Reiley kann vinna heila lortið

Man veit aldrin við Eurovision, men hann kann fara at vinna heila lortið, heldur tónleikaserfrøðingur

(Mynd: Agnete Schlichtkrull / DR)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

- Hetta er ein kapping, har tað nýr seg um at fáa flestar atkvøður. Í ár er tað øðrvísi á tann hátt, at allur heimurin sleppur at atkvøða, og tað kann vera ein fyrimunur fyri Rana Petersen úr Havn, sum kallar seg Reiley.

Tað heldur Eyðfinn Jensen, tónleikaserfrøðingur í Kringvarpinum. Eyðfinn Jensen og Uni Leitisstein Hansen vóru gestir í Ljóaranum hósdagin, og lýstu poppstjørnuna Reiley.

Leygarkvøldið vann hann danska Melodi Grand Prix og harvið møguleikan at umboða Danmark í stóru altjóða Eurovision sangkappingini, sum verður í Liverpool í mai.

Og møguleikin er til staðar, meta teir báðir.

- Eg trúgvi uppá, at hann kann vinna tað heila, men tað er ótrúliga ringt at siga. Tað kann eisini vera at hann ikki kemur víðari frá hálvfinaluni, man veit aldrin við Eurovision, segði Eyðfinn Jensen.

Uni Leitisstein Hansen nevndi, at tað er ógvuliga trupult at siga, tí nógv ymiskt kann spæla inn.

Hann greiddi frá, at tað er hørð kapping. 

- Ukrainar, sum vunnu í fjør, eru sterkir aftur í ár. Men Reiley hevur í øllum førum møguleika at koma heilt upp í topp. Men man veit ongantíð, tí tað er hetta her við eystur og vestur, segði Uni Leitisstein Hansen í Ljóaranum.

Teir báðir vóru tó samdir um, at Reiley hevur vunnið øgiliga nógv við at sleppa til Eurovision við sínum tónleiki. Í fjør hugdu 161 milliónir eftir tónleikakappingini.

Eurovision Song Contest verður í Liverpool 9., 11. og 13. mai. Danmark við Reiley sum umboði, luttekur í seinnu hálvfinaluni, sum verður 11. mai.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2023

- Eg fari at gera tykkum stolt

Reiley fer at umboða Danmark í Eurovision, sum í mai mánaði verður í Liverpool

(Skíggjamynd: DR)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hann ætlar ikki einki, Rani Petersen sum farna leygarkvøld vann danska Melodi Grand Prix, og skal umboða Danmark í Eurovision.

Tað eru í ár tíggju ár síðani at Danmark vann Eurovision sangkappingina seinast, og nú er helst møguleiki fyri at gera tað enn einaferð.

- Eg havi tað so gott, og eg elski tað. Eg eri so glaður og havi notið hetta so nógv, segði ein ovfarin Reiley við vertin Heino Hansen beint eftir at vinnarin var blivin kunngjørdur.

- Lat okkum hava ein sang, sum kann koma í finaluna í Eurovision. Lat okkum gera hetta. Eg fari at gera tykkum stolt, segði hann á enskum við sjónvarpshyggjarar og áhoyrarnar í Arena Næstved.

1. Reiley, 'Breaking My Heart' 43 prosent (15 prosent hyggjaraatkvøður, 28 prosent dómsnevndaratkvøður)

2. Nicklas Sonne, 'Freedom' 34 procent (20 prosent hyggjaraatkvøður, 14 prosent dómsnevndaratkvøður)

3. Micky Skeel, 'Glansbillede' 23 procent (15 prosent hyggjaraatkvøður, 8 prosent dómsnevndaratkvøður)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2023

Sirið: Vit eiga at søkja limaskap í EBU

Sigurin hjá Reiley hevur fingið gongd í ætlanir um føroyskan limaskap í Eurovision

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Sirið Stenberg, landsstýriskvinna við mentamálum, er vorðin sannførd um, at Føroyar ætla at royna at fáa limaskap í evropeiska sjónvarpsfelagsskapinum, EBU, sum skipar fyri árligu Eurovision sangkappingini.

Eftir at Rani Petersen sum Reiley vann donsku Grand Prix kappingina farna vikuskiftið og nú skal umboðað Danmark í Eurovision, er tankin vaktur um føroyskan limaskap.

Ein, sum hevur skumpað undir hesar tankar, er Johan Mortensen, sum undan kappingini í Danmark vendi sær til landsstýriskvinnuna um hetta við teirri sannføring um, at Reiley fór at klára seg væl.

Johan skrivaði eisini eina almenna áheitan. Sí lesarin.fo: Eurovision og Føroyar

Í sendingini Góðan Morgun Føroyar í vikuni segði Sirið Stenberg seg vera samda í hesum, og hevur borið málið fram við Høgna Hoydal, landsstýrismann við uttanríkismálum.

Eisini Ivan Niclasen, kringvarpsstjóri, tók undir við hesum, hóast tað ivasamt um Føroyar og Kringvarp Føroya megna at skipa fyri einari evropeiskari finalu um Føroyar skuldu vunnið.

Men sambært landsstýriskvinnuni er tað av týdningi, í fyrstu atløgu, at geva føroyskum tónleikarum møguleika at skipa fyri sínari egnu kapping og harvið luttøku í altjóða kappingini á hvørjum ári.

Um vit vinna, kann finalan kanska fyriskipast í samstarvi við onnur í fyrsta umfari, helt landsstýriskvinnan við mentamálum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. februar 2023

Reiley á pall í SMS

Mánadagin seinnapartin verður vinnarin av donsku Melodi Grand Prix kappingini at síggja á Torginum í SMS

(Mynd: Agnete Schlichtkrull / DR)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Fyri eini viku síðani gjørdi hann bart í finaluni í donsku Melodi Grand Prix kappingini, og SMS boðar nú frá, at Reiley vitjar á Torginum mánadagin.

- Reiley, sum nógv tónleikakøn meta hevur góðar møguleikar í altjóða Eurovision finaluni í Liverpool í mai við sanginum “Breaking my heart”, gleðir seg eisini at sleppa á pall í Føroyum, og vit í SMS eru sera glað fyri at geva Føroya fólki møguleika at hoyra føroysku stjørnina í heimbýnum hjá sær.

Tað verður nú mánadagin 20. februar klokkan 16.30, at Reiley fer á pallin á Torginum í SMS at framføra tveir sangir, men fyrst fer Heðin Mortensen, borgarstjóri, at bjóða Melodi Grand Prix vinnaranum og øllum øðrum vælkomnum.

Eftir framførsluna verður tað eisini møguleiki at fáa bæði eina autograf og eina selfie við Reiley.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2023

Størri avlop og lægri ríkisveiting

Landsstýrið ætlar seinni í ár at leggja uppskot fyri løgtingið um at broyta tilfeingisgjøld í ali- og fiskivinnuni, sum skal styrkja fíggjarliga haldførið í komandi tíðum

Ruth Vang, landsstýriskvinna við fíggjarmálum (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fíggjarlógaruppskotið fyri 2023 hevur 141 milliónir krónur í avlopi. Hetta hóast ríkisveitingin minkar 25 milliónir.

Fyri løtu síðani varð fíggjarlógin fyri inniverandi ár løgd fyri tingið. Eftir ætlan kemur uppskotið til fyrstu viðgerð hósdagin.

Tá val varð útskrivað, datt fíggjarlógaruppskotið hjá undanfarnu samgongu niðurfyri, og ístaðin hevur nývalda landsstýrið virkað eftir eini bráfeingis fíggjarlóg fyri at halda neyðuga raksturin av landshúsarhaldinum í gongd.

Umraðfestingar 

Landsstýrið skrivar í tíðindaskrivi, at tað ásannar, at verandi støða við ongari fíggjarlóg kann ikki halda fram í longri tíð, og hevur tí valt at taka støði í fíggjarlógaruppskotinum, sum varð latið løgtinginum í heyst.

Tó eru nakrar umraðfestingar gjørdar, bæði í løgum og í rakstri. Eitt nú er peningur settur av til at styrkja eygleiðaraskipan á Vørn, at fremja átøk í samtykta veðurlagspolitikkinum og til at fyrireika endurnýggjan av strandferðsluflotanum. Eisini eru raðfestar løgur, sum ikki vóru í fyrra uppskotinum.

Avlop og haldføri

Avlopið í fíggjarlógaruppskotinum fyri 2023 verður 141 milliónir krónur.

Samlaðu inntøkurnar eru mettar til 6.940 milliónir krónur, meðan útreiðslumetingin sigur 6.799 milliónir. Av hesum fara 6.169 milliónir til rakstur og 630 milliónir krónur til løgur og løgukendar útreiðslur.

Ríkisveitingin minkar 25 milliónir krónur í 2023.

Seinni í ár fer landsstýrið at leggja uppskot fyri løgtingið um at broyta tilfeingisgjøld í ali- og fiskivinnuni, sum skal styrkja fíggjarliga haldførið í komandi tíðum. Eisini ætlar landsstýrið at lækka skattin í samgongutíðarskeiðnum.

Fíggjarlógaruppskotið sæst her

Eftir fyrstu viðgerð í løgtinginum hósdagin, er fíggjarlógaruppskotið nú farið í fíggjarnevndina til víðari viðgerð.

Eyðgunn Samuelsen, forkvinna í fíggjarnevndini hevur sagt, at tað er hennara ætlan, at málið kann fáa eina skjóta viðgerð í fíggjarnevndini, tí tað er átroðkandi, at landsstýrið fær eina játtan at virka eftir.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. februar 2023

Ellivu milliónir tiknar av játtanini til Vestmannatunnilin

Nýggja samgongan ætlar ikki at seta eins nógv av til at fyrireika ein tunnil til Vestmannar í mun til undanfarnu samgongu

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Undanfarna samgonga skeyt upp at seta ellivu milliónir krónur av til tunnil til Vestmannar á fíggjarlógini fyri 2023.

Men nú nýggja samgongan hevur lagt fíggjarlógaruppskot fram er greitt, at bara ein millión er sett av til Vestmannatunnil.

Í fíggjarlógaruppskotinum frá Ruth Vang, landsstýriskvinnu við fíggjarmálum, stendur, at Vestmannatunnilin verður fyrireikaður og prosjekteraður. Ein loysn er, at tunnilin verður gjørdur frá Kvívík til Vestmanna, so tað slepst undan at koyra um Høgareyn.

Oddagrein í Blaðnum Vikuskifti: Borið heldur til Hvalvíkar

Uppskotið til fíggjarlógina vísir eisini at samgongan ætlar at seta eina millión krónur av næsta ár, og síðani 25 milliónir í 2025.

Fyrsta viðgerð av løgtingsfíggjarlógini fyri 2023 verður hósdagin á tingfundinum, sum byrjar klokkan 11.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 15. februar 2023

Nýggj kirkja ávegis á Glyvrum

Arbeitt hevur verið við málinum í næstan tjúgu ár, og nú er sáttmáli er gjørdur við arkitektavirkið SNA. Nýggja kirkjan skal eftir ætlan taka 750 fólk og eisini hava fullan kjallara

Vinnandi uppskotið á arkitektakappingini í 2007 (Tilgjørd mynd: Árni Winther Arkitektar)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Núverandi kirkja á Glyvrum hevur staðið í næstan 100 ár. Hon er frá 1927, og varð bygd út og endurvígd í 1981. Gamla kirkjan tekur 600 fólk - ætlanin er at rúm skal vera fyri 750 fólkum í nýggju kirkjuni, sum eisini skal hava fullan kjallara.

– Tað byrjaði við, at vit fyrst í hesi øldini ætlaðu at gera nakrar broytingar í kirkjuni, sum ikki var so væl egnað, tá ið talan var um onnur tiltøk enn ta vanligu gudstænastuna. Vit settu fram ynski um nakrar broytingar, men táverandi biskupur, Hans Jacob Joensen, helt fyri, at “nú skuldi ikki meira pjøssast upp á Glyvra kirkju”, men at vit heldur skuldu hava eina nýggja kirkju. Jógvan á Lakjuni, sum tá var landsstýrismaður við mentamálum, bar skjótt at og lovaði okkum fígging.

Nú skuldi ikki meira pjøssast upp á gomlu Glyvra kirkju, helt táverandi biskupur fyri nú nógvum árum síðani (Mynd: Hilmar Jan Hansen)

Hetta sigur Hans Jacob Lamhauge, sum hevur verið kirkjuráðsformaður á Glyvrum síðani 2002, við heimasíðuna hjá Fólkakirkjuni.

Úrslitið av hesum gjørdist, at arkitektakapping varð útskrivað, á sumri 2007 varð greitt Árni Winther Arkitektar áttu vinnandi uppskotið av teimum 15. Hóast nógv er hent síðani tá, so er tað hetta uppskotið ið skal mynda nýggju kirkjuna á Glyvrum. Hon verður bygd norðan fyri verandi kirkju.

Meira um vinnarauppskotið her

Gjørt sáttmála - góðir karmar
Arkitektavirkið hjá Selmari Nielsen, SNA, yvirtók í 2007 Árni Winther Arkitektar, og tí er tað við SNA, at sáttmáli herfyri varð gjørdust um prosjekteringina av nýggju kirkjuni á Glyvrum. Hetta arbeiði er farið í gongd - í kirkjuráðnum á Glyvrum hava tey leingi arbeitt við at savna inn til sín part av fíggingini.

– Vanliga verður kirkjubygging fíggjað við einum triðingi frá kirkjuráðnum, einum frá stiftsstjórnini og einum frá tí almenna. Vit hava gjørt okkara og stiftsstjórnin sítt, og tí vænta vit eisini, at parturin hjá tí almenna fer at koma upp á pláss. Ætlanin hjá okkum er, at vit skulu fáa eina nýggja kirkju upp at standa fyri umleið 90 milliónir krónur, tá ið alt er klárt og liðugt.

Kirkjuráðsformaðurin sigur, at við nýggju kirkjuni fær kirkjuliðið á Glyvrum góðar karmar, ið hóska til tað virksemi, sum er í dag, tí tað er munandi øðrvísi nú, enn tað var fyrr.

– Tað er ikki longur soleiðis, at tú kemur í kirkjuna henda eina tíman um vikuna, setur teg á ein stól og so fert avstað aftur, so skjótt sum gudstænastan er liðug. Nú hava vit sunnudagsskúla undir gudstænastuni, og eisini er kirkjan karmur um kórsang, listaframsýningar og alt møguligt annað – umframt allar tær vanligu kirkjuligu tænasturnar, sigur hann.

Eingin avgerð enn
Hans Jacob Lamhauge sigur eisini, at nýggja kirkjan verður rættiliga serstøk og fer ikki at líkjast nakrari av teimum kirkjum, vit hava her á landi í dag. Tað sær hann bara sum eina spennandi avbjóðing, tí allar kirkjur nýtast ikki at vera átøkar hvørjiaðrari - hvat skal henda við núverandi kirkju er ikki greitt enn:

– Og so er tað sjálvandi eisini ein spurningur, hvat vit so skulu gera við ta gomlu kirkjuna, tá ið tann nýggja er komin. Tað hava vit onga støðu tikið til enn, tí har eru sjálvandi fleiri møguleikar. Ikki er tað heldur nøkur løtt avgerð at taka, men lat okkum nú fáa ta nýggju kirkjuna fyrst, so kunnu vit taka hitt aftaná, sigur hann.

Yvirhøvur sigur kirkjuráðsformaðurin, at fólk á staðnum eru spent og spyrja eftir nýggju kirkjuni, tí tey gleða seg til aðrar og meira tíðarhóskandi umstøður, nú gamla kirkjan skjótt fer um tey 100 árini og útbyggingin av henni longu hevur yvir 40 ár á baki.

– Eg havi einki merkt til, at fólk ikki vilja hava eina nýggja kirkju ella at tey eru misnøgd við, at ein nýggj kirkja skal koma. Tvørturímóti hava vit bara møtt vælvild og stuðli frá fólki allan vegin ígjøgnum, og tað hevur gjørt tað hugaligt at arbeiða við hesum spennandi ætlanunum, ið vit nú vónandi kunnu seta fulla ferð á, sigur Hans Jacob Lamhauge at enda. 

Kelda: folkakirkjan.fo

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2023

Samtyktu at lata samanlagt átta milliónir í neyðhjálp

Eftir at málið var í fíggjarnevndini, hækkaði upphæddin, sum verður latin til Turkalands og Sýria við hálvari million, Øll 32 tingfólkini atkvøddu fyri

Tað var Ruth Vang, sum legði uppskot um neyðhjálp til Ukraina, eins og og Turkaland og Sýria, fyri løgtingið (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Týsdagin varð fíggjarlógin løgd fyri løgtingið, men annars varð dagurin brúktur til at skunda eykajáttanarmálið um neyðhjálp til Ukraina, Turkalands og Sýria í gjøgnum.

Tað snúði seg um at lata tvær játtanir. Ruth Vang landsstýriskvinna við fíggjarmálum skjeyt upp at lata 7 milliónir krónur í neyðhjálp til Ukraina og hálva millión til offrini av jarðskjálvtanum í Turkalandi og Sýria.

Tingið samtykti í fyrsta umfari at víkja frá øllum tíðarfreistin, so at málið kundi avgreiðast sama dag.

Undir fyrstu viðgerðini fýltust fleiri tingfólk á upphæddina, sum ætlanin var at lata til Turkalands og Sýria. Og eftir at málið hevði verið fyri í fíggjarnevndini, varð uppskotið broytt til eina heila millión. Hetta var útfrá meting av, at 500.000 krónur ikki fóru at røkka langt í stóru neyðuni.

Uppskotið - við tvífaldaðu upphæddini - varð einmælt samtykt, eins og uppskotið um at lata krígsrakta Ukraina sjey milliónir krónur í neyðhjálp.

Peningurin til hjálpararbeiðið eftir jarðskjálvtavanlukkuna verður latin gjøgnum ST-flóttafólkastovnin UNHCR. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. februar 2023

Ætla at lata føroyska sendistova upp í Washington næsta ár

Uttanríkis- og vinnumálaráðið boðar í vikuni frá, at 200.000 krónur eru settar av í ár til at fyrireika arbeiði. - Føroyar eiga at styrkja beinleiðis samskiftið og samstarvið við USA, sigur landsstýrismaðurin

Samhandilin og vinnuliga samstarvið millum Føroyar og USA eru vaksin nógv seinnu árini, og somuleiðis er politiska samstarvið millum londini eisini økt. Í fjør fóru 13 prosent av føroyska útflutninginum av vørum til USA

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Tað hevur verið eitt evni í eina tíð, og nú verða stór fet tikin ímóti at tað gerst veruleiki: Føroyar skulu hava eina sendistovu í USA, og hon skal vera í høvuðsstaðnum Washington, har fyrisitigin í risastóra landinum fyri vestan er.

Í uppskotinum til fíggjarlóg fyri 2023 eru 200.000 krónur settar av til at fyrireika at lata upp føroyska sendistovu í amerikanska høvuðsstaðnum. Uttanríkis- og vinnumálaráðið boðar á heimasíðu sínari frá, at eftir ætlan letur sendistova Føroya í Washington D.C. upp í 2024.

Høgni Hoydal saman við løgmanni. Landsstýrismaðurin vísir á, hvussu týðandi tann amerikanski marknaðurin er blivin fyri Føroyar (Mynd: Sverri Egholm)

Samhandilin og vinnuliga samstarvið millum Føroyar og USA er vaksin nógv seinnu árini, og somuleiðis er politiska samstarvið millum londini eisini økt. Í fjør fóru 13 prosent av føroyska útflutninginum av vørum til USA.

Í 2020 varð partalagsyvirlýsing millum Føroyar og USA undirritað, ið skal leggja lunnar undir styrkt samstarv millum Føroyar og USA, m.a. innan gransking, mentan og vinnu.

Mikudagin høvdu umboð fyri landsstýrið og amerikonsku stjórnina fund í Washington D.C. sambært partalagsyvirlýsingini, ið varð undirritað í 2020. Báðir partar váttaðu ynskið um at styrkja sambondini og vóru samdir um útlitini fyri øktum samstarvi millum Føroyar og USA.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. februar 2023

Betri hjálp á 1870 til fólk við sálarligum trupulleikum

Harvið verður sálarlig sjúkur síðustillaðar við likamligu í Læknavaktini

(Mynd: hmr.fo)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Læknavaktin skal styrkjast soleiðis, at hon fær betri møguleika at taka sær av teimum, ið ringja til 1870 og hava tørv á bráðfeingis hjálp til sálarligar trupulleikar.

Tað skrivar Heilsumálaráðið á heimasíðuni.

- Eg eri sera fegin um, at læknavaktin verður styrkt við starvsfólki, soleiðis, at betri møguleikar vera at taka sær av teimum, sum hava bráðfeingis tørv á hjálp til sálarligar trupulleikar. Hetta er eisini eitt stig á leiðini at røkka málinum, um at javnstilla kropsligar og sálarligar sjúkur í okkara heilsuverki, sigur landsstýriskvinnan við heilsumálum, Margit Stórá í hesum sambandi.

Talan er um eina av uppraðfestingunum, sum nýggja landsstýrið hevur í fíggjarlógini, ið varð løgd fram fyrr í vikuni, og sum verður viðgjørd á løgtingi í dag.

Endamálið við hækkaðu játtanini er at geva psykiatriska deplinum betri møguleikar at taka sær av fólkum, sum hava tørv á sálarligari hjálp her og nú.

Læknavaktin uppstigast

Tormóður Stórá, psykiatriskur yvirlækni, greiðir frá, at tað leingi hevur verið upp á tal at javnstilla sálarligar sjúkur við likamligar sjúkur, tá fólk við bráðtørvi ringja til læknavaktina 1870.

Men ístaðin fyri at seta á stovn eina nýggja telefonlinju, sum í besta føri bert kann vera tøk nakrar ávísar tímar um vikuna, er ætlanin at uppstiga læknavaktina, so hon eisini er før fyri at taka ímóti fólkum við sálarligum trupulleikum.

Hetta verður gjørt við at seta fleiri psykiatriskar sjúkrarøktarfrøðingar í starv á psykiatrisku deild, sum kunnu vera tøkir hjá læknavaktini, tá tørvur er á tí.

- Vit skulu seta nakrar nýggjar sjúkrarøktarfrøðingar, sum fáa eina upplæring í at geva telefonráðgeving og taka sær av fólkum við psykiatriskum bráðtørvi. Hetta verður gjørt í samstarvi við danska Psykiatrifonden, sum hevur eina psyaktriska telefonlinju í Danmark, greiðir Tormóður Stórá frá.

Tormóður Stórá, yvirlækni

Hjálpin skal altíð vera tøk

Tá psykiatriski depilin flytir inn í nýggja sjúkrahúsbygningin, verður fjarstøðan til læknavaktina ikki so stór, og ætlanin er tí ikki, at sjúkrarøktarfrøðingurin við psykiatriskari servitan skal vera tøkur við vakttelefonina, men kann tilkallast.

Er neyðugt at taka víðari stig, viðvíkjandi viðgerð ella innlegging, so verður tað so gjørt í samráð við tann kommunulæknan, sum er á vaktini.

Harvið heldur núverandi skipan fram við tað, at fólk altíð fyrst skulu fara til egnan lækna. Um kvøldið og um náttina verður tað so læknavaktin 1870, sum ringjast skal til.

Tormóður Stórá veit í dag ikki, nær skipanin við psykiatriskari bráðhjálp kann setast í gongd. Fyrst skal fíggjarlógin samtykkjast og sjúkrarøktarfrøðingar setast. At læra fólkini upp, skuldi ikki tikið so langa tíð, heldur leiðandi psykiatriski yvirlæknin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. februar 2023

Dialysuviðgerð í Suðuroy í summar

Í fíggjarlógaruppskotinum fyri 2023 hevur landsstýriskvinnan raðfest umleið hálvaaðru millión til at skipa ein sokallaðan dialysusatelitt, soleiðis at dialysusjúklingar í Suðuroy skjótt kunnu fáa viðgerð í nærumhvørvinum

Fyri borgarar, ið hava tørv á dialysuviðgerð, merkir hetta, at tey sleppa undan drúgvari ferðing norður til Havnar tríggjar ferðir um vikuna. Neyðug tól og útgerð eru fingin til vega (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Væntandi kunnu dialysusjúklingar í Suðuroy koma á Suðuroyar sjúkrahús at fáa dialysuviðgerð í summar. Neyðug tól og útgerð, sum skulu til fyri at fremja dialysuviðgerðirnar á Suðuroyar sjúkrahúsi, eru fingin til vega.

Fyri borgarar, ið hava tørv á dialysuviðgerð, merkir hetta, at tey sleppa undan drúgvari ferðing norður til Havnar tríggjar ferðir um vikuna. Fyri hesar borgarar kann tíðin heimanífrá við nógvari siglingartíð kennast sum steinur omaná byrðu.

- Eg fegnist um, at tað eisini verður møguligt, at skipa fyri dialysuviðgerð á Suðuroyar sjúkrahúsi. Fyri einstaka sjúklingin hevur tað stóran týdning at sleppa undan drúgvari ferðing tríggjar ferðir um vikuna.

Hetta sigur landstýrisskvinnan við heilsumálum, Margit Stórá.

Umframt føstu starvsfólkini, sum fara at starvast á dialysusatelittinum á Suðuroyar sjúkrahúsi, verður eindin eisini mannað við sjúkrarøktarfrøðingum frá dialysueindini á Landssjúkrahúsinum. Hesir sjúkrarøktarfrøðingar skulu uppá skift eisini manna dialysusatelittin, fyri at tryggja, at tað altíð eru skikkað og roynd starvsfólk í toyminum.

Á henda hátt verður dygdin og trygdin í dialysusatelittinum tryggja, samstundis sum nýggja tilboðið ikki verður so viðbrekið, tá sjúka rakar og feriutíð er. Viðgerðin á dialysusatelittinum í Suðuroy verður framd undir læknafakligari ábyrgd av serlæknum í nýrasjúkum á Landssjúkrahúsinum.

Fyri Sjúkrahúsverkið hevur tað verið avgerandi, at viðgerðin í Suðuroy er skikkað og á sama støði sum á Landssjúkrahúsinum, har støðið verður tikið í viðgerðarvegleiðingunum frá heilsumyndugleikunum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. februar 2023

Nýtt heim í Suðuroynni til fólk við seinheilaskaða skal lata upp í ár

750.000 krónur eru settar av í fíggjarlógaruppskotinum. Almannamálaráðið boðar frá, at heimið eftir ætlan fer at rúma tíggju fólkum

Rehabiliteringsdepilin Skálagarð í Klaksvík, við pláss fyri 15 fólkum, letur upp seinni í ár, og peningur er eisini settur av til hann (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Sum liður í ætlanini hjá landsstýrinum, um at fara undir at útvega í minsta lagi ein stovn um árið komandi árini, hevur landsstýriskvinnan við almannamálum, Sirið Stenberg, í fíggjarlógaruppskotinum fyri 2023 raðfest eitt nýtt heim í Suðuroynni, til m.a. fólk við seinheilaskaða.

Tað upplýsir Almanna- og mentamálaráðið á heimasíðu sínari, í samband við at peningur eftir ætlan verður settur av til eitt heim í Suðuroy fyri fólk við seinheilaskaða.

Tað er ikki váttað enn, júst hvar hetta heimið skal vera, men tað er ætlað at rúma tíggju fólkum. 750.000 krónur eru settar av í fíggjarlógaruppskotinum, sum verður viðgjørt í fíggjarnevndini.

At tað eru raðfest fleiri bú- og umlættingarpláss á almannaøkinum, er ógvuliga týdningarmikið sigur ein fegin Sirið Stenberg, landsstýriskvinna við almannamentamálum.

Í løtuni eru tríggjar byggiverkætlanir í gongd í miðstaðarøkinum, ið fara at økja um talið av plássum til bú-, umlættingar- og frítíðartilboðum meira. Tveir av hesum stovnum lata upp í vár og tann triði væntandi um ársskiftið 2023/2024, skrivar ammr.fo.

Tað er eisini við at verða til reiðar í Klaksvík, har rehabiliteringsdepilin Skálagarður letur upp seinni í ár. Hann hevur pláss fyri 15 fólkum, og peningur til liðugtgerð er settur av í fíggjarlógaruppskotinum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 15. februar 2023

Tordis á Rógvi Biskopstø nýggjur stjóri í Visit Tórshavn

Hon byrjar í starvinum 1. mai og avloysir Liljuna Weihe, sum í desember tók sæti á Løgtingi. Tordis er úr Vestmanna og hevur ein masterútbúgving í ferðavinnu

Tordis Kristina á Rógvi Simonsen kemur úr starvinum sum menningarleiðari í Visit Vágar

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Seinastu tvey árini hevur Liljan Weihe verið stjóri í Visit Tórshavn, men í desember tók hon sæti á Løgtingið, eftir at hon fekk 289 atkvøður á løgtingsvalinum, og harvið endaði sum nummar átta á listanum hjá Tjóðveldi, sum kom í samgongu.

Harvið skuldi ein avloysari finnast, og fríggjadagin kunngjørdi Visit Tórshavn, hvør viðkomandi er. Visit Tórshavn skrivar, at talan er um ein væl skikkaðan stjóra, ið nú skal standa á odda fyri ferðavinnuni í Tórshavnar kommunu.

Hon kemur úr starvinum sum menningarleiðari í Visit Vágar, ið hon hevur røkt síðan 2020, og hevur ein master í ferðavinnu frá Aalborg Universitet.

Talan er um Tordis Kristinu á Rógvi Simonsen. Hon er 36 ár, er úr Vestmanna men búsitandi í Tórshavn. Tordis tekur við starvinum 1. mai

Visit Tórshavn skrivar um sítt virksemi, at hildið verður til í gamla bankabygninginum í Steinatúni, og er talan um mest vitjaðu og mest brúktu kunningarstovuna í landinum. 

- Visit Tórshavn arbeiðir yvirskipað við at miðsavna og kunna borgarar og ferðafólk um Havnina, og hevur í nógv ár verið ein miðdepil fyri ferðavinnu í Føroyum. Endamálið hjá Visit Tórshavn er at menna eina burðardygga ferðavinnu í Tórshavnar kommunu. Tað er at skapa áhuga fyri Havnini, stuðla handilslívi, tænastuvinnu, mentan og annars virka fyri, at býurin er áhugaverdur at vitja, liva og virka í.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2023

Hildigarð Jakobsen er nýggjur trivnaðarsamskipari í Sunda kommunu

Hon er úr Kollafirði, hevur royndir og útbúgving úr upplivingar- og ferðavinnuni og er byrjað í starvinum

Hildigarð fær ymiskar uppgávur innan samskifti og samskipan og er eisini skrivari í trivnaðarnevndini (Mynd: sunda.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í februar byrjaði Hildigarð Jakobsen í starvinum sum trivnaðarsamskipari í Sunda kommunu.

- Hildigarð, ið er búsitandi í Kollafirði, hevur drúgvar royndir úr upplivingar- og ferðavinnuni. Hildigarð er bachelor í Tourism management og hevur harafturat skrivstovuútbúgving innan fyrisiting.

Soleiðis lýsir Sunda kommuna sítt nýggja starvsfólk. Á sunda.fo stendur eisini, at trivnaðarsamskiparin er ein týðandi partur av umsitingini í Sunda kommunu. 

- Hildigarð hevur ymiskar uppgávur innan samskifti og samskipan, og skal millum annað hava ábyrgd av at samskipa tiltøk hjá Sunda kommunu og leiklutin hjá kommununi við onnur, ið fyriskipa tiltøk í Sunda kommunu. Eisini hevur hon samskiftið við ítróttarfeløg, frítíðarvirksemi, áhugafeløg, trúarlív, vinnufeløg, einstaklingar v.fl. um hendi.

Sum trivnaðarsamskipari er Hildigarð Jakobsen eisini skrivari í trivnaðarnevndini og hevur ábyrgd av at fyrireika og avgreiða mál hjá nevndini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2023

Tríggjar milliónir settar av til endurnýggjan

Ætlanin er eisini at smíða ferjur í Føroyum, í tann mun tað ber til - nú skal ferð fást at endurnýggja skipaflotan hjá Strandferðsluni

Miðalaldurin á ferjunum hjá Strandferðsluni er ov høgur, og tær lúka ikki nútímans krøv, hvørki til ferðafólk ella manning. Hetta staðfestir Fiskivinnu- og samferðslumálaráðið (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Miðalaldurin á ferjunum hjá Strandferðsluni er ov høgur, og tær lúka ikki nútímans krøv, hvørki til ferðafólk ella manning.

Hetta staðfestir Fiskivinnu- og samferðslumálaráðið, í samband við at fíggjarlógaruppskotið fyri 2023 nú er lagt fram.

Eitt av málinum hjá landsstýrinum og hjá nýggja samansetta aðalráðnum er, at strandfaraskipini skulu endurnýggjast; hetta fyri at Strandferðslan fær tíðarhóskandi ferjur, til gagns fyri borgarar og vinnu.

Hetta skrivar fisk.fo, ið staðfestir, at í fíggjarlógaruppskotinum fyri 2023 eru tríggjar milliónar settar av til at gera neyðugar kanningar og at fyrireika eina endurnýggjan av strandfaraskipunum.

Samstundis verður avdúkað, at ætlanin eisini er, at ferjurnar verða smíðaðar í Føroyum, í tann mun tað ber til, fyri at menna føroyska vinnu og serkunnleika.

- Tað er sera umráðandi, at ferðasambandið er gott um alt landið, soleiðis at vit kunnu búgva, arbeiða og ferðast undir góðum og høgligum umstøðum kring allar Føroyar. Tí fegnist eg um, at gongd nú kemur á at endurnýggja skipaflotan hjá Strandferðsluni, sigur Dennis Holm, landsstýrismaður við samferðslumálum

Mynd: Sverri Egholm

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. februar 2023

Føroyar við í felags átaki um burðardyggan bláan búskap

Føroyar eru eitt av 23 londum, sum komandi árini fara at arbeiða málrættað við útboðum til gransking, menning og nýskapan, og hava í fyrsta umfarið bundið seg til at stuðla føroyskum luttakarum við upp til eina millión krónur

Talan er um fimm niðursett átaksøki, ið arbeitt verður við

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Undir heitinum “Vegurin fram: ein blómandi burðardyggur bláur búskapur framtíðini at frama” hevur stórt samfíggjað evropeiskt partalag júst latið upp stuðulsskipan um burðardygd í bláa búskapinum.

Tað er fyrstu ferð, at Føroyar eru í partalagi við samfígging til verkætlanir undir Horizon Europe. Føroyar eru eitt av 23 londum, sum komandi árini fara at arbeiða málrættað við útboðum til gransking, menning og nýskapan, sum føroyskir stovnar og fyritøkur kunnu luttaka í.

Samlaða fíggjarætlanin er 50 milliónir evrur, og Føroyar hava í fyrsta umfari bundið seg til at stuðla føroyskum luttakarum við upp til 135.000 evrur, svarandi til 1 millión kr.

At talan er um samfígging merkir, at ES-nevndin kemur við parti av fíggingini og at londini í partalagnum fíggja restina. Føroyska upphæddin, sum er sett av til hesa stuðulsskipan, verður rindað beinleiðis til føroyskan stovn ella fyritøku, sum eydnast at fáa stuðul til verkætlan úr stuðulsskipanini.

Allar umsóknir skulu lúka vanligu krøvini til samstarvsverkætlan í Horizon Europe. Til dømis skulu í minsta lagi trý lond luttaka, og umsóknin skal taka støði í einum átaki, sum er nevnt í lýsingini.

Tó at stuðulsskipanin er partur av Horizon Europe, so eru nøkur krøv sett umsøkjarum úr Føroyum. Tí verður heitt á øll, sum luttaka í umsókn til partalagið um bláan búskap, um at seta seg í samband við Granskingarráðið, áðrenn umsóknin verður send inn.

Umsóknartilgongdin verður í tveimum. Fyrst verður ein styttri umsókn send inn í apríl, har greitt verður frá ætlanum og hvør skal luttaka í verkætlanini. Verður fyrsta umsóknin mett góð, verða luttakararnir bodnir at senda inn fullfíggjaða umsókn í september 2023. Eftir ætlan byrja stuðlaðar verkætlanir í 2024.

Fimm átaksøki

Partalagið hevur fimm átaksøki: 1. Økisbundin umsiting av havinum. 2. Menning av frálandsundirstøðukervi til fjøltáttaða gagnnýtslu av havinum, ið stuðlar bláa búskapinum. 3. Blá føði og fóður, ið ikki ávirka veðurlag, eru tilfeingismild og umhvørvisliga burðardygg. 4. Grønt skifti í bláari matframleiðslu. 5. Royndarkoyringar við Talgildu Havtvíburunum (DTOs) í evropeiskum sjóøki og í Atlantshavi.

Hesi fimm øki eru raðfest við tí endamáli at fáa so stóra luttøku, sum gjørligt, samstundis sum blái búskapurin í Evropa verður styrktur gjøgnum nýskapan og hjúklað verður um mótstøðuførið í okkara havvistskipanum. Raðfestu økini leggja lunnar undir at umskapa vísindi til politikk viðvíkjandi eygleiðing, meting og tillaging av ávirkanum frá veðurlagsbroytingum á avgerandi vistfrøðilig virðir sum til dømis lívmargfeldi og aðrar vistfrøðiligar tænastur, sum búskapur okkara er treytaður av. Sostatt er talan eisini um at stuðla strandalandssamfeløgum.

Verkætlanir til samfíggjaða útboðið skulu vera eitt árinslagað íkast til bláa búskaparskiftið fyri eini mótstøðuførari framtíð og útlátsfríum málum, við eini tilgongd, ið leggur dent á árinsleiðir (impact pathway approach).

Verkætlanir skulu leggjast til rættis á evropeiskum stigi og í ymsu evropeisku sjóøkjunum: í Miðjarðarhavi, Svartahavi, Eystursjónum, Norðsjónum og í Atlantshavi, og neyvt samstarv skal vera tvørtur um vísinda-, nýskapanar- og búskapargeiran. Væntað verður, at verkætlanirnar taka støði í fleiri evropeiskum sjóøkjum ella, sum minsta krav, at mett verður um verkætlanarárin á fleiri av sjóøkjunum.

Granskingarráðið

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 15. februar 2023

Tveir nýggir maskinmeistarar

Prógvhandan var á Vinnuháskúlanum í vikuni

John Klakstein (t.v.) og Jóhan Petur í Niðristovu

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tveir maskinmeistaralesandi fingu á samkomu á Vinnuháskúlanum mikudagin handað prógv sum maskinmeistarar.

Talan er um John Klakkstein og Jóhan Petur í Niðristovu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. februar 2023

Yvirliving fyri krabbamein er lægri í Føroyum í hinum norðurlondunum

Hetta kemur fram í nýggjari vísindaligari grein hjá føroyskum granskarum og er bygt á tøl fyri seinastu 50 árini. Gjøllari kanningar eiga at verða gjørdar fyri at kanna, hví føroyskir sjúklingar hava eina lægri yvirliving

Níggju føroyskir granskarar hava staðið fyri kanningini. Tað gjørdist millum annað greitt, at fimm-ára yvirliving fyri føroyskar kvinnur við ovariekrabba og føroyskar menn við lungnakrabba er serliga lág (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Nýggj grein við heitinum "Cancer survival in the Faroe Islands over the last 50 years compared to the other Nordic countries" vísir, at yvirliving fyri krabbamein var lægri fyri bæði føroyskar menn og kvinnur, tá øll krabbameinssløg verða løgd saman.

Hetta skrivar Fróðskaparsetur Føroya. 

Nevnda greinin er júst útgivin í International Journal of Cancer, og høvundarnir eru Marnar Fríðheim Kristiansen, Ronja Midjord Mikkelsen, Tordis Kristiansdóttir, Guðrið Andórsdóttir, Sæunn Ólavsdóttir Hansen, Bjarni á Steig, Kári Rubek Nielsen, Maria Skaalum Petersen og Marin Strøm.

Í greinini verður yvirliving hjá føroyskum krabbasjúklingum samanborin við sjúklingar í hinum Norðurlondunum tey seinastu 50 árini. Tað varð gjørt við at nýta tølini, sum koma burturúr NORDCAN-samstarvinum, har krabbameinshagtøl verða uppgjørd á sama hátt í øllum Norðurlondum. Yvirlivingin verður víst sum 1-árs og 5-ára relativ yvirliving, skrivar setur.fo

- Úrslitini vísa, at yvirliving fyri krabbamein var lægri fyri bæði føroyskar menn og kvinnur, samanborið við hini Norðurlondini, tá øll krabbameinssløg verða løgd saman.

Tað gjørdist millum annað greitt, at fimm-ára yvirliving fyri føroyskar kvinnur við ovariekrabba og føroyskar menn við lungnakrabba var serliga lág. Yvirliving fyri kvinnur við bróstkrabba og menn við bløðrukrabba var lág fyri nøkur av fyrru tíðarskeiðunum, men hevur rokkið støðinum hjá hinum Norðurlondunum í seinastu uppgerðini.

Granskararnir siga, at gjøllari kanningar eiga at verða gjørdar fyri at kanna, hví føroyskir sjúklingar hava eina lægri yvirliving.

- Eisini eiga slíkar yvirlivingar-greiningar at verða framdar regluliga fyri at fylgja við, hvussu støðið av viðgerð og útgreinan hjá føroyskum krabbameinssjúklingum liggur, skrivar Setrið at enda.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. februar 2023

Burðarvektin hjá føroyskum børnum hægri enn í hinum Norðurlondum

Hetta var í øllum førum galdandi í tíðarskeiðnum frá 2010 til og við 2019, har prosentparturin av nýføðingum við høgari føðivekt hækkaði signifikant. Hví tað er so, krevur meira gransking siga Sunnvá Hanusardóttir Olsen og Diana Reynstind

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Sunnvá Hanusardóttir Olsen og Diana Reynstind, læknar á Landssjúkrahúsinum, hava saman við starvsfeløgum í Íslandi og Danmark kannað og skrivað grein um burðarvekt hjá føroyskum nýføðingum og longd á viðgongutíðini. Tey hava kannað tíðarskeiðið 2010-2019 og samanborið við hini Norðurlondini. Eisini kannaðu tey, hvørjir vandatættir eru hjá kvinnum fyri at fáa eitt barn við høgari føðivekt í Føroyum.

Úrslitini vístu, at miðal føðivektin hækkaði signifikant frá 2010 til 2019, a at prosentparturin av nýføðingum við høgari føðivekt hækkaði signifikant frá 2010-2019, og at miðal føðivektin - prosentparturin av nýføðingum við høgari føðivekt - og gestatiónsaldurin var hægri fyri nýføðingar í Føroyum samanborið við onnur Norðurlond.

Høvuðsboðskapurin er, at miðal burðarvektin og talið av føroyskum nýføðingum við høgari føðivekt eru økt munandi síðani 2010 og vóru hægri enn í hinum Norðurlondunum.

Hví hetta er so, krevur meira gransking á økinum, siga høvundarnir.

Í greinini verður víst á vandatættir við høgari føðivekt, bæði fyri kvinnuna og barnið. Hesir tættir eru bæði undir og beint eftir føðing og langtíðarárin. Eisini nevna tey m.a. viðgongutíðina, har mannagongdirnar fyri at seta føðingina í gongd aftaná viku 40 ikki eru tær somu í Føroyum sum aðrastaðni.

Greinin er útgivin í vísindaliga tíðarritinum Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica. Hon kallast: “Birthweight and gestational age in the Faroe Islands: a comparison between birthweight and gestational age in the Faroe Islands and other Nordic countries”, og kann lesast her

Høvundarnir eru Sunnvá Hanusardóttir Olsen, Diana Reynstind, Hlynur Hallgrímsson og Ulrik Schiøler Kesmodel.

Kelda: Granskingarráðið

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2023

Fimm íbúðir klárar til innflyting í Sandavági

Við nýggjastu íbúðunum hava Bústaðir nú 15 íbúðir í Vágum og 422 tilsamans

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Fimm íbúðir, sum Bústaðir hava bygt á Steigarbrekku í Sandavági, eru nú lidnar, og eru tær bodnar til leigu eftir bíðilistanum hjá Bústøðum.

Tað er Jákup á Stongum, arkitektur, sum hevur gjørt upprunaligu tekningarnar av íbúðunum, sum Seve og Norðhús hava bygt fyri Bústaðir. Verkætlanin er ment í góðum samstarvi við Vága kommunu.

Talan er um íbúðir á 81 fermetrar, sum eru samanbygdar í einari lon í einari hædd.

Staðsetingin er góð við útsýni oman yvir bygdina. Íbúðirnar hava gongd, køk/stovu í einum, tvey kømur, baðirúm og vaski-/tøknirúm. Til hvørja íbúð er úthús á umleið sjey fermetrar og terassa. Íbúðirnar verða hitaðar við jarðhita.

Góð parkeringsviðurskifti eru framman fyri íbúðirnar.

Kostnaðurin fyri at leiga íbúðirnar er 8.400 krónur um mánaðin, og kunnu fyrstu leigararnir flyta inn tann 1. mars.

Í Vágum hava Bústaðir frammanundan 10 íbúðir á tveimum staðsetingum í Sørvági; fimm íbúðir á Garðsvegi og fimm íbúðir undir Bólheyggi. Við hesum nýggjastu íbúðunum í Sandavági hava Bústaðir samanlagt 422 búeindir. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. februar 2023

Býarheitið hátíðarhildið í Nes kommunu

Súni í Hjøllum, borgarstjóri, helt røðu, og eisini varð Dagfinn Højgaard, sum gjørdist borgari nummar 1.500 í kommununi, heiðraður

Dagfinn Højgaard gjørdist borgari nummar 1.500 (Mynd: Nes kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Leygardagin var skipað fyri hugnaløtu í Nes kommunu, har býarheitið hjá kommununi varð hátíðarhildið.

Súni í Hjøllum, borgarstjóri, helt røðu, og eisini varð Dagfinn Højgaard, sum gjørdist borgari nummar 1.500 í kommununi, heiðraður.

Í røðu sínari vísti Súni í Hjøllum m.a. á stóru menningina, sum hevur verið í kommununi gjøgnum árini. Fólkatalið er støðugt vaksið síðan 1967, tá 841 fólk búðu í kommununi, undantikið kreppuárini í 90unum.

Fyrst í hesum árinum búðu 1.502 fólk í kommununi, og í dag búgva 1.510 fólk.

Tað var í desember í fjør, at fólkatalið fór upp um 1.500, og í januar avgjørdi bygdaráðið – nú býráðið – at taka við býarheitinum.

– Tað merkir, at nú fer tað at eita býráðið í Nes kommunu. Nú fer tað at eita býráðslimur, heldur enn bygdaráðslimur. Formliga merkir tað eisini, at borgarstjórin fær heimild til vígslu. Annars merkir tað sum so ikki so nógv, segði borgarstjórin í røðu sínari.

– Vit í felagsskapinum í Nes kommunu eru Føroya yngsti býur, men hava einki ímóti at verða skýrd eitt sindur bygdaslig, tí vit bæði vóna og vænta, at okkara felagsskapur, okkara kommuna, verður merkt av, at fólk framhaldandi fara at halda væl saman og í felag taka tøk, sum eru til gleði og gagns fyri okkum øll í felagsskapinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 12. februar 2023

Drunnhvítaungar sum kertiljós

Feðgarnir Jógvan og Sjúrður Hammer hava, saman við bretanum Alexander L. Bond, kannað frásagnir um, at drunnhvítaungar skulu hava verið nýttir sum kertiljós. Ein vísindalig grein um hetta er nú almannakunngjørd í altjóða tíðarriti

Í samandráttinum verður sagt, at tað í nýggjum frásagnum um drunnhvítalívfrøði og -umsiting serliga í norðuratlantshavi javnan verður sagt frá, at drunnhvítaungar hava verið nýttir sum kertiljós, einamest í Írlandi, Skotlandi og Føroyum

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Feðgarnir Jógvan og Sjúrður Hammer hava saman við bretanum Alexander L. Bond kannað frásagnir  um, at drunnhvítaungar skulu hava verið nýttir sum kertiljós. Teir tríggir hava saman skrivað grein, sum er almannakunngjørd í tíðarritinum Seabird, sum the Seabird Group gevur út.

Í samandráttinum verður sagt, at tað í nýggjum frásagnum um drunnhvítalívfrøði og -umsiting serliga í norðuratlantshavi javnan verður sagt frá, at drunnhvítaungar hava verið nýttir sum kertiljós, einamest í Írlandi, Skotlandi og Føroyum.

Høvundarnir hava kannað søguligu, etnografisku og savnsprógvini fyri hesi siðvenju. Flestu frásagnirnar eru frá aðruhonds keldum. Bert nøkur heilt frá dømi eru til, sum kunnu verða váttað við myndum, fyrstuhonds frásagnum ella savnsdømum.

Niðurstøða teirra er, at hendan siðvenjan sannlíkt ikki hevur verið serliga vanlig, men fáu dømini hava fingið meira lív gjøgnum yvirdrivnar endurgevingar frá vitjandi náttúrufrøðingum í átjandu til tjúgundu øld.

Greinin kallast Historic evidence of the use of storm-petrels Hydrobates sp. as candles og kann lesast her.

Granskingarráðið

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 15. februar 2023

- Eg havi so nógv at gleðast um

– Eg kenni meg sera hepnan, at nevndin valdi meg, segði Beinir Bergsson í røðu síni, tá hann í farnu viku tók ímóti gávugóðsi úr Grunnni Thorvalds Poulsen av Steinum

(Mynd: Fróðskaparsetur Føroya)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Einaferð um árið, á føðingardegi Thorvalds Poulsen av Steinum, fær eitt ungt og gávuríkt listafólk peningagávu úr grunninum eftir Thorvald. 8. februar var hátíðarhald í hølunum hjá Listasambandi Føroya í Hoydølum, tá Beinir Bergsson varð heiðraður og fekk 40.000 krónur.

Beinir hevur givið tvey yrkingasøvn út, og hann hevði longu frammanundan fingið viðurkenning fyri sínar skaldagávur. Fyrsta Ebbuvirðislønin varð latin honum fyri debutyrkingasavnið, "Tann lítli drongurin og beinagrindin", og hitt savnið, "Sólgarðurin", varð í uppskoti til norðurlendsku bókmentavirðislønina í 2022.

Á hátiðarhaldinum í Hoydølum varð ungi yrkjarin tikin eitt sindur á bóli, tá viðurkendi sjónleikarin, Olaf Johannesen, í tveimum umførum fór á pall at lesa yrkingar hansara, skrivar heimasíðan hjá Fróðskaparsetrinum.

Við eyðkendu djúpu røddini las - ella rættari framførdi - Olaf úr fyrra savninum um sorgina um doyggjandi pápan, og úr nýggja savninum um ástarleik og sólgarðin við blómunum hjá ommuni.

– Hatta var heilt fantastiskt!, segði Beinir rørdur eftir framførsluna hjá Olafi, sum hevði fingið allar áhoyrarnar at sita sum á nálum.

Sjálvur helt Beinir eisini røðu, og tá segði hann m.a., at hann hevði nógv at gleðast um, og kendi hann seg hepnan, at nevndin valdi at geva honum heiðurin.

- Upp á nógvar mátar hugsi eg, at eg fái meira, enn eg havi uppiborið. Fyrra savnið, eg skrivaði, er útselt, Sólgarðurin er útseldur í Føroyum, men hann heldur á at liva og kemur út í Grikkalandi í mai og á íslendskum í summar. Yrkingarnar sleppa út í heim at standa seg, uttan at eg kann forklára øðrum, hvat tað heila merkir, segði Beinir, sum í løtuni lesur ritlist á Føroyamálsdeildini á Fróðskaparsetrinum.

- Takk fyri, at tit vísa okkum, sum útbúgva okkum á hesum økinum, álit. Vit eru ikki nógvir ungir rithøvundar, og tó - eru vit nú so fá, sum vit halda? Eg havi hug at bjóða hesum tankanum av. Eitt nú ber til at vísa á ritlistaútbúgvingina á Setrinum, sum er við til at útbúgva rithøvundar. Hetta er eitt fantastiskt ískoyti til ritlistaumhvørvið her í Føroyum. Eg tori at pástanda, at hesi fólkini á útbúgvingini eru við til at menna umhvørvið, sum standa tey við várhagasólju og blæsa síni ritlistafræ, sum fara við lotinum og festa seg ymsa staðni í Føroyum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 11. februar 2023

Viriðslønir landsins verða latnar mikukvøldið

Hátíðarhaldiå verður í Hátúni í Tórshavnar Musikkskúla 22. februar. Tríggjar virðirslønir verða handaðar

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Sum siður er, handar landsstýrisfólki við mentamálum tíðliga á árinum virðislønir fyri árið, ið fór.

Soleiðis verður nú skjótt - mikudagin 22. februar fer Sirið Stenberg, landsstýriskvinna við almanna- og mentamálum, at handa virðislønir landsins til lista- og mentafólk fyri árið 2022.

Heimasíðan hjá Almanna- og Mentamálaráðnum skrivar, at handanin verður í konserthøllini Hátúni á Tórshavnar Musikkskúla 22. februar.

Musikkskúlin (Mynd: ammr.fo)

Almenna tiltakið byrjar klokkan 19, og tríggjar virðislønir verða handaðar:

Mentanarvirðisløn landsins verður latin fyri at heiðra føroyskt mentafólk sum tøkk fyri útint listarligt avrik. Vinnarin fær 150.000 krónur.  

Heiðursgáva landsins verður latin teimum, ið hava virkað til frama fyri mentanarlig virði, sum hava týdning fyri føroyska mentan, list og mentanararv. Vinnarin fær 75.000 krónur. 

Virðisløn til ungt listafólk verður latin fyri at kveikja ung listafólk og stimbra tey í menningini av yrkisleiðini. Vinnarin fær 50.000 krónur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. februar 2023

Frits Johannesen í Gamla Seglhúsinum

Framsýningin, sum byrjaði týsdagin, er partur av Torradøgunum, sum eru 20. til 25. februar

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Torradagarnir í Klaksvík byrja tíðliga í ár. Týsdagin lat upp listaframsýning í gamla Seglhúsinum við Frits Johannesen.

Torradagarnir, sum henda listaframsýning er partur av, byrja mánadagin 20. februar og halda fram til leygardagin 25. februar við drúgvari skrá.

Frits er hin glaði og litríki listamaðurin úr Fuglafirði – hann er tað, tey kalla fjøllistamaður.

Frits teknar, málar, yrkir, ger løg, skipar fyri kórsangi, kórstevnum, listaframsýningum og so málar hann við orðum og savnar orð og heiti – kann hava djúpar og áhugaverdar hugleiðingar, kryddaðar við skemti um tað, sum fyriferst í nærumhvørvinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 13. februar 2023

Sæla á ferð kring landið

Sæla hevði frumsýning í Norðurlandahúsinum og hevur verið sýndur í Løkshøll og Havnar Bio. Fleiri sýningar settar á skrá í komandi viku

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tá Rebekka og Jákup eru saman, fara tey út um mørk. Vinkonan ákærir Jákup fyri neyðtøku, men Rebekka vil ikki lurta. Hon hugsar bara um at linna egnu pínu. Spakuliga fatar hon, hvat veruliga er hent.

"Sæla" hevði frumsýning í Norðurlandahúsinum og varð síðan sýnd í Løkshøll. Nú eru fleiri sýningar settar á skrá, og tær byrjaðu í vikuni, tá Sæla varð sýnd Havnar Bio. Í komandi viku verður filmurin vístur í Salti í Suðuroy og í Mentanarhúsinum í Fuglafirði.

Filmurin varð róstur eftir fullsettu frumsýningini. Høgni Djurhuus skrivaði í sínum ummæli, at ”Katrin Joensen-Næs hevur gjørt ein gløggan, viðkomandi film, eina filmsperlu.”

Og filmumælararin Birgir Kruse skrivaði, at ”filmurin er bæði góður og týdningarmikil”, og hann legði afturat, at ”eins framúr í nýggja stuttfilminum er realljóðið, tá kvinnuligi høvuðspersónurin fleygar sær, og so tónleikurin, ella rættari ljóðrøddirnar, ið eru uttan fylgispæl. Framúr avrik, ið flytur føroyska filmsframleiðslu nógvar sekvensir fram.”

Hesar eru dagfestingarnar fyri komandi sýningarnar:

• 23. februar í Mentanarhúsið í Fuglafirði
  
• 25. februar í SALT

Leikstjóri er Katrin Joensen-Næs, ið áður hevur leikstjórnað "Ábyrgd", sum eisini fekk góð ummæli og varð handað sálarheilsuvirðislønina frá Sinnisbata. Leikarar eru Bjørk Búadóttir Tórgarð, Edvin H. Niclasen, og Ebba Malena Debess Thomsen.

Aldursmark er 15 ár.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 12. februar 2023

Havnar Hornorkestur 120 ár

Georg Hansen – Bakar Hansen – var tann, sum fyrst í farnu øld lærdi havnafólk at spæla upp á eitt nú horn

(Mynd: Havnar Hornorkestur)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mánadagin 13. februar vóru liðin 120 ár síðan Føroya elsta orkestur, Havnar Hornorkestur, varð sett á stovn.

Søgan byrjar við, at ein bakari kom úr Danmark...

Mangan verður sagt, at tú skal ikki blása við mjøli í munninum. Men hóast hesi góðu ráð hava verið hyggjuráð í øldir, mugu vit ásanna, at byrjanin til søguna um Havnar Hornorkestur júst var, at Tinganes-handlinum vantaði ein bakara at blanda mjølið við ymiskar aðrar úrdráttir, sum handilin so kundi selja havnarfólki sum leskiligar vørur.

Tá kom bakarin Georg Hansen – Bakar Hansen – til Havnar at arbeiða, og hann hevði sera stóran musikalskan áhuga og byrjaði alt fyri eitt at læra havnarfólk at spæla tónleik á ymisk ljóðføri – eisini hornljóðføri, og hetta var so byrjanin til Havnar Hornorkestur, sum varð sett á stovn 13. februar 1903, altso fyri 120 árum síðan.

Havnarfólki dámdi væl at hetta orkestrið var sett á stovn, og fólk savnaðust uttan fyri venjingarhølini hjá orkestrinum, bert fyri at hoyra hesar nýggju tónarnar, sum vóru komnir til býin. Tá vandi orkestrið í gymnastikhúsinum, sum stóð vestantil í Boisensgarði. Sunnudagar plagdi orkestrið at venja uttandura.

Tað fyrsta man veit um, at orkestrið spældi alment, var 1902, tá orkestrið marsjeraði gjøgnum býin og yvir á Skansan, hetta í samband við, at tað vóru 50 ár liðin síðan Løgtingið varð endurstovnað.

Nógvir tónar eru spældir síðan tá og nógvar konsertir eru spældar og eisini fleiri uttanlandsferðir eru gjørdar. Havnar Hornorkestur hevur eisini luttikið í trimum evropeiskum kappingum, í Bergen, Glasgow og Belfast. Í 2004 vann Havnar Hornorkestur kappingina fyri evropeisk hornorkestur í b-bólkinum, sum varð hildin í Glasgow. Ein stór løta…

Havnar Hornorkestur hevur havt fleiri útlendskar venjarar. Um ein skal takast fram, so er tað bretin Robert Oughton, sum vandi Havnar Hornorkestur í fleiri ár. Av føroyingum, sum hava vant Havnar Hornorkestur, skulu vit her nevnað Ova Olsen, sum vandi orkestrið í fleiri enn 40 ár. Ove Olsen andaðist á flaggdegnum 25. apríl 2021.

Í dag venur Tróndur Herason Olsen Havnar Hornorkestri og orkestrið telur umleið 30 virknar spælarar. 

Kelda: Havnar Hornorkestur

Herundir nakrar myndir av Havnar Hornorkestri úr savni okkara 

Havnar Hornorkestur 1904

(Mynd: Ólavur Frederiksen)

(Mynd: Bjarni Enghamar)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 13. februar 2023

Nicola Sturgeon fer frá

Hetta er tann rætta tíðin fyri meg, flokkin og landið, segði hon á tíðindafundi í vikuni. Sturgeon verður tó í sessinum sum fyrstaráðkvinna Skotlands til avloysarin er funnin

Sturgeon hevur næstan verið í sessinum í átta og eitt hálvt ár, og er hetta met. Hon gevst eisini sum leiðari fyri skotska tjóðskaparflokkin (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Hon hevur verið fyrstaráðkvinna í Skotlandi síðani 2014, og so leingi hevur eingin verið í sessinum. Nú 52-ára gamla Nicola Sturgeon verður í sessinum eina tíð afturat - tó bert til  ein avloysari er funnin.

- Tað er tann rætta avgerðin fyri meg og mín flokk. Eg havi hugsa um tað leingi og spurt meg sjálvan: Er tað tað rætta fyri meg at halda fram? Og meira týdningarmikið: Er tað tað rætta fyri land mítt. Svarið er nei.

Nicola Sturgeon tók við sum forkvinna í SNP - skotska tjóðskaparflokkinum - og sum fyrstaráðkvinna í november 2014, eftir at tað gjørdist talan um eitt tepurt nei á fólkaatkvøðuni um loysing frá Stórabretlandi.

Sturgeon hevur framahaldandi arbeitt fyri loysing - tó hava atfinningar verið um, at hon ikki hevur verið nóg ágangandi hesum viðvíkjandi. Hon ætlaði at fáa eina nýggja fólkaatkvøðu ásetta til oktober 2023, men stjórnin í London forðaði fyri hesum. Á tíðindafundinum lýsti hon koronutíðina, sum eina av tí harðastu á hennara politisku lívsleið.

Nicola Sturgeon gevst sum bæði fyrstaráðkvinna í Skotlandi og sum forkvinna í SNP. Hon hevur verið limir í skotska lóggávutinginum síðani 1999 og skotsku stjórnini síðani 2007, har hon hevur staðið á odda fyri ymiskum embætum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 15. februar 2023

Stoltenberg fer frá sum Nato-aðalskrivari í heyst

Hann hevur sitið í nærum níggju ár, og ynskir hann ikki at leingja tíðarskeiðið enn einaferð, upplýsir talsfólk hjá verjusamgonguni

Jens Stoltenberg hevur verið aðalskrivari hjá Nato síðan 1. oktober 2014 (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Jens Stoltenberg ætlar sær ikki at søkja um at leingja sína tíð sum aðalskrivari hjá Nato, og fer hann eftir ætlan frá í heyst, upplýsir verjusamgongan.

Mandatið hjá Jens Stoltenberg er longt tríggjar ferðir, og hevur hann sitið sum aðalskrivari í nærum níggju ár.

Jens Stoltenberg er útbúgvin búskaparfrøðingur og fyrrverandi forsætisráðharri í Noregi.

Stutt eftir, at Russland gjørdi innrás í Ukraina í februar í fjør, varð tíðin hjá Stoltenberg sum aðalskrivari longd fram til 30. september í ár, og sambært dulnevndum keldum, vilja Nato-limalondini hava hann at halda fram til apríl 2024 orsakað av hansara "einastandandi avriki", skrivar Ritzau.

4. apríl næsta ár eru eisini 75 ár liðin, síðan Nato varð sett á stovn, og sambært týska miðlinum Welt am Sonntag, ynsktu limalond, at Stoltenberg skuldi halda fram til tá.

Enn er eingin avgerð tikin um, hvør eftirmaðurin hjá Stoltenberg verður, men í uppskoti eru m.o. Pedro Sanchez, forsætisráðharri í Spania, og Ben Wallace, bretski verjumálaráðharrin, skrivar Reuters.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 12. februar 2023

Stoltenberg: Putin hevur sett ferð á vár-álopið

Russland er til reiðar at missa nógv fólk fyri at fáa tamarhaldið á Ukraina, sigur Nato-aðalskrivarin

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ukrainskir myndugleikar hava í fleiri vikur ávarað um, at Russland nú búgvar seg til nýggj álop. Tí hevur verið víst á tørvin á fleiri og meira framkomnum vápn til hermótið.

Men í roynd og veru, er russiska várálopið longu farið í gongd. Tað segði aðalskrivarin í verjusamgonguni Nato, Jens Stoltenberg, á tíðindafundi á Nato-høvuðsborgini í Brússel mánadagin.

- Vit hava longu sæð byrjanina. Putin er í holt við at senda túsundavís av hermannahópum inn í Ukraina, og hann er til reiðar at góðtaka eitt høgt tapstal.

- Tað, sum Russland vantar í dygd, royna tey at vinna aftur í nøgd. Teirra venjing og útgerð hevur ikki somu dygd, sum hjá Ukraina. Men tey hava fleiri fólk. Og Russland er til reiðar at senda herdeildir inn, og tey eru til reiðar at missa nógv fólk, sigur Jens Stoltenberg.

Nato-ovastin sær “ongi tekin um”, at Putin fyrireikar seg til frið.

- Vit síggja, at Putin og Russland vilja hava tamarbaldið á Ukraina. Einasti vegur at tryggja, at Ukraina heldur fram sum sjálvstøðug tjóð, er at halda fram við stuðlinum, sigur Jens Stoltenberg.

Tíðindafundurin í dag varð hildin undan ein fund við verjumálaráðharrunum í Nato, og undan ein fund við sokallaða Ukraina-bólkinum undir amerikanskari leiðslu, sum samskipa vápnaveitingina til Ukraina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 13. februar 2023

Nikki Haley bjóðar Trump av

Vil vera republikanskt forsetavalevni til valið í 2024

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fyrrverandi amerikanska ST-sendikvinnan, 51 ára gamla Nikki Haley, er nú farin í gongd við valstríðið fyri at gerast forsetavalevni fyri republikanska flokkin í 2024.

Hon er sostatt fyrsta mótvalevnið til fyrrverandi forsetan, Donald Trump, sum setti hana í embætið sum ST-sendikvinna í 2017 til 2018 tá hon segði embætið frá sær.

Undan tí var hon í árunum 2011 til 2017 guvernørur í South Carolina.

Mikudagin helt hon sín fyrsta valfund í Charleston heima í South Carolina. Á hesum fundi heitti Nikki Haley á republikanarar um at førka seg burtur frá “gomlum hugmyndum” og “fánaðum nøvnum”.

Hetta seinna varð fatað sum ein fjald viðmerking til Donald Trump, sum ætlar sær at vera valdur aftur í 2024.

- Vit eru til reiðar til eitt nýtt ættarlið, ið skal leiða okkum inn í framtíðina, segði hon millum annað á veljarafundinum.

Nikki Haley er dóttir til indiskar tilflytarar. Í røðu síni í gjár nevndi hon bert Trump við navni eina einastu ferð, tað var í sambandi við at hon greiddi frá sínum politisku royndum, og harvið sum fremsta ST-sendiboðið hjá fyrrverandi forsetanum.

Í hesum sambandi lovaði hon eisini at føra eina harðan politikk mótvegis teimum, ið virka ímóti USA, herundir Kina.

Roknað verður ikki við, at Haley verður einsamøll í stríðnum móti Donald Trump at gerast republikanskt forsetavalevni. Nøvn, ið verða nevnd í hesum sambandi eru guvernørurin í Florida, Ron DeSantis, fyrrverandi varaforsetin, Mike Pence, og senatorurin í South Carolina, Tim Scott.

Nikki Haley boðaði frá síni uppstilling týsdagin. Donald Trump segði í samrøðu við Fox News Digital, at hann frøddist um at hon stillar upp.

- Hon skal gera tað, hon vil, og ikki føla seg bundna av tí sannroynd, at hon segði, at hon aldri fór at gera tað, var viðmerkingin.

Donald Trump vísti á eina útsøgn í 2021, tá Haley segði, at hon ongantíð fór at bjóða Trump av, skrivar Reuters. 

Donald Trump og Nikki Haley í ST-trygdarráðsfundi í 2018 (Savnsmynd: EPA)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. februar 2023

Russiskar barnakonur fara til Argentina at eiga

Hetta verður gjørt fyri at tryggja, at børnini verða fødd í Argentina við argentinskum ríkisborgaraskapi – seinastu mánaðirnar eru fleiri enn 5.000 barnakonur komnar til Argentina úr Russlandi

(Tilvildarlig savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Seinastu mánaðarnar hava fleiri enn 5.000 russiskar barnakonur leitað sær til Argentina fyri at eiga.

Eitt nú hósdagin komu 33 russiskar barnakonur við sama flogfari. Tær vóru allar í síðstu vikunum av viðgongutíðini, siga argentinsku myndugleikarnir sambært BBC.

Hildið verður, at barnakonurnar gera hetta fyri at tryggja sær, at børn teirra verða fødd í Argentina, so tey kunnu fáa argentinskan ríkisborgaraskap.

Av teimum 33 kvinnunum, sum komu til argentinska høvuðsstaðin Buenos Aires, vórðu tríggjar afturhildnar orsakað av trupulleikum við teirra skjølum. Tríggjar aðrar vórðu handtiknar dagin fyri.

Barnakonurnar høvdu sagt, at tær komu til Argentina sum vanlig ferðafólk, men hetta vísti seg ikki at vera rætt.

Sakførari hjá kvinnum sigur, at tær vórðu afturhildnar uttan at hava brotið nakra lóg, og var talan um ólógliga frælsistøku. Kvinnurnar eru síðani leyslatnar aftur.

Við argentinskum ríkisborgaraskapi og argentinskum passi, ber til at ferðast til 171 lond uttan visum. Við einum russiskum passi sleppur ein bert inn í 87 lond uttan visum. Tað er eisini lættari hjá foreldrum at argentinskum ríkisborgarum at fáa uppihaldsloyvi og ríkisborgaraskap.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 12. februar 2023

Katar sendir íbúðir til tey heimleysu eftir jarðskjálvtan

Talan er um flytiligar bingjur, sum hýstu fótbólsáskoðarum til HM í vetur

Talan er um íbúðir líknandi hesum

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Katar hevur gjørt av at lata 10.000 flytiligar íbúðir, sum fótbóltsfjeppara í november og desember kundu gista í undir heimsmeistarakappingini í fótbólti.

Tað skrivar Reuters.

Fyrsta sendingin við 350 heimum, sum best kunnu lýsast sum innflytingarklárar bingjur, fóru sunnudagin úr Katar við kós móti harðast raktu øðkjunum í Turkalandi og Sýria, har ógvusligi jarðskjálvtin seinasta mánadag hevur kostað minst 35.000 fólkum lívið og eisini gjørt nógv túsund fólk heimleys.

Ein talsmaður fyri statsliga menningargrunnin í Katar segði sunnudagin, at ætlanin altíð hevur verið at geva hesi býlini burtur, men at støðan í jarðskjálvtarakta økinum nú hevur sett ferð á ætlanirnar. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. februar 2023

Johan Samuelsen til áminningar

Eins nógv vit í Javnaðarflokkinum fegnast, tá nýggjar og ungar kreftir bjóða seg fram í politiska arbeiðinum, eins tungt er tað, tá trúgvir og eldhugaðir stuðlar fella frá

 

SkrivaÐ:

Minningarorð / Javnaðarflokkurin

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 13. februar 2023

Til minnis um Jørmann Petersen

Tað er ein stórur missur fyri kommmunalu fyrisitingina, at Jørmann er farin

 

SkrivaÐ:

Minningarorð / Heðin Mortensen

Hóast vitandi um drúgva sjúkralegu, so komu boðin dáttliga við, at okkara góði starvsfelagi, Jørmann Petersen, var farin frá okkum í lívsins besta blóma.

Jørmann varð føddur 1972 og vaks upp í Sandavági hjá foreldrunum Onnu Sofíu og John Petersen.

Sum 17 ára gamal flutti hann til Havnar at ganga á handilsskúla. Tøl vóru hansara styrki og høvdu hansara stóra áhuga, so tað lá í kortunum, at tað var tølum, sum hann fór at arbeiða við seinni í lívinum.

Jørmann tók hægri handilsskúla í Havn og fór í læru hjá Grann­skoð­ara­felagnum Rasmussen & Weihe, sum Nota kallaðist tá.

Í 1997 fór hann til Dan­markar til víðari lestur, har hann tók cand.merc.aud.-prógv í 2002. Og seinni gjørdist hann statsautoriseraður revisor.

Hann hevði í fleiri ár saman við øðrum granskoðarafyritøku, áðrenn hann kom í starv hjá Tórshavnar kommunu, arbeiddi á Fiskimálaráðnum og var eitt skifti stjóri í Havnar Timburhandli.

Her hjá okkum í kommununi var hann fíggjarfultrúi fyri teknisku fyrisiting. Hann hevði sostatt eftirlit við rakstri og verkætlanum hjá tekniska stjóra og øllum rakstrarleiðarunum.

Hetta er eitt stórt ábyrgdarøki, sum samanlagt umsitur hundraðtals miljónir. Hetta var eitt álitisstarv, hann røkti til fulnar. Hjá honum var stutt frá tanka til handling.

Jørmann var blíður, róligur og fyrikomandi. Dugdi væl við menniskjum, var arbeiðssamur og hjálpsamur og hevði stórt fólkatekki. Starvsfólk kendu seg væl sum starvsfelagar, hann var ein liðleikari, positivur av lyndi og kendur fyri sín smittandi látur.

Tað er ein stórur missur fyri kommmunalu fyrisitingina, at Jørmann er farin. Tó leita tankar okkara fyrst og fremst til døtrarnar og tey nærmastu, sum hava mist so ómetaliga nógv í seinastuni.

Í djupastu samkenslu við tykkum, sum hava mist, lýsa vit frið yvir minnið um Jørmann Petersen.

Heðin Mortensen
borgarstjóri

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. februar 2023