Rokna við at byrja um tvey ár

Enn er ikki greitt hvar simulatorurin hjá Atlantic Airways Aviation Academy skal standa - vónandi nærhendis flogvøllin, sigur Jóhanna á Bergi, stjóri í Atlantsflog

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tað var ein sáttmáli upp á góðar 100 milliónir krónur, sum Jóhanna á Bergi, stjóri, og Niels Mortensen, nevndarformaður í Atlantsflog hósdagin skrivaðu undir saman við umboðum fyri franska felagið Thales Group.

Thales er eitt felag, ið virkar á altjóða støði, og veitir ymsar loysnir til flog- og hernaðarfinnuna.

Millum annað serbygdar flogsimulatorar, og tað er ein slíkur simulator, sum Atlantsflog nú hevur bílagt. Kostnaðurin er 100 milliónir krónur “og nakað afturat”, sum verður fíggjað gjøgnum BetriBanka og Íleggingargrunnin.

“Nakað afturat” er eitt nú bygningurin, ið skal húsa simulatorinum.

Enn er ikki endaliga greitt hvar bygningurin skal standa, men Jóhanna á Bergi, flogstjóri, sigur, at vónin er at sleppa at byggja á ídnaðarøkinum hjá Sørvágs Kommunu skamt frá flogvøllinum.

(Mynd: Sverri Egholm)

- Okkara ynski er at kunna staðseta simulatorin nærhendis flogvøllinum, so at hann er í umhvørvinum. Og av ídnaðarøkinum er gott útsýni yvir Vága Floghavn og ein kann fylgja við virkseminum her á flogvøllinum. Tað vildi verið ein góð staðseting, og tí eru okkara vónir, at samráðingarnar við Sørvágs kommunu koma upp á pláss nakað skjótt, sigur Jóhanna á Bergi.

Umframt eina høll til sjálvan simulatorin, skal bygningurin eisini rúma undirvísingarhølir, kantinuumstøður og onnur hølir, sum hoyra einum slíkum útbúgvingarstovni til.

Men talan verður ikki um at bjóða skeiðsluttakarunum gisting eisini.

- Nei har koma vit at vísa útlendingum á teir gistingarmøguleikarnar, sum eru í nærumhvørvinum, sigur Jóhanna á Bergi.

Tørvur á slíkum simulatori

Hon ivast ikki, at áhugin fyri at koma til Føroyar at taka útbúgving og skeið hjá Atlantic Airways Aviation Academy er stórur.

- Hesar tyrlurnar, sum vit brúka eru tær mest brúktu tyrlurnar í heiminum. Hvørja ferð ein nýggj tyrla verður bygd, skulu í miðal seks flogskiparar útbúgvast at flúgva tær. Og allir flogskiparar skulu javnan á skeið at endurnýggja sínar kunnleikar til tyrluna og til flúgving.

- Vit vita av royndum, at tað kann vera sera trupult at sleppa fram at slíkum simulatorum, og tí ivast vit ikki í, at tað verður áhugi aðrastaðni frá, at brúka okkara simulator.

(Mynd: Sverri Egholm)

- Eisini, at vit fara at kunna bjóða serligar venjingar í leiting og bjarging. Tað er nakað, ið ikki ber til í løtuni. Okkara bjargingarfólk hava nógvar royndir við at arbeiða í avbjóðandi umstøðum – hetta er nakað, ið verður lagt merki til aðrastaðni eisini, sigur Jóhanna á Bergi. 

Hon vísir á, at tað bert eru einir 12 simulatorar tøkir til tey neyðugu skeiðini, ið tyrluflogskipararnir hjá Atlantsflogi hava tørv á. Harav hevur Atlantsflog atgongd til seks teirra - eitt nú tí at fleiri av hesum 12 bert verðr brúktir til hernaðarlig endamál.

Síðstu nógvu árini hava flogskipararnir hjá Atlantslof vant í einum simulatori hjá Gulf Helicopters í Doha, sum Atlantsflog hevur tætt samstarv við.

Er neyðugt at fara so langt? spyrja vit flogstjóran.

- Ja. Nærhendis okkum vita vit bara um ein simulator, sum er staðsettur í Finnlandi. Vit hava roynt, men hava ongantíð fingið pláss í hesum simulatorinum, sigur Jóhanna á Bergi. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2022

Framkomin tyrlusimulator byggjast í Føroyum

Atlantsflog ætlar at bjóða tyrluskiparum úr øllum heiminum í Vágar at útbúgva seg at flúgva AW139 tyrlur og taka kravdu skeiðini

Jóhanna á Bergi, stjóri í Atlantsflog (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í framtíðini fara Atlantsflog og Føroyar at gerast ein altjóða miðdepil fyri tyrluvenjingar.

Á tíðindafundi fyrrapartin varð avdúkað, at Atlantsflog hevur sett á stovn Atlantic Airways Aviation Academy. Í hesum sambandi skrivaðu Niels Mortensen og Jóhanna á Bergi vegna Atlantsflog undir keypsavtalu við franska felagið, Thales Group, um keyp av einum AW139 Reality H Full Flight tyrlusimulatori.

Hans Erik Jakobsen, tyrluovasti hjá Atlantsflog (Mynd: Sverri Egholm)

- Leonardo AW139 tyrlan, sum vit flúgva við, er ein av teimum kraftmiklastu tyrlunum í heiminum, samstundis sum hon er ein av teimum mest framleiddu tyrlunum yvirhøvur. Tað er eitt myndugleikakrav, at tyrluskiparar fáa regluligar venjingar í simulatori, og størsta avbjóðingin í løtuni er, at teir simulatorar, ið eru tøkir til venjingar í dag, liva ikki upp til krøv sett bjargingartyrlum. Tessvegna er eftirspurningurin eftir simulatorvenjingum sera stórur, sigur Hans Erik Jakobsen, tyrluovasti hjá Atlantsflog.

Tí er grundarlagið fyri einum slíkum simulatori stórt, tí bert 12 simulatorar av hesum slagi, eru kring allan heimin.

Hetta er sostatt fyrsta stigið til Atlantic Airways Aviation Academy, sum fer at bjóða tyrluskiparum úr øllum heiminum framkomnastu tyrlusimulatorvenjingar, sum eru atkomuligar í dag. Simulatorurin syrgir fyri fyrsta floks ímyndaðari flogvenjing, sum tekur støði í umhvørvinum. Eisini er hetta ein simulator, sum kann venja manningar í sambandi við leiting og bjarging, sum eisini er avgerandi fyri føroysku tyrlumanningina, sum er partur av tilbúgving Føroya alt samdøgrið alt árið.

Avtalan við Thales verður varð

Tyrluvenjingarnar, sum Atlantic Airways Aviation Academy fer at bjóða, eru harvið ein heildarloysn, sum fevnir bæði um flogskiparar og bjargarar.

- Eg fegnist um hetta risa framstigið, sum hesin simulatorin er fyri føroyska flogvinnu, og eg gleði meg til, at simulatorurin verður veruleiki. Umframt at hetta fer at menna okkara flogvinnu, er hetta eitt nýtt vinnuligt bein hjá Atlantic Airways at standa á. Okkara framrokningar vísa, at um trý ár fer raksturin av simulatorinum at hvíla í sær sjálvum, og tí meta vit, at henda íløgan skynsom, sigur Niels Mortensen, nevndarformaður í Atlantsflog, sum ikki ivast í, at eftirspurningurin eftir simulatorvenjingum í Føroyum, fer at verða stórur.

- Vit eru serstakliga errin av, at Atlantic Airways hevur valt okkara framkomna Reality H Full Flight simulator, og vit eru ótrúliga spent at fara undir nýgga samstarvið. Vit fara at gera okkara besta fyri at stuðla felagnum í at útvega fyrsta floks venjingartænastur fyri AW139 tyrluskiparar og harvið betra flogtrygdina í Norðurevropa, sigur Peter Hitchcock, varastjóri fyri Training & Simulation hjá Thales.

Tyrlusimulatorurin fer at verða staðsettur í Vágum og verður væntandi klárur at taka í nýtslu fyrsta ársfjórðing 2024. Samlaði kostnaðurin fyri verkætlanina er nakað omanfyri 100 milliónir krónur.

Tíðindaskriv frá Atlantsflog

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2022

Mette Frederiksen á vitjan í komandi viku

Ríkisfundur verður í Hoyvíksgarði hósdagin, har grønlendski landsstýrisformannin verður við. Áðrenn tað vitja Mette Frederiksen og maður hennara í Koltri, á Bakkafrosti og í Klaksvík, og tey fara til landsdyst á Tórsvølli

Danska forsætisráðfrúan saman við løgmanni undir almennu vitjanini í 2019 (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Danska forsætisráðfrúan Mette Frederiksen og maður hennara Bo Tengberg eru á almennari vitjan í Føroyum í døgunum 7. til 9. juni. Løgmaður er vertur fyri vitjanini.

Hesum boðar Løgmansskrivstovan frá.

- Vit eru í einari broytingartíð. Russiska álopið á Ukraina 24. februar setur nýggj krøv til samstarvið í ríkisfelagsskapinum. Hetta er fyrstu ferð vit hittast, síðani kríggið brast á. Tí eru fleiri týdningarmikil mál at umrøða, bæði millum Føroyar og Danmark, men eisini í mun til trygdarstøðuna í Europa.

Hetta sigur Bárður á Steig Nielsen við lms.fo.

Byrjað verður fyrrapartin týsdagin 7. juni við fundur millum løgmann og donsku forsætisráðfrúuna úti í Tinganesi, har stuttur tíðindafundur eisini verður á skránni. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2022

Avtalan um radaran klár til undirskrivingar

Danski verjumálaráðharrin, Morten Bødskov, kemur til Føroya at skriva undir avtaluna í sambandi við ríkisfundin í Føroyum í komandi viku, skrivar Føroyska Tíðindastovan

(Savnsmynd: Pól Sundskarð)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Danmark sleppur at seta radara upp í Føroyum. Tað tíðindastovan FONyhedsbureau at siga.

Sambært Kaj Joensen, sum rekur tíðindastovuna, verður avtalan undirskrivað í sambandi við ríkisfundin í Føroyum í næstu viku. Tá kemur danski verjumálaráðharrin, Morten Bødskov, til Føroya at skriva undir avtaluna.

Jenis av Rana, landsstýrismaður við uttanríkismálum, váttar fyri tíðindastovuni, at avtalan verður undirskrivað í sambandi við ríkisfundin í Føroyum 9. juni.

Jenis av Rana vil tó ikki koma nærri inn á, hvat stendur í avtaluni.

- Innihaldið í avtaluni verður kunngjørt í sambandi við, at avtalan verður undirskrivað, sigur Jenis av Rana við FONyhedsbureau.

Málið hevur verið til viðgerðar í uttanlandsnevndini hjá løgtinginum, sum gav landsstýrismanninum heimild til at samráðast við donsku stjórnina. Óvist er, hvørji krøv Føroyar hevur sett fyri at geva Danmark loyvi til at seta upp radaran á Sornfelli, skrivar fonyhedsbureau.dk 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2022

Vodka úr undirgrundini

Triði dropadrivni løgurin frá brennivínsvirkinum í Vestmanna verður skjótt at fáa

Dánial Hoydal (Mynd: Ingi Samuelsen)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Faer Islands Distelliry, nýggjasta føroyska brennivínsvirkið, í løtuni við heimstaði í Vestmanna, er nú til reiðar at lata sína triðju vøru út á marknaðin.

Fyrr er ein akvavitt og ein ginn komin frá felagnum. Næst á skránni er vodka, og tær fyrstu fløskurnar av vodka frá Vestmanna verða skjótt at finna í rúsum og øðrum støðum, har til ber at keypa sterkan løg.

Subsea Vodka verður heitið á vodkanum. Undirsjóvar vodka kundi tú sagt.

Sum kunnugt er ein góð søga ein týðandi partur av marknaðarføring nú á døgum, og sigast má, at Faer Islands Distellery hevur fingið fatur á einari søgu av teimum meira sjáldsomu her.

Úr einum vatnlumma undir Skopunarfirði

Nýggja vodkan hjá felagnum er nevniliga dropadrivin burtur úr vatni undir havinum, nevniliga frá Sandoyartunnlinum.

Dánial Hoydal, ein av monnunum aftan fyri Faer Isle Distelliry greiðir soleiðis frá:

- Tað er soleiðis, at tá Sandoyartunnilin var boraður, raktu borarnir í eina goymslu – ein lumma – av feskum vatni. Tað er hetta vatnið, sum vit hava fingið møguleika fyri at taka og brúka í framleiðsluni av okkara vodka.

- Vit fingu eina avtalu við tunnilsfelagið. Eftir at vatnið hevði runnið í nakrar úr boriholinum kundi staðfestast, at talan var um feskt vatn av besta slagi. Ein proppur varð settur í holi við krana á.

- So nú kunnu vit sleppa niður undir havsins botn og fylla okkum karið við hesum góða vatni, og tað hava vit gjørt eitt – eftir okkara sannføring – rættiliga gott vodka burturúr.

- Navnið verður Subsea Vodka, og vit rokna við vøran kann vera til keyps ein av komandi døgunum, sigur Dánial Hoydal.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2022

Hava sett seg við árarnar úr Florida til Føroyar

Teir tríggir abbarnir rokna við at brúka millum 57 og 85 samdøgur um ferðina tvørtur um Atlantshav

(Mynd: fl-fo.com)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Seinasta leygardag settust teir tríggir, føroyingarnir Jákup Jacobsen og Edmund Berg og onglendingurin Neil Blakeby við árarnar og løgdu frá landi nakað sunnan fyri Miami í Florida.

Um alt gongur eftir ætlan, traðka teir ikki á land aftur fyrr enn teir koma á Havnina um einar tveir tríggjar mánaðir.

“Riding the Gulf Stream” eitur ævintýrið, sum teir eru farnir á. Báturin teir rógva í er ein nýbygdur serligur havgangandi róðrarbátur, kallaður Guðrun, ið er bygdur til endamálið. Ongin hevur róð henda teinin fyrr.

Teir tríggir umborð eru allir abbar. Teir eru:

Jákup Jacobsen, 58 ára gamal, úr Havn, í løtuni búsitandi í Keypmannahavn. Giftur Gunvá. Tey eiga tvey børn, Gudrun og Magnus, og ein abbason, Baldur. Jákup er royndur rógvari. Róði úr Skotlandi til Føroya í 2015 og var í 2018 skipari á einum túri úr Portugal til Kuba, sum tók 74 dagar. Jákup er stigtakari til hesa verkætlanina og eisini skipari á túrinum.

Edmund Berg er 51 ár, úr Havn, búsitandi í Hvalvík. Giftur Hallfríð, tey hava sjey børn og níggju barnabørn. Edmund var við á áðurnevnda túri úr Portugal til Kuba í 2018.

Neil Blackeby er 60 ára gamal úr North Cornwall í Onglandi. Giftur Wendy. Hevur tríggjar døtur og eina abbadóttur frá eini fyrri giftu. Í 2015 róði hann saman við Hamish Stewart tvørtur um Atlantshav, úr Kanariuoyggjum til Antigua. Túrurin tók 65 samdøgur. Ári eftir var hann við tá fýra mans royndu at rógva úr Kalifornia til Hawaii.

Teir hava sett seg fyri at fylgja golfstreyminum, har hann byrjar sunnan fyri Miami og fylgja honum allan vegin til Føroya.

Teinurin er umleið 4.200 fjórðingar, og rokna við at túrurin fer at taka góðar tveir mánaðir. Megna teir at halda eina ferð á tríggjar fjórðingar um tíman, klára teir túrin upp á 57 dagar, men er ferðin tveir fjórðingar um tíman, tekur hann 85 dagar. Onkrastaðni harímillum rokna teir at vera komnir á mál.

Leygarmorgunin um 9-tíðina lokala tíð løgdu teir frá landi í Dania Beach í Florida.

Til ber at fylgja ferðini hjá teimum á heimasíðuni Riding the Gulf Stream   

Á heimasíðuni www.fl-fo.com ber til at fylgja við hvussu langt Guðrun er komin

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. mai 2022

Nýggja skipið á Suðuroyarleiðini

Herjólfur, sum Strandferðslan hevur leigað til at sigla við farmi um Suðuroyarfjørð, kom á Skála mánadagin

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Herjólfur III, sum hevur siglt millum Vestmannaoyggjar og fastlandið í Íslandi, kom um 18 tíðina mánakvøldið á Skála, har skipið skal til 30 ára klassing.

Ferjan skal sigla við farmi millum Havnina og Tvøroyri, og skal avloysa Smyril seinni í summar, tá strandfaraskipið fer í dokk.

Herjólfur III er 70 metrar langur og 16 metrar breiður.

Sverri Egholm tók myndirnar, tá Herjólfur III kom til landið:

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. mai 2022

Hasfjord: Ógvuliga óvist nær skaðin kann umvælast

Fyrst ljóðaði, at skipið í fyrsta lagið fór at vera aftur í silging mánadagin 30. mai. Bíðað verður framvegis eftir eykalutum til gervið, sum fekk stóran skaða í Skopunar havn 10. mars

Skipið, sum fyri tað mesta siglur við farmi, hevur síðstu tríggjar vikurnar ligið uttan fyri Mest í Tórshavn - sambært Strandferðslurin er tað framvegis rættuliga óvist, nær skaðin kann umvælast. (Mynd: Bjarni Enghamar)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Fyri beint yvir trimum vikum vikum síðani fekk strandfaraskipið Hasfjord eitt traktordekk um skrúvuna, tá tað kom inn í Skopunar havn.

Hetta hevði millum annað við sær, at gervið hjá Hasfjord fekk stóran skaða, og tað hevur ikki eydnast at gjørt tað aftur, tí tað er ikki lætt fáa fatur á slíkum eykalutum til gomul skip sum Hasfjord.

Harvið hevur Hasfjord ikki siglt síðani 10. mai, og enn er óvist, nær Hasfjord kann koma í sigling aftur, skrivar ssl.fo.

Skipið, sum fyri tað mesta siglur við farmi, hevur síðstu tríggjar vikurnar ligið uttanfyri Mest í Tórshavn - sambært Strandferðslurin er tað framvegis rættuliga óvist, nær skaðin kann umvælast.    

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2022

190 cruise-gestir vitjaðu í Elduvík hósdagin

Tað búgva bara ellivu fólk í Elduvík, men hósdagin var verulig innrás. Vitjanin er løgd til rættis í tøttum samstarvi við eitt nú bygdafólki

(Mynd: Runavíkar Havn)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Verulig innrás í Elduvík hósmorgunin. 190 cruise-gestir frá ferðamannaskipinum Fram hjá norsku Hurtigruten vitjaðu í bygdini, og vitjanin var væl eydnað, sigur Runavíkar havn.

Vitjanin var løgd til rættis í tøttum samstarvi millum bygdafólkið, Visit Runavík og Runavíkar havn. Tá tikið verður ímóti ferðamannaskipum í smáu bygdunum Elduvík og Funningi verður ein serstakur leistur fylgdur, har høvuðsfyriskipararnir leggja stóran dent á at tryggja sær eitt sosialt burðardygt tiltak. Í mesta lagið trý skip verða loyvd inn á Elduvík um árið.

Seinasta ferðamannaskipið, ið vitjar í Elduvík í ár, kemur mánadagin 3. oktober. 

Áðrenn fyrstu ferðafólkini komu í land, varð havnarmeistarin, Brandur Højgaard, sigldur umborð á ferðamannaskipið Fram, sum lá fyri akker beint uttan fyri Elduvík. Vanligt er, at býta um plattar, tá eitt ferðamannaskip vitjar eina havn fyrstu ferð, eitt sonevnt “Maiden Call”. Runavíkar Havn handaði skipinum ein platt úr føroyskum gróti, og skipið handaði somuleiðis ein platt við mynd av skipinum. 

Myndir: Runavíkar havn. Fleiri myndir her

Elduvíkingurin Poul Johannes Reyná greiðir frá

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2022

Vaksandi ferðsla í Eysturoyartunlinum

Í miðal 5.220 akfør koyrdu í Eysturoyartunlinum í mai mánaði. Tað eru næstan túsund akfør fleiri enn sama mánað í fjør

(Savnsmynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Miðalferðslan í Eysturoyartunlinum økist støðugt. Í mai mánaði koyrdu í miðal 5.220 bilar í tunlinum um samdøgrið.

Hetta er næstan 1.000 akfør fleiri enn í mai 2021 tá 4.383 akfør koyrdu í tunlinum.

4.512 akfør koyrdu millum Eysturoynna og Streymoynna í mai meðan 707 akfør koyrdu millum Strendur og Rókina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2022

Ferðafólkatalið í mai farið upp um 2019

Vága Floghavn hevur góðar vónir til summarið og restina árinum. Sum tað sær út nú vænti eg, at summarið fer at líkjast tí vit sóu í 2019, kanska eitt vet betri, sigur Regin I. Jakobsen, stjóri hjá Vága Floghavn

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Eftir eina ógvuliga slaka byrjan av árinum, meðan omikron framvegis herjaði, fór ferðafólkatalið um Vága Floghavn í mai í ár 7,7 prosent upp um mai mánað í 2019.  Tey ferðandi í mai mánaða í ár vóru 43.583 ímóti teimum 40.474, sum fóru um floghavnina í mai 2019. 

- Hóast byrjanin av árinum hevur verið ógvuliga trek sær vend nú út til at vera komin í, og vit hava góðar vónir til summarið og restina av árinum.  Sum tað sær út nú vænti eg, at summarið fer at líkjast tí vit sóu í 2019, kanska eitt vet betri, sigur Regin I. Jakobsen, stjóri hjá Vága Floghavn, í viðmerking.

- Hóast útlit eru til eitt gott summar skal kortini nokk so fitt til, at metárið 2019 verður tikið.

Tíðum hevur verið tosað um høg ferðafólkatøl í Føroyum, ikki minst í 2019, og er tí kanska vert at samanbera okkara tøl við tey síggjast kunnu aðrastaðni.

Um vit hyggja at teimum 424.281 ferðandi, sum fóru um Vága Floghavn í 2019, so síggja vit út frá skrásetingunum, at ein lítil helvt, 46 prosent, var búsitandi í Føroyum, 7 prosent vóru føroyingar búsitandi uttanlands, meðan restin, 47 prosent vóru útlendingar.  Tá vit tosa um ferðafólk, sum koma at vitja Føroyar sum turistar, er ikki vanligt at telja føroyingar við, hvørki okkum, sum búleikast her í landinum, ella teir sum vitja aftur á klettunum.

Tey 47 prosentini nevnd omanfyri fevna tí um 199.412 ferðandi, men her mugu vit minnast til, at Vága Floghavn eins á aðrir flogvallir telur ferðandi báðar vegir.  Hetta merkir tí, at tað í 2019 vóru umleið 100.000 útlendingar, sum komu loftvegis til Føroya at vitja. 

Her er tó neyðugt at leggja afturat, at tá eru allir útlendingar taldir við, eisini teir, sum komu til Føroya í øðrum ørindum enn sum turistar. Talan er tá eisini um fólk, sum koma hendan veg í arbeiðsørindum, til dømis útlendingar sum arbeiða í Føroyum, handilsferðandi o.l. Eingin neyv skráseting er av hesum viðurskiftum, men sambært eini rættiliga eftirfarandi meting var talan um umleið 70.000 fólk, sum í 2019 komu til Føroya loftvegis sum ferðafólk ella turistar.

- Hetta kanska ljóðar av nógvum, men samanbera vit við okkurt annað samfelag vit kenna, bliknar hetta tal nakað. Umleið 600.000 ferðafólk vitja til dømis á Bornholm árliga, og har er langt frá líka rúmsátt sum hjá okkum. Bornholm er 566 ferkilometrar til støddar í mun til okkara 1.400 ferkilometrar, og har búgva sløk 40.000 fólk í mun til okkum 53-54.000. Umleið 200.000 gistinætur vóru í Føroyum í 2019 meðan tey á Bornholm høvdu um 1,7 milliónir.  Hvørjum vit skulu miða eftir í Føroyum er kanska ilt at siga, men okkara tøl eru ikki høg, um vit samanbera við onnur ferðamál um okkara leiðir, sigur Regin I. Jakobsen at enda.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2022

Grøna málið skal náast – Gunn tekur eitt tørn afturat

Gunn Hernes hevur gjørt avtalu um fýra ár afturat sum stjóri í Norðurlandahúsinum  

Gunn er ikki bangin fyri at fáa mold undir neglirnar og vera við í teimum praktisku uppgávunum í Norðurlandahúsinum. Her er hon í gongd við eina vakstrarverkætlan við norðurlendskum plantum

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Ein av fyrstu ætlanunum norska Gunn Hernes hevði fyri, tá ið hon flutti úr Íslandi til Føroya fyri at seta seg í stjórasessin í Norðurlandahúsinum, var at leggja húsið um til grøna orku. Út við oljufýringini. Inn við einum grønari orkuslagi.

Tað eru nú fýra ár síðan, og mál hennara við grønu orkuni er ikki rokkið, men enn er tíð til tess. Tí nú hevur Gunn skrivað undir enn ein fýra-ára sáttmála við Norðurlendska Ráðharraráðið  og verður sitandi í sínum starvi.   

Eitt grønari hús  

Á nógvum økjum hevur Gunn tó longu sett ein grønan dám á Norðurlandahúsið. Stjórabilurin, ið brúkti bensin, varð skjótt seldur og skiftur út við ein elbil og eina løðingarstøð uttan fyri húsið, burturkast verður skilt, pappírsnýtslan er skerd, reingeringarevnini eru umhvørvisvinarlig o.s.fr.

Í tí stóra og smáa verða umhvørvisvinarligar loysnir funnar í húsinum. Av somu orsøk fekk húsið Green Key umhvørvisstemplið í 2021. Harumframt hevur húsið fingið ábyrgd av verkætlan hjá Norðurlendska Ráðharraráðnum  “Burðardyggur liviháttur”, ið setur sjóneykuna á at gera tað lættari at liva burðardygt í Norðurlondum. So tey grønu átøkini mennast og gerast enn fleiri.   

List fyri øll  

Gunn er errin av at standa á odda fyri Norðurlandahúsið.

- Tað góða lívið inniheldur list og mentan. Hetta eru vit við til at skapa. Eg ynski, at húsið skal vera opið og atkomuligt og røkka út til øll í Føroyum, sigur hon.

Eitt av mentanartiltøkunum, ið hon vil draga fram frá seinastu fýra árunum, er tónleikafestivalurin Nordic Music Days, ið varð hildin í Føroyum fyri fyrstu ferð í 2021 í samstarv við Dansk Komponistforening og Felagið Føroysk Tónaskøld.

- Her fekk føroyska mentanarlívið víst fram sínar førleikar og hentleikar á bestan hátt, og var hetta við til at geva fólki framúr góðar tónleikaupplivingar.

Harumframt hevur Gunn arbeitt við at víðka listarligu skránna. M.a. við at leggja meira dent á palllist og dans, eins og hon heldur, at tað er umráðandi at birta uppundir samfelagskjakið við at seta nýggjastu evnini á breddan, so sum skrivi- og talufrælsi, LGBT+ rættindi, javnstøðu, metoo o.s.fr.   

Størsta avbjóðingin  

Gunn hevur tó møtt forðingum á vegnum seinastu fýra árini. Serliga hevur korona lagt fót fyri virksemi í húsinum. Í tíðini við frástøðu, sóttarhaldi og hondspritti viknaði flytførið til og úr Føroyum, og tað gjørdist torført at samstarva við altjóða listafólk.

- Men mótgangurin fekk á ymiskan hátt tað besta fram í okkum. Vit máttu hugsa kreativt og finna nýggjar loysnir, t.d. við atliti til talgilda miðlan. Tað var jaligt at síggja, hvussu góð og skjót vit vóru at broyta støðu, soleiðis at vit hóast korona kundu halda fram við at veita føroyingum lista- og mentanarupplivingar, sigur Gunn.  

Framtíðin  

Men hvar skal orkan leggjast komandi árini, nú ein nýggjur sáttmáli er undirskrivaður?

- Vit skulu framvegis arbeiða við at vísa fram norðurlendska list og mentan í Føroyum og føroyska list og mentan í Norðurlondum. Hetta krevur, at vit framhaldandi menna og endurnýggja okkum sum hús og staðseta okkum sum ein viðkomandi og sjónligur samstarvsfelagi fyri øll Norðurlond. Harumframt er tað ein stór uppgáva at røkja og varðveita okkara vakra hús, ið fyllur 40 ár komandi ár. Hetta skal sjálvandi hátíðarhaldast, sigur Gunn.

Stjórin frøðist eisini um vaksandi professionalismuna á mentanarøkinum í Føroyum og væntar at nógv fer at koma burturúr samstarvinum við hinar mentanaraktørarnar komandi árini. Og so er tað sjálvsagt eitt annað, sum hon enn hevur stóran áhuga fyri. At leggja um til grøna orku.

- Eg ynski enn, og arbeiði støðugt fyri, at leggja um til grøna orku í húsinum. Vit hyggja upp á ymiskar loysnir saman við kommununi. Vit skulu sleppa okkum av við oljufýringina. Tað skal eydnast.  

Starvsfólk undir Norðurlendska Ráharraráðnum verða sett við áramálssáttmálum, í Norðurlandahúsinum í fýra ár. Sáttmálin kann longjast eina ferð. Gunn Hernes varð sett í starv í Norðurlandahúsinum 1. juni 2018. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. mai 2022

Sandavágs Timburhandil 6,6 milliónir krónur í avlopi

Ársúrslitið á 6,6 milliónir krónur er besta úrslitið hjá felagnum. Eigarin fáa 3 milliónir útgoldnar í vinningsbýti

(Mynd: Sandavágs Timburhandil)

SkrivaÐ:

Birgir Nielsen, Nira

Sandavágs Timburhandil hevur í nógv ár verið timburhandilin fyri nærøkið, fyrst og fremst sum høvuðsveitari av tilfari til byggivinnuna og seinni eisini til privat viðskiftafólk í Vágum.

Kundagrundarlagið er serliga síðani Vágatunnilin alsamt útbygt at fevna um stóran part av øllum Føroyum. Bæði til byggiverkætlanir av ymiskum slagi og til privat húsarhald í Føroyum.

Rakstrarroknskapurin

Bruttovinningurin hjá felagnum vísti ein vøkstur á heili 41 prosent, úr 10,7 milliónum krónum í 2020 til 15,2 milliónir krónur í 2021. Hóast nettosølan ikki er upplýst av kappingaráðum, er mest sannlíkt at vøksturin í bruttovinninginum stavar frá øktari sølu í 2021.

Rakstrarúrslitið áðrenn avskrivingar, eisini nevnt ebidta, øktist úr 4,9 milliónum í 2020 til 8,7 milliónir krónur í 2021. Vøksturin var heili 79 prosent.

Ársúrslitið í 2021 var 6,6 milliónir krónur sammett við 3,7 milliónir í 2021. Ein vøkstur á 2,9 milliónir krónur ella 78 prosent.

Fíggjarjavnin

Fíggjarjavnin hjá Sandavágs Timburhandiðli øktist úr 44,9 milliónum í 2020 til 53,8 milliónir krónur í 2021.

Høvuðspostarnir á ognarsíðuni í fíggjarstøðuni í 2021 eru støðisogn, 16 milliónir krónur og ogn í umferð, 37,7 milliónir krónur, sum bæði eru økt við ávikavist 4 og 4,9 milliónum krónum.  Serliga kann viðmerkjast at vørugoymslan í 2021 er økt við 34 milliónum og tøki peningurin er øktur við 3,8 milliónum.

Skyldur felagsins vísa at langfreistaða skuldin er niðurgoldin úr 9 milliónum í 2020 til 8,2 milliónir krónur í 2021. Stuttfreistaða skuldin er hinvegin vaksin úr 11,5 til 17,6 milliónir krónur í 2021.

Eginpeningurin hjá Sandavágs Timburhandli var í 2021 í alt 30,8 milliónir krónur og trygdarevnið, sum er eginpeningur í mun til samlaðar skyldur, var 49 prosent. 

Gjaldførið hjá Sandavágs Timburhandli var gott, tá hugt verður eftir lyklatalinum ”gjaldførislutfall”, sum var 210,8 prosent samanborið við 384,3 prosent í 2020.

Lyklatølini vísa eisini, at talan hevur verið um eitt sera gott ár. Ognaravkastið var 17,8 prosent og eginpeningsavkastið var 22,9 prosent. 

Samanumtikið er talan um eitt sera gott úrslit hjá Pf. Sandavágs Timburhandil fyri 2021.  

Eigarin av Pf. Sandavágs Timburhandli er Albert Ari Thomassen, stjóri, sum er einasti eigarin, sum er skrásettur at eiga yvir 5 prosent av partabrøvunum. 

Aðalfundurin hevur fyri roknskapin 2021 sett 3 milliónir krónur av sum vinningsbýti til eigaran. 

Sandavágs Timburhandil hevur sambært heimasíðu felagsins samanlagt 15 starvsfólk.  

Greiningin er gjørd av Birgir Nielsen frá ráðgevarafyritøkuni Nira Sp/f.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2022

Kjølur besta árið nakrantíð

Tað gongur væl hjá Spf. Kjøli. Ársúrslitið eftir skatt í fjør gjørdist 4,7 milliónir krónur

(Mynd: Google Maps)

SkrivaÐ:

Birgir Nielsen, Nira

Spf. Kjølur hevði eitt avlop á 4,7 milliónir krónur, sum er besta árið hjá fyritøkuni higartil.

Fyritøkan Kjølur í Klaksvík var stovnað í 2007, at byrja við sum heildarveitri til línuflotan og skip annars. Síðani er fyritøkan ment við øðrum vørum og tnastum til at kallað alla vinnu í Føroyum umframt til almennar og privatar kundar. 

Bruttovinningurin hjá Kjøli í 2021 var 10,4 milliónir krónur sammanborið við 9,7 milliónir krónur í 2020. 

Rakstrarúrslitið áðrenn avskrivingar, eisini nevnt ebidta, øktist úr 5,6 milliónum í 2020 til 6,2 milliónir krónur í 2021, sum var ein vøkstur á 11 prosent. 

Ársúrslitið eftir skatt gjørdist í 2021 eitt avlop á 4,7 milliónir krónur sammett við 3,9 milliónir í 2020. Vøksturin í úrslitinum var 19 prosent. 

Fíggjarstøðan hjá felagnum javnvigaði við 17,4 milliónum krónum í 2021, sum er at kallað óbroytt í mun til 2020 tá javnin var 17,1 milliónir. 

Ognarsíðan vísur, at støðsogn er minkað úr 3,8 milliónum í 2020 til 1,6 milliónir krónur í 2021. Ogn í umferð er hinvegin økt úr 13,3 til 15,8 milliónir krónur í 2021.

Eginpeningurin hjá Kjøli er øktur úr 10,4 milliónum í 2020 til 12,6 milliónir krónur í 2021. 

Trygdarevnið hjá felagnum í 2021 er 72 prosent, sum má metast at vera sera gott. 

Felagið hevur onga langfreistaða skuld.  Stuttfreista skuldin er fallin úr 6,8 milliónum í 2020 til 4,8 milliónir krónur í 2021. 

Aðalfundurin hjá Kjølur Sp/f hevur samtykt, at luta 3 milliónir krónur í vinningsbýti út til eigararnar.  Stjóri í felagnum er Hans Arni Bjarnason Thomsen. Nevndarformaður er Jákup A. Mikkelsen. 

Eigarar av felagnum er Spf. Finna og Spf. B&E.  

Greiningin er gjørd av Birgir Nielsen frá Ráðgevarafyritøkuni Nira Sp/f

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2022

Fýra milliónir krónur til bankarnar og landið frá metgóðum Elektron-úrsliti

Ársroknskapurin hjá Elektron vísir eitt avlop upp á 15,7 milliónir krónur eftir skatt. Hetta er besta úrslitið síðani felagið varð stovnað fyri gott 57 árum síðani

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Ársroknskapurin hjá Elektron er júst almannakunngjørdur. Eftir nøkur ár við broytingartilgongdum og smærri rakstrarligum yvirskotum, kundi Elektron á aðalfundi í gjár tann 1. juni framleggja besta rakstrarliga úrslit higartil. 

Úrslitið fyri 2021 varð heilar 15,7 milliónir krónur eftir skatt. Av úrslitinum verða 4 milliónir krónur goldnar eigarunum í vinningsbýti, sigur Elektron í tíðindaskrivi.

Eigararnir eru bankararnir og Føroya Landstýri.

Bruttoúrslitið var 60,6 milliónir krónur í 2021. Hetta er ein hækking upp á 6,8 milliónir krónur í mun til árið fyri. 

Fyritøkan er fíggjarliga væl fyri og hevði við árslok ein tøkan pening á 12,8 milliónir krónur og onga rentuberandi skuld. Fíggjarstøðan javnvigar við 57,3 milliónum krónum og eginognin var 34,5 milliónir, ið svarar til ein solvens upp á 60 prosent.

60 fólk starvast á Elekstron, sum var stovnað fyri skjótt 57 árum síðani.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2022

Inntøkan hjá Vágs kommunu í fjør var 68,6 milliónir krónur

Hetta var næstan júst tað, ið mett varð frammanundan. Raksturin var umleið 57 milliónir krónur - roknskapurin hjá Vágs Kommunu varð góðkendur í vikuni

Vágs Kommuna gjørdi í 2021 íløgur fyri umleið 7,3 millónir krónur

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Á býráðsfundi týskvøldið varð roknskapurin hjá Vágs Kommunu fyri árið 2021 viðgjørdur og samtykur.

Inntøkurnar hjá Vágs kommunu í 2021 vóru 68,6 milliónir krónur. Tá fíggjarætlanin fyri 2021 var samtykt, varð mett, at Vágs kommuna fór at hava inntøkur á umleið 68,3 milliónir. Sostatt vóru inntøkurnar umleið 300.000 krónur hægri enn mett varð í fíggjarætlanini.

Vágs Kommuna gjørdi í 2021 íløgur fyri tilsamans umleið 7,3 milliónir krónur.

Sum vant, er tekniska øki ein týðandi partur av íløgunum, høvuðsvegur var asfalteraður frá miðbýnum og vestur til Gjógvará og hildið var fram at gera vegastrekkið í Brekkubø, sum er bert manglar at blíva asfaltera. Fleiri av gomlu trælyktapelunum vóru skiftir út við stálpelar og LED ljós; umframt at gongubreytin út á Marknoyri var gjørd liðug.

Eisini onnur øki í Vágs kommunu fingu dagføringar í 2021 millum annað var Páls Høll dagførd við einum nýggjum stórskíggja, tí gamli skíggin, hevði tant fyri seg. Nýggi stórskíggin gevur betri møguleikar, til frama fyri svimjikappingar í Páls Høll og hann gevur møguleikar hjá Vágs kommunu, at lýsa við tí sum kommunan skipar fyri.

Í Vágs skúla vóru tey síðstu vindeyguni og hurðarnar skiftar, og harvið eru komið á mál við hesari dagføring. Nýtt hallargólv/sena var keypt til Vágshøll og VB húsið. ABA skipan var sett upp í barnagarðinum Eikilund. ABA skipan er, ein eldávaringarskipan, sum gevur boð beinleiðis til alarmsentralin um eldur er í, hetta burdi verið gjørt, tá Eikilund stóð liðugur í 2013. Í 2021 fekk Vágs kommuna nýggja heimasíðu, sum hevur hon verið væl móttikin, umframt intranet til starvsfólk hjá kommunumi.

Raksturin av Vágs kommunu kostaði í 2021 umleið 57 milliónir krónur, ein hækkan á umleið 2,4 prosent ella 1,3 milliónir krónur í mun til raksturin í 2020. Ein partur av vøkstrinum er lønarvøkstur, annars vaks vanligi kommunali raksturin ikki.

Umframt kommunala raksturin, so er Vágs kommuna eisini partur av fleiri kommunalum samstørvum, m.a. innan Bú- og Heimatænastuni í Suðuroy og Barnaverndatænastanuni í Suðuroynni. Í 2021 kostaði eldraøkið Vágs Kommunu umleið 18,1 milliónir krónur í mun til 17,7 í 2020. Inntøkurnar til eldraøkið, koma frá eftirlønargjøldum og frá FAS, DIS o.ø frádráttum, tær vóru í 2021 18,3 milliónir krónur.

Barnaverndartænastan í Suðuroynni kostaðið fyri Vágs kommunu 2,5 milliónir krónur í 2021; í mun til 2,1 milliónir í 2020.

Úrslitið av rakstrinum hjá Vágs kommunu, sokallaða RLÚ, í 2021 var eitt avlop á umleið 3 milliónir krónur.

Í 2021 rindaði Vágs kommuna 3,6 milliónir krónur til afturgjald av lánum. Við árslok 2021 var nettoskuldin hjá Vágs Kommunu 49,2 milliónir krónur. Skuldin stavar í størsta mun frá yvirtøkunum av Páls høll og Marghøllini, sum vóru yvirtiknar í 2019.

Tíðindaskriv frá Vágs kommunu

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2022

275 ár í starvi hjá Atlantic Airways

12 starvsfólk hjá Atlantsflogi vórðu heiðrað í vikuni. Tey hava starvast har í ávikavist 20, 25 og 30 ár

(Mynd: Atlantic Airways)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Mikudagin skipaði Atlantic Airways fyri hátíðarløtu í sambandi við, at 12 starvsfólk hava starvast hjá Atlantic Airways í ávikavist 20, 25 og 30 ár.

Av tí at koronufarsóttin hevur herjað seinastu tvey árini, vóru starvsdagar savnaðir saman til stóra hátíðarløtu, ið var hildin á høvuðsskrivstovuni hjá Atlantic Airways seinnapartin mikudagin.

Jóhanna á Bergi handaði blómutyssi og gávur til hesi trúføstu starvsfólk, ið tilsamans hava starvast í felagnum í 275 ár.

Jóhan í Niðristovu hevur starvaðast í felagnum í 30 ár. Eystein í Løðu, Hans Erik Jakobsen, Estrid Hansen, Oddbjørg Magnussen og Thora Holm hava starvast í Atlantic Airways í 25 ár, og Kári í Haraldstovu, Rasmus Niclasen, Ellef Ellefsen, Gunnleivur Mikkelsen, Nancy Justinussen og Sigvør Magnusardóttir Debes hava starvast í felagnum í 20 ár. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2022

Skulu kanna hvussu tøknirisarnir ávirka fólkaræðið

Jákup Brúsá er føroyskt umboð í nýsettum arbeiðsbólki við kt-serfrøðingum

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Jákup Brúsá, ráðgevi í talgildari marknaðarførslu og samskifti, er valdur í eina norðurlendska tankasmiðju, sum skal kanna, hvørja ávirka stóru altjóða tøknifyritøkurnar hava á fólkaræðið, demokratiið, í Norðurlondum.

Mett verður at hesar stóru KT-fyritøkurnar hava fingið størri ávirkan á fólkaræðið hesi seinastu árini. Norðurlond eru millum tey mest talgildu londini í heiminum, og ein alsamt størri partur av almenna kjakinum gongur nú fyri seg á netinum.

Tí hava norrønu mentamálaráðharrarnir gjørt av at seta ein bólk av serfrøðingum úr øllum Norðanlondum í eina tankasmiðju.

Ynskið er at kunna savna inn vitan og royndir frá øllum Norðanlondum til tess at gera felags átøk.

- Tøknirisarnir fylla sera nógv í gerandisdegnum hjá borgarunum, og teir ávirka okkara fólkaræði. Í norðurlondum eru vit frammalaga í talgildingini samstundis sum vit øll eisini eru ivasom um ta ávirkan, sum tøknin hevur á okkara samfeløg.

- Tí ynskja vit meira vitan um, hvussu og í hvønn mun algoritmur ávirka okkum og fólkaræðið, og hvat vit kunnu gera politiskt fyri at fáa eina størri demokratiska ávirkan á menningina, sigur Ane Halsboe-Jørgensen, donsk mentamálaráðkvinna.

Tað er danska mentamálaráðið, ið samskipar arbeiðið hjá nýsettu tankasmiðjuni. Danin Tobias Bornakke er formaður. Tey stóru londini hava valt tvey umboð hvørt í arbeiðsbólkin, meðan Føroyar, Grønland og Áland hava valt hvør sín lim.

Umframt hesa tankasmiðjuna, hava norðurlendsku mentamálaráðharrarnir eisini bílagt eina kanning um hvørja ávirkan tøknirissarnir hava á tíðindamiðlarnar. Kanningin skal gerast av Nordicom, Center for nordisk Medieforskning, sum heldur til á lærda háskúlanum í Göteborgs. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. mai 2022

Finn hevur handað Súsonnu stjóralyklarnar

Vaktarskifti á brúnni í Keypsamtøkuni

Súsanna Poulsen og Finn Nielsen (Mynd: Føroya Keypsamtøka)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Mikudagin var vaktarskifti á brúnni í FK. Stjórin hesi seinastu 41 árini, Finn Nielsen, gavst og Súsanna Poulsen tók stýringina.

Finn Nielsen byrjaði í læru í Keypssamtøkuni í 1967 og tók við stjórastarvinum 1. juni í 1981. Hann hevur sostatt myndað alla ta menning, ið FK hevur verið ígjøgnum í eitt mannaminni.

Súsanna Poulsen kemur úr starvinum sum rakstrarstjóri í Pisiffik í Grønlandi, har hon hevur havt dagligu leiðsluna av 54 handlum.

Móttøka verður fyri fráfarandi og nýggjum stjóra seinni í mánaðinum, sigur Føroya Keypsamtøka.

Súsanna Poulsen (Mynd: Føroya Keypsamtøka)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2022

Johnleif Gerðisá nýggjur kvøldskúlaleiðari í Nes kommunu

41-ára gamli maðurin av Nesi er námsfrøðingur, umframt at hann hevur lokið svimjilæraraprógv, venjaraútbúgving, dómaraprógv hjá DBU, hægri handilsútbúgving á Kambsdali og útbúgving í telduflokki á Kambsdali. Hann avloysir Áka Dyssegaard í starvinum

Johnleif Gerðisá (Mynd: nes.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Nes kommuna søkti fyrr í ár eftir nýggjum leiðara til Tofta kvøldskúla, av tí ar Áki Dyssegaard, segði seg úr starvi.

Heimasíðan hjá Nes kommunu skrivar, at tað komu tríggjar umsóknir til leiðarastarvið, og at tað á bygdaráðsfundi 2. mai 2022 varð avgjørt at seta 41-ára gamla Johnleif Gerðisá av Nesi í starvið.

- Johnleif Gerðisá er námsfrøðingur, umframt at hann hevur lokið svimjilæraraprógv, venjaraútbúgving,  dómaraprógv hjá DBU, hægri handilsútbúgving á Kambsdali og útbúgving í telduflokki á Kambsdali. Harumframt hevur Jónleif drúgvar starvsroyndir innan barna- og ungdómsarbeið. Hann hevur verið bæði leiðari í ungdómshúsi, venjari og samskipari innan ítrótt.

Johnleif Gerðisá tekur við starvinum tann 1. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. mai 2022

Landskassans skuld minkað við 200 milliónum

Hetta kemst av, at Føroya Landsstýri í vikuni afturrindaði eitt lán á 1,3 milliardir, og hetta varð gjørt við at endurfíggja 1,1 milliard og við at rinda 200 milliónir krónur av landskassans gjaldføri

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Fyri nøkrum døgum síðani, tók Føroya Landsstýri eitt 2-ára lánsbrævalán á 1,1 milliardir krónur. Hetta lán er brúkt til at rinda skuld aftur við, sum fall til gjaldingar í vikuni - ein sokallað endurfígging. 

Harafturat rindar landskassin 200 milliónir krónur av gjaldførinum, og tískil minkar landskassans skuld við 200 milliónum krónum.  Tað skrivar Landsbanki Føroya í tíðindaskrivi.

- Landskassans gjaldføri skal sambært lóg vera 15 prosent av BTÚ, og tað svarar í 2022 til góðar 3 milliardir krónur. Landskassans gjaldføri hevur í 2022 í miðal verið góðar 3,4 milliardir krónur, sum er væl oman fyri lógarkravið. Tí var mett ráðiligt at nýta 200 milliónir krónur av landskassans gjaldføri til at rinda skuld niður við.

At skuldin er niðurgoldin við 200 milliónum merkir, at nominella lánsbrævaskuld verður landskassans 3.743 milliónir krónur, sum er 18 prosent av BTÚ við ársenda 2021.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2022

Vísindalig grein um fyrstu orðini hjá føroyskum børnum

Greinin hjá Sissal M. Rasmussen, ph.d. og adjunkti á Fróðskaparsetur Føroya, er komin út í Nordic Journal og Linguistics

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Grein hjá Sissal M. Rasmussen við heitinum “Faroese children’s first words” er komin út í tíðarritinum Nordic Journal of Linguistics, Cambridge University Press.

Gransking vísir á týdningin, sum orðfeingi hevur fyri máltøku hjá børnum, eisini í mun til aðrar partar av málsligu menningini hjá børnum til dømis setningsgerð og lesiførleikar.

Úrslitini í hesi greinini byggja á dátur frá 415 føroyskum børnum í aldrinum 8 til 20 mánaðir.

Í greinini sæst, hvørji tey fyrstu orðini hjá føroyskum børnum eru, og hvørji eyðkennini við hesum orðunum eru.

Í greinini er ein listi við 50 teimum fyrstu orðunum, sum føroysk børn duga at siga. Greinin vísir eisini, hvussu føroysk børn læra orð samanborið við børn í londum rundan um okkum, og fyrstu orðini hjá føroyskum børnum og enskum børnum vera borðin saman.

Sissal M. Rasmussen, ph.d. er adjunktur á Fróðskaparsetur Føroya. Hon hevur skrivað ph.d-ritgerð um máltøku hjá føroyskum børnum, arbeitt við málsligari menning og at gera tilfar ætlað børnum og teimum, sum eru um børnini.

Kelda: Granskingarráðið

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. mai 2022

Vælferðartøkni og etikkur

Etiskir spurningar um eitt nú tólmenni í røktini verða tiknir upp á tiltaltaki í komandi viku

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Vælferðartøkni er vorðin ein týðandi partur av okkara lívi. Vit tosa her um tøkni við tilgjørdum viti (AI, Artificial intelligence), so sum tólmenni (robottar), appir og telduforrit, sum kunnu lætta um ívgerandisdegnum. Tøkni, sum ger fólk betur før fyri at vera virkin, røra seg, taka lut og at klára seg sjálvi, ikki minst teimum, ið tørva røkt, antin tað er í egnum heimi, á røktarheimi ella øðrum stovni.

Vælferðartøkni kann soleiðis eisini vera við til at leysgeva arbeiðsorku, samstundis sum hon kann betra um trygd og lívsgóðsku hjá borgarunum.

Men við vælferðartøkni stinga nógvir etiskir spurningar seg eisini upp. Hvussu ávirkar tað sambandið millum menniskjur, tá ið tøkni og tøkniskipanir yvirtaka partar av røktini? Ber tað til at siga nei til vælferðartøkni, sum verður boðin einum, og fáa okkurt annað í staðin? Hvussu tryggja vit, at brúkarin verður hoyrdur og tikin við upp á ráð? Hava vit lov til at hava eftirlit við fólki gjøgnum tøkniskipanir, um tey ikki sjálvi hava givið sítt samtykki? Hvør hevur ábyrgdina fyri, at vælferðartøknin riggar sum hon skal? Og hvør hevur ábyrgdina, tá okkurt gongur galið? Og so framvegis.

Fyri at varpa ljós økið, umframt at finna fram til og kjakast um so nógvar etiskar spurningar sum til ber, skipa Etiska ráðið og Sjúkrarøktaretiska ráðið í felag fyri einum tiltaki um vælferðartøkni og etikk seinnapartin týsdagin 7. juni í Smæruni í Havn.

Tiltakið verður skipað soleiðis, at umboð fyri mennarar, veitarar, brúkarar og onnur fáa høvi til lýsa evnið “Etikkur og vælferðartøkni” frá sínum sjónarhorni, við stuttum framløgum, sum verða stroymdar beinleiðis og sjónbandaðar til útgávu á heimasíðum.

Tilmelding fer fram á Facebook, har tiltakið og skráin fyri tiltakið er at finna á vangunum hjá Etiska ráðnum.

Tíðindaskriv frá Etiska ráðnum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2022

Starvsfelagið yvirtikið sáttmálaøki frá HK

Starvsfelagið hevur skrivað undir avtalu við Føroya Arbeiðsgevarafelag, sum er galdandi fyri sløkkiliðsfólk á Vága Floghavn

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Starvsfelagið hevur skrivað undir avtalu við Føroya Arbeiðsgevarafelag, sum er galdandi fyri sløkkiliðsfólk á Vága Floghavn. Í avtaluni hevur Vága Floghavn fyri fyrstu ferð staðfest, at kollektivur sáttmáli er galdandi fyri økið á flogvøllinum.

Avtalan merkir, at Starvsfelagið hevur yvirtikið sáttmálan fyri øll sløkkiliðsfólk frá felagnum HK Danmark, sum áður hevur havt sáttmálan fyri hesi starvsfólk í nógv ár, hóast málsøkið varð flutt til Føroya í 2007.

Starvsfelagið hevur frammanundan viðtøkusáttmála fyri aðrar starvsbólkar á flogvøllinum, so sum starvsfólk á verkstaðnum, skrivstovu og kunningardiskinum. Við nýggju avtaluni veksur sáttmálaøki hjá Starvsfelagnum á flogvøllinum, og arbeitt verður framhaldandi at fáa fleiri starvsbólkar við í sáttmálan.

Ynski hevur verið frá bæði starvsfólkum og arbeiðsgevara um at fáa føroyskar sáttmálar við føroyskt fakfelag fyri flogvøllin og partarnir eru fegnir um, at hetta nú er vorðið til veruleika.

- Tað er ein góð avtala, sum er gjørd, og vit eru væl nøgd, sigur Dennis Jørgensen, formaður í HK Stat Hovedstaden, sum umboðar HK Danmark í málinum. Okkara limir eru nøgdir og tí eri nøgdur, leggur hann afturat.

- Hetta hevur verið ein drúgv og trupul tilgongd, tí so nógvir partar hava verið íblandaðir. Eg havi alla tíðina sett mær fyri, at eg skal ikki forða fyri, at limirnir fáa tað, sum tey vilja hava. Við nýggju avtaluni verða viðurskiftini betur skipað og eg vóni, at tað verður meira friður fyri starvsfólkini, sigur Dennis Jørgensen.

Súni Selfoss, formaður í Starvsfelagnum, er eisini væl nøgdur við sáttmálan. – Tað, sum er gott við avtaluni, er, at vit hava fingið staðfest ein kollektivan sáttmála á økinum, so nú hava vit skipaði viðurskifti á flogvøllinum. Vit hava eisini fingið føroyskan sáttmála og tikið økið heim. Avtalan tryggjar, at eingin av starvsfólkunum missur nøkur rættindi og eingin fer niður í løn. Og tað besta er, at vit hava fingið ein sáttmála, sum starvsfólkini sjálvi hava tikið avgerð um og tey hava sjálvi valt at koma við í Starvsfelagið, sigur Súni Selfoss.

Avtalan, sum er undirskrivað í dag, kemur í gildi beinanvegin. Partarnir fara undir at gera ein fullfíggjaðan sáttmála skjótast gjørligt, sum skal koma í gildi 1. januar 2023. Henda avtala fer úr gildi samstundis sum fullfíggjaður sáttmáli kemur í gildi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2022

Volkswagen mest seldi bilur í mai

Men Toyota er ovast á listanum yvir mest seldu bilamerkir í ár

(Mynd: Bilasølan)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Nógv færri akfør eru skrásett fyrstu mánaðirnar í ár í mun til sama tíðarskeið í fjør, men nú bendir okkurt á, at fólk í størri mun aftur eru farin at keypa bilar.

Í øllum førum vóru tvey fleiri akfør seld í mai 2022 enn tað vóru í mai 2021. 279 akfør eru seld í mai í ár meðan 277 vóru seld sama mánað í fjør.

Mest selda bilmerki hendan mánaðin er týska Volkswagen við 32 bilum. Næstmest selda bilmerki er Toyota við 30, meðan 29 Fordbilar eru skrásettir.

Verður hugt eftir samlaða talinum fyri fyrstu fimm mánaðirnar er tað Toyota sum eigur fyrsta plássið við 123 bilum. Hyundai og Volkswagen deilast um annað plássið við 101 bilum.

Volkswagen var mest seldi bilur í farna mánað við 32 nýggjum skrásettum bilum. Tað sæst í hagtølunum, sum Akstovan dagførir í byrjanini av hvørjum mánað.

Mest seldu bilmerki mai 2022

1. Volkswagen (32 akfør)
2. Toyota (30 akfør)
3. Ford (29 akfør)
4. Kia (28 akfør)
5. Volvo (22 akfør)
6. Hyundai (20 akfør)
7. Honda (18 akfør)
8. Mercedes-Benz (15 akfør)
9. Audi (9 akfør)
10. Brenderup (8 akfør)

Mest seldu bilmerki í 2022

1. Toyota (123 akfør)
2. Hyundai (101 akfør)
3. Volkswagen (101 akfør)
4. Ford (94 akfør)
5. Volvo (81 akfør)
6. Kia (76 akfør)
7. Mercedes-Benz (62 akfør)
8. Mazda (45 akfør)
9. Citroen (42 akfør)
10. Renault (39 akfør)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2022

215.00 krónur til Team Rynkeby Føroyar

Team Rynkeby Føroyar skipaði leygarkvøldið fyri árliga galladøgurðanum, og í ár gav døgurðin 15.000 krónur meira enn í 2021

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Leygarkvøldið 28. mai var árligi galladøgurðin, sum Team Rynkeby Føroyar skipar fyri, hesaferð á Hotel Føroyum. Aksel Haraldsen var vertur í ár, og hann beyð vælkomin, nú níggjundi døgurðin varð hildin.

Gestirnir hugnaðu sær, og undirhaldið var sera gott, skrivar Team Rynkeby Føroyar í tíðindaskrivi.

Áðrenn farið varð til borðs, sang Haderslev drengekor í gongini fyri gestunum, og eisini vóru tónleikaframførslur frá Herborg Torkilsdóttir, Benjamin Petersen, Brimhvítt, Inga Poulsen og Jens Marna Hansen umframt skemt frá Sjúrði Skaale.

Eisini hevði Barbara Holm samrøðu við Benjamin Petersen, sum er pápi gentu, sum hevur havt hjartasjúku.

Tá borðhaldið var um verða liðugt, handaði Guðrið Poulsen frá Hotel Føroyum Trygva Kallsoy, liðskipara hjá Team Rynkeby, kekk fyri innkomnu pengarnar, sum galladøgurðin gevur, og upphæddin í ár var 215.000 krónur – meira enn í fjør, tá upphæddin var 200.000 krónur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. mai 2022

Bátastevnan í Vestmanna

Farna vikuskiftið var Bátastevnan í Vestmanna, og luttøkan var góð tá upp ímóti 200 bátar vóru við í siglingini. Nógv tiltøk vóru eisini á landi

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Jens Kristian Vang tók hesar myndirnar á Bátastevnuni í Vestmanna. Fleiri myndir síggjast her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. mai 2022

Color run í Vági

Næmingar í Vági vóru á litríkum rennitúri í góðveðrinum mikudagin

(Mynd: Bjartur Vest)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Næmingar í 1-7. flokki og Lonini úr Vágs skúla og úr Ítróttarskúlanum runnu mikudagin runt vatnið í ein tíma í sonevndum Color run.

Litpulvur varð blakað á næmingarnar tá teir runnu.

Bjartur Vest tók myndirnar. Nógv fleiri myndir eru at síggja her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2022

Signar og Kim framføra á Summar Festivalinum

Tveir av best umtøktu føroysku solistunum og umframt vágasound og endurføddu Safir eru komnir afturat røðini av nøvnum, sum framføra í Klaksvík í summar

Signar í Homrum (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tað var í tjaldinum á Summar Festivalinum, at Signar í Homrum fyri meira enn 10 árum síðani staðfesti seg sum solist í føroyskum tónleiki.

Signar hevði annars spælt í fleiri bólkum – ikki minst væl umtóktu Kjølar – men hann var farin at útgeva sangir sum solistur, og við einari minniligari framførslu í fullsettum tjaldi steig Signar veruliga inn á føroyska tónleikapallin sum ein av okkara best umtóktu solistum. Nú fer hann aftur at hava framførslu í tjaldinum saman við bólki sínum.

Við sannførandi klaverspæli og framúr góðari sangrødd hevur Kim Hansen spælt seg inn í hjørtuni hjá føroyingum. Hann hevur spælt í ymiskum tónleikabólkum, men stendur serliga sterkur sum solistur. Við sangum sum «Maria«, »Meistarin«, »Ein country og western sang« og »Fagri flokkur« hevur hann sungið og tulkað sangir, sum fáir føroyskir sangarar megna tað. Kim fer at spæla sum solistur.

Kim Hansen

Og Summarfestivalurin heldur fram við føroyskum nøvnum á plakatina fyri stóra tónleikahátíðarhaldið í Klaksvík.

Seinni í vikuni kunngjørdu tey so tvey nøvn afturat  - talan er um tvær framførsur, ið vera serstakar á ymsan hátt.

Magnus av Stongum, Jóan Jakku Guttesen og Sámal Ravnsfjall eru millum fremstu umboðini av vágasound og hava gjøgnum árini samstarvað á ymiskan hátt.

Onkuntíð hevur tað verið í Tinganest, onkuntíð Vágaverk, onkuntíð Stongum & Guttesen og á Summar Festivalinum 2022 verður tað Stongum, Guttesen & Ravnsfjall.

Hetta skriva fyrireikingarnar, ið vænta ein heilt serliga løtu við vágamonnum og sangum sum "Eftir 1001 nátt", "Annan sang", "Medistari í karry", "Kom heim" og "Rumbuldós".

Poppbólkurin Safir er í gongd við eitt comeback í hesum døgum og hevur millum annað givið nógv spælda sangin "Vár" út. Tað eru Tór Verland Johansen og Janus Trúgvason, ið manna bóltin.

Safir gav út í 1996 og fleiri sangir á hesari útgávu eru framvegis heilt kendir í dag – eitt nú "Tú ert so deilig", "Høgra Jam" og "Mánin". Fyrst í august skal bólkurin fyri fyrstu ferð spæla á Summar Festivalinum.

Summar Festivalurin hevur, orskaða av koronustøðuni, ikki verið á skrá seinastu tvey árini. Í ár verður hann dagarnar 4. til 6. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. mai 2022

Trio Hinumegin Ringvegin spælir á Hymir

Kári P við orkestri verður at hoyra á Gørðunum í Vági í kvøld

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í dag verður skipað fyri Hymir, einum hugnaligum drekka- og matfagnaði, í gamla býlinginum á Gørðunum í Vági.

Umframt spennandi staðbundnar matupplingar og framsýningar, er eisini tónleikur á skránni, eitt nú við einum av av fólkakæru tónaskaldum okkara, Kára P. 

Kári P. fer saman við orkestri sínum, kallað Trio Hinumegin Ringvegin, at spæla á Hymir. Trio Hinumegin Ringvegin er umframt Kára P., mannað av Fini Hansen og Edvardi Nyholm Debess.

Kári P. hevur latið úr hondum tvær útgávur, “Vælferðarvísur” og “Hinumegin Ringvegin” – og úr rúgvuni er bæði “Kalli Kat”, “Súrligar nætur í Keypmannahavn”, “Villar Víddir” og “Meirilutin ræður” vorðnar fólkaogn. Kári P. fekk í 1995 M.A. Jacobsens heiðursløn fyri fagrar bókmentir, og í 2020 fekk hann Mentanarvirðisløn Landsins.

Trio Hinumegin Ringvegin. Frá vinstru: Finnur Hansen, Kári P. og Edvard Nyholm Debess

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2022

Stóra útigudstænastan í Gundadali 2. hvítusunnudag

Árliga útigudstænastan í Gundadali, sum vanliga savnar nógv fólk, verður 2. hvítusunnudag. GHM og Havnar Hornorkestur spæla til sálmasangin

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

2. hvítusunnudag klokkan 11 verður stóra útiguðstænastan á ovara vølli í Gundadali.

GHM og Havnar Hornorkestur fara aftur í ár at spæla til sálmasangin. Bergtórur Hjelm Bjarkhamar prædikar, og Hanus Pál Jógvansson hevur eina søgu til børnini. 

Prestarnir siga, at tað er ikki neyðugt at hava sálmabók við, tí sanghefti er gjørt til endamálið. Dentur verður lagdur á, at hetta er ein guðstænasta fyri øll.

Eftir guðstænastuna verður ein drekkamuður at fáa í Badmintonhøllini við onkrum afturvið. Okkurt gott er eisini til børnini, verður sagt.

Sóknarprestarnir og kirkjuráðini í Suðurstreymoy skipa fyri.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2022

Hvítusunnumøtir í Meinigheitshúsinum um vikuskiftið

Formaðurin í Indre Mission í Danmark, Hans-Ole Bækgaard, talar á øllum møtunum í Tórshavn

Hans-Ole Bækgaard, prestur og formaður í Indre Mission, talar her til eitt møti í Danmark

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Hetta vikuskiftið skipar Meinigheitshúsið í Havn fyri møtirøð, har fýra møtir eru á skránni.

Øll vera við formanninum í Indre Mission í Danmark, Hans-Ole Bækgaard. Hann hevur verið formaður í felagskapinum, ið svarar til føroysku Heimamissiónina, síðan 2011, og síðani 2019 hevur hetta verið ein fulltíðar tænasta. Áðrenn tað var hann prestur í Aarhus Bykirke, skrivar trubodin.fo

- Hetta vikuskiftið er hvítusunna, og tá minnast vit, hvussu Heilagi Andin kom yvir Jesu lærusveinar. Tí verður hetta eisini evni til møtirøðina: Hvør er Heilagi Andin og hvat ger hann. Harafturat verður góður sangur, og aftaná hvørt møti høvi at hugna sær saman aftur við einum góðum drekkamunni.

Hetta skrivar Trúboðin. Á heimasíðuni ber til at síggja alla skránna. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2022

Ovurstórt hall hjá SAS

Nú ferðahugurin er vaksin aftur, er stórt trot á starvsfólki hjá flogfelagnum

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Skandinaviska flogfelagið, SAS, hevði 1,52 milliardir svenskar krónur í halli annan ársfjórðing í ár.

Saman við fyrsta ársfjórðingi merkir tað, at hallið í fyrra hálvári í ár verður 3,96 milliardir svenskar krónur, skrivar dr.dk.

Spariætlanin, sum SAS kunngjørdi við seinasta roknskap, metir felagið, verður trupul at gjøgnumføra, um tað ikki verða gjørdar ætlanir saman við fakfeløgini um nýggjar sparingar.

SAS hevur síðan koronuavmarkingarnar havt stórar avbjóðingar við starvsfólkatroti, tí felagið hevur minkað munandi um starvsfólkahópin undir farsóttini. Hetta varð gjørt fyri at minka um missin orsaka av lækkandi ferðafólkatalinum.

Seinastu tíðina er ferðahugurin vaksin munandi hjá SAS. Men starvsfólkamangulin er so stórur, at felagið hevur verið noytt til at avlýsa 4.000 túrar hetta summarið, skrivar dr.dk. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. mai 2022

Apupokur verða neyvan ein heimsfarsótt

WHO metir ongan vanda vera – fyrsti persónur við apupokum er nú deyður í Nigeria

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Heimsheilsustovnurin, WHO, roknar ikki við, at spjaðingin av apupokum gerst ein farsótt. Tað sigur Rosamund Lewis, sum er leiðari í arbeiðinum við apupokum hjá WHO.

- Vit vita ikki, men vit halda tað ikki. Júst nú óttast vit ikki eina heimsfarsótt, segði Lewis í gjár.

Seinasta mánaðin eru funnir umleið 300 tilburðir av apupokum, harav størsti parturin úr londum, ið ikki áður hava havt tilburðir við apupokum.

WHO hevur umhugsað um sjúkan skal flokkast sum ein altjóða hóttan, sum hevði gjørt tað lættari at skunda undir granskingina og fíggja arbeiðinum við at finna mátar at forða spjaðingini.

Sjúkan er óvanlig, og finst mest í frumskógarøkinum í Vestur- og Miðafrika. Higartil eru bert einstakir tilburðir av apupokum funnir í Evropa, skrivar finska kringvarpið, YLE.

Vanligasta smittan til fólk er frá dýrum, men apupokur kunnu eisini spjaðast við tøttum sambandi millum fólk. Tað krevst tætt samband fyri at virussið skal berast víðari, og kynsligt samband við smittaðar persónar er tí ein vandi. Men enn er óvist nágreiniliga hvussu smittan flytir seg.

Sambært Rosamund Lewis hjá WHO, er enn óvist hvussu virussið hevur funnið nýggjar smittuvegir, og hvussu persónar, sum hava fingið smittuna av ókendari orsøk, kunnu smitta onnur.

Vanligastu eyðkennini av apupokum eru fepur, hovnir eitlar og útbrot við bløðrum. Oftast grøðist sjúkan aftur av sær sjálvum.

Í vikuni boðaðu myndugleikarnir í Nigeria frá fyrsta deyðstilburðinum við apupokum. Ein 40 ára gamal persónur við aðrari sjúku, doyði sunnudagin. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. mai 2022

3.000 tons av Kinder-sjokulátu afturkallað

Í apríl varð ávarað ímóti vandanum fyri salmonella í Kinder-vørum, og seinastu virkurnar hevur Ferrero afturkallað vørur fyri nógvar milliónir krónur

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í byrjanini av apríl mánað varð ávarað ímóti vælumtóku Kinder-sjokulátuni, sum varð sett í samband við fleiri salmonella-tilburðir.

Nicolas Neykov, stjóri fyri franska partinum av Ferrero, sum framleiðin Kinder-sjokulátuna, sigur, at meira enn 3.000 tons av sjokulátu er afturkallað seinastu vikurnar orsakað av óttanum fyri salmonella.

Málið byrjaði á eini verksmiðju í Belgia, sum seinastu tíðina hevur verið stongd. Hon kann lata uppaftur, tá hon yvirheldur øll krøv fyri matvørutrygd, siga myndugleikarnir.

Sjokulátan, sum er vorðin afturkallað, hevur virði á nógvar milliónir krónur tilsamans, upplýsir Nicolas Keykov sambært Ritzau.

Salmonella er ein bakteria, sum kann smita fólk gjøgnum matvørur. Tey, ið verða smittað kunnu vanliga uppliva leyst lív, magapínu, fepur, høvuðpínu og kanska vaml og spýggju. Hetta kann vara alt frá nøkrum fáum døgum til fleiri vikur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. mai 2022

Johnny Depp vann sakarmálið móti eks-konuni

Amber Heard skal rinda 15 milliónir dollarar í endurgjaldi – sjálv fekk hon viðhald í einum føri, og fær tvær milliónir dollarar í endurgjaldi

Amber Heard í rættinum í Virginia í gjár - Johnny Depp var ikki til staðar (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Amerikanski sjónleikarin Johnny Depp hevur fingið viðhald í, at fyrrverandi kona hansara, Amber Heard, hevur ærumeitt hann. Tað avgjørdi nevningatingið í nógv umrødda rættarmálinum millum tey bæði mikudagin.

Amber Heard er dømd til at rinda 15 milliónir dollarar í endurgjaldi til Johnny Depp, sum upprunaliga kravdi 50 milliónir dollarar. Amber Heard fekk viðhald í eini av skuldsetingunum, og var tvær milliónir dollarar í endurgjaldi.

Depp rættarsøkti fyrrverandi konu sína eftir eina kronikk í Washington Post, har hon skrivaði, at hon sum almennur persónur hevði upplivað “harðskap í nærsambandi”.

Johnny Depp var ikki sjálvur til staðar í rættinum, tá dómurin varð sagdur. Hann hevur verið staddur í London hesar seinastu dagarnar fyri at spæla konsert.

Rættarmálið millum hesar báðar sjónleikararnar hevur fingið ovurstórt uppmerksemi í amerikanskum og altjóða fjølmiðlum.

Klandurin millum Depp og Heard byrjaði í almenninginum í 2018. Sambært Depp var tað hann, ið varð skuldsettur fyri at fremja harðskapin, sum Heard skrivaði um í Washington Post. Hóast hon ongantíð nevndi navn hansara, helt hann, at tað var týðuligt, at tað var hann, sum Amber Heard sipaði til.

Stutt eftir, at greinin hevði staðið í Washington Post, varð Johnny Depp lýstur sum “konubukari” í ymsum miðlum, og tað var ein orsøk til at Johnny Depp valdi at sakarsøkja fyrrverandi konuna við kravi um 50 milliónir dollarar í endurgjaldi.

Men Amber Heard hevði eisini rættarkrøv við sær til rættin í Virginia. Hon saksøkti Depp fyri dupultu upphæddina, 100 milliónir dollarar.

Johnny Depp og Amber Heard vóru eitt skifti eitt ógvuliga kent par í Hollywood. Tey hittust til innspælingina av filminum “Rum Diary” í 2009. Kærleikin blómaði, og tey giftust í 2015. Hjúnabandið helt í tvey ár. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2022