Reiley mettur at hava góðan møguleika

Sambært veddingarfyritøku stendur tað millum havnarmannin og íslendskar systrar at vinna danska Melodi Grand Prix

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Spenningur undan danska Melodi Grand Prix í kvøld. Havnarmaðurin Rani Petersen, sum undir navninum Reiley luttekur við lagnum “Breaking my Heart” verður av veddingarfyritøkum mettur at hava góðan kjans at fara avstað við øllum.

Á Oddset hjá Danske Spil hava Reiley og íslendsku systrarnar Eyjaa bestu “odds”. Um Reiley vinnur gevur tað pengarnar aftur 2,40 ferðir, og vinnur Eyjaa fáast pengarnir aftur 2,80 ferðir.

Triðbest møguleika at vinna hevur ein luttakari við navninum Nicklas Sonne, sambært Danske Spil. Vinnur hann, fær ein pengarnar aftur 7,50 ferðir.

Átta luttakarar eru tilsamans, og síðani mánadagin hevur borið til at atkvøtt einaferð um dagin á appini DR Grand Prix. Til vil siga, at tað ber til at atkvøða í dag og aftur í annaðkvøld.

Danske Melodi Grand Prix verður í kvøld klokkan 19 føroyska tíð, og verður víst á DR1.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. februar 2023

54.255 fólk búðu í Føroyum við ársskifti

Hetta er met. Í fjør vaks fólkatalið við 678 fólkum - tað er ein vøkstur á 1,3 prosent. Tað er nettoflytingin, ið ger størsta munin rætta vegin

Nes kommuna var ein av teimum við størst fólkavøkstri í fjør. Har er fólkatalið fyri fyrstu ferð farið upp um 1.500, og sostatt kann bygdaráðið í Nes kommunu nú kalla seg fyri býráð - nú eru níggju kommunur í Føroyum við fleiri enn 1.500 íbúgvum (Mynd: hagstova.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Fólkavøksturin í Føroyum heldur fram á níggjunda ári. Seinasta árið hevur hann verið lakari enn undanfarnu árini, og tað kemur serliga av stóru minkingini í burðaravlopinum. Hinvegin er ein vøkstur í nettoflytingini, sum í stóran mun vigar upp ímóti hesum.

Hetta staðfestir Hagstovan í sambandi við at at fólkatalið fyri desember - og harvið samlað fyri alt 2022 - endalig er gjørt upp.

Tað kann millum annað staðfestast, at nettoflytingin -  sum er munurin á tilflyting og fráflyting - ger stóran mun. Nettoflytingin vigar eisini upp ímóti broytingini í burðaravlopinum.

- Hóast lutfalsligi fólkavøksturin er tann sami sum í 2021, so er lutfallið millum burðaravlopið og nettoflytingina broytt. Tá stavaði ein triðingur av fólkavøkstrinum frá burðaravlopinum og tveir triðingar frá nettoflytingini. Skiftið í lutfallinum kemur av, at samstundis sum burðaravlopið minkaði í 2022, vaks nettoflytingin. Burðaravlopið minkaði, tí færri føddust og fleiri doyðu enn í 2021. Nettoflytingin vaks, tí vøksturin í tilflytingini var størri enn vøksturin í fráflytingini. 

Eisini vísir Hagstovan á, at fráflytingin er støðug, men ikki størri enn tilflytingin. Hon hevur verið javnt vaksandi síðani síðst í 2020 og er vaksin nakað meiri enn fráflytingin. Nú flyta í miðal 165 fólk til Føroya mánaðarliga. 

Myndir: Hagstova Føroya

54.255 fólk búðu í Føroyum 1. januar 2023. Tað er met, og merkir hetta at fólkatalið í fjør vaks við 678 fólkum - tað er ein vøkstur á 1,3 prosent.  

Fólkatalið vaks mest í Tórshavnar, Runavíkar og Sjóvar kommunu. Síðani kemur Nes kommuna, har fólkatalið fyri fyrstu ferð er farið upp um 1.500. Sostatt kann bygdaráðið í Nes kommunu nú kalla seg fyri býráð, og nú eru níggju kommunur í Føroyum við fleiri enn 1.500 íbúgvum. 

Í níggju út av 29 kommunum minkaði fólkatalið.


Samlaða gongdin í fólktatalinum (Mynd: Hagstova Føroya)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. februar 2023

StÍF sendir hjálp til Turkalands

Høvuðsvenjarin hjá hondbóltsfelagnum á Strondum er úr Turkalandi, og hevur vinfólk í vanlukkurakta økinum

Berkan Otman, høvuðsvenjari hjá Stíf, og konan Manolya Otman (Mynd: StÍF)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Stranda Ítróttafelag, StÍF, hevur tikið stig til at senda neyðhjálp til fólkini í teimum hart raktu økjunum eftir ógvusliga jarðskjálvtan í Turkalandi.

Heimasíðan stif.fo skrivar, at høvuðsvenjarin, Berkan Otman, er úr Turkalandi. Hann býr í Føroyum saman við konu síni Manolya og tveimum synum. Berkan hevur fleiri vinfólk í vanlukkuøkinum, sum eru rakt av sorgarleikinum; og hann hevur samband við vinfólk á staðnum.

Sera stórur tørvur er á heitum klæðum til børn og vaksin, tí kalt er. Óteljandi fólk hava mist hús og heim.

StÍF hevur saman við rumeniahjálpini á Strondum pakkað og gjørt stórar 10 eskjur klárar at senda avstað við flogfrakt. Í eskjunum eru góð og heit klæði, teppi, jakkar, sápa o.a.

Turkiska sendistovuna í Keypmannahavn skipar fyri, at hjálpin verður flogin sum skjótast til Turkalands og førd víðari til vanlukkuøkini.

Flutningsfelagið Nor Link hevur átikið sær at flyta neyðhjálpina til Keypmannahavnar við flogfrakt sum skjótast.

Neyðhjálpin fer úr Føroyum í hesi vikuni, og gongst sum ætlað, kemur hjálpin til tey neyðstøddu um fáar dagar.

Støðan í Suðurturkalandi og har vesturi í Sýria er syndarlig og desperat. Fleiri enn 10.000 fólk hava higartil latið lív, og milliónir av mennksjum er rakt av avleiðingunum av jarðskjálvtunum.

Um hetta hjálparátak sigur formaðurin í StÍF Rúni Rasmussen:

- Vit hava djúpa samkenslu teimum, sum eru rakt av syrgiligu støðuni. Okkara venjari Berkan Otman hevur vinfólk, sum eru rakt jarðskjálvtunum. Hann hevur vinir, sum ikki eru komnir afturíaftur. Vit í StÍF hava valt at gera eina roynd at hjálpa sum skjótast við heitum klæðum. Saman við eskjunum hava vit sent eina heilsan á turkiskum. Okkara vón er, at hjálpin fer at gera stóran mun fyri tey menniskju, sum móttaka hesa hjálpina úr Føroyum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2023

Bjóða sólini vælkomnari

Eftir koronusteðg seinastu tvey árini, er bygdarhúsið í Leirvík aftur til reiðar við árliga sólarkaffinum. Tað verður í morgin

Leirvík (Mynd: Árni Jacobsen)

SkrivaÐ:

Innsent

Í morgin, sunnudagin 12. februar klokkan 15, bjóðar Bygdarhúsið í Leirvík til sólarkaffi.

Eftir ein koronastøðg seinastu tvey árini, er Bygdarhúsið aftur til reiðar við árliga sólarkaffinum.

Á skránni hesaferð kann nevnast, at Bárður á Lakjuni fer at framføra nøkur løg. Lávusarhús luttekur við teirra vørum. Sum vanligt verður eitt elduvíkskrov lutað burtur, og atgongugjaldið til sólarkaffið verður eins og nógvu undanfarnu árini óbroytt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. februar 2023

Tveir kommunulæknar settir í starv

Annar skal virka á Tvøroyri og hin í Miðlon í Havn

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Heilsutrygd hevur sett Davíð Guðnason í starv sum kommunulækna í Suðuroyar læknadømi.

Davíð Guðnason nam sær embætisprógv í læknafrøði í juni 2014, og fær væntandi serlæknagóðkenning í almennum medisini nú 28. februar. Davíð Guðnason hevur seinasta árið arbeitt í Læknahúsinum í Gundadali sum liður í serlæknaútbúgvingini.

Davíð Guðnason tekur við starvinum á Tvøroyri 13. mars.

Heilsutrygd hevur eisini sett Rúna Nolsøe í starv sum kommunulækna í Suðurstreymoyar læknadømi. Rúni er settur í starv í viðtalu í Miðlon.

Rúni Nolsøe nam sær embætisprógv í læknafrøði í august 2016, og fær væntandi eisini serlæknagóðkenning í almennum medisini 28. februar. Rúni hevur seinasta árið arbeitt í Miðlon sum liður í serlæknaútbúgvingini.

Rúni Nolsøe tekur við starvinum í Miðlon 1. mars. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2023

Beinagrindin av nevhvalinum skal varðveitast

Tjóðsavnið hevur kannað nevhvalin, sum rak á land 12. januar, nærri

Nevhvalurin í Sandavági

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tíðliga um morgunin 12. januar varnaðust fólk í Sandavági, at ein deyður hvalur lá á sandinum.

Staðfest varð, at talan var um nevhval (Mesoplodon bidens). Hóast sløgini í nevhvalaættini (Ziphiidae) telja 22-23, eru fleiri av sløgunum ikki væl kend, og einans fimm eru skrásett í føroyskum sjóøki. Summi av sløgunum eru enntá aldrin sædd livandi, men einans eyðmerkt tí deyður hvalur er rikin á land.

Tjóðsavnið skrivar á heimasíðuni, at í samráð við Vága kommunu varð nevhvalurin fingin í ein lastbil og fluttur til sjódýradeildina hjá Tjóðsavninum í Kaldbak. Her varð staðfest at talan var um ein kallhval. Til ber lættliga at eyðmerkja kynið á nevhvali, tí kallhvalir hava ofta long hvít arr framvið kroppinum.

Eins og á tí hjá føroyingum mest kenda nevhvali, døglinginum (Hyperoodon ampullatus), hevur nevhvalur tvær tenn, sum einans koma undan hjá kallhvali. Tennirnar verða ikki nýttar til at tyggja við, men í innanhýsis kappingini um kvennhvalirnar, og er tað soleiðis at kallhvalirnir fáa hesi arr.

Nevhvalurin fingin til Kaldbaks

Báðar tennirnar á hvalinum høvdu sera áhugaverdan gjarávøkst, sum sæst á myndini niðanfyri. Her er talan um gjar av slagnum Conchoderma auritum. Hetta er stelkað gjar, sum er vanligur snúltari á hvali, men sum eisini kann seta seg á skipaskrokkar og annað, sum flytist spakuliga í sjónum.

Saman við hvalagranskingardeildini á Havstovuni varð hvalurin kannaður nágreiniliga, og varð hann mátaður at vera 4,65 metrar langur,  meðan vektin var 710 kilo.

Mett varð, at her er talan um, ein miðalvaksnan kallhval, og at hann ikki hevði verið deyður meira enn nakrar fáar dagar, tá hann varð funnin á sandinum. Tað bar ikki til at siga nakað ítøkiligt um deyðsorsøkina, men nevið var brotið, so hvalurin kann vera deyður, av tí at hann er ásigldur.

Eftir at nærum øll veiða varð bannað, er ásigling ein av høvuðs deyðsorsøkunum hjá smáhvali, umframt at teir kunnu fløkjast í fiskireiðskapi.

Gjar av slagnum Conchoderma auritum

Hvalurin varð síðani skorin upp og alt tvøstið og spikið burturbeint, tí endamálið hjá Tjóðsavninum er einans at varðveita beinagrindina. Tjóðsavnið hevur eina ófullfíggjaða beinagrind av nevhvali á goymslu, og tað er sera sjáldsamt, at nevhvalir, sum eru riknir á land, eru í so heilum líki sum hesin hvalur úr Sandavági. Tí er henda beinagrind verd at varðveita til framsýning.

Rovini av hvalinum eru tí koyrd í kør at rota, til allar kjøtleivdir eru burtur, og einans beinini eru eftir. Tá kann arbeiði at reinsa og seta beinagrindina saman byrja.

Hvalurin verður skorin upp

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. februar 2023

Árni Frederiksberg verður nýggjur stjóri á Kjølbro Heilsølu

Ein av fótbóltsstjørnunum í Klaksvík hevur nú fingið stjórastarv í býnum. 30-ára gamli Árni Frederiksberg úr Saltangará hevur nógvar royndir úr bankaheiminum og tekur við eftir Hans Arna Thomsen

Árni Frederiksberg skal frá 1. mars stjórna Kjølbro Heilsølu - Hans Arni Thomsen fer í nevndina, og heldur fram sum stjóri á Kjøli (Mynd: Kjølbro Heilsøla)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

1. mars verður stjóraskifti á Kjølbro Heilsølu. Talan verður um ein tilflytara, ið eisini íðkar ítrótt í býnum, sum tekur yvir fyri ein, sum hevur gjørt tað sama.

Kjølbro Heilsøla boðaði í vikuni frá, at Árni Frederiksberg í næstum tekur við sum nýggjur stjóri. Hann avloysir havnarmannin Hans Arna Bjarnason Thomsen, sum seinastu fimm árini hevur verið í sessinum. Tað hevur Hans Arni, samstundis sum hann verið verið stjóri í fyritøkuni Kjøli, sum hongur saman við heilsøluni.

- Hans Arni heldur fram í starvinum, sum stjóri á Kjøli, har ætlanir eru um útbyggingar av ymiskum slag. Harumframt hevur Hans Arni játtað at taka sæti í nevndini í Kjølbro Heilsølu.


Árni er nú búsitandi í Klaksvík, har hann javnan ger vart við seg á fótbóltsvøllinum (Mynd: Sverri Egholm)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. februar 2023

Vildi verið ófólkaligt at sagt nei takk

Heðin Mortensen heldur ikki nakað galið vera í, at býráðið fagnar honum fyri kvarta millión krónur, nú hann hevur sitið í 50 ár uttan slit. Man skal tora at markera, sigur hann

Heðin Mortensen og Hjørdis Egholm Mortensen (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

- Man skal kunna markera ting, sum henda her í lívinum, og eg eri ein av teimum, sum dámar væl at ymiskt verður markerað, segði Heðin Mortensen, borgarstjóri í Havn, í Degi og viku undanfarna fríggjakvøld.

Fríggjadagin seinnapart var stór almenn móttøka í Høllini á Hálsi, har øll vóru vælkomin at heilsa uppá borgarstjóran, sum hevur sitið í býráðnum 50 ár út í eitt.

(Mynd: Sverri Egholm)

(Mynd: Sverri Egholm)

Kostnaðurin fyri almennu móttøkuna er mettur at vera 250.000 krónur, og tað er formansskapurin í býráðnum, sum hevur tikið avgerð um at skipa fyri hesum.

- Tað er ikki eg sum markeri hetta her, tað er býráðið sum hevur tikið ta avgerðina. Eg havi verið gestur í dag (fríggjadagin, red.), segði Heðin Mortensen millum annað.

- Tað hevði verið ófólkaligt at sagt nei til eina gávu, helt borgarstjórin fyri. 

- Fjølmiðlarnir kenna mín holdning til at gera nakað, og hvørjaferð vit gera nakað, havi eg einki at vísa tað fram - eisini mín persón. Vit hava avgreitt nógv stórmál og eg haldi tey skulu koma fram til almenningin, segði Heðin Mortensen í Degi og viku.

Fagnaðurin av Heðin Mortensen er ikki liðugur enn. Tann 25. februar skipar Tórshavnar Musikkskúli fyri eini almennari fagnarkonsert fyri borgarstjóranum í Hátuni.

Sí eisini: Myndir: Heðin Mortensen heiðraður á Hálsi

Les eisini: Heðin Mortensen kommandørur av Dannebrog

(Mynd: Sverri Egholm)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. februar 2023

Tænastu- og tilfeingisvinnurnar minni bjartskygdar

Treystitalið hevur verið 29 seinastu tvær kanningarnar, men er hesaferð frá kanningini í januar fallið niður á 17

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Konjunkturbarometrið fellur, tí treystið er minni í mun til seinastu tvær kanningarnar undan hesari. Tað er ymiskt, hvønn veg gongdin vendir viðvíkjandi metingum um støðu og útlit hjá ymsu vinnubólkunum. Tað er serliga í tænastuvinnunum umframt tilfeingis- og ídnaðarvinnunum, at bjartskygnið minkar. Húsarhaldini vænta sær tó meira av framtíðini.

Hetta framgongur í nýggjastu treystikanningini, sum Hagstovan hevur gjørt.

Treystitalið hevur verið 29 seinastu tvær kanningarnar, men er hesaferð frá kanningini í januar fallið niður á 17, sum er ájavnt langtíðar miðalinum. Tað er serliga treystið í tænastuvinnunum umframt tilfeingis- og ídnaðarvinnunum, tað er í høvuðsheitum fiski- og alivinnan, ið lækkar. Ávísin fyri byggivinnuna hækkar nógv, meðan ávísin fyri húsarhald hækkar eitt lítið vet.

Vísitalið fyri brúkaravæntanirnar fyri januar er 0 og er sostatt kvinkað eitt sindur upp síðani seinastu uppgerð í juni í 2022, tá vísitalið fyri brúkaravæntanirnar vísti -5.

Betraðu væntanirnar hjá húsarhaldunum stava frá framgongdini í metingini hjá húsarhaldunum um fíggjarligu støðuna hjá húsarhaldinum um eitt ár sammett við í dag. Eisini meta húsarhaldini búskaparstøðuna í Føroyum um eitt ár sammett við í dag at vera heldur frægari, men tó undir langtíðar miðalinum.

Tá prísirnir hækka, tykjast húsarhaldini at halda, at tað ikki loysir seg at gera størri keyp. Til spurningin um húsarhaldini meta tað verða røttu løtuna at gera størri keyp av t.d. húsbúnaði og eltólum, so eru munandi færri hesaferð í mun til kanningina í januar 2022, ið meta tað verða røttu løtuna. Vit skulu heilt aftur til tíðina undir fíggjarkreppuni fyri at síggja eitt eins lágt nettotal. Húsarhaldini meta tað sjáldan vera røttu løtuna til húsakeyp. Tað sama er galdandi fyri bilakeyp. Brúkarirnir vænta tó, at prísirnir fara at hækka spakuligari um eitt ár, enn teir hava gjørt seinasta árið.

Í brúkarakanningini siga húsarhaldini seg vænta, at arbeiðsloysið um eitt ár sammett við í dag verður størri. 

Handilsvinnan verri útlit

Ávísin fyri handilsvinnuna er næstan hin sami sum til kanningina seinast. Hesin vinnubólkurin er í stóran mun veitari av vørum til innlendska marknaðin og húsarhaldsnýtslu. Av tí at húsarhaldini tykjast meiri afturhaldin og møguliga bíða við størri keypum vegna stóra prísvøksturin seinasta árið, eru væntanirnar til søluna komandi árið falnar.

Handilsvinnan metir tó gongdina farna árið verða betri enn til undanfarnu tríggjar kanningarnar.

Størri treysti í byggivinnuni

Nýggjasta kanningin vísir,  at ávísin fyri byggivinnuna veksur úr 12 í 61, sum er eitt lutfalsliga stórt lop. Spurdu fyritøkurnar meta gongdina hava verið góða seinasta árið.

Ein alsamt størri partur av byggifyritøkunum roknar við, at starvsfólkatørvurin komandi árið verður vaksandi. Byggifyritøkur hava í miðal svarað, at tær hava tryggjað arbeiði næstu 15 mánaðirnar, ið er hægri enn í sjey teimum seinastu kanningunum undan hesari. Somuleiðis eru bíleggingar í løtuni eisini fleiri. 

Treystið í tilfeingisvinnuni og øðrum ídnaði er fallið frá 24 til 8. Spurdu fyritøkurnar meta sín marknaðarlut verða viknaðan í mun til seinastu kanningina undan hesari, og bíleggingarnar eru færri. Tænastuvinnan letur eisini verri at gongdini hesaferð enn í seinastu tveimum kanningunum undan hesari.

Hóast 2022 gjørdist metár hjá gistingarhúsunum, og ferðafólkini vóru munandi fleiri í tali í 2022 enn undir koronufarsóttini, so meta fyritøkurnar eftirspurningin ikki verða eins stóran sum til seinastu tvær kanningarnar undan hesari. Góður helmingur av kømrunum á føroysku gistingarhúsunum vóru brúkt í fjør. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. februar 2023

Birgir Lützen og Lina Næs ársins fyrstuhjálparar

Heiðurin sum Ársins Fyrstihjálpari 2022 fer til Birgir Lützen og Linu Næs fyri framúr avrik í likamligari fyrstuhjálp

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

14. mai 2022 fekk Sjúrður hjartasteðg í heiminum. Dóttir hansara rann inn til grannarnar, Birgir Lüten og Linu Næs, eftir hjálp.

Lina byrjaði hjartamýking beinanvegin og helt á til Birgir tók yvir, sum helt á við hjartamýking, inntil fólk frá Renn Fyri Lívinum komu við hjartastartara og sjúkrabilurin kom. Lina og Birgir arbeiddu væl saman, Lina tók puls og kunnaði um støðuna, ímeðan Birgir gav hjartamýking. Við at staðfesta skjótt, fara undir HLB skjótt, stoyta skjótt og fáa serkøna hjálp, hava tey sett yvirlivilsisketuna í gongd. Tey gjørdu munagóða fyrstuhjálp uttan steðg, sum gjørdi, at Sjúrður slapp væl frá tilburðinum og kann bera boð í bý.

Eisini fáa Karlot Hergeirsson og Tórfríð Johannesen heiðursbræv, fyri at hava bjargað Arnfinni Nielsen, ið brádliga fekk hjartasteðg, tá hann var gongutúr.

Tíbetur var Karlot beint við, og kundi fara í gongd við hjarta-lunga-bjarging. Tórfríð kom honum til hjálpar, og tey arbeiddu skjótt og væl. Anfinn yvirlivdi tilburðin, tí at Tórfríð og Karlot arbeiddu so munagott og skjótt.

Og heiðursbrøv fara eisini til Manningarnar á Fuglbergi og Skorabergi, sum hugsa og virka skjótt, tá teir leggja merkis til, at Sigmundur er dottin ímillum kai og skip. Teir senda boð eftir hjálp, og Páll letur seg í yvirlivilsisdrakt, tekur ein enda og leypur á sjógv. Ein annar rennur yvir á hitt skipið eftir hjálp. Tveir standa á kaiini og halda eyga við Sigmundi og Pálli. Allir í manningini standa á kaiini og fáa Sigmund og Páll upp á turt.

Øll fáa tey heiðursbræv og blómutyssi, umframt at Ársins fyrstihjálpari 2022 fær eina peningagávu frá Betri.

Fýra børn fáa eisini Ársins Barnaheiður fyri serstakt avrik innan fyrstuhjálp. Talan er um tvær hendingar. Í eini hendingini dettur ein drongur á sjógv, tá hann er farin við frítíðarskúlanum oman í bátahylin at fiska. Trý onnur børn gera skjótt av, renna eftir hjálp og fáa bjarga honum uppá turt. Børnini samstarva væl, hugsa klárt, hóast pressaðu støðuna, og megna at bjarga vinmanninum. Í hini hendingini megnar 12 ára gamal drongur at seta skjótt inn, og hugsa klárt, tá fosturpápin fær eitt epileptiskt anfall og missur vitið. Samstundis sum tann 12 ára gamli hjálpir fosturpápanum, megnar hann eisini at biðja um hjálp og at verja yngru beiggjarnar, sum eru 10 mánaðir og 5 ár, fyri ógvusligu hendingini.

At enda var eisini serstakur heiður latin til starvsfólkini á familjufyrisitingini, fyri hending, sum fór fram í september 2021, tá Eyrit fekk hjartasteðg. Av tí, at avvarandi ikki vistu, hvussu Eyrit fór at koma seg, var hendingin ikki meldað til ársins fyrstuhjálpara 2021. Tí fáa tey á familjufyrisitingini ein serstakan heiður fyri 2021, tá tey samstarva væl og geva Eyrit lívbjargandi fyrstuhjálp.

Reyði Krossur ynskir øllum hjartaliga tillukku við heiðrinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2023

Edva Jacobsen tekur við sum aðalskrivari í Bláa Krossi

58 ára gamla fuglfjarðarkvinnan avloysir "Dakko" Petersen 1. mars. Hon hevur sitið í løtgintinum í níggju ár, í býráðnum í Fuglafirði í fimm ár og hevur eisini drúgvar royndir innan bankaheimin

Edva Jacobsen hevur arbeitt 25 ár í peningastovni, hevur víðkaðan bankaskúla, er merkonom í fíggjarstýring og hevur seinri lokið akademiútbúgving í fíggjar- og vinnustýring (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Síðani mars 2017 hevur Petur Jákup Petersen - vanliga nevndur Dakko - verið aðalskrivari í Bláa Krossi Føroya. Hann gevst, tá hesin mánaðin er av, og nú er greitt, hvør tekur yvir.

Heimasíðan blakross.fo skrivar, at 1. mars tekur Edva Jacobsen við sum nýggjur aðalskrivari.

- Edva er úr Fuglafirði. Hon er 58 ár. Hevur arbeitt 25 ár í peningastovni, hevur víðkaðan bankaskúla, merkonom í fíggjarstýring og hevur seinri lokið akademiútbúgving í fíggjar- og vinnustýring.

Edva Jacobsen er best kend kring landið sum tingkvinna. Hon hevur sitið níggju ár á tingi fyri Sambandsflokkin. Øll árini var hon í Útnorðurráðnum. Frá byrjan av síðstu tingsetu var hon næstforkvinna, og í 2021.

Hon hevur sitið í býráð í heimbygdini síðani 1. januar 2017. Edva er forkvinna í sosialu nevnd í Fuglafirði.

Edva Jacobsen tá nýggja húsið í Fuglafirði varð tikið í nýtslu í 2020 (Mynd: Sverri Egholm)

Heimasíðan hjá Bláa Krossi í Føroyum skrivar, at í síni frítíð er Edva virkin í missiónshúsinum Thabor í Fuglafirði. Hon hevur verið limur í Bláa Krossi frá ungum árum.

Blái Krossur Føroya er hjálpar- og fráhaldsfelag við umleið 1.350 limum. Hann er skipaður á einum kristiligum diakonalum grundarlagi og vil arbeiða fyribyrgjandi, so at fólk ikki koma út í trupulleikar av rúsandi løgi/-evnum. Tað snýr seg um at hjálpa teimum, ið hava trupuleikar av rúsandi løgi/-evnum, og avvarandi hjá teimum persónum, sum stríðast við hesum.

Felagskapurin eigur og rekur Blákrossheimið á Nesi, sjey klædna- og búnýtishandlar kring landið, umframt fyribils hús og onnur støð í høvuðsstaðnum. Sambært heimasíðuni hevur Blái Krossur í løtuni umleið 30 fólk í starvi, umframt 400 sjálvboðin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2023

Bjørn í altjóða havrættardómstólinum í Hamburg

Bjørn Kunoy, professari í altjóða lóg á Fróðskaparsetri Føroya, hevði vikuni fyrilestur fyri granskarum um landgrunskrøv

Japanska stjórnin fíggjar eina verkætlan, har granskarar úr ymsum londum kunnu verða knýttir at altjóða havrættardómstólinum í Hamburg í eitt níggju mánaðar tíðarskeið

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Bjørn Kunoy, professari í altjóða lóg á Fróðskaparsetri Føroya, helt mikudagin fyrilestur fyri granskarum, ið eru knýttir at altjóða havrættardómstólinum í Hamburg í Týsklandi.

Japanska stjórnin fíggjar eina verkætlan, har granskarar úr ymsum londum kunnu verða knýttir at altjóða havrættardómstólinum í Hamburg í eitt níggju mánaðar tíðarskeið.

Umframt at fáa gagn av granskingarumhvørvinum, verða altjóða viðurkendir serfrøðingar eisini bodnir til dómstólin at røða um ávís havrættarlig evni við tí endamáli at stimbra um vitanargrundarlagið hjá granskarunum.

Bjørn Kunoy varð í hesum sambandi boðin at røða um landgrunskrøv, t.e. hví og hvussu landgrunskrøv verða sett, og hvørjar løgfrøðiligar avbjóðingar kunnu koma fyri í tí sambandi.

Havrættardómstólurin er ein altjóða dómstólur við 21 dómarum, og hevur løgdømi í sambandi við allar trætur, ið viðvíkja viðurskiftum í havrættarsáttmálanum hjá ST.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. februar 2023

Hátíðarhalda býarheitið í dag

Nes kommuna bjóðar til morgunmatar og heiðrar borgara nr. 1.500

(Mynd: nes.fo)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í dag fer Nes kommuna at hátíðarhalda, at kommunan nú kann taka býarheiti í sambandi við at fólkatalið í kommununi er farið upp um 1.500.

Í hesum sambandi bjóðar bygdarráðið øllum borgarum til morgunmat og hátíðarhald í fimleikahøllini í Tofta skúla leygardagin kl. 10.

Morgunmatur verður at fáa frá kl. 10.00. Kl. 10.30 fer borgarstjórin, Súni í Hjøllum at halda røðu og heiðra borgara nummar 1.500.

Eisini verður felagssangur og Jens Marni Hansen fer at framføra. At enda fara Angela og Hannibal at undirhalda. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2023

Vil heiðra burðadyggum klædnaloysnum

Nú er tíð at koma við uppskotum til umhvørvisvirðisløn Norðurlandaráðsins. Øll kunnu innstilla

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Føroyar hava tríggjar ferðir vunnið umhvørvisløn Norðurlandaráðsins. Í 2006 vann Bogi Hansen, í 2015 vann Sev og í 2020 Jens-Kjeld Jensen.

Í fjør var ongin føroyingur ella føroyskt átak í uppskoti. Hóast øll kundu stilla inn, so kom onki uppskot úr Føroyum. Við umhvørvisvirðislønini er tað soleiðis, at tað skal vera innan fyri eitt ávíst evni á hvørjum ári.

Í fjør var evni “Náttúrugrundaðar loysnir fyri markfeldni og veðurlagi”. Kanska finnast ikki slíkar loysnir í Føroyum.

Framleiðsla og nýtsla av pløggum

So er spurningurin um nakað spennandi uppskot kemur til virðislønirnar, sum skulu handast komandi vetur. Í 2023 er evnið fyri umhvørvisvirðislønini “burðardygg framleiðsla og nýtsla av pløggum (tekstilum)”

Almenningurin fær aftur í ár møguleika at koma við uppskotum. Við evninum í ár ynskir dómsnevndin at seta sjóneykuna á, at Norðurlond kunnu ganga á odda í neyðuga skiftinum í allari virðisketuni í klædnaídnaðinum.

- Mátin vit handfara pløgg er ein heimsumfevnandi trupulleiki, og vit í Norðurlondum hava skyldu at broyta hugburð og umstilla okkum. Vit brúka nógv, og tað hevur ávirkan langt út um landamørkini. Stutt sagt keypa vit ov nógv, brúka ov lítið tað vit keypa og so endurbrúka vit ikki nóg mikið.

Tað sigur Cilia Indahl, ið er talsfólk fyri dómsnevndina fyri umhvørvisvirðisløn Norðurlandaráðsins.

Frá framleiðslu til burturbeining

Evnið í ár snýr seg um alla ævina hjá pløggunum, frá framleiðslu til sniðgeving, sølu, umvæling, endurnýtslu og burturbeining.

- Vit eru í eini støðu, har vit skulu minka um brúkið, leingja livitíðina og finna fram til handilsskipanir, ið ganga í ring. Vit vóna, at virðislønin kann vera við til at vísa, at burðardygg klædnavinna er møgulig, og at tað longu nú finnast góð dømi í Norðurlondum, ið kunnu geva okkum íblástur, sigur Cilia Indahl við heimasíðuna norden.org.

Náttúruvirðislønin er tann einasta av heiðurslønunum Norðurlandaráðsins, har øll kunnu koma við uppskotum. Freistin at senda inn uppskot er týsdagin 9. mai.

Innstillast kunnu fyritøkur, felagsskapir ella persónar, sum fyrimyndarliga hava megnað at taka atlit til náttúru og umhvørvi í teirra virki ella á annan hátt hava tikið eitt serligt tak fyri náttúru og umhvørvi. Tey, ið fáa virðislønina skulu arbeiða í norðurlendskum høpi og virka í Norðurlondum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. februar 2023

Íløgur fyri umleið 50 milliónir í ítróttarhøllina

Ætlanin er, á høllin á Strondum skal hava umleið 800 sitipláss, og at hon møguliga kann lúka ymisk altjóða krøv. Avtala er gjørd um staðsetingina, sum er beint sunnan fyri bygdahúsið

Sjóvar kommuna setti 8 millónir á fíggjarætlanina fyri hetta árið; hetta fyri at fyrireika og byrja arbeiðið at byggja. Nú kann kommunan eisini kunngera, at staðsetingin er komin uppá pláss; ein keypsavtala er gjørd viðvíkjandi parti av matrikklinum sunnanfyri bygdahúsið (Mynd: sjovar.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Hondbólturin hevur leingi verið høvuðsítróttargreinin í Sjóvar kommunu. StÍF bleiv stovnað í 1942, men vit hava ongantíð havt okkara egnu ítróttarhøll. Samstarv hevur verið við okkara góða granna, inni á Skála, um at teir gjørdu ítróttarhøllina, tætt við fótbóltsvøllin, og at vit á Strondum skuldu útbyggja skúla og svimjihøll, og síðani skuldu vit samstarva um hesar íløgur. Vit føla okkum tí væl inni á Skála, og ítróttarsamstarvið virkar sera væl.

Soleiðis skrivar Sjóvar kommuna á heimasíðu sínari. Saknur hevur tó verið á einari høll á Strondum, og høllin á Skála er nú so nógv upptikin, at hon rúmar ikki tørvinum, ið er á venjing í løtu.

Nýggja ítróttarhøllin skal gera umstøðurnar hjá hondbóltsfelagnum StÍF munandi betri, og umframt at betra um umstøðurnar hjá StÍF, fer hendan íløgan eisini at geva ítróttinum sum heild á vestara armi á Skálafjørðinum betri umstøður - og vónandi eisini vera við til at menna okkum sum ítróttartjóð, skrivar sjovar.fo.

Kommunan setti átta millónir á fíggjarætlanina fyri hetta árið; hetta fyri at fyrireika og byrja arbeiðið at byggj. Nú kann kommunan eisini kunngera, at staðsetingin er komin uppá pláss; ein keypsavtala er gjørd viðvíkjandi part av matrikklinum sunnanfyri bygdahúsið:

- Vit eru komin ásamt um staðsetingina, sum verður sunnan fyri bygdahúsið á Strondum. Eisini er ætlanin at hava ein millumbygning, soleiðis, at ítróttarhøll og bygdahús verða knýtt saman. Í jaligum samstarvi við eigara av undirlendinum er avtala gjørd um, at Sjóvar kommuna keypir ein part av matr. nr. 601a til ítróttarhøllina.

Tekning av nýggju høllini, beint við síðuna av bygdahúsinum 

Staðsetingin av ítróttarhøllini er liður í ætlanini at vaksa um virksemið í økinum, har vøggustovur, barnagarður, frítíðarskúli, fótbóltsvøllur og bygdahús longu eru. Frítíðarskúlin verður í løtuni útbygdur, og ætlanin er eisini at nýggi frítíðarskúlin kemur at virka sum ungdómshús um kvøldarnar. Góð parkeringsviðurskifti eru í økinum, og hetta er ein stórur fyrimunur fyri verkætlanina, skrivar Sjóvar kommuna.

Sjóvar kommuna hevur samstarvað við JHF Teknistovu um verkætlanina, har mett hevur verið um stødd, útsjónd og tilfarsnøgdir. Sambært metingini verða samlaðu íløgurnar umleið 50 milliónir krónur. Ætlanin er, at nýggja høllin skal hava nógv sitipláss og harvið lúka ymisk altjóða krøv.

- Í hesum fyribils upplegginum fer høllin at hava umleið 800 sitipláss, umframt standipláss, og somuleiðis er ynskiligt at høllin kann lúka ymisk altjóða krøv, soleiðis at høllin kann nýtast til altjóða dystir í ávísum ítróttargreinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2023

Óli Wolles er nýggjur rektari á Kambsdali

Royndi miðnámsskúlalærarin hevur millum annað útbúgving sum Cand.mag í religión, og hann hevur verið í leiðslu skúlans í átta ár. Hanna Jensen er nú løgtingskvinna og hevur søkt um farloyvi

61-ára gamli Óli Wolles hevur verið lærari í religión, verið lestrarvegleiðari og síðani 2014 í leiðslu skúlan. Heitið seinastu átta árini hevur verið útbúgvingarleiðari og síðani handilsskúlin og studentaskúlin vórðu lagdir saman í nýggja stovnin, hevur Óli verið annar av vararektarum skúlans (Mynd: kambsdalur.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Fyri beint undir tveimum árum síðani, tók Hanna Jensen við starvinum sum rektari á Miðnámi á Kambsdali.

Eftir at samgonga varð skipað beint undan jólum varð greitt, at Hanna Jensen fór at taka sæti í løgtinginum. Hon varð vald sum nummar fimm á listanum hjá Framsókn, og av tí at flokkurin fekk tvey landstýrisfólk, kom rektarin inn á ting.

Harvið hevur Hanna Jensen søkt um farloyvi frá rektarastarvinum, og nú hevur Barna- og útbúgvingarmálaráðið gjørt av, at seta Óla Wolles sum rektara.

Óli Wolles er 61 ára gamal, útbúgvin Cand.mag í religión frá Århus Universiteti og í føroyskum frá Fróðskaparsetri Føroya. Harumframt hevur Óli diplomprógv í vegleiðing, eisini frá Fróðskaparsetri Føroya.

Talan er um ein mann, sum kennir sítt arbeiðspláss væl, og er hann royndir á økinum. Óli byrjaði í starvi á Studentaskúlanum og HF-skeiðnum í Eysturoy í 1990 sum lærari í religión. Hann hevur eisini verið lestrarvegleiðari og síðani 2014 í leiðslu skúlan. Heitið seinastu stóru átta árini hevur verið útbúgvingarleiðari, og síðani Handilsskúlin og Studentaskúlin vórðu lagdir saman í nýggja stovnin, Miðnám á Kambsdali, hevur Óli verið annar av vararektarum skúlans.

Óli Wolles tekur við rektarastarvinum í dag 10.februar, skrivar Miðnám á Kambsdali.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. februar 2023

Anna Brattaberg Samuelsen í Vágs býráð

Fleiri broytingar gjørdar í nevndunum í sambandi við, at Dennis Holm er farin í landsstýrið

Anna Brattaberg Samuelsen

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Býráðið í Vágs kommunu er mannað av nýggjum, nú Dennis Holm er tilnevndur til landsstýrismann við vinnu- og samferðslumálum.

Tað er Anna Brattaberg Samuelsen, sum gjørdist nummar fimm á lista E á kommunuvalinum 2020, sum tekur yvir sessin hjá Dennis Holm.

Broytingin hevur við sær eina umfatandi broyting í nevndarsamansetingini. Allar nevndirnar eru skipaðar av nýggjum, skrivar Vágs kommuna á heimasíðuni. Hesar broytingar eru gjørdar:

- Fíggjarnevndin: Eyðbritt Krosslá,  vara Anna B. Samuelsen
- Vinnu- og havnanevndin: Anna B. Samuelsen, vara Bárður G. Nielsen
- Tekniska og umhvørvisnevndin: Bárður G. Nielsen, vara Eyðbritt Krosslá
- Sosiala og heilsunevndin: Jónleyg Olivia Finnsdóttir, vara Anna B. Samuelsen
- Mentamálanevndin: Eyðbritt Krosslá, vara Jónleyg Olivia Finnsdóttir
- Barna- og ungdómsnevndin: Jónleyg Olivia Finnsdóttir, vara Eyðbritt Krosslá
- Ferðslunevndin: Bárður G. Nielsen og Anna Brattaberg
- Bú- og Heimatænastan: Bárður G. Nielsen, vara Eyðbritt Krosslá
- Ítróttarháskúlin í Suðuroy: Bárður G. Nielsen
- Skúlastýrið fyri Vágs skúla: Jónleyg Olivia Finnsdóttir
- Eldrasambýlið í Vági : Anna B. Samuelsen

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2023

33 sveinar fingið prógv á Glasi

Seinasta fríggjadag var prógvhandan á yrkisnámi á Glasi

Tanja Danielsen, fyrsti kvinnuligi rør- og blikksmiðurin í Føroyum, var millum teirra, sum fekk prógv fríggjadagin (Mynd: Glasir)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fríggjadagin 3. februar var prógvhandan á yrkisnámi á Glasi, har 33 sveinar fingu handað prógv sum elektrikarar, maskinsmiðir, rørsmiðir, bilsmiðir og húsasmiðir.

Á hátíðarligu løtuni, har sveinar, familja, vinfólk, lærarar og meistarar vóru til staðar, vóru talur, tónleikaframførsla og sjálvsagt prógvhandanir.

Løtan gjørdist eisini søgulig, tá Una Joensen, rektari, handaði Tanju Danielsen, sum er fyrsti kvinnuligi rør- og blikksmiðurin í Føroyum, prógv, skrivar Glasir í tíðindaskrivi.

Niðanfyri eru myndir frá prógvhandanini.

Bilsmiðir frá vinstru: Hans Kristian Lindenskov, Berg Motors, Jan David Hansen, BBR Service. Vantar á myndini: Rósa Miðalberg, Bil- og Dekkverkstaðið.

Elektrikarar frá vinstru: Eyðstein Arnason Johansen, El-Service, Jens Bartal W. Undir Skarði, LM Electric, Jóannis á Steig, LM Electric, Jógvan á Steig, El Net, Kári Sólsker, El-Service, Magni Weihe, LM Electric, Olga Esterina Kislova, LM Electric, Regin í Gerðinum Olsen, El Net, Rógvi Larsen, LM Electric, Sámal Jákup Jóhannusarson, LM Electric. Vantar á myndini: Aleksandur Larsen Black, Install.

Maskinsmiðir frá vinstru: Erolf Teddy Olsen, Landsverk, Gundur Johansen, Varðin Pelagic, Hjalti Hermansson, Mest, Julian Hayfield Eysturdal, Articon, Pól Torgeir B. Jacobsen, SEV. Vanta á myndini: Dann Poulsen, NomaTek og Jóhann Erlingur Weihe, Mest.

Smiðir frá vinstru: Benjamin Skorá, Mest, Birgir Ryan, Demich, Eirikur Jensen, Demich, Hákun á Plógv, Orkuloysnir, Josva Magnussen, Mest, Tanja Danielsen, Demich.

Húsasmiðir frá vinstru: Boas Søderstrøm Nielsen, Eysturlon, Gilli Sjúrðarson Holm, Búsetur, Hans Olaf á Hvítubrúgv Garðalíð, Búsetur, Hørður Heðinsson Askham, BE Smíð, Jákup Klein Hanssen, Articon, Jan Arge, J. og K. Petersen Contractors, Jens Mogensen, Húsavarðatænastan, Jónas Warner, M. H. Smíð, Óli Christian Holbæk Mortensen, CS-Hús, Óli Højsted, ÁTS, Ragnar Skála, Húsavarðatænastan.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. februar 2023

Beinir Bergsson fingið 40.000 krónur úr grunni Thorvalds

Gávugóðs Thorvalds Poulsen av Steinum 2022 varð mikukvøldið latið Beini Bergssyni

(Mynd: Fróðskaparsetur Føroya)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Á hátíðarhaldi í kvøld í Nýggjustovu hjá Listasambandi Føroya varð avdúkað, at ungi yrkjarin, Beinir Bergsson, fær 40.000 krónur í gávugóðsi úr Grunni Thorvalds Poulsen av Steinum 2022.

Nevndin í grunninum, sum umboðar Fróðskaparsetur Føroya, Listasamband Føroya og Føroya Lærarafelag, grundgevur m.a. soleiðis fyri avgerðini um, at júst hetta unga skaldið hevur uppiborið fíggjarligan styrk og heiður:

Beinir Bergsson hevur givið út tvey yrkingasøvn: "Tann lítli drongurin og beinagrindin" og "Sólgarðurin".

Beinir Bergsson hevur longu fingið viðurkenning fyri sínar skaldagávur. Fyrsta Ebbuvirðislønin varð latin honum fyri debutyrkingasavnið "Tann lítli drongurin og beinagrindin" í 2018, og "Sólgarðurin" var í uppskoti til bókmentavirðisløn Norðurlandaráðsins í 2022.

At gávugóðs úr Grunni Torvalds Poulsen av Steinum nú verður latið honum er fyri at strika undir, at her er eitt ungt yrkjaratalent, hvørs skaldskapur hevur dygd og serligan týdning og tí stuðul uppibornan.

Yrkingasavnið "Tann lítli drongurin og beinagrindin", ið Sprotin gav út í 2017, snýr seg um sorg eftir at hava mist pápan. Tað er torført at seta orð á sorgina, nevna tey deyðu og tosa um tey. Í nøkrum reglum úr yrkingini “Buldurbrakið” lýsir Beinir Bergsson frustratiónina soleiðis:

Orðini kámaðust alsamt, tey grulvaðu longur niður í hálsin.
Í neyðstøðuni koyrdi hann hondina inn í munnin fyri at
fáa fatur á ljóðunum. So hann endiliga kundi hoyra, hvørji tey vóru.
Hondin fekk fatur á teimum, aftaná at hava leitað allastaðni
í hálsinum, sum hon hevði leitað áður.

Hetta er ein góð og sterk lýsing, sum knýtir saman orð, hond, háls o.s.fr., og letur sorgina koma fram í rørslum, sum lesarin kann kenna aftur og skilja.

Seinna savnið, "Sólgarðurin", sum kom út í 2021 á forlagnum Exil, er eitt undangonguverk, tí tað er so opið og týðiligt um kærleikan, longsulin og girndina millum tveir menn.

Ein kundi hugsað, at tað ikki var neyðugt at nevna hetta innihaldsliga eyðkennið í savninum ella gera nakað burturúr tí; men tað er umráðandi at nevna, tá vit hugsa um ta umrøðu og viðgerð, sum samkynd og lgbt+ hava fingið í almennum kjaki í Føroyum..

Tí kunnu vit vera errin og fegnast um, at Beinir Bergsson hevur dirvi at geva yrkingasavn út um sínar kenslur og sína tráan uttan at fjala, hvør hann er. Hetta er fyrimyndarligt og ruddar slóð fyri øðrum, ungum sum eldri. Við útgávuni "Sólgarðurin" letur Beinir Bergsson upp fyri nýggjum leiðum í føroyskari yrking á ein vakran og inniligan hátt, har náttúra, kroppar, kærleiki, tráan og vinar- og ættarbond ganga inn í hvørt annað.

Beinir Bergsson hevur MA-útbúgving í bókmentum og týðingarfrøði frá Háskóla Íslands, og hann lesur í løtuni ritlist á Fróðskaparsetri Føroya.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. februar 2023

Sangleikurin "Shrek" í Mentanarhúsinum í Fuglafirði

Tað eru næmingar á e-Nám sangleikabreytini í Fuglafjarðar skúla, sum framføra leikin í mars

Mentanarhúsið í Fuglafirði (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Aftur í ár bjóðar e-Nám sangleikabreytin í Fuglafjarðar skúla til ein nýggjan sangleik.

Tað verður í døgunum 18. til 29. mars, tá breytin sýnir fram ”Sangleikurin Shrek” í Mentanarhúsinum í Fuglafirði.

– Sangleikurin er so heilt avgjørt fyri øll – bæði stór, smá, ung og gomul. Leikurin, ið tekur umleið tveir tímar, er bygdur á stuttliga og øðrvísi ævintýrfilmin frá 2001, skrivar Fuglafjarðar kommuna.

– ”Sangleikurin Shrek” hevur alt tað, ein stórur og góður leikur skal hava: Sjónleik, tónleik, sang, dans, tøkni – og ikki minst verður sera nógv gjørt burturúr búnum og palli! Næmingarnir spæla og syngja, og fakfólk saman við næmingum, foreldrum og avvarðandi taka sær av búnum og palli.

Tað eru lærararnir, Bárður á Lakjuni og Marjun Djurhuus, sum hava sangleikin undir hond.

28 næmingar í 10. flokki eru á e-Nám sangleikabreytini í ár. Næmingarnir eru úr Fuglafjarðar skúla og skúlanum við Streymin.

Almennar sýningar eru 18., 19., 22., 23., 24., 25., 26. og 29. mars klokkan 19. Atgongumerki kunnu keypast á atgongumerki.fo.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. februar 2023

Spæl Føroyskt vikan í nýggjum hami

Skipað verður fyri tónleikatiltøkum kring landið somu vikuna, sum FMA er leygarkvøld, og kringvarpið bara spælir føroyskt

VSJ á FMA 2019 (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Spæl Føroyskt vikan verður aftur á skránni í ár, frá 6. til 12. mars, men hesaferð í nýggjum hami. Tað verður bæði ein vika, har KVF fer at spæla føroyskan tónleik burturav og ein vika við framførslum og framløgum við føroyskum tónleiki kring alt landið, og enntá á føroyskum sendistovum úti í heimi.

Tað er Tónleikasamband Føroya og KVF, sum samstarva um Spæl Føroyskt.

- Við Spæl Føroyskt vikuni, seta vit føroyskan tónleik á breddan og eggja spælistøðum, stovnum, fyritøkum og privatpersónum at mynda vikuna, júst sum teimum lystir, sigur Dánjal á Neystabø, formaður í Tónleikasambandi Føroya.

- Tað kann vera ein framførsla í eini frisørsalong, ein barnagarður, sum framførir á einum ellisheimi ella felagssangur í eini hugnaligari stovu. Tað er bert hugflogið, sum setur mørk, sigur Dánjal.

- Men hví hava eina Spæl Føroyskt viku?

- Við Spæl Føroyskt vikuni vilja vit virka fyri einum livandi tónleikalívi, sum styrkir bond og skapar savningarmegi innan føroyskan tónleik. Tá vit siga føroyskan tónleik, meina vit við allan tónleik, sum er framførdur ella framleiddur av føroyingum, alt frá Kingo sálmi, til tungmálm, rapp og føroyskan dans. Hetta er veruliga ein vika, ið heiðrar føroyskum tónleiki í breiðastu merking, sigur Dánjal og leggur afturat:

- Við hesum eru vit eisini við til at stimbra føroyska tónleikaarvin og málið.

Hæddarpunktið í Spæl Føroyskt vikuni er FMA (Faroese Music Awards), sum verður í Norðurlandahúsinum 11. mars og sent beinleiðis í KVF, her føroyskur tónleikur verður fagnaður og heiðraður.

Tónleikasamband Føroya fer so líðandi at avdúka ymsu tiltøkini kring alt landið á sosialu miðlunum. Fólk, ið ynskja at skipa fyri onkrum og harvið gerast partur av Spæl Føroyskt skránni, kunnu seta seg í samband við fyrireikararnar á [email protected]. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. februar 2023

Syngja 101 kórsangir í Finsen í dag

Tað verða kórleiðarnir Leif Hansen og Benjamin Gaasedal, sum fara at leiða kórsangin, ið helst fer at ljóma í góðar fýra tímar. Byrjað verður klokkan 16, og sungið verður úr bókini hjá Zacharias Sørensen frá 2021

Kórbókin ”101 kórsangur”, sum kom út í juni 2021, hevði til endamáls at savna teir flestu føroysku kór-evergreens í einari bók. Ætlanin hevur allatíðina verið at sungið allar sanginar í bókini ein seinnapart, men høvi hevur ikki verið til tess. Í dag verður tað so roynt

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Kórbókin ”101 kórsangur”, sum kom út í juni 2021, hevði til endamáls at savna teir flestu føroysku kór-evergreens í einari bók. Ætlanin hevur allatíðina verið at sungið allar sanginar í bókini ein seinnapart, men høvi hevur ikki verið til tess. Í dag verður tað so roynt.

Zacharias Sørensen fekk hugskotið til hesa bók, eftir at kórfólk fóru at spyrja eftir nótum til allar hesar ”evergreens”, sum sungnir vóru á kórstevnum, á ólavsøku og aðrastaðni, har kórsangarar savnaðust.

Gerast skuldi ein antologi við kórsangum, ið ikki var so stór í vavi og soleiðis høglig at hava uppiá sær. Saman við kenda kórkomponistinum Knúti Olsen savnaði Zacharias tilfar, og endin var, at bókin kom at innihalda 101 kórsangir.

Í dag klokkan 16 í Finsen verður høvi hjá øllum kórsangarum at syngja sanginar í bókini. Vónin er, at sangarar úr øllum landinum koma til Havnar at syngja. Tað verða kórleiðarnir Leif Hansen og Benjamin Gaasedal, sum fara at leiða kórsangin.

Kaffi, te, kakur og frukt verður at fáa. Tiltakið er ókeypis og eingin tilmelding er.
Fyrireikaranir rokna við, at sangur fer at ljóma einar góðar fýra tímar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. februar 2023

Beyoncé eigur nú metið fyri flestar Grammy’s

Tónleikaídnaðurin lat sínar Grammy-virðislønir sunnukvøldið

(Mynd: BBC)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Amerikanska songkvinnan Beyoncé gjørdist mánanáttina tað tónlistafólkið, sum hevur vunnið flestar Grammy virðislønir nakrantíð.

Higartil hevur ungarski orkesturleiðarin, Georg Solti, við 31 heiðurslønum verið tann, ið hevur vunnið flest slíkar. Men í nátt kom Beyoncé upp á 32 og hevur nú vunnið fleiri heiðurslønir enn nakar annar.

41 ára gamla sangarinnan var tilnevnd nýggju virðislønir, tá The Recording Academy, lat sínar Grammy virðislønir fyri góð avrik innan tónleikaútgávur.

Beyoncé vann sína 32. standmynd, tá útgáva hennara “Renaissance” varð kosin besta útgáva innan ‘dance/electronic recordings’

Sambært AP tíðindastovuni var Beyoncé ikki sjálv til staðar, tá hon varð kosin mest Grammy-vinnari nakrantíð. Hetta tí, at bilur hennara sat fastur í einum ferðsluproppi í Los Angeles.

Hóast Beyoncé er hin mest vinnandi nakrantíð, so hevur hon enn ongantíð vunnið bólkin, sum eigur “album of the year”, sum er galdandi fyri allar sjangrur. Og hon hevur bert einaferð vunnið “ársins sang”. Tað var fyri “Single Ladies” í 2008.

Beyoncé gjørdist tó stóri vinnarin í gjárkvøldið við fýra heiðurslønum.

Millum hinar vinnararnar var 89 ára gamli Willie Nelson, sum vann sína 12. grammy fyri bestu country-útgávu, “A Beautiful Time”.

Bert 23 ára gamla jazz-sangarinnan, Samara Joy, varð kosin ársins nýggja listafólk.

Bretski Harry Styles vann ‘album of the year’ fyri “Harry’s House, meðan Lizzo, sum veruliga eitur Melissa Viviane Jefferson, vann ‘record of the year’ fyri “About Damn Time”.  Bonnie Raitt vann ‘song of the year” fyri “Just Like That”. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. februar 2023

Drotningin skal undir skurð fyri trupulleikar í rygginum

Tað fer at taka drúgva tíð áðrenn hon verður fullbirg aftur eftir endirvenjing

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Margreta drotning skal undir skurð fyri fyri ryggin. Hetta hendir á ríkissjúkrahúsinum 22. februar.

Tað upplýsir danska kongshúsið í tíðindaskrivi í vikuni.

Eftir samráð við serfrøðingar á ríkissjúkrahúsinum hevur drotningin gjørt av at fara undir eina størri skurðviðgerð í rygginum.

Eftir skurðin, skal hon liggja á sjúkrahúsinum í eina tíð, og væntað verður eisini, at endurvenjingin far at taka drúgva tíð.

Kongshúsið skrivar, at viðgerðin merkir, at ein røð av tiltøkum, sum drotningin skuldi vera við til, antin verða avlýst, útsett, ella at onkur annar í familjuni tekur yvir.

Fyrr í mánaðinum gav Margreta drotning avboð at vera við til upplatingina av eini framsýning á tjóðarsavninum í Keypmannahavn.

Hetta var fyrsta avlýsing hennara síðan í september, tá hon á øðrum sinni varð testað positiv fyri korona, og fór í sóttarhald.

Ætlanin var, at drotningin í hesi vikuni skuldi til Noregs at halda vetrarfrí, men ferðin varð avlýst orsaka av trupulleikunum í rygginum.

Í farna mánaði var drotningin við, tá svágurin, fyrrverandi kongurin Konstantin, fór til gravar í Metropolis-katedralinum í grikska høvuðsstaðnum, Athen.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. februar 2023

Jacob Ellemann-Jensen í sjúkrafarloyvi í óvissa tíð

Danski verjumálaráðharrin fer í sjúkrafarloyvi eftir at hann í síðstu viku fekk eitt dánilsi

Jacob Ellemann-Jensen (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Jacob Ellemann-Jensen, formaður í Vinstra og verjumálaráðharri, fer í sjúkrafarloyvi i óvissa tíð. Tað hendir eftir, at hann í síðstu viku fekk eitt dánilsi.

Sambært Ellemann kemur sjúkrameldingin aftaná eitt longri tíðarskeið, har hann sum floksformaður og sum ráðharri hevur havt nógv jørn í eldinum.

- Kroppurin sendir tekin um, at tað er tíð til at taka ein steðg, um tað ikki skal enda galið. Hesum lurti eg eftir. Úrslitið er tí at eg, eftir ráðum frá lækna, verði noyddur at taka stikkið úr eina tíð og fara í farloyvi. Og so vendi eg aftur, tá eg eri klárur, sigur Jacob Ellemann-Jensen í fráboðan.

Meðan Vinstra-formaðurin er í farloyvi, tekur búskaparráðharrin Troels Lund Poulsen við sum verjumálaráðharri.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. februar 2023

Mette Frederiksen: Føroyar skulu fáa betri atgongd til ES-marknaðin skjótt

Hetta kom forsætisráðsfrúan inn á, í samband við at Anna Falkenberg spurdi um makrel og føroyskan atgongd til marknaðin

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Fyrsti sonevndi víðkaði spurnartímin í hesu fólkatingssetuni var í vikuni á Fólkatingi. Hetta merkir, at norðuratlantisku limirnir - saman við donsku floksformonnunum - kunnu seta forsætisráðfrúuni upp til tríggjar spurningar hvør.

Hendan møguleikan nýtti Anna Falkenberg, umboð fyri Sambandsflokkin, til fyrst at spyrja um orðingina í danska samgonguskjalinum:  "Einki um Føroyar og Grønland uttan um Føroyar og Grønland". Mette Frederiksen útgreinaði hetta eitt sindur, og síðani var evni markelur 

- Tað er eingin loyna, at forsætisráðfrúuni dámar væl makrel upp á breyð. Fyri at vísa á týdningin av, at Føroyar fáa betri atgongd til ES-marknaðin, valdi Anna at innleiða seinna spurningin á heldur ótraditionellan hátt. Tí hóast Føroyar útflyta heilt nógvan makrel, fáa danir ikki gleði av føroyskum makreli upp á breyð. Føroyar kunnu nevniliga ikki útflyta meirvirkaðan makrel til Danmarkar, ella onnur ES-lond, uttan at tollur verður lagdur omaná. 

Soleiðis lýsir Sambandsflokkurin spurningin og umstøðurnar í tíðindaskrivi. 

Í svarinum varð víst á týdningin av, at Føroyar fáa betri atgongd til ES-marknaðin, og forsætisráðfrúun kom inná, hvussu danska stjórnin fer at virka fyri at hetta verður veruleiki sum skjótast

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. februar 2023

Evropeisk lond senda hjálp til Turkalands

Talið av deyðum í Turkalandi og Sýrialandi er komið upp um 500

Diyarbakir er ein av býunum, sum varð hart raktur í skjálvtanum mánanáttina (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Bjargingarfólk úr fleiri evropeiskum londum vóru mánadagin eru á veg til Turkalands fyri at hjálpa landinum í álvarsligu støðuni eftir jarðskjálvtan har.

Tað sigur neyðhjálparkommiserurin hjá ES, Janez Lanarcic, sambært AFP tíðindastovuni.

- Bjargingarlið úr Niðurlondum og Rumenia eru longu á veg, skrivaði hann á Twitter mánadagin.

ES-skipanin fyri borgaravernd er sett í verk eftir jarðskjálvtan. Turkalands hevur eisini biðið ES um hjálp, skriva tíðindastovurnar.

Og fleiri lond hava longu boðað frá, at tey fara at senda hjálp. Umframt Niðurlond og Rumenia, er talan um Belgia, Poland, Spania og Finnland.

Uttan fyri Evropa, hava eitt nú Ísrael og Russland boðað frá, at tey eru til reiðar at senda Turkalandi hjálp.

Jarðskjálvtin rakti Turkaland umleið 50 kilometrar frá markinum til Sýria. 

(Mynd: EPA)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. februar 2023

Frakland: Deyðiligasti eldsbrunin í tíggju ár

Ein kvinna og sjey børn hennara lótu lív, tá eldur kyknaði í einum húsum í Norðurfraklandi mánanáttina

(Mynd: Reuters)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Mánanáttina var ein syrgilig hending í býnum Charly-sur-Marne í Norðurfraklandi, umleið 80 kilometrar eystan fyri Paris.

Grannar varnaðust stutt fyri klokkan eitt, at eldur var í einum húsum, og varð ringt eftir sløkkiliðnum.

Í húsunum vóru níggju fólk, og bert ein persónur varð bjargaður úr brennandi húsunum. Hini, ein kvinna og sjey børn hennara, doyðu av roykeitran.

Børnini vóru millum tvey og 14 ár – fimm gentur og tveir dreingir, upplýsir lokala løgreglan og sløkkiliðið.

Maðurin hjá kvinnuni, sum var pápi til trý av børnunum, varð bjargaður úr húsunum, men hann fekk álvarsligan skaða, og varð sendur í viðgerð á sjúkrahúsi.

Orsøkin til eldin verður hildin at vera ein feilur við einari turkitrumlu, sum stóð í stovuhæddini av húsunum. Maðurin royndi, sum skilst, at sløkkja eldin, meðan kvinnan og børnini rýmdu upp á fyrstu hædd. Men tað var trupult hjá sløkkiliðnum at fáa atgongd til hesa hæddina útifrá, og tí bar ikki til at bjarga teimum.

Tilsamans 80 sløkkiliðsfólk vórðu boðsend at basa eldinum.

Sambært Ritzau er talan um deyðiligasta eldsbrunan, sum hevur verið í Fraklandi seinastu tíggju árini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. februar 2023