Kristin Michelsen avgjørdi málið við ikki at vera til staðar

Meiriluti var hvørki fyri andstøðu ella samgonguuppskotinum um barsilspening til samkynd foreldur

Kristin Michelsen (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Sigast kann, at tað var umboðið hjá Sjálvstýri, sum, við ikki at vera til staðar í tinginum týskvøldið, avgjørdi lagnuna hjá nógv umstrídda málinum um at geva samkyndum pørum javnbjóðis rætt til barsilspening.

Hetta hóast bæði andstøða, herundir sambandstingmaðurin Johan Dahl, og samgonga ynsktu at loysa málið, tó á hvønn sín hátt.

Drúgva orðaskiftið snúði seg fyri tað mesta um broytingaruppskotið, sum fólkaflokstingmaðurin og løgfrøðingurin Christian Andreasen vegna samgonguna legði fyri løgtingið í evstu løtu, nakð eftir, at tingviðgerðin ætlandi skuldi byrja.

Uppskotið snúði seg um at geva løgfrøðiliga støkum foreldrum møguleika til sjálvi at ráða yvir barsilspengunum, skilt á tann hátt, at tey kunnu avgera hvør annar skal fáa burtur av peninginum.

Uppskotið frá Christian Andreasen líkastillaði ikki samkynd hjún – hesi vóru als ikki nevnd – men var ein roynd at loysa ein praktiskan trupulleika fyri nøkur fá foreldur í heilt serligari støðu.

Fótonglar
Samgongutinglimir, herundir Bárður á Steig Nielsen, løgmaður, løgdu undir viðgerðini andstøðuna undir ikki at vilja loysa trupulleikan, um tey ikki kundu taka undir við uppskotinum frá samgonguni.

So var tað at fata sum um uppskotið bara var ein roynd at leggja samgonguni fótonglar í vegin, helt løgmaður.

Grundleggjandi broyting
Andstøðan hinvegin vísti á, at uppskotið hjá andstøðuni var ein so grundleggjandi broyting í barsilsskipanini, at hon ómøguliga kundi atkvøða fyri uppskotinum, tí ongin kendi avleiðingarnar av uppskotinum við tað at tað hvørki hevði fingið nevndarviðgerð ella hevði verið til hoyring hjá avvarðandi pørtum.

Í evstu løtu royndi forkvinnan í vinnunevndini, Bjørt Samuelsen úr Tjóðveldi, at heita á samgonguna um at atkvøða fyri teirra uppskotið við lyfti um at fara í sakligar samráðingar áðrenn triðju viðgerð fyri at finna fram til eina semju, sum tók hædd fyri báðum uppskotunum.

- So kunnu tit altíð fella uppskotið til triðju viðgerð, um vit ikki koma á mál, segði hon.

Stóð á jøvnum - og fall
Men hetta vann ikki frama. Uppskotið varð sent til atkvøðugreiðslu uttan at løgmaður loftaði hesum tilboðnum um at finna fram til eina semju.

32 tingfólk vóru í salinum, tá málið fór til atkvøðugreiðslu beint fyri klokkan 21 týskvøldið.

33. tingmaður, einsamalla umboðið hjá Sjálvstýri, Kristin Michelsen, fór av fundi fyrr um dagin – hann skuldi heim til Suðuroyar.

Fyrst varð atkvøtt um eitt broytingaruppskoti hjá andstøðu vinnunevndini. 16 atkvøður vóru fyri og 16 ímóti. Tá meiriluti ikki er fyri einum uppskotið, er tað fallið.

Síðan varð atkvøtt um broytingaruppskotið frá Christian Andreasen. Sama úrslit, og uppskotið fall.

Triðju ferð varð atkvøtt um upprunauppskotið hjá hjá Ingilín D. Strøm, Djóna Nolsøe Joensen og Jóhannis Joensen úr Javnaðarflokkinum, Bjørt Samuelsen, Beintu Løwe Jacobsen og Hervør Pálsdóttir úr Tjóðveldi og Bjarna K. Petersen og Ruth Vang úr Framsókn.

Eisini her vóru 16 atkvøður fyri og 16 ímóti, og sostatt er alt málið fallið, og ongi útlit til at hesi foreldur verða partur av barsilsskipanini í hesi syftu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

- Eru øll taparar, tá órættvísi sleppur at halda fram

LGBT Føroyar harmast um avgerðina í tinginum í týskvøldið: - Um vit LGBTarar góvust, hvørja ferð vit møta mótburði, so búðu vit ikki í Føroyum.

Mynd: Jens Kr. Vang

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Í dag vann ongin. Vit eru øll taparar, tá órættvísi sleppur at halda fram.

Soleiðis byrjaði LGBT Føroyar eitt heilt stutt skriv á Facebook-síðu sínari í týskvøldið, stutt eftir at atkvøðugreiðsla hevði verið í nógv umtalaða og umstrídda málinum um at geva samkyndum pørum javnbjóðis rætt til barsilspening.

Upprunaliga uppskotið um at javnseta samkynd í barsilsskipanini fall, og tað gjørdu bæði broytingaruppskotini eisini.

Fyri limir og viðhaldsfólk hjá LGBT var talan um eitt niðurlag, og skrivað varð, at um LGBT' arar góvust hvørja ferð, mótburður var, so búði eingin LGBT' ari í Føroyum.

Til seinast skrivar LGBT Føroyar:

- Vit stríðast víðari, og takk tit øll, sum so trúliga stuðla okkum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. februar 2021

Hetta við samkyndum er blást upp

Steffan Klein Poulsen úr Miðflokkinum er sannførdur um, at tað eru umstøðurnar sum gera, at summi eru samkynd

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hann torir at standa við sítt. Eisini tá tað snýr seg um umstrídd mál sum porno og um samkynd.

Undir orðaskiftinum týsdagin, tá uppskot um at javnseta samkynd við hinskynd í barsilsskipanini, segði Steffan Klein Poulsen úr Miðflokkinum aftur sína meining um samkynd. Hann hevur nevnt okkurt líknandi fyrr, og aftur hesaferð fekk tað sinnið í kók hjá fleiri av andstøðutinglimunum.

Hann segði millum annað, at tað at vera samkyndur er eitt val, og ein orsøk til at summi velja at gerast samkynd eru umstøðurnar, millum annað við hús.

Hetta fekk Beintu Løwe úr Tjóðveldi at gera vart við seg.

- Um samkyndleiki er eitt val, so má hinskyndleiki eisini vera eitt val. Eg eri fødd á Klaksvíkar sjúkrahúsi, og har veit eg einki um, at vøggur vóru til tey sum valdu at vera samkynd og tey, sum valdu at vera hinskynd.

- Tað sum Steffan Klein Poulsen faktiskt sigur, er at foreldrini hjá okkum samkyndu ikki hava verið nóg góð, segði Beinta Løwe.

Eingin føddur samkyndur
- Eg eri sannførdur um, at tann besti lívsstílurin, sum fólk kunnu liva uppá er biologi. Eg haldi hitt er kenslur og identitetur, sum er blástur upp, og sum fólk velja at liva eftir, segði Steffan Klein Poulsen.

- Eingin kann prógva tað, at eitt samkynd kykna ella nakað gen finst. Eingin er føddur samkyndur. Og hvat er tað so. So eri eg sannførdur um, at tað eru umstøðurnar sum gera tað.

Sum kunnugt, fullu øll uppskotini við 16 fyri og 16 ímóti - upprunauppskotið, broytingaruppskotið frá andstøðuni og broytingaruppskotið frá Christiani Andreasen úr Fólkaflokkinum.

Í greinini á portal.fo sæst eisini stutt videobrot við Steffani Klein Poulsen

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2021

Herverk ímóti Havnar kirkju meldað

Týsmorgunin varð varnast, at "Antikrist rætt stava LGBT", t-stavurin var sum ein krossur, stóð á portrinum. Løgreglan kannar málið

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Kjakið um líka rættindi fyri øll foreldur fylti nógv í hesi vikuni. Málið varð til viðgerðar í løtginginum týsdagin.

At hetta er á breddanum sást á portrinum til Havnar kirkju sama morgun. Onkur hevði skrivað "Antikrist rætt stava LGBT", har t-stavurin var sum ein krossur. Tískil  bendir alt á, at persónurin/persónarnir, ið hava skrivað hetta eru greitt ímóti uppskotinum.

Málið er eisini til løgregluna sum herverk. Hetta váttar vakthavandi á løgreglustøðini í Havn.

Hann sigur, at stavirnir vórðu festir við kolstift og ikki til dømis lakki, og tí eru lættir at fáa avaftur.

Sami tekstur var eisini at síggja fleiri aðrastaðni í Havn henda morgunin.

Løgreglan kannar framvegis málið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

Helgi A: Tað eru ikki vit, sum eiga avgerðina um radaran

Avgerðin er tikin áðrenn tey spyrja okkum, sigur landsstýrismaðurin við vinnumálum

Helgi Abrahamsen (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mikudagin segði Bárður á Steig Nielsen, løgmaður, í tinginum, at tað verður ikki settur nakar hernaðarradari upp á Sornfelli uttan at tað er gjørt í semju við føroyingar.

Les: Donsk semja um radara á Sornfelli 

Men hetta passar ikki sambært partamanninum, Helga Abrahamsen, landsstýrismanni.

Tað sigur hann í eini viðmerking til Bjarna K. Petersen, tingmann hjá Framsókn, á Facebook. 

Framsóknartingmaðurin hevði eina viðmerking til tað, sum løgmaður segði um málið í tíðindunum í mikukvøldið, tá hann ikki segði, at radarin ikki verður uppsettur uttan í semju við føroyingar, men at hann “hevði fingið upplýst, at ongin radari verður settur upp uttan í semju føroyingar”.

Helgi Abrahamsen, ið er kendur fyri at vera aktivur viðmerkjari á sosialu miðlunum ofta við sniðfundigum orðingum,  svaraði Bjarna soleiðis:

“Vit kundu eisini gjørt eina samtykt sum segði, at Føroyar skulu ikki verða álopnar hernaðarliga, uttan í fullari semju við føroyingar.”

Tá Bjarni K. Petersen so spyr, um tað kanska er líka mikið hvat føroyingar samtykkja, svarar landsstýrismaðurin við umhvørvis- og vinnumálum:

“Ja. Og um danska stjórnin sigur nei, so verður tað onkur annar sum tekur avgerðina yvir høvdinum á teimum. Tey spyrja, í vón um at fáa játtandi svar, men avgerðin er tikin áðrenn tey spyrja.” 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2021

Trine Bramsen: Føroyar kunnu siga nei til radaran

Vónin er, at tey fáa grønt ljós úr Føroyum, men um Føroyar siga nei, verður tað góðtikið, segði danska verjumálaráðkvinnan á tíðindafundi hósdagin

(Savnsmynd: Pól Sundskarð)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Føroyar hava enn ikki givið grønt ljós til ein nýggjan radara á Sornfelli sum partur av nýggjari avtalu, sum skal styrkja eftirlitið og verjuna í ríkisfelagsskapinum.

Tilsamans 1,5 milliardir krónur eru settar av til endamálið.

Semingspartarnir, sum løgdu avtaluna fram seinnapartin, bíða enn eftir afturmeldingum úr Føroyum, segði danska verjumálaráðkvinnan, Trine Bramsen, á tíðindafundinum, men mann væntar, at Føroyar fara at góðtaka avtaluna.

Á tíðindafundinum varð eisini gjørt vart við, at fleiri flokkar í Føroyum eru ónøgdir við mannagongdina, men tað er torført, tá so nógvir partar skulu uppí samstundis, segði Trine Bramsen, tá hon varð spurd um, hví hon ikki bíðaði við at leggja avtaluna fram, til undirtøka úr Føroyum og Grønlandi var tryggjað.

Vónin er, at Føroyar góðtaka radaran, men tað verður sjálvandi góðtikið, um Føroyar siga nei, segði hon.

Sambært avtaluni er eisini ætlan um at seta eina hernaðarútbúgving á stovn í Grønlandi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2021

Støðgur í koppsetingini til einaferð í seinnu hálvu av næstu viku

Samanlagt eru 5.355 koppsetingar gjørdar í Føroyum síðani ársskiftið - 1.221 fólk hava fingið seinna prikið og eru liðugt koppsett

Seks vikur eru nú síðani fyrstu koronukoppsetingina í Føroyum (Mynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Týsdagin vórðu 190 heilsustarvsfólk og sjúklingar í serligum vandabólkum koppsett á Landssjúkrahúsinum.

- Samanlagt eru 5.355 koppsetingar gjørdar í Føroyum síðani ársskiftið. 4.134 fólk hava fingið fyrra prikið. 1.221 hava fingið seinna prikið og eru liðugt koppsett, skrivar corona.fo.  

Kunnað varð eisini um, at nú verður ein steðgur í koppsetingini, til nýggj sending við koppingarevni kemur til landið einaferð í seinnu hálvu av komandi viku.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. februar 2021

Jens Andrias Vinther honorarkonsul fyri Rumenia

Varð skipaður í starvinum farna leygardag

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Farna leygardag var hátíðarhald undir Bryggjubakka í Havn í sambandi við skipan av honorarkonsulati fyri Rumenia fyri konsuløkið Føroyar.

Jens Andrias Vinther, sum er advokatur og partnari í Hansen Vinther advokatfirma, er útnevndur sum honorarkonsul fyri Rumenia.

Jens Andrias Vinther hevur fingið tillutað serstakar heimildir samsvarandi galdandi reglum og mannagongdum á økinum til tess at verja rættindini og røkja áhugamálini hjá rumenskum borgarum og løgfrøðiligum persónum. Samstundis skal honorarkonsulin stuðla rumensku sendistovuni í Keypmannahavn við tiltøkum til tess at styrkja bondini millum londini, heruppií at økja um kunnleikan til rumenska mentan.

Nýggi konsulin saman við herbúgvandi rumenum

Tá honorarkonsulatið varð skipað, luttóku honorarkonsulin og fleiri rumenskir tilflytarir, havandi í huga neyðugu avmarkingarnar, sum stava frá covid-19 farsóttini.

Rumenski ambassadørurin fyri danska kongaríkið, Alexandru Grădinar, luttók eisini umvegis videoleinki, og undirstrikaði týdningin av at stuðla rumensku borgarunum í Føroyum eins og týdningin av at økja um fíggjarligu og mentanarligu sambondini millum londini. Hann nevndi harafturat, at hann var sannførdur um, at nýggi honorarkonsulin fór at viðvirka til at fáa hetta framt í verki.

Nýggi honorarkonsulin undirstrikaði, at hann fór at gera sítt fyri at økja um sambandið millum londini, og til at veita rumenskum borgarum í Føroyum tær upplýsingar og tann stuðul, ið tey hhava tørv á.

Hann nevndi eisini, at hann í Føroyum ætlaði at stuðla uppundir betri vitan um og fatan av veruleikanum í Rumenia, herundir við at stuðla undir sambandið millum fólk, mentanarliga hjáveru og íløgur.

Honorarkonslar hava uppgávur og skyldur, sum ikki eru líka sum tær hjá yrkiskonsulatum. Honorarkonsulatið fyri Rumenia í Tórshavn heldur til á skrivstovuni hjá Hansen Vinther Advokatfirma, undir Bryggjubakka 21.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. februar 2021

Árni Dam farin

Fyrrverandi skipafelagsmaðurin og russiski konsulin gjørdist 84 ára gamal

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ein kend býarmynd í Havn, Árni Dam, doyði týsmorgunin 84 ára gamal.

Árni Dam var útgerðarmaður, seinast sum stovnari og stjóri í Faroe Agency. Hansara trúfasta arbeiði fyri russisk skip førdi til, at hann í 2003 gjørdist honorerur russiskur konsul í Føroyum.

Les hugleiðingar, sum sonurin Niels Uni Dam hevur skrivað um pápan á blogginum Nudlar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

Vindmyllulundin í Porkeri yvirtikin

Hósdagin varð hátíðarhald fyri innbodnum – mett verður, at vindmyllulundin fer at kunna framleiða umleið 20 GWt um árið, 57 prosent av samlaðu nýtsluni í Suðuroy

Mynd: SEV

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Hósdagin yvirtók Vindfelagið Neshagi, sum er dótturfelag hjá SEV, vindmyllulundina í Porkerishaganum.

Talan var um ein stóran dag fyri føroyingar og ikki minst suðuroyingar, skrivar SEV á Facebook.

Í fagrasta veðri varð skipað fyri einum lítlum hátíðarhaldi fyri innbodnum, sum eisini fingu høvi at vitja inni í einari av myllunum.

Myllurnar í Porkerishaganum hava verið royndarkoyrdar síðan november. Myllurnar framleiddu 576 MWt í januar, 17 prosent av samlaðu elframleiðsluni í Suðuroy í hasum tíðarskeiðnum.

Í Suðuroynni brúka tey streym, sum verður framleiddur úr vatni, vindi, sól og olju. 

Sambært SEV verður mett, at vindmyllulundin fer at kunna framleiða uml. 20 GWt av el-orku um árið.

Verður øll hendan orkan fingin til høldar, er tað 57 prosent av samlaðu nýtsluni í Suðuroy. Tað svarar til miðalnýtsluna hjá umleið 4.000 húskjum, og fer tað at minka um oljunýtsluna við 4.400 tonsum árliga.

Helgi Abrahamsen, landsstýrismaður

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 12. februar 2021

Starvsmannafelagið broytir navn til Starvsfelagið

Á eykaaðalfund í felagnum í dag varð samtykt at broyta navnið til tað meira nútíðarhóskandi, Starvsfelagið

Súni Selfoss kunngjørdi á eykaaðalfundi týsdagin uppskotið frá nevndini til navnabroytingina, sum fekk góða undirtøku frá limunum. Formliga verður navnið tikið í nýtslu á seksti ára degnum 23. februar, tá felagið broytir navn til Starvsfelagið. (Mynd: Jens Kristian Vang)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í ár eru 60 ár liðin síðani Starvsmannafelagið varð sett á stovn. Á eykaaðalfund í felagnum týsdagin varð samtykt at broyta navnið til tað meira nútíðarhóskandi, Starvsfelagið.

- Talan er ikki um nakra kollveltandi broyting, men meira um eina tillaging av navninum til ta tíðina, sum vit liva í. Vit strika bara “manna” í heitinum, so Starvsmannafelagið framyvir fer at kallast Starvsfelagið, skrivar felagið í tíðindaskrivi.

Navnabroytingin fekk góða undirtøku limunum, sum luttóku á eykaaðalfundinum, eftir at Súni Selfoss, formaður, og Noomi K. Rasmussen, næstforkvinna, høvdu sagt frá grundgevingunum fyri broytingini av navninum. 

Tann 23. februar eru 60 ár liðin, síðani Starvsmannafelagið, sum vit kenna tað í dag, varð sett á stovn. Upprunaliga sá felagið tó dagsins ljós 13 ár frammanundan. Hetta var sama ár, sum vit fingu heimastýrislógina, í 1948, og felagið kallaðist tá Starvs- og Tænastumannafelagið. Í 1961 fór hetta felagið í tvíningar og gjørdist til Tænastumannafelagið og Starvsmannafelagið.

Á eykaaðalfundinum týsdagin varð avgerð tikin um, at felagið á runda degnum tann 23. februar broytir navn til Starvsfelagið. Nýggja navnið gerst hervið meira rúmandi og nútímans og fær somuleiðis eitt meira beinrakið innihald. 

- Nú “manna” er strikað, umboðar navnið betri breiðu samansetingina av limaskaranum, har meirilutin eru kvinnur. Somuleiðis sendir hetta út signal um, at øll eru vælkomin í felagið, og navnið á felagnum fær eitt meira fevnandi og nútímans innihald.

- Tvítýdningurin í navninum er starvsfelagin, ið er ein, sum tú lyftir saman við, ert í parti við, og sum tú brúkar tíð saman við. Somuleiðis ein, ið hevur somu áhugamál sum tú, ein sum talar tína sak og stendur við tína lið. Hetta eru allir jaligir eginleikar, ið hóska væl sum heiti hjá felagnum. Harafturat er man við broytingini trúgvur móti søguni hjá felagnum við framvegis at hava “starvs” sum part av navninum.

Starvsfelagið er eitt orðaspæl millum navnorðið “starvsfelagi” uttan “ð”, sum merkir kollegi, og “Starvsfelagið” við “ð”, ið sipar til eitt ávíst felag. Fakfelagið fyri starvsfólk. Týdningurin av navninum, Starvsfelagið, sampakkar somuleiðis væl við høvuðsvirðið hjá felagnum, sum er “samhaldsfesti”. 

Nevndin er av teirri fatan, at Starvsfelagið er eitt rúmligari navn enn Starvsmannafelagið. Samstundis fæst ein meira viðkomandi týdningur inn í heitið, sum er meira beinrakin, tá ið hugsað verður um virðisgrundarlagið hjá felagnum. 

Navnabroytingin tekur við á sjálvum 60 ára stovningardegnum 23. februar 2021.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

Erla Kongsdóttir fekk um skrúvuna

Tey átta ferðafólkini, sum vóru við Erlu Kongsdóttir hóskvøldið, máttu flytast til Nólsoyar við Tanum – Staðfest var, at ein endi var komin um skrúvuna

(Mynd: Strandferðslan)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tá Erla Kongsdóttir var á veg út til Nólsoyar hóskvøldið, mátti báturin venda við aftur stutt eftir, at hann var komin út um molan í Havn.

Strandfaraskip Landsins skriva á heimasíðuna, at hjálp beinanvegin kom frá Havnar Bjargingarfelag, so tey átta ferðafólkini, sum vóru umborð, vórðu flutt til Nólsoyar við Tanum.

Kavarar staðfestu seinni, at ein endi var komin um skrúvuna. Trupulleikin er loystur, og Erla siglir nú aftur eftir ferðaætlanini.

(Savnsmynd: Bjartur Vest)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 12. februar 2021

Heðin Mortensen: Eiga at stovna nýggja gastronomiska kokkaútbúgving í Havn

11 tær bestu matstovurnar í Føroyum eru í Tórshavnar kommunu, og tí er tað natúrligt at bjóða matstovuvinnuni útbúgvingarligu karmarnar har, sigur borgarstjórin

Heðin Mortensen, borgarstjóri í Tórshavnar kommunu (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í Blaðnum Vikuskifti, sum varð givið út undanfarna vikuskifti, stóð at lesa, at góðskuleiðarin hjá Smyril Line og harvið eisini á hotellunum Hafnia og Brandan, Svein í Heiðum, helt, at ein kokka- og tænaraútbúgving átti at verið í Havn.

Áhugi hevur ikki verið hjá matstovuvinnuni at senda kokkalærlingar til Klaksvíkar á kokkaskúla, og verða lærlingar sendir til Danmarkar í staðin.

Svein í Heiðum skeyt upp, at ein slík útbúgving kundi vera á Glasi í Havn ella í tilknýti til Glasir; tí skal útbúgvingin málrættast móti matstovuvinnuni, hevði hon ligið best í høvuðsstaðnum, tí tað er har, matstovurnar eru, segði hann.

Útsøgnin hjá Svein í Heiðum fall ikki í góða jørð hjá Jógvan Skorheim, fyrrverandi borgarstjóra í Klaksvík.

Um kokkaútbúgvingin skal uppraðfestast, eigur meira peningur at verða settur í verandi útbúgving í staðin, heldur hann.

Les eisini: Blívur tað betri um tað er í Havn

Núverandi borgarstjórin í Havn, Heðin Mortensen, heldur hinvegin, at tað hevði verið eitt gott hugskot at stovna nýggja kokkaútbúgving í Havn.

– Ein samlað føroysk matstovuvinna vil hava eina nýggja kokkaútbúgving í Føroyum. Og ein samlað matstovuvinna vil hava hesa útbúgvingina at liggja í Havn. Hesum taki eg fult undir við, sigur hann í lesarabrævi.

Av teimum 300 bestu matstovunum, sum eru savnaðar í Den danske spiseguide, eru 11 føroyskar matstovur, og allar liggja í Tórshavnar kommunu, vísir Heðin Mortensen á.

Slík útbúgving finst ikki í Føroyum
Talan er ikki um at flyta verandi útbúgving til Havnar men um at stovna nýggja útbúgving, sum vendir sær til gastronomisku matstovuvinnuna.

– Eingin ætlan er um at flyta nakað úr Klaksvík til Havnar, sum longu er har norðuri. Men ein nýggj kokkaútbúgving, sum vendir sær til gastronomisku matstovuvinnuna, eigur sjálvandi at liggja í Havn.

– Vinnan hevur tosað um slíka nýggja kokkaútbúgving í fleiri ár. Henda útbúgvingin er ikki at finna í Føroyum í dag, og júst hetta hevur leingi verið ein stór avbjóðing í vinnuni. 

– Ofta eru tað ungfólk, sum vilja í læru. Men at senda 16-17 ára gomul ung av landinum at fara í skúla í nakrar mánaðir er ikki tað besta, sigur vinnan. Og so eru tað tey, sum hava fleiri smábørn, og tá er lættari at vera í Føroyum, sigur Heðin Mortensen, sum heldur tað vera gleðiligt, at ljós nú verður varpað á at fáa hesa útbúgvingina í Føroyum.

– Vit hava ótrúligar góðar rávørur bæði á landi og sjógvi, og vit hava nógvar sera góðar kokkar, sum evna sanna matlist. Men vinnan hevur tørv á enn fleiri kokkum. Vinnan sigur greitt, at tá ið lærlingarnir røkka ein ávísan førleika, so finst víðari útbúgvingin ikki í Føroyum í dag.

Útbúgvingin hóskar væl til Glasir
Skal nýggja kokkaútbúgvingin í Føroyum gerast sama sólskinssøga sum matstovurnar í høvuðsstaðarkommununi eru, skal útbúgvingin kunna kappast við líknandi útbúgvingar uttanlands, sigur borgarstjórin í Havn.

– Verður útbúgvingin løgd í Havn, her matstovurnar gerast alsamt fleiri og betri, so eru lærlingarnir í Havn alla tíðina og arbeiða støðugt í vinnuni alla lærutíðina. Hetta fer uttan iva at eggja fleiri ungum at velja matstovuvinnuna sum yrkisleið.

Heðin Mortensen heldur, at Glasir kann standa fyri útbúgvingini, og at hetta kundi verið víðkað til eisini at bjóða møguleikan at læra til móttøkufólk og tænara.

– Matgerð og tænasta eru handverk og list. Hesi hóska væl saman við hinum yrkisútbúgvingunum á Glasi. Eisini tí at tú við eini kokkaútbúgving kanst fara víðari og læra til serviceøkonom, sum longu verður boðið út á Glasi. Tað hevði givið eina góða synergieffekt at havt kokkaútbúgvingina aftrat á Glasi, sigur hann.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. februar 2021

Stórbilar fingið nýggjar eigarar

Ein starvsfólkabólkur í Stórbilum hevur keypt felagið frá John Olsen. Felagið flytur í næstum úr Hvalvík til Rituvíkar

(Mynd: Stórbilar / Facebook)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Ein starvsfólkabólkur í Stórbilum hevur nú keypt felagið frá John Olsen. Felagið hevur stórar ætlanir fyri framman, og kundin skal rokna við fleiri nýggjum og nútímans tænastum.

Stjóri í felagnum er Páll Rói Poulsen, og er hann ein av fimm, ið hava keypt felagið.

- Vit hava eitt sterkt toymi og vit veita sera góðar vørur og tænastur. Farið verður undir at flyta í størri og meira nútímanshóskandi hølir, og hetta fer kundin at merkja á jaligan hátt, sigur hann.

Stórbilar eiga ein bygning á Rituvíkshálsi, sum farið verður undir at nútímansgera, so at felagið kann flyta úr Hvalvík til Rituvíkar.

- Tað er ongin loyna, at við Eysturoyartunlinum, flyta vit okkum nærri meginøkinum, og tað er ein fyrimunur fyri kundar okkara, sigur Páll Rói Poulsen.

Stórbilar eru best kendir fyri at umboða Volvo og Renault lastbilar. Men Stórbilar hava eisini onnur umboð: Meiller Kipper, MB Crusher og Irizar.

Harumframt hava Stórbilar eitt verkstað í serflokki.

Fakta:
Stovnað: 2011
Umboð: Volvo Truck Denmark, Renault Trucks, Meiller Kipper, MB Crusher og Irizar Starvsfólk: 8 ársverk
Heimstaður: Hvalvík (verður flutt til Rituvíksháls)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. februar 2021

Fara at byggja sjey íbúðir á Eiði

Spf. Búð fer nú undir at byggja sjey sambygd hús á Kolshjøllum

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Nú verður farið undir at byggja sjey lykláklárar íbúðir á 95 fermetrar hvør á Kolshjøllum á Eiði.

Seinastu tíðina hevur verið arbeitt við at gera grundøkið á Kolshjøllum byggibúgvið, og er hetta arbeiðið komið so mikið áleiðis, at klárt er at fara undir sjálva íbúðarbyggingina, skrivar Eiðis kommuna í tíðindaskrivi.

Íbúðirnar verða væntandi klárar at taka í nýtslu um ársskiftið.

Tað var annars 25. juni í fjør, at freistin fór at lata inn uppskot til íbúðarbygging á Eiði. Tað er Sp/f Búð, sum eigur verkætlanina.

- Tað er av alstórum týdningi fyri okkara kommunu, at vit kunnu bjóða fjølbroyttar bústaðarmøguleikar, og er íbúðarverkætlanin á Kolshjøllum ein liður í hesum, skrivar Eiðis kommuna.

Frá húsunum verður frálíka útsýni oman yvir bygdina og suður gjøgnum Sundalagið.

Íbúðirnar verða innrættaðar við duri, tveimum kømrum, vesi, vaski-/grovkøki og stovu og køki í einum. Harumframt verður eitt úthús/hjallur. 

Útsýnið (Mynd: Google)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

Eiði: Fótbóltsvøllurin niðri á Møl verður framhaldandi kampingøki

Hetta hevur Eiðis bygdaráð samtykt. Søkt verður eftir einum leiðara til samskipa raksturin av kampingøkinum

Mynd: Pól Sundskarð

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Seinastu mongu árini hevur gamli fótbóltsvøllurin niðri á Møl á Eiði verður nýttur sum kampingøki, og Eiðis bygdaráð hevur nú samtykt, at haldast skal fram við hesum.

Boðað verður frá hesum á heimasíðuni hjá Eiðis kommunu, har tað eisini verður søkt verður eftir leiðara/fyrisitara, ið hevur áhuga og hegni at átaka sær at standa fyri og samskipa kampingøkið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

Sjey nýggjar leiguíbúðir klárar í summar

Arbeiðið við at innrætta gomlu kommunuskrivstovuna í Vestmanna til bústaðir gongur framá

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Arbeiðið byrjar nú at líða við at innrætta sjey leigubústaðir í gomlu kommunuskrivstovuni á Bakkavegi 16 í Vestmanna.

Tað er spf. Eysturlon, sum stendur fyri arbeiðinum fyri Bústaðir.

Bústaðir keyptu bygningin frá Vestmanna kommunu í 2017 og síðan hava ymsar fyrireikingar verið gjørdar meðan leitað hevur verið eftir rætta arbeiðstakaranum.

Arbeiðið er nú komið so mikið áleiðis, at íbúðirnar væntandi verða klárar at taka í nýtslu eftir summarfrítíðina í ár, skriva Bústaðir á heimasíðu síni.

Tríggjar av teimum sjey íbúnum eru 105 fermetrar, harav tann eina er serliga rørsluvinarlig. Hinar fýra íbúðirnar eru 46 fermetrar. Allar íbúðirnar hava terrassu ella altan. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. februar 2021

Sølutorgið í Vágsbotni skal nútímansgerast

Ymiskt verður gjørt í Vágsbotni næstu mánaðirnar

Mortan Johannesen, Carl August Arge, Heðin Mortnesen, Tróndur Sigurðsson og Kári Johansen (Mynd: Torshavn.fo)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Væl umtókta sølutorgið í Vágsbotni skal nútímansgerast, so umstøðurnar at keypa og selja í Vágsbotni gerast enn betri, skrivar Tórshavnar kommuna á heimasíðuni.

Teir báðir Mortan Johannesen og Carl August Arge kenna Sølutorgið í Vágsbotni sum sín egna lumma, og tí eru teir tiknir við upp á ráð.

Teir hava verið á fundi saman við Heðini Mortensen, borgarstjóra, Tróndi Sigurðsson, formanni í byggi- og býarskipanarnevndini, og Kára Johansen, formanni í havnarnevndini.

Mortan og Carl August hava nógvar hugsanir um, hvussu sølutorgið kann nútímansgerast - millum annað við at skipa atkomuviðurskiftini øðrvísi og at gera ljósviðurskiftini enn betri.

Arbeiðið verður væntandi liðugt í summar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. februar 2021

Burðardyggar matvøruskipanir á breddan

Umhvørvisvirðisløn Norðurlandaráðsins fer í ár til onkran, ið er komin við serligum átøkum fyri burðardyggari matvøru

Jens-Kjeld Jensen fekk umhvørvisvirðislønina í fjør (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Burðardyggar matvøruskipanir er evnið, tá Norðurlandaráðið fer at handa sína umhvørvisvirðisløn seinni í ár.

Norðurlandaráðið boðar nú frá, at virðislønin á 300.000 krónur, sum føroyski Jens-Kjeld Jensen vann í fjør, fer til persón, fyritøku ella felagsskap, ið hevur gjørt okkurt serligt fyri menningini av burðardyggum matvøruskipanum.

Umhvørvirðisløn Norðurlandaráðsins hevur verið lagin síðan 1995, og evnið skiftir hvørt ár.

Fleiri av heimsmálum ST’s knýta seg til matvøruskipanir, og brúk er fyri umlaging av framleiðslu og brúki av mati, so at hetta kann gerast á burðardyggan hátt.

- Umhvørvisvirðislønin hevur hvørt ár sett sjóneykað á altuellar avbjóðingar, og hóast vit fyrr hava havt vinnarar innan matvøruøkið, eru vit spent eftir at fáa innlit í framsøkin átøk í Norðurlondum, sum kunnu vera við í týdningarmenningini av burðardyggum matvøruætlanum, sigur Lars Hindkjær, sum er formaður fyri dómsnevndini fyri umhvørvisvirðislønina.

Øll kunnu koma við uppskotum til hvør skal fáa virðislønina. Freistin at koma við uppskotum er 12. mai.

Vinnarin verður kunngjørdur í sambandi við ársfundin hjá Norðurlandaráðnum í Keypmannahavn 2. november.

Føroyar hava tvær ferðir fingið hesa virðisløn hesi seinastu árini. Í 2013 fekk Sev virðislønina fyri fyri síni átøk at gera elveitingina í Føroyum grøna, og í fjør fekk Jens-Kjeld Jensen umhvørvisvirðislønina fyri at kanna og miðla lívmargfeldi í Føroyum. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

Tveir 25 ára starvsdagar hjá IRF

Í januar vóru 25 ár síðani Óli Ólason Olsen og Páll Lervig byrjaðu í starvi hjá IRF

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í januar mánaði vóru 25 ár liðin, síðan Óli Ólason Olsen og Páll Lervig komu í starv hjá IRF.

Tí varð skipað fyri móttøku í Leirvík og í Vági, har Óli og Páll arbeiða. Stjórin, Poul Andrias Joensen, ynskti teimum tillukku, handaði blómur og gávubrøv og ynskti framhaldandi gott samstarv.

Óli Ólason Olsen arbeiðir við hagreiðing av serliga dálkandi burturkasti á Hagaleiti í Leirvík, og Páll Lervig arbeiðir í innsavningini í Suðuroy.

Umleið 100 fólk arbeiða hjá IRF, og millum teirra eru mong, sum hava verið hjá felagnum í nógv ár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. februar 2021

Endin á kuldanum hómast

Lýðka kann væntast um vikuskiftið og í komandi viku

(Mynd: Pól Sundskarð)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Okkurt bendir á at drúgva kuldaveðrið við kava møguliga er við at fáa ein enda.

Sambært fimm daga forsøgnini hjá DMI, fer hitamátarin at sníkja seg so mikið upp um vikuskifti, at møguleiki skuldi verið, at kavin bræðir.

DMI sigur, at hitin verður fimm stig í dag, upp í átta sunnudagin og níggju stig mánadagin

Yr.no bendir á sama bógv. Boðað verður frá vaksandi vindi um vikuskiftið av landssynningi, sum mánadagin verður sunnan í ættini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2021

Kanning: Havnarfólk drekka stórt sæð ikki fløskuvatn

Tað er ein vánalig forrætning at selja vatn til havnarfólk. Bert tvey prosent av havnarfólki keypa regluliga vatn í fløsku. Hini 98 prosentini drekka vanliga bara kranavatn, vísir ein kanning hjá spyr.fo

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hetta er ikki av tilvild. Orsøkin er, at nærum 100 prosent av drekkivatninum í dag er sóttreinsað, og vatnið er so reint, at mong meta, at tað er nógv tryggari at drekka kranavatn enn fløskuvatn.

Og í løtuni renna 245 tons av lekrum reinum vatni um tíman úr Villingardali oman í Havnina.

Byrgingin í Havnardali

Søgan um vatnverkið
Kommunala vatnveitingin í Havn er frá 1898. Drekkivatnið kom upprunaliga bara úr Havnará, Stóri Dammur lá á leið har, sum Rasmus Effersøe í dag stendur og hyggur út yvir Vaglið. Klæðini vórðu eisini vaskað í ánni, vanligt var at vaska útfyri har, sum Hafnia er í dag.

Bassengið Undir Gráasteini - har sum ellisakførini halda til í dag - varð bygt undir seinna kríggi, og tað varð brúkt, líka til vatnverkið í Villingardali varð tikið í nýtslu í 1988. Áðrenn vatnveitingin í Villingardali varð bygd, kom tað nógva vatnið úr Havnardali.

Fyrsta vatnreinsiverkið kom í Havnardali í 1966. Tað varð eitt øgiligt trýst lagt á kommununa um at reinsa vatnið, tí ikki bara var ov lítið av vatni, men tað var eisini rættuliga skitið til tíðir.

Hesa tíðina royndi ein stórur russiskur sildarfloti við Føroyar, og sagt varð, at hvørja ferð skipini tóku vatn á Havnini, so misti allur ovari parturin av býnum vatnið. Hetta førdi so m.a. til, at nakrar mammur troppaðu upp á býráðsskrivstovuni í Arnes Minde og løgdu eitt knýti av óvaskaðum blæum á borðið hjá Sigfried Skaale, sum tá var borgarstjóri. Tá kom glið á vatnútbyggingina.

Krøv um reint vatn
Í dag eru fólk nógv meira tilvitað um dygdina á vatninum. Vatnið skal vera klárt og reint, bæði kemiskt og bakteriologiskt. Í Villingadali er ein byrging, sum tekur á leið 650.000 tons av vatni. Vatnið rennir inn á verkið og fer fyrst ígjøgnum sandfiltur, síðan verður tað strálað við UV-ljósi, sum drepir bakteriur.

Síðan verður kálk sett til fyri at hækka ph-virðið, tí regnvatnið ger vatnið nakað súrt, eins og basiska vatnið við ph-virði á 7,8 er betur, bæði fyri heilsu og rørleiðing. So er klárt hjá havnarborgarum at drekka.

Bakteriufrítt kranavatn
Heilsufrøðiliga Starvsstovan setir ymisk krøv til vatnið. Talan er um nakrar sokallaðar normar, sum skulu haldast, og í hesum sambandi verða royndir tiknar á fleiri ymsum støðum í kommununi hvønn einasta mánað. Úrslitini eru vanliga í lagi.

Tá vatnverkið onkuntíð mælir fólki til at kóka vatnið, so er tað tí at ivamál eru, ella at Starvsstovan hevur staðfest bakteriur. Tað kann eisini vera, at SEV hevur trupulleikar og at UV-lampan tí er slóknað, so at vatnið er runnið óreinsað ígjøgnum.

Hvaðan bakteriurnar koma er ikki altíð gott at vita. Vatn rennir í byrgingina frá einum øgiliga stórum hagalendi, haðan nógvar ymsar bakteriur kunnu koma. Men tað stutta av tí langa er, at nærum 100% av borgarunum í kommununi nú fáa sóttreinsað vatn.

Reint Aqua Communalis
Okkara kranavatn – aqua communalis - er bakteriufrítt. Og nógv meina, at tað er betur at drekka kranavatn enn at keypa vatn í fløsku. Vit hava ein annan hugburð til vatn enn okkara grannar. Í Føroyum kostar vatn onki og vit hava vanliga ríkiligt av tí.

Tí frossa vit, meðan onnur skrúva fyri, meðan tey busta tenn, hava stóra- og lítlaskol á vesikummuni og brúka sparibrúsur. Men tað er ikki heilt rætt, at okkara vatn onki kostar - vatnverkið kostar, kanningarnar kosta, fráboðanir og lýsingar kosta - og frossarí er helst altíð av tí ónda.

Nú tosa fólk aðrastaðni um vatnmangul orsakað av liggjandi frosti. Í Havn minnast fólk ilt aftur á ár 2000, sum var turrasta ár í 110 ár - tá stóð veruliga á hjá vatnverkinum at veita vatn til allar borgarar. Men tað er ikki vanligt.

At enda kann nevnast, at eitt, sum økir um nýtsluna av kommunalum vatni og minkar um keypið av fløskuvatni er, at skúlar og aðrir stovnar nú hava sonevndar vatnmaskinur, har næmingar og onnur kunnu fáa sær.

Tíðindaskriv frá Tórshavnar kommunu

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2021

SAS tekur føroyaflúgvingina upp aftur í apríl

Fer at flúgva hvønn dag í viku frá 12. apríl – treytað av, at koronaavmarkingarnar verða slakaðar

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Á páskum tekur stóra skandinaviska flogfelagið, SAS, uppaftur flúgvingina millum Keypmannahavn og Vágar.

Flogfelagið kunngjørdi í vikuni sína rúgvismiklu ferðaætlan fyri 2021 – treytað av, at koronaavmarkingarnar verða slakaðar.

Og her framgongur tað, at fyrsti túrur hjá SAS til Føroya verður skírisdag 1. apríl. Tær báðar fyrstu vikurnar av apríl verða gjørdir ávikavist tveir og tríggir túrar, men frá mánadegnum 12. apríl verður flogið hvønn dag í viku.

Flogið verður allar sjey dagarnar í vikuni fram til november, tá givist verður at flúgva leygardagar. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

Danski sjónleikarin Ulrich Thomsen hevur høvuðsleiklutin í TROM

Olaf Johannesen hevur eisini ein av høvuðsleiklutunum – føroyska krimirøðin verður tøk á Viaplay í 2022

Ulrich Thomsen

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tað verður danski sjónleikarin, Ulrich Thomsen, sum verður at síggja í høvuðsleiklutinum í føroysku krimirøðini TROM um rannsakandi miðlamannin Hannis Martinsson.

Røðin, sum Torfinnur Jákupsson hevur skrivað við støði í krimibókum hjá Jógvani Isaksen, verður eftir ætlan at síggja komandi ár.

Upptøkurnar skulu eftir ætlan byrja í Føroyum 15. mars, og høvuðsleikarin gleðir seg at koma í gongd.

– Persónliga verður hetta ein stór uppliving, av tí at eg ongantíð havi verið í Føroyum áður, sigur Ulrich Thomsen sambært Ritzau.

– Tað verður ein spennandi røð, sum er sera viðkomandi politiskt í einum landi, sum er heldur óroynt á sjónvarpsmarknaðinum. Eg gleði meg at koma í gongd, sigur hann.

Millum hini nøvnini á leikaralistanum eru eisini Olaf Johannesen, og danska sjónleikarinnan Maria Rich. Maria Rich skal spæla leiklutin sum kanningarleiðarin, Karla Mohr. Ikki verður upplýst, hvør leikluturin hjá Olaf Johannesen verður, men talan er eisini um ein av høvuðsleiklutunum.

TROM verður í seks pørtum, sum verða at síggja á Viaplay fyrst í 2022.

Olaf Johannesen

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. februar 2021

KFUM-skótarnir í Havn 80 ár

Stovningarhaldið verður at bíða til koronaumstøðurnar eru broyttar

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Týsdagin 9. februar gjørdust KFUM-skótarnir í Havn 80 ár. Nakrir havnardreingir høvdu verið suðuri í Vági í august í 1940 á skótalegu. Thulesen prestur hevði stovnað KFUM-skótar í bygdini.

Veturin 1940/41 vóru fyrireikingar gjørdar at stovna skótalið í Havn. Teir, sum hjálptu væl til við fyrireikingunum, vóru Albert Hansen, sum hevði verið FDF-ari og Mortan Mørk, sum hevði verið gulur skóti í Havn. Gulu skótarnir vóru stovnaðir á kyndilsmessu nøkur ár frammanundan, 2. februar í 1926.

Í 1939 stovnaði Palli Thomsen í Gøtu fyrsta KFUM-skótaarbeiðið í Føroyum.

9. februar 1941 vóru KFUM-skótarnir stovnaðir. Stovnararnir vóru: Niels Holm-Petersen, Karl Olsen, Mortan Mørk, Eivind Dahl og Albert Hansen. Heystið 1942 komu Jóhan Jensen, Poul Sørensen og Axel Tórgarð aftrat.

Fyrstu tíðina vóru skótarnir í Losjuni, har KFUM helt til. Har vóru tveir salir og ein køkur, har patruljurnar kundu hava fund. At byrja við vóru seks patruljur – í hvørjari patrulju 6-8 dreingir, og fundur var eina ferð um vikuna.

Búnarnir vóru seymaðir úr grønlitaðum posalørifti. Summir nýttu eisini uniformsskjúrtur, sum teir litaðu. Turrikløðini vóru seymað úr reyðum satin. Ein kona sum kallaðist Bina í Dávastovu broderaði merkini, bæði staðarnøvn, royndir og liljur. Ársstjørnurnar vórðu stoyptar úr tini. Onkur hevði frætt, at knappar við lilju á vóru at fáa í einum handli, og skjótt var øll goymslan keypt! Stuttbuksur og reyðhúgva hoyrdi eisini til búnan.

Tá ið ein tíð var farin, fóru menn at hugsa um at stovna Seeonee-Flokkin, Úlvaflokkurin varð stovnaður 26. november1944. Tað vóru teir báðir Axel Tórgarð og Djóni í Geil, sum stovnaðu Úlvaflokkin.

Síðani 1952 hava KFUM-skótarnir hildu til í KFUM-bygninginum Oman Pisuvarða. Í 1982 varð KFUM útbygt, og tá fingu skótarnir sera góðar umstøður at virka undir.

Í 2019 var skótaarbeiðið á Argjum lagt saman við skótaarbeiðinum í Havn.

Hesi seinastu árini hava skótarnir eisini bygt ein skótadepil Millum Tjarna í Havnardali og eina smáttu í Kirkjubøhaganum.

Í dag telja KFUM-skótarnir tríggir úlvaflokkar, tvey skótalið, eitt ungdómsskótalið, 23 leiðarar, 45 ravnar og umleið 150 limir. Bólkaleiðari er Bogi F. Sigurstein.

Vegna corona verður einki stovningarhald nú. Hetta verður seinni í ár. Kunnað verður um tað seinni. Tá er eisini ætlanin at taka skótadeplin Millum Tjarna í brúk.

Keldur: Skótablaðið Liljan 1979 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

Klassikarin “The Shining” í Filmsfelagnum

Filmurin, sum eisini verður kallaður heimsins besti ræðufilmur, verður vístur í longu versjónini í Filmsfelagnum mikudagin

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Nú kavin liggur og latið verður upp eftir koronastongsilin, fer Filmsfelagið at vísa meistaraverkið hjá Stanley Kubrick, ”The Shining”, sum byggir á skaldsøguna hjá Stephen King. 

Sámal Soll fer at innleiða sýningina. 

Rithøvundurin Jack Torrance, konan og fimm ára gamli sonurin flyta inn á luksushotellið Overlook uppi í Coloradofjøllunum. Tað er vetur og kavin liggur tjúkkur. Jack, ið skal vera húsavørður á hotellinum, hevur sett sær fyri at skriva í kvirruni. 

Men skjótt koma tey eftir, at ræðuligir loynidómar eru fjaldir á hotellinum. 

Jack verður óútrokniligur, og konan og sonurin mugu sanna, hvussu avbyrgd tey eru burturi frá øllum uppi í fjøllunum.

Hetta er langa versiónin av klassikaranum hjá Stanley Kubrick. - Eitt tíðarleyst meistaraverk, segði ummælarin hjá Politiken, Joakim Grundahl, tá henda drúgva versiónin av filminum kom fram. 

Í leiklutunum sum húskið síggja vit Jack Nicholson, Shelley Duvall og Danny Loyd. Harumframt eru Scatman Crothers, sum er Jack Halloran, ið hevur “the Shining ability”, sum the Stephen King Wiki sigur, og Joe Turkel, ið er barrvørurin. 

Filmurin, sum á donskum hevur tað eitt sindur meira ræðandi heitið “Ondskabens hotel”, er almenn og hevur 15 ára aldursmark. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. februar 2021

Kim Kielsen heldur fram við minnilutastjórn

Ongi nýggj landsstýrisfólk sett eftir at Demokraterne hava tikið seg úr grønlendsk alandsstýrinum

Kim Kielsen (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Siumut og Nunatta Qitor halda fram sum minnilutastjórn eftir at flokkurin Demokraterne hava tikið seg úr landsstýrissamstarvinum í Grønlandi.

Tað upplýstu Kim Kielsen og Vittus Qujaukitsoq á tíðindafundi mánadagin. Hann segði eisini, at ongar ætlanir eru um at skriva út nýval, nú landsstýrið, Naalakkersuisut, hevur mist meirilutan í landstinginum.

Demokratarnir boðaðu fyrr mánadagin frá, at flokkurin ikki kann halda fram við samstarvinum við Siumut orsaka av spjaðingini, sum er í flokkinum eftir at Kim Kielsen hevur mist formansskapin til Erik Jensen, men framvegis er landsstýrisformaður.

Sum skilst, eru Demokratarnir ikki samdir við nýggju linjuna hjá Siumut eftir at Erik Jensen er blivin formaður.

Á tíðinadfundinum í Nuuk í dag boðaðu Kim Kielsen og Vittus Qujaukitsoq frá, at flokkarnir halda fram, tí tað ikki tykist vera meiriluti fyri at skipa eina aðra samgongu.

Demokratarnir boðaðu mánadagin frá, at flokkurin ikki er stuðulsflokkur hjá landsstýrinum, og ætlar at føra samráðingar um hvørt málið sær.

Við tað at Demokratarnir hava seks limir í landstinginum, so hevur sitandi landsstýri, Naalakkersuisut, bert 10 tingsessir aftan fyri seg, meðan andstøðan – tað eru IA, Parti Naleraq, Atassut og Suleqatigiissitsisut 15 tinglimir.

Ongar ætlanir eru um at seta nýggj landsstýrisfólk.

Málsøkið vinnulív og ráðevni verður yvirtikið av Vittus Qujaukitsoq , Marta Abelsen tekur yvir heilsumál og Kim Kielsen sjálvur tekur uttanríkis- og orkuøkið.

Hini landsstýrisfólkini halda fram óbroytt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. februar 2021

Skotland: Undirtøkan fyri loysing minkar

Ein kanning vísir tó, at 47 prosent av skotum framvegis ynskja fullveldi, meðan 42 prosent eru ímóti, og 10 prosent eru ivasom

Nicola Sturgeon, fyrstiráðharri í Skotlandi, hevur sagt, at hon ætlar at skipa fyri fólkaatkvøðu, um flokkur hennara, skotski tjóðskaparflokkurin, fær eitt gott val í mai (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í Skotlandi er undirtøkan fyri loysing minkað við fýra prosentum, men ein meiriluti tekur framvegis undir við fullveldi, vísir ein kanning, sum varð almannkunngjørd í dag.

Sambært meiningakanningini, sum Savanta ComRes hevur gjørt fyri The Scotsman, tóku 47 prosent av teimum spurdu undir við loysing frá restina av Stórabretlandi, meðan 42 prosent søgdu seg vera ímóti (fýra prosent fleiri enn áður). 10 prosent siga seg ikki hava tikið støðu til málið, skrivar Reuters.

Tá skotar atkvøddu um fullveldi í 2014 vóru 45 prosent fyri, meðan 55 prosent vóru ímóti, men orsakað av Brexit og handfaringini hjá bretsku stjórnini av koronakreppuni, er undirtøkan fyri skotskum fullveldi vaksin.

Limir í skotska tjóðskaparflokkin, SNP, siga seg nú vilja hava enn eina fólkaatkvøðu um fullveldi, men bretski forsætisráðharrin, Boris Johnson sigur seg vera ímóti at skipa fyri nýggjari fólkaatkvøðu, tá so stutt tíð er liðin, síðan seinast.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2021

Politikararnir sluppu til rýmingar í seinastu løtu

Nýggjar myndir kunngjørdar frá álopinum á Kongressina 6. januar

(Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Filmsupptøkur sum higartil ikki eru vístar alment, vórðu lagdar fram í vikuni undir ríkisrættarmálinum móti fyrrverandi amerikanska forsetanum, Donald Trump.

Upptøkurnar eru fyri ein stóran part eru frá vakmyndatólunum í Kongressini, og tær vísa hvuss nær við, at uppøsta mannamúgvan var við at koma fram til politikararnar inni í Kongressini, tá tey trongdu seg inn 6. januar.

- Hetta gevur tár í hjartanum og í eygunum. Tað er kensluborið og svárt at síggja hetta, segði republikanski senatorurin, Mitt Romney, beint eftir at hann hevði sæð myndirnar av, hvussu trygdarvørar beindu hann á rætta kós eftir at hann hevði havt kós beint móti uppøstu mannamúgvuni.

Romney er ein av fleiri republikanskum senatorum, sum hava sagt, at hann er til reiðar at døma Trump í hesum politiska máli.

Upptøkurnar vísa eisini, hvussu Mike Pence, fyrrverandi varaforseti, varð førdur trygt gjøgnum bygningin og út gjøgnum einar trappur. Hetta hendi eftir at Pence saman við familjuni hevði fjalt seg í einum høli nærhendis Senatið.

- Donald Trump gjørdi Mike Pence varaforseta til eitt mál. Hann leyp á varaforsetan á sínum veljarafundum, í sínum røðum og á Twitter, segði Joaquin Castro, ein av demokratisku ákærunum.

Demokratarnir og verjarnir hjá Donald Trump hava 16 tímar til at leggja fram teirra grundgevingar hesar komandi dagarnar. Lítið bendir tó á, at meirilutin av republikansku senatorunum eru til reiðar at døma fyrrverandi floksfelagan, skrivar dr.dk.

Trump er ákærdur fyri at hava skundað undir uppreistuturin, sum vreiðir Trump-stuðlar, ið savnaðust í Washington, stóðu á odda fyri. Tey vóru komin til høvuðsstaðin  fyri at stuðla uppáhaldinum hjá forsetanum um at hann vann valið móti Joe Biden í november.

Verjarnir hjá Trump hinvegin vísa á, at fyrrverandi forsetin bert brúkti sín talurætt og helt eina politiska røðu, men at hann ikki kann ábyrgdast fyri tað, sum mótmælisfólkini framdu. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2021

Fyrsta rakettin úr Hetlandi verður skotin út næsta ár

Lockheed Martin gjørt avtalu við verksmiðju, ið skal veita sjálvar rakettirnar

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Stóra amerikanska flogverksmiðjan Lockheed Martin hevur nú valt rakettina, sum skal brúkast tá fyrsta rakettin hjá teimum verður skotin út av støðini hjá Shetland Space Senter á oynni Unst norðast í Hetlandi.

Farið kallast RS1 og skal veitast frá ABL Space Systems í El Segundo í Kalifornia. Gongur alt eftir ætlan, verður fyrsta rakettin send út komandi ár, skrivar BBC.

Loockheed ger hesa rúmdarverkætlanina, tí stórur eftirspurningur er eftir at fáa sent fylgisveinar – onkrir ikki størri enn ein skógvaeskja – í ringrás um jørðina.

Lockheed fekk í 2018 23,4 milliónir pund frá bretsku stjórnini til at menna eina rúmdarverkætlan, sum ætlandi skuldi vera á A’Mhoine hálvoynni í Sutherland, norðast í Skotlandi, men áhugin er nú fluttur til Hetlands ístaðin.

Nú er so felagið ABL Space Systems komið við í ætlanina.

Enn er RS1 rakettin hjá teimum ikki roynd, heldur ikki í USA, men tað hendir væntandi senni í vár.

27 metra høga rakettin er í tveimum, brennir petroleium (kerosin) og flótandi súrevni. Mett verður, at rakettin kann bera eitt tons upp í 500 kilometra hædd.

Tað verður mett at norðasta oyggin í Hetlandi er eitt gott stað at brúka til útsending, tí um útskjótingin miseydnast, so endar rakettin á sjónum, skrivar BBC.

Føroya Tele samstarvar við Shetland Space Center um at gera eina støð í Føroyum, ið tekur niður dátur frá rakettunum í sambandi við útskjótingarnar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. februar 2021

Fjórðingsmillión í føðingardagsgávu

Andreas Berg úr Porkeri vann konuni Elsu, sum hevði føðingardag, 250.000 krónur í Gekkinum

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tað var stór frøi heima hjá Andreasi og Elsu Berg í Porkeri fríggjakvøldið. Andreas var fjarritari fyri Elsu, sum hevði føðingardag, og slapp ígjøgnum við fullari plátu.

Eitt er at fáa fulla plátu, eitt annað er at koma ígjøgnum, og eitt heilt triðja er at lenda á gula leypinum og vinna 250.000 krónur. So heppin vóru Andreas og Elsa í kvøld.

- Jaaaa, ljóðaði í telefonini tá Andreas lendi á gula leypinum, og vann fjórðingsmilliónina.

- Tað er fantastiskt. Konan hevur føðingardag í dag, so hetta kom væl við, segði Andreas Berg og takkaði fyri.

Gekkurin minkar í stórum. Hetta var triði fríggjadagur á rað, at hepnir vinnarar eru farnir avstað við størri upphæddum, og næsta fríggjadag verða 500.000 krónur upp á spæl.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 12. februar 2021

Pornokongurin Larry Flynt deyður 78 ár

Roynt varð at drepa hann í 1978, og síðan hevði hann trupulleikar við heilsuni

Woody Harrelson og Larry Flynt (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Amerikanarin Larry Flynt er deyður, 78 ára gamal. Tað váttar beiggin fyri blaðnum Washington Post.

Flynt gav út blaðið Hustler, eitt blað við pornografiskum tilfari, og átti eisini sjónvarpsstøðina Hustler TV. Larry Flynt náddi at vinna sær virði fyri yvir 150 milliónir dollarar, og hann var ofta skýrdur við heitinum ‘porno-kongurin’.

Onki verður upplýst um, hví Flynt doyði, men hann hevði heilsutrupulleikar av ymsum slag eftir at ein roynd varð gjørd at drepa hann í 1978. Hann var tí lamin frá miðjuni og niðureftir orsaka av einum skaða í rygginum.

Í 1996 gjørdi Milos Foremann ein film um Larry Flynt og stríðið fyri rættinum at geva út tað tilfar hann gjørdi. “The People vs. Larry Flynt” eitur filmurin, har Woody Harrelson spældi leiklutin sum Larry Flynt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2021