Hava sett gongd á whiskyframleiðslu í Vestmanna

Eisini er barr latin upp í distillarínum

(Mynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Seinnapartin í gjár var móttøka inni á Fjørð í Vestmanna í sambandi við at Faer Isles Distillery setti whiskyframleiðsluna í gongd.

Faer Isles Distillery hevur farna árið framleitt akvavitt, ginn og vodka. Ímeðan hava teir arbeitt við at seta up nýggja whisky framleiðsluútgerð, herundir tveir koparketlar á ávikavist 5.000 og 3.600 litrar.

Nú var løtan komin til at seta gongd á whiskyframleiðsluna. Samstundis er ein barr og móttøka latin upp á distillarínum.

Les eisini: Whisky úr Føroyum - helst við serligum ráka

Ólavur Frederiksen tók myndirnar

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. Jan 2023

Keyptu Power fyri at koma nærri brúkaranum

Í mars 1995 byrjaði Elding sítt virksemi í SMS, tá Majbritt E. Winther og Mads Andreas Winther stovnaðu handilin. Nú er Elding aftur at síggja í SMS

Mads Andreas Winther stovnaði saman við konuni Majbritt E. Winther Elding í 1995 (Mynd: Elding)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Lang bíðirøð var í SMS fyrrapartin tá Elding læt nýggjan handil upp, har sum Power hevur verið frammanundan.

Lang røð av fólki sum ynsktu at gera sær dælt av góðu upplatingartilboðunum (Mynd: Birgir Waag Høgnesen)

Men hetta er ikki fyrstu ferð, at Elding er í SMS, tí í grundini byrjaðu Majbritt E. Winther og Mads Andreas Winther í mars 1995 við Elding í nettupp SMS. 

- Tað var uppi á loftinum, har sum Power var. Ja, um vit skulu vera heilt neyv, so er tað faktisk har, sum dustsúgvararnir hjá Power stóðu, sigur Levi Winther, virkisstjóri hjá Elding-handlunum, í grein á sms.fo.

Tað gjørdust í fyrstu atløgu bara tíggju ár í SMS. Elding fór út í 2005, og flutti inn í Miðlon. Nú nærum tvey áratíggju seinni er Elding aftur at síggja í SMS.

Góða plaseringin í SMS er fremsta orsøkin til keypið.

- Vit keyptu Power fyri at koma nærri brúkaranum. Tað er ein prestiga at vera í SMS, tí hetta er mest vitjaða staðið í landinum og ein stórur kundaskari. Tí er tað bæði spennandi og mennandi at vera aftur, sigur Levi Winther.

Herman Winther og Levi Winther, virkisstjórar í Elding, og Høgni Zachariasen, fyrrverandi stjóri í Power

Tað var 29. august at sølan var fráboðað alment, og at Elding yvirtók Power í SMS. Kappingarráðið góðtók yvirtøkuna, millum annað tí, at uttan mun til um yvirtøkan varð noktað ella góðkend, hevði virksemið hjá Power Føroyar steðgað 1. januar 2023.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. Jan 2023

Lív trýstir á bremsurnar

Stór íbúðarverkætlan í miðbýnum hevur fingið eitt skot fyri bógvin. Tryggingarfelagið Lív vil ikki longur vera við

(Mynd: Dimma.fo)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Stóra íbúðaverkætlanin í miðbýnum í Havn, har ætlanin var at byggja 35 íbúðir umframt handilshøli og parkeringskjallara, har sum bakaríið hjá Frants Restorff og har sum gamli sjúkrakassin helt til, hevur fingið eitt skot fyri bógvin.

Ætlanin var at HVT, sum er gamla Húsavarðartænastan, skuldi byggja , og tryggingarfelagið Lív skuldi keypa íbúððirnar.

Jan Jacobsen, stjóri í Lív, váttar fyri Frihedsbrevet.fo, at tey taka ein steðg, og sigur, at tað er støðan á fíggjarmarknaðinum seinasta hálva árið, sum er orsøkin til teirra broyttu støðu.

HVT arbeiðir tí við aðrari loysn, har íbúðirnar verða seldar til onkran annan.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2023

3.000 fólk aftrat í føroysku arbeiðsfjøldina seinastu fimm árini

Hetta tíðarskeiðið er vinnutíttleikin hjá monnum øktur úr 84,4 prosentum upp í 86,7 prosent, og úr 81,9 upp í 83 prosent hjá kvinnum

(Mynd: Shutterstock)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Av teimum knapt 38.700 fólkunum í Føroyum í aldrinum 15 til 74 ár eru sløk 32.900 í arbeiðsfjøldini, og gott 5.800 eru uttan fyri vinnu.

Vinnutíttleikin, ið er arbeiðsfjøldin í prosent av fólkatalinum, er 84,9 prosent fyri bæði kyn, skrivar Hagstovan.

Føroyska arbeiðsfjøldin er vaksin við áleið 3.000 fólkum seinastu fimm árini, ið svarar til ein vøkstur upp á 10 prosent. Vøksturin í fólkatalinum í sama aldursbólki hetta tíðarskeiðið var 2.800 fólk – átta prosent.

Hetta tíðarskeiðið er vinnutíttleikin hjá monnum øktur úr 84,4 prosent upp í 86,7 prosent, og úr 81,9 prosent upp í 83 prosent hjá kvinnum.

Vinnutíttleikin er nakað tann sami í ymisku pørtunum av meginøkinum, sum er Norðoya, Eysturoyar, Streymoyar og Vága øki, meðan hann er nakað væl lægri í suðurøkinum, sum er Sandoyarøkið og Suðuroy. Størsti vinnutíttleikin er í Suðurstreymoyar og Eysturoyar øki – knapt 87 prosent. Vinnutíttleikin er eitt vet minni í Norðoya, Norðstreymoyar og Vága øki – umleið 84 prosent. Síðan er eitt glopp aftur til Sandoyar og Suðuroyarøki – umleið 78 prosent.

Størsti lutfalsligi vøksturin síðstu fimm árini er í Eysturoyar, Vága og Suðurstreymoyar øki, meðan vinnutíttleikin í Sandoyar øki og Suðuroy er minkaður.

Verður hugt eftir muninum millum kynini, er vinnutíttleikin nærum javnstórur í Vága, Norðstreymoyar og Sandoyarøkinum, meðan vinnutíttleikin er nakað væl størri hjá mannfólkum enn konufólkum serliga í Norðoya, Eysturoyar og Suðuroyarøkinum, skrivar Hagstovan.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2023

Methøgir sethúsaprísir í 2022

Prísirnir á sethúsum og íbúðum kring landið vóru methøgir í 2022 hóast príslækking í seinnu helvt av árinum.

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hyggja vit eftir sethúsa- og íbúðarprísunum kring landið, so síggja vit, at 2022 er tað árið við hægst prísum, tó vóru sethúsaprísirnir í teimum smærri bygdunum hægri árið fyri. Hóast prísirnir hava sett met í 2022, er munur á fyrru og seinnu helvt av árinum, tí prísirnir vóru sum heild hægri í fyrru helvt av árinum samanborið við seinna hálvár.

Húsaprísirnir trýfaldaðir seinastu 20 árini

Sethúsaprísirnir eru hækkaðir nógv seinastu 20 árini. Hyggja vit til dømis eftir sethúsaprísunum í høvuðsstaðnum, so var miðalprísurin fyri eini sethús í 2002 1,3 milliónir krónur. Í 2022 var miðalprísurin 3,7 milliónir krónur. Miðalprísurin er sostatt næstan trýfaldaður millum 2002 og 2022.

Hendan gongdin er ikki bara galdandi fyri Havnina, tí hyggja vit eftir talvuni niðanfyri, so sæst nærum sama mynstur fyri gongdina kring alt landið.

Eisini síggja vit á talvuni, at tann bólkurin, sum hevur havt ta lutfalsligu størstu príshækkingina, eru íbúðir í høvuðsstaðnum. Miðalprísurin fyri íbúðir í høvuðsstaðnum er meira enn trýfaldaður seinastu 20 árini. 

2022 eisini merkt av afturgongd

Hóast prísirnir í 2022 hava verið methøgir, so hevur seinna hálvárið verið merkt av eini lítlari afturgongd. 

Sethúsaprísirnir eru sum heild lækkaðir eitt sindur, og tað sæst eisini, at húsini liggja longri á sølulistanum, áðrenn tey verða seld. Eisini sæst, at prísurin á stórum sethúsum, ið nógv skal gerast við, er lækkaður lutfalsliga meira seinastu mánaðirnar enn prísurin á teimum smærru, nýggju bústøðunum.

- Tað er  púra vanligt, at sveiggj eru á bústaðarmarknaðinum, og enn eru prísirnir á ognunum kring landið høgir. Gongdin seinastu árini hevur verið óvanliga góð – prísirnir á ognum kring alt landið eru hækkaðir lutfalsliga nógv og skjótt samanborið við onnur tíðarskeið. Nú er tann gongdin tó steðgað eitt sindur, og so leingi vit hava høga inflatión, hækkandi rentur og kríggj í Ukraina, kunnu vit vænta hendan stígin í gongdini, sum seinastu árini hevur verið merkt av óvanliga stórum príshækkingum, sigur Petur Mohr Niclasen, stjóri í Skyn.

Tíðindaskriv frá Skyn

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2023

Annika Olsen komin upp at hanga

Sigrun Gunnarsdóttir hevur málað málningin av Anniku Olsen, sum nú hongur í býráðssalinum í Havn

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Annika Olsen er nú komin upp at hanga í býráðssalinum millum hinar borgarstjórarnar í Tórshavnar kommunu.

Sigrun Gunnarsdóttir hevur málað, og hon handaði málningin herfyri.

- Haldi, at Sigrun er komin væl frá uppgávuni, og hevur hon sjálvsagt sett sitt sermerkta eyðkenni á málningin. Vit ána eisini spurvin koma undan vinstra herðablaði, sum symboliserar, at tað fer alt at ganga, og at ein meining er við øllum, og liljuna havi eg høgru meðin økslina, sum sýmboliserar vón, skrivar Annika Olsen á Facebook.

- Fari at takka Sigruni fyri gott samstarv og gott arbeiði, sigur Annika Olsen.

Annika Olsen var borgarstjóri í Tórshavnar kommunu frá 1. januar 2017 til 31. desember 2020.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. Jan 2023

Súsanna Olsen nýggjur býráðslimur í Havn

Ruth Vang, sum er landsstýriskvinna við fíggjarmálum, hevur biðið um farloyvi frá býráðnum

Súsanna Olsen (Mynd: Ingi Samuelsen)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Ruth Vang hevur boðað býráðnum frá, at tað berst henni frá at røkja starvi sum býráðslimur í Tórshavnar kommunu vegna starv sum landsstýriskvinna við fíggjarmálum.

Tískil verður tað Súsanna Olsen sum fer at røkja býráðsessin hjá Framsókn. Hon fekk næstflestar atkvøður á Framsóknarlistanum við 171 atkvøðum á kommunuvalinum í 2020.

Ruth Vang er landsstýriskvinna í fíggjarmálum (Mynd: Sverri Egholm)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. Jan 2023

Skálatrøð: 24 básar settir av til parkering í 2 tímar

Hetta ger Tórshavnar kommuna fyri at skapa parkeringsmøguleikar til tey, ið hava tørv á parkering í styttri tíð á Skálatrøð

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Til tess at skapa parkeringsmøguleikar til tey, ið hava tørv á parkering í styttri tíð á Skálatrøð, t.d. tá báturin skal eftirhyggjast, ella tá ein skal á matstovu, verður partur av parkeringsøkinum umskipaður.

Kommunan er nú farin undir at frámerkja 24 básar, sum skulu hava tíðaravmarkingina tveir tímar í staðin fyri átta tímar, sum er galdandi í løtuni.

Skálatrøð er ein teimum parkeringsplássunum í høvuðsstaðnum, sum verður mest nýtt.

Økið, ið verður broytt, er her frámerkt við við reyðum (Mynd: torshavn.fo)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2023

Myndakort frá fylgisveini nú á Kortal

Sum eina roynd, hevur Umhvørvisstovan nú lagt eina fylgisveinamynd av einum parti av landinum á kortal.fo. Myndin er tikin tann 1. juni 2022, og talan er um eitt øki, sum umfatar meginpartin av Suðurstreymi

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tað eru sjey ár síðani, at farið var undir at brúka dronumyndir í staðin fyri flogmyndir, av býum og bygdum. Fyrimunurin við at brúka dronur heldur enn flogfør var, at farast kundi undir flúgvingina beinanvegin tá veðrið var til vildar. Tá flogfør skuldu brúkast, kundi tað taka dagar áðrenn tey vóru tøk, og tá kundi veðrið lættliga broytast fleiri ferðir. Ein annar fyrimunurin við dronum er, at hóast skýggj, ber til at flúgva undir teimum.

Men tá farið verður uttan fyri bygd økir, eru víddirnar so stórar, at trupult er at brúka dronur. Nýggjastu myndirnar av óbygdum øki eru frá 2009, tá alt landið varð avmyndað við flogfari.

Nýggjasta tøkni eru háupploysiligar fylgisveinamyndir. Har flogmyndirnar frá 2009 høvdu eina upploysn upp á 40 cm, hava nýggju fylgisveinamyndirnar eina upploysn upp á 30 cm. Enn eru slíkar fylgisveinamyndir ikki tøkar fyri alt landið, men tá tær vera tað, helst einaferð í ár, er ætlanin eisini at leggja hesar á kortal.fo.

Fylgisveinamyndirnar stava frá fylgisveinunum Pleiades Neo, sum Airbus eigur. Talan er um í alt fýra fylgisveinar har tann fyrsti varð sendur í umferð 28. apríl 2021. Frástøðan frá jørðini er 620 kilometrar og geometriski neyvleikin liggur um 3½ metrar.

Fyri at síggja fylgisveinamyndina á Kortal velur tú Lag listan. Niðast í listanum setir tú flugubein út fyri “Fylgisveinamynd 2022”.

Tíðindaskriv frá Umhvørvisstovuni

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. Jan 2023

Enn ein kvinna avmyndað í skiftingarrúmi í Havn

Løgreglan váttar, at eitt starvsfólk í einari venjingarmiðstøð er skuldsett, og at málið nú verður kannað nærri

Løgreglan hevur enn eitt mál um blygdanarskemd á borðinum, har ein kvinna í Havn er avmyndað í skiftingarrúmi

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í síðstu viku skrivaðu vit, at løgreglan hevði eitt mál var um blygdanarskemd á borðinum. Hetta snúði seg um, at ein ung kvinna varnaðist, at hon varð filmað við einari telefon ígjøgnum eitt “glopp, sum var í hurðini í skiftingarrúminum” í einum handli í Havn. 

Løgreglan er í gongd við at kanna hetta málið og nú eisini eitt annað líknandi mál. Vaktleiðarin á løgreglustøðuni í Havn váttaði fyri Portalinum í vikuni, at eitt kanningararbeiði er í gongd, eftir at ein persónur hevur nýtt telefon at filma ella taka myndir inn í skiftirúmið hjá kvinnunum í einari venjingarmiðstøð í høvuðsstaðnum.

Sambært Frihedsbrevet.fo fór hendingin fram týsdagin, og skrivað verður, at talan var um eitt starvsfólk á staðnum.

Vit hava fingið váttan fyri, at talan er um eitt mál - sum er meldað - men løgreglan fær einki nærri sagt um tað beint nú. Tað ber sostatt ikki til at staðfesta, at nakar er skuldsettur fyri blygdanarskemd, men tó at hetta málið verður kannað nærri í løtuni.

Talan er sostatt um annað mál av slíkum slagi av blygdanarskemd uppá eina viku.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2023

Anna Maria Reinert Jensen sett sum skúlastjóri í Vestmanna skúla

52 ára gamla Anna Maria Reinert Jensen, sum síðsta skúlaárið hevur verið fyrstilærari í Kaldbaks skúla, byrjar í stjórastarvinum í Vestmanna 1. februar

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Landsstýrismaðurin við barna- og útbúgvingarmálum, Djóni Nolsøe Joensen, hevur sett Onnu Mariu Reinert Jensen í starvið sum skúlastjóri í Vestmanna skúla frá 1. februar 2023 at rokna.

Anna Maria Reinert Jensen er 52 ára gomul og býr í Hoyvík. Hon tók læraraprógv í 1994 og eftirútbúgving í námsfrøðiligari leiðslu í 2020. Harumframt hevur hon í 2021 tikið skeið á masterstigi í yvirskipaðari námsfrøðiligari leiðslu.

Anna Maria Reinert Jensen hevur drúgvar royndir innan skúlagátt. Hon hevur síðan 1996 undirvíst sum lærari í tveimum stórum skúlum í Havn, har hon hevur verið flokslærari øll árini, umframt at hon hevur verið toymisleiðari og leitt verkætlanir. Hetta síðsta skúlaárið hevur Anna Maria Reinert Jensen starvast sum fyrstilærari í Kaldbaks skúla.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2023

Átjan fingu prógv sum heilsurøktarar á Heilsuskúla Føroya

Trettan av hesum næmingunum hava bústað norðanfjørðs

Mynd: Suðurrás

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Hósdagin var prógvhandan á Heilsuskúla Føroya í Porkeri. 

Heimasíðan sudurras.fo skrivar, at 18 næmingar fingu prógv sum heilsurøktarar á Heilsuskúlanum.

Talan er um seytjan kvinnur og eitt mannfólk. 13 av næmingunum koma  "norðanífrá" - also ikki úr Suðuroynni.

Aftara rað frá vinstru: Olga Dys Hansen, Streymnes, Elisa Augustinussen, Vágur, Irdi Elisa Andreasen, Hósvík, Sonja Simonsen, Fuglafjørður, Sissal Poulsen, Vágur, Sissal S. á Bøgarði, Kaldbak, Beinta Müller, Vestmanna, Maibritt P. á Regni, Toftir, Andrea Jakoba Jensen, Hvalba, og Erika Joensen, Strendur.
Fremra rað frá vinstru: Drós T. Ryggshamar, Kollafjørður, Lív Farstad, Fámjin, Jákubina Thomassen, Nes, Gudmund T.  Niclasen, Miðvágur, Eyerusalem (Jeru) Y. Lemita, Norðragøta, Hallgerð F. Jacobsen, Kvívík, Elin Johannesen, Sørvágur, og Jórun M. Kristensen, Tvøroyri.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. Jan 2023

Ein nýggjur próstur skal setast í Føroyum

Hetta er orsakað av, at umsitingarligu uppgávurnar eru vorðnar meira umfatandi við árunum. Nýggi prósturin skal taka sær av embætisuppgávunum. Øll umsitingin í fólkakirkjuni verður eisini skjótt savnað á einum stað

Dómprósturin, Uni Næs, varðveitir tær tyngru fíggjarligu uppgávurnar, kirkjusýn og bókaforlagið hjá Fólkakirkjuni (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Umsitingarligu uppgávurnar eru vorðnar meiri umfatandi við árunum, serliga í dómpróstaembætinum, sum umframt at umsita tær tyngru fíggjarligu uppgávurnar fyri fólkakirkjuna, eisini hevur havt embætisuppgávur.

Soleiðis skrivar Fólkakirkjan á heimasíðu sínari. Fólkakirkjan hevur í longri tíð arbeitt við at fremja broytingar í umsiting sínari, at tí uppgávurnar eru blivnar størri í vavi, og nú er avgjørt, at uppgávur skulu býtast í eina fíggjarsúlu og eina embætissúlu.

Tað merkir, at dómprósturin varðveitir tær tyngru fíggjarligu uppgávurnar, kirkjusýn og bókaforlagið hjá Fólkakirkjuni. Embætisuppgávurnar skal ein nýggjur próstur taka sær av. Hesar uppgávurnar umfata millum annað eftirlit við kirkjubókum, starvsfólkarøkt og strategisk mál hjá fólkakirkjuni, skrivar folkakirkjan.fo.

- Somuleiðis skulu dómprósturin og dómpróstafulltrúin, sum hava skrivstovu í prestagarðinum í Essalag, flyta inn í Biskupsgarð í J. Paturssonargøtu seinni í vár.
Sostatt verður øll umsitingin í fólkakirkjuni savnað á einum stað.

Uni Næs er Dómpróstur Føroya. 1. februar hevur hann 13-ára starvsdag, og nú er greitt, at hann skjótt skal hava nýggjan starvsfelaga.


Biskupsgarður í J. Paturssonargøtu har øll umsitingin verður savnað (Mynd: folkakirkjan.fo)


Bygnaðurin í Fólkakirkjuni 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2023

Nýggja missiónshúsið í Rituvík verður vígt sunnudagin

Innanduraarbeiðið hevur verið gjørt við sjálvbodnum arbeiði seinasta árið, og nú mangla bara snøklar, áðrenn ovara hæddin alment kann takast í nýtslu

- Síðstu tvær vikurnar hava umleið 10 sjálvbodnir mans verið til arbeiðis hvørt kvøld, og tað munar sera væl, sigur Hjalmar Hansen, stýrisformaður, við Túboðan (Mynd: trubodin.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í 2017 varð gamla missiónshúsið í Rituvík rivið niður. Stýrið sló fast, at húsið, ið stóð til reiðar 82 ár frammanundan, var ótíðarhóskandi, og at umvælingar og útbygging ikki fóru at vera nóg mikið.

- Gamla húsið var nærum ikki bjálvað. Tá nógv regn var, setti vatn inn í kjallaranum, lekar vóru á takinum, og vindeyguni vóru stak vánalig. Til vanlig tiltøk var salurin í erva nóg stórur, men salurin í kjallaranum var mangan alt ov lítil, tí einans 60 fólk sluppu til borðs í senn. Tað bar heldur ikki til at hava meira enn eitt tiltak í senn í húsinum, tí tað hoyrdst so væl ímillum. Var eitt nú barnaansing í neðra, hoyrdist tað væl uppiá. Atkomuviðurskifti, vesihentleikar og goymslupláss vóru heldur ikki nøktandi.

Soleiðis greiddi stýrisformaðurin Hjalmar Hansen frá í Trúboðanum fyri beint undir trimum árum síðani. Tá var ætlanin, at nýggi bygningurin skuldi vera innilokaður 30. juni 2020, men hetta var seinkað - arbeiðið áðrenn varð eisini seinkað: Fundamentið varð stoypt í desember 2018.

Nýggja missiónshúsið (Myndir: Trúboðin)

Ymiskt er komið ímillum á vegnum, men áðrenn hesin mánaðin er liðugur, verður nýggja missiónshúsið í Rituvík vígt, og ovara hæddin verður tikin í nýtslu.

- Síðsta árið hava sjálvboðin arbeitt eitt kvøld um vikuna og onkuntíð meiri. Síðstu tvær vikurnar hava umleið 10 sjálvbodnir mans verið til arbeiðis hvørt kvøld, og tað munar sera væl. Tveir handverkarar eru til arbeiðis í vikuni,
pluss teir sum koma um kvøldarnar, so vit verða lidnir til vígsluna, segði Hjalmar Hansen við truboðin.fo mánadagin.

TN-bygging bygdi og innilokaði húsini, men arbeiðið inni hevur verið sjálvboðið, og hevur verið støðugt síðsta árið og uppraðfest seinastu tíðina.

Sjálv vígslan verður í morgin, sunnudagin 29. januar. Byrjað verður klokkan 16, og tað verður formaðurin í Kirkjuligu Heimamissiónini, Símun Persson Jacobsen, sum vígur húsið. 

Síðani fara Hjalmar Hansen og Meinhard Bjartalíð, prestur, at hava orðið, og bæði Manskórið í Rituvík og Taborkórið av Toftum fara at syngja. Umleið kl. 17.30 verður ein meira frí løta, har heilsanir og annað verður á skránni. Høvi verður eisini at geva eina gávu til húsið, sigur Hjalmar.

Niðara hæddin varð gjørd liðug, áðrenn farið var undir ovaru hæddina.

Gamla húsið var í tveimum hæddum, sum tilsamans taldu 192 fermetrar. Nýggja missiónshúsið í Rituvík verður eisini í tveimum hæddum, men er meira enn tvífalt so stórt, tí hvør hædd verður 200 fermetrar. Ein sonevndur ”multisalur” er niðriundir, har eini 120 sleppa til borðs, tá størri tiltøk eru. Harumframt eru køkur, uppvaskirúm, goymsla, tvey vesi og tøknirúm í neðra.

Í erva er ein salur, 110 fermetrar til støddar, ein stova, ið eitt nú kann brúkast til fundarvirksemi, barnaansing, bønarmøtir og annað, goymslurúm og eitt vesi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2023

Frítíðartilboðið á Frúutrøð latið upp

Frítíðartilboðið á Frúutrøð í Havn er eitt tilboð til børn við serligum tørvi frá 3. flokki, og nú Frúutrøð er tikið í nýtslu, er bíðilistin í Føroyum minkaður úr 34 niður í 16

Eg fegnist saman við teimum, sum hava fingið tilboð, sigur Sirið Stenberg, landsstýriskvinna við almanna- og mentamálum (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Mánadagin var ein stórur dagur fyri fleiri familjur, nú Frítíðartilboðið á Frúutrøð lat upp.

– Tað eru nógv børn og foreldur, ið alt ov leingi hava bíðað eftir frítíðartilboði, og tí fegnist eg saman við teimum, sum hava fingið tilboð, sigur Sirið Stenberg, landsstýriskvinna við almanna- og mentamálum.

Samgongan hevur í samgonguskjalinum sett sær fyri at finna eina loysn á trupulleikunum við frítíðartilboðum til fólk, ið bera brek. Við Frítíðartilboðnum á Frúutrøð eru vit komin eitt stórt stig rætta vegin.

Tað hevur leingi verið trupult at fáa nøktandi hølir til frítíðartilboðini hjá Almannaverkinum í Tórshavnar kommunu. Tí er tað gleðiligt, at Almannaverkið og Tórshavnar kommuna hava gjørt avtalu um, at Almannaverkið leigar stóran part av skúlanum á Frúutrøð til endamálið. Leigumálið er fimm ár.

– Við hesari avtaluni ber til at savna ein stóran part av frítíðartilboðunum í miðstaðarøkinum undir somu lon. Á henda hátt verður lættari at leggja arbeiðið skynsamt til rættis og soleiðis røkka út til fleiri familjur, sigur Sirið Stenberg, landsstýriskvinna.

Frítíðartilboðið á Frúutrøð er eitt tilboð til børn við serligum tørvi frá 3. flokki. Nú Frúutrøð er tikið í nýtslu, er bíðilistin í Føroyum minkaður úr 34 niður í 16. Fyri børn í Tórshavnar kommunu merkir hetta, at nøkur fá børn enn bíða eftir tilboði. Hesi fáa væntandi tilboð seinni í vár.

Arbeitt verður støðugt við at eisini børnini, sum bíða uttanfyri Tórshavn, fáa eitt frítíðartilboð.

Tíðindaskriv frá Almanna- og mentamálaráðnum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. Jan 2023

11 ukrainsk børn í móttøkuflokki í Eysturskúlanum

Allir ukrainsku næmingarnir, sum eru komnir í Tórshavnar kommunu, eru savnaðir í Eysturskúlanum, og skipanin er, at næmingarnir eru í móttøkuflokki eina tíð, áðrenn teir fara út í vanligar flokkar

(Savnsmyn)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í mai í fjør fóru tey í Eysturskúlanum í Havn undir móttøkuflokk ætlaður ukrainskum næmingum. Byrjað var við trimum næmingum, og nú eru teir 11.

Allir ukrainsku næmingarnir, sum eru komnir í Tórshavnar kommunu, eru savnaðir í Eysturskúlanum. Umframt teir 11 í móttøkuflokkinum, er ein næmingur, sum byrjaði í 1. flokki í august, samstundis sum hinir næmingarnar, og mett var ikki, at tað var neyðugt hjá honum at ganga í móttøkuflokkinum.

Skipanin er, at næmingarnir eru í móttøkuflokki eina tíð, áðrenn teir fara út í vanligar flokkar. Hvussu leingi teir eru í móttøkuflokkinum, veldst um, hvussu skjótt teir læra so frægt føroyskt, at teir kunnu fylgja við vanligu undirvísingini, skrivar Skúlablaðið.

Ukrainsku næmingarnir eru millum átta og 14 ár. Teir hava tríggjar lærarar. Ein tekur sær burturav av føroyskum 10-12 tímar um vikuna, ein hevur næmingarnar fýra tímar í enskum, og so hava teir ein ukrainskan lærara, sum hevur teir í støddfrøði o.ø. Viðkomandi hjálpir næmingum í øðrum lærugreinum eisini, um tørvur er á tí.

– Ukrainski lærarin kom til Føroya í heyst, dugir hampiliga væl enskt, og so hon lærir seg føroyskt. Hon tekur sær nógv av at samskifta við næmingarnar um ymiskt og er millumlið millum næmingarnar og lærararnar og til heimini, sigur Eyðna Magnussen, skúlastjóri í Eysturskúlanum við Skúlablaðið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2023

Umsitingin í Klaksvíkar fingið heimild til at lána 40 milliónir

Hetta er fyri tryggja gjaldførið til liðugtgerð av íløgum í 2023, boðar Klaksvíkar kommuna frá. Nú er samlaða skuldin hjá Klaksvíkar kommunu 385 milliónir

Í tíðarskeiðinum 2016-2021 vóru tilsambans 572 milliónir krónur játtaðar til íløgurnar. Útstykkingin á Fossum er ein av teimum, og nú skal meira peningur til fyri at gera arbeiðið liðugt (Mynd: klaksvik.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í tíðarskeiðinum 2016 til 2021 vóru íløgurnar hjá Klaksvíkar kommunu tilsamans 572 milliónir krónur. Harvið vóru í miðal 95 milliónir játtaðar árliga til íløgur.

Tað eru framvegis nógvar stórar verkætlanir í gongd í Klaksvík, hóast fleiri av týdningarmiklu verkætlanunum eru lidnar - rennibreytin, kappróðrarneystið, vælveruøkið og barnagarðurin Baldursbrá kunnu nevnast.

- Tó so, so mangla enn nakrar verkætlanir at koma á mál, t.d. ídnaðarøkið á Borðoyarvík, útstykking á Fossum (fyrsta byggistig), barnagarðurin Fjallafín og mentanarhúsið Varpið, umframt at nakað av meirútreiðslum hava verið í samband við onnur arbeiði.

Hetta skrivar Klaksvíkar kommuna á heimasíðu sínari, har tað samstundis verður staðfest, at tað av hesari orsøk er neyðugt at økja um samlaðu lániskuldina hjá kommununi. Hetta fyri at tryggja at verkætlanir, sum framvegis eru í gongd, eisini røkka á mál.

Í hesum sambandi samtykti Klaksvíkar býráð á býráðsfundi í vikuni at geva umsitingini heimild at læna 40 milliónir krónur. Við hesum verður samlaða skuldin hjá Klaksvíkar kommunu 385 milliónir krónur.

Fíggjarstøðan verður mett leypandi, og ætlanin er ikki at økja lániskuldina meira, staðfestir Klaksvíkar kommuna.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. Jan 2023

Nýggj leiðbeining til klaguviðgerð um mismun vegna kyn

Almanna- og mentamálaráðið hevur nú orðað leiðbeining um, hvussu javnstøðunevndin skal viðgera klagur

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í leiðbeiningini verður millum annað greitt frá, hvussu nevndin móttekur og viðger klagur. Hvussu hon ger niðurstøður, og nær hon eigur at vísa klagur frá sær.

Sum eftirlitsmyndugleiki og klagumyndugleiki er javnstøðunevndin partur av almennu fyrisitingini, og tí eru allar viðkomandi ásetingar í fyrisitingarrættinum galdandi fyri hana.

Tí er bæði neyðugt og gott, at nevndin nú hevur fingið leiðbeining at ganga eftir í tí týdningarmikla arbeiði, hon hevur, mangan við torførum klagumálum, sum krevja langa og drúgva viðgerð.

Eftirlit og klagur

Javnstøðunevndin hevur eftirlit við, at løgtingslóg um javnstøðu millum menn og kvinnur verður hildin.

Umframt at vera eftirlitsmyndugleiki, at upplýsa og ráðgeva um spurningar í sambandi við javnstøðu, skal javnstøðunevndin eisini viðgera klagur, sum koma frá fólki, sum halda seg hava verið fyri mismuni vegna sítt kyn.

Javnstøðunevndin er eisini klagumyndugleiki, tá klagur verða viðgjørdar um brot á løgtingslógina um at banna mismuni á arbeiðsmarknaðinum orsakað av breki.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2023

Runavíkar kommuna flytir inn í bankabygningin

Býráðssalurin verður í gamla skúlanum á Glyvrum

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Banknordik og Runavíkar kommuna hava í rúma tíð samskift um umbýti av hølum á Heiðavegi í Saltangará. Eftir uttanveltaðar metingar og eina drúgva tilgongd, gjørdust partarnir í dag endaliga samdir um, at Runavíkar kommuna keypir eyðkenda bankabygningin á Høgabóli á Heiðavegi 54. 

Samstundis er semja gjørd um, at bankin, umvegis eitt leigumál við kommununa, flytir bankadeildina í býnum inn í hølini á Heiðavegi 13, har ið VisitRunavík (Kunningarstovan) hevur hildið til í nøkur ár.

Umskipingin, sum nú liggur í kortunum, fer at taka nakað av tíð. Í løtuni fæst Spf. Byggiverk við at umvæla hølini millum Bókabúðina og komandi bankadeildina - til VisitRunavík at húsast í, og ímeðan virkar Kunningarstovan í leigaðum hølum hjá Arbeiðarafelagnum Hæddini í somu gøtu. Væntandi flytir VisitRunavík inn í nýggj hølir um miðjan mars. Holm Bygging fer nú undir at umvæla og seta í stand hølini, sum BankNordik í leigumáli skal virka í tey næstu árini, og væntandi kann bankin flyta av Høgabóli inn í nýggja deild á Heiðavegi 13 einaferð í apríl/mai mánaða. 

Tástaðni kann farast undir at flyta fyrisitingina hjá kommununi inn á Høgaból, og væntandi kann tað, um alt gongur eftir ætlan, gerast fyri summafrítíðina í ár.

Verandi kommunuskrivstova verður lýst til sølu í almennum útboði, og kann tann sølan avgreiðast sum tað seinasta í hesi manøvruni, ið kemur at ávirka gerandisdagin hjá lutfalsliga nógvum fólki í eina tíð. Hinvegin verður alt gjørt fyri, at tey, sum hava ørindir hjá hesum ymsu høpunum, koma at vera so lítið ávirkað av umskipingunum sum yvirhøvur gjørligt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2023

Tórsvøllur skal hava nýggj ljós

Verandi ljósskipan á Tórsvøll er ið at ganga fyri, og lýkur ikki lngur ásettu krøvini. Uppsetingin av nýggju ljósunum skal í gongd í apríl

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tórshavnar býráð samtykti á fundi í vikuni sambært avtalu við FSF at játta helmingin av kostnaðinum fyri nýggja ljósskipan á Tórsvølli, sum er við at ganga fyri og ikki longur lýkur ásettu krøvini.

Verandi mastrar og ljósskipan á Tórsvølli vórðu bygd í 2011, og seinastu árini eru avbjóðingarnar við ljósskipanini vorðnar størri og størri, t.d. sløknaði hon heilt undir einum landskappingardysti í heyst.

Rakstrar- og viðlíkahaldsavtalur eru gjørdar við tvær fyritøkur hesi árini, umframt at Ítróttaranlegg eisini hevur tikið sær av onkrum viðlíkahaldi. Fyritøkan, ið tekur sær av viðlíkahaldinum av streyminum og projektørunum, gjørdi vart við, at øll ljósskipanin er í ringum standi og tað er ringt at fylgja við øllum avbjóðingunum. T.d. eru projektørarnir sera illa farnir, fuktur er í øllum dósum, og tilfarið dettur sundur og vandi er fyri, at tilfar kann detta niður.

FSF og kommunala umsitingin eru samd um, at neyðugt er at skifta ljósskipanina út, og fóru í heyst undir ávísar fyrireikingar. Nýggja ljósskipanin skal verða liðug til landsdystirnar í juni 2023. Uppsetingin skal í gongd í apríl og arbeiðið skal verða liðugt ikki seinni enn seinnu hálvu av mai 2023.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2023

Færri velja at taka 10. flokk

389 næmingar svarar til gott og væl helmingin av árganginum (f. 2006), og hetta eru 21 næmingar færri enn síðsta skúlaár

Í løtuni liggur talið av næmingum, sum velja at fara í tíggjunda flokk, um 50 prosent. Fyri tíggju árum síðani tóku umleið tveir triðingar av næmingunum hetta valið (Mynd: skulabladid.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Í ár ganga 389 næmingar í 10. flokki; í fjør var talið 410. Skúlaárið 2015-2016 var næmingartalið 459. Hyggja vit uppaftur longri aftur í tíð, hevur næmingatalið verið væl hægri. Eitt nú var tað skúlaárið 2007-2008 512 næmingar og skúlaárið 2005-2006 647. Sigast skal, at samlaða næmingatalið tá var hægri.

Soleiðis ger Skúlablaðið tølini upp fyri tíggjundafloksnæmingar í landinum. Víðari verður gjørt greitt, at fyri tveimum árum síðani valdu beint yvir helmingurin - 52 prosent - av 9. floksnæmingum at halda fram í fólkaskúlanum. Talið var 66 prosent fyri tíggju árum síðani: Tað vil siga, at beint undir tveimum triðingum av næmingum fóru í 10. flokk.

Gongdin í Danmark er eisini tann, at støðugt færri næmingar halda fram í 10. flokki. Sambært Skúlablaðnum hava breytartilboð, og tað at skúlar í einum øki taka seg saman í 10. floks eindir ella samstarva í annan mun, ávirkan á, at 10. flokkur enn hevur lutfalsliga gott tak á næmingum í Føroyum, tó at talið minkar.

Les alla greinina um valið viðvíkjandi 10. flokki á skulabladid.fo

Seytjan skúlar hava í løtuni 10. flokk. Eitt nú er allur 10. floks árgangurin í Tórshavnar kommunu savnaður í Nám X, sum heldur til í Eysturskúlanum.

Í mun til serstakar breytir og verkætlanir, so er eitt kent dømi árligi stóri sangleikurin í Mentanarhúsinum Fuglafirði. Fuglafjarðar skúli hevur áður havt samstarv við skúlan í Klaksvík um hetta - seinastu árini hevur skúlaleikurin verið settur upp av næmingum úr Fuglafjarðar skúla, Stranda skúla og úr skúlanum við Streymin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. Jan 2023

Metnógv vitjaðu Listasavnið í fjør

Listasavnið hevði tilsamans 28.197 gestir á gátt í 2022, 11.000 fleiri enn í 2021

(Mynd: Listasavn Føroya)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Ongantíð hava so nógv vitjað Listasavn Føroya sum í 2022.

Listasavnið fekk tilsamans 28.197 gestir á gátt í fjør. Av hesum vóru 14.777 føroyingar, 10.981 útlendingar, umframt at skúlar og aðrir stovnar eisini vóru á gátt.

Til samanberingar vóru 4.914 føroyingar og 6.452 útlendingar á vitjan í 2019, árið áðrenn koronafarsóttin rakti, skrivar Listasavnið í tíðindaskrivi.

Í 2021 vitjaðu 17.065 gestir Listasavnið, sum tá var met. Tá var talan tó ikki um fult kalendaraár, tí savnið í november mátti lata aftur vegna umvæling.

– Vit fegnast um stóru framgongdina av vitjanum, og eru sertakliga takksom fyri, at so nógvir føroyingar brúka savnið og síggja eitt so stórt virði í føroyskari list og mentan. 

– Á Listasavni Føroya gera vit nógv buturúr at vera eitt stað fyri øll. Tí royna vit altíð at skipa okkara virksemi og skipa fyri framsýningum og tiltøkum eftir júst tí, skrivar Listasavnið.

Eitt hendingaríkt ár

2022 var eitt sera hendingaríkt ár hjá Listasavni Føroya.

– Um várið var framsýning við heitinum “Landslagið í broyting”, har føroyska nátturan var í sjóndeplinum. Vit skipaðu fyri barnatiltøkum; herundir savnsfagnaðinum, føstulávint-, páska- og jólaklipp og halloweenhaldi. Vit bjóðaðu tónleikaupplivingar í samstarvi við Summartónar og serframsýningarnar várframsýningina “Fláffy United”, hjá felagnum Føroysk Myndlistafólk og ólavsøkuframsýningina hjá Listafelag Føroya.

– Í august lat stóra serframsýningin “Brot” upp, ið sýndi fram føroyska samtíðarlist í stórum vavi, og í september og oktober hýstu vit fyrstu framsýning nakrantíð á einum tjóðarlistasavni, við myndum gjørdar av eftirgjørdum viti, Artificial Intelligence, “/Imagine the Faroe Islands”. Ein framsýning, sum serstakliga nógv ung og menn sýndu áhuga.

– 2022 var eisini árið, har nýtt átak byrjaði á Listasavninum, nevniliga kvøldaropið fyrsta hóskvøld í hvørjum mánaði, har ymisk evni vóru á skrá.

– Størst av øllum hendingunum má tó vera upplatingin av nýggju kafeini, Kafé List, sum lat upp í apríl, og sum hevur givið eyka gleði, gestunum at frama.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. Jan 2023

Reiley verður við í Grand Prix kortini

DR metir ikki, at tað er nakar fyrimunur fyri føroyingin, at hann hevur framført sangin eina ferð fyrr í Seul í Suðurkorea

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Føroyski Rani Petersen hevur framvegis møguleika at gerast tann, sum skal umboða Danmark til Eurovision tónleikakappingina í ár.

Ekstrabladet veit í vikuni at siga, at Danmarks Radio hevur bent reglugerðina og staðfestir, at DR “Freder Grand Prix-favorit”.

22 ára gamli havnarmaðurin, sum gongur undir navninum Reiley, tá hann traðkar upp á altjóða pallarnar, serliga í Suðurkorea, verður mettur at hava heilt góðan møguleika at vinna donsku Melodi Grand Prix kappingina, sum verður  11. februar.

Men eftir at Reiley í farnu viku varð kunngjørdur sum ein av luttakarunum, stóðst ivi um hansara møguleika fyri at luttaka í kappingini, tí hann hevur framført sangin hann skal syngja í kappingini, “Breaking My Heart”, á eini konsert í Seoul í Suðurkorea í heyst.

Hetta er í stríð við reglurnar hjá Danmarks Radio, sum siga, at talan skal vera um ein nýggjan sang, sum ikki fyrr er framførdur alment.

Men sambært Ekstrabladet er møguleiki at benda hesar reglur, og tað er tað, sum Danmarks Radio nú hevur gjørt, skrivar Ekstrabladet.

Blaðið skrivar, at ábyrgdarin fyri Dansk Melodi Grand Prix, Erik Struve Hansen, nú hevur tikið avgerð í málinum, og skrivar:

‘ Artisturin heldur leiðreglurnar hjá EBU fyri lutøku í Eurovision... DR metir ikki, at artisturin fær nakran fyrimun í kappingini fyri tað, um hann í einum einstakum føri fyrr hevur framført sangin á eini konsert í Suðurkorea í oktober. Hetta fær onga ávirkan á donsku kappingina, skrivar Erik Struve Hansen í telduposti til Ekstrabladet.

Blaðið heldur, at Reiley eigur at fegnast um hesa avgerðina, tí hann stendur – sambært veddingarfyritøkunum – til at hava ein góðan kjans at vinna.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. Jan 2023

Málráðið stuðlar teknmálsorðabók

Í fíggjarlógini fyri 2022 vóru 100.000 krónur játtaðar til føroyskt teknmál. Málráðið hevur valt at nýta upphæddina til at stuðla arbeiðinum at gera talgilda føroyska teknmálsorðabók

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Síðan 2017 hevði føroyskt teknmál verið viðurkent sum føroyskt mál. Hetta merkir m.a., at Málráðið hevur ábyrgd av at røkja, menna og verja føroyskt teknmál. Í fjør vóru 100.000 kr. av játtanini settar av júst til hetta endamálið. 

Málráðið valdi at stuðla arbeiðinum við at gera føroyska teknmálsorðabók. Helena Kannuberg, forkvinna, greiðir soleiðis frá: 

- Stórur tørvur er á talgildari teknmálsorðabók, og vit í Málráðnum eru fegin um, at vit á hendan hátt kunnu røkja og menna føroyskt teknmál. 

Tað eru teir báðir teknmálstulkarnir, Eyðgunn Hansen og Edny Poulsen, sum arbeiða við at menna talgildu teknmálsorðabókina, ið liggur á https://fo.signwiki.org Tær greiða soleiðis frá: 

- Arbeiðið við teknmálsorðabókini, sum vit hava gjørt avtalu við Málráðið um, er framvegis á byrjanarstigi, og tí sæst alt enn ikki á netinum. Kortini eru vit sera bjartskygdar og spentar, nú vit endiliga aftur eru slopnar í gongd við SignWiki-arbeiðið. 

Tað eru nøkur ár síðan, Edny og Eyðgunn byrjaðu at arbeiða við teknmálsorðabókini. Higartil hava tær nýtt stuðulin til at endurskoðað orðabókina, t.v.s. hugt øll teknini ígjøgnum, gjørt fyrireikingar til komandi upptøkur og fingið avtalur í lag við deyv um at gera fleiri upptøkur. 

Málráðið ynskir teknmálstulkunum góða eydnu við víðari arbeiðinum, ið vónandi verður øllum føroyingum at frama. Vónin er eisini, at sama ella størri upphædd verður játtað næstu árini, soleiðis at hetta arbeiðið kann halda fram. Tørvurin er har, og tey deyvu og tunghoyrdu skulu sjálvandi sleppa at samskifta á føroyskum við føroyskum teknum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. Jan 2023

Emil í Lønnibergi 60 ár

Søgurnar um hann eru sera stuttligar – men tær eru eisini søgur um dirvi, moral, empati, vinalag og uppreistur

 

SkrivaÐ:

Innsent

Í ár eru 60 ár síðani fyrsta bókin um Emil í Lønnibergi varð útgivin. Av øllum sínum nógvu søgupersónum var Emil yndissøgupersónurin hjá Astrid Lindgren.

Søgurnar um hann eru sera stuttligar – men tær eru eisini søgur um dirvi, moral, empati, vinalag og uppreistur.

Skálkabrøgd eru stuttlig!

Fimm ára gamli Emil sær kanska út sum ein eingil, men vit vita øll, at hann er villur, uppfinningarsamur og treiskur og ger fleiri skálkabrøgd, enn tað eru dagar í árinum. Hóast Emil er fittur og vinaligur, ger hann nógv skálkabrøgd. Hann vil altíð hjálpa øðrum, men viðhvørt gongur tað galið …

Bøkur um Emil í Lønnibergi

“Veitst tú, hvat Emil í Lønnibergi einaferð gjørdi?” Soleiðis segði Astrid knappliga við trý ára gamla ommusonin, sum bara skríggjaði. Karl-Johan tagdi, hann vildi vita, hvat Emil gjørdi. Tað var í august 1962, og Emil var føddur.

Bøkurnar um Emil eru týddar til heili 53 mál og eru seldar í 30 milliónum eintøkum kring heimin!

Í øðrum londum, eins og hjá okkum í Føroyum, eitur hann fyri tað mesta Emil, men í Týsklandi er hann kendur sum Michel og í Finnlandi sum Eemeli.

Í 1971 var føroyski lærarin og týðarin, Heini F. Petersen, so nasadjarvur, at hann tók penn í hond og skrivaði eitt persónligt bræv til svenska stjørnurithøvundin Astrid Lindgren, har hann bað um loyvi um at týða fyrstu bókina.

- Tað er stuttligt, at eisini føroysk børn sleppa at lesa um Emil í Lønnibergi, skrivaði Astrid Lindgren m.a. til Heina Petersen, sum hevur týtt tær tríggjar bøkurnar.

Triðja og seinasta útgávan í bókarøðini um Emil í Lønnibergi kom út á føroyskum í 2022. Samstundis vórðu hinar báðar fyrru endurútgivnar við betri myndum og við dagførdum máli. Bókadeild Føroya Lærarafelags hevur givið bøkurnar út.

Tær tríggjar bøkurnar við søgum um Emil eru:

1. Emil í Lønnibergi - á svenskum í 1963 og fyrstu ferð á føroyskum í 1978
2. Emil í Lønnibergi ger spildurnýggj skálkabrøgd – á svenskum í 1966 og fyrstu ferð á føroyskum í 1996
3. Enn livir Emil í Lønnibergi – á svenskum í 1970 og á føroyskum í 2022

Emil í sjónvarpinum

Bøkurnar um Emil í Lønnibergi eru eisini gjørdar til vælumtóktar filmar. Filmarnir um Emil, sum eru frá 1970-árunum, eru líka stuttligir og sjarmerandi enn, og vera eisini javnan vístir í barnaløtuni í Kringvarpinum.

Visti tú, at Astrid Lindgren sjálv er við sum statistur í einum av filmunum? Hon er bóndakona í sjali á marknaðinum í Vimmerbýi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. Jan 2023

Ritt Bjerregaard deyð

Danski politikarin andaðist leygardagin, 81 ára gomul

(Mynd: Ritzau)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Danski politikarin Ritt Bjerregaard andaðist leygardagin, 81 ára gomul.

Avvarðandi upplýstu fyri Ritzau, at hon svav inn í heimi sínum í Keypmannahavn, eftir í fleiri ár at hava stríðst við krabbamein.

Ritt Bjerregaard, ið umboðaði danska javnaðarflokkin, varð fyrstu ferð vald á Fólkating í 1971.

Hon hevur verið ráðkvinna við almannamálum, matvørumálum og undirvísingarmálum. Tá hon í 1973 gjørdist ráðkvinna við undirvísingarmálum, gjørdist hon tá, sum 32 ára gomul, yngsti kvinnuligi stjórnarlimur í Danmark nakrantíð.

Í tíðarskeiðnum 1994-1999 var Ritt Bjerregaard eisini ES-kommisserur við umhvørvismálum, og frá 1. januar 2006 til 1. januar 2010 var hon borgarstjóri í Keypmannahavn. Eftir hetta fór hon úr politikki.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. Jan 2023

Móðurfelagið hjá Google: 12.000 fólk koyrd úr starvi

Seinastu mánaðirnar hava størstu tøknifyritøkurnar í USA boðað frá hópuppsagnum

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Alphabet, sum er móðurfelagið hjá Google, boðar frá, at 12.000 av teirra starvsfólkum standa til at missa arbeiðið.

Uppsagnirnar raka bæði starvsfólk í USA og aðrastaðni, og verða amerikansku starvsfólkini uppsøgd beinanvegin, meðan tilgongdin aðrastaðni fer at taka longri tíð, skrivar miðilin CNBC.

Seinastu mánaðirnar hava fleiri stórar amerikanskar fyritøkur boðað frá hópuppsagnum.

Í november boðaði Meta, ið er móðurfelagið hjá Facebook, frá, at 11.000 fólk fóru at verða koyrd úr starvi, og fyrst í hesum árinum boðaði Amazon frá, at 18.000 av teirra fólkum fóru at verða uppsøgd. Talan er um størstu skerjingarnar í starvsfólkahópinum, sum Amazon nakrantíð hevur framt.

Mikudagin boðað Microsoft eisini frá, at tey fóru at siga 10.000 fólk úr starvi, og fríggjadagin kom Alphabet so við sínari fráboðan.

Alphabet sigur, sambært tíðindastovuni Reuters, at tað er "nýggi búskaparligi veruleikin", sum er orsøkin til, at tey siga seks prosent av teirra fólkum úr starvi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. Jan 2023

Minningarorð um Sigruna Guldbrandsø Nolsøe

Á ársins seinasta degi í 2022 andaðist Sigrun Guldbrandsø Nolsøe. Tá var hennara 89 ára langa lív komið at enda

 

SkrivaÐ:

Minningarorð / Kristianna Winther Poulsen

Á ársins seinasta degi í 2022 andaðist Sigrun Guldbrandsø Nolsøe. Tá var hennara 89 ára langa lív komið at enda.  

Sigruna kendi eg, tí hon allan mín barndóm og ungdóm var grannakona okkara á Hvítanesvegnum, og hon og mamma mín gingu næstan dagliga inn á gólvið hjá hvørji aðrari. 

Sigrun og maðurin Thórolvur bygdu hús á Hvítanesvegnum í 1965, og tá foreldur míni og míni eldru systkin búsettust á Hvítanesvegnum í 1967, búðu Sigrun og Thórolvur í grannahúsinum saman við børnunum Jens Paula og Katarinu. So Sigrun hevur verið partur av mínum gerandisdegi, alt tað, eg minnist. 

Sigrun er fødd í Vestmanna í 1933, og foreldrini vóru av Stykkinum og av Válinum í Vestmanna. Ein lagnustund fyri Sigruna var, tá hon sum 2 ára gomul datt út av køksvindeyganum í barndómsheiminum í Vestmanna og fekk stóran skaða á høgra bein. Hendan ógvusliga vanlukkan gjørdi, at beinið seinni varð tikið. 

Tað var rørandi at hoyra hana fortelja um barndómin, og um, hvussu hon sum smágenta púra einsamøll var í Keypmannahavn í longri tíð til viðgerðar á Ríkissjúkrahúsinum. Í sendingini Minnismyndir, sum Marianna Debes Dahl legði til rættis, ber til at hoyra Sigruna fortelja um barndómin í Føroyum og um tíðina í Keypmannahavn. Ein sera áhugaverd sending um gerandislív og heilsuverk í Føroyum í 30- og 40-árunum. Sendingin er at finna á kvf.fo. 

Sigrun tók prógv á Føroya Læraraskúla í 1958 og eftir eitt stutt skifti sum lærarinna í Vestmanna og nøkur ár í Kommunuskúlanum undirvísti hon á Venjingarskúlanum frá 1968, til hon fór úr starvi í 1996. 

Sigruni dámdi væl sítt lívsyrki, og hon tosaði altíð so jaliga um bæði næmingar og starvsfelagar. Hon kom væl fyrireikað til undirvísing og var góð við næmingarnar, sum hon lærdi at síggja møguleikar heldur enn avmarkingar. 

Sigrun hevði stóran alsk til lærdóm, og hon var á skeiði í serundirvísing í 1965 og 1966 og á praktikklæraraskeiði í 1968 til 69. Eisini var hon á ársskeiði á Fróðskaparsetri Føroya í 1981 til 82, og í 1986 bleiv hon liðug sum serlærari. So hon var sanniliga dømi um lívslanga læring, langt áðrenn hetta fyribrigdi hevði fingið eitt heiti. 

Sigrun var altíð blíð at vitja og áhugaverd at tosa við. Hon gjørdi ongan háva burturúr sær sjálvari, og samrøðurnar við hana vóru róligar og hugnaligar. Hon var nærverandi at tosa við, og hon spurdi altíð so áhugað um tað, sum systkin míni og eg fingust við.  

Sigruni dámdi væl at lesa, og eg minnist, hvussu eldhugað hon fortaldi um tær nógvu bøkurnar, hon las. Eisini enskar krimirøðir vóru ein væl dámd tíðardvølja.  

Hon var sera errin av sínum 5 ommubørnum og fylgdi væl við í teirra lívi. Eisini hevði hon 3 langommubørn, tá hon fór foldum frá.  

Tankarnir leita til Jens Paula og Katarinu og til øll tykkara. Tit hava mist eina góða og trúgva mammu, vermammu, ommu og langommu, og saknurin man vera stórur. 

Friður veri við minninum um Sigruna Guldbrandsø Nolsøe. 

Vegna okkum á Hvítanesvegi 13, 
Kristianna Winther Poulsen

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. Jan 2023