Sólvit blakar stýrið í Bústøðum til hús

Alt stýrið í Bústøðum er skift út. Í nýggja stýrinum sita Regin W. Dalsgaard, Petur Even Djurhuus, Jóhanna Lava Køtlum, Henny á Líknargøtu og Teitur Samuelsen

Sólvit E. Nolsø, landsstýrismaður í almannamálum (Savnsmynd: Jóanis Albert Nielsen / Jn.fo)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Landsstýrismaðurin við almannamálum, Sólvit E. Nolsø, hevur valt at skifta stýrið í Bústøðum út.

Orsøkin er vantandi stev og arbeiðslag, verður sagt í tíðindaskrivi.

Landsstýrismaðurin metir ikki, at útlit eru fyri, at umstøðurnar batna næstu tíðina og tí hevur hann valt at skifta stýrið út og velja nýggjar limir.

Fráfarandi stýrið hevur fingið boð um at tey eru loyst úr sessinum.

Landsstýrismaðurin takkar teimum fyri, at tey átóku sær uppgávuna at sita í stýrinum.

Í fráfarandi stýrinum sótu Anna Maria Joensen, forkvinna, Emmy Joensen, Una Joensen, Hans Jákup Drangastein Johansen og Regin Djurhuus Hammer.

Í nýggja stýrinum sita Regin W. Dalsgaard, Petur Even Djurhuus, Jóhanna Lava Køtlum, Henny á Líknargøtu og Teitur Samuelsen.

Nýggja stýrið fer væntandi at hava sín fyrsta fund í næstu viku, har tey millum annað fara at skipa seg við einum formanni.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2022

Tvær nýggjar sushi-matstovur lata upp í august

Nýggju Etika-matstovurnar verða í "íshúsinum" ella “hjá barberinum” á Høgabóli og við Á-handilin við Sundsvegin

(Mynd: Gist & Vist)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Føroyingar hava fingið so góðan smakk fyri japanska rísmetinum sushi, at Gist & Vist nú arbeiðir við at lata upp tvær nýggjar Etika-matstovur.

Tað var í 2009, at Etika við Áarvegin í Havn lat upp, og síðan er áhugin bara vaksin og vaksin, og føroyingar eta nú sushi bæði til gerandis, veitslur, fundir, útferðir og á lítlu og væl umtóktu matstovuni við Áarvegin.

Fyri at geva enn fleiri føroyingum møguleika at njóta sushi, er tí avgerð tikin um at lata up tvær nýggjar matstovur.

Etika á Høgabóli letur upp 2. august. Nýggja matstovan og take away í Eysturoynni fer at húsast í Saltangará í hugnaliga bygninginum, sum tey lokalu nevna "Íshúsið" ella "hjá Barberinum".

Hin nýggja matstovan letur upp við Sundsvegin í Havn 3. august. Nýggja matstovan í Havn fer at húsast í spildurnýggja útbygninginum hjá Á-handlinum við Sundsvegin. Har eru sera góð parkeringsviðurskifti bæði til gestir og heintan av take away. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2022

Ongin føroysk Embla-virðisløn á hesum sinni

Embla-matvirðislønirnar vórðu latnar í vikuni – Noreg fekk tríggjar av teimum sjey virðislønunum

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tær báðar fyrstu ferðirnar norðurlendska Embla-matvirðislønin hevur verið latin, fingu Føroyar fimm virðislønir.

Men í mánakvøldið, tá Embla-virðislønirnar vórðu latnar á triðja sinni, var ongin til Føroyar.

Embla virðislønirnar fyri 2021 vórðu handaðar á einum hátíðarhaldi í Oslo í gjárkvøldið. Og tað var Noreg, Danmark og Svøríki, sum fóru við vinningunum.

Embla tiltakið gevur teimum tilnevndu ein góðan møguleika fyri at deila royndir og fáa íblástur frá øðrum londum.

- Luttøkan í Embla hevur flutt okkara hugsunarhátt um hvat er møguligt í Føroyum og hevur givið føroyskum framleiðarum íblástur umframt at varpa ljós á Føroyar sum matvøruframleiðandi tjóð og ferðamál, sigur Sigert Paturson, formaður í Bóndafelag Føroya.

Noreg vann tríggjar ferðir

Noreg vann tríggjar av teimum sjey Embla-virðislønunum. Kappingin var hørð, verður sagt, við upp til sjey tilnevnd í hvørjum bólki.

Vinnararnir 2021eru hesir:

Norðurlendskur rávøruframleiðari 2021: Frederiksdal Kirsebærvin, Danmark

Norðurlendskur matíverkseti 2021: Andreas Sundgren, Brännland Cider, Sverige

Norðurlendskur mathandverkari 2021: Undredal stølsysteri, Norge

Norðurlendskur matmiðlari 2021: Det Grønne Museum, Danmark

Norðurlendskur matur til nógv 2021: The Junk Food Project, Danmark

Norðurlendsk matferðamál 2021: Kvitnes gård – Norge

Norðurlendskur matur til børn og ung 2021: Geitmyra Credo, Norge

Les eisini: Hesi eru tilnevnd til norðurlendsku matvirðislønina Embla 

Tá Embla-virðislønirnar vórðu latnar á fyrsta sinni í 2017, fullu tríggjar til Føroyar: Dímunargarður (Norðurlendskur framleiðari), Leif Sørensen (Norðurlendskur mathandverkari) og Heimablídni (Norðurlendskt matferðamál).

Aðru ferð í 2019 fullu tvær virðislønir til Føroyar: Grøna Oyggin (Norðurlendskur matframleiðari) og Gimburlombini (Norðurlendskt matferðamál).

Seks norðurlendskir landbúnaðarfelagsskapir, teirra millum Bóndafelag Føroya, standa fyri Embla-virðislønunum, sum lutvúst eru fíggjaðar av Norðurlendska Ráðharraráðnum sum partur av verkætlanini Ny Nordisk Mad.

Endamálið er at varpa ljós á norðurlendska matmentan og vekja áhugan – eisini uttan fyri Norðurlond. Embla-virðislønirnar verða latnar annað hvørt ár. Dómsnevndir í hvørjum landi koma við tilnevningum, meðan ein norðurlendsk dómsnevnd velur endaligu vinnararnar. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juni 2022

Metstórt tal av prógvum frá Setrinum í ár

165 hava staðið prógv í ár – ongantíð áður hevur Fróðskaparsetur Føroya latið so mong prógv sum í 2022

(Mynd: setur.fo)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Norðurlandahúsið var í gjár karmur um hátíðarhaldið, tá prógvini frá Fróðskaparsetri Føroya vórðu handað á hesum sinni.

Í ár hava 165 kvinnur og menn staðið prógv. 125 hava staðið bachelorprógv, 18 masterprógv og 22 hava staðið onnur prógv, so sum hjánám, ískoytisprógv o.a.

Síðani seinastu prógvhandan á sumri 2021, hava 58 staðið prógv, og hesi verða eisini hátíðarhildin í Norðurlandahúsinum í morgin. Hetta merkir, at samanlagt hava 223 lesandi staðið prógv á Fróðskaparsetri Føroya seinastu 12 mánaðirnar.

Hetta var fyrstu ferð, at Setrið útskrivar bachelorprógv í listaligum arbeiði og í løgfrøði.

Prógv til prógvhandanina 24. juni 2022:
21 bachelor í sjúkrarøktarfrøði
5 master í heilsuvísindum
3 master í fólkaheilsu
4 bachelor í føroyskum
1 hjánám í føroyskum
8 bachelor í listaligum arbeiði (TEY FYRSTU, SUM FÁA PRÓGV)
35 bachelor sum fólkaskúlalærari
28 bachelor sum námsfrøðingur
6 ískoytisprógv fyri lærarar
1 ískoytisprógv fyri námsfrøðingar
14 prógv á masterstigi í námsfrøðiligari útbúgving av lærarum á miðnámsskúlum, yrkisskúlum og vinnuskúlum
1 bachelor í KT-verkfrøði
1 bachelor í vistfrøði
7 bachelor í búskaparfrøði
12 bachelor í løgfrøði  (TEY FYRSTU, SUM FÁA PRÓGV)
1 bachelor í politikki og umsiting
3 bachelor í samfelagsvísindum
4 bachelor í søgu
2 master í politikki og umsiting
4 master í sosialvísindum og samfelagsplanlegging
4 master í søgu

Tilsamans 165 prógv í 2022 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2022

Prógvhandan á Vinnuháskúlanum

Skiparar, skipsførarar og maskinmeistarar fingu prógv í hósdagin

 

SkrivaÐ:

Innsent

Hósdagin var prógvhanda á Vinnuháskúlanum har 10 skiparar, 12 skipsførarar og 9 maskinmeistarar fingu prógv.

Skiparar

Jónhard Joensen, Marni Mohr Leo, Bjarni Árnason Dalsgaard, Sigurbjørg Áróra Ásgeirsdóttir, Jógvan Martin Rubek Davidsen, John Erik Eidesgaard, Pætur Johannessen, Benjamin við Líragil.

Harafturat Brian Thomsen og Bergleif Láberg sum ikki vóru til staðar, tá myndin var tikin.

Virðislønir fyri hægstu próvtøl fingu:
Pætur Johannessen fekk ein kikara frá P/F Thor
Benjamin við Líragil fekk eitt klokkusett frá Faroe Ship
John Erik Eidesgaard fekk eitt klokkusett frá Faroe Agency

Ídnisvirðislønina, eitt lummaur frá Antares, fekk Bjarni Árnason Dalsgaard

Skipsførarar

Karl Joensen, Jóhan Herálvur Hentze, , Rúni Johannesen, Andrias Steinberg, Rúni Davidsen, Annfinnur Garðalíð, Jón Alvi Hjelm, Dánial Jákup Djurhuus Hansen, Mikkjal Agnar Michelsen, Sørin Wardum og Búgvi Fagraklett.

Virðislønir fyri hægstu próvtøl fingu:
Rúni Davidsen fekk eitt ur frá Smyril Line        
Karl Joensen fekk eitt Klokkusett frá Betri Samtakinum
Andrias Steinberg fekk eitt ur frá Skansi Offshore

Ídnisviriðslønina, Dánial Jákup Djurhuus Hansen fekk eina gávu frá Lederne Søfart

Hægsta miðal próvtal skipsførarar: Rúni Davidsen, sekstant frá Skipara- & Navigatørfelagnum 

Maskinmeistarar

Bjartur Berg í Lágabø, Ellindur Ólavsson Lydersen, Andrias á Marknagili, Páll Ólavsson, Álvur Marnason Zachariasen, Ólavur Sjúrðaberg Petersen, Tóki Mørkøre og Bjartur Debes Isaksen.

Virðislønir fyri hægstu próvtøl:
Páll Ólavsson fekk ein grindaknív frá S.E.V.
Tóki Mørkøre fekk eitt mátitól frá Maskinmeistarafelagum
Andrias á Marknagili fekk ein kikara frá Norðoya Sparikassa

Ídnisviriðslønina, eitt ur frá A.P. Møller, fekk Andrias á Marknagili

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2022

Klaksvíkingar vinna pening upp á asfalt

Spf. H.J. Asfalt í Klaksvík hevði í fjør eitt avlop upp á 4 milliónir. Seinastu tvey árini eru 9 milliónir lutaðar út til eigararnar í vinningsbýti

(Mynd: H.J Asfalt)

SkrivaÐ:

Birgir Nielsen, Nira

Tað eru fleiri fyritøkur í Føroyum sum taka sær at asfaltera vegir o.a. Ein teirra er Spf. H.J. Asfalt í Klaksvík, sum hevur almannakunngjørt roknskapinum fyri 2021 og sum vit her fara at lýsa.

H.J. Asfalt eru kendir fyri at gera stórt og smátt asfalteringsarbeiði runt um í Føroyum. Millum annað asfalteraði felagið nýggja Eysturoyartunnilin.

Roknskapurin hjá Spf. H.J. Asfalt fyri 2021 vísir, at bruttovinningurin er fallin úr 18,3 milliónum krónum í 2020 til 13,6 milliónir í 2021, sum er ein minking á 26 prosent. Tað skal tó sigast, at felagið hevið ein sera stóran vøkstur í bruttovinninginum í 2020. Støðið í 2021 liggur kortini væl hægri enn í 2019 og árini frammanundan. 

Rakstrarúrslitið áðrenn avskrivingar, eisini nevnt Ebidta, var 6,5 milliónir krónur í 2021, móti 10,8 milliónum í 2020. Sum sæst á myndini, so er støðið kortini væl hægri enn undanfarin ár, tó undantikið av 2020.

Árið 2021 gav eitt samlað avlop eftir skatt á 4 milliónir, sammett við 7,4 milliónir krónur í 2020, sum áður sagt var eitt óvanliga gott ár. Ársúrslitið 2021 er tó væl hægri enn árini áðrenn 2020. 

Aðalfundurin hevur samtykt at luta 3 milliónir krónur av ársúrslitinum út sum vinningsbýti til eigararnar. Samlaði fíggjarjavnin hjá H.J. Asfalt var 16,3 milliónir krónur í 2021 samanborið við 22,8 milliónir í 2020.

Serliga sæst, at ognir í umferð eru minkaðar úr 15,3 milliónum í 2020 til 8,3 milliónir krónur í 2021. 

Orsøkin er serliga, at tøkur peningur er minkaður úr 13,6 milliónum í 2020 til 3,6 milliónir krónur í 2021. Áogn frá sølu er økt úr 1,7 milliónum krónum í 2020 til 4,7 milliónir í 2021.

Støðisognirnar eru í alt 8 milliónir krónur í 2021, sum serliga er rakstrarútgerð hjá felagnum.

Eginognin hjá H.J. Asfalt var við árslok 2021 í alt 9,4 milliónir krónir, íroknað tær 3 milliónirnar, sum vóru í uppskoti til vinningsbýti. Trygdarevnið hjá felagnum var 58 prosent, sum verður roknað sum eitt fíggjarliga sterkt felag.  

Felagið hevði við árslok 2021 eina langfreistaða skuld á 128.000 krónur sammett við 2,1 milliónir krónur í 2020.  

Stuttfreistaða skuldin er eisini minkað úr 8,7 til 6,1 milliónir krónur í 2021.

Gjaldførið hjá H.J. Asfalt var rímuliga gott við árslok 2021. Gjaldførislutfallið var 134,4 prosent, sum vanliga eigur at verða hægri enn 100 prosent. Tann tøki peningurin hjá felagnum við árslok 2021 var 3,6 milliónir krónur.

Um hugt verður eftir lyklatølunum fyri H.J. Asfalt kann síggjast at árið hevur verið sera gott bæði fyri felagið og tess eigarar.

Ognaravkastið, sum sigur hvat ið rakstrarúrslitið áðrenn fíggjarpostar var í mun til samlaða fíggjarjavnan, var heili 31 prosent, sum verður mett at vera sera gott.

Lyklatalið var 41 prosent í 2020, men var tá óvanliga gott samanborið við undanfarin ár.

Eginpeningsavkastið, sum sigur hvat úrslitið er í mun til eginpeningin, var heili 76 prosent. Sigast skal eisini at eigarin hevur fingið útlutað 6 milliónir krónur í vinningsbýtið í 2020 og 3 milliónir í 2021.  

Samanlagt má staðfestast at 2021 roknskapurin hevur verið sera góður hjá Spf. H.J. Asfalt. 

Høvuðspartaeigari av Spf. H.J. Asfalt er Spf. 01.12.1997 í Klaksvík. 

Stjóri í Spf. H.J.Asfalt er Leif Berg Jacobsen og nevndarforkvinna er Sunnivá Berg Jacobsen, bæði úr Klaksvík.  

Greiningin er gjørd av Birgir Nielsen frá ráðgevarafyritøkuni Nira Sp/f

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juni 2022

Fær ikki brúkt blómutyssi til nakað - fekk kraftfóður í staðin

Tingmaðurin Henrik Old fylti 75 ár í vikuni. Í tí sambandi gav Javnaðarflokkurin honum eina heilt serliga føðingardagsgávu

Aksel V. Johannesen og Henrik Old við sekkinum (Mynd: Javnaðarflokkurin)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Javnaðartingmaðurin Henrik Old fylti 75 ár mánadagin 20. januar. Hann er sín egin, og tí skuldi eisini heilt serlig føðingardagsgáva til.

- Einaferð kom eitt blómutyssi suður til Vágs, tá Henrik hevði føðingardag. Tá bilførarin kom við blómunum, bað Henrik hann heldur seta tær av hjá seyðinum. Blómur kundi hann ikki brúka til nakað sum helst, men kanska seyðurin fekk gleði av teimum. ”So hevði verið nógv betri við einum sekki av kraftfóðri”, helt hann fyri.

Og so bleiv. Javnaðarflokkurin heilsað mánadagin Henriki við køku, sjokulátu og einum sekki av kraftfóðri.

- Aldurin hvørki sæst ella merkist á manninum, sum júst er komin aftur úr Grønlandi, har hann hevur verið á fundi við Útnorðurráðnum. Orkan er sum á einum unglingi. Hann arbeiðir, passar abbabørn og seyð og gongur høgt uppí at vitja og minnast tey rundan um seg. Spurningurin er, hvat slag av kraftfóðri hann sjálvur fær, skrivar Javnaðarflokkurin skemtiliga.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juni 2022

Pætur fekk prógv á serbreytini

- Tú ert ein sólskinssøga, segði forkvinnan í Megd í røðu síni fyri studentinum

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í farnu viku var serlig próvhandan á Tekniska skúla í Klaksvík, tá Pætur Ólason Olsen fekk miðnámsprógv eftir at hava gingið í fýra ár á tekniska skúlanum.

Tað var Rúni Heinesen, skúlastjóri, ið handaði prógvið, og røða varð hildin av Tóru við Keldu, sum er forkvinna í Megd. Tóra segði millum annað:

- Pætur, í dag fært tú húgvuna við litunum svart, grønt og gult. Tú hevur nú gingið á Tekniska skúla í fýra ár, og tíðin hjá tær at fara víðari er komin. Eg havi frætt, at tú tímir væl at tosa um tað, sum hevur tín áhuga. Tú ert stuttligur og dámar væl at skemta. Tú hevur gingið í fólkaskúla, á Rásini og hevur eisini arbeitt millum annað hjá Grant og á fiskavirkinum í Gøtu.

- Arbeiðssamur ert tú, og tað, tú gert, gert tú ordiligt. Serliga, tá ið tú fært greitt at vita, hvat tú skalt gera. Nú tú fert víðari, hevur tú ment teg bæði fakliga og sosialt. Starvsvenjingini hjá JT electric á Kambsdali var væl eydnað, og at forbinda káplar gongur bæði skjótt og væl. 

- Ja, hetta er ein sólskinssøga, sum tit og vit øll kunnu vera errin av – serliga tú, Pætur.

Øll røðan hjá Tóru við Keldu umframt fleiri myndir síggjast á heimasíðuni hjá Megd   

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2022

Tór Marni skal umboða 20 milliónir lesandi

Á aðalfundinum hjá European Students’ Union (ESU) í Paris herfyri, varð forsetin í MFS, Tór Marni Weihe, valdur í starvsnevndina hjá ESU. Hetta var fyrstu ferð í søguni hjá ESU, at eitt limafelag á sínum fyrsta aðalfundi sum fullur limur valdi at stilla upp valevni til starvsnevndina – og eydnaðist við at fáa valevnið valt inn

Sendinevndin hjá MFS á aðalfundinum hjá ESU í Paris, frá vinstru: Niels Arge, altjóða skrivari, Magnus við Streym, varaforseti, Borgný Súsonnudóttir, ráðslimur og Tór Marni Weihe, forseti

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Sambært Tór Marna Weihe er hetta eitt stórt framstig fyri Føroyar og føroysk lesandi.

– Hetta er eitt risastórt framstig upp á nógvar mátar. Fyrst og fremst er hetta ein evropeisk álitisváttan til MFS, ið luttók fyri fyrst ferð sum fullur limur. Men hetta er eisini eitt framstig fyri føroysk lesandi, tí at hóast eg í starvsnevndini skal arbeiða fyri øll lesandi í Evropa, so slepst ikki undan, at MFS nú hevur eina rødd í maskinrúminum í ESU, og tað kann bara gagna føroyskum lesandi og føroysku útbúgvingarskipanini.

Umframt at fáa valevni valt í starvsnevndina hjá ESU, var aðalfundurin í Paris eisini søguligur á annan hátt. Tað eydnaðist nevniliga MFS at fáa Føroyar við í arbeiðsætlanina hjá ESU, og tí fer ESU fyri fyrstu ferð at arbeiða ítøkiliga fyri føroyskum lesandi.

– Tað eydnaðist okkum at fáa eina orðing um Erasmus+ í arbeiðsætlanina hjá ESU, soleiðis at ESU nú hevur bundið seg til at virka fyri, at føroysk lesandi fáa atgongd til Erasmus+. Hetta verður sjálvandi ikki loyst í eini handavending, men fyri fyrstu ferð er tað altso greiður og ítøkiligur stuðul til Føroyar í Evropa, greiðir Niels Arge, altjóða skrivari í MFS, frá.

MFS fekk fullan limaskap í ESU í november í fjør. Av tí at hvørt land hevur tvær atkvøður í ESU, hava Føroyar líka nógvar sum atkvøður sum t.d. Týskland og Frakland.

ESU umboðar umvegis síni 45 limafeløg úr 40 evropeiskum londum fleiri enn 20 milliónir lesandi. ESU situr við borðendan allastaðni, har avgerðir um evropeiskan útbúgvingarpolitikk verða tiknar, og førir eisini fram sjónarmiðini hjá lesandi í øllum týdningarmiklum felagsskapum, ið taka avgerðir um viðurskiftini hjá lesandi – eitt nú tí máttmikla Bologna-fylgibólkinum (Bologna Follow-Up Group), Evropeiska Samveldinum, Evroparáðnum og UNESCO.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2022

Summarsólstøður í Sandagerði

Felagssangur og stórt bál var í Sandagerði týskvøldið

(Mynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tað var ein hugnalig løta í Sandagerði týskvøldið, tá summarstólstøður vóru. Í Tórshavnar kommunu hevur dagurin verið hildin hesi nógvu seinastu árini við at skótarnir kynda stórt bál í Sandagerði, og fólk savnast at hoyra røður, dansa og syngja felagssangir.

Ólavur Frederiksen tók myndirnar:

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juni 2022

Bústaðir skulu byggja leigubústaðir í Hvalba

Ætlanin er, at Bústaðir byggja, eiga og leiga út seks leigubústaðir á Snæbjarnarvegi, vesturi á Heyggi í Hvalba

(Savnsmynd: Pól Sundskarð)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í vikuni hava Hvalbiar kommuna og Bústaðir gjør avtalu um bygging av leigbústøðum.

Bústaðir keypa grundøki frá kommununi til endamálið, sum er tilsamans 2.262 fermetrar.

Ætlanin er, at Bústaðir byggja, eiga og leiga út seks leigubústaðir á Snæbjarnarvegi, vesturi á Heyggi í Hvalba.

– Í eina tíð hevur samskifti verið millum kommununa og Bústaðir um hendan møguleikan, og eisini fyriliggja skitsuuppskot til, hvat ið ætlanin er at fáa bygt. Fyrireikingarnar halda nú áfram og verður mett, at nærri kunning um verkætlanina er tøk á heysti 2022, skrivar kommunan á heimasíðuni.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juni 2022

Fara nú undir at byggja Føroya Arena

Tórshavnar kommuna hevur játtað 25 milliónir krónur afturat, og kommunan fer sostatt at fíggja sín part av verkætlanini við 132 milliónum krónum

(Mynd: Arena.fo)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Fíggingin uppá 218,9 milliónir krónur til stórhøllina er nú fingin til vega. Seinastu mánaðirnar eru prísirnir á tilfari, veitingum og flutningi hækkaðir, serliga vegna kríggið í Ukraina. Vísandi til óvissuna, ið valdar á marknaðinum, er ikki møguligt at gera avtalur um tilfar og veitingar við undirveitarar og harvið fastlæsa byggiprísin, fyrr enn endalig avgerð er tikin um, at farið verður undir at byggja stórhøllina.

Gjørd er tí nýggj kostnaðarmeting, ið ljóðar uppá 242 milliónir krónur, sum fastur prísur, tvs. íroknað lønar- og prísvøkstur. Ætlanin er, at kommunan fíggjar hetta soleiðis, at samlaði karmurin er 132 milliónir krónur.

Sambært fíggjar- og gjaldførisætlanini er ætlaða játtanin hjá kommununi 132 milliónir býtt yvir trý ár. Sum stovnari veitir Tórshavnar kommuna sjálvsognarstovninum Føroya Arena trygd fyri, at parkeringsøkið verður liðugtgjørt, og at nøktandi tal av parkeringsplássum – herundir felags parkeringsplássum – eru tøk til hentleikarnar í økinum.

Sjálvsognarstovnurin eigur og rekur høllina. Kommunan letur sjálvsognarstovninum lendið undir høllini sum stovnandi fæ og brúksrætt til øki til parkering, sum verður lagt í sjálvstøðugan matrikul.

Tórshavnar kommuna skal sambært uppskotinum til viðtøkur stovna øroya Arena, ið er sjálvsognarstovnur, hvørs endamál er at byggja og reka eina stórhøll, ið kann rúma stórum ítróttartiltøkum, messum, mentanartiltøkum av ymsum slag og vera partur av føroysku krepputilbúgvingini.

Sjálvsognarstovnurin fær heimstað í Tórshavnar kommunu, men stovnarin ella tey, ið hava skotið pening í verkætlanina, hava eingi rættindi í mun til ognirnar hjá stovninum. Sjálvsognarstovnurin er sjálvstøðug løgfrøðilig eind, leysur og óheftur av stovnaranum.

Ein nevnd við fimm limum skal veljast at stýra grunninum. Tórshavnar kommuna velur tveir nevndarlimir, Vinnuhúsið ein, ÍSF ein og Visit Faroe Islands velur ein lim. Limirnir verða valdir fyri tvey ár í senn. Til at standa fyri sjálvari byggingini av høllini, velur nevndin eina bygginevnd, ið skal sita, til høllin er liðug og avhendað sjálvsognarstovninum.

Á fundinum í vikuni valdi býráðið nevndarlimirnar soleiðis: Fyri Vinnuhúsið Bergur Poulsen, varalimur Ester Dahl, fyri VisitFaroeIslands Guðrið Højgaard, varalimur Annleyg Lamhauge, fyri ÍSF Elin Heðinsdóttir Joensen, varalimur John Kjær, fyri meirilutan í býráðnum Heðin Mortensen, varalimur Annfinn Brekkstein. Fyri minnilutan varð vald Annika Olsen, sum varalimur varð vald Gunvør Balle.

Samskift er við Hondbóltsamband Føroya og Flogbóltssamband Føroya um krøv til høllina í sambandi við altjóða dystir. Hondbóltssamband Føroya upplýsir við støði í ráðgeving frá norska hondbóltssambandinum, at høll sum henda er góðkend til altjóða dystir. Flogbóltsamband Føroya upplýsir, at høllin verður góðkend til altjóða dystir upp til kategori 3. Høllin uppfyllir eisini krøvini til sjónvarping.

Staðseting av stórhøllini hevur verið viðgjørd sum liður í samlaðu skipanini av Stórutjørn. Tað er mest skynsamt at staðseta ítróttarøkið norðalaga í økinum, soleiðis at ítróttaøkið verður skipað sum eitt samlað øki, sum umframt at hýsa stórhøllini somuleiðis við tíðini kemur at fevna um aðrar ítróttahentleikar.

Tilmælið var at stovna Føroya Arena sum sjálvsognarstovn og at samtykkja viðtøkurnar fyri Føroya Arena, og at veita stuðul uppá 132 milliónir til bygging av stórhøllini yvir trý ár. Málið varð samtykt við 12 fyri og einari blankari atkvøðu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juni 2022

Nú skal opin á gerast í miðbýnum

Ein á verður gjørt oman á verandi Havnará. J&K Petersen vunnu útboðið við lægsta tilboði, og býráðið hevur samtykt at játta samanlagt 12 milliónir til endamálið

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í sambandi við fyrireikingararbeiðið til verkætlanina at lata ein part av Havnará upp, hevur verið neyðugt at kanna fleiri viðurskifti, áðrenn farast kundi í holt við sjálvt projekteringsarbeiðið.

Arbeitt hevur somuleiðis verið við uppskoti til tekniska loysn, hvussu áin kann latast upp við reinum vatni, har dálkað vatn verður leitt uttan um sjálva ánna.

Í tilgongdini hevur verið arbeitt við møguleikanum partvíst at lata Havnará upp, men verður hetta ikki mett ráðiligt, sum umstøðurnar eru í dag. Tí tekur verkætlanin støði í at gera eina á oman á verandi Havnará.

Verkætlanin fevnir í fyrsta umfari um strekkið frá Betri Banki og oman til sunnara enda á tinghúsvøllinum, har standmyndin av R.C. Effersøe stendur.

Zeta Architects hava tilevnað eitt skipanaruppskot, sum lýsir arkitektoniska konseptið, har arbeitt verður við trimum hugtøkum; botnur, áarbakki og vatn.

Uppskotið, sum fevnir um eina nýggja og nútímans á, vísir á eina loysn í trimum stigum, har áin rennur ígjøgnum ymisk býarrúm og tillagar seg til umstøðurnar við at broyta dám og eginleikar.

Til tíðir er áin lyft upp úr gøtuni, aðrastaðni flýtur hon saman við gøtuni og aftur aðrastaðni grevur hon seg niður í gøtuna.

J&K Petersen vunnu útboðið við lægsta tilboði og býráðið hevur í kvøld samtykt at játta samanlagt 12 milliónir krónur til endamálið. Sum skilst verður ikki farið undir arbeiðið, fyrrenn summartiltøkini í miðbýnum eru liðug. Løgtingið lutekur í verkætlanini og rindar ein part.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juni 2022

Prinsippavtala gjørd um campus á Frælsinum

Tórshavnar býráð samtykti í vikuni einmælt eina prinsippavtalu, ið sum frálíður fer at slóða fyri at seta gongd á stóru campus-verkætlanina hjá Fróðskaparsetrinum á Frælsinum, býráðsumsitingin kann øll sum hon er flyta inn í Sjóvinnuhúsið – og kommuan yvirtekur gamla studentaskúlan í Hoydølum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Síðani Skúlin á Fløtum flutti úr bygningunum á Frælsinum hevur samskifti við millumbilum verið millum Tórshavnar kommunu og Føroya landsstýri um, hvat bygningarnarnir á Frælsinum, ið eru samogn millum landið og kommununa, skulu brúkast til. Partur av hesum samskifti hevur snúð seg um skúlabygningin í Hoydølum, ið somuleiðis stendur tómur.

Í eini roynd at finna eina loysn á fleiri avbjóðingum undir einum, eru Tórshavnar kommuna og Mentamálaráðið komin ásamt um at leggja fram eina makaskiftisloysn, ið loysir hølistrupulleikarnar hjá bæði landsmyndugleikunum og kommununi og letur upp fyri, at sjøtul kann setast á stóru campus-verkætlanina hjá Fróðskaparsetrinum á Frælsinum.

Fróðskapasetur Føroya heldur í dag til í fleiri bygningum, eitt nú í Sjóvinnuhúsinum hjá Tórshavnar kommunu. Ein ætlan um at savna Fróðskaparsetrið í einum campus-øki á Frælsinum hevur leingi verið í umbúna. Samstundis hevur kommunalt politiskt ynski verið frammi um at savna alla fyrisitingina hjá Tórshavnar kommunu á einum stað.

Við at flyta Fróðskaparsetrið úr leigumálinum í Sjóvinnuhúsinum og út í bygningarnar á Frælsinum og við at flyta fyrisitingina hjá kommununi úr mongu bygningunum í miðbýnum og út í Sjóvinnuhúsið, verða atlit tikin til ynskini hjá bæði Tórshavnar kommunu og Fróðskaparsetrinum.

Tórshavnar kommuna eigur 40 prosent av bygninginum og økinum á Frælsinum, og landið eigur hini 60 prosentini. Harumframt eigur Tórshavnar kommuna alla lon 4, ið er sambygd restina av bygningunum á Frælsinum.

Í eini avtalu, ið samstundis er ein makaskiftisavtala, er ætlanin at lata landinum ognarrættin á teimum 40 prosentunum av samognini á Frælsinum umframt alla lon 4, móti at kommunan fær gamla studentaskúlabygningin í Hoydølum, og at kommunan samstundis gerst leys av einum gávulyfti, ið Tórshavnar býráð í 1990 gav Fróðskaparsetrinum um at lata lendi til víddar umleið 50.000 fermetrar til nýtt Fróðskaparsetur í Marknagili.

Avtalan inniber somuleiðis, at Fróðskaparsetrið fer úr leigumálinum í Sjóvinnuhúsinum skjótast gjørligt og í seinasta lagi við ársenda 2024.

Fíggjarnevndin samtyki í morgun eitt tilmæli um at taka undir við fyriliggjandi uppskoti til prinsippavtalu millum kommununa og landsstýrið. Hetta varð somuleiðis einmælt samtykt av býráðnum í kvøld.

Tíðindaskriv frá Tórshavnar kommunu

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juni 2022

Nærkast 1800 borgarum í Tvøroyrar kommunu

16 fólk fleiri búgva í kommununi í mun til somu tíð í fjør

(Mynd: Tvøroyrar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Fólkatalið í Tvøroyrar kommunu er í dag 1.783 í mun til 1.766 fyri júst einum ári síðan, svarandi til ein vøkstur á 16 fólk ella umleið 1 prosent.

Tað skrivar Tvøroyrar kommuna á heimasíðuni.

Í longri tíð hevur fólkatalið í kommununi gingið rætta vegin, og hevur verið støðugur vøkstur síðan 1. desember 2019, tá 1.703 borgarar vóru í kommununi. Í dag eru 80 fleiri borgarar enn tá. Hetta svarar til ein vøkstur upp á uml. 4,6 prosent í fólkatalinum.

Tað nærkast fólkatalinum frá 2004, sama dato, tá 1.787 fólk búðu í kommununi. 

- Annars skulu vit heilt aftur til 1994 fyri at finna nevnivert fleiri fólk, júst sama dato. Tá vóru 1.864 fólk í kommununi, verður sagt.

Fólkatølini seinastu 12 mánaðirnar í kommununum í Suðuroynni sær soleiðis út (fyrra talið er 24. juni 2021 og tað seinna er 24. juni 2022)

Fámjin 83/81 = -2
Hov 103/104 = +1
Hvalba 680/669 =-11
Porkeri 328/330 =+2
Sumba 359/347 = -12
Tvøroyri 1769/1782 = +17
Vágur 1362/1361 = -1

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2022

Tórshavnar kommuna yvirtekur fleiri landsvegastrekki

Heðin Mortensen, borgarstjóri og Sigurd Lamhauge, stjóri á Landsverk, undirskrivaðu avtaluna í vikuni

(Mynd. Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Heðin Mortensen, borgarstjóri í Tórshavnar kommunu, og Sigurd Lamhauge, stjóri á Landsverk, undirskrivaðu mánamorgunin avtalu um avhandan av landsvegum.

Tórshavnar kommuna hevur nevniliga gjørt eina avtalu við Landsverk um at yvirtaka fleiri landsvegateinar – eitt nú Hvítanesvegin, Kúrdalsveg, part av Oyggjavegnum og part av Velbastaðvegnum.

Hvítanesvegurin verður yvirtikin frá vegamótinum við Eystara Ringveg og til nýggju rundkoyringina til Eysturoyartunnilin, góðar tríggjar kilometrar. Samstundis verður vegastubbin oman til rulluportrið á Hvítanesi eisini yvirtikin.

Kúrdalsvegur frá Hvítanesvegnum og oman í túnið við gomlu Royndarstøðina í Hoyvík verður yvirtikin. Somuleiðis verður Oyggjarvegurin fra vegamótinum Vestari Ringvegur og til íbindingina við Hotel Føroyar yvirtikin. Tað sama er galdandi fyri Velbastaðvegin, frá vegamótinum við Marknagilsvegin og niðan til rulluportrið við Norðasta Horn.

Orsøkirnar til slíkar yvirtøkur koma oftast, tá talan er um býarvøkstur, og nú kommunan yvirtekur hesar vegir verða samstundis fleiri øki atkomulig fyri býarvøkstri, bæði tá talan er um bústaðabygging, vinnuøki og eitt nu parkeringsøki, skrivar Tórshavnar kommuna.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juni 2022

Føroyskt sum annaðmál: 26 tilflytarar fingu prógv

Talan er um tríggjar flokkar á Tórshavnar Kvøldskúla, og eru flokkarnir á stigi eitt, tvey og trý

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Fríggjadagin fingu 26 tilflytarar prógv í føroyskum sum annaðmál. Talan er um tríggjar flokkar á Tórshavnar Kvøldskúla, og eru flokkarnir á stigi eitt, tvey og trý.

Undirvísarar hava verið Anna M. Hentze, Petra Olsen, Ragnhild Olsen, Jóna Kristin Thomsen og Vár Haraldsen.

Í sambandi við próvhandanina varð skipað fyri hugnaligari samkomu og hátíðarløtu á Kvøldskúlanum, har Jógvan Sørin Hansen, skúlaleiðari, handaði næmingunum prógvið.

Tórshavnar Kvøldskúli hevur í fleiri ár skipað fyri miðvísari frálæru í føroyskum fyri tilflytarar, og higartil hava fleiri enn 100 næmingar verið umvegis skipanina og lokið prógv.

Hetta hevur sera stóran týdning, sigur Jógvan Sørin Hansen, skúlaleiðari á Tórshavnar Kvøldskúla.

Í røðu sínari legði hann dent á týdningin, sum mál og málførleikar hava til tess at røkka endamálinum um góða integratión. Eisini minti hann á týdningin tað hevur at tosa við tilflytarar á føroyskum.

Tað er stundum ein avbjóðing hjá tilflytarum at fáa arbeiði og undirvísing at ganga hond í hond, men førleikin í føroyskum hevur týdning og ágóðar, bæði fyri tilflytaran og fyri arbeiðsgevaran.

Føroyskt sum annaðmál er skipað í tøttum samstarvi millum Tórshavnar Kvøldskúla, Mentamálaráðið og Undirvísingarstýrið. Undirvísingin er skipað í trimum sigum eftir evropeiska CEFR-stiganum. Tað merkir í stuttum, at útbúgvingin er førleikamennandi og gevur atgongd til víðari lestur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juni 2022

Nýggi parturin av kirkjugarðinum í Vági vígdur

Nýggi parturin, sum varð vígdur leygrmorgunin, hevur pláss til 720 gravir

(Mynd: Vágs kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Farna leygarmorgun varð nýggi parturin av kirkjugarðinum í Vági vígdur.

Tað var Patrick de Neergaard, prestur, sum vígdi kirkjugarðin.

Siður er, at tað verður gingið tríggjar ferðir runt um tann partin, sum verður vígdur, meðan sungið verður. Aftaná túrarnar runt um kirkjugarðin, læs presturin Sl. 90,1-4 og fyrra bræv Paulusar ápostuls til Korintmanna 15,1-2a og 3-4 og 19-22 og 40-44a og 49 og 53-57, skrivar Vágs kommuna.

Nýggi kirkjurgarður, sum hann verður róptur, bleiv vígdur í 1970 og aftur í 2009, hevði hann bert nøkur fá gravarpláss eftir.

Jón Vilhelm, gravari, sigur, at 730 gravir eru grivnar í nýggja kirkjugarði, og tann parturin, sum bleiv vígdur herfyri, hevur pláss til 720 gravir.

(Mynd: Vágs kommuna)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juni 2022

Tíðargrein: Ein dapur og tungur túrur

Í hálvanannan tíma hoyrdu vit part av líðingarsøgu jødanna, meðan vit gingu gjøgnum søgufyltu hølini. Túrurin kendist langur og nívandi og situr enn, meðan eg skrivi hesa heilsan

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Jenis av Rana

Hendan greinin er partur av røð av tíðargreinum, sum formenninir í politisku flokkunum skriva á Portalinum næstu tíðina

—

Túrurin kendist langur og nívandi og situr enn, meðan eg skrivi hesa heilsan, festur í huga og sinnið. Hann byrjaði h. 26. mei, kl. 14.00 , saman við vinum og starvsfólkum. Í 1½ tíma hoyrdu vit part av líðingarsøgu jødanna, meðan vit gingu gjøgnum søgufyltu hølini. Hann endaði 1½ seinni, tá eg, Føroya fólks vegna, legði ein krans í Yad Vashem minnishøllini til minnis um teir 6 mió. jødar, ið vórðu dripnir undir seinna veraldarbardaga.

Tá vegvísarin segði søguna um pólska pápan og sonin, tørvaði mær eitt time- out. Tað eydnaðist hesum pápanum at senda 5-6 ára gamla sonin í tryggleika í Onglandi. Eftir teir báðar er varðveitt samskifti, m.a. brøv og tekningar. Men sambandið millum faðir og son endaði bráddliga. Kanningar vísa, at hetta hendi, tá pápin og rørslutarnaða mamma hansara, sum hann ikki vildi rýma frá, vórðu send til eina av fyribeiningarlegunum.

Drongurin kom í kærleiksfullar bretskar hendur og er enn á lívi. Hann býr tætt við Holocaust minnislundina.

Frásøgnirnar vóru nógvar- og nívandi. Sama var myrki túrurin gjøgnum minnistunlin fyri børnini, 1½ mió. í tali. Hesi fingu ikki fingu loyvi at verða fødd, tey vórðu miskunnarleyst myrd.

Er støðan broytt? 
Hava vit lært av søguni? Eru vit vorðin klókari? Meira eymjúk? Meira kærleiksfull? Vísa vit størri ábyrgd? Eru vit meira empatisk?

Lítið bendir á at so er- heldur tvørturímóti!

Árliga verða fleiri enn 50 mió. børn noktaði rættin til lív. Tey verða dripin í móðurlívi. Miskunnarleyst ”loysir” man sokallaðar trupulleikar á mest brutala og eirindaleysa hátt, hugsast kann. Deyðin, heldur enn loysn á veruliga trupulleikanum, verður dagliga valdur í flestu heilsuverkum heimsins.

Hvønn dag doyggja børn og vaksin í túsundatali av svongd og sjúkum, hóast bæði matur og heilivágur er til okkum øll. Raðfesting er eitt av dagsins lyklaorðum, men á hesum økjunum ræður kynisman.

Og so seint sum h. 24. februar byrjaði enn eitt oyðandi kríggj mitt í hjartanum av Europa. Eitt kríggj, sum spreiðir vónloysi, ótta, sorg og oyðing, og sum dagliga drepur eitt ótal av ósekum menniskjum- mitt í sokallaða civiliseraða Europa.

Í frásøgn sínari um dagin, tá hann fer at sita í hásæti sínum, sigur Jesus við nøkur teirra, sum frammanfyri Hann standa:

”Komið higar til mín, … tí Eg var svangur, og tit góvu Mær at eta; Eg var tystur, og tit góvu Mær at drekka; Eg var fremmandur, og tit tóku ímóti Mær; Eg var nakin, og tit klæddu Meg; Eg var sjúkur, og tit vitjaðu Meg; Eg var í fangahúsi, og tit komu til Mín." Tá hesi spyrjandi líta at Honum, nágreinar Meistarin heilsan sína á hendan hátt: "Sanniliga, sigi Eg tykkum: Tað, sum tit hava gjørt einum av hesum minstu brøðrum Mínum, hava tit gjørt Mær!"

Vit kunnu verða fyrimyndir
Tá frásagnirnar um ræðuleikar Putins frættust, stóðu føroyingar øksl við øksl og mótmæltu. Vit rættu út hond móti teim óseku og líðandi. Vit veittu hjálp og bjóðaðu teim líðandi til landa. Leiðandi politikarar gloymdu kegl og stríð og valdu at ganga á odda í verjuni av mannaættini.

Skjótt eru fýra mánaðir farnir síðani krígsbyrjan, og ræðuleikarnir standa við og versna. Gævi vit sum fólk og tjóð, saman við vesturlendskum demokratium, megna at standa stinn móti oyðileggingunum, til friður aftur valdar á Balkan. Og til rætturin til lív verður tryggjaður øllum, frá gitnaði og til nátúrligt andlát.

Eisini her heima hjá okkum.

Jenis av Rana
Formaður Miðfloksins

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2022

"Fláffy United" hevur latið upp

Várframsýningin hjá Føroyskum Myndlistafólkum í ár leitar út móti mørkunum og grásonunum har nýggir hættir og nýggj úttrykk koma til sjóndar

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í gjár var fernisering av ársins Várframsýning á Listasavni Føroya. “Fláffy United” er heitið á framsýningini í ár. Tað er felagið Føroysk Myndlistafólk, ið skipar fyri. 

Felagið virkar fyri áhugamálum hjá føroyskum myndlistafólkum og hevur síðani 1990 skipað fyri eini sensureraðari várframsýning. Várframsýningin 2022 varð tó seinkað vegna umvælingar á Listasavni Føroya.

Tað stóð øllum í boði at senda verk inn til metingar. Úrvalsnevndin hevur valt út spennandi og fjølbroytt verk at sýna fram. Felags fyri verkini er, at tey víkja frá siðbundnu myndevnunum í føroyskari list.

- Vit leita út ímóti mørkunum og grásonunum. Har úti, sum tær grundleggjandi fortreytirnar hjá listini fáa sínar royndir, har nýggir hættir og nýggj úttrykk koma til sjóndar, siga fyrireikararnir um ársins várframsýning.

Úrvalsnevndin telur Tummas Jákup Thomsen, Bruno Mikael Eysturstein, Ólav Sverra Trónd Thorsteinsson og Ole Wich.

Við á framsýningini eru: Ole Wich, Tummas Jákup Thomsen, Bruno Mikael Eysturstein, /TRÖDL/ (Ólavur S. T. Thorsteinsson), Billa Jenny Jónleifsdóttir, Bjørk í Hoyvík og Sigga í Hoyvík, Edith Mørkøre, Erhard Jacobsen, Lív í Baianstovu, Vár Kyn, Alma á Lava, Ann Mari Dam, Elin Josefina Smith, Gwenaël Akira Helmsdal Carré, Harald Bjørgvin, Jana Jonhardsdóttir, Jón Sonni Jensen, Leivur Thomsen, Maria Smith, Oddfríður Marni Rasmussen, Rakel Helmsdal, Heðin Ziska Davidsen, Ragnhild Hjalmarsdóttir Højgaard og Brandur Patursson.

Framsýningin “Fláffy United” er opin til og við 20. juli.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2022

Trom fekk tvær gyltar dísar

Føroyska filmsrøðin fekk tvær virðislønir á Monte-Carlo Television Festival

Olaf Johannesen, Torfinnur Jákupsson, Maria Rich og Ulrich Thomsen við báðum dísunum (Mynd av Instagram)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Føroyska sjónvarpsrøðin Trom kundi fara heim við tveimum Golden Nymph-virðislønum úr Monte-Carlo Television Festival, ið júst hevur verið hildin.

Danski høvuðsleikarin Ulrich Thomsen varð heiðraður við gyltu dísini sum besti leikari, og so fekk føroyska sjónvarpsrøðin eisini serligu virðislønina “Jury Special Prize”.

Seks virðislønir verða latnar á Monte-Carlo Television Festival. Enska røðin “The Tourist” varð kosin besta sjónvarpsrøð og “best creation” meðan týski “Martha Liebermann” varð kosin besti filmur. Høvuðsleikarin í hesum filminum, Thekla Carola Wied, varð kosin besti kvinnuligi leikari. 

Torfinnur Jákupsson, Olaf Johannesen og Ulrich Thomsen hómast á aftaru røð aftan fyri Albert prins av Monako (Mynd av Instagram)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juni 2022

Tina í samstarv við kendan danskan tónleikara

Sungið verður á bæði donskum og føroyskum. Nýtt lag kom út í gjár

Thomas Buttenschøn og Tina Mellem

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Thomas Buttenschøn er ikki eitt nýtt navn á danska tónleikapallinum. Hann hevur seinastu árini útgivið fleri løg. Tina Mellemgaard, ella Tina Mellem, sum hon nú rópar seg, er nýggj.

Fyrstu ferð hoyvíkingurin veruliga gjørdi vart við seg, var til X Factor fyrr í ár, tá hon gjørdist nummar trý.

Nú hava tey bæði útgivið eitt lag saman. Og lagið er ikki bara á donskum, men eisini á føroyskum.

Heitið er “Hvorfor er det? - Hví er tað?”.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2022

- Nær fert tú at síggja teg sum eg?

Serlig ferðaframsýning hjá Randi Samsonsen byrjar í Miklagarði

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Mánadagin varð sjøtul settur á eina serstaka listaliga verkætlan, sum komandi tíðina verður at uppliva á ymsum almennum støðum í Havn.

Talan er um eina ferðaframsýning av standmyndum, sum byrjaði í Miklagarði í SMS. Heitið á framsýningini “When will you come to see you like I do?” stavar frá jazzlagnum “The Beauty of All Things” hjá Kurt Elling og Laurence Hobgood, ið snýr seg um vakurleikan í tilveruni, kærleikanum og menniskjanum.

Framsýndar verða fimm lutfalsliga stórar standmyndir, fleirlittar við heklaðari yvirflatu og organiskum, buglutum, trídimensjonalum skapum, sum í summum førum standa á beinum og kneysa um tveir metrar til hæddar.

Standmyndirnar eru bleytar og sýnast um somu tíð einfaldar og kompleksar, ítøkiligar og abstraktar, fjálgar og gátuførar. Tilfarið tykist banalt onkursvegna og minnir um barndóm og heklaðar grýtulappar samstundis sum verkini við sínum larmandi infunktionaliteti og monumentalu stødd heilt týðiliga eru annað og meira enn hugnalig.

Í staðin tykjast tey ágangandi og full av ósøgdum spurningum. Tilfarsliga snýr tað seg um vondina, tað taktila í heklingini, hvussu vit sansa tilfarið, hvussu okkara húð minnist heklaðu yvirflatuna. Tilfarið er eisini hugsað sum mótsetningur til alt annað massaframleitt tilfar inni í matvøruhandlinum, ið fyri tað mesta er papp, plastikk og metal.

Randi Samsonsen

Við at seta verkini inn í ein matvøruhandil og onnur støð, sum vit ikki sambinda við nakað listaligt, vónar listakvinnan at fáa okkum at steðga á og at bróta okkum av í okkara automathugsan, tá vit keypa inn. Talan er ikki um eitt politiskt kapitalismumótmæli sum so, og kortini gevur tilfarið hugsamband við tey politisku, antimaterialistisku sjeytiárini. Listakvinnan missir eitt sindur av stýringini á sínum verkum, tá tey verða sett inn í eitt høli, sum einki hevur við list at gera, har tað ikki ber til at stuðla seg upp móti einum listaligum umhvørvi ella teimum ritualum, sum merkja hetta umhvørvið.

At missa stýringina er ikki so galið sambært Randi Samsonsen; av hesum lærir hon hvat verkini, áskoðarin og hon sjálv megna og hetta er eitt befríilsi, heldur hon. Sama slag av opinleika hómast í heitinum, “Nær fert tú at síggja teg sum eg?” Hetta er ein opin spurningar, ið kann ganga fleiri vegir, antin tað er ein filosofiskur tilveruspurningur ella áskoðarin, ið spyr standmyndina, ella tað er standmyndin, sum spyr áskoðaran.

Komandi tíðina fer framsýningin at stinga seg upp ymsastaðni, har tú ikki væntar at síggja hana, men hon byrjaði í Miklagarði í dag. Kurator er Kinna Poulsen. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juni 2022

Mentanarhøllin á Eiði eitur nú Kolshøll

Umframt nýtt navn, hevur høllin eisini fingið nýtt búmerki – Eiðis kommuna skrivaði út navna- og búmerkjakapping í apríl, og Johan M. Thorsteinsson átti vinnandi uppskotið

(Mynd: eidi.fo)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Mentanarhøllin á Eiði hevur nú fingið nýtt búmerki – og nú eitur hon Kolshøll.

Hetta varð avdúkað á almennum tiltaki í høllini hósdagin.

Í apríl skrivaði kommunan út navna- og búmerkjakapping, og Trivnaðarnevndin í Eiðis kommunu metti, at navnið Kolshøll var sera hóskandi, tá hugsað verður um nærumhvørvið, og var hetta ein av orsøkunum til, at tey valdu júst hetta navnið og búmerkið, sambært heimasíðuni hjá Eiðis kommunu.

Tað var Johan M. Thorsteinsson, sum átti vinnandi uppskotið.

Um búmerkið verður greitt soleiðis frá:

– Búmerkið hevur fýra eyðkenni. Ovari trýhyrningurin ímyndar ein koll. Umhvarvið av rútskapaða rætthyrninginum ímyndar ein glugga. Ljósu linjurnar ímynda vesturskinið og kastljós (spotlight). Eisini eru áskoðarapallur og trin ímyndaði.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juni 2022

Kathrina Skarðsá fekk Blixen-heiðurslønina

Fekk heiðurslønina fyri at hava myndprýtt ársins barnabók í Danmark

Kathrina Skarðsá til høgru saman við rithøvundanum

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Ein av myndprýðarunum hjá Bókadeild Føroya Lærarafelags fekk um vikuskiftið donsku Blixen -heiðurslønina fyri Ársins barnabók við barnabókini “Slimfjorden”. Sarah Lang Andersen hevur skrivað bókina, og Kathrina Skarðsá hevur myndprýtt.

Forlagið Vild Maskine gav Slimfjorden út í 2021.

Blixen-heiðurslønin hevur til endamál at heiðra bókmentunum, og handar í alt 15 heiðurslønir fyri alt innan bókmentir. Stóra tiltakið varð hildið í Store Vega í Keypmannahavn 18. juni.

Dómsnevndin sigur, at “Slimfjorden” er ein livandi og gandakend søga um vinalag og um at vera eitt eitt sindur serligt og nørdut barn. Flúrglógvandi hvalspýggjurnar úr glasi lýsa í tekningunum hjá Kathrinu niður yvir høvuðspersónin um náttina.

Kathrina Skarðsá er føroyingur/dani, fødd í 1984 í Aarhus, og búsitandi á Vesterbro í Keypmannahavn. Hon hevur m.a. myndprýtt Marin-bøkurnar hjá Ingun Christensen, Kjarr hjá Rakel Helmsdal og Alvu og Lias hjá Elsubeth M. Fossádal.

Ein nýggj bók um Alvu og Lias kemur í august, sum Kathrina eisini hevur myndprýtt. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juni 2022

Nýggjar bøkur frá bókadeildini henda mánaðin

Bókadeildin gevur út sjey bøkur í ársins fjórða bókaumfari! Les meira um bøkurnar...

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Mumisa 1, 2, 3 Buggilingabók
Tel úr 1 upp í 10 við hesi flottu faldibókini. Hetta er ein frálík teljibók við mótsetningslitum og nógvum mynstrum og skapum.

Figurar og myndprýðingar eru upprunaverk hjá Tove Jansson.

Bókin er ein faldibók, 10 bls. og til tey umleið 0-1 ára gomlu.

Grøni kavbáturin hjá abbastabba 
Eitt gandakent ævintýr, sum heimskendi tónleikarin, Paul McCartney, hevur skrivað.

“Góði lesari,

Dámar tær ævintýr? Eg eiti Edward Marshall, eldri. Men abbabørnini kalla meg abbastabba, og tey eru elskulingarnir hjá mær – Lucy, Tom, Emma og Bob. Tað
besta, vit vita, er at fara á heilt serligar ævintýraferðir saman. Og hetta er søgan um okkara ferð at finna ein heilt serligan ævintýrara. Kom við okkum á
ævintýraferð! Bestu heilsanir, Abbistabbi”

Paul McCartney skrivaði og Kathryn Durst myndprýddi.

Niels Jákup Thomsen týddi úr enskum.

Bókin er innbundin, 30 bls. og til tey uml. 2-4 ára gomlu.

Eg elski teg longu í morgin
Einki er sum fyrr, tá lítlibeiggi kemur. Mamma fær ikki sitið undir Magnusi longur. Og lítlibeiggi dugir so illa at spæla. Magnus leingist til Fyrr. Tað vísir seg, at tað eru
tað fleiri, sum gera. Ein omma til dømis. Saman fara tey á ævintýrferð.

Ein søga um systkinakærleika, sum sleppur at vaksa í síni egnu ferð.

Moni Nilsson skrivaði, og Katarina Strömgård myndprýddi. Julia Rutt Petersen týddi úr svenskum.

Bókin er innbundin, 46 bls. og til tey uml. 5-6 ára gomlu.

Rimmarveitslan
Lítli Ámundur arbeiðir í stóra køkinum hjá Ludbert hertoga.

Uppgáva hansara er at fóðra grísunum við tí, sum loypur av á borðinum hjá hertoganum. Og tað eru nógvar restir. Ottilia, yngsta dóttir hertogan, orkar ikki alt oyðslið og levnaðin á slottinum. Ein dagin ger Ludbert hertogi av at skipa fyri eini rimmarveitslu - eini veitslu, sum skal vara í tríggjar dagar við hópin av mati og drykkjuvørum og veitsluklæddum gestum frá nær og fjar.

Sara Bergmark Elfgren skrivaði, og Emil Maxén myndprýddi. Sigrið Jógvansdóttir Hansen týddi úr svenskum.

Bókin er innbundin, 142 bls. og til tey uml. 7-9 ára gomlu.

Rænd – Stórveldsins arvingar 1
Alice og Elias búgva saman við foreldrunum í einum býlingi uttan fyri Uppsala. Eitt kvøldið hvørvur mamman, og løgreglan tekur pápan og misteinkir hann fyri at hava okkurt við tað at gera. Alice og Elias fara út í Lunsenskógin at leita eftir mammuni, men tey finna nakað heilt annað. Har úti hitta tey Brock, ein azkalor frá rúmdarskipinum Kvirruni, sum leitar eftir einari av manningini, sum er horvin. Tað vísir seg skjótt, at Brock og systkini hava ein felags fígginda.

Rænd er fyrsti parturin í framtíðarsøgurøðini Stórveldisins arvingar. Ein rúmdarsøga, sum inniheldur bæði litrík undurverk og myrkar gátur, ferðmikil ævintýr og óhugnalig møti við tað ókenda.

Oskar Källner skrivaði, og Karl Johnsson myndprýddi. Tóri Rasmussen týddi úr svenskum.

Bókin er heft, 70 bls. og til tey uml. 10-12 ára gomlu.

Jarnrósan – Stórveldsins arvingar 2
Alice og Elias ferðast gjøgnum stjørnubreytina saman við manningini umborð á rúmdarfarinum Kvirruni. Tey leita eftir tí kraoaraskipinum, har mamma teirra verður hildin til fanga.

Á rúmdarstøðini Jarnrósuni eydnast tað teimum at finna fíggindaskipið. Trupulleikin er bara, at hundraðtals kraoarakrígsmenn verja tað. Elias og Alice vilja kortini gera alt fyri at bjarga mammuni.

Tey gera eina bjargingarætlan og eru væl í gongd við at seta hana í verk, tá alt knappliga verður vent á høvdið …

Jarnrósan er annar partur í framtíðarsøgurøðini Stórveldisins arvingar. Ein rúmdarsøga, sum inniheldur bæði litrík undurverk og myrkar gátur, ferðmikil ævintýr og óhugnalig møti við tað ókenda.

Oskar Källner skrivaði, og Karl Johnsson myndprýddi. Tóri Rasmussen týddi úr svenskum.

Bókin er heft, 76 bls. og til tey uml. 10-12 ára gomlu.

Álit – Karanabreytin II
Saga er farin til gongustjørnuna Kamenia, har Almaz fúrsti ræður fyri borgum, og saman við henni eru omman og sendiboðið frá Samveldinum. Tey koma við boðunum um dómin hjá Tí ovasta Sirklinum til ráðandi fúrstan: Gevst við hersetingini av Hvítoynni, ella verður tú revsaður. Tíverri gongst ikki eftir ætlan, fúrstarnir eru fíggindaliga sinnaðir, og Saga flýggjar við lívinum í vanda á einari fremmandari gongustjørnu. Er tað nakar av teimum trúføstu tænarunum hjá fúrstunum, ið vil hjálpa henni? Og ber til hjá henni at fáa samband við tann einasta persónin á Kamenia, sum hon hevur álit á: Illarion, sonin hjá Almaz fúrsta?

ÁLIT er onnur bókin í science-fiction røðini hjá Ceciliu Eken um styrki og veikleika, tað góða og tað ónda í menniskjum, stríð um vald, svikaráð og kærleika.

Cecilie Eken skrivaði, og Laura Mary týddi úr donskum.

Bókin er heft, 128 bls. og til tey, sum eru 13 ár og eldri.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2022

Ukraina samtykt at avmarka russiskt mentanartilfar

Tað verður m.a. bannað at innflyta bøkur, sum eru prentaðar í Russlandi, Hvítarusslandi og hersettum ukrainskum øki, og skulu russiskar bøkur innflytast úr øðrum londum, krevst serligt loyvi

Ukrainski forsetin, Volodymyr Zelenskyj skal undirskriva lógirnar, áðrenn tær kunnu koma í gildi (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Sunnudagin samtykti ukrainska tjóðartingið tvær lógir, sum skulu avmarka útflýggjan av russiskum bókum og tónleiki.

Eina lógin ger tað ólógligt at prenta bøkur hjá russiskum ríkisborgarum, uttan so at hesir siga russiska ríkisborgaraskapin frá sær og fáa sær ukrainskan ríkisborgaraskap. Hetta verður tó bert galdandi fyri tey, sum høvdu russiskan ríkisborgaraskap eftir Sovjetsamveldið fall í 1991.

Eisini verður bannað at innflyta bøkur, sum eru prentaðar í Russlandi, Hvítarusslandi og hersettum ukrainskum øki við tí fyri eyga at selja tær. Tað verður eisini neyðugt við serligum loyvi fyri at innflyta bøkur á russiskum aðrastaðni frá.

Hin lógin loyvir ikki russiskum ríkisborgarum, sum hava fingið russiskan ríkisborgaraskap eftir 1991, at spæla tónleik í miðlum ella í almennu ferðsluni. Eisini skal meira av tilfarinum í sjónvarpi og útvarpi vera á ukrainskum.

Endamálið við hesum lógunum er at slíta mentanarliga sambandið millum Russland og Ukraina í kjalarvørrinum á russisku innrásini, skrivar Reuters.

Áðrenn hesar lógir kunnu koma í gildi, skal ukrainski forsetin, Volodymyr Zelenskyj undirskriva tær.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juni 2022

Generalur: Finnland er til reiðar, um Russland loypur á

Norðurlendski grannin hjá Russlandi hevur fyrireikað seg uppá eitt russiskt álop í áratíggju, sigur Timo Kivinen, hægstráðandi í finska herinum

Timo Kivinen generalur (Mynd: Reuters)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Finnland er til reiðar at verja seg, um Russland loypur á, sigur Timo Kivinen generalur, hægstráðandi í finska herinum.

Finnland, sum er granni hjá Russlandi, hevur fyrireikað seg uppá eitt russiskt álop í áratíggju, og hevur landið uppbygt eina stóra vápnagoymslu. Eisini eru finnar, sum tvær ferðir vóru í kríggj við Russlandi í 1940unum, motiveraðir at stríðast móti Russlandi, sigur hann sambært Reuters.

– Vit hava ment okkara hernaðarverju fyri júst hetta slagið av kríggi, sum gongur fyri seg (í Ukraina), sigur Kivinen.

Hann leggur afturat, at Finnland, eins og Ukraina, fer at vera ein sterkur mótstøðumaður hjá Russlandi.

Finnland roynir í løtuni at gerast partur av verjusamgonguni Nato.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2022

B.T. gevst sum blað

Frá á nýggjárinum kann danska avísin bert síggjast talgilt

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Frá á nýggjárinum verður tað ikki longur møguligt at lesa donsku avísina B.T. í pappírsútgávu.

Tá verður avísin talgilt burturav, upplýsir miðlafyritøkan Berlingske Media í tíðindaskrivi í vikuni.

Tá tey seinastu haldini ganga út á nýggjárinum verður B.T. ein 100 prosent talgild ókeypis miðil, fíggjaður av lýsingum, skrivar Berlingske Media í tíðindaskrivinum.

B.T. letur eisini aftur sínar redaksjónir í býunum Aarhus, Odense og Aalborg og frá nú í summar kemur blaðið bert í einari landsdekkandi útgávu.

Avgerðin um at gerast 100 prosent talgilt og at lata aftur blaðdeildirnar í stórbýunum merkir, at um 10 fólk, herav fýra journalistar missa starv sítt.

Jonas Kuld Rathje, blaðstjóri, hevur í sama viðfangið boðað frá, at han ynskir at verða loystur úr starvinum, skrivar dr.dk.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juni 2022

Vinstraaktivistur skal stýra Kolumbia

Fyrrverandi gerilja-limurin Gustavo Petro vann forsetavalið – Kolumbia fær ein vinstra-forseta fyri fyrstu ferð í landins støðu

Vinnararnir av forsetavalinum í Kolumbia, Gustavo Petro og Francia Márquez (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Annað umfar av forsetavalinum í Kolumbia gjørdist spennandi. Valevnið hjá vinstraveinginum, Gustavo Petro, vann á høgrapopulistinum Rodolfo Hernandez eftir lyfti um at seta inn móti ójavnanum í landinum.

Við 50,4 prosentum av atkvøðunum vann fyrrverandi uppreistrarmaðurin, Gustavo Petro, og Komumbia fær sostatt ein forseta frá vinstraveinginum fyri fyrstu ferð í landsins søgu.

Umboðið hjá høgraveinginum, vinnulívsmaðurin, Rodolfo Hernandes, sum ofta hevur verið sammettur við Donald Trump, fekk 47,3 prosent av atkvøðunum.

Sostatt loysti tað seg hjá Petro at lova minni ójavna í landinum, har 40 prosent av fólkinum livir í onkrum slag av fátækradømi.

- Frá í dag henda broytingar í Kolumbia. Rættiligar broytingar, ið vendir móti okkara máli: Kærleikans politikki... at skilja hvønn annan og tosa saman, segði Petro tá valúrslitið var greitt.

(Mynd: EPA)

Gerilja-akrivistur

Petro er 62 ára gamal, og fyrrverandi borgarstjóri í Bogotá.

Einaferð var hann partur í M-19 geriljuni, og í Kolumbia nógv, sum binda allan vinstraveingin til vápnaðu stríðini, ið hava rakt landið.

Geriljabakgrundin sá eisini út til at skula leggja honum forðingar hesaferð. Hetta var triðja ferðin, at Petro stillaði upp til forsetaval.

Hann skal nú leiða eitt land, sum roynir at vinna seg framaftur búskaparliga eftir koronufarsóttina, sum stríðist við vaksandi narkokriminalitet og einum djúpum illvilja móti politiska valdinum.

Eygleiðarar ávara móti, at landsins búskapur kann støðga, um so er, at tað ikki eydnast Petro at fáa samstarv í lag við síni politisku mótstøðufólk, skrivar finska kringvarpið.

(Mynd: EPA)

Svartur kvinnuligur varaforseti

Tað er ikki bara framgongdin hjá vinstraveinginum, ið er søgulig. Fyri fyrstu ferð í søgu Kolumbia, fær landið eisini eina svarta kvinnu sum varaforseta.

Tað er umhvørvisstríðskvinnan og feministurin, Francia Márquez, ið verður varaforseti.

- Stóra avbjóðingin, vit allir kolumbiarar standa fyri, er sáttargerð. Tíðin er komin at byggja frið. Frið, ið gevur sosialt rættvísi, segði Márquez.

Undir valstríðinum hevur hon verið fyri fleiri hóttanum, skrivar yle.fi.

Tíggju prosent av teimum gott 50 milliónunum í landinum siga seg vera av afrikanskum uppruna.

Uppteljingin vísir, at Gustavo Petro fekk 700.000 fleiri atkvøður enn Rodolfo Hernandez, sum viðgekk tapið á einum uppslagi á Facebook.

- Eg vóni, at Gustavo Petro veit, hvussu landið skal stýrast og er trúgvur móti sínum lyftum um at stríðast móti korrupsjón, skrivaði hann.

Sitandi forsetin í landinum, Ivan Duque, stillaði ikki upp til forsetavalið hesaferð. Hann er í dag sera illa umtóktur í Kolumbia.

Fátækradømi og inflasjón hevur verið høvuðsmál í valstríðnum.

Valið var eisini ávirkað av harðskapi. Forsetavalevnini fingu í fleiri førum drápshóttanir undir fyrsta valumfari.

Undir fyrsta umfari síðst í mai fekk einki av valevnunum yvir helmingin av atkvøðunum, og tí skuldi eitt nýtt umfar til.

Politiskur harðskapur er ikki eitt ókent fyribrigdi. Fimm forsetavalevni eru dripin gjøgnum 1900-talið, skrivar yle.fi við Reyters, AFP og AP sum keldurm.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juni 2022

Friðarheiðurslønin seld fyri at hjálpa ukrainskum børnum

Blaðstjórin á russiska blaðnum, Novaya Gazeta, hevur selt Nobel-virðislønina á uppboði fyri yvir hundrað milliónir dollarar

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í 2021 vann russiski journalisturin og blaðstjórin á blaðnum Novaya Gazeta, Dmitrij Muratov, friðarheiðursløn Nobel’s fyri sínar royndir at verja talufrælsið í landinum.

Nú hevur Muratov selt prógvið, sjálva gullmyntina frá Nobel, fyri 103,5 milliónir dollarar, svarandi til góðar 732 milliónir krónur.

Franska AFP tíðindastovan skrivar, at upphæddin fer til børn í Ukraina.

Muratov segði í sambandi við uppboðssøluna, at hann ynskir at hjálpa ‘friðarligum flóttum og særdum og sjúkum børnum, ið hava brúk fyri viðgerð’, skrivar dr.dk. 

Dmitrij Muratov (Mynd: EPA)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juni 2022