Marjun W. Thomassen stjóri á Landsverki

Marjun Weihe Thomassen er 49 ára gomul, er útbúgvin búskaparfrøðingur og limur í búskaparráðnum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Dennis Holm, landsstýrismaður við samferðslumálum, hevur sett Marjuna Weihe Thomassen í starv sum stjóri á Landsverki.

Marjun Weihe Thomassen er 49 ára gomul, er útbúgvin búskaparfrøðingur og limur í nevndini í Landsbanka Føroya og í Búskaparráðnum.

Aftan á lokna útbúgving var Marjun í starvi sum fulltrúi í Landsbankanum og síðani sum ráðgevi í BankNordik innan íløgur. Frá 2012 til 2023 var Marjun fíggjarleiðari á Bústøðum.

Í oktober 2023 byrjaði Marjun sum fíggjarleiðari á Landsverki, og síðani februar 2024 hevur hon verið virkandi stjóri á Landsverki.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juli 2024

Yvir 12 milliardir útgoldnar í lønum seinasta árið

Í tíðarskeiðnum juli 2023 til juni 2024 vórðu útgoldnar nærum 700 milliónir meira í A-skattaðum lønum enn undanfarna tíðarskeið

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í tíðarskeiðnum juli 2023 til juni 2024 vórðu 12,4 milliardir krónur útgoldnar í A-skattaðum lønum í Føroyum.

Tað er ein vøkstur á nærum 700 milliónir ella 5,8 prosent, skrivar Hagstovan.

Menninir áttu umleið 60 prosent - 7,6 milliardir - og kvinnurnar 40 prosent - 4,7 milliardir - av samlaðu lønunum seinastu tólv mánaðirnar.

Vøksturin hetta tíðarskeiðið var tó størri hjá kvinnum enn hjá monnum samanborið við undanfarnu tólv mánaðirnar. Vøksturin var 7,7 prosent hjá kvinnum og 4,6 prosent hjá monnum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juli 2024

Maskinmeistarar hjá landinum fáa trý ára sáttmála

Karmurin er tann sami, sum hjá hinum feløgunum á almenna arbeiðsmarknaðinum, men tað eydnaðist Maskinmeistarafelagnum at fáa nýggjar eftirlønargevandi viðbøtur fyri leiðslu og serliga ábyrgd við í semjuna um nýggjan sáttmála fyri maskinmeistarar á landi

Jan Mortensen, stjóri á Lønardeildini í Fíggjarmálaráðnum, vinstrumegin, og Arnfinn Bech, formaður í Maskinmeistarafelagnum

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Seinasta fríggjadag skrivaðu Maskinmeistarafelagið og Fíggjarmálaráðið undir semju um nýggjan tríára sáttmála fyri alment settar maskinmeistarar á landi.

Sáttmálin kemur í staðin fyri tann, sum gekk út 30. september 2022, og sjálvur lønarkarmurin er tann sami, sum hjá hinum feløgunum á almenna arbeiðsmarknaðinum, ið seinastu mánaðirnar hava endurnýggjað sínar sáttmálar.

Sostatt hækka lønirnar við 3,8 prosentum fyrsta árið, galdandi frá 1. oktober 2022, við 4,2 prosentum næsta árið, galdandi frá 1. oktober 2023, og 1. oktober í ár hækka lønirnar við 4,75 prosentum.

Týðandi batar
Tó at karmurin er hin sami sum hjá hinum feløgunum, er tað eydnast at fáa týðandi batar á annan hátt, eitt nú nýggjar viðbøtur fyri leiðandi arbeiði og arbeiði við serligari ábyrgd. Hesar nýggju viðbøturnar skulu harafturat teljast við í grundarlagið undir eftirlønini, og tað er eitt, sum Arnfinn Bech, formaður í Maskinmeistarafelagnum, er serliga fegin um.

- Tað er kanska tað størsta framstigið fyri okkum í hesi semjuni, tí fyri okkara part ræður tað um at fáa so nógv sum gjørligt av øllum slagi av løn og samsýningum at vera eftirlønargevandi. At tað eisini er eydnast at sannføra mótpartin um tað skilagóða í hesum, er sjálvandi ein vinningur í aktuellu semjuni, men ikki minst hevur tað stóran prinsipiellan týdning frameftir, sigur Arnfinn Bech, formaður í Maskinmeistarafelagnum.

Við í semjuni er eisini eitt protokollat, har partarnir eru samdir um at endurskoða og møguliga dagføra lønartalvuna og viðbøturnar.

- Eisini her er talan um eitt rættiliga prinsipielt framstig, tí mótparturin ásannar, at tað ber til at viðgera og broyta upp á eitt nú flokkingar, ið møguliga eru skeiklaðar, í sjálvum sáttmálaskeiðnum, sigur Arnfinn Bech. Hann rósar samráðingartoyminum hjá Fíggjarmálaráðnum fyri at hava víst góðan vilja at røkka semju í samráðingunum.

Sáttmálarúgvan minkar
Nú semja er um sáttmálan fyri alment settar maskinmeistarar á landi, er bert ein sáttmáli millum Maskinmeistarafelagið og Fíggjarmálaráðið eftir at fáa undir land – tað er sáttmálin fyri maskinmeistararnar hjá Vørn, og tær samráðingarnar byrja beint eftir summarfrítíðina.

Til alt hetta sáttmálasamráðingarumfarið hoyrir tó eisini sáttmálin við Kommunala Arbeiðsgevarafelagið, KAF, fyri SEV og IRF. Samráðingarnar um tann sáttmálan slitnaðu 5. juli, og semingsmaðurin bleiv boðsendur. Vegna summarfrí fer semingin tó ikki í gongd fyrr enn eftir ólavsøku.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juli 2024

Fagna ymiskleikanum í dag

Eitt av teimum stóru tiltøkunum verður í Havn í dag, árliga Faroe Pride

(Savnsmynd: Olaf Olsen)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Aftur í ár er Havnin vertur fyri árliga Faroe Pride skrúðgonguna, sum verður hildin í dagfrá klokkan 16 til 18.

- Hetta er ein dagur, har ymiskleiki og javnrættindi eru í hásæti, og LGBT+ Føroyar bjóðar øllum at luttaka í hesum gleðiliga hátíðarhaldi, har vunnin rættindi verða fagnað, og sjóneykan verður sett á manglandi rættindi og somuleiðis á haturstalu, siga fyriskipararnir.

Dagurin byrjar við upphiting kl. 15 í Gundadali. Her verður ymiskt á skránni, eitt nú andlitsmáling, tónleikur og dansur. LGBT+ Føroyar hevur sølubás, har møguleiki verður at keypa alskyns ælabogafløgg og -lutir. Eisini fer Danny Baldursson at syngja nøkur løg.

Eftir upphitingina verður gingið oman á Vaglið, har nakrir av Føroya bestu tónleikarum fara at framføra. Skráin fyri ársins Faroe Pride er eins fjølbroytt sum undanfarnu árini. Tey, sum spæla, eru: 

Jens Marni - Ein av okkara mest elskaðu sangarum, Jens Marni, fer at seta lív í Vaglið við sínum savnandi løgum og sterku rødd.

Gówa - Vinnarin av ársins Sement-kapping. Gówa hevur víst seg at vera eitt av teimum mest spennandi nýggju nøvnunum innan fyri føroyskan tónleik, og er hetta eitt serstakt høvi at hoyra tey live.

Sissal Jo - Við nýggjum staklagi á marknaðinum er Sissal Jo ein sangarinna, ið hevur fingið stóra undirtøku. Hennara nýggjasta útgáva hevur longu vakt ans, og hon fer uttan iva at geva eina minniliga framførslu.

Aggrasoppar - Kend fyri teirra serstaka og orkumikla stíl fara Aggrasoppar at fáa fjøldina at hoppa og dansa við sínum eksperimenterandi og fangandi tónleiki.

Joe and the Shitboys - Punk-bólkurin við sínum kraftmikla ljóði og speirekandi tekstum og yndisbólkurin hjá Iggy Pop. Joe and the Shitboys eru kendir fyri teirra lívligu framførslur, sum altíð fáa fjøldina at kóka.

- Vertur fyri Faroe Pride í ár verður hin karismatiska, speiandi og eldhugaða Cecilia Jacobsen. Cecilia fer eisini at halda ársins røðu, har hon fer at leggja dent á týdningin av javnrættindum fyri tvørkynd og eitt tolsamari samfelag. Við sínum beinraknu og hjartanemandi orðum fer hon at skapa eina serstaka løtu fyri øll, sum eru til staðar, siga fyiskipararnir.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juli 2024

Reisigildi fyri svimjihøllini við Løkin

Nógv fólk var komið saman í góðveðrinum í Runavík tá reisigildi var í nýggju svimjihøllini

(Mynd: Ólavur Frederiksen / Runavíkar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Týsdagin var reisigildi í Runavík í nýggju svimjihøllini, sum verður bygd upp í Bylgjuna norðureftir.

Nógv fólk varð komið saman í góðveðrinum.

Eftir ætlan stendur svimjihøllin liðug um eitt ár.

Ólavur Frederiksen tók myndirnar fyri Runavíkar kommuna.

Fleiri myndir her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2024

Býarmynd í nýggjum hami

Umhvørvið rundan um og sjálvt Kongaminnið er umvælt

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í vikuni var lítil samkoma við Kongaminnið í Havn fyri teimum, sum hava umvælt bæði umhvørvið og sjálvt Kongaminnið.

Borgarstjórin greiddi frá, at Kongaminnið varð reist sum eitt minni um fyrstu donsku kongavitjanina í Føroyum, tá Kristian IX kongur vitjaði beint undan ólavsøku í 1874 - fyri 150 árum síðan.

Kristian IX kongur kom á land niðri á Kongabrúnni við Eystaruvág, sum varð bygd júst til hetta sama høvið. So Kongabrúgvin fylti eisini 150 um dagarnar.

Kongur bleiv fagnaður við heiðursportri, fløggum og miklum lógvabrestum av havnafólkum, sum vóru komin oman at uppliva hesa hátíðarligu og søguligu hending.

Borgarstjórin í Havn, sum um tað mundið var Andreas Lützen, var sjálvandi eisini komin oman at taka ímóti kongi.

Hetta skuldi tó vísa seg at gerast ein sorgarleikur, tí borgarstjórin var so spentur, at hann fekk ein hjartatilburð ímeðan hann helt hátíðarrøðuna, og søgan sigur, at hann doyði á staðnum í ørmunum á kongi.

Kongur fekk so ringa samvitsku av hesum, at hann á hvørjum ári lat eina stóra peningagávu til eftirsitandi familjuna hjá Lützen borgarstjóra, so leingi kona hansara livdi.

Minnismerkið, sum vit í dag rópa “Kongaminnið” varð reist í 1882 sum minni um vitjanina. Tað var navnframi grótlaðarin, Jákup Andreas Arge, vanliga nevndur “Jampan”, sum saman við øðrum frægum monnum stóð fyri hesum arbeiðinum.

Hetta framúr vakra og neyva steinlaðingararbeiðið síggja vit eisini aftur í øðrum av tí, sum Jákup Andreas Arge hevur laðað, sum t.d. gamla Sparikassan í miðbýnum í Havn og Ráðhúsið á Vaglinum.

Tað, sum eyðkennir staðið, har Kongaminnið er reist, er tað framúr góða útsýnið oman yvir miðbýin.

Tað hevur verið greitt, at Kongaminnið seinastu tíðina hevur havt ymsar ábøtur og broytingar fyri neyðini, soleiðis at fólk kunnu halda fram at njóta hendan vakra blettin og útsýnið yvir býin.

Og nú ætlanin var, at Fríðrikkur kongur skuldi vitja, varð avrátt at gera hesar ábøtur. Kongavitjanin varð útsett til næsta ár, men umvælingararbeiðið er kortini gjørt.

(Myndir: Tórshavnar kommuna)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2024

Spakin settur í til íbúðarverkætlan í Leirvík

Nú verður farið undir grava og gera byggibúgvið

Umboð fyri Spf. Mai 24, umframt borgarstjóran og formannin í byggi- og býarskipanarnevndini í Eysturkommunu, vóru við til at seta spakan í (Mynd: Eysturkommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Mánadagin varð spakin settur í til íbúðarverkætlanina hjá Spf. Mai 24, har byggjast skulu íbúðir í einari og tveimum hæddum.

Talan er um íbúðarøkið í nýggjasta partinum av útstykkingini í Fløtugerði í Leirvík, skrivar Eysturkommuna á heimasíðuni.

Arbeiðið at projektera og fáa til vega byggiloyvi hevur gingið væl, og nú spakin er settur í, verður farið undir at grava og gera byggibúgvið alt fyri eitt. Eftir ætlan fer arbeiðið at taka umleið tvey ár.

Tað er fyritøkan Spf. Mai 24, ið eigur verkætlanina og kemur at standa fyri allari bygging. Kommunan leingir um vegin við umleið 50-70 metrum, fyri at betra um atkomumøguleikarnar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2024

Franski sendimaðurin fyri pólarnar og maritima økið vitjaði

Dennis Holm, landsstýrismaður, hevði í vikuni vitjan av Olivier Poivre d’Arvor, franska sendimanninum fyri pólarnar og maritima økið

Dennis Holm og Olivier Poivre d’Arvor

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hósdagin hevði Dennis Holm, landsstýrismaður, vitjan av Olivier Poivre d’Arvor, franska sendimanninum fyri pólarnar og maritima økið. 

Olivier Poivre d’Arvor er í hesum døgum við fylgi í Føroyum fyri at kunna seg um føroysk viðurskifti viðvíkjandi maritima økinum og at umrøða mál av felags áhuga, og seinnapartin vitjaði Olivier Poivre d’Arvor í Fiskivinnu- og samferðslumálaráðnum.

Dennis Holm, landsstýrismaður, hevði í samband við vitjanina framløgu um føroysk fiskivinnuviðurskifti og um viðurskifti við atliti at maritima og arktiska økinum. Marita Rasmussen, stjóri á Havstovuni, hevði framløgu um havgranskingina á Havstovuni, sum eisini er eitt av evnunum, sum hevði stóran áhuga hjá franska sendimanninum fyri pólarnar og maritima økið.

Á vitjanini nýtti Olivier Poivre d’Arvor høvið at bjóða landsstýrismanninum við til ST-ráðstevnuna um havið, sum verður í Nice í juni mánaði komandi ár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juli 2024

Fimm ára búnað whisky úr Klaksvík

Nýggjasta útgávan frá Einar's Distillery ber heiti Skúgvurin

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Einar's Distillery hevur búnað og tappað fimm ára gamalt whisky. Nýggjasta útgávan ber heiti Skúgvurin.

Megin og dirvið frá hesum fugli sæst aftur í styrkini, ið er fatstyrki á 59,5 % vol. Gyltu droparnir eru tappaðir beint av fatinum, CASK strength, uttan at verða tynt. 

Skúgvurin er ein av naskastu fuglunum, ið vit hava í Føroyum. Smakkiupplivingin av Skúgvinum er eisini kraftmikil. Talan er um búnað whisky, ið hevur ligið á tunnum og er lagrað í meira enn fimm ár.

Brenningin á Einar's Distillery og búningin á útvaldum sherry- og bourbon føtum mitt í Norðuratlantshavi ger Einar's Whisky til nakað serstakt.

Ein kompleks, balanserað single malt frá Einar's Distillery er farin á flog.

Serfrøðingar geva Skúgvinum góð ummælið - ein av kendu ummælarunum sigur, at hendan útgávan bæði undirheldur og imponerar – well made, it both entertains and facinates in equal measures, verður sagt.

Skúgvurin fæst til keyps á flogvøllinum og í Rúsdrekkasølu Landsins.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juli 2024

Pole Hansen nýggjur leiðari fyri ítróttaanlegg

59-ára gamli strandingurin við fjølbroyttu royndunum tekur við starvinum í høvuðsstaðarkommununi 1. august

Heini Gaard, mentanarleiðari, Pole Hansen, nýggjur leiðari fyri ítróttaanlegg, Heðin Mortensen, borgarstjóri, og Hermann Mortensen, trivnaðarstjóri (Mynd: torshavn.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Tórshavnar kommuna hevur sett ein nýggjan leiðara fyri ítróttaanlegg, sum millum annað tekur sær av ymiskum hallum í kommununi. Talan er um Pola J. Hansen.

Heimasíðan torshavn.fo skrivar, at Pole tekur við starvinum frá 1. august at rokna.

Pole er 59 ára gamal, er ættaður av Strondum og býr í Hoyvík. Hann hevur fjølbroyttar útbúgvingar og royndir: Pole er skipsførari, maskinsmiður, intruktørur í fyrstuhjálp, innsatsleiðari og hevur undirvíst á Vinnuháskúlanum seinnu árini.

- Gjøgnum mong ár hevur Pole verið virkisleiðari á fleiri flakavirkjum. Eisini hevur hann sitið sum limur í bygdarráðnum í Sjóvar kommunu í 16 ár. Og eisini hevur hann verið bæði íðkari og venjari í nógv ár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2024

Men størst av øllum er Eivør

Væleydnaður festivalfríggjadagur í Syðrugøtu

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Nakrir dropar av sirmi órógva ikki lagið í Syðrugøtu tá G! Festivalur er. Bara tað ikki er vindur.

Tí gjørdist annar dagurin á G! eisini væleydnaður, hóast onkur fekk karm.

Tónleikaliga lyftist støðið eisini henda fríggjadagin í mun til kvøldið fyri.

Festivalurin borðreiddi við nøkrum av tí besta, sum føroyski tónleikapallurin kann bjóða, byrjað við Plúmm, Knút Eysturstein, Daniu O. Tausen og Eivør, og endað við Hamferð og Aggrasoppum.

Størst av øllum

Men størst av øllum er Eivør.

Hóast hon er og hevur verið fastur gestur á G!, so er Eivør eitt ‘mást’ hvørjaferð. Tað sást á stóru fjøldini, sum var til konsertina hóast lutfalsliga tíðliga. Tað var greitt, at eisini tey, sum hugnaðu sær kring nátturðaborðini við hús í Syðrugøtu høvdu brotið veitsluna av fyri at uppliva tað dýrmætasta, sum bygdin kann bjóða.

Sí allar myndirnar frá fríggjadegnum

Og tað gjørdist eisini ein frálík konsert. Skal ein fingur setast á, so kundi tað verið, at Eivør onkursvegna nú hevur flutt seg frá tí fólksliga og yvir í eitt annað tónleikaligt univers, har fólkið, líka sum ikki er við. Hon leggur ikki upp til felagssang longur (uttan at tað skal ljóða sum nakað neiligt).

Tí gjørdist tað nærum komiskt – tilvitað, eyðsæð – at einastu ferð Eivør royndi at fáa fjøldina at syngja saman við sær, var til eitt petti av hennara eyðkendu barkaljóðum, sum ongin annar enn bara hon sjálv er før fyri at fáa fram...

(Eivør var einasta føroyska navnið, sum hesin ummælarin upplivdi hetta kvøldið í Gøtu)

Jamie Grey

Óslípaður gimsteinur

Men tey útlendsku nøvnini høvdu eisini eitt støði, sum – næstan – var á hædd við Eivør.

Hjá Jamie Grey úr Onglandi var úttryksformurin tó eitt sindur meira – nei nógv meira – eyðmjúkur. Kanska hann ikki enn hevur vant seg við, at fólkið tekur so væl ímóti hansara sangum. Hann er vistnokk spildurnýggjur á altjóða tónleikapallinum, hóast ongin ársungi.

Framførsla hansara á Spæliplássinum var frálík við inniligum sjálvskrivaðum sangum. Ein óslípaður gimsteinur. Maðurin hevur avgjørt eina gylta framtíð framman fyri sær sum sangari og sangskrivari. Minti ikki sørt um Passenger – btw. eitt navn, sum hevði riggað væl í Gøtu.

Stórsligið

Men Highasakite úr Noregi varð høvuðskonsertin. Bæði í gjár og væntandi á øllum festivalinum.

Eitt stórsligið show við dragandi Ingrid Helene Håvik á odda. Tættsitandi ámálaða draktin vísti seg kanska at vera heldur tunn til surkið í Gøtu, so hon byrjaði stórsligna showið við einum dýnufrakka uttaná, sum tó skjótt varð blakaður, men farin í aftur longur út á kvøldið.

Tónleikurin og sangurin var eisini stórsligin. Pallsetingin var veruliga nakað, sum tey høvdu gjørt sær ómak við, og so upplivdu vit eina framførslu í skreyteldagerð (tað er føroyska orðið fyri pyroteknik) eisini.

Luftdálking

Hmmm. Eitt sindur óhóskandi fyri G! faktisk. Ikki so ofta, at høvuðsnøvnini á G! síggja seg noydd til at taka slíkan teknikk til hjálpar fyri at bergtaka fjøldina. Men flott og hugtakandi var tað.

Tó – at leggja eitt svart illaluktandi roykskýggj yvir fjøldina og bygdina var óhóskandi, ja nærmast í andsøgn við heimsmálini fyri burðardygga menning, sum vit trúðu, at G! Festivalurin royndi at fylgja.

Ósanitert

Nú vit tosa um heimsmál, so ljóðar mál nummar 6 soleiðis: “Tryggja øllum, at vatn og reinførisviðurskifti eru í lagi og umsitin á burðardyggan hátt”. Hetta er ikki galdandi í Syðrugøtu í hesum døgum.

Jú, vesini verða reinhildin av einslistum. Men tey eru ov fá. Bíðirøðirnar eru so langar, at okkurt óiva er farið í undirbuksurnar. Og tey – teir – ið frá náttúrunnar síðu hava fingið eitt framstandandi amboð til tess at sleppa av við vatnið, mugu klóra seg eftir slíggjutum fjarðargróti í myrkrinum fyri at finna lívd til eina friðarliga løtu saman við javnaldrinum. Slíkt er óvirðiligt.

Ein pissirenna aftan fyri onkran hálvvegg, sum vit síggja tað á øllum øðrum festivalum, sum taka saniteru viðurskiftini í álvara, átti at verið tað lættasta hjá G! festivalinum at fingið stáplað upp á beinini...

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juli 2024

Enn ein væleydnaður G! Festivalur

Eitt tað besta við G! Festivalinum er, at hann er so ræðuliga nógv annað og meira enn bara tónleikurin

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Enn ein væleydnaður G! Festivalur er av, og fólk hava longu sett sær kross í kalendaran fyri ársins fremstu tónleikahátíð, sum verður hildin 17. til 19. juli komandi ár.

Nógv túsund fólk hava havt eitt gott upplivilsi í Gøtu hesar dagarnar. Við góðum og fjølbroyttum tónleiki, væl kryddað við øðrum síðu-tiltøkum, sum vísa seg at rigga óvanliga væl til festivalin.

At vera á G! Festivali er ein heildaruppliving. Ikki bara við tónleiki – als ikki. Men í stóran mun eisini at uppliva hugnan á sandinum, millum hjallarnar og gomlu húsini og fjálga umhvørvið annars.

Sí myndirnar frá leygardegnum

Hendir nógv

Tað hendir allatíðina okkurt. Allan dagin sita fólk og hugna sær í heitu pottunum áðrenn tey blaka seg út í bylgjurnar. Okkurt bókmentatiltak er her, okkurt sansaligt tiltak har. Ein gudstænasta hóast tað enn bara er leygardagur. Kjakfundur, filmssýning, joga, føroyskur dansur og felagssangur. Ókeypis baccalao munnbitar á sandinum. Og so kemur eitt polkaorkestur í einum lítlum lastbili, ella tú hoyrir fólk dansandi syngja við lýsandi hoyritelefonum á høvdinum, til okkurt sýrað átak, tey kalla silent disco. Tey sóu út til at hugna sær gevaldugt, men hví tey tímdu tað, vóru vit nøkur, ið undraðu okkum stórliga yvir.

Hugni í hjallum og úthúsum

Og tað hugnaligasta næstan av øllum á G! er, hvussu hjallar og úthús eru drigin inn í tiltakið. At byrja við var tað bert tað eina, eftirhondini víða kenda gróthoyggjhúsið niðri við sjóvarmálan, sum lokala kórið hevur havt ábyrgdina av øll árini, og sum altíð hevur verið ein hugnalig oasa á festivalinum, um pláss var inni.

Nú eru fleiri slík støð. Skeinkistøð ofta, har ein kann leska sær við øðrum spennandi enn tí, sum annars rennur í stríðum streymum úr ølkranunum runt um á festivalplássinum. Hetta ríkar festivalupplivilsið.

Eitt annað úthús – hjallurin ella gallaríið hjá Rønn – varð eisini tikið við í skránna í ár til mentanarlig tiltøk. Ikki eitt gamalt hús, men tó hugnaligt. Her vóru ymisk mentanarlig tiltøk. Sjálvur lukkaðist mær at sleppa innar tíðliga fríggjakvøldið, tá Jákup Sumberg borðreiddi við sjóðgætis-gumbo frá Lousiana, og Sólfinn Danielsen úr Sandvík – in absentia – við náttúruvíni frá Languedoq. Samskipað av Benjamin Petersen sum – tíverri – ikki upptraðkaði sum solistur á G! í ár. Eitt framúr upplivilsi frá ársins festivali.

The Longest Johns

Of Monsters and Men

Omar Suleyman

Tónleikurin

Tónleikaliga gjørdist leygarkvøldið á G! ongantíð tað heilt stóra upplivilsið. Tað var stórt at hoyra Teit framføra “Poetry & Aeroplanes” úr enda í annan. Men tað hava vit upplivað á G! fyrr.

The Longest Johns úr Bristol vóru fínir og undirhaldandi við sínum bretsku sjómanssangum, shanties.

Og íslendsku Of Monsters and Men vóru eisini fín, uttan at klokkurnar fóru ordiliga upp at ringja. Kanska var tað tí, at undirritaði endaði heldur aftarlaga á sandinum. So langt afturi, har fólk vóru komin fyri at tosa saman, ella rópa í oyruni á hvørjum øðrum, heldur enn at lurta eftir tónleikinum. Frusterandi, men óundansleppandi.

Á spæliplássinum hoyrdu vit ókend norsk og svensk nøvn við kvinnum í forgrundini. Dugnalig, dugdu teirra kramm.

Lagt var upp til tað heilt stóra um midnáttarleitið, tá ein sýriskur brúdleypssangari trein pallin. Ein sermerkt, nærmast løgin, uppliving. Hesin góði Omar Suleyman, fekk fólkini upp at dansa, men tað vildi verið skeivt at kalla framførsluna fyri eitt tónleikaligt upplivilsi. Sansaligt heldur.

Eftir at tey eldru vóru farin heim, helt veitslan fram á sandinum við Swangah og aðrastaðni við Playmo og Übernörd, og tey hava óiva havt tað hugnaligt eisini, tað vísa myndirnar frá náttini. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juli 2024

Sakaris á ársins Summarfestival

Hann fer at spæla í Tjaldinum

(Savnsmynd: G! festivalurin)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Kreativi tónleikarin Sakaris hevur konsert á Summar Festivalinum, sum verður í Klaksvík frá 8. til 10. august.

Við einum óvanliga góðum tevi fyri at seta saman ljóð, løg og orð skapar Sakaris modernaðan og peppaðan tónleik, sum fær íblástur frá 80'ara pyntipoppi. Sakaris hevur við kreativiteti og musikaliteti megnað at skapt eitt heilt egið ljóð og úttrykk, sum bæði kann fevna og strimbra lurtaran.

Sakaris kom við fyrstu útgávuni í 2012, og síðani hevur hann verið en støðugur og frískur viðspælari á føroyska tónleikapallinum. Hann hevur javnan givið nýggjar sangir út, og á palli er hann framúrskarandi – líkamikið hvat høvið er.

Hittini eru eitt nú »Allarbesti«, »Aalborg«, »Magical Bag of Fun« og »I Put On This Dress Only For You«. Og í ár hevur hann lagt afturat hesum hittum við nýinnspæling av 80'ara klassikaranum »Frøknur«, sum hann hevur tulkað av nýggjum saman við poppbólkinum Byrta.

Sakaris fer at spæla í Tjaldinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2024

20 ára jubileumskonsert á Summar Festivalinum

Í ár verður Summar Festivalurin 20 ár, og tað verður hildið stórfingnari fagnaðarkonsert

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hóskvøldið á ársins Summar Festivali fer festivalurin at hátíðarhalda, at 20 ár eru liðin, síðani fyrsti festivalurin varð hildin á Vágsbøi í Klaksvík.

Fyrsti festivalurin var í føgrum summarveðri í 2004, og eftir fáum árum vaks Summar Festivalurin seg til landsins størsta tónleikatiltak. Síðani hava heimsnøvn sum Roxette, Westlife, The Scorpions, Mika, Cliff Richard, Melanie C, Alan Walker, Ronan Keating, Suzi Quatro og Twisted Sister spælt á Summar Festivalinum. Hundraðtals føoyskir bólkar og solistar hava eisini framført.

Nú Summar Festivalurin rundar 20 ár, verður tað hildið við stórfingnari jubileumskonsert, har bæði føroyskir og útlendskir sangarar og tónleikarar luttaka.

Á konsertini verður eitt gott og fjølbroytt úrval av sangum, sum hava verið spældir á Summar Festivalinum ígjøgnum árini, framførdir. Talan verður bæði um einstakar sangir, sum artistarnir sjálvir framføra, og sangir og sirpur, har góðir sangarar tulka heimshitt, sum hava ljómað á Vágsbø.

Millum nøvnini, sum fara at framføra á konsertini, verða Lena Anderssen, Jørgin Dahl, Guðrið Hansdóttir, Ingi Poulsen, Paul Watchorn, Laila Carlsen, Malan Eyðunsdóttir og Karl Martin Samuelsen. Eisini verður okkurt yvirraskilsi.

Summar Festivalurin verður hildin 8. til 10. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juli 2024

Skráin til Summarfestivalin klár

Stóra navnið á ársins Summarfestivali, Olly Murs, fer á pallin fríggjakvøldið 9. august

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hóskvøld verður stórt 20 ára jubileumsshow og elektroniskur tónleikur við Faustix, fríggjakvøld spælir bretska heimsstjørnan Olly Murs, og leygarkvøld fer legendariski rockbólkurin Uriah Heep á pallin.

Summar Festivalurin hevur kunngjørt skránna fyri ársins festival.

Festivalurin byrjar við skrúðgongu fyri børn og barnsligar sálir hósdag klokkan 15. Gingið verður niðan í Silvaland, sum síðani letur upp. Silvaland heldur til í ítróttahallunum, og har verða aktivitetir, undirhald, framførslur og mangt annað fyri familjurnar. Serlig skrá fyri Silvaland verður kunngjørd seinni.

Summar Festivalurin bjóðar konsertir á Vágsbø, í Tjaldinum og á Torginum í tríggjar dagar. Fyrsta konsertin verður við Mariu Ronnisdóttir á Heygum á Torginum hóskvøld klokkan 19, og tann seinasta konsertin verður við Jens Marna Hansen í Tjaldinum leygarkvøld klokkan 03.

Niðanfyri ber til at síggja skránna fyri ársins Summar Festival, sum verður hildin dagarnar 8. til 10. august.

Hósdagur 8. august

Vágsbøur
22: SF 20 ára show
01: Faustix

Tjaldið
20: Son of Fortune
23.30: Danny Baldursson

Torgið
19: Maria Ronnisdóttir á Heygum
21: Finnur Koba
00.30: Kim Hansen

Klaksvíksgarðurin
15: Skrúðgonga heim í Silvaland

Fríggjadagur 9. august

Vágsbøur
21: Dania O. Tausen
22: Olly Murs
01: Dynamit
03: RSP

Tjaldið
19.45: 21KNM
23.45: Tinganest
02.15: Adrenaline

Torgið
19: Kári Fossdalsá
20.30: Gudny & Co.
00.30: Herborg Torkilsdóttir

Leygardagur 10. august

Vágsbøur
17: Barnakonsert
20: Hamradun
23: Uriah Heep
01.45: Frændur

Tjaldið
19: Evi Tausen
21.15: Lena Anderssen
00.30: Sakaris
03: Jens Marni

Torgið
18.15: Eyðun Jacobsen
22.15: Paul Watchorn
01.15: Laila & Malan

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juli 2024

Sangfagnaður í Ebenezer í kvøld

Fleiri kend innan millum serliga gospeltónleik framføra á árliga sangtiltakinum. Harmonikuvinir hita upp frá klokkan 19 leygarkvøldið

Savnsmynd: Ólavur Frederiksen

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Eitt av árligu tiltøkunum í sambandi við ólavsøkuna er sangfagnaðurin í Ebenezer. Fleri tiltøk eru í og uttan fyri samkomuna beint við gongugøtuna.

Sjálvur Sangfagnaðurin 2024 í Ebenezer verður í kvøld, leygarkvølið 27. juli. Hann byrjar klokkan 19:30 og endar áleið klokkan 21.

Ebenezer skrivar, at harmonikuvinir hita upp frá klokkan 19. Felagssangir verða eisini sungnir

Síðani fara hesi at framføra: Oasubrøður, Svein í Prestgarði, Tær 4, Anna Ditlevsdóttir Háberg, Magni Christiansen, Sámal Hanne Lognberg og Heine Lützen.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juli 2024

Kári Fossdalsá útgávukonsert á Svangaskarði

Í kvøld verður útgávukonsert við Kára Fossdalsá í Ítróttarhúsinum á Svangaskarði

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í sambandi við at Kári Fossdalsá hevur útgivið sína fyrstu fløgu, fer hann at hava nakrar útgávukonsertir í Føroyum í summar.

Hann framførdi á Tórsfest í gjárkvøldið, og er eisini á skránni til Summarfestivalinum í august.

Kári Fossdalsá vitjar eisini aftur á gamlar gøtur og fer at hava konsert í Ítróttarhúsinum á Svangaskarði í kvøld.

Konsertin á Svangaskarði verður ein sitikonsert, har Kári Fossdalsá fer at spæla sangir frá nýggju fløguni.

Kári Fossdalsá sigur, at fólk kunnu gleða seg til konsertina. Hann er ótrúliga fegin um at fáa møguleikan at syngja og spæla í heimbygdini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juli 2024

Anker Mortensen í Steinprenti

- Myndirnar hjá Anker Mortensen eru abstraktar, men onkrastaðni hómar tú okkurt, sum tú heldur teg kenna aftur

 

SkrivaÐ:

Innsent

Í gjár lat ein framsýning við verkum hjá Anker Mortensen upp í Steinprenti á Skálartrøð. Talan er um nýggjar oljumálningar og vatnlitsmyndir hjá vælumtókta listamanninum, sum ikki framsýnir so ofta og hvørs serframsýningar tessvegna eru serliga forkunnugar.

Myndaheimurin hjá Anker Mortensen er poetiskur av lyndi eins og hansara myndir bera brá av onkrum sveimandi og óítøkiligum. Leita vit aftur í okkara egnu barndómsminni, hóma vit hvat tað er, sum hongur oman fyri eikilund, tí vit minnast vøkru barnarímuna um silvurkannuna og dansandi frýr í ringi. Og lesa vit yrkingina hjá Hans Andriasi Djurhuus við verkunum hjá Anker Mortensen í huga, fær hon nýggjan listaligan relevans sum ein huldur heimur av gandaðum søgum og glitrandi litum. Oman fyri eikilund/ hongur silvurkanna/ skínur yvir alla grund/ dansa lítla Anna.

Myndirnar hjá Anker Mortensen eru abstraktar, men onkrastaðni hómar tú okkurt, sum tú heldur teg kenna aftur. Kanska er tað eitt træ, ein fiskur, ein bátur ella er tað ein silvurkanna? Myndaflatin er bygdur upp av fleiri løgum av máling við skiftandi tjúkd. Okkurt er gjøgnumskygt meðan onnur strok eru sett á løriftið við tjúkkari máling onkrastaðni lag á lag. Blátt er vorðin ein høvuðslitur hjá Anker og sjálvt um, at hansara myndir tykjast lívrunnar og bera brá av náttúru, er tað ikki so nógv sjógvurin í sjálvum sær ella havsins lív, tú kemur í tankar um. Hetta, sum verður lagt fram fyri okkum er ein duldur metafysiskum heimur, ið er smíðaður úr sama tilfari sum yrkingar, sálmar, søgur og gandaðar upplivingar.

Og samstundis sum myndirnar hjá Anker sveima, eru tær sera fysiskar og av hesi verð sum tá tú spældi í túninum ella í fjøruni og í sandbunkum, smásteinum, hyljum og kombikkum sansaði allan tann stóra alheiminum.

Skrivað hevur: Kinna Poulsen 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juli 2024

Paul Watson varðhaldsfongslaður í hálva fjórðu viku

14 ára gomul handtøkuboð gjørdu, at Paul Watson sunnudagin varð handtikin í Nuuk

(Mynd: Captain Paul Watson Foundation)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Umstríddi Paul Watson varð sunnumorgunin handtikin í grønlendska høvuðsstaðnum Nuuk, tá hann við skipi sínum, John Paul de Joria, og 25 sjálvbodnum umborð kom at bunkra.

Hann er kendur sum grindaaktivistur í Føroyum, men hevur eisini roynt at forða fyri japanskari hvalaveiðu. Japan hevur sent handtøkuboð út um Paul Watson, og tí varð hann handtikin tá hann kom í havn í Nuuk fyrrapartin í gjár.

(Mynd: Captain Paul Watson Foundation)

Verji hansara váttar fyri Ritzau tíðindastovuni at 73 ára gamli Paul Watson er varðhaldsfongslaður til 15. august.

Tað var í 2010, at Japan sendi handtøkuboð út um Paul Watson. Hetta var eftir eina hending í Antarktis, har Watson órógvaði japanska hvalaveiðu.

Løgmálaráðið skal taka støðu til, um Paul Watson skal útflýggjast til Japan.

Paul Watson var við skipi sínum, John Paul de Joria, á veg í Kyrrahavið at forða japanskari hvalaveiðu. Ætlanin var at sigla útnyrðingsleiðina í Kyrrahavið, og tí varð steðgað í Nuuk at bunkra.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2024

Kann enda sínar dagar í fongsli

73 ára gamli Paul Watson kann fáa 15 ára fongsulsrevsing í Japan, væntar felagsskapurin Neptune's Pirates UK

(Savnsmynd: Captain Paul Watson Foundation)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Umhvørvisfelagsskapurin Neptune's Pirates, sum áður hevði navnið Sea Shepherd UK, óttast at 73 ára gamli Paul Watson fer at enda sínar dagar í fongsli, um hann verður útflýggjaður til Japan.

Paul kann fáa fongsulsdóm uppá 15 ár, sum er at rokna sum lívstíð hjá honum, sigur Rob Read, rakstrarovasti hjá Neptune's Pirates UK, við Yahoo News.

Sambært honum varð Paul Watson lumpaður at koma í havn, so hann kundi handtakast. Altjóða handtøkuboðini frá Interpol hvurvu fyri nøkrum mánaðum síðani, vil Rob Read vera við.

Grønlendska løgreglan handtók Paul Watson sunnudagin, og í grundlógaravhoyring er hann varðhaldsfongslaður til 15. august. Hendan avgerðin er kærd til landsrættin, sum nú skal taka støðu í málinum.

Løgmálaráðið skal avgerðaa, um Paul Watson skal útflýggjast til Japan.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2024

Kamala Harris játtar at stilla upp

Hon er ærað av stuðlinum frá forsetanum

Kamala Harris og Joe Biden (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Kamala Harris, varaforseti, játtaði sunnudagin stilla upp sum valevni fyri demokratarnar til amerikanska forsetavalið.

Hesum boðar hon frá sunnukvøldið, stutt eftir at sitandi forseti, Joe Biden, boðaði frá, at hann hevur valt at taka seg aftur sum valevni.

- Eg eri ærað at hava stuðul frá forsetanum, og eg ætli at vinna hesa tilnevningina, segði Kamala Harris.

- Vit hava 107 dagar til valdagin. Saman fara vit at stríðast, og saman vinna vit, segði hon.

Kamala Harris er 59 ár og fødd í Oakland, Kalifornia.

Demokratiski flokkurin skal nú taka støðu til, um Kamala Harris skal vera forsetavalevni. Hon hevur síðan 2021 verið varaforseti í USA.

Hon umboðaði Kalifornia í Senatinum frá 2017 til hon tók við sum varaforseti.

- Best fyri flokkin og landið

Tað kom heldur óvæntað, tá Joe Biden sunnudagin kunngjørdi, at hann nú tók seg úr valstríðnum. Hetta hendi eftir at alt fleiri framstandandi demokratiskir politikarar høvdu víst á, at tey ikki høvdu álit á, at 81 ára gamli forsetin fór at megna at verða afturvaldur.

Joe Biden skrivaði soleiðis í fráboðanini á X:

- Tað hevur verið mín ætlan at vera afturvaldur, men eg haldi tað er best fyri flokkin og landið, at eg taki meg úr stríðnum og at eg kann hugsavna meg um mínar skyldur sum forseti restina av valskeiðinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juli 2024

Biden: Eitt nýtt ættarlið skal sleppa framat

At verja fólkaræðið er meira umráðandi enn nakað heiti, segði amerikanski forsetin í røðu fríggjanáttina

Í nátt okkara tíð helt amerikanski forsetin Joe Biden røðu fyri amerikonsku tjóðini (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

– Tað hevur verið ein heiður at tæna sum tykkara forseti. Men at verja fólkaræðið, sum er í vanda, er meira umráðandi enn nakað heiti.

Soleiðis segði amerikanski forsetin Joe Biden m.a. fríggjanáttina okkara tíð, í síni fyrstu røðu fyri amerikonsku tjóðini, síðan hann sunnudagin boðaði frá, at hann tók seg úr forsetavalstríðnum.

Í røðu síni segði Biden, at tað seinastu vikurnar varð vorðið greitt, at hann noyddist at savna demokratiska flokkin, og at tíðin er komin at lata einum nýggjum ættarliði sleppa framat.

Næstu seks mánaðirnar, sigur Biden, fer hann at hugsavna seg um arbeiðið sum forseti.

– Hetta merkir, at eg fari at arbeiða fyri at lækka livikostnaðin hjá hartarbeiðandi familjum og at stimbra búskapin.

– Eg haldi á at verja okkara personliga frælsi og okkara borgararættindi - rættin til at fara á val og rættin til at velja sjálvi, sigur Biden og vísir til rættin hjá kvinnum at fáa fosturtøku, sum síðan 2022 ikki hevur verið galdandi í øllum USA, eftir at hægstirætturin ógildaði eina 49 ára gamla avgerð, sum tryggjaði hendan rættin í øllum statum.

Biden undirstirkaði eisini, at hann framhaldandi vildi tryggja stuðul til Ukraina í krígnum móti Russlandi.

Røðan kann síggjast her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juli 2024

Biden verður sitandi til í januar

Biden gleðir seg at gera valskeið sítt liðugt, sigur talsfólk hjá Hvítu Húsunum, hóast fleiri republikanarar heita á amerikanska forsetan um at leggja frá sær alt fyri eitt

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Sunnudagin tók amerikanski forsetin Joe Biden seg úr forsetavalstríðnum, men hann heldur fram í Hvítu Húsunum, til valskeið hansara endar í januar.

Tað sigur talsfólk hjá Hvítu Húsunum, Andrew Bates við CNN.

– Hann gleðir seg at gera valskeiðið liðugt og geva amerikanska fólkinum fleiri søgulig úrslit, sigur hann.

Eftir at Biden boðaði frá, at hann kortini ikki fór at stilla uppaftur á forsetavalinum í november, hava fleiri republikanarar, m.a. Mike Johnson, republikanski formaðurin í Umboðsmannatinginum, heitt á Biden um at leggja frá sær "alt fyri eitt".

– Um Joe Biden ikki er førur fyri at stilla upp til forsetavalið, er hann heldur ikki førur fyri at vera forseti. Hann má leggja frá sær alt fyri eitt.

– Við at ógilda atkvøðurnar hjá fleiri enn 14 milliónum amerikanarum, sum valdu Joe Biden sum teirra demokratiska forsetavalevni, hevur sjálvútnevndi "flokkurin fyri fólkaræði" prógvað tað øvuta, sigur hann.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2024

Kristen Michal nýggjur forsætisráðharri í Estlandi

49 ára gamli veðurlagsmálaráðharrin, verður nýggjur forsætisráðharri, eftir Kaju Kallas, sum í farnu viku legði frá sær

(Mynd: Ritzau)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tað verður Kristen Michal, núverandi ráðharri við veðurlagsmálum, sum yvirtekur forsætisráðharraembætið í Estlandi eftir Kaju Kallas.

Tað samtykti tjóðartingið í Estlandi í vikuni.

Tað var í undanfarnu viku, at Kaja Kallas boðaði frá, at hon fór at leggja frá sær sum forsætisráðharri í sambandi við, at hon er blivin tilnevnd til uttanríkisstjóra í ES.

Dagin eftir, tilnevndi forsetin í Estlandi, Alar Karis, 49 ára gamla Michal og heitti á hann um at skipa stjórn. Hann hevur gjørt semju við Sotsiaaldemokraatlik Erakond og miðflokkin Eesti 200 um at halda fram við samgonguni, sum varð skipað eftir valið í fjør.

Kristen Michal og Kaja Kallas eru bæði limir í liberala flokkinum Eesti Reformierakond.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2024

Trump og Zelenskyj samdir um at hittast

Amerikanska forsetavalevnið Donald Trump og ukrainski forsetin Volodymyr Zelenskyj siga báðir, at teir høvdu eina góða telefonsamrøðu fríggjadagin

Donald Trump, republikanskt forsetavalevni, og Volodymyr Zelenskyj, forseti í Ukraina (Mynd: Getty Images)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Farna fríggjadag tosaði republikanska forsetavalevnið Donald Trump í telefon við ukrainska forsetan, Volodymyr Zelenskyj, og sambært bæði Trump og ukrainskum keldum, var talan um eina góða samrøðu, skrivar miðilin Politico.

Fyrrverandi amerikanski forsetin skrivar á sín egna sosiala miðil, Truth Social, at Zelenskyj ynskti honum til lukku við tilnevningini sum republikanskt forsetavalevni og fordømdi morðroyndina á valfundinum í Pennsylvania undanfarna vikuskifti.

Trump sigur eisini, at hann ætlar at fáa ein enda á krígnum í Ukraina

– Eg var fegin um, at Zelenskyj forseti setti seg í samband við meg, tí eg, sum tann næsti forsetin í USA, fari at skapa frið í heiminum og fáa ein enda á krígnum, sum hevur kravt so nógv lív.

Zelenskyj skrivar á sosiala miðilin X, at hann og Trump eru samdir um at hittast andlits til andlits.

– Ukraina er takksamt fyri stuðulin úr USA (...) Vit samdust við Trump um, at vit á einum persónligum fundi skulu umrøða tey stig, sum kunnu takast fyri at skapa frið, sum er rættvísur og varandi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juli 2024

Poul Michelsen 80 ár

Fleiri, ið søgdu seg hava skil fyri slíkum, førdu fram, at tað kundi mann ikki, og at tað fór ikki at bera til. Tað visti Poul bara ikki av og við løgtingsvalið í 2011, fekk Framsókn tvey tingfólk

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Nøvn / Framsókn

Mánadagin gjørdist ein kendur havnarmaður 80 ár, og veðrið er slett ikki so galið.

At lýsa, hvat Poul Michelsen hevur avrikað gjøgnum árini, gerst ikki eftir einum degi. Bara vinnuligi parturin av ævisøgu hansara, kom fyri stuttum út í bók í sambandi við, at PM Heilsøla fylti 50 ár.

Poul hevur ongantíð himprast við avbjóðingar, og tað er ikki ov nógv sagt, at hann trívist best í mótbrekku.

Tað gav at bíta í 2011, tá hann sum stigtakari, gekk á odda fyri at stovna Framsókn.

Fleiri, ið søgdu seg hava skil fyri slíkum, førdu fram, at tað kundi mann ikki og at tað fór ikki at bera til. Tað visti Poul bara ikki av og við løgtingsvalið í 2011, fekk Framsókn tvey tingfólk.

Poul var formaður í flokkinum frá byrjan og fram til 2020, tá hann av heilsuávum, tók seg heilt úr politikki.

Í politikki er tað mangan baldrut og við hvørt, tá tað var harður streymur, kundu fleiri av okkum undrast, at hann tímdi at halda á. Tá plagdi hann at taka til: “Tað skal merkjast, at mann livir”.

Orðini tóku vit til okkum og vit fara at gera okkara besta at føra liberala tjóðskaparflokkin Framsókn fram á leið.

Hjartaliga til lukku við degnum Poul

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2024

Minningarorð um Eivind Weyhe

Vit starvsfólk á Føroyamálsdeildini vilja við hesum fáu orðum vísa okkara samkenslu

 

SkrivaÐ:

Minningarorð / Starvsfólkið á Føroyamálsdeildini

Viðhvørt virkar tað sum um, at ringitónin á telefonini ljóðar so syrgiligur, serliga tá ið telefonin ringir skeivar tíðir. Og tað var júst tað, sum hendi seinnapartin leygardagin 20. juli 2024. Tá átti arbeiðstelefonin at tiga. Sorgarboð. Boðini vóru, at Eivind Weyhe var farin. Hann doyði hósdagin 18. juli, 82 ára gamal eftir stutta sjúkralegu.

Eivind var vágbingur, føddur flaggdagin, 25. apríl í 1942. Eftir at hava tikið studentsprógv starvaðist Eivind sum læraravikarur eitt nú í Sumba, áðrenn hann fór til Keypmannahavnar at lesa norrøna málfrøði. Í 1979 kom Eivind í starv á Føroyamálsdeildini á Fróðskaparsetri Føroya og starvaðist har fyrst sum adjunktur og síðan sum lektari, til hann gavst fyri aldur fyri nøkrum árum síðani.

Hansara granskingarøki vóru fleiri. Hann hevði serligan áhuga fyri staðarnøvnum og øðrum nøvnum. Hann granskaði eisini í kvæðum og táttum. Høvuðsritgerð hansara á universitetinum í Keypmannahavn var um táttayrking í Føroyum. Eitt triðja granskingarøki hansara vóru málføri. 

Øll hansara granskingarligu áhugamál eru væl skjalprógvað við skrivligum tilfari. Í sambandi við 70 ára føðingardagin í 2012 fekk Eivind eitt heiðursrit, sum starvsfelagar á Føroyamálsdeildini høvdu ritstjórnað. Henda bók við heitinum Eivindaródn. Greinar 1970-2011 við greinum eftir Eivind sjálvan vísir tann víðfevnda fakliga áhugan hjá Eivindi. Á baksíðuni á hesum virðiliga varða stendur m.a. soleiðis:

“Eivindaródn – Greinar 1979-2011 er eitt víðfevnt og djúptøkið íkast til kunnleika og orðaskifti um føroyskt mál og mentan frá einum av fremstu málfrøðingum okkara. Eivind Weyhe hevur í starvi sínum á Fróðskaparsetri Føroya síðan 1979 laðað upp í vitan okkara um ein langan repil av málsligum og skaldskaparligum evnum í føroyskari mentan og styrkt støðið undir framhaldandi føroyskari gransking.”

Henda bók upp á 662 blaðsíður vísir ein hendinga virknan og fjølbroyttan granskara, sum týðiliga vísir tey granskingarligu áhugamálini: Navnafrøði, málføri, málfrøði, kvæði, tættir og sangir.  

Í 2012 fekk Eivind Weyhe virðisløn M.A. Jacobsens fyri yrkisbókmentir fyri bøkurnar Eivindaródn (2012), Hentzesavn – kvæðasavnið hjá Jóannesi í Króki (2011) og Í miðjum grasgarði (2003). Grundgevingin fyri at lata Eivindi henda heiður var, at hesar bøkur eru úrslit av nærlagdari gransking og kunnu brúkast sum tilfar til víðari gransking. 

Eftir at Eivind fór úr starvi, gav hann út tvær áhugaverdar bøkur um nøvn, Fjallanøvn (2020) og Vatnanøvn (2021). Hesar bøkur vísa hansara nærlagni, og tær fingu góð ummæli frá útlendskum navnagranskarum.

Hann var virkin líka til tað seinasta og hevur givið út greinar, eftir at hann legði frá sær. Eitt nú liggja tvær greinar klárar til prentingar, nú hann brádliga andaðist. 

Eivind var deildarleiðari á Føroyamálsdeildini árini 1992-1998 og limur í megindeildar-ráðnum, tann tíð tað var. Hann var formaður fyri Staðarnavnanevndina frá byrjan í 2010, til hann fór úr starvi. Eivind var eisini limur í Málráðnum frá byrjan í 2013 og fleiri ár fram. Hann arbeiddi nógv við Stavsetingarorðabókini, eisini eftir at hann var farin úr Málráðnum, og  hann var við til hátíðarhaldið í Varpinum í Klaksvík, tá ið Stavsetingarorðabókin alment varð tikin í nýtslu fyrr í ár. 

Eivind var heiðurslimur í Magistarafelag Føroya. Í 1983 fekk hann hugskotið at stovna eitt fakfelag fyri tey, sum arbeiddu á granskingarstovnunum, og var við til at fyrireika stovnandi aðalfundin í mai 1984. 

Eivind var tikin úr leikum sum undirvísari. Altíð væl fyrireikaður. Tað eru nógvir studentar, sum hava notið gott av Eivindsa góðu pedagogisku evnum.

Vit starvsfólk á Føroyamálsdeildini vilja við hesum fáu orðum vísa okkara samkenslu. Vit vilja við takklæti og virðing minnast ein góðan starvsfelaga og lýsa frið yvir minnið um Eivind Weyhe. 

Starvsfólkið á Føroyamálsdeildini

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2024

Hann hevur lagt seinasta countrylagið á

Tað er sum um, at nógvar av legendunum innan sendingar og arbeiðnum við tónleikinum takka fyri seg, tí nú var eisini boð eftir Peturi Rouch

Petur Rouch (Mynd: Rúni Friis Kjær)

SkrivaÐ:

Minningarorð / Fríðálvur A. Jensen

Tað er sum um, at nógvar av legendunum innan sendingar og arbeiðnum við tónleikinum takka fyri seg, tí nú var eisini boð eftir Peturi Rouch.

Ikki er tað nakað at taka seg aftur í, at í Peturi var so nógv vit lurtarar kundu taka til okkum, tí Petur hevði hesi fantastisku evnini at gera sendingina Rót og Rútmu til nakað, hvørt mansbarn kundi taka til sín.

Ivaleyst eru tað tey, sum ikki eru til countrytónleik, men av tí at Petur hevði hesi serstøku evnini at gera sendingarnar livandi, kundi ein ikki annað enn líka seta seg at lurta.

Serliga vóru tað hesi evnini at leita og finna upphavið og upplýsingarnar, sum eg mangan setti meg at lurta eftir.

Petur má hava brúkt sera nógva tíð til alt hetta, tí eg sjálvur kann minnast frá nógvum ymiskum, at tað er alt avgerandi at leggja so góðar og undirbygdar upplýsingar fram, so lesarin og lurtarin fær nakað gott við sær.

Eitt eg eisini ofta beit merki í var, at Petur hevði eina sera góða og klára útvarpsrødd, og so var eisini nakað serligt við tí ”suðriska”, sum bara var eitt gott krydd.

Tað kundi væl hoyrast, at Petur var til country og tað ið lá um ta sjangruna, men onkuntíð ”snýkti hann seg út um ”bøgarðarnar”, sum so avgjørt gav hansara sendingum nakað gott.

Eg kann ikkki lata vera við at siga, at onkuntíð eru tað persónar, sum hava nakað serligt at bera við sær inn í undirhaldsvirði, so tað er við stórari virðing og takksemi og kann staðfesta, at Petur Rouch var ein av hesum!

Hann hevði júst hesi evnini og brennandi viljan, at gera sínar sendingar til eitt slag av fólkaogn, sum eg neyvan kann ímynda mær bara fara gloymdar aftur við borðinum.

Tá eg onkuntíð plagdi at skriva okkurt um tónleik og annað, so var tað beinanvegin nakað, sum Petur gjørdi seg til part av.

Hann var sanniliga ein, sum vit øll tóku til okkum, tí hann dugdi hetta við tí menniskjaliga og at vísa áhuga.

Eg var sjálvur sera harmur, tá Petur alment seg seg frá sendingini Rót og Rútmu, tí hann gjørdi hetta við eini sokallaðari sál, sum bara átti at vera partur av føroyskum útvarpi.

Tað er við ikki sørt av sorg og eisini stórum takksemi, at eg kann seta orð á og minnast Petur Rouch, tí hann hevur sanniliga sett sín serstaka varða eftir seg!

Takk fyri alt og hvíl í friði.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2024

Minningarorð um Lars Mohr Nielsen

Lars. Hvør Lars? Djóralæknin

Lars Mohr Nielsen (Mynd: KVF)

SkrivaÐ:

Minningarorð / Starvsfelagar á Heilsufrøðiligu starvsstovuni

Lars. Hvør Lars? Djóralæknin.

Soleiðis var Lars ofta umtalaður. Við sínum yrki.

Tað er ikki uttan orsøk at so var. Lars Mohr Nielsen var ímyndin av einum djóralækna.

Eftir í nógv ár, at hava havt sína egnu klinikk, kom Lars í starv á veterinerdeildini á Heilsufrøðiligu starvsstovuni í september 2022. Við sínum sterka fakliga profili og drúgvu starvsroyndum, var Lars góður í ráðum, og ein framúr góður embætisdjóralækni.

Lars dámdi sera væl aftur at fáast við alivinnuna, sum hann á yngri árum eisini arbeiddi við. Lars var kendur kring alt landið, og kundi tosað við øll. Hann hevði gott samband við djóraeigarar og fólk í vinnuni annars, og var altíð fúsur at greiða frá.

Hann fall skjótt til á Heilsufrøðiligu starvsstovuni, har hann líka skuldi venja seg við nýggja leiklutin sum embætisdjóralækni. Óansæð uppgávuna, vóru djórini fremst í hansara huga. Ágrýtin, arbeiðssamur, forvitin, ótolin, snarsintur og reiðiligur. Ein einastandandi starvsfelagi.

Sunnudagin bórust tungu boðini um, at Lars púra óvæntað ikki er millum okkum meira. Øll hava vit mist, men missurin er størstur hjá synum, foreldrum og systkjum.

Lars ætlaði sær at halda fram sum embætisdjóralækni nøkur ár afturat, men so skuldi ikki vera. Vit fara at minnast ein vinarligan, arbeiðssaman og dugnaligan starvsfelaga, við hjartanum á rætta stað.

Vit lýsa frið yvir minnið um Lars Mohr Nielsen.

Starvsfelagar á Heilsufrøðiligu starvsstovuni

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juli 2024