64 milliónir krónur í halli í 2024

Uppskotið til fíggjarlóg vísir, at roknast kann við 64 milliónum krónum í halli komandi ár

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Uppskotið til fíggjarlóg fyri 2024 vísir eitt hall á 64 milliónir krónur. Føroyski búskapurin er væl fyri, men átøk eru neyðug fyri at tálma útreiðsluvøkstrinum og økja inntøkurnar.

Landsstýriskvinnan við fíggjarmálum, Ruth Vang, legði fríggjadagin uppskot fyri Løgtingið um løgtingsfíggjarlóg fyri 2024.

Uppskotið til fíggjarlóg vísir, at roknast kann við 64 milliónum í halli komandi ár. Metingin í játtanarkørmunum í vár var annars 60 milliónir krónur í avlopi. Størstu orsakirnar til hallið eru lægri inntøkur frá tøkugjaldi enn mett, og at nógvar løguverkætlanir eru í gongd.

Samlaðu inntøkurnar frá skatti og avgjøldum næsta ár eru mettar til 7.221 milliónir krónur, og útreiðslumetingin er 7.285 milliónir. Av hesum eru rakstrarútreiðslurnar 6.553 milliónir krónur, og løgur og løgukendar útreiðslur eru 732 milliónir krónur.

Búskapurin er væl fyri
Búskaparvøksturin, sum seinastu árini hevur verið óvanliga høgur, væntast at hæsa av næstu 1-2 árini. Hetta er orsakað av teimum rembingum, sum hava verið av russisku innrásini í Ukraina, og sum hava havt við sær prísvøkstur og rentuhækkingar.

Fíggjarmálaráðið metir tó, at føroyski búskapurin er væl fyri at handfara eitt tíðarskeið við lægri búskaparvøkstri og møguligum halli. Arbeiðsloysið er lágt, arbeiðsmarknaðurin er væl fyri, og væntandi hækkar BTÚ 4-5 prosent í 2023 og 2024. Harafturat eru almenni og privati geirin ikki skuldarbundnir. 

Størsta avbjóðingin í almenna búskapinum er vantandi haldførið, sum millum annað kemur av, at lutfallið millum arbeiðsstyrki og tal av eldri minkar. Skal tað almenna hava sama tænastustig frameftir, eru átøk bráðneyðug, sum kunnu betra javnvágina millum almennar inntøkur og útreiðslur.

Átøk
Landsstýrið setir tí fleiri átøk í verk. Eitt nú verður raksturin tillagaður við 30 milliónum krónum, sum svarar til 1 prosent av lønarútreiðslunum. Egingjaldið fyri heilivág hækkar, og arbeiðsgevarar skulu rinda ein størri part av sjúkradøgunum hjá starvsfólkunum. Tilsamans verða átøk framd fyri umleið 70 milliónir krónur. Aftrat hesum arbeiðir landsstýrið víðari við ætlanini at hækka pensjónsaldurin og fer eisini at hyggja nærri at skipanini við rentustuðli.

Av raðfestingum fyri 2024 kunnu nevnast, at KT-skipanir í sambandi við føroysku skattaskipanina skulu nútíðargerast, Kalsoyarferja verður fyrireikað, lønarlyft til starvsfólk á umsorganarøkinum, størri játtan til fólkaskúla og heilsuverk, ríkisveitingin lækkar, og ein føroysk náttúrufyrisiting verður stovnað.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. september 2023

Kappingarráðið: Føroya Tele misbrúkti sína støðu

Føroya Tele breyt kappingarlógina tá samtakið misbrúkti sína ráðandi marknaðarstøðu móti Tosa. Tað staðfestir Kappingarráðið

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Kappingarráðið tók 24. juli 2023 avgerð um, at Føroya Tele hevur fram brot á kappingarlógina, tí samtakið brúkti eina prísklemmu móti kollsiglda telefelagnum Tosa.

Hetta var í sambandi við tingingar um eina sonevnda MVNO-avtalu, har tosa skuldi keypa seg inn á netið hjá Føroya Tele.

- Ein prísklemma í stríð við § 11, stk. 1 í kappingarlógini er t.d. tilstaðar, tá ein ráðandi fyritøka á einum heilsølumarknað setur sín heilsøluprís somikið høgt, at munurin millum heilsøluprís og smásøluprís verður somikið lítil, at kappingarneytar á smásølumarknaðinum kunna ikki kappast við ráðandi fyritøkuna innan smásølu, hóast at tær eru líka effektivar, skrivar Kappingarráðið.

Fyri at staðfesta hvørt eina líka effektivur kappingarneyti kundi kappast við FT Samskifti, við tí heilsøluprísi sum Tosa fekk bjóða, hevur Kappingareftirlitið kannað um FT Samskifti hevði klára seg við teimum prísum, sum teir bjóðaðu umboðum fyri Tosa. Niðurstøðan av hesi kanning varð, at tað hevði FT Samskifti ikki megnað.

Kappingarráðið hevur somuleiðis tikið avgerð um, at geva Føroya Tele (Pf. Telefonverkinum) boð um, at almannakungera eitt tilboð um Full-MVNO avtalu og eitt tilboð um Brand Reseller avtalu. Tilboðini skulu góðkennast av Kappingareftirlitinum, áðrenn tey verða almannakunngjørd. Tilboðini vera í gildið í tvey ár.

Ætlanin við hesum boðum er at lætta um hjá fyritøkum, sum ynskja inn á marknaðin. Partvís við at skapa gjøgnumskygni og partvís við lækka gáttina inn á marknaðin við einum standard tilboðið um Brand Reseller avtalu.

- Tá ein nýggj íverksetara fyritøka roynir at trína inn á marknaðin, er tað óheppið at ráðandi fyritøkan leggur forðingar fyri hesum, sigur Heri Joensen, formaður í Kappingarráðnum.

- Vónandi vil okkara avgerð og tey boð sum vit nú geva Føroya Tele hava við sær, at feløg sum hava í umbúna at trína inn á marknaðin, ikki setast aftur grundað á tað viðferð sum felagið Tosa fekk. Í øllum førum fara tey sum nú ætla at trína inn á marknaðin, at hava eitt betri útgangsstøði til at gera hetta, sigur formaðurin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. september 2023

Koyrdi við 130 kilometra ferð gjøgnum Kambsdal

Tað loysti seg hjá løgregluni at fjala seg í einum vøruvogni mikudagin. Men slíkt gera vit bert í undantaksførum, sigur vaktleiðarin hjá løgregluni

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tað loysti seg hjá ferðsluløgregluni at fara til Fuglafjarðar mikudagin “in disguise” við at læna ein vøruvogn hjá ein byggifyritøku heldur enn at fara í egnum akfari við “politi” á síðuni.

Á Kambsdali varð ein bilførari tikin fyri at koyra 130 kilometrar um tíman, ein ferð, sum gevur treytaða frádøming av koyrikortinum. Og í Fuglafirði fekk løgreglan eisini “fatur á” fleiri ólógligum prutlum ella skutarum.

Á kunningarfundi við miðlarnar legði vaktleiðarin hjá løgregluni dent á, at tað er bert í undantaksførum, at løgreglan fjalir seg á hendan hátt, tá talan er um ferðslukanningar.

- Tað er hægst í einum føri út av 200, at vit fara út á henda hátt, altso at vit fjala okkum. Vanliga standa vit frítt frammi og gera ferðslukanningar, og við at vera sjónlig tænir tað eisini endamálinum, sum er at fáa ferðina niður hjá akførunum.

- Men tað eru element, sum vit ikki fáa fatur á, og sum vit ongantíð sleppa undan. Í gjár gjørdu vit tí eitt málrættað átak fyri at fáa fatur á slíkum elementum, segði vaktleiðarin.

Hann viðgongur, at bilførarin, ið var avdúkaður mikudagin var ein, sum løgreglan hevur fingið fráboðan um fleiri ferðir, men sum tað ikki hevur eydnast at avdúka fyri at koyra ov skjótt.

Somuleiðis er við ólógligu skutarunum, sum hava verið til ampa fyri fólk, men sum altíð eru burtur, tá løgreglan kemur á staðið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. september 2023

Sjúkrarøktarfrøðingar í verkfall mánamorgunin

Hesum boðaði Felagið Føroyskir Sjúkrarøktarfrøðingar Fíggjarmálaráðnum frá hósdagin. Verkfallið rakar øll trý sjúkrahúsini

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Nú hendir tað, sum hevur verið væntandi í nakrar vikur.

Felagið Føroyskir Sjúkrarøktarfrøðingar boðaði hósdagin frá arbeiðssteðgi mánadagin klokkan 8. Hetta hendi eftir, at onki kom burturúr, tá samráðingirnar um seming vórðu tiknar upp aftur í vikuni.

Verkfallið er galdandi fyri allar sjúkrarøktarfrøðingar, deildarleiðarar/funktiónsleiðarar og varaleiðarar/toymisleiðarar frá mánadegi 2. oktober 2023 klokkan 8, ið arbeiða á niðanfyri standandi deildum:

Landssjúkrahúsið
• A2
• A3
• B5
• B6
• B7
• B8
• G1
• G4
• P40/PI
• P40/PA

Klaksvíkar Sjúkrahús:
• KS-3 seingjardeildin

Suðuroyar Sjúkrahús:
• Seingjardeildin

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. september 2023

Ríkiligt av pengum til verkfall í langa tíð

Sjúkrarøktarfrøðingarnir kunnu vera í verkfalli í hálvt annað ár til tvey ár, sigur forkvinnan

(Savnsmynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Felagið Føroyskir Sjúkrarøktarfrøðingar boðaði seinnapartin frá umfatandi verkfalli í sjúkrahúsverkinum frá mánadegnum 2. oktober klokkan átta.

Og nokk av pengum er at fara í verkfall við. Tað sigur forkvinnan við útvarpið.

- Vit hava ráð til at vera í verkfall leingi. Eg roknaði út at vit kunnu vera í verkfalli í 18 mánaðir til tvey ár, segði Óluva í Gong, forkvinna í Felagnum føroyskir Sjúkrarøktarfrøðingar, við útvarið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. september 2023

Ongin skal mangla song fyri náttina

Almanna- og mentamálaráðið, Almannaverkið og Frelsunarherurin hava saman tikið stig til at økja talið av plássum á Herberginum frá tveimum til átta

Hallur Thomsen, viðskiftastjóri í Almannaverkinum, Sirið Stenberg, landsstýriskvinna, og Martin Kúrberg, leiðari á Herberginum (Mynd: Almanna- og mentamálaráðið)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Landsstýriskvinnan við almanna- og mentamálum, Sirið Stenberg, hevur sett sær fyri, at ongin skal mangla song fyri náttina.

Seinastu tíðina er tað nógv ið bendir á, at heimloysi er vaksandi í Føroyum. Talið av herbergsplássum stendur ikki mát við tørvin, og hevur tað havt við sær, at fleiri sova úti um náttina, tí tey ikki hava tak yvir høvdið.

Fyri at loysa átrokandi tørvin hava Almanna- og mentamálaráðið, Almannaverkið og Frelsunarherurin saman tikið stig til at økja talið av plássum á Herberginum frá tveimum til átta.

Ásannandi at veturin er í nánd, og at tað er átrokandi at fáa gongd á hetta, er avgjørt at herbergisplássini vera tøk frá 1. oktobur í ár. Samstundis verður arbeitt við at gera nakrar tillagingar í bygninginum, ið fara at betra um umstøðurnar frá 1. novembur.

Við einum herbergsplássi fær ein í boði eina heita máltíð, tá ið komið verður, song fyri náttina og atgongd til brúsu og skiftiklæðir. Tá viðkomandi, ið fær innivist, skal vera úti úr kamarinum, er dagtilboðið á Herberginum opið. Dagtilboðið fevnir um hitastovu og døgurða. Ein sosialráðgevi frá Almannaverkinum er eisini javnan á Herberginum og kann hjálpa við ráðgeving og øðrum.

- Hetta er eitt øki, ið stendur mær nær, og tí eri eg sera fegin um, at tað er eydnast at finna eina loysn so skjótt í góðum samstarvi við Frelsunarherin og Almannaverkið. Vit mugu tó ásanna, at trupulleikarnir hjá heimleysum eru samansettir, og tí er hendan loysn bert eitt fyrsta stig á vegnum, sigur Sirið Stenberg, landsstýriskvinna.

Tað eru tríggir sjálvbodnir felagsskapir, sum í dag fáa stuðul til at veita serlig bútilboð til heimleys. Blái Krossur í Havn hevur sjey pláss, Umsorganarheimið Gloria í Klaksvík hevur átta pláss og Frelsunarherurin hevur 20 pláss á Herberginum í Havn. Av teimum í alt 35 plássunum eru í dag bert tvey herbergspláss, og eru hesi á Herberginum í Havn.

Við hesum átaki verður talið av herbergisplássum økt frá tveimum til átta.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. september 2023

Samhaldsfasti hækkar útgjaldið 255 krónur um mánaðin

Næsta ár verður mánaðarliga gjaldið 6.325 krónur

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Stýrið fyri Arbeiðsmarknaðareftirlønargrunnin – stytt AMEG – hevur samtykt at hækka eftirlønina úr grunninum við 255 krónum um mánaðin frá 1. januar komandi.

Tað svarar til eina hækking á 4,2 prosent soleiðis, at eftirlønin fer frá 6.070 krónum um mánaðin í ár til 6.325 krónur um mánaðin í 2024. Samlaða eftirlønin komandi ár verður tí 75.900 krónur. Ásetingin er galdandi fyri árið 2024.

Tá grunnurin varð settur á stovn fyrst í nítiárunum, kallaðist hann Samhaldsfasti Arbeiðsmarknaðareftirlønargrunnurin, á mannamunni bara Samhaldsfasti. Nú verður styttingin AMEG meira brúkt.

Lógin um arbeiðsmarknaðareftirlønargrunnin ásetir, at stýrið fyri grunnin skal áseta útgjaldið í seinasta lagi 1. oktober fyri álmanakkaárið eftir. Í nevndini fyri grunnin sita Malan Johansen, forkvinna, Kristoffur Laksá, umboðandi arbeiðsgevararnar, og Georg F. Hansen, umboðandi arbeiðstakararnar.

Í 2022 vóru útgoldnar 648 milliónir krónur í eftirlønum úr AMEG, útgjaldið til eftirløn í 2023 er mett til umleið 675 milliónir og til 740 milliónir krónur í 2024.

Tá grunnurin byrjaði vóru mánaðarligu útgjaldingarnar 500 krónur. Síðan er útgjaldið hækka stútt, meira og minni á hvørjum ári til nú 6.070 og komandi ár 6.325 krónur um mánaðin. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. september 2023

ALS-gjaldið lækkar eitt vet

Hetta merkir ein lætta fyri løntakarar á umleið 25 milliónir krónur um árið og ein avgjaldslætta fyri arbeiðsgevarar á 25 milliónir krónur

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Landsstýrið fer at lækka ALS gjaldið frá 1. januar. Hetta merkir ein lætta fyri løntakarar á umleið 25 milliónir krónur um árið og ein avgjaldslætta fyri arbeiðsgevarar á 25 milliónir krónur.

Orsøkin til lækkingin er, at arbeiðsloysisskipanin er sera væl fyri fíggjarliga eftir fleiri ár við metlágum arbeiðsloysi.

Eginognin í ALS-grunninum væntast at verða umleið 1,25 milliardir krónur við árslok 2023, og grunnurin hevur sostatt nokk pengar at standa ímóti einum høgum arbeiðsloysi í nógv ár.

Um so skuldi verið, at arbeiðsloysið í Føroyum hækkaði til dømis til 5 prosent, hevði ALS kunnað útgoldið arbeiðsloysisstuðul í meira enn 25 ár.

Tí hevur landsstýrið tikið undir við tilmælinum frá ALS-stýrinum um at lækka ALS-gjaldið við 0,2 prosentstigum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. september 2023

Manningin visti ikki av at boðast skuldi frá

Talan var um eitt mistak tá eitt Hercules flogfar fleyg lágt yvir Nólsoyarfjørð og Skálafjørð 5. august

(Mynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Manningin umborð á amerikanska Lockheed C-130 Hercules flogfarinum, sum seinnapartin 5. august fleyg lágt niðan gjøgnum Nólsoyarfjørð og inn gjøgnum Skálafjørð kendu ikki til kravið um, at boða frá slíkum flúgvingum frammanundan.

Hetta skrivar amerikanska sendistovan í Keypmannahavn í svari til fyrispurning frá Danmarks Radio. Danski miðilin viðgerð hendingina í grein á heimasíðuni í vikuni eftir at Sjúrður Skaale fólkatingslimur hevur spurt danska verjumálaráðharran um hendingina.

Jens Wenzel Kristoffersen, orlogskapteynur og hernaðargreinari á Keypmannahavnar Universiteti, Esben Salling Larsen, majorur og greinari hjá verjumálaráðnum og Hans Peter Michaelsen, sum arbeiðir sjálvstøðugt, meta eisini, at talan má hava verið um gloymsku.

Teir vísa á, at talan ikki er um brot á danskt loftrúm, tí flogfør hjá Nato-londunum hava standandi loyvi til at flúgva inni í loftrúminum hjá hvørjum øðrum.

Sjúrður Skaale, sum setti fram spurningin á fólkatingi, sigur sambært dr.dk, at hendingin ikki er tann stóri trupulleikin, men dugir ikki at síggja nakra orsøk til at ræða fólkið í Føroyum við ikki at kunna myndugleikarnar um, hvad hendir beint  uppi yvir høvdinum á teimum. Føroyingar eiga at verða fráboðaðir, tá slíkt hendir, sigur føroyski fólkatingslimurin.

Danmarks Radio hevur send spurningin víðari til amerikansku sendistovuna í Keypmannahavn, sum svarar soleiðis í skrivligum svari:

- Amerikansk hernaðarflogfør stremba eftir at fylgja øllum reglum frá donsku stjórnini, tá flogið verður í loftrúminum hjá Kongsríkinum Danmark. Tey, ið framdu flúgvingina herfyri, misskiltu eitt krav um at geva boð frammanundan, og hava fingið nágreinað leiðbeining eftirfylgjandi.

Tað er heldur ikki eydnast DR at fáa uppspurt, hvat endamálið var við flúgvingini yvir Nólsoyarfirði og Skálafjørðinum 5. august. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. september 2023

Fuglakrím staðfest á Eiði

Sannlíkt er, at smittan kemur frá villum fugli, og tí verður heitt á fólk sum hava heimafugl, at vera serliga ansin

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Heilsufrøðiliga starvsstovan hevur staðfest fuglakrím hjá heimafugli á Eiði. 

Fráboðanin kom týskvøldið, og farið varð á staðið. Har vóru høsn, sum vóru í høsnarhúsi við girðing rundan um og dunnur, sum vóru í girðing tætt við. Flestu av hønunum og ein dunna vóru deyð innanfyri tveir dagar.

Tað, sum er eftir av hønum og dunnum verður avlívað og burturbeint. Tað er ikki endaliga staðfest, hvat slag av fuglakrím, talan er um, men sannlíkt er ikki talan um HPAI H5N1, sum hevur herjað í Evropa seinastu árini, men um HPAI H5N5, sum hevur verið ávíst av og á, m.a. hjá villfugli í Norðurnoregi og Finnlandi.

Av tí, at tað er sannlíkt, at smittan kemur frá villum fugli, verður heitt á fólk, sum hava heimafugl, um at vera serliga ansin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. september 2023

Hava rindað ov nógv: Mylnan váttar feil

Feilur er staðfestur í tveimum avgreiðslum í Mylnuni á Berjabrekku. Feilurin hevur havt við sær at kassatólið hevur talt ov nógv

(Mynd: Kontrast)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Á sosialum miðlum var í vikuni nógv kjak um feil í kvittanum hjá Mylnuni í Berjabrekku í Havn.

Dømi eru um, at fólk hava rindað 191 krónur tá rætta upphæddin var 141 krónur.

Mylnan váttar nú feilin, og harmast og sigur at feilurin er staðfestur í tveimum avgreiðslum í einum kassatóli.

- Okkara starvsfólk hava arbeitt við málinum í nátt, og hava sent feilin víðari til okkara veitara. Vit hava funnið feilin í tveimum avgreiðslum, har samanteljingin av upphæddini í avgreiðsluni hevur verið skeiv. Feilurin er íkomin, tá vit hava afturført eina vøru í avgreiðsluni. Talan er um ein tekniskan feil og er bert hendur á tí eina kassatólinum hjá Mylnuni á Berjabrekku, boðaði Mylnan frá mikudagin.

Veitarin av kassaskipanini, sum hevur umleið 12.000 av somu kassakipan virknar í fleiri londum, hevur fingið feilboðini, og feilurin verður rættaður.

- Vit eru sera hørm um støðuna, og góðtaka ikki, at tílíkur feilur kemur fyri. Vit biðja kundar okkara um umbering og fara sjálvsagt at tryggja, at hesin feilurin ikki hendir aftur, sigur Mylnan.

---

(Skíggjamynd frá Facebook)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. september 2023

MEST fingið góðkenning til nýggja turrdokk á Skála

Umhvørvisstovan hevur góðkent, at skipasmiðjan ger eina nýggja turrdokk á Skála

 

SkrivaÐ:

Jan Müller

Góðkenningin av komandi turrdokkini á Skála hevur heimild í § 21 í løgtingslóg um verju av havumhvørvinum. Góðkenningin er grundað á eina umhvørvisárinsmeting fyri samlaða virksemið hjá MEST á Skála, bæði núverandi virksemi og virksemið, tá nýggja turrdokkin er tikin í brúk.

Í umhvørvisárinsmetingini er verkætlanin og virksemið lýst, og mett er um ta ávirkan á náttúru og umhvørvi, sum kann væntast av ætlanini, bæði í sambandi við bygging og rakstur.

Nýggja dokkin verður 150 metrar long, 33 metrar breið og 12 metrar djúp á gáttini. Dýpið minkar inn og frameftir í dokkina, so tað innast er 9 metrar.

Virksemið er ný- og umbygging, umvælingar og viðlíkahald av skipum og flótandi eindum, sum liggja við bryggju, eru tikin í dokk ella tikin upp á beding.

Talan er um bæði stál- og timburskip og aðrar flótandi eindir, t.d. fóðurflakar o.a. Maskineindir og -lutir verða umvældir umborð á skipum og á mekaniska verkstaðnum. Virksemið er harafturat tilevning og umvæling av stáleindum á landi, eins og søla av evnum og tilfari.

Nýggja dokkin gevur møguleikar fyri at veita tænastur til øll tey føroysku skipini, tó ikki Norrønu, samstundis sum tað fer at betra um møguleikarnar hjá MEST at bjóða seg fram í altjóða høpi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. september 2023

Yvirtaka vitaverkið næsta ár

1. juni 2024 verður málsøkið sjóuppmerking og vitaverk yvirtikið. Føroyskir myndugleikar taka við hesum við ábyrgdini av 24 vitum

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

1. juni 2024 verður málsøkið sjóuppmerking og vitaverk yvirtikið.

Føroyskir myndugleikar taka við hesum við ábyrgdini av 24 vitum, sum verða riknir frá gomlu Loranstøðini á Eiði. Yvirtøkan fevnir haraafturat um onnur sjómerki, starvsfólk, rakstrarúgerð, sum er knýtt at vitunum, og rakstrarútgerð í DGPS-støðini á Bøllureyni.

Somuleiðis yvirtaka føroyskir myndugleikar ábyrgd av avtalum, samstarvi, sum Søfartsstyrelsen í dag hevur við m.a. Arktisk Kommando, MRCC og Landsverk. Landið yvirtekur samstundis ábyrgdina av teimum uppgávum, sum avtalurnar fevna um. Nýggju uppgávurnar verða frameftir skipaðar í Sjóvinnustýrinum, tó í samstarvi við ymiskar aðrar føroyskar myndugleikar.

Árligi rakstrarkostnaðurin er áleið fýra milliónir kr.

Í 2024 er játtanin 2,35 milliónir krónur og í 2025 er játtanin framskrivað fyri fult ár, til 4,57 milliónir krónur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. september 2023

Nýtt Kalsoyarskip byggjast í 2025

Í ár eru tríggjar milliónir játtaðar til kanningar og fyrireikingar, og ætlanin er eisini at brúka tríggjar milliónir næsta ár

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Landsstýrið hevur sett sær fyri at endurnýggja strandfaraskipini, og nú er gongd sett á fyrireikingarnar av nýggjum skipi at sigla millum Kalsoynna og Klaksvík. Í ár eru 3 milliónir krónur játtaðar til at gera kanningar og fyrireikingar, og ætlanin er at brúka aðrar 3 milliónir í 2024.

Ætlanin er, at allar fyrireikingar, projektering, verklagslóg og útbjóðing, verða gjørdar í 2024, soleiðis at kjølurin til nýggja Kalsoyarskipið kann strekkjast fyrst í 2025, sigur Dennis Holm, landsstýrismaður.

- Tað er okkara skylda at tryggja, at fólk kunnu búgva, virka, arbeiða og ferðast í øllum landinum undir nøkulunda javnbjóðis treytum, og fyri nógv fólk hava strandfaraskipini avgerandi týdning. Tí skulu nýggj skip byggjast, samstundis sum landsstýrið arbeiðir miðvíst við at økja um túratalið, sigur Dennis Holm, landsstýrismaður.

Væntandi fer tað at taka eini tvey ár at byggja nýggja Kalsoyarskipið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. september 2023

Fáa vetrarferiu komandi skúlaár

Ferian skal eftir ætlan verða í viku sjey á hvørjum ári, og vera galdandi í eini royndartíð í trý ár, sigur Barna- og útbúgvingarmálaráðið

Djóni Nolsøe Joensen (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Djóni Nolsøe Joensen, landsstýrismaður við barna- og útbúgvingarmálum, ætlar komandi skúlaár at seta í verk eina viku vetrarfrí í fólkaskúlanum.

Ferian skal verða í viku sjey á hvørjum ári, og er ætlanin, at hon skal vera galdandi í eini royndartíð í trý ár, skrivar Barna- og útbúgvingarmálaráðið.

– Landsstýrismaðurin hevur havt fund við Føroya Lærarafelag, Felagið Heim og skúla, Skúlaleiðarafelagið, Kommunufelagið og Pedagogfelagið, har henda ætlan varð umrødd.

– Uppskotið er nú sent út til allar skúlaleiðslur t.v.s. skúlastjórar, varaskúlastjórar, fyrstilærarar og einalærarar, umframt øll næmingaráð kring landið, soleiðis, at eisini hesi fáa høvi til at siga sína hugsan um ætlanina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. september 2023

Vága kommuna: Ein slóðbrótandi verkætlan

Framyvir fer kommunan at leiga heimara partin av vakstrarhúsinum í Sandavági, sum skal brúkast til at framleiða grønmeti og frukt til egna nýtslu

Vakstrarhúsið í Sandavági (Mynd: Google)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Vága kommuna hevur undirskrivað eina avtalu við eigararnar av vakstrarhúsinum í Sandavági um at kommunan framyvir leigar heimara partin av vakstrarhúsinum, sum er áleið 550 fermetrar.

Málið er, at stovnar hjá kommununi fara at framleiða grønmeti og frukt til egna nýtslu og at kommunan gerst sjálvbjargin við plantum og í mest møguligan mun nýtir sína framleiðslu til fríðkan á grøna økinum, skrivar heimasíðan hjá kommununi.

– Hugskotið hevur bryggjað í eina tíð. Átakið hjá Vága kommunu er í samsvar við tíðarandan, har tankar og ynskini um, at vit í Føroyum eiga at gerast alt meira sjálvbjargin við framleiðslu av matvørum og at minka um innflutning av grønmeti og plantuvøkstri.

– Kommunan er stór í vavi og nógv grøn økir eru at fara um, sum starvsfólkatoymið á grøna økinum hevur røkt sera væl seinastu nógvu árini. Við Visjón 2032, er avgjørt at raðfesta býarumhvørvið, trivnað og burðardygga menning, og sum ein part av hesum, ynskir kommunan at menna tað grøna økið enn meira, á ein burðardyggan hátt.

Fyrr í ár varð Búgvi Róin settur í starv sum gartnari í Vága kommunu, og kemur hann saman við einum toymi av starvsfólkum at hava yvirskipaðu ábyrgdina av at skipa grøna økið, og sær hann stórar møguleikar í at sleppa inn í vakstrarhúsið.

Sambært Vága kommunu er talan um eina slóðbrótandi verkætlan, sum kommunan sær stórar vakstrarmøguleikar og nýskapan í.

– Í dag er bert eitt vakstrarhús eftir í Føroyum, og tí var hetta ein upplagdur møguleiki hjá kommununi, tá tað gjørdist møguligt at leiga ein part av vakstrarhúsinum og geva starvsfólkunum á grøna økinum bestu karmarnar at virka undir samstundis sum børn og ung eisini sleppa at gerast partur av verkætlanini, saman við gartnaranum.

– Tankin er, at børn og ung koma at dyrka grønmeti og frukt í vakstrarhúsinum til egna nýtslu á stovnum, í frítíðarskúlanum og virkishúsinum. Hesa spennandi verkætlanina fáa leiðararnir á stovnunum í kommununi møguleika fyri at vera við at menna og stýra saman við gartnaranum. Hetta er samstundis ein góður møguleiki at læra børn og ung um týdningin av og at kveikja teirra áhuga fyri landbrúki, framleiðlsu og burðardygd, hvar matur kemur frá og um matspill. Somuleiðis er stórt øki vestanfyri vakstrarhúsið har møguligt er at velta eplir og annað sum kann veltast uttandurða, skrivar kommunan.

– Alt í alt, so er hetta ein sera burðardygg verkætlan ið samsvarar ógvuliga væl við samtíðina, har vit sum kommuna gera okkara íkast at styrkja um egna framleiðslu av matvørum og plantum í Føroyum, við at birta undir ein neista hjá okkara ungu borgarum og vísa á møguleikar sum liggja í landbúnaðar- og framleiðsluvinnuni. Møguleikarnir við so góðum kørmum eru mestsum óendaligir, og kann man síggja fyri sær fleiri nýggj samstørv við uttanfyristandandi partar um menningarmøguleikar og nýskapan á økinum í framtíðini, sigur Bjarni Prior, borgarstjóri í Vága kommunu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. september 2023

Ferðafólkateljarar settir upp kring landið

Í samráð við kommunur og jarðareigarar hevur Visit Faroe Islands sett fýra ferðafólkateljarar upp á Slættaratindi, Hvannhaga, Klakki og á bygdagøtuni millum Havnina og Kirkjubø

Slættaratindur (Savnsmynd: Pól Sundskarð)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í samráð við kommunur og jarðareigarar hevur Visit Faroe Islands í summar sett fýra ferðafólkateljarar upp á útvaldum, væl umtóktum gongutúrum. Teljararnir skráseta, hvussu nógv fólk ganga ígjøgnum t.d. eitt portur og geva eina eftirfarandi mynd av ferðafólkatalinum.

Teir fýra teljararnir eru settir upp á hesum fýra støðum: Slættaratindur, Hvannhagi, Klakkur og á bygdagøtuni millum Havnina og Kirkjubø. Fyrsti teljarin (Kirkjubøur-Tórshavn) hevur verið virkin síðani 23. apríl, meðan hinir hava talt gongufólk síðani juni/juli.

Um hugt verður at tíðarskeiðinum millum 5. juli og 20. september, tá allir teljarar vóru virknir, so gingu umleið 1.833 fólk til Hvannhaga, 6.026 fólk niðan á Klakk, 5.633 fólk niðan á Slættaratind og 7.047 millum Havn og Kirkjubø. Tølini benda sostatt á eitt samsvar millum atkomuviðurskifti og tal á gongufólkum.

Veðurmátingar verða skrásettar í somu skipan, og soleiðis ber til at síggja, hvørja ávirkan veðrið hevur á gongdina. Um vit taka leiðina millum Tórshavn og Kirkjubø sum dømi, so ganga um 100 fólk hendan teinin dagliga í juni og juli. Teir dagarnar tá avfallið var størst fellur talið niður á 8-10 fólk, meðan tað vóru 366 fólk besta dag í mánaðinum.

Skrásetingarnar staðfesta harafturat, at tað sveiggjar rættiliga nógv gjøgnum vikuna, nær fólk ganga sær ein túr. Eitt mynstur er tó, at nógv flest fólk velja at ganga túr um middagsleitið og sum heild millum klokkan 10-16.

Hagtølini staðfesta at enda eisini, at juni-august er háárstíð fyri gongutúrar. Tá vit koma inn í september mánað síggja vit eitt týðiligt fall við meiri enn tveimum triðingum í talinum av gongufólki.

Ferðafólkateljararnir eru virknir alt árið og sum frá líður fara hesir at geva okkum eina munandi betri heildarfatan av gongumynstrinum í Føroyum, og hvussu stórt trýstið er á hesi útvaldu støð.

Um royndirnar við hesum teljarunum vísa seg at vera góðar, er ætlanin at seta fleiri upp seinni. Eisini verður arbeitt við eini nýggjari skipan ið skrásetir tal á fólki allastaðni í landinum við støði í data frá fartelefonum. Saman við teljarunum verður hetta soleiðis eitt gott stýriamboð til at hava eftirlit við og at skipa ferðafólkaferðsluna í náttúruni framyvir.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. september 2023

Skuldin verður undir eina álíkning við árslok 2024

Klaksvíkar býráð samtykti hóskvøldið fíggjarkarmin fyri 2024. Inntøkurnar eru mettar til 345 milliónir krónur

(Mynd: Klaksvíkar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Klaksvíkav býráð samtykti hóskvøldið fíggjarkarmin fyri 2024. Inntøkurnar eru mettar til 345 milliónir krónur, raksturin er settur til 271 milliónir, sum er 15,7 milliónir krónur hægri enn avsetingin í 2023. Vøksturin er 6,1 prosent. Avlopið áðrenn rentur og avdráttur verður sostatt 73,9 milliónir krónur.

Býráðið samtykti einmælt í vár, at kommunan skuldi binda seg til at rinda 30 milliónir krónur í avdráttum og rentum árliga. Hetta merkir, at eftir rentustuðul, rentugjøld og avdráttir eru 36,9 milliónir krónur eftir til íløgur í 2024.

Í 2019 var raksturin 203 milliónir krónur, og seinasta framrokningin fyri 2023 vísir, at raksturin verður 257 milliónir. Hetta gevur ein miðalvøkstur seinnu árini á 6,5 prosent.

Um metingin fyri roknskaparárið 2023 heldur, har hallið er mett at verða 4 milliónir krónur, og fíggjarætlanin fyri 2024 javnvigar við 18,6 miliónum í avlopi, verður nettoskuldin hjá Klaksvíkar kommunu 21,4 milliónir krónur undir eina álíkning við árslok 2024.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. september 2023

Søgulig hús í Vestmanna sett til sølu

Faktorhúsini í Vestmanna, sum vóru bygd í sambandi við kongaliga einahandilin í 1836, eru lýst til sølu

(Mynd: Vestmanna kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Vestmanna kommuna hevur sett søguligu faktorhúsini á Fitjum, sum vórðu bygd í sambandi við kongaliga einahandilin, til sølu. Á ognini er eisini bygt eitt pakkhús og ein hjallur, sum fylgja við í keypinum.

Húsini eru bygd umleið 1836, og pakkhúsið umleið 1860-70. Samlaða víddin á húsunum er 250 fermetrar og grundøkið er 1.112 fermetrar til støddar.

Ognin er friðað.

Í sølulýsingin verður gjørt vart við at ognin verður seld í tí standi, sum hon er og liggur, og seljarin tekur onga ábyrgd fyri møgulig brek. Møguligur áhugaður keypari verður tí mæltur til at kanna ognina væl, áðrenn boð verður givið.

Keyparin skal saman við tilboðnum gera eina frágreiðing um, hvussu hann ætlar at brúka ognina og til hvat endamál. Keyparin skal eisini upplýsa, hvørjar ætlanir hann hevur viðvíkandi umvæling av ognini, herundir nær hann ætlar at seta hetta arbeiði í gongd.

Vektingin av tilboðnum verður gjørd soleiðis, at tilboðsprísurin verður vektaður við 40 prosentum meðan hugskotið viðvíkjandi nýtsluætlan av ognini verður vektað við 60 prosentum.

Lægsta boð at keypa ognina er sett til 1,45 milliónir krónur. Boð undir hesa upphædd verða ikki tikin við í metingina. Freistin at lata boð inn er 3. november.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. september 2023

Kommunubygningurin verður nú seldur

Umsitingin hjá Runavíkar kommunu flytir í tann nakað størri bankabygningi inni á Høgabóli

(Mynd: Skyn)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Bygningurin á Heiðavegi 26 í Saltangará, sum í nógv ár virkaði sum ráðhús hjá Runavíkar kommunu, verður nú settur til sølu.

Tað boðar meklarafelagið Skyn frá. Talan er um ein stóran bygning, 577 fermetrar í gólvvídd umframt 95 fermetrar til fýrrúm og goymslu.

Bygningurin verður mettur at kunna seljast fyri 9 milliónir krónur.

Umsitingin hjá Runavíkar kommunu flytir í annan bygning. Avtala var í gjør gjørd við BankNordik um at taka yvir bankabygning á Høgabóli, á Heiðavegi 54, eitt sindur longur inni á fjørðinum. Avtalaði prísurin var 19 milliónir krónur. Samstundis skal bankadeildin flytast inn í hølini á Heiðavegi 13, sum Kunningarstovan Visit Runavík hevur hildið til í nøkur ár.

Í sambandi við flytingina tók býráðið eisini avgerð um, at gamli skúlabygningurin frá 1891 frameftir skal vera býráðssalur.

Frameftir verður hesin bygningurin ráðhús fyri Runavíkar kommunu (Mynd: BankNordik) 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. september 2023

Fyrstu veggirnir í Føroya Arena stoyptir

Soleiðis sær út í Hoyvíkshaganum

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Arbeiðið at gera Føroya Arena byrjaði í apríl, og nú síggjast stoypiformar, og nógv virksemið er á økinum uppi við Stórutjørn í Hoyvík.

Eftir ætlan verður høllin liðug í januar 2025.

Farna vikuskiftið var Sverri Egholm á staðnum og tók nakrar myndir:

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. september 2023

Gerandisvørur fylla meira í privatu nýtsluni

Innflutningurin av hálvdrúgvum nýtsluvørum og drúgvum nýtsluvørum hevur síðani endan av 2021 staðið í stað, meðan innflutningurin av ódrúgvum vørum, sum eitt nú matvørur, er øktur

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Innflutningurin av hálvdrúgvum nýtsluvørum (t.d. klæðir) og drúgvum nýtsluvørum (t.d. sjónvørp og bilum) hevur síðani endan av 2021 staðið í stað. Hetta bendir á, at nýtslan av hálvdrúgvum og ódrúgvum vørum er minkað í nøgdum, nú ið vørurnar, vit innflyta, eru vorðnar dýrari í prísi.

Handilsvinnan sigur frá, at eftirspurningurin eftir teimum dýru merkjunum av ymsum innbúgvi er minkaður, men tey flestu lata væl at hóast alt. Bilasølan er minkað munandi og tað gevur ábendingar um at húsarhaldini eru blivin meira afturhaldin við at gera stór keyp.

Innflutningurin av ódrúgvum vørum, sum eitt nú eru matvørur, er hinvegin øktur. Hetta merkir, at nýtslumynstrið hjá húsarhaldunum er broytt á tann hátt, at gerandisvørurnar fylla meira enn áður í samlaðu nýtsluni.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. september 2023

Prísirnir vaksa framvegis, men spakuligari

Í øðrum ársfjórðingi 2023 vaks brúkaraprístalið við 4,4 prosentum, og tað er munandi lægri enn vøksturin í brúkaraprístalinum hevur verið síðani annan ársfjórðing 2022

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Prísirnir vaksa framvegis, men spakuligari enn teir hava tað seinasta árið. Meðan oljuprísirnir høvdu størstu ávirkanina á brúkaraprístalið í byrjanini av 2022, hevur tað síðani tá verið øktir matvøruprísir, ið hava togað brúkaraprístalið upp.

Í fyrsta ársfjórðingi 2023 var tað í mesta mun dýrkaðar matvørur, rentuútreiðslur og streymprísir, sum togaðu prísvøksturin upp, og í øðrum ársfjórðingi 2023 eru tað rentuhækkingar og dýrkaðar matvørur, sum gera seg galdandi.

Á myndini niðanfyri eru teir tríggir vørubólkarnir, sum fylla mest í nýtsluni hjá húsarhaldunum, vístir. Tann vørubólkurin, sum fyllir mest, er matur og alkoholfríar drykkjuvørur, og prísirnir í hesum vørubólki eru øktir nógv síðani miðjan 2021. 

Flutningur er útreiðslur til keyp og rakstur av bili íroknað brennievni til bilin. Prísirnir í bólkinum ’býli’ eru øktir mest. Í hesum bólki fyllir oljunýtsla til upphiting av húsunum ein stóran part, men eisini elnýtsla og rentuútreiðslur eru øktar nógv í 2022 og 2023.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. september 2023

Privata nýtslan stórt sæð óbroytt í 2023

Føroyingar keyptu minni av vørum og tænastum í seinna hálvári 2022 í mun til seinna hálvár 2021, og lítil munur er á nýtsluni higartil í 2023

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hagtøl fyri kortnýtslu frároknað prísvøkstur vísa, at føroyingar keyptu minni av vørum og tænastum í seinna hálvári 2022 í mun til seinna hálvár 2021, ið allarhelst skyldast øktu prísirnar.

Lítil munur er á kortnýtsluni higartil í 2023 samanborið við fyrra hálvár 2022, ið bendir á, at nýtslan stórt sæð er óbroytt í 2023.

Tøl fyri kortnýtsluna hjá føroyingum uttanlands vísa hinvegin, at nýtslan hjá húsarhaldunum í útlondum hevur verið eins stór á sumri 2023, sum í fjør, og tað bendir á, at húsarhaldini hava gott treysti hóast alt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. september 2023

Allir býráðslimirnir í sama valbólk

Nú er ikki longur meiri- og minniluti í býráðnum á Tvøroyri

Býráðslimirnir í Tvøroyrar býráði (Mynd: Tvøroyrar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Á býráðsfundi á Tvøroyri hóskvøldið, varð einmælt samtykt at allir býráðslimir skipa seg í ein og sama valbólk.

Hetta heldur enn, sum vanligt hevur verið, at fara í tvíningar og skipa seg í meiriluta- og minniluta valbólkar.

Tað skrivar Tvøroyrar kommuna á heomasíðuni.

Allir limir og tiltakslimir í nevndunum eru valdir av nýggjum í sambandi hetta. Tvøroyrar kommuna skrivar, at hetta er fyrstu ferð í Tvøroyrar søgu at allir býráðslimir skipa seg í ein valbólk.

Í Tvøroyrar býráð sita: Kristin Michelsen, Anita Vibergsdóttir, Kristina Roest, Alvi Mortensen, Bjarni Hammer, Jónleyg Jespersen Bech og Eyð Eidesgaard, ið er tiltakslimur fyri Súsonnu Bertholdsen, ið er í farloyvi.

Nevndirnar eru skipaðar soleiðis:

Fíggjarnevndin:
Fastur limur / Tiltakslimur
Kristin Michelsen / Anita Vibergsdóttir
Kristina Roest / Alvi Mortensen
Bjarni Hammer / Eyð Eidesgaard

Sosiala nevnd:
Fastur limur / Tiltakslimur
Jónleyg J. Bech / Bjarni Hammer
Anita Vibergsdóttir / Kristina Roest
Eyð Eidesgaard /Alvi Mortensen

Teknisku nevnd:
Fastur limur / Tiltakslimur
Alvi Mortensen / Bjarni Hammer
Kristina Roest / Jónleyg J. Bech
Eyð Eidesgaard  / Anita Vibergsdóttir

Mentanarnevndina:
Fastur limur / Tiltakslimur
Bjarni Hammer / Anita Vibergsdóttir
Eyð Eidesgaard / Alvi Mortensen
Jónleyg J. Bech / Kristina Roest

Vinnu og havnanevndina:
Fastur limur / Tiltakslimur
Anita Vibergsdóttir / Eyð Eidesgaard
Bjarni Hammer / Alvi Mortensen
Kristina Roest / Jónleyg J. Bech

Trivnaðar og umhvørvisnevndina:
Fastur limur / Tiltakslimur
Kristina Roest / Jónleyg J. Bech
Eyð Eidesgaard / Alvi Mortensen
Bjarni Hammer / Anita Vibergsdóttir

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. september 2023

Ann Hermansdóttir skipað í embæti sum studentaprestur

Innsetingargudstænasta var í Vesturkirkjuni sunnudagin

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Eftir 15 ár í embætinum sum sóknarprestur í Suðurstreymoyar eystara prestagjaldi, er Ann Hermansdóttir farin í nýtt prestastarv.

Hon varð dag skipað í embæti sum studentaprestur.

Ann Hermansdóttir er fyrsti studentaprestur í Føroyum, og hon fór longu í august til verka á miðnáms- og yrkisskúlunum í Føroyum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. september 2023

Deildarleiðari á fólkalívsdeildini

Margreta Nónklatt sett í fast starv á Tjóðsavninum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Margretha Nónklett er sett í starv sum deildarleiðari á fólkalívsdeildini hjá Tjóðsavninum.

Margretha er útbúgvin fólkalívsfrøðingur frá Lærda háskúlanum í Keypmannahavn.

Hon hevur røkt eitt tíðaravmarkað starv sum savnsvørður á deildini seinasta árið, og hevur áðrenn hetta starvast sum býarsavnsvørður á Tórshavnar býarsavni. Eisini hevur hon drúgvar royndir úr landsfyrisitingini.

Hon tekur við starvinum 1. oktober 2023. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. september 2023

Gunnar Olsen nýggjur tilbúgvingarleiðari hjá Eysturkommnu

Gunnar er 55 ára gamal og er upprunaliga útbúgvin bilmekanikar. Eftirfylgjandi hevur hann tikið útbúgving innan tilbúgving og tyrlu – og ambulansatænastu

(Mynd: Eysturkommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Eysturkommuna hevur sett Gunnar Olsen sum tilbúgvingarleiðari hjá kommununi.

Gunnar er 55 ára gamal og er upprunaliga útbúgvin bilmekanikar. Eftirfylgjandi hevur hann tikið útbúgving innan tilbúgving og tyrlu – og ambulansatænastu. Hann hevur nógv tey seinastu árini arbeitt sum leiðari hjá Siemens AG í Aalborg og hevur harfrá royndir innan leiðslu og tilbúgving. Eisini var Gunnar ein partur av brunatilbúgvingin hjá táverandi Gøtu kommunu – eisini sum leiðari.

Gunnar byrjar í starvinum sum tilbúgvingarleiðari 1. november, skrivar Eysturkommuna.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. september 2023

Nýggjur havnameistari í Vági

49 ára gamli Tórálvur Holm í Trøðini er útbúgvin skipsførari og hevur seinastu 21 árini siglt við Maersk – hann byrjaði í starvinum 25. september

(Mynd: Vagur.fo)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Vágs Býráð hevur avgjørt at seta Tórálv Holm í Trøðini í starvið sum nýggjur havnameistari í Vágs Havn. Hann byrjaði í starvinum 25. september, boðar Vágs kommuna frá.

Tórálvur er 49 ár og búsitandi í Vági. Hann er útbúgvin skipsførari og hevur seinastu 21 árini silgt við Maersk, harav síðstu átta árini sum skipari hjá Maersk Tankers. Á síni starvsleið hevur Tórálvur fingist við ma. leiðslu, fyrisiting og rakstur og viðlíkahald, har atlit vóru til burðardygd, skrivar kommunan.

Tað var í juni, at Vágs kommuna søkti eftir nýggjum havnameistara til Vágs Havn, tí verandi havnameistari, Hans Jacob Bech fór frá í august vegna aldur. Tá freistin at søkja var farin, vóru tríggjar umsóknir innkomnar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. september 2023

Frida Poulsen fekk ph.d.-heitið

Hevði væleydnaða verju av ritgerð síni á Setrinum í vikuni

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mánadagin vardi Frida Poulsen ph.d.-ritgerð sína um inklusjón í føroyska fólkaskúlanum, og fekk ph.d.-heitið í Kongshøll á Fróðskaparsetri Føroya

Verjan var væleydnað, og dómsnevndin mælti einmælt til, at Frida Poulsen fær ph.d.-heitið, skrivar setur.fo

Ph.d.-ritgerðin hjá Fridu Poulsen kallast "Inklusjón í føroyska fólkaskúlanum: Frá politiskari visjón til virkni í einum spenni millum almenna námsfrøði og sernámsfrøði".

Í metingarnevndini sótu Firouz Gaini, professari á Fróðskaparsetri Føroya (formaður), Stine Willum Adrian, lektari á Aalborg Universiteti og Tromsø Universiteti, og Vegar Moen, lektari á Stavanger Universiteti.

Høvuðsvegleiðari var Lotte Hedegaard-Sørensen, lektari á Danmarks institut for Pædagogik og Uddannelse, og Erika Anne Hayfield, lektari á Fróðskaparsetri Føroya, og Kirsten Baltzer, lektari emerita, hava verið hjávegleiðarar.

Frida Poulsen hevur verið innskrivað á Námsvísindadeildini á Setrinum og á Danmarks institut for Pædagogik og Uddannelse. Granskingarverkætlanin hevur m.a. verið stuðlað av Granskingarráðnum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. september 2023

Bárður og Óli hava fingið gullplátu úr USA

Føroyingarnir standa aftanfyri Baroli Music, sum hevur gjørt staklagið "Better in Stereo". Tað hevur nú selt fleiri enn 500.000 eintøk í USA, og harvið er gullpláta send til Føroya

Fleiri enn ein hálv millión eintøk seld í USA, merkir at ein fær slíka stóra plátu. Tær eru nú komnar til Havnar, har sangurin er er innspældur, framleiddur og mixaður (Mynd: Baroli Music)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Føroyska tónleikasamstarvið Baroli Music hevur fleiri ferðir gjørt vart seg. Serliga er tað fyri tónleik, sum Bárður Háberg og Óli Jógvansson hava gjørt - saman við øðrum - fyri Disney.

Nú hevur Baroli Music fingið eina gullplátu úr USA. Hetta er fyri staklagið “Better In Stereo”, sum er kent úr røðini Liv and Maddie. 

Á Facebook-síðu sínari skrivar Baroli Music, at Disney og Recording Industry Association of America (RIAA) júst hava váttað, at lagið “Better In Stereo” nú hevur rokkið “Gold Certification”.

Eitt slíkt fær man fyri fleiri enn 500.000 seld eintøk í USA sum staklag. Hetta er nú eydnast hjá havnarmonnunum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. september 2023

Føðingardagsveitslan á Tjóðpallinum

Svartur skemtileikur hjá Harold Pinter verður frumsýndur í kvøld 

(Mynd: Tjóðpallur Føroya / Allan Dalsgarð)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Á Tjóðpallinum er nú klárt at taka ímóti gestunum, og tey lova, at tað verður ørt, óunniligt, stuttligt, svart og púrasta Harold Pinterskt! 

“Føðingardagsveitslan”, ið er ein av best umtóku leikum hjá Harold Pinter, verður frumsýndur í kvøld. 

“Føðingardagsveitslan” er ein sonevnd ”comedy of menace” – ein vandaskemtileikur – ið gongur fyri seg á lítla, forfalna gistingarhúsinum, sum Meg og Petey reka. Einasti gesturin er Stanley, sum kanska hevur føðingardag. Kortini verður veitsla, tá ið teir báðir fremmandu og gátuføru Goldberg og Maccann koma á gátt og sum frá líður gerst føðingardagurin ikki sørt marrukendur.

Leikurin tekur tøk við stór evni sum valdsnýtslu og ideologiska forfylging av einstaklinginum. Eisini fylla tættir sum persónlig fortíð og samleiki nógv í leikinum.

Við sínum sniðfundigu dialogum megnar Pinter at skapa spenning, hóast leikgongdin er einføld, og hóast tað er heldur ógreitt, hvat persónarnir í roynd og veru vilja, og hvønn veg alt ber. 

Leikarar eru: Hjálmar Dam, Hans Torgarð, Kristina Sundar Hansen, Esther á Fjallinum, Páll Danielsen og Erling Eysturoy

Guðjón Pedersen leikstjórnar, Barbara Hilduberg hevur gjørt pallmyndina, Ólafur Ágúst Stefánsson stendur fyri ljóssniðgevingini, Katrin Bonde hevur gjørt búnarnar og Hans Tórgarð hevur týtt. 

(Mynd: Tjóðpallur Føroya / Allan Dalsgarð)

(Mynd: Tjóðpallur Føroya / Allan Dalsgarð)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. september 2023

Eivør ger sáttmála við Season of Mist

Eivør Pálsdóttir hevur nýliga undirskivað sáttmála við Season of Mist, sum er eitt plátuvirki við fronskum uppruna

 

SkrivaÐ:

Lív Rúnadóttir

Eivør hevur fyri kortum undirskrivað sáttmála við franska plátuvirkið, Season of Mist. Hetta er eitt plátuvirki, sum gevur út tónleik av slagnum ”Heavy metal”. Virkið hevur áður givið út plátur hjá kendum tónleikarum og tónleikabólkum, sum virka innan hesa tónleikagrein.

Heimasíðan hjá Season of Mist skrivar, at tey eru sera erpin av sáttmálanum, sum júst er undirskrivaður, og síggja fram til eitt gott samstarv við Eivør. Afturat hesum skrivar Metal Hammer, sum er eitt kent tónleikablað, at tónleikurin hjá føroysku songkvinnuni er framúrskarandi.

Eivør ger nógv um seg í tónleikaheiminum í løtuni. Hon skal millum annað spæla eina konsert í Reykjavík seint í komandi viku.

Sambært heimasíðuni hjá Season of Mist kemur Eivør við nýggjari útgávu í 2024.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. september 2023

Lisa Børud kemur á Kristfest

Norska Lisa Børud fer at framføra á Kristfest í apríl

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Føroyingar kunnu á Kristfest í Nesvík 13. apríl 2024 hoyra sangarinnuna Lisu Børud fyri fyrstu ferð.

Lisa Børud er kend sum kristna barnastjørnan úr Noregi, men nú er hon ein ung kvinna og spælir tónleik, sum vendir sær serliga til unga áhoyraran.

- Vit kunnu vænta okkum eina tónleikaraframførslu í heimsflokki. Hóast ungan aldur, hevur norska Lisa Børud yvir 20 ár á baki í tónleikavinnuni. Lisa er uppvaksin við tónleiki, mamman er sangarinna og pápi hennara er tónleikarar, sangari og hevur egið plátufelag, skriva fyriskipararnir.

Longu sum fimm ára gomul sang Lisa Børud á síni fyrstu tónleikaútgávu. Síðan tá hevur hon verið við á 12 útgávum og hevur selt yvir 120.000 album. Umframt at syngja og framføra sín egna tónleik, syngur Lisa kór og dansar saman við øðrum kendum tónleikarum. Tónleikastílurin hjá Lisu er í høvðusheitum kristin pop/rock.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. september 2023

Danska TV2 varpar ljós á føroyska fosturtøku

“Skam dig, kvinde!” er heiti á dokumentari í tveimum pørtum, sum verða sendir á rásini TV2Echo í oktober

(Myndakollasja: TV2)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Danska TV2 sjónvarpsstøðin varpar nú ljós á fosturtøkuspurningin í Føroyum. Rásin TV2 Echo fer at lýsa støðuna í tveimum sendingum, sum eisini verða at síggja á netrásini TV2 Play.

Fyrsti partur av “Skam dig, kvinde!” verður vístur í TV2 Echo sunnudagin. Her verður føroyska tvístøðan lýst við at fylgja kvinnum frá felagsskapinujm Frítt Val, sum er fyri fríari fosturtøku og mótstøðufólki frá felagsskapinum Provita og kristna bloggaranum, Dinu Jensdóttir Norðberg.

Røðin lýsir eisini fleiri føroyskar kvinnur, sum hava fingið abort hóast strongu føroysku lóggávuna. Talan er um kvinnur, ið vilja vera ónevndar, og sum allar hava fingið abort eftir at hava verið útsettar fyri kynsligari valdsgerð.

Aðrar, sum eru við í sendingini eru Aimi Helbo, sum stillaði upp fyri Sambandsflokkin undan seinasta løgtingsvali og fekk abortspurningin á dagsskránna við at traðka fram og fortelja um sín abort. Eisini Heidi (eftirnavn ikki upplýst, -red.) sum segði seg ‘smyrja tjúkt uppá’ tá hon skuldi sannføra lækna sín um, at tað var neyðugt at geva henni abort.

TV2 skrivar í tíðindaskrivi, at kvinnurnar deila frásøgnir um skomm, burturvísing og sálarligar snuddir, sum tær hava upplivað við at hava tikið abort ella við at hava tosað um tað.

Hinvegin standa tey, ið eru ímóti abort, og sum ikki ynskja, at broytingar skulu gerast í verandi lóggávu frá 1954. Tey vilja verja rættindini hjá ófødda barninum og sammeta abort við dráp. Tyri tey er loysnin ein sterkari vælferðarstatur, har øll megna at gerast mamma – og at alternativa loysnin er ættleiðing, adoptión.

“Skam dig, kvinde!” fer at sígjast á TV2 Play og TV2 Echo sunnudagarnar 1. og 8. oktober. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. september 2023

Aftur á sløttum eftir eitt ár í vektloysi

Tríggir rúmdarfarar lendu í dag trygt í Kasakstan

Rúmdarhylkið frá Soyuz MS-23 lendi í dag trygt nærhendis býnum Zhezkazgan í Kasakstan (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mikudagin lendu tríggir rúmdarfarar trygt aftur á jørðini eftir at hava verið úti í altjóða ISS rúmdarstøðini í eitt hálvt ár meira enn ætlanin var frammanundan.

Hetta tí at rúmdarhylkið, sum skuldi føra teir tríggjar, russararnar Sergej Prokopjev og Dmitrij Petelin og amerikanaran Francisco Rubio, fekk skaða av onkrum leysum luti í rúmdi, sum rakti rúmdarhylkið.

Teir vórðu sendir upp við russisku Soyuz MS-22 rakettini 21. september í fjør, og ætlanin var, at teir skuldu venda aftur til jørðina einaferð á vári 2023. Men ikki fyrr enn nú eydnaðist tað at venda heimaftur eftir at Soyuz MS-23 hevði sent eitt nýtt hylki út.

Rúmdarferð teirra tók sostatt 370 dagar. Tað er ikki tað longsta ein russari hevur verið úti í rúmdini, men Francisco Rubio er nú tann amerikanski austronauturin, ið hevur uppihildið sær longst í rúmdini.

Nú er tað danski rúmdarfarin, Andreas Mogensen, ið er ovasti á altjóða rúmdarstøðini.

Amerikanski astronauturin Frank Rubio (Mynd: EPA)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. september 2023

Konfirmantar í Vesturkirkjuni sunnudagin

--

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Innsent

Konfirmantar í Vesturkirkjuni 1. oktober kl. 11

Prestur: Bergur D. Joensen

Embla Bjarkhamar, Fjalsgøta 50. Dagurin hildin á Panorama á Hotel Hafnia frá kl. 15-20.

Hans Dávur Edmundsson Djurhuus, Jøkulstræti 2b. Dagurin hildin í Deyvafelagnum, Íslandsvegur 10b, frá kl. 15.

Ria Egilstoft, Landavegur 13,. Dagurin hildin í Handverksdeplinum, Stoffalág 60, frá kl. 17.

Bárður Elisson, Sólteigur 2,. Dagurin hildin á Hotel Føroyum frá kl. 14.

Bjarni Thomasson Hansen, Varðagøta 39. Dagurin hildin í KFUK, Varðagøta 9, frá kl. 16.

Mikkjal Franksson Joensen, Torsteinsgøta 2,. Dagurin hildin heima frá kl. 17.

Louis Durhuus Johannesen, Grønlandsvegur 60. Dagurin hildin í Oasuni, Kirkjustræti 4, frá kl. 16.

Brestir Hultgren Magnussen, Ísaksgøta 1, 188 Hoyvík. Dagurin hildin í Frøðishøllini í Kvívík frá kl. 16.

Teresa Eysturtún Petersdóttir, undir Gráasteini 70b. Dagurin verður hildin heima frá kl. 15.

Sirið Láberg Petersen, Vilhelmstrøð 8. Dagurin hildin í Odd Fellow, Grønlandsvegurin 56, frá kl. 16.

Bjørk Rasmussen Rimestad, Varðagøta 42,. Dagurin hildin í Skeiva Pakkhúsi, Skálatrøð 11, frá kl. 17.

Rógvi Seyer, Reynsgøta 57, Argir. Dagurin hildin yviri við Strond 15, Tórshavn, frá kl. 17.

Uni Seyer, Reynsgøta 57, Argir. Dagurin hildin yviri við Strond 15, Tórshavn, frá kl. 17.

Armgarð Sigurðsdóttir, Gæsugøta 4. Dagurin hildin: Bridgehúsið í Gundadali frá kl. 17.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. september 2023

Konfirmantar í Hoyvíkar kirkju sunndagin

--

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Innsent

Konfirmantar í Hoyvíkar kirkju 17. sunnudagur eftir trinitatis 1. oktober, kl. 11

Prestur: Bergtórur Hjelm Bjarkhamar

Anna Sofía Bjarnastein Højsted, oman Hoydalar 25. Konfirmatiónin verður hildin millum Gilja 48 frá kl 17.

Bjørg Debes Fjallsbak, Lýðarsvegur 17. Opið hús frá kl 17.

Maria Poulsen, Einarsgøta 2. Dagurin verður hildin í hølinum hjá Tórshavnar bátafelag, Bryggjubakki 20 frá kl. 15.30.

Mirjam Sunadóttir MacIntosh, Jørundagøta 50. Dagurin verður hildin í Kirkjukjallaranum í Hoyvíkar kirkju frá kl. 17.

Silja Hovgaard, Kirkjustræti 35. Dagurin verður hildin í Kafe Olivia, Áarvegur 5 frá kl. 15.

Baldur Báruson Persson, Maritugøta 77. Opið hús frá klokkan 17.

Bárður Djurhuus Thorsteinsson, Einarsgøta 10. Opið hús frá kl. 17.

Elias Akselsson Apol, Jóansgøta 19. Opið hús frá kl. 17.

Hóri Birnason Hansen, Niðaragøta 13. Opið hús frá kl.16.

Jóannes Lindenskov Hansen, Pætursgøta 2. Opið hús verður í Starvsfelagnum, J.H. Schrøtersgøta 9, frá kl. 17.

Niclas Abelsen Andresen, Bertugøta 5. Opið hús í B36-húsinun frá kl. 17.

Nóa Hovgaard Olsen, Hákunargøta 24. Dagurin verður hildin í Broncks í Jónas Broncksgøta 17 frá kl. 16.

Rasmus Terjason Sørensen, við Myllutjørn 28. Opið hús á Hotel Brandan frá kl. 17.

Silas Mouritsen, Sivjugøta 11. Opið hús í kantinuni í Hoyvíkshøllini frá kl. 16.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. september 2023