

Í Grønlandi var afturval til Siumut við Aki-Matilda Høegh-Dam og IA við Aaja Chemnitz.

Hóast reyði blokkurin fekk meiriluta, avgjørdi Mette Frederiksen, forsætisráðkvinna at biðja drotningina um at verða loyst úr embætinum sum stjórnarleiðara, tí hennara ynski er at fáa skipað nýggja stjórn.

Eftir drotningsumfar, hevur Mette Frederiksen nú fingið litið upp í hendur at finna nýggjan stjórnarmeiriluta. Tær samráðingarnar byrjaðu í gjár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. november 2022

Føroyska Sólbjørg vald á Fólkating

Varð fyrstvald hjá Liberal Alliance í Norðurjútlandi

Sólbjørg Jakobsen (Mynd: Liberal Alliance)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tað verða minst tríggir føroyskir limir á fólkatingi hetta komandi valskeiði.

Dagin eftir valið í Danmark gjørdist greitt, at Sólbjørg Jakobsen úr Runavík er vald á fólkating. Hon stillaði upp fyri Liberal Alliance fyri norðurjúska valdømið. Sólbjørg fekk 4.421 persónligar atkvøður.

Liberal Alliance fekk eitt sera gott val í gjár, og fekk 16 fólkatingslimir valdar. Ein teirra er føroyingurin Sólbjørg, sum býr í Vestbjerg, beint norðan fyri Aalborg, og sum stóð á odda fyri Liberal Alliance í Norðurjútlandi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. november 2022

Gott val hjá hálvu føroyingunum

Hálvu føroyingarnir á fólkatingi, Bjørn Brandenborg og Thomas Danielsen, fingu ávikavist góðar 11.167 og 7.568 atkvøður á valinum í gjár

Bjørn Brandenborg (Mynd av Facebook)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tríggir føroyingar vórðu valdir á fólkating í hesi vikuni. Umframt Sjúrð Skaale og Onnu Falkenberg, varð eisini Sólbjørg Jakobsen vald fyri Liberal Alliance í Norðurjútlandi.

Men støddfrøðiliga er veruliga talið av føroyingum á fólkatingi fýra. Tí teir báðir hálvu føroyingarnir á fólkatingi vórðu báðir afturvaldir.

Talan er um sosialdemokratin Bjørn Brandenborg og vinstramannin Thomas Danielsen, sum báðir hava føroyska mammu.

Bjørn Brandenborg – hann er beiggi Pernille Brandenborg, sum er føst á føroyska hondbóltslandsliðnum – fekk eitt gott val, og varð afturvaldur við 11.167 persónligum atkvøðum í stórvaldøminum fyri Fjón. Tá hann varð valdur á fólkating á fyrsta sinni í 2019 fekk hann góðar 5.000 atkvøður. Í løtuni hevur hann fingið fimtflestar atkvøður millum sosialdmokratarnar, tey fýra, sum hava fingið fleiri atkvøður enn Bjørn, eru øll ráðharrar/-kvinnur, nevniliga Mattias Tesfaye, Nicolai Wammen, Magnus Heunicke og Mette Frederiksen.

Umframt at hava føroyska mammu, so hevur Bjørn Brandenborg eisini føroyska unnustu, Beinta Kristoffersen úr Hoyvík. Tey eiga tvey børn saman. Tey búgva í Svendborg.

Thomas Danielsen, her saman við Bárði á Steig Nielsen, løgmanni (Mynd: Sverri Egholm)

Thomas Danielsen trygt afturval eisini

Hin hálvi føroyingurin, sum fekk afturval, var tingbólkaformaðurin hjá Venstre, Thomas Danielsen, sum fekk 7.568 atkvøður í Vesturjútlandi.

Thomas Nolsøe Danielsen hevur eisini føroyska mammu. Thomas er maðurin, sum fáar dagar undan fólkatingsvalinum óvæntað kom til Føroyar fyri at geva føroysku partamonnum og -kvinnum lyfti um eitt nú nýtt fongsul.

Thomas Danielsen er 39 ára gamal og býr í Holstebro. 

--

Eftir at henda greinin stóð á Portalinum hevur lesari gjørt okkum vart við, at enn ein føroyingur av føroyskari ætt situr á fólkatingi, nevniliga vinstrakvinnan Sophie Løhde, sum fekk 12.210 persónligar atkvøður í Norðursælandi.

Sophie Løhde, sum var ráðkvinna í m.a. heilsu- og eldramálum í undanfarnu stjórn, hevur ommu av Tvøroyri.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. november 2022

Róland í Skorini fingið franska heiðursteknið akademisku pálmarnar

Róland er sostatt riddari í franska heiðurstekninum akademisku pálmarnar, sum Napoleon Bonaparte legði lunnar undir longu í 1808

Róland í Skorini her saman við abbabørnum umframt franska sendiharrranum í Danmark (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Mikudagin handaði franski sendiharrin í Danmark, Christophe Parisot, Rólandi í Skorini franska heiðursteknið “l’Ordre des Palmes académiques, grade chevalier”. 

Tað vil siga, at Róland er riddari í franska heiðurstekninum akademisku pálmarnar, sum Napoleon Bonaparte legði lunnar undir longu í 1808, tá hann var keisari, at heiðra undirvísarar og granskarar innan hægri lestur. Í 1955 staðfesti franski forsetin, René Coty, akademisku pálmarnar sum eitt heiðurstekin við trimum tignarstigum.

Róland í Skorini fær heiðursteknið fyri á serliga virknan hátt at hava breitt út vitan um franskt mál, franska mentan og annars ymsa vitan um Frakland alt sítt professionella lív, men eisini í øllum lívsins viðurskiftum.

Her í Føroyum kenna vit Róland sum eldhugaðan studentaskúlalærara í fronskum og religión, sum ongantíð setist aftur, tá boð eru eftir hansara servitan, antin í útvarpi, sjónvarpi, til ráðstevnur, kristiligar fundir, í tulking og skeiðsvirksemi og mongum øðrum høpum.

Róland varð føddur í 1948, tók studentsprógv í Hoydølum í 1968 og magistaraprógv í fronskum og religión í 1975 frá Århuus Univeristeti og Oslo Universiteti.

Róland er giftur við Elsu í Skorini, fødd Absalonsen, og eiga tey børnini Pól, Stefan, Heina og Mariu eins og 13 abba- og ommubørn.

Nógvar í tali eru námsferðirnar til Paris, Rennes, Fougères, Marseille og aðrastaðni, har ein fastur táttur var at vitja ein samstarvsskúla og knýta bond millum næmingar og lærarar úr Føroyum og Fraklandi. Mangar eru temaferðir Rólands til Fraklands í frítíð síni til at seta seg meira inn í samfelagið har, søgu og mentan sum heild, men ikki minst søgu Huguenottana, meira inn í holocaust í Fraklandi og nazitíðina sum heild, í onnur franskttalandi øki, t.d. eitt langt skeið um samfelag, mál, mentan og religión í franskttalandi afrikanska landinum Senegal og so framvegis.

Sum lærari og lestrarvegleiðari hevur hann eggjað øðrum til og sett nýggjar fransktlærarar við. Og seinnu árini hevur hann arbeitt við og saman við Sprotanum givið út franskt/føroyska orðabók – tann fyrsta og einasta av sínum slagi.

Og framvegis er Róland javnan at hoyra sum viðmerkjari í m.a. Kringvarpi Føroya, tá forsetaval ella parlamentsval er í Fraklandi ella onkur onnur sermerkt hending.

Netverk Rólands er tí stórt og fjølbroytt í dag, har lívlong vinabond eru knýtt og støðugt hildin viðlíka, tí hann ferðast ótarnaður frá føroyskum veruleika inn í franskan og so aftur í føroyskan í tvørfakligum, tvørmentanarligum og fleirmálsligum lættleika.

Sverri Egholm tók myndirnar. Fleiri myndir eru at síggja her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. november 2022

Martin Zachariasen verður nýggjur rektari á Setrinum

Gongur í fótasporunum hjá pápanum, Peturi Zachariassen, sum var rektari á Setrinum frá 1987 til 1990

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Nú er greitt, hvør skal standa á odda fyri Fróðskaparsetri Føroya sum nýggjur rektari, tá Chik Collins leggur frá sær á nýggjárinum.

Talan er um 55-ára gamla Martin Tvede Zachariasen, sum frammanundan er atknýttur professari í teldufrøði og prorektari fyri góðsku og útbúgving á Setrinum.

Martin er fyrrverandi rektari á IT-Universitetinum í Keypmannahavn, og hetta seinasta árið hevur hann eisini stuðlað Setrinum við at skipa nýggju master-útbúgvingina í dátuvísindum, sum Náttúruvísindadeildin bjóðar út næsta lestrarár.

Útbúgvingarliga bakgrundin hjá Martini er ph.d. og dr.scient. í teldufrøði frá Universitetinum í Keypmannahavn, har hann eisini var leiðari á Teldufrøðideildini frá 2008 til 2014. Frá 2015 til 2018 var hann dekanur á Náttúruvísindadeildini á Syddansk Universiteti, til hann fór í starv á IT-Universitetinum í Keypmannahavn.

Hansara útbúgvingarleið byrjaði annars á Fróðskaparsetrinum, har hann millum tey fyrstu stóð bachelorprógv í teldufrøði í 1989, og so gongur hann eisini í fótasporunum hjá pápanum, Peturi Zachariassen, sum var rektari á Setrinum frá 1987 til 1990.

- Eg gleði meg til at taka við starvinum sum rektari fyri Fróðskaparsetur Føroya. Líka síðani eg fekk bachelorútbúgving mína her, havi eg havt eitt tætt tilknýti til Setrið, og eg havi altíð nýtt høvi til at minna føroyska samfelagið á tann stóra týdningin, sum okkara universitet hevur fyri Føroyar. Eg merki góðan og hollan politiskan stuðul til Setrið, og eg vóni, at eg gerist rektarin, sum umsíðir fær savnað Setrið – sum fremsta vitanardepil landsins - í eitt felags universitetskampus, sigur Martin Tvede Zachariasen.

Tilsamans átta umsóknir vóru til starvið sum rektari á Fróðskaparsetri Føroya.

Ein samd setanarnevnd mælti til at seta Martin Tvede Zachariasen í starvið, og eitt samt stýrið fyri Fróðskaparsetur Føroya gjørdi av at seta hann sum nýggjan rektara.

Martin Tvede Zachariasen tekur við starvinum sum rektari fyri Fróðskaparsetur Føroya á nýggjárinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. november 2022

Nevndarlimur í Miðflokkinum tekur frástøðu frá orðum Jenisar

Ikki rætt at útihýsa ein ávísan bólk av fólki, sigur Rósa Tyril Gaardlykke

Rósa Tyril Gaardlykke

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

- Eg havi heitt á formannin um at gera greitt fyri almenninginum, at tað ikki er hetta hann ynskir, men hann noktaði – tí kenni eg meg noydda sjálv at melda út, at hatta er ikki nakað, ið allur flokkurin stendur aftanfyri.

Soleiðis skrivar Rósa Tyril Gaardlykke, limur í floksstjórn Miðfloksins, í eini skrivi, sum er sendur almenninginum.

Hon sipar til útsøgnina hjá Jenisi av Rana, floksformanni, tá hann undir valstríðnum segði í kringvarpinum, at hann ikki kundi stuðla einum persóni, sum hevur eina homoseksuella lívsførslu, at gerast forsætisráðharri í Danmark, tí tað er “í stríð við hansara grundlóg”.

“Jenis hevur sjálvandi rætt til sína meining, men eftir mínum tykki er tað eina átalu vert at siga seg ikki kunna samstarva við ein politikara orsaka av hansara privatlívi”, skrivar Rósa Gaardlykke Tyril í skrivinum, sum kann lesast í fullum líki á leinkjuni herundir.

Les á lesarin.fo: Eingin fer væl av at annar fer illa 

Eisini Trúboðin talar at

Eisini miðilin Trúboðin hjá Heimamissiónini hevur grein, sum vísir á, at landsstýrismaðurin mistók seg tá hann segði, at “...tað er í stríð ímóti tí grundlóg, sum eg persónliga havi, og sum Miðflokkurin hevur, og sum eg eisini haldi, at Føroyar hava”

Talan er um ein blogg, sum Carsten Fonsdal Mikkelsen hevur skrivað. Carsten er trúboðari og eitt av redaktiónellu starvsfólkunum hjá Trúboðanum, men til júst hesa greinina verður víst á, at talan er um eitt persónligt sjónarmið.

Les á truboðin.fo: Í einum sjónarmiði mistók Jenis seg nokk 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. november 2022

– Tað er ikki fyri at fylgja mótanum

Burðardygd hevur altíð verið ein partur av menningini av virkseminum hjá Føroya Bjór

– Tað er ikki fyri at fylgja mótanum, at Føroya Bjór ger stórar íløgur í burðardyggar loysnir, sigur Einar Waag, stjóri í Føroya Bjór (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Burðardygd hevur altíð verið ein partur av menningini av virkseminum hjá Føroya Bjór.

Tað sigur Einar Waag, stjóri í Føroya Bjór.

– Tað er ikki fyri at fylgja mótanum, at Føroya Bjór ger stórar íløgur í burðardyggar loysnir. Føroya bjór ger áhaldandi íløgur fyri at menna virksemið í fyritøkuni, og burðardygd er millum fremstu raðfestingarnar á kravslistanum, tá ið vit fyrireika nýggjar íløgur, sigur hann í grein á heimasíðuni hjá Vinnuhúsinum.

Nýggjasta íløgan á burðardyggu kósini er eitt spildurnýtt og framkomið anlegg, sum ger tað møguligt at endurnýta CO2 frá øl framleiðsluni til sodavatnsframleiðslu, sigur hann.

– Framyvir fer nærum einki CO2 frá øl framleiðsluni út í atmosferuna. Hetta verður nærum alt endurvunnið og brúkt til sodavatnsfram­leiðs­luna. Henda íløgan minkar ikki bara um CO2 útlátið við at endurvinna CO2 frá ølframleiðsluni. Nú sleppa við eisini undan CO2 útlátinum av at innflyta CO2 til sodavatnsframleiðsluna, greiðir stjórin frá.

Næsta stóra íløgan hjá fyritøkuni á burðardyggu leiðini verður vónandi eldrivnar dampketlar til øl og whiskey.

– Í løtuni kanna vit møguleikarnar fyri at skifta dampketlarnar til øl og whiskey framleiðsluna út til eldrivnar dampketlar. Hetta verður vónandi næsta stóra íløgan hjá Føroya Bjór á burðardyggu leiðini, men streymveitingin frá SEV kann vera ein avbjóðing, sum má loysast, áðrenn vit kunnu fremja hesa íløguna.

 – Annars arbeiða vit áhaldandi við at menna loysnir til at gagnnýta avlopshita, og allar íløgur í maskinur, amboð og onnur rakstrargøgn fylgja grøna profilinum hjá Føroya Bjór, sigur Einar Waag.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. oktober 2022

Nýtt gistingarhús byggjast í Klaksvík

Byggikostnaðurin av hotellinum við 81 kømrum er mettur til umleið 150 milliónir krónur. Ætlanin er at fyrstu gestirnir liggja nátt í apríl 2025

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Eitt felag er nú stovnað við tí endamáli at byggja eitt nýtt hotel í Klaksvík.

Íleggjarnir eru Christian í Grótinum, LÍV, Betri, Varðin og Íløgufelagið Víkin (16 lokal feløg í Norðoyggjum), sum tilsamans hava játtað at seta 50 milliónir krónur í partapeningi í felagið. Íleggjarnir hava í fyrstu atløgu valt at seta tilsamans 5 milliónir krónur í felagið at fyrireika verkætlanina. Um fyrireikingarnar ganga væl, so verður partapeningurin hækkaður, so skjótt klárt er at byggja. Tað verður eftir ætlan Gist&Vist, sum skal reka hotellið.

Samlaði byggikostnaðurin er mettur til umleið 150 milliónir krónur. Tá er klárt at taka hotellið í nýtslu.

Ferðavinnan hevur stóran týdning fyri Føroyar og eru Norðoyggjar væl vitjaðar við nógvum góðum og spennandi tilboðum til tey vitjandi. Miðbýurin í Klaksvík hevur ment seg nógv seinnu árini og skjótt letur eitt nýtt og stórt mentanarhús upp. Sum ein natúrligur liður í hesi gongd meta íleggjarnir, at løtan er tann rætta at byggja eitt gott hotel í Klaksvík at tæna teimum vitjandi í norðari parti av Føroyum.

Klaksvík hevur eitt virkið vinnulív, umframt nógva ítróttin, sum øll fáa gagn av nýggja hotellinum.

Tað eru Ósbjørn Jacobsen Arkitektar, sum hava teknað hotellið, sum verður staðsett beint norðanfyri Biskupstorg út móti Vágni, við góðum útsýni í allar ættir. Høvuðsinngongdin verður suður móti Biskupstorgi. Nakað eystanfyri hotellið er nýggja kappróðrarneystið um at vera liðugt og miðskeiðis millum neystið og hotellið verður fyribils parkering við inngongd til ráðstevnuhøll og vælveruøkið á hotellinum. 

Hotellið hevur 81 rúmlig kømur við 4 stjørnum, eina matstovu og fundarsal til 300 fólk.

Gongst sum ætlað, verður farið í holt við at byggja nýggja hotellið á vári í 2023 og er ætlanin at fyrstu gestirnir skulu flyta inn í apríl 2025.

Við givnu staðsetingini av nýggja hotellinum fær Klaksvík ein týðandi og eyðsýndan bygning:

• við eini serstakari staðseting, partvís í sjónum,
• ið kemur at liggja mitt í hjartanum í býnum,
• ið kann gerast ein altjóða ráðstevnu miðdepil

Arbeiðsheitið fyri verkætlanina er BISK hotel.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. november 2022

Møguligt at Heðin tekur eina vakt afturat

Nú fáa vit at síggja hvussu tað verður, sigur borgarstjórin í Havn

Heðin Mortensen (Savnsmynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tað kann vera, at Heðin Mortensen aftur stendur á valevnislistanum til kommunuvalið í 2024. Í øllum førum vil hann ikki siga, um hetta verður seinasta vaktin á brúnni ella ikki.

Hetta kom fram í sendingini “Ljóarin” í útvarpinum hósdagin. Bókin “Heðin”, sum Hilmar Jan Hansen og Óla Jákup Rólantsson hava skrivað, varð umrødd, og ein kapittul í bókini eitur “Einaferð enn út á dekkið”.

Kapittulin snýr seg um at Heðin Mortensen aftan á valið í 2020 aftur kom á ovastu rók í Tórshavnar býráði eftir fýra ár úti í kuldanum og í andstøðu.

Verður hetta seinastu teinur úti á brúnni á Vaglinum, Heðin, spurdi Ingi Rasmussen, journalistur í útvarpinum.

- Nei, eg dugi ikki at svara uppá tað. Nú eri eg komin út á dekkið aftur, eg havi ikki lagt at kei enn, so nú fáa vit at síggja hvussu tað verður, svaraði Heðin Mortensen.

- Mær dámar væl og eg elski hetta arbeiðið sum eg geri nú. Tað er tað, sum drívur verkið.

(Mynd: Sverri Egholm)

At Heðin Mortensen ikki slapp at halda fram sum borgarstjóri aftaná valið í 2016 kom óvæntað, eisini á Heðin sjálvan, men hesaferð verður hann helst meira fyrireikaður til tað.

Tað er ikki soleiðis at tú stúrir fyri tí degnum tá tú fert av brúnni?

- Nei nei slett ikki, tí tá eri eg nokk meira fyrireikaður enn tíðarskeiðið tú nevnir. Tí eg rokni við at tá taki eg avgerðina sjálvur, tá vit koma so langt. Nú fáa vit at síggja, sigur Heðin Mortensen.

Heðin Mortensen er 76 ára gamal.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. november 2022

Dátur frá mars verða kannaðar í Føroyum

Jarðfrøðingurin Uni Árting er nú partur av Mars 2020 Science Team hjá Nasa

Uni Árting, granskari

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Sum liður í at arbeiða við dátunum frá mars-rovaranum, Perseverance, sum koyrur á mars, hevur vísindatoymið hjá Nasa fingið ein føroyskan lim. Granskarin Uni Árting, sum arbeiðir hjá Jarðfeingi, er vorðin partur av hesum altjóða vísindatoyminum.

Tá jarðfrøðingurin Hans R. Amundsen við toyminum AMASE (Arctic Mars Analog Science Expedition) leitaði eftir støðum at royna tól, ið kundu nýtast til at seta á Perseverance, fall valið á Føroyar, tí jarðfrøðin her var mett at vera lík tí, ein fór at síggja á Mars.

Her gjørdist Uni sum serfrøðingur í føroysku jarðfrøðini partur av arbeiðinum í Føroyum, har tey m.a. kalibreraðu tólini, sum í løtuni verða nýtt til at lýsa jarðfrøðina á mars.

Tá Perseverance kom til mars, vísti tað seg, at jarðfrøðin har var so meinlík føroyskari jarðfrøði, at Uni varð biðin um at gerast partur av toyminum, ið arbeiðir við dátunum, sum koma frá rovaranum á mars.

- Enn er hetta nýtt, men eg havi altíð havt áhuga fyri jarðfrøði, sólskipanini og gongustjørnunum, og tí er tað heilt víst ein dreymur at arbeiða ítøkiliga við rúmdargransking. Mín partur av hesi gransking er at nýta tað vitan, eg havi ognað mær um føroyska jarðfrøði, síðani eg byrjaði at arbeiða á Jarðfeingi í 2004, sigur Rúni Árting.
- Tað er gleðiligt at síggja, hvussu grundgransking í føroyskari jarðfrøði letur hurðina upp fyri samstarvi bæði yvir um hav og heilt upp á okkara nærmastu gongustjørnu. Tað er ein staðfesting av, at føroysk servitan um jarðfrøði og arbeiðið, sum dagliga fer fram á Jarðfeingi, er fult á støði við aðrar jarðfrøðistovnar kring heimin, sigur Niels Christian Nolsøe, stjóri á Jarðfeingi. 

Tíðindaskriv frá Jarðfeingi

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. november 2022

Árnafjarðartunnilin skotin ígjøgnum týsdagin

Árnafjarðartunnilin er tann styttri av nýggju tunlunum norður um Fjall, og týsdagin verður seinasta skotið latið av. Tunlarnir verða væntandi lidnir á heysti í 2024

(Mynd: Landsverk)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Nú verður síðsta skotið latið av í Árnafjarðartunlinum. Tiltakið verður á kajøkinum í Ánunum týsdagin klokkan 14.

Á kajøkinum í Ánunum, fer Sigurd L. Lamhauge, stjóri á Landsverki, at bjóða vælkomin. Síðani heldur Uni Rasmussen, landsstýrismaður við fíggjarmálum eina røðu og at enda ber Karl Johansen, borgarstjóri í Klaksvíkar kommunu fram røðu.

Eftir røðuna, fer Knút Guðjónsson, at lata síðsta skotið av. Knút var ein av trimum formonnum, tá gamli tunnilin var í gerð. Harumframt hevur hann verið við til at gera Hvannasundstunnilin, Sandvíkartunnilin og gamla Hvalbiartunnilin.

Árnafjarðartunnilin verður umleið 1.900 metrar langur, og Hvannasundstunnilin verður umleið 2.200 metrar langur. Samlað vegalongd, har tunnlar og vegir eru roknaðir við, eru umleið 6.500 metrar langt. 

Tunlarnir fara at kosta 522 milliónir krónur og verða væntandi lidnir á heysti í 2024. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. november 2022

Avtalan um studentaskúlan og venjingarskúlan undirskrivað

Landsstýrið og kommunan eru vorðin samd um týdningin av at menna eitt umhvørvi fyri hægri lestur

Heðin Mortensen og Jenis av Rana (Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Nú er avtalan millum Tórshavnar kommunu og Uttanríkis- og mentamálaráðið viðvíkjandi kampusøkinum á Frælsinum undirskrivað av Heðin Mortensen, borgarstjóra, og Jenisi av Rana, uttanríkis- og mentamálaráðharra.

Virksemið hjá Føroya Lærararaskúla og Venjingarskúlanum, sum hevur hildið til í ognunum á Frælsinum, er seinastu árini vorðið partur av Fróðskaparsetrinum og av Skúlanum á Fløtum.

Landsstýrið og kommunan eru vorðin samd um týdningin av at menna eitt umhvørvi fyri hægri lestur, og at ognirnar á Frælsinum skulu nýtast sum liður í at fremja kampusætlanina frá 2019.

Hetta merkir í stuttum, at undirvísingar- og skrivstovuhøli, saman við lestraríbúðum, eftir ætlan verða miðsavnað á einum kampusøki hjá Fróðskaparsetrinum á Frælsinum.

Samstundis hevur Tórshavnar kommuna sagt leigusáttmálan hjá Fróðskaparsetrinum av Sjóvinnnuhúsinum upp. Útflytingin verður tó so lagalig, at hon ikki fer at ávirka dagliga virksemið hjá Fróðskaparsetrinum.

Samstundis hevur kommunalt politiskt ynski verið frammi um, sum frálíður, at savna alla fyrisitingina hjá Tórshavnar kommunu í Sjóvinnuhúsinum.

Partur av avtaluni er eisini, at landsstýrið ger eitt sundurbýti í Hoydølum, so at Studentaskúlin kann seljast Tórshavnar kommunu, samstundis sum at Fróðskaparsetrið sigur frá sær eitt øki í Marknagili, sum kommunan lat Setrinum fyri meira enn 30 árum síðan.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. november 2022

Avtala um íbúðabygging undirskrivað á Toftum

Spf. Skákið fer undir at byggja upp til 70 nýggjar íbúðir beint sunnan fyri Svangaskarð

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mánadagin varð sáttmáli undirskrivaður millum Nes kommunu og byggifelagið Skákið um stóru ætlanina at byggja 70 nýggjar íbúðir á Toftum.

Í summar bjóðaði Nes kommuna út lendið við Regnavegin, beint sunnan fyri Svangaskarð, á leið 8.800 fermetrar, alment til sølu til íbúðabygging.

Spf. Skákið við Høgna Petersen o. fl. vístu áhuga. Eftir samráðingar gjørdist greitt, at felagið ynskti at keypa lendið til íbúðabygging og at byggja upp til 70 íbúðir í økinum.

Á bygdaráðsfundi í september varð samtykt at selja matrikkul 264i, áleið 8.800 fermetrar, til Spf. Skákið, har treytað er, at kommunan eigur grótið. Eisini varð samtykt at taka av teirra tilboði um lessing og koyring av gróti oman í Oyrarnar, har grótið verður brúkt til grótverjuna, sum verður longd umleið 180 metrar norður móti Saltsøluni.

Nes kommuna metir, at hetta eru tvær spennandi verkætlanir. Við longdari grótverju fæst kyrra í Oyrahavnina, og leggur lunnar undir eina byrjan til at gera Oyrarnar til eitt miðstaðar- og trivnaðarøki.

Seinastu tvey árini eru fleiri íbúðabyggingar gjørdar í kommununi. Nes kommuna fegnast eisini um, at tað framvegis eru íleggjarar, sum hava áhuga og vilja at gera íløgur í eina nýggja íbúðabygging í okkara øki, sum við Eysturoyartunnlinum er vorðið partur av miðstaðarøkinum í Føroyum, skrivar heimasíðan hjá Nes kommunu.

Fyri Nes kommunu undirskrivaði Súni í Hjøllum, borgarstjóri, og fyri Skákið undirskrivaði Høgni Petersen, stjóri. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. oktober 2022

Sørvágur: Her skal ítróttarhøll byggjast

Bygdaráðið í Sørvági hevur avgjørt at komandi høllin í bygdini skal liggja uppi á Reyni

(Mynd: Google)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mikukvøldið í farnu viku tók bygdaráðið í Sørvágs kommunu avgerð um, hvar komandi ítróttahøllin í bygdini skal standa.

Eftir tilmæli frá trivnaðarnevndini varð samtykt, at høllin skal staðsetast á sonevndu Norðistovutrøðni oman fyri bygdina, skrivar heimasíðan hjá Sørvágs kommunu.

Talan er um trý matrikul uppi á Reyni, sum er økið við omankoyringina til bygdina, beint undir flogvøllinum. Økið liggur til vinstru tá koyrt verður oman til Sørvágs, beint har, ið vegakrossurin er yvir á Mýrar. Vit kunnu eisini siga oman fyri meinigheitshúsið Libanon, og hinumegin ánna yvir av barnagarðinum.

Nú byrjar tilgongdin at útvega sær økið, og so er fyrsta stigið tikið til at fáa til vega høllina, sum ítróttarfeløgini hava longst eftir í langa tíð, skrivar Sørvágs kommuna á heimasíðuni. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. november 2022

Franskur matstovuleiðari í Hallartúni

Sylvain Codron byrjaði í matstovuni á Hotel Hilton mánadagin

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Mánadagin byrjaði fraklendingurin Sylvain Codron sum matstovuleiðari í Hallartúni, sum er matstovan á hotellinum Hilton Garden Inn. 

Sylvain, ið er giftur føroyskari konu, hevur drúgvar royndir frá matstovuvinnuni. Seinnu árini í Keypmannahavn og áðrenn tað úr Fraklandi, haðani hann er ættaður.

Kanska eru tað fleiri føroyingar, sum hava hitt Sylvain í Torvehallerne í Keypmannahavn, har hann hevur arbeitt í vínbarrini Le Petit, sum hann eisini er parteigari í.

- Við Sylvain fær Hallartún eina fantastiska samanrenning av franskari sjarmu, innlit í føroyska mentan og eina heilt sermerkta fakligheit, har serliga vín og tænasta eru fokusøki. Hetta er ikki bert við til at lyfta Hallartún, men er eisini ein íblástur til føroyska matmentan og tænastu, skrivar Hilton Garden Inn í tíðindaskrivi í dag.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. november 2022

Skúlin í Klaksvík 150 ár

1872 varð frálæran av álavara tikin upp í Gerðum. Síðani er nógv hent: Tað vóru leingi tveir skúlar, men í 2014 varð lagt saman, og samanbygdi skúlin á Skúlatrøð, sum er 1. byggistig av trimum, varð vígdur í 2020

Karl Johansen, borgarstjóri, bar fram heilsan og handaði Bjørn Kalsø, varaskúlastjóra, eitt blómutyssi

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Fríggjadagin var eitt serligt hátíðarhald á Skúlatrøð í Klaksvík, har Karl Johansen, borgarstjóri, bar fram heilsan og handaði Bjørn Kalsø, varaskúlastjóra, eitt blómutyssi.

Borgarstjórin greiddi frá, hvussu nógv skúlin var broyttur, frá tí at hann fór í skúla fyri 61 árum síðan. Til seinast legði Karl dent á, at tað hevur týdning at ganga í skúla, tí við teimum 10 árunum hann gekk í skúla, kundi hann blíva bæði løgreglumaður og seinni eisini borgarstjóri.

Klaksvíkar kommuna ynskir skúlanum og øllum næmingum hjartaliga tillukku.

 

Klaksvíkar skúlasøga

Í 1833 varð skúli bygdur í Gerðum, sunnan fyri Norðurstovu. Hann varð nevndur ”Skúlin í Gerðum”, men longu í 1848 datt frálæran niðurfyri, og í 1857 varð skúlin seldur og tikin niður. Í 1872 varð frálæran tikin upp aftur í eini lántari stovu í Gerðum. Her var frálæran til 1876, tá ið nýggjur skúli varð bygdur tætt við Skrivaragriftina (við KFUM), og verður hann tí vanliga nevndur ”Skúlin við Skrivaragriftina”.

Í 1894 verður ein nýggjur skúli (í dag nevndur Gamli Skúli) tikin í nýtslu og skúlin við skrivaragriftina varð samstundis tikin niður. Í hesum skúlanum vóru tvær skúlastovur og íbúðir til fyrstalæraran og ein annan lærara.

Í 1924 varð Nýggi Skúli á Skúlatrøð, sum í dag - kanska eitt sindur misvísandi - verður nevndur Skúlin á Ziskatrøð, tikin í nýtslu. Hesin skúlin hevði upprunaliga fýra skúlastovur. Í 1935 varð niðara síða á skúlanum, reist og hann varð eisini longdur norðureftir fyri at geva pláss til millum- og realskúlan.

Í 1939 varð fimleikarahøll bygd eystan fyri Nýggja Skúla.

Í 1957-1961 varð bygt saman millum fimleikarahøllina og Nýggja Skúla, soleiðis at bygningurin kom at síggja á leið soleiðis út, sum hann sær út framvegis. Við hesi útbyggingini fekk skúlin 13 skúlastovur afturat umframt tríggjar stovur til sergreinar og onnur rúm, soleiðis at samlaða talið á undirvísingarhølum var 29.

Í 1972 stóð serskúlin - millum Nýggja Skúla og Gamla Skúla - sum umframt tvær skúlastovur hevði sangstovu, evningstovu, verkstaðir til træ- og metalsmíð, tvær fimleikarhallir og tannlæknastovu, liðugur.

Í 1973 stóð Skúlin við Ósánna (sum stendur á Ziskatrøð) liðugur. Hann hevði upprunaliga 10 skúlastovur.

Í 1979 varð hann víðkaður við fimm stovum afturat umframt øðrum hølum. Hesin skúlin gjørdist sjálvstøðugur 1979, meðan tann ovari, Nýggi Skúli, fekk navnið Skúlin á Ziskatrøð.

Annars kann sigast, at KÍ-høllin og svimjihøllin eisini hoyra upp í skúlabygningar, tí tá ið hesir bygningar vórðu bygdir, vórðu teir bygdir sum bygningar, ið skúlin kundi brúka. KÍ-høllin kom í 1968 og svimjihøllin í 1974.

Plásstrot eyðkendi eisini skúlaøkið í nøkur ár, og tá hevði Skúlin við Ósánna skúlastovur upp á Brekku frá 1981 til 1993. Tá ið Skúlin við Ósánna varð tikin niður fyri at byggja nýtt í 2008, fóru næmingar aftur niðan á Brekku, og tá vóru eisini skúlastovur í Gamla Tekniska skúla til 2011. 

Sostatt vóru gingin umleið 35 ár frá seinastu skúlabygging í Klaksvík, til vit á vári í 2008 vóru vitni til, at Skúlin við Ósánna fyri ein stóran part er tikin niður og nýggjur skúli bygdur.

Tann parturin av skúlanum, sum var vígdur í 2011, var 2.200 fermetrar til víddar, og víðari byggingin fevndi um góðar 900 fermetrar aftrat. Skúlin var 3.100 fermetrar til støddar, 18 skúlastovur, 5 serstovur. Tær tríggjar hallirnar verða brúktar til: 1) Innskúlingina 2) miðskúlan og 3) framhaldsdeildina.

Í oktober 2010 varð soppur staðfestur í Gamla skúla (frá 1924) og í juli 2011 bleiv hesin rivin niður.

Klaksvíkar Býráð samtykti í apríl 2014 at leggja fólkaskúlarnar í Klaksvík saman til ein skúla við felags leiðslu við fýra varaskúlastjórum. Hesir skuldu hava námsfrøðiliga ábyrgd av hvør sínari deild - grunddeild, miðdeild, hádeild og valskúlan, sum er 10. flokkarnir.  

Sett varð samstundis út í kortið, at samanlagdi skúlin skuldi byggjast út. Navna- og búmerkjakapping til samanlagda fólkaskúlan í Klaksvík varð útskrivað og skúlin fekk navnið á Skúlatrøð.

30. mai 2020, sum var júst tíggju ár eftir, at nýggi Skúlin við Ósánna varð vígdur 24. apríl 2010, varð samanbygdi skúlin á Skúlatrøð, sum er 1. byggistig av trimum, vígdur. Fyrsta byggistig fevnir um skúlabygningin við skúlastovum og felagshølum, umframt skúlagarð. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. november 2022

Fýra starvsdagar hjá barnatannrøktini í Havn

Farna fríggjadag var móttøka í sambandi við, at Eina Gudmundsen og Sanna A. Djurhuus høvdu 25 ára starvsdagar, og Anna Beder og Pavla Mikkelsen kundu hátíðarhalda 10 ára starvsdagar á Tannlæknastovuni

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Farna fríggjadag var móttøka í Posthúskjallaranum í sambandi við hátíðarhald av fýra starvsdøgum hjá Tannlæknastovuni í kommununi.

Tað vóru Eina Gudmundsen og Sanna A. Djurhuus, sum hildu 25 ára starvsdagar, og Anna Beder og Pavla Mikkelsen, sum kundu hátíðarhalda 10 ára starvsdagar.

Eina varð sett í starv sum tannrøktari á Tannlæknastovu Tórshavnar Kommunu 18. november 1997. Eina starvaðist í Tórsgøtu tey fyrstu 20 árini, men seinastu fimm árini hevur hon arbeitt sum tannrøktari á tannrættingarklinikkini á Løgmannabreyt.

Sanna kom í starv sum tannatstøðingur í barnatannrøktini 5. mai 1997.

Anna Beder og Pavla Mikkelsen byrjaðu fyri 10 árum síðani á Tannrættingarklinikkini á Løgmannabreyt, tá kommunan lat tannrættingarklinikkina upp, eftir at Bergtóra Hanusardóttir, sertannlækni, hevði røkt hesa uppgávuna.

Anna byrjaði 1. oktober 2012 sum tannrøktari á tannrættingarklinikkini á Løgmannabreyt. Anna hevur fyrr arbeitt hjá Bergtóru Hanusardóttir og nógv ár hjá Ortoservice sum ortotannrøktari. Anna hevur eisini eitt tíðarskeið arbeitt sum tannrøktari á privatari tannlæknastovu og hevur tí nógva royndir.

Pavla Syderbø Mikkelsen byrjaði eisini 1. oktober 2012 á tannrættingarklinikkini sum tannatstøðingur. Áðrenn tað, arbeiddi Pavla hjá Bergtóru Hanusardóttir.

Borgarstjórin í Tórshavnar kommunu, Heðin Mortensen tók ímóti og helt røðu.

- Drúgvar starvsdagar er altíð hugaligt at hátíðarhalda. Tí teir eru tekin um trúføst starvsfólk, sum trívast í sínum starvi, segði borgarstjórin millum annað.

Eina Gudmundsen

Sanna A. Djurhuus

Anna Beder

Pavla Mikkelsen

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. oktober 2022

Metnógvir nýggir lærusáttmálar

367 nýggir lærusáttmálar eru góðkendir fyrstu tíggju mánaðirnar í 2022. Tað er met í mun til sama tíðarskeið onnur ár

(Savnsmynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Heili 367 nýggir lærusáttmálar eru góðkendir fyrstu 10 mánaðirnar í 2022 og er tað met, um samanborið verður við sama tíðarskeiðið onnur ár, skrivar Yrkisdepilin í tíðindaskrivi.

Hetta er ein stórur partur av einum árgangi, tá hugsað verður um, at í Føroyum eru ímillum 600 og 700 børn fødd árliga seinastu 20 árini.

Ársmetið fyri nýggjar lærusáttmálar er frá 2007. Í teimum góðu árunum frá 2006 til 2008, tá farið var undir fleiri stórar byggiverkætlanir, setti lærlingatalið met. Í 2007, sum er tað árið, har flest lærusáttmálar vórðu gjørdir, fóru heili 417 fólk í læru. Teir 417 sáttmálarnir vóru býttir á 39 ymiskar yrkisútbúgvingar.

Tá fíggjarkreppan leikaði á árini 2008 og 2009 fall lærlingatalið nógv og kom í 2009 niður á 175 nýggjar sáttmálar, sum er á støði við 2002. Síðan fíggjarkreppuna er talið av nýggjum sáttmálum hækkað aftur ár fyri ár og hevur seinastu fýra árini verið rættiliga støðugt við umleið 380 nýggjum sáttmálum hvørt ár, uttan í 2020, tá koronufarsóttin setti sín dám á samfelagið. Tað árið var talið av nýggjum sáttmálum 344.

Í dag er støðan eins góð sum í 2007. Fyrstu 10 mánaðirnar í ár vóru 367 fólk farin í læru innan 40 ymiskar yrkisútbúgvingar. Umleið 70 føroyskar yrkisútbúgvingar eru at velja ímillum.

Miðalaldurin á teimum, sum byrja í læru í dag, er beint undir 23 ár og er tað eitt vet hægri enn í 2007, tá miðalaldurin var 22 ár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. november 2022

Betri Banki hækkar inn- og útlánsrenturnar

1. desember hækka innlánsrenturnar við upp til 0,6 prosentstigum og útlánsrenturnar við upp til 0,5 prosentstigum

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í farnu viku hækkaðu Evropeiski Miðbankin og Danski Tjóðbankin leiðandi rentuna við ávikavíst 0,75 og 0,60 prosentstigum, og tí fer Betri Banki eisini at hækka renturnar.

Bankin boðar frá, at  hann fer at hækka innlánsrenturnar við upp til 0,6 prosentstigum og útlánsrenturnar við upp til 0,5 prosentstigum.

Broytingarnar koma í gildi 1. desember í ár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. november 2022

Norðoya Sparikassi hækkar renturnar

Rentan hækkar millum 0,5 og 0,7 prosentstig frá 7. desember

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í síðstu viku hækkaðu evropeiski miðbankin og danski tjóðbankin aftur leiðandi rentuna við ávikavist 0,75 og 0,60 prosentstigum. Og tí hækkar rentan á inn- og útlánum í Norðoya Sparikassa eisini.

Ávísar innlánsrentur hækka við upp til 0,70 prosentstigum og útlánsrenturnar hækka við upp til 0,50 prosentstigum.

Broytingarnar koma í gildi 7. desembur 2022. Yvirlit við rentum verður dagført á heimasíðu sparikassans, tá ið broytingarnar koma í gildi. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. november 2022

ÁTS byggir fimleikahøll í Kaldbak

Sáttmálin um bygging av fimleikahøllini í Kaldbak varð undirskrivaður í vikuni

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Arbeiðið at byggja høll í Kaldbak varð boðið út í innbodnari lisitatión sambært samtykt 15. desember 2021. Seks fyritøkur fingu í boði at lata inn tilboð.

Inn komu tvey tilboð: MT-Højgaard kundi projektera og byggja høllina fyri 22,1 milliónir krónur uttan mvg, og ÁTS kundi projektera og byggja høllina fyri  17,9 milliónir uttan mvg.

Mælt varð til at taka av lægra tilboðnum. Málið varð endaliga avgreitt á býráðsfundi 29. september í ár.

Hósdagin varð so sáttmálin um bygging av fimleikahøllini í Kaldbak undirskrivaður.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. november 2022

Góður ársfjórðingur hjá BankNordik

Fleiri taka lán nú til orkusparandi ábøtur

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

BankNordik hevur í vikuni kunngjørt roknskap bankans fyri triðja ársfjórðing. Tíðarskeiðið var m.a. merkt av rentuhækkingum, og kundarnir kunnu nú aftur spara saman við positivari rentu.

- Føroyskt vinnulív og privatu húsarhaldini eru sum heild væl fyri, og megna í stóran mun at standa ímóti teimum avbjóðingum, ið vaksandi inflatión og rentuhækkingar hava við sær. Arbeiðsloysið er lágt, og tí síggja vit framvegis ikki stórvegis tap, men tann støðan kann broytast, um arbeiðsloysið hækkar, sigur Árni Ellefsen, forstjóri í BankNordik. Í tí sambandi varðveitir bankin avsetingina, ið áður er sett av til tap, ið kunnu fara at vísa seg.

Kunnu aftur spara saman við positivari rentu

Fleiri rentuhækkingar hava verið seinastu mánaðirnar, og væntandi eru hækkingar eisini fyri framman.

Tað er harvið vorðið dýrari at læna pening, men samstundis er negativa rentan strikað og rentan á ávísum kontum aftur blivin positiv. Seinasta árið eru innlánini hjá kundunum økt við 10 prosentum, og tað ber nú aftur til at fáa peningin til pensjónina, børnini, bústaðin o.a. at vaksa við at seta hann á samansparingarkontu.

Fleiri taka lán til orkusparandi ábøtur

Kundarnir gera framvegis íløgur í bústaðin, og seinasta árið eru realkredittlánini økt við 9 prosentum. Bankin bjóðar ymisk grøn lán við serliga lagaligari rentu til tess at stuðla undir grøna orkuskiftið, og sum heild er ein lutfalsliga stórur vøkstur í hesum lánum. Seinasta árið eru lánini til orkusparandi ábøtur, t.d. umlegging frá oljufýringum til varandi orkuskipanir, økt við 33 prosentum. Harfumframt hevur bankin fíggjað meira enn tvífalt so nógvar elbilar sum sama tíðarskeið í fjør, hóast føroyingar hava keypt færri bilar í ár.

Gongdin á fíggjarmarknaðunum í triðja ársfjórðingi hevði við sær, at bankin herfyri lækkaði væntanirnar til ársúrslitið. Leiðslan er tó væl nøgd við góðu gongdina, ið sæst á øllum virkisøkjum hjá samtakinum.

Roknskapurin í stuttum

- Úrslitið eftir skatt gjørdist 111 milliónir krónur samanborið við 194 milliónir sama tíðarskeið í 2021, tá ið 83 milliónir krónur stavaðu frá søluni av danska virkseminum

- Rakstrarúrslitið fyri niðurskrivingar gjørdist 144 milliónir krónur samanborið við 125 milliónir krónur sama tíðarskeið í 2021

- Niðurskrivingar á útlánum vórðu afturførdar fyri 43 milliónir krónur samanborið við 36 milliónir krónur í afturførdum niðurskrivingum sama tíðarskeið í 2021

- Útlánini hækkaðu úr 7,6 milliardum krónum sama tíðarskeið í 2021 til 8 milliardir krónur.

- Realkredittlánini hækkaðu úr 2,6 milliardum krónum sama tíðarskeið í 2021 til 2,7 milliardir krónur.

- Innlánini hækkaðu úr 7,4 milliardum krónum sama tíðarskeið í 2021 til 8,2 milliardir krónur.

- Leiðslan væntar, at nettoúrslitið í ár verður millum 140 og 170 milliónir krónur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. november 2022

Hesi vunnu virðislønir Norðurlandaráðsins

Ongin føroyingur varð róptur upp á pallin í Musikhuset í Helsingfors týskvøldið

(Mynd: Magnus Fröderberg, norden.org)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Týskvøldið varð stóra gallashowið hildið í sambandi við at virðislønir Norðurlandaráðsins vórðu latnar. Haldið var í Musikhuset í finska høvuðsstaðnum Helsingfors, har Norðurlandaráðið heldur sín ársfund í hesum døgum.

Ongin føroyingur var millum vinnararnar hesaferð.

Hinvegin var hitt lítla oygjalandið í norðurlendskum høpi, Áland, heiðrað. Tað var við umhvørvisvirðisløn Norðurlandaráðsins.

Tað var høvuðsstaðurin í Álandi, Mariehamn, sum vann umhvørvisvirðislønina fyri átakið, ið verður rópt Nabbens våtmark.

Nabben er eitt vátlendi nærhendis býnum, har serligur innsatsur verður gjørdur fyri vatngóðskuni, so at lívmargfeldið økist eins og økið kann brúkast fyri borgararnar í býnum.

Evnið fyri umhvørvisvirðislønina í ár var “náttúrugrundaðar loysnir”, og onki uppskot kom úr Føroyum á hesum sinni.

Tónleikavirðisløn Norðurlandaráðsins varð í ár latin svenska tónasmiðinum Karin Rehnqvust fyri klassiska verkið “Silent Earth”.

Tað var vinnarin av heiðurslønini í fjør, føroyska Eivør Pálsdóttir, ið handaði virðislønina. 

Unn Patursson átti føroysku tilnevningina í ár fyri verk sítt “1902” hjá sangbólkinum Kata.

Tónleikavirðisløn Norðurlandaráðsins verður annað hvørt ár latin einum tónaverki, og annað hvørt ár einum útinnandi listafólki. Hesaferð vóru tað verkini, sum vórðu heiðrað.

Norðurlendska virðislønir fyri barna- og ungdómsbókmentir varð latin norska høvundanum Nora Dåsnes fyri bókina “Ubesvart anrop”. Evnið í hesi bókini er hvussu yvirgangsatsóknin 22. juli 2011 rakti eina heila tjóð.

Føroyska bókin “Abbi og eg og abbi” hjá Dániali Hoydal og Anniku Oyrabø var føroyska uppskotið til hesa virðislønina. Henda bókin hevur fyrr fingið barna- og ungdómsheiðurslønina hjá Útnorðurráðnum, og fekk eisini barnabókavirðisløn Tórshavnar býráðs herfyri.

Stóra bókmentavirðislønin fór í ár til til danska rithøvundan Solvej Balle fyri skaldsøguna ”Om udregning af rumfang I, II og III”.

Føroyar høvdu innstillað eitt yrkingasavn til henda heiðurin í ár, nevniliga “Sólgarðurin” hjá Beini Bergsson.

Filmsvirðisløn Norðurlandaráðsins varð latin íslendska filminum “Lamb” hjá leikstjóranum Valdimar Jóhanssyni, sum hevur skrivað leikritið saman við Sjón. Føroyar stilla ikki filmir inn til hesa virðisløn. 

Showið í Koncerthuset endaði vakurt, tá Eivør Pálsdóttir aftur komin á pallin, og saman við orkestri sínum og finsku strúkarunum framførdu eina vakra útgávu av sanginum "Gullspunnin".

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. november 2022

Hoyvíkar kirkja 15 ár

Morgunmatur, guðstænasta, sunnudagsskúli og konsert verður sunnudagin

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Allahalgannasunnudag 6. november heldur Hoyvíkar kirkja sín 15 ára vígsludag.

Klokkan 9.30 verður bjóðað til morgunmat í Kirkjukjallaranum.

Guðstænastan byrjar klokkan 11. Silvitni syngur, og børnini fáa høvi at fara í sunnudagsskúla. Theodor Eli Dam Olsen og Bergtórur Hjelm Bjarkhamar, sóknarprestar, standa fyri guðstænastuni.

Tarira og Tórshavnar Kamarkór
Klokkan 16 verður høvi at hoyra vakra og stórbæra verkið Requiem eftir Duruflé og hartil fleiri smærri yndislig kórverk í Hoyvíkar kirkju. Tað eru Tórshavnar Kamarkór og Tarira, sum saman við tveimum solistunum og tónleikarum fara at framføra undir leiðslu av Bernharði Wilkinson. Solistar eru ungu og evnaríku Hanne Marit Mordal Iversen og Aksel Frisnes. Organistur er Markus Tähti Dunseth og á sello Kristina á Váli.

Franska tónaskaldið og organisturin Maurice Duruflé skrivaði deyðsmessuna, Requiem op. 9, í tíðarskeiðnum 1941-1947. Verkið er skrivað fyri blandað kór, tveir sangsolistar, og hevur tríggjar ymiskar instrumenteringar at velja ímillum; eina við urgu og sello, eina við urgu og strúkiorkestur, og eina við urgu og symfoniorkestur. Tað er tann fyrstnevnda, ið verður brúkt í konsertini í Hoyvíkar kirkju.

Samstundis sum Duruflé skrivaði verkið, var hann eisini ígongd við eina suitu fyri urgu, har hann brúkti tema úr gregorianskum sálmasangi sum íblástur, og valdi tí eisini at brúka nøkur av somu temaum til deyðsmessuna.

Havandi í huga, at Duruflé sjálvur var organistur, er tað kanska ikki so løgi, at urgan spælir ein stóran leiklut í verkinum, tað er tiltikið torført at spæla og setir eisini krøv til sjálva urguna. Urgan í Hoyvíkar kirkju er nýliga umvæld og útbygd og er hon tann urgan her heima, sum í stíli og stødd hóskar seg best til hesa framførsluna.

Hini kórverkini á skránni eru:

Franz Biebl: Ave Maria
Felix Mendelssohn-Bartholdy: Den Er hat seinen Engeln
Charles Wood: Hail, Gladdening Light
Josef Rheinberger: Messa í E-moll, Kyrie
J.S. Bach: Komm Jesu Komm

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. november 2022

Starin í Stovuni sýndur í Løkshøll sunnudagin

Høgni Mohr hevur gjørt nýggjan heimildarfilm um Jógvan J. Højsted og umbótanararbeiðið hjá Ólvustovu í Funningi. Sýningar verða í morgin klokkan 15 og 17

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Ein føroyskur, erligur og filosofiskur heimildarfilmur.

Soleiðis lýsir Høgni Mohr nýggja heimildarfilmin ‘Starin í Stovuni’. Framleiðslan er umbiðin av Runavíkar kommunu og sum í stuttum er ein heilmildarfilmur, ið m.a. skal lýsa umbótanararbeiðið av Ólvustovu í Funningi.

Høgni Mohr, sum hevði fingið eitt serligt tilknýti til bygdina, eftir at hann búleikaðist har fyri smáum fýra árum síðan, varð spurdur, um hann kundi átaka sær uppgávu, at framleiða ein heimildarfilm um Ólvustovu. Hann fekk fríar teymar, og átók sær at fara í holt við hetta saman við m.a. Kringvarpi Føroya, sum fer at sýna kykmyndina seinri í ár. Í ”Starin í stovuni” ger Jógvan J. Højsted, sambært Høgna, eina roynd ikki bert at lýsa sítt lív, men sjálvt lívið.

Almennu sýningarnar verða sunnudagin 6. november ávíkavist klokkan 15 og 17 í Løkshøll, og eru í tíðarmáli ein drúgvan hálvan tíma til longdar. Sýningin er ókeypis og ikki er neyðugt at bíleggja pláss áðrenn.

Filmssýningin er ein partur av Býarskáanum í Runavík, sum er hetta vikuskiftið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. november 2022

Voxbotn í tveir dagar

Konsertdagurin í Voxbotni síðst í juni verður víðkaður til eisini at vera fríggjadag

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Eitt hitt mest savnandi tiltakið í Havnini seinastu 11 árini verður nú enn størri. Hesi mongu summurini hevur Voxbotn hvørt ár savnað bæði stór og smá til eina risa tónleikaveitslu í allarbesta umhvørvi í Vágsbotni. Øll hesi árini hevur Voxbotn verið seinasta leygardag í juni, men komandi ár verður Voxbotn sum nakað nýtt - bæði fríggjakvøld og allan leygardagin.

Ynskiligt hevur altíð verið, at Voxbotn skal verða fjølbroytt við bæði føroyskum og útlendskum nøvnum og við tónleikabólkum til bæði yngri sum eldri. Ofta hevur sjálv skráin verið ein avbjóðing, tí Voxbotn hevur havt so nógv góð nøvn og ov fáar tímar; men nú Voxbotn 2023 verður yvir 2 dagar eru nýggir møguleikar hesum viðvíkjandi.

Voxbotn 2023 verður sostatt 23. og 24. juni komandi ár, og longu í november verða fyrstu nøvnini almanna kunngjørd.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. november 2022

Birita og Birita syngja Bach

Bach í Kertuljósi verður mikukvøldið 7. desember

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Vælumtóktu jólakonsertirnar “Bach í Kertuljósi” í Kirkjubø vóru vegna koronu avlýstar tvey tey seinastu jólini, og tað vóru mong hørm um, tí konsertin í gomlu Ólavskirkjuni er vorðin partur av jólahugnaðum hjá nógvum í Suðurstreymi.

Í ár verður konsertin aftur á skránni, hesaferð við tveimum av okkara bestu songkvinnum, Biritu Adele Davidsen og Biritu Poulsen sum solistum. Saman við tónleikarum í úrmælingabólkinum Aldubáruni, framføra tær tónleik hjá Johann Sebastian Bach í Ólavskirkjuni í Kirkjubø mikukvøldið 7. desember kl. 19.

Uttan verður aldargamla kirkjan ljóssett við serstøkum ljósi, meðan lurtararnir inni í kirkjuni, njóta tónarnar hjá gamla meistaranum í glæmuni frá kertunum.

Fyrstu ferð skipað var fyri "Bach í kertuljósi" var í 2018, og vóru tað íbirtarin Johan
Mortensen og fyriskparin í Aldubáruni, gittarleikarin Ólavur Jakobsen, ið stóðu fyri
tiltakinum.

Síðani hevur konsertin verið regluliga, bert órógvað av korunu.

Skráin er fjølbroytt og báðir solistarnir fara at syngja solo hvør sær, men eisini verður sangur úr stóru messuni hjá Bach, har ið tær báðar, Birita Adela og Birita Poulsen, fara at syngja saman.

Tónleikararnir í Aldubáruni spæla eina løtu innan sjálv konsertin byrjar kl. 19. Konsertin varir slakan tíma. Konsertin er ókeypis. Eftir konsertina eru øll hjartaliga vælkomin í Roykstovuna, har ið lítil hugnaløta verður.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. november 2022

Tendra ljós fyri teimum mistu børnunum

Minningarhald fyri børn, ið farin eru, verður í Havnar kirkju sunnudagin - allahalganna sunnudag

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Minningarhald fyri børn, ið farin eru, verður allahalganna sunnudag 6. november klokkan 16 í Havnar kirkju.

Steintóra Erhardsdóttir prestur prædikar. Tónleikarar frá Tórshavnar Musikkskúla spæla. Drekkamunnur verður í Beranum, Niels Finsensgøta 32 aftan á gudstænastuna.

Minningarhaldið verður sum ein vanliga gudstænasta. Áðrenn gudstænastuna. frá klokkan 15.30 er høvi hjá teimum, sum hava hug til tess, at tendra ljós fyri barninum tey hava mist og vit minnast tey í kvirru.

Minningarhald var skipað á fyrsta sinni í november 1997. Undirtøkan var so mikið góð, at avgjørt var at gera hetta til ein vakran og afturvendandi sið, har øll kunnu minnast mista barn sítt – óansæð nær og í hvørjum sambandi barnið er mist.

Tá ið vit missa eitt barn, missa vit ein part av okkum sjálvum. Ein part av okkara framtíð, ein part av okkara samleika. Vit náddu at knýta sterk bond til børn okkara, annað hvørt tey vóru fødd ov tíðliga, til tíðina ella vit hava livað saman við teimum.

Saman minnast vit tey farnu børnini við einum dámi av góðsemi og fløvan, einum siði við ritualum, ið er við til at binda bond ímillum fortíð og framtíð.

Í dag liva vit í eini mentan, har vit dagliga skulu vísa skjótleika og framfýsni, sum prógv uppá, at vit liva lívið til fulnar. Vit geva okkum ikki stundir at dvølja og sansa. Henda sterka kenslan av felags lagnu, gevur bæði foreldrum og avvarðandi stundir til at minnast børnini, ið fingu eitt alt ov stutt lívsskeið.

Tá ið vit tendra ljós fyri børnum okkara, er tað eitt tekin um kærleika og at børn okkara enn lýsa í hjørtu foreldranna.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. november 2022

Tríggjar nýggjar bøkur til kirkjubrúks komnar út

Talan er um Gudstænastubók Føroya kirkju II, Ritualbók Føroya kirkju II og Ískoyti til Ritualbók Føroya kirkju

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Mánadagin komu tríggjar nýggjar bøkur til kirkjubrúks út.

Ein er Gudstænastubók Føroya kirkju II, ið hevur uppskot til sergudstænastur í kirkjuni, t.d. í sambandi við barnagudstænastu, sjeylestragudstænastu og sanggudstænastu.

Ritualbók Føroya kirkju II er bók við uppskotum til vígslu ella signingartænastur, t.d., í sambandi við vígslu ella signing av kirkjuligum lutum og klæðum, urguvígslu, vígslu av minnisvarða og og kirkjugarði.

Tann seinasta er Ískoyti til Ritualbók Føroya. Í bókini eru uppskot til bønarhald, t.d. í sambandi við konfirmantlestur, deyðavanlukkur og andlát.

Jógvan Fríðriksson, biskupur, hevur góðkent allar bøkurnar til kirkjubrúks. Tær eru at fáa til keyps í bókabúðunum og í Bókamiðsøluni.

Tað er Føroyskt Kirkjumál, ið hevur givið bøkurnar út.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. november 2022

Danska flogvápnið ávarar um flogvenjingar

Í Føroyum vórðu borgararnir ikki ávaraðir áðrenn hernaðarflogfar buldraði yvir bygt øki - í Danmark senda tey út ávaring frammanundan

(Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í sambandi við at eitt hernaðarligt bretskt flutnings- og eftirlitsflogfar herfyri gjørdi nakrar flúgvingar yvir Føroyar í óvanliga lágari hædd, hevur verið sagt, at orsøkin til at íbúgvarnir, sum vórðu órógvaðir av hesi flúgving, ikki vórðu ávaraðir frammanundan, tí at so verður ikki gjørt í sambandi við kreppustøður – heldur ikki tá talan er um venjing.

Men í dag hevur danska flogvápnið sent út eina almenna frágreiðing, sum ávarar um hernaðarlogar flogvenjingar í næstum við teirra F-16 jaðaraflogførum.

Frágreiðingin er send út í sambandi, at tað í næstum verður vant við hesum flogførum í myrkri, og tí kunnu fólk verða órógvað av tí nógva larminum, sum hesi flogfør geva frá sær í tíðum á samdørginum, sum ikki eru vanligar.

Flogvápnið skrivar soleiðis í fráboðanini á Facebook-vanga sínum.

- Um tit uppliva støðuga rumlan yvir longri tíð á himmalinum, er talan um venjing í “Close Air Support”, har flogskipararnir venja í at hjálpa egnum herdeildum við at bumba fíggindan við neyvum vápnum.

Flogvenjingarnar verða gjørdar í samstarvi við herfólk á landi. Fyri tað mesta enda slíkar venjingar klokkan 20, men í komandi viku verða venjingarnar til kl. 23.45, skrivar flogvápnið, sum tó ikki sigur hvar í landinum, venjingarnar verða.

Umrøddu flogvenjingar fara einans fram á donskum loftøki og koma tí ikki at órógva føroyingar, upplýsir flogvápnið. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. oktober 2022

Lula vann á Bolsonaro

Mánanáttina gjørdist greitt, eftir atkvøðurnar frá seinna umfari av brasilska forsetavalinum vórðu taldar upp, at tað verður fyrrverandi forsetin, Luis Inacio Lula da Silva, sum fer at stýra landinum frá 1. januar

Luis Inacio Lula da Silva vann forsetavalið í Brasil mánanáttina (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fyrrverandi brasilski forsetin, 77 ára gamli Luis Inacio Lula da Silva, eisini nevndur Lula, hevur vunnið forsetavalið í Brasil.

Tað gjørdist greitt mánanáttina, at hann hevði fingið 50,9 prosent av atkvøðunum í seinna valumfarinum, meðan sitandi forsetin, Jair Bolsonaro fekk 49,1 prosent av atkvøðunum.

Lula var forseti í tíðarskeiðnum 2003 til 2010. Í 2018 varð hann dømdur í fongsul fyri mutur og hvítvasking, men seinni varð hann tó leyslatin aftur eftir 580 dagar, tá brasilski hægstirætturin ógildaði dómin.

Lula verður væntandi tikin í eið sum forseti aftur 1. januar 2023.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. oktober 2022

Elon Musk er nú stjóri á Twitter

Stutt eftir at hava keypt sosiala miðilin, koyrdi amerikanski ríkmaðurin gomlu leiðsluna frá, og nú hevur hann sett seg sjálvan í stjórasessin

Elon Musk, ið er ríkasti maður í heiminum, hevur keypt Twitter fyri tað, ið svarar til 326 milliardir krónur (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fríggjadagin varð keypið hjá amerikanska ríkmanninum Elon Musk av sosiala miðlinum Twitter avgreitt, og stutt eftir hetta koyrdi hann leiðsluna frá.

Í vikuni skrivaði Reuters, at Elon Musk hevur sett seg sjálvan sum stjóra í fyritøkuni, sum hann keypti fyri 44 milliardir dollarar (326 milliardir krónur).

Elon Musk, ið er ríkasti maður í heiminum í løtuni, er stjóri í fleiri øðrum fyritøkum, m.a. SpaceX og Tesla. Og partabrævið hjá Tesla er minkað munandi í virði, síðan Elon Musk í apríl boðaði frá, at hann ætlaði at keypa Twitter.

Partabrævið hjá Tesla er minkað ein triðing í virði, síðan keypið varð fráboðað. Til samanberingar minkaði vísitalið S&P 500 12 prosent í sama tíðarskeiði.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. november 2022

Russland tikið seg úr kornavtaluni

Orsøkin er, sigur Russland, at Ukraina hevur lopið á fleiri skip á Krim, og kann landið tí ikki tryggja tey skipini, sum taka lut í avtaluni. Í Ukraina siga tey, at tað eru russar sjálvir, sum standa aftanfyri, og brúka tey hetta sum umbering fyri ikki at fylgja avtaluni

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Russland hevur tikið seg úr avtaluni um kornútflutning í Ukraina.

Orsøkin er, sambært Russlandi, at eitt krígsskip, sum lá í havnabýnum Sevastopol á Krim-hálvoynni, varð álopið av dronum leygardagin, og álopið rakti eisini skip, sum høvdu til endamáls at veita trygd í sambandi við útflutning av korni.

Russar siga, at Ukraina stendur aftanfyri, og hevur russiska verjumálaráðið tí boðað frá, at Russland tekur seg úr avtaluni, tí landið ikki sigur seg kunna tryggja tey farmaskipini, sum taka lut í avtaluni.

Sambært Ritzau vísa tey í Ukraina aftur, at tað eru tey, ið standa aftanfyri álopið. Tey leggja russar undir sjálvir at standa aftanfyri og brúka tað sum umbering fyri at taka seg úr avtaluni.

Ukrainski uttanríkisráðharrin, Dmytro Kuleba heitir á lond um at krevja, at Russland fylgir avtaluni.

Stephane Dujarric, talsfólk hjá ST sigur tað eisini vera umráðandi, at avtalan verður hildin. Hon hevur eina "jaliga ávirkan á atgongdina til mat hjá fleiri milliónum fólkum kring heimin", og tí er tað umráðandi, at partarnir ikki gera nakað, sum kann seta avtaluna í vanda.

Tað var fyrr í hesum árinum, at avtala kom í lag millum Russland, Ukraina, ST og Turkaland eftir drúgvar samráðingar. Avtalan gjørdi tað møguligt hjá Ukraina at útflyta korn aftur, sum landið annars ikki hevði kunnað, av tí at Russland blokeraði fyri útflutninginum umvegis ukrainskar havnir. Men í august varð útflutningurin tikin uppaftur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. oktober 2022