Hatta vildi Sigurd ikki standa modell til

Tá Dennis Holm, landsstýrismaður, brúkar onnur ráð enn ráðini hjá Landsverki, gjørdist tað ov mikið fyri stjóran á Landsverki

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tað er Dennis Holm, landsstýrismaður við samferðslumálum, sum er beinleiðis orsøkin til, at Sigurd L. Lamhauge nú hevur sagt seg úr starvi sum stjóri í Landsverki.

Tað greiddi hann frá í útvarpinum á døgurða mikudagin.

Sigurd L. Lamhauge (Mynd: Jens Kr. Vang)

Sigurd metir tað sum eitt misálit á seg og á stovnin, sum hann hevur varðað av, at landsstýrismaðurin ikki vil lurta eftir ráðunum, ið hann hevur fingið frá sínum egna stovni, men í staðin leitar sær onnur ráð fyri at kunna vísa á, at ein Suðuroyartunnil kann gerast fyri 3,4 milliardir heldur enn nógv oman fyri fimm milliardir, sum Landsverk hevur víst á.

- Tá eg varð settur sum stjóri á Landsverki, var mín uppgáva at skipa stovnin av nýggjum, soleiðis at vit sleppa undan, at verkætlanir, sum eru undirbjóðaðar, verða settar í gongd. Hesari uppgávu meti eg meg vera komin ígjøgnum.

Kostar helst 10 milliardir

- At ganga runt og billa Føroya fólki inn, at ein Suðuroyartunnil kann gerast fyri 3,4 milliardir krónur ber slett ikki til. Okkara tal upp á 5,4 milliardir er eisini ov lágt sett. Ongin Suðuroyartunnil verður bygdur fyri fyri minni enn 6 til 10 milliardir.

- Hetta er í stríð við tað arbeiði vit skipanina, sum vit royna at seta í verk, nevniliga at forða fyri, at arbeiði verða sett í gongd uttan at kenna tann veruliga kostnaðin, segði Sigurd L. Lamhauge í samrøðu við útvarpið á døgurða.

Sigurð L. Lamhauge varð settur í áramálssett starv sum stjóri í Landsverki 1. oktober 2019. Starvssetan hansara hevði sostatt runnið út 1. oktober í ár. 

Kostnaðarmetingin á 3,4 milliardir kom fram í einum tíðindaskrivi frá Pf. Suðuroyartunnilin 8. desember. Sí her: 3,4 milliardir fyri ein suðuroyartunnil

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. februar 2024

Úr Landsverki til IRF

Tekur við eftir Poul Andrias Joensen, sum hevur stjórnað IRF síðan 1992

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Úr almennum stovni til ein interkommunalan stovn. Bert tveir tímar eftir at tað kom fram, at Sigurd L. Lamhauge hevur sagt upp sum stjóri í Landsverki, komu boðini um, hvat hann ístaðin fer at gera.

Seinnapartin mikudagin boðaði internationali renovasjónsfelagsskapurin, IRF, frá, at Sigurð L. Lamhauge er settur sum nýggjur stjóri eftir Poul Andrias Joensen, ið fer frá vegna aldur.

Hetta merkir helst, at Sigurð L. Lamhauge hevur bíðað til setanin í IRF fall upp á pláss áðrenn hann boðaði starvsfólkinum á Landsverki og almenninginum frá, at hann gevst sum landsverksstjóri. Starvssetanin hjá stjóranum gekk annars út 1. oktober í ár.

Sigurd er útbúgvin elektro-mekanikari, verkfrøðingur og er master í leiðslu. Sigurd hevur starvast í nógvum ymiskum verkætlanum, sum ráðgevandi verkfrøðingur í Føroyum og uttanlands. 

Til nýggjur stjóri er settur á Landsverki, røkir fíggjarleiðarin, Marjun Weihe Thomassen, stjórauppgávurnar á Landsverki.

Marjun Weihe Thomassen

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. februar 2024

Anfinn Kallsberg deyður, 76 ár

Fyrrverandi løgmaður, Anfinn Kallsberg, er deyður

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Anfinn Kallsberg, fyrrverandi løgmaður, er deyður. Hann gjørdist 76 ára gamal.

Anfinn Kallsberg var løgmaður frá árini 1998 til 2004, og var fyrstu ferð valdur á ting í 1980.

Árini til hann gjørdist løgmaður, hevði hann nógvar álitissessir.

Anfinn Kallsberg var løgtingsformaður árini 1991-1993. Landsstýrismaður 1983-1985, januar-juni 1989 og juni 1996 - mai 1998. Nevndarsess í Norðurlandaráðnum januar - juli 1991, og frá juli 1994 til 1998. Limur í stýrinum fyri Klaksvíkar sjúkrahús 1991-1996 og bygdarráðsformaður á Viðareiði 1974-1980.

Hann var giftur Berghild Kallsberg og saman fingu tey trý børn.

Minningarorð eru at lesa aftast í hesum blað

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. februar 2024

Dialysuviðgerð á Suðuroyar sjúkrahúsi byrjar næsta mánadag

Tað hevur verið útsett nakrar ferðir, men nú eru øll viðurskifti komin uppá pláss, soleiðis at til ber at fara í gongd skjótt

- Leiðslan fyri Sjúkrahúsverkið hevur saman við fakfólki á økinum, arbeitt við at skipa eina trygga og góða dialysuviðgerð á dialysusatelittinum á Suðuroyar sjúkrahúsi, skrivar Heilsumálaráðið

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Tað skuldi byrja síðsta summar, men so varð ikki. Tað varð síðani sagt fyrr í vetur, men tað gjørdist eisini av ongum vegna serliga lønarviðurskifti. Tíðliga í ár fingu tey, ið hava tørv á dialysu, at vita, at fyrst í februar fór at verða klárt.

Nú er endaliga greitt, at dialysuviðgerin á Suðuroyar Sjúkrahúsi byrjar mánadagin 4. mars. Hesum boðaði Heilsumálaráðið í øllum førum frá í skrivi á heimasíðuni í hósdagin.

- Eg eri fegin um, at tað nú er greitt, nær dialysuviðgerðin á Suðuroyar sjúkrahúsi byrjar. Hetta hevur stóran týdning fyri teir borgarar, ið hava tørv á dialysuviðgerð í Suðuroy.

Soleiðis sigur Margit Stóra, landsstýriskvinna, við hmr.fo. Tað er leiðslan fyri Sjúkrahúsverkið, sum hevur staðfest at til ber at byrja um hálva aðru viku.

Margit Stóra (Mynd: Ólavur Frederiksen)

Tað hevur verið stríggið hjá Heilsuverkinum at fingið uppá pláss, og tað hevur verið stríggið fyri borgarar, ið tørva viðgerð, og fyri familjur teirra.

Nú vissar Heilsumálaráðið um, at øll viðurskifti nú eru komin uppá pláss, soleiðis at virksemið kann byrja 4. mars.

- Leiðslan fyri Sjúkrahúsverkið hevur saman við fakfólki á økinum, arbeitt við at skipa eina trygga og góða dialysuviðgerð á dialysusatelittinum á Suðuroyar sjúkrahúsi.

Dialysuviðgerðin í Suðuroy verður framd undir læknafakligari ábyrgd av serlæknum í nýrasjúkum á Landssjúkrahúsinum.

Sambært tí sum hevur verið frammí í Degi & Viku, eru tað í løtuni eru tað tríggir suðuroyingar, sum hava tørv á dialysu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. februar 2024

Nú skulu fleiri fyritøkur við í Samleikan

Talgildu Føroyar lækka prísin fyri at brúka Samleikan sum innritan. Hetta fyri at fáa smærri fyritøkur við

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Talgildu Føroyar hava gjørt av at lækka prísin at brúka Samleikan sum innritan. Príslækkingin skal eggja fleiri smærri fyritøkum at brúka Samleikan.

Fyritøkur rinda fyri at brúka Samleikan sum innritan til sínar talgildu tænastur, meðan hann er ókeypis hjá brúkarum.

Kostnaðurin fyri Samleikan er skipaður eftir støddini á fyritøkunum og er býttur í trý. Nýggi prísurin gevur eina munandi príslækking á ávikavist 75 og 44 prosent til bólk 1 og 2, sum eru smáar og miðalstórar fyritøkur. Fyri bólk 1 fer kostnaðurin úr 20.000 krónum um árið niður í 5.000 krónur, og fyri bólki 2 fer kostnaðurin úr 45.000 krónur niður í 25.000 krónur um árið. Talan er um fastprísskipan, so ongar óvæntaðar meirútreiðslur eru.

Samleikin er væl móttikin í samfelagnum. 45.000 fólk hava skrásett seg og brúka Samleikan, tá ið tey rita inn á Vangan, Borgaragluggan, trygging og netbankar. 

KT-felagið hevur gjørt vart við, at kostnaðurin fyri smærri fyritøkur hevur verið ov høgur. Hetta hava Talgildu Føroyar tikið til eftirtektar og tí broytt kostnaðin, so enn fleiri talgildar tænastur fara at brúka Samleikan sum innritan, og samfelagið fær enn størri ágóða av talgildingini. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. februar 2024

Í fjórða hvørjum húski býr bara eitt fólk

Við ársbyrjan vóru góð 19.300 húski í Føroyum - 2.500 fleiri enn fyri tíggju árum síðani

(Savnsmynd: Hagstovan)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Við ársbyrjan vóru góð 19.300 húski í Føroyum, ið eru 2.500 fleiri enn fyri tíggju árum síðani. Í sama tíðarskeiði er fólkatalið vaksið við yvir 6.000 fólkum, skrivar Hagstovan.

Í fjórða hvørjum húski býr bara eitt fólk. Hetta er størsti húskisbólkur. Av teimum 2.500 húskjunum, sum eru komin aftrat seinastu tíggju árini, er lítil helvt støk húski.

Næststørsti húskisbólkur, sum er nærum líka stórur sum tey støku, er húskisbólkurin tvey vaksin uttan børn. Við ársbyrjan vóru tey 4.800 í tali, sum svarar til ein lítlan fjórðing av øllum húskjunum.

Hesir báðir húskisbólkar eru yvir helvtina av øllum húskjum. Í tveimum triðingum av húskjunum búgva sostatt eingi børn.

Lutfalsliga er tað húskisbólkurin við einum vaksnum, sum er vaksin mest seinastu tíggju árini við einum vøkstri á 27 prosentum, skrivar Hagstovan.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2024

239.705 krónur til børnini

Gallaveitslan hjá Team Rynkeby Føroyar var á Hotel Føroyum leygarkvøldið

(Mynd: Team Rynkeby Føroyar)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Ein rimmar gallaveitsla var á Hotel Føroyum leygarkvøldið 17. februar. Tá samanteljingin var liðug, vóru 239.705 krónur komnar inn, boðaði Rynkeby frá í tíðindaskrivi.

Team Rynkeby Føroyar skrivar, at hvør innkomin króna fer til at hjálpa føroyskum børnum, sum verða rakt av lívshættisligum sjúkum, familjum teirra og til gransking í hesum sjúkum í Føroyum.

(Mynd: Team Rynkeby Føroyar)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. februar 2024

Innflutningurin minkaður knappar 400 milliónir krónur

Samlaði vøruinnflutningurin var 11,8 milliardir krónur í 2023, ið er 3,3 prosent lægri enn í 2022, skrivar Hagstovan

(Savnsmynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Samlaði vøruinnflutningurin í 2023 var 11,8 milliardir krónur - 3,3 prosent lægri enn í 2022.

Uttan skip og flogfør var innflutningurin í fjør 10,5 milliardir krónur, ið er 3,9 prosent lægri enn árið fyri.

Prísurin á brennievni var nakað lægri í 2023 enn í 2022. Innflutningsvirðið á brennievni er minkað 530 milliónir krónur, ella 23,2 prosent.

Stórur vøkstur var í innflutninginum av rávøru til fiskavirking og tilfari til hav og landbúnað. Her vaks innflutningurin ávikavist 226 milliónir krónur og 135 milliónir krónur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. februar 2024

Skulu framvegis flyta klokkuna í Føroyum

Landsstýrismaðurin við lógarmálum hevur lýst kunngerð um summartíð fram til 2028

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Síðan 1980 hava vit á hvørjum ári skift yvir til summartíð í Føroyum, og tað fara vit eisini at gera komandi fimm árini.

Bjarni Kárason Petersen, landsstýrismaður við lógarmálum hevur nevniliga sent út kunngerð um summartíð fyri 2024, 2025, 2026, 2027 og 2028, skrivar Kringvarpið.

Tað hevur verið kjak um at gevast við summartíð- og vetrartíð. Í 2022 segði Bárður á Steig Nielsen, táverandi løgmaður, at hann helt, at tíðin var farin frá at flyta klokkuna. Heldur áttu vit at farið yvir til varandi summartíð, segði hann.

Tá Bárður á Steig Nielsen fyri tveimum árum síðani lýsti kunngerð um summartíð, var hon bert galdandi í tvey ár og ikki fimm, eins og undanfarnar kunngerðir um summartíð. Men við nýggju kunngerðini hjá landsstýrismanninum við lógarmálum er greitt, at vit 31. mars aftur skulu flyta klokkuna.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. februar 2024

NeXum úr Runavíkar kommunuskúla vann SkúlaFM

Luna Klein Joensen, Petra Jonhardsdóttir Geyti, Miriam Bogadóttir Brekku og Leivur Lassen høvdu hugskot til eina app, sum skal gera tað lættari fyri ung at finna arbeiði

Petra Jonhardsdóttir Geyti, Leivur Lassen, Miriam Bogadóttir Brekku og Luna Klein Joensen (Mynd: Íverksetarahúsið)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

- Eitt gott hugskot, sum kann verða við at loysa eina samfelagsavbjóðing, sum samfelagið, vinnan og tey ungu kenna væl til, so greið vóru skotsmálini, sum dómarnir góvu vinnarunum NeXum, tá tey í dag vunnu SkúlaFM 2024.

SkúlaFM er árliga kappingin, ið Íverksetarahúsið skipar fyri, har skúlanæmingar í framhaldsdeildunum kring alt landið, kappast í íverksetan. Finalan var í gjár í Varpinum í Klaksvík.

Bólkurin NeXum hevði eitt hugskot til eina app, ið skal gera tað lættari fyri ung at finna arbeiði. Bólkurin, NeXum, kemur frá Runavíkar Kommunuskúla og stovnararnir eru; Luna Klein Joensen, Petra Jonhardsdóttir Geyti, Miriam Bogadóttir Brekku og Leivur Lassen.

Nummar tvey gjørdist Keliheim frá Skúlanum av Løgmannabreyt. Eisini tey fingu sera góð skotsmál frá dómarunum, fyri teirra hugskot, sum var ein tænasta, sum byggir brúgv millum djóraeigarar, ið hava tørv á at fáa síni kelidjór ansað og áhugaðar ansarar.

Nummar trý gjørdist Taste of sea úr Skúlanum á Giljanesi. Eisini tey fingu sera góð skotsmál frá dómarunum, fyri teirra hugskot. Tey høvdu ment ymiskar heilsugóðar vørur úr turkaðum laksi.

(Mynd: Íverksetarahúsið)

Vinnandi bólkur fær, umframt heiðurin at vinna, møguleikan at royna seg í Next Level kappingini í Danmark. Hendan kappingin verður í apríl. Betri og Føroyar Tele góvu 5.000 krónur hvør til vinnandi bólkin. Nummar tvey og trý fingu somuleiðis vinning á ávíkavist 1.500 og 1.000 krónur.

Í ár vóru seks bólkar við í finaluni, sum hesaferð varð hildin í Varpinum í Klaksvík.

Dómararnir vístu á, at tað var sera torført at taka dagar ímillum luttakandi bólkarnar, tí støði var so mikið høgt. Harafturat vístu dómararnir á, at støðið tykist at hækka fyri hvørt ár.

Í dómsnevndini sótu Høgni Warberg, fulltrúi í barna- og útbúgvingarmálaráðnum, Rógvi Róin, stjóri í Petur Larsen, Oluffa Olufsdóttir frá Betri Banka og Lív Egilsdóttir Olsen frá Føroya Tele.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. februar 2024

Hava savnað undirskriftir um tunnil til Skúvoyar

– Um ikki Skúvoy fær eina íbinding frá komandi Suðuroyartunnilinum, so hevur okkara oyggj ikki langa tíð eftir, har fólk búgva, siga skúvoyingar

(Savnsmynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

– Um ikki Skúvoy fær eina íbinding frá komandi Suðuroyartunnilinum, so hevur okkara oyggj ikki langa tíð eftir, har fólk búgva.

Hetta er boðskapurin, sum skúvoyingar nú gjøgnum undirskriftsinnsavnan geva landsstýrið og løgtingið.

Skúvoyingarnir hava savnað undirskriftir saman fyri at gera vart við at en teymur upp í Skúgvi ikki er við i verandi verkætla fyri Suðuroyartunnilin. M.a vísa teir á, at tað er órógvandi, at einki hoyrist frá politikarunum, og harumframt eru teir vitandi um, at partar av nevndini í tunnilstoyminum ikki eru serliga áhugaði í at gera tunnil til Skúvoyar.

– Men ein góð loysn liggur klár, so ein íbinding til Skúvoyar ber væl til, um viljin er til staðar, leggja skúvoyingarnir dent á í skrivi til politikararnir.

Teir vísa á, at um tunnilin kemur til Skúvoyar eru minni útreiðslur, tí m.a skip, atløguumstøðir og lønir til manning og avgreiðslufólk í longdini er dýrari enn ein íbinding frá Suðuroyartunnilinum. Eisini verður víst á, at nógvir túrar verða avlýstir orsakað av vánaligum líkindum, so trupulleikarnir verða ikki loystir við einum nýggjum skipi eina.

– Vit heita tí so inniliga á politikararnar um at samtykkja, at tunnilin skal upp í Skúgvi, so vit eisini kunnu síggja eina ljósa framtið fyri okkum og okkara oyggj.

Aksel V. Johannesen løgmaður, fekk handað undirskriftirnar mánadagin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. februar 2024

Suðuroyar Sparikassi betrar munandi um ársúrslitið

Eftir skatt var ársúrslitið í fjør 6,1 milliónir krónur, sum er góðar fýra milliónir betri enn í fjør

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Ársúrslitið hjá Suðuroyar Sparikassa í 2023 eftir skatt var 6,1 milliónir krónur. Í 2022 var úrslitið 1,9 milliónir krónur.

Ein høvuðsorsøk til betraða ársúrslitið 2023 er, at inntøkurnar frá virðisbrøvunum vuksu við 4,7 milliónum frá 2022 til 2023, sigur sparikassin í tíðindaskrivi.

Í 2022 góvu virðisbrøvini eitt tap á 1,2 milliónir krónur, meðan tey í 2023 góvu ein vinning á 3,5 milliónir.

- Í 2023 høvdu vit viðvind á nógvum frontum, eitt nú innan virðisbrøv og rentur á virðisbrøvum fyri fyrstu ferð hesi skjótt 20 árini, sum eg havi verið stjóri. Tó meta vit, at 2023 var eitt serliga heldigt ár og hetta ikki verður gongdin framyvir, sigur Søren L. Bruhn, stjóri.

Grundraksturin øktist úr 5,8 milliónum krkrónum í 2022 upp í 9,8 milliónir í 2023, ella við 59 prosentum. Útlánini hækkaðu við 7,8 prosentum í 2023, innlánini hækkaðu við 1,3 prosentum.

Realkedittfíggjað lán lækkaðu við 10 prosentum. Í dag eru 23 prosentum av øllum 1. veðrættum fíggjað við realkreditt – fyri fimm árum síðani var hetta talið 0 prosent. Komandi árini væntar Suðuroyar Sparikassi stóran vøkstur innan realkreditt

- Solvensurin øktist úr 22,3 prosentum upp í 25,0 prosent. Vit eru enn í holt við at bjálva okkum til at liva upp til hørðu kapitalkrøvini í 2025, sigur sparikassin.

Suðuroyar Sparikassi livir longu nú upp til lógarkravið fyri solvensin í 2025, afturat hesum kemur eitt ætlað fríholt á 4,3 prosent stig, soleiðis at solvensmálið hjá Suðuroyar Sparikassa í 2025 er 25,0 prosent.

Komandi árini verða eitt nú kapitalkrøvini herd, so neyðugt er at vera væl bjálvaður, tí alt hetta fer at ávirka solvensin. Suðuroyar Sparikassi arbeiðir støðugt við at lúka nýggju krøvini. Suðuroyar Sparikassi væntar, at úrslitið fyri 2024 verður positivt við á leið 5,5 til 6,5 milliónir fyri skatt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. februar 2024

Landssjúkrahúsið 100 ár

100 ár eru liðin síðani flutt varð inn í Dronning Alexandrines Hospital í Havn

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í gjár vóru 100 ár liðin síðani flutt varð inn í Dronning Alexandrines Hospital í Havn. Áðrenn hetta varð húsast í Færø Amts Hospital – nú vanliga nevnt Gamla Hospital – í Lágabø.

Undir hátíðarhaldinum tann 23. februar 1924, har Alexandrine drotning var til staðar, bað løgtingsmaðurin Johan Hendrik Poulsen, vegna Føroya Løgting, drotningina um loyvi at nevna hospitalið Dronning Alexandrines Hospital.

Soleiðis kom tað at eita, til tað í 1962 fekk navnið Landssjúkrahúsið.

Tá flutt varð inn í 1924 starvaðust 28 fólk á hospitalinum. Í dag starvast um túsund fólk á Landssjúkrahúsinum.

(Mynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. februar 2024

Tveir mans í fongsul fyri at smugla hassj til Føroya

Annar av ákærdu monnunum fekk trý ára treytaleysan fongsulsdóm, hin fekk eitt ár og tríggjar mánaðir, eisini treytaleyst 

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Farna fríggjadag fall dómur í í einum stórum máli um smugling av umleið 25 kilo av hassji til Føroya. Teir ákærdu fingu ávikavist trý ár og eitt ár og tríggjar mánaðar treytaleysa fongsulsrevsing.

Málið, sum var viðgjørt av einum dómsmansrætti í Føroya Rætti í síðstu viku, snúi seg í høvuðsheitum um tvey føri av smugling av hassji til Føroya. Nøgdirnar vóru ávikavist umleið 15 ilo og umleið 10 kilo. Tveir menn blivu fríggjadagin dømdir í málinum.

Maðurin, sum fekk trý ára treytaleysa fongsulsrevsing, var var ákærdur fyri báðar innsmuglingarnar av hassji á íalt umleið 25 kilo. Maðurin var harumframt ákærdur fyri 11 onnur smærri brot á rúsevnislóggávu, m.a. sølu av amfetamini.

Maðurin bleiv dømdur fyri øll brotini. Dómsmansrætturin legði í ásetingini av revsingini m.a. dent á stóru mongdina av hassji, at maðurin hevði ein avgerandi leiklut í smuglingunum, og at hann, meðan hann var avlurtaður av politinum, hevði givið til kennar, at hann var ein týdningarmikil persónur á hassjmarknaðinum í Føroyum.

Hin maðurin, sum var ákærdur fyri smuglingina av umleið 15 kilo, varð dømdur eitt ár og tríggjar mánaðar treytaleysa fongsulsrevsing. Maðurin varð dømdur fyri at hava viðvirkað til smugling av 10 kilo av hassji til Føroya.

Dómsmansrætturin dømdi sostatt ikki mannin fyri smugling av samlaðu mongdini og legði í tí sambandi dent á, at maðurin ikki hevði havt hassjið um hendi, og at hesin maðurin spældi ein minni leiklut í málinum.

Báðir teir dømdu tóku umhugsunartíð og hava sostatt 14 dagar at taka støðu til, um dómurin skal kærast.

Hashmálið, sum var viðgjørd í Føroya Rætti í síðstu viku, er sama mál, sum í oktober í fjør varð avbrotið orsaka av ógegni. 

Tíðindaskriv frá løgregluni

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. februar 2024

Stórur tørvur á betri smittuvernd í heilsuverkinum

Heilsuverk í Føroyum, Grønlandi og Danmark megna ikki í nóg stóran mun at verja sjúklingar móti vandamiklari smittu á sjúkrahúsunum, er høvuðsniðurstøðan í eini nýggjari granskingargrein, ið er útgivin í viðurkenda vísindaliga tíðarritinum Journal of Hospital Infection

Shahin Gaini, professari í infektiónsmedisini á Fróðskaparsetri Føroya er ein av rithøvundum í greinini (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Heilsuverk í Føroyum, Grønlandi og Danmark megna ikki í nóg stóran mun at verja sjúklingar móti vandamiklari smittu á sjúkrahúsunum. Tørvur er á betri tvørfakligum skipanum og mannagongdum og hægri raðfesting og játtan til smittuvernd fyri at minka um vandan fyri, at sjúklingar verða smittaðir við vandamiklum bakterium í heilsuverkinum.

Tað er høvuðsniðurstøðan í eini nýggjari granskingargrein hjá donskum, føroyskum og grønlendskum granskarum, ið er útgivin í viðurkenda vísindaliga tíðarritinum Journal of Hospital Infection.

- Fleiri superresistentar bakteriur eru seinastu árini komnar til Føroya. Summar teirra eru so resistentar, at onki antibiotika finst, sum kann basa teimum, sigur Shahin Gaini, professari í infektiónsmedisini á Fróðskaparsetri Føroya, sum er ein av rithøvundum í greinini.

- Tílíkar bakteriur eru ein støðug hóttan ímóti modernaðum medisinskum viðgerðum. Tá sjúklingar fáa skurðviðgerð, biologiska viðgerð ella viðgerð, ið minkar immunverjuna, t.d. kemoterapi ella transplantatiónir, slepst ikki undan infektiónum. Allar hesar viðgerðir eru treytaðar av, at vit hava mong effektiv antibiotika til taks, ið kunnu bjarga sjúklingunum, tá ið teir fáa infektiónir, sigur hann.

Bert ein serlækni í infektiónsmedisini er á Landssjúkrahúsinum. Ongin sjúkrarøktarfrøðingur er knýttur at infektiónsmedisinska ambolatoriinum, og ongin læknaligur mikrobiologur er í starvi í heilsuverkinum.

- Stórur tørvur er á hægri raðfesting av smittuvernd í føroyska heilsuverkinum. 30-40 prosent av øllum innlagdum sjúklingum á Landssjúkrahúsinum hava eina infektiónsmedisinska høvuðsdiagnosu og fáa tí antibiotika hvønn dag. Samstundis velja vit at geva avanseraðar viðgerðir sum t.d. kemoterapi, biologiska viðgerð, immundoyvandi viðgerðir, dialysu, kirurgi og annað, sum kann geva álvarsligar infektiónir sum komplikatiónir, sigur Shahin Gaini.

Greinin í Journal of Hospital Infection, ið hevur heitið “Hospital-based Antimicrobial Stewardship in Denmark, Greenland, and the Faroe Islands – Current landscape and barriers”, kann lesast her.

Tíðindaskriv frá Granskingarráðnum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. februar 2024

Skeiva tímaløn í áravís

Limir í Pedagogfelagnum, sum arbeiða tímaløntir um kvøldið og náttina hjá kommununum, hava í fleiri ár fingið millum 10 og 16 krónur ov lítið um tíman. Tey fáa nú lønarendurgjald

(Tilvildarlig mynd: Ungdómshúsið á Toftum)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Fleiri limir í Pedagogfelagnum fara nú at fáa lønarendurgjald.

Felagið varnaðist fyrst í árinum, at tímaløntir limir hava fingið skeiva tímaløn, tá tey arbeiða kvøld og nátt hjá kommununum. Her er serliga talan um tey, sum arbeiða í ungdómshúsi.

Tímalønt fara at fáa lønarendurgjald, tí tímalønin verður rættað afturvirkandi, tá ið arbeiðsgevararnir fara at rætta lønarskipanina. Hetta kann ganga heilt aftur til 2019.

Sum vit skilja tað, eru dømir um at onkur limur fær lønarendurgjald upp á einar 30.000 krónur.

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

Fyri tey flestu tímaløntu merkir hetta, at tey hava fingið millum 10 og 16 krónur ov lítið um tíman, tá tey hava arbeitt eftir klokkan 17.

Ítøkiliga snýr tað seg um § 30 stk. 2. í sáttmálanum fyri námsfrøðingar, og § 21 í sáttmálanum fyri hjálparfólk. Her verður tilskilað, at arbeiði millum kl. 17.00-06.00 verður lønt við 1/1924 av árslønini, sigur Pedagogfelagið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. februar 2024

Fyrsti býráðsfundur hildin í Varpinum

Søguligur býráðsfundur í Klaksvík hóskvøldið

(Mynd: Klaksvíkar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í áratíggju eru fundirnir hjá býráðnum hildnir í býráðshúsinum, fyrrverandi Stellu-bygninginum, á eystaru síðu av Klaksvíkini.

Tí var tað ein søguligur fundur, nú regluligu fundirnir hjá Klaksvíkar býráð framyvir vera í stáðisliga nýggja mentanarhúsinum í miðbýnum.

Sí myndir fleiri myndir her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. februar 2024

Nýggj dagstovnaeind latin upp á Húsum

Mánadagin byrjaðu fimm børn á nýggja stovninum, sum enn ikki hevur fingið navn

(Mynd: Klaksvíkar kommuna)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hóskvøldið í farnu viku var almenn móttøka fyri nýggja dagstovnatilboðnum á Húsum. Enn hevur eindin ikki fingið navn, men í næstum verður navnakapping útskrivað. Mánadagin byrjaðu fimm børn í nýggja stovninum.

Móttøkan byrjaði við at Karl Johansen, borgarstjóri, bjóðaði vælkomin. Síðan helt Eyðstein Ó. Poulsen, formaður í trivnaðarnevndini børn og ung, eina røðu. Eftir hetta framførdu Erla Mortensen og Heðin Askham tvey løg. Karl Johansen, segði, at hetta var nærmast ein rørandi løta. Hann var sera fegin um ta góðu undirtøkuna um hetta arbeiðið hevur fingið frá øllum pørtum.

Í heyst varð avtalað gjørd við bygarfelagið, Glæmuna, um at umvæla bygdarhúsið, soleiðis, at húsið kundi nýtast til dagstovn í dagtímunum. Arbeiðið hevur gingið væl og nú er klárt at lata upp.

Í nøkur ár hava trý børn verið í dagrøkt á Kalsoynni. Í dag eru níggju børn í oynni og fara seks børn um stutta tíð at ganga á dagstovninum. Trý starvsfólk eru sett í starv í nýggja stovninum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2024

Fjøruvegurin handaður Runavíkar kommunu

Hátíðarhald var fríggjadagin í sambandi við at Fjøruvegurin alment varð tikin í nýtslu

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Fríggjdagin í farnu viku var hátíðarhald í sambandi við at Fjøruvegurin var tikin alment í nýtslu.

Articon hevur staðið fyri arbeiðinum, og handaði Runavíkar kommunu nýggju farleiðina.

Ítróttafeløg runnu stafett, røða var hildin og síðan var snórurin kliptur.

Jens Kristian Vang tók myndirnar fyri Runavíkar kommunu

Sí allar myndirnar her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. februar 2024

Dina Splidt nýggjur leiðari í Smílikulluni í Miðvági

Sum leiðari í Smílikulluni kemur Dina at vera partur av leiðslutoyminum á barna- og ungdómsøkinum hjá Vága kommunu, og teimum verkætlanum sum eru ígongd á stovnsøkinum fyri kommununa

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Vága kommuna hevur sett Dinu Splidt í starv sum leiðara fyri frítíðarskúlan Smílikulluna.

Dina er 41 ára gomul og býr í Leynum. Hon er útbúgvin námsfrøðingur í 2016 og motorikvegleiðari í 2020, harumframt hevur hon prógv sum svimjilærari, umframt onnur skeið innan námsfrøði. Dina kemur úr starvi sum námsfrøðingur og varaleiðari í barnagarðinum Áarlon í Kvívík, har hon í eitt tíðarskeið eisini hevur verið virkandi leiðari. Dina hevur somuleiðis drúgvar royndir sum hjálparfólk har arbeitt varð við menniskjum við skerdum førleikum og ríðing.

Sum leiðari í Smílikulluni kemur Dina at vera partur av leiðslutoyminum á barna- og ungdómsøkinum hjá Vága kommunu, og teimum verkætlanum sum eru ígongd á stovnsøkinum fyri kommununa, harí eisini at arbeiða saman við leiðsluni í Miðgarði og Sóljugarði, og námsfrøðiliga ráðgevanum hjá Vága kommunu um, at menna og framtíðartryggja tænastustøði fyri stovnsøkið í Vága kommunu í samsvar við Visjón2032 fyri kommununa. Harumframt kemur Dina at hava virknan leiklut í tvørfakligu verkætlanini “Saman um barnið”, sum er ein verkætlan har kommunurnar í Vágum og stovnar hjá landinum arbeiða saman um, at tað skal gerast betri at vera barn í Vágum sum heild.

Frítíðarskúlin Smílikullan heldur til í Gamla Skúla í Miðvági og er fyri børn í 1. og 2. flokki. Smílikullan liggur tætt við bygdaskúlan í Miðvági, so skjótt er hjá børnunum at ganga úr skúlanum til frítíðarskúlan. Smílikullan liggur sum ein perla, beint við sandin, fótbóltsvøllin, stóra spæliplássið í bygdini og viðarlundina.

Dina byrjar í starvinum mánadagin 4. mars 2024.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. februar 2024

Fyrstu námsfrøðilesandi byrjað í skúlanum

21 hjálparfólk, sum starvast á dagstovnaøkinum í Tórshavnar kommunu, eru byrjað at lesa námsfrøði á VIA University College í Viborg

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tórshavnar býráð samtykti í november í fjør at skipa fyri einari námsfrøðiútbúgving fyri hjálparfólk, ið arbeiða á dagstovnum í Tórshavnar kommunu fyri at lyfta støðið og bøta um starvsfólkatørvin, og 5. februar var fyrsti dagur á skúlabonki hjá 21 hjálparfólkum á dagstovnum í kommununi.

Tey lesa námsfrøði á VIA University College í Viborg í Danmark.

Tey lesandi vóru spent, og væl varð tikið ímóti teimum á stovninum, skrivar Tórshavnar kommuna.

Útbúgvingin er ein professiónsbachelor í námsfrøði, og er skipað sum ein parttíðarútbúgving. Starvsfólkini arbeiða samstundis, sum tey eru námsfrøðilesandi. Tey fáa løn sum vanligt, burtursæð frá døgunum, tá tey eru í skúla. Útbúgvingin tekur 3,5 ár.

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. februar 2024

Kartin Høgnesen ungdómsráðgevi hjá Kirkjuligu Heimamissiónini

39 ára gamli leirvíkingurin er hárfríðkari og hevur verið virkin í ungdómsarbeiði í Nesvík og í Leirvík. Hann er fyrsti ungdómsráðgevin í tólv ár

Kartin Høgnesen var ein av teimum trimum, ið søkti starvið, sum er partur av tí at uppraðfesta og styrkja ungdómsarbeiði hjá Heimamissiónini (Mynd: trubodin.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Kartin Høgnesen er settur sum nýggjur ungdómsráðgevi hjá Kirkjuligu Heimamissiónini. Hetta skrivar Trúboðin.

Leirvíkingurin byrjar 5. mars, og talan er um eitt fulltíðarstarv.

- Starvið inniber millum annað at virka fyri, at ung í Føroyum koma at kenna Jesus og vilja fylgja honum, at menna ungdómsleiðarar og at styrkja og menna ungdómsarbeiðini kring landið, skrivar trubodin.fo.

Kartin er ikki ókendur í ungdómsarbeiðinum í Heimamissiónini. Hann hevur verið virkin í ungdómsarbeiðinum í Leirvík í nærum 20 ár, hevur staðið fyri nógvum ungdómslegum og juniorlegum ígjøgnum árini, stovnaði junior-arbeiðið YES í Leirvík í 2012, og er í løtuni formaður í ungdómsarbeiðinum Glóð í Gøtu og Leirvík.

Nýggi ungdómsráðgevin hevur eisini verið volontørur í Ísrael. Hann er 39 ára gamal, búsitandi og hevur seinastu 20 árini rikið sína egnu frisør-salong í heimstaðnum Leirvík. Kartin Høgnesen var ein av teimum trimum, ið søktu starvið, tá tað varð lýst leyst fyrr í ár.

– Tríggir dugnaligir umsøkjarar vóru til starvið, og tað er gleðiligt at síggja áhugan fyri, at okkara ungdómsarbeiði skal mennast og vaksa. Avgjørt varð at seta Kartin, ið hevur drúgvar royndir innan ungdómsarbeiði og lætt við at koma í samband við ung. Hann er ein fongur fyri landsungdómsarbeiði, og kemur hann at arbeiða í tøttum samstarvi við Landsungdómsnevndina at menna ungdómsarbeiði framyvir.

Hetta sigur Jákup Brúsá, sum er aðalskrivari í Kirkjuligu Heimamissiónini. Hann hevur eisini virkað sum ungdómsráðgevi. Nú eru tað tó 12 ár síðani, at nakar ungdómsráðgevi verið í starvi í felagsskapinum. Nú er ynskið at uppraðfesta og styrkja ungdómsarbeiðið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. februar 2024

Eitt óvæntað triðja pláss

Janus Wiberg gjørdist akkurát ov stuttur í Melodi Grand Prix leygarkvøldið. Hann endaði á triðja plássi í donsku sangkappingini. Stórfavoritturin vann

(Mynd: Lasse Lagoni / DR)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tá atkvøðurnar frá hyggjarunum og dómsnevndini vóru taldar saman gekk tað ikki hjá Janusi Wiberg Mortensen og lagnum "I Need Your Love", men 33 ára gamli havnarmaðurin fekk víst seg frá sínari bestu síðu.

Ikki færri enn tvær ferðir fekk hann høvi at framføra sterka lagið, og framførslan í finaluumfarinum var eitt vet betur og sterkari enn hin fyrra. Tað var sum um, at hann nýtti tað fult út, at framføra á stóra pallinum í DR Konserthúsinum.

Undan Melodi Grand Prix leygarkvøldið, vóru ikki nógv sum góvu Janusi Wiberg Mortensen ein møguleika. Tað gjørdi hann fyri so vítt heldur ikki sjálvur. Við útvarpið fyrr í vikuni segði hann, at luttøkan var fyri at røkka longur út við sínum tónleiki.

(Mynd: Lasse Lagoni / DR)

Líka mikið og ikki, má sigast, at Janus hevur sungið seg inn í hjørtuni á dønum, sum atkvøddu hann í finaluna saman við SABA og Basim.

SABA var lagnum "Sand" hevur síðani byrjan verið spádd at vinna kappingina, og tað gjørdi hon eisini. Flestu atkvøðurnar frá hyggjarum og dómsnevndini sendu SABA til Malmø, har Eurovision verður í mai.

Har skal hon royna at fáa Danmark við í finaluna aftur. Í fjør var tað føroyski Reiley sum var danska umboðið, og tað gekk illa. Í hálvfinaluni endaði Danmark á 14. plássi av tilsamans 16.

Eurovision í Malmø verður dagarnar 7. 9. og 11. mai.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2024

Janus fleiri atkvøður frá hyggjarunum enn SABA

Vóru tað bara hyggjaraatkvøður sum taldu, hevði SABA ikki vunnið Melodi Grand Prix

(Mynd: Lasse Lagoni / DR)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

SABA við lagnum "Sand" stóð eftir sum vinnari av danska melodi grand prixnum leygarkvøldið.

Men var tað fult og heilt upp til hyggjararnar, var tað ikki hon, sum vann. Bæði Basim og Janus Wiberg fingu nevniliga fleiri sonevnd hyggjarastig í finaluumfarinum enn vinnaralagið. Um bert hyggjarastigini taldu, vann Basim við lagnum "Johnny", og Janus Wiberg hevði blivið nummar tvey.

(Mynd: Lasse Lagoni / DR)

Orsøkin til, at Saba vann, vóru stigini frá dómsnevndini, sum í ár var skipað við 20 donskum og altjóða Grand Prix-fjepparum.

Stigini frá hyggjarum og stigini frá dómsnevndini taldu helvt um helvt.

Soleiðis vóru stigini deild

1. SABA – 'Sand' 37 stig (15 hyggjarastig, 22 dómsnevndarstig)
2. Basim – 'Johnny' 34 stig (19 hyggjarastig, 15 dómsnevndarstig)
3. Janus Wiberg – 'I Need Your Love' 29 stig (16 hyggjarastig, 13 dómsnevndarstig)

SABA vann Melodi Grand Prix, og skal umboða Danmark í Eurovision Song Contest í Malmø í mai (Mynd: Lasse Lagoni / DR)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. februar 2024

Kim Simonsen í uppskoti til bókmentavirðisløn

Er tilnevndur fyri yrkingasavnið við langa heitinum “Lívfrøðiliga samansetingin í einum dropa av havvatni minnir um blóðið í mínum æðrum”

Kim Simonsen (Mynd: Thomas Koba)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Kim Simonsen er føroyska uppskotið at vinna bókmentavirðisløn Norðurlandaráðsins í ár. Føroyska innstillingarnevndin hevur mælt til, at hann fær virðislønina fyri yrkingasavnin við langa navninum “Lívfrøðiliga samansetingin í einum dropa av havvatni minnir um blóðið í mínum æðrum”.

Grundgevingin ljóðar nakað soleiðis:

“Yrkingasavnið “Lívfrøðiliga samansetingin í einum dropa av havvatni minnir um blóðið í mínum æðrum” hjá rithøvundanum, útgevaranum, kuratorinum og akademikaranum, Kim Simonsen, er eitt stillført verk, skrivað beint eftir at pápin hjá eg’num í yrkingunum er deyður.

Í kjalarvørrinum á hesi hendingini fer yrkinga-egið runt í barndómsins landslagi, ein ónevnd føroysk bygd, fyri at viðgera sorgini.

Vaksandi ljósið í vetrarlandslagnum, skiftandi veðrið, stormur, frost og mjørki balla yrkingarnar inn og sameinir tær við smáar og stórar rørslur í ringrásini. Havið og bylgjurnar og droparnir, havskúmið, teir hálu vegirnir, djóranna andadráttur, ið er sjónligur í frostveðrinum, alt saman manir fram samanhangir, støðugar broytingar og skapanir.” 

Les meira her

Hini tilnevndu til Bókmentavirðisløn Norðurlandaráðsins eru:

Danmark:
“Hafni fortæller”, skaldsøga eftir Helle Helle
“Jordisk”, skaldsøga eftir Theis Ørntoft

Finnland:
“Vill du kyssa en rebell?”, yrkingasavn eftir Eva-Stina Byggmästar
“101 tapaa tappaa aviomies. Menetelmällinen murhamysteeri”, skaldsøga eftir Laura Lindstedt & Sinikka Vuola

Ísland:
“Jarðsetning”, ævisøgulig skaldsøga eftir Onnu Maríu Bogadóttir
“Tól”, skaldsøga eftir Kristín Eiríksdóttir

Noreg:
“Fars rygg”, skaldsøga eftir Niels Fredrik Dahl
“Jeg plystrer i den mørke vinden”, skaldsøga eftir Maria Navarro Skaranger

Samiska máløkið:
“Leŋges hearggi Sáhčal fatnasa”, persónlig frásøgn eftir Fredrik Prost

Svøríki:
“Minnen från glömskans städer”, yrkingasavn eftir Gunnar Harding
“Nollamorfa”, yrkingasavn eftir Johan Jönson

Áland:
“För att ta sig ur en rivström måste man röra sig i sidled”, yrkingasavn eftir Mikaela Nyman.

Onki uppskot er úr Grønlandi.

Bókmentavirðislønin, sum er á 300.000 danskar krónur, verður latin í sambandi við ársfundin, sum verður í Reykjavík í heyst. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. februar 2024

Olaf Johannesen stóran leiklut í Badehotellet

Spælir ein dansk-amerikanari í seinasta umfari av væl umtóktu sjónvarpsrøðini á TV2

Stephanie Heyes og Olaf Johannesen í Badehotellet

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

“Badehotellet” eitur ein sera væl umtókt sjónvarpsrøð, sum hevur verið víst á donsku sjónvarpsstøðini TV2 gjøgnum nógv ár. Í næstun verður hol sett á seinasta umfar av hesi sjónvarpsrøðini, og her verður møguleiki at uppliva ein føroying í einum leikluti

Olaf Johannessen stóran leiklut í síðstu sæson av vælumtóktu donsku sjónvarpsrøðini Badehotellet.

Sjónvarpsrøðin snýr seg um summargestirnar og starvsfólkini á einum hugnaligum baðihotelli við jútsku vesturstrondina í farnu øld í einum tíðarskeiði fram til og við seinna heimsbardaga.

Olaf Johannesen, sum hevur rokkið stóran heiður sum sónleikari, mest á palli, men eisini í filmum og sjónvarpsrøðum, hevur ein týðandi leiklut í hesum seinasta umfarinum.

Olaf spælir leiklutin sum John Henry Seerup – ein maður úr Norðurjútlandi, sum er fluttur til USA 33 ár framman undan hendingunum í røðini.

Í USA hevur hann havt viðgongd sum byggiharri í statinum Wisconsin, har hann eisini hevur gift seg við dóttir guvernørin, sum eitur Ellinor, og verður spæld av Stephanie Heyes.

Nú vendir mr. Serup so heimaftur til Jútlands fyri at vera við í hátíðarhaldinum, sum á hvørjum sumri verður hildið í Rebild í sambandi við amerikanska frælsisdagin 4. juli. Hetta er á sumri 1946.

Seinasta umfar av Badehotellet verður at síggja á TV2 Play frá í morgin og á TV2 10. mars.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. februar 2024

Banknordik-savnið keypt tvey listaverk eftir Frits Johannesen

Listaverkini hava heitið "Talgildir næmingar saman við eini krokodillu". Banknordik letur savninum árligan stuðul upp á 150.000 krónur

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í juni 2020 var gjørd fimm ára avtala millum Sjálvsognarstovnin BankNordik-savnið og Pf. BankNordik um stuðul til at keypa føroyska samtíðarlist. Pf. BankNordik letur í avtalutíðarskeiðinum 2020-2024 BankNordik-savninum eina árliga stuðulsjáttan upp á 150.000 krónur.

Í oktober 2023 keypti BankNordik-savnið eftir hesum leisti tvey listaverk eftir listamannin Frits Johannesen úr Fuglafirði. Listaverkini hava heitið "Talgildir næmingar saman við eini krokodillu". Støddin er 100 x 40 sentimetrar.

Frits Johannesen var fjøllistamaður, sum bæði fekst við myndlist, tónlist og aðra list. Han var føddur í 1944, og nú hann andaðist í december 2023, var hann 79 ára gamal. Hann var útbúgvin lærari, ið var hansara lívsstarv, og tað røktaði hann í 41 ár. Men fyri Frits Johannesen var myndlistin annað lívsstarv hansara.

Í bókini Frits, sum Sprotin gav út í 2019, greiðir hann frá, hvussu hann longu sum smádrongur dámdi at tekna og mála, og soleiðis hevur hugsavnað seg um hesa skapandi listagrein alt lívið. Frits Johannesen hevur sýnt fram á málningaframsýningum síðani í 1969 bæði í Føroyum og í fleiri Norðurlondum.

Hann hevur listprýtt fleiri staðni kring Føroyar sum til dømis Mentanarhúsið í Fuglafirði, træskurð til Studentaskúlan á Kambsdali, træskurð til Hvalvíkar skúla. Myndirnar hjá Fritsi Johannesen eru rótgrónar í føroyskari søgu, frumsøgn og mentan. Hann málaði lívsjáttandi, litfagrar myndir, sum var eitt av eyðkennum hansara. Litirnir í myndunum eru klárir og sterkir, og tilsamans skapa teir eina heild, ið stuðlar undir myndevnið. Myndevnini vóru fleiri, og nøkur teirra málaði hann aftur og aftur sum til dømis skúlanæmingar í ymiskum høpi, húsaskjøldrar, tónleikarar við sínum ljóðføri. Myndevnini hava tað til felags, at tey stava úr minninum og eru tær upplivanir, honum hevur verið fyri í lívinum, og síðan verða umskapað til poetiskar, glaðlyntar myndir.

Myndirnar, sum BankNordik-savnið hevur ognað sær, eru frá 2023, og heitið "Talgildir næmingar við eini krokodillu" bendir á modernaða list, og eru tær tíðarbærar í nútíðarsamfelagi okkara. Tær lýsa skúlanæmingar, sum sita framman fyri eini teldu saman við eini krokodillu. Myndevnið er álvarsamt – teldan er komin inn á skúlarnar, og hevdbundnar gamlar reglur eru broyttar. Men við at geva krokodilluni ein leiklut í myndini saman við næmingunum, verður broddurin tikin burtur av talgilda veruleikanum, og gleði, skemt og framtíðarvónir verða ein samantvinnað eind  - listamanninum líkt.

Í 1998 fekk Frits Johannesen Virðisløn M.A. Jacobsens fyri mentanaravrik og í 2017 Heiðursgávu Landsins.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. februar 2024

Hesi eru tilnevnd til FMA

Føroysku tónlistaviðirslønirnar verða latnar 9. mars. Nú er greitt, hvørji eru tilnevnd

RSP setti dám á FMA 2023 (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í vikuni varð kunngjørt hvørji eru tilnevnd til FMA virðislønirnar, sum verða handaðar í Norðurlandahúsinum leygardagin 9. mars.

Tey tilnevndu eru:

ÁRSINS TÓNASMIÐUR
Tróndur Bogason
Eyðfinn Bogason Lamhauge
Mikael Blak
Janus Rasmussen
Benjamin Djurhuus

ÁRSINS TÓNLEIKARI
Jan Rúni Poulsen
Sigrið F. Hansen
Per I. Højgaard Petersen
Benjamin Djurhuus
Ólavur Eyðunsson Gaard

ÁRSINS MYNDLISTARLIGI SAMLEIKI
Brimheim
Dania O. Tausen
Einangran
Klingra
Kóboykex

ÁRSINS SPÍRI
Katari
Jazzygold
Supervisjón
Andrias Blaasvær
Adrenaline

ÁRSINS KLASSISKI PRÍSUR
Tróndur Bogason - The Distance Between Us (Útgáva)
Kristina Thede Johansen - SANSA Føroyar” (Debut konsert)
Eli Tausen á Lava - Ein Tónleikalig Vangamynd (Konsert)
Sámal Jákup Jakobsen - Heimasvitan (Útgáva)
Anna Katrin Ø. Egilstrøð - From Harbour To Harbour (Konsert)

ÁRSINS SERÚTGÁVA
SUPERVISJÓN - FAST TRAKK
Aldubáran - The Distance Between Us
A15 - A15
ORKA - All At Once
Klingra - ...eftir

ÁRSINS LAG
Beinir - Greener
Brimheim - Literally Everything
Dania O. Tausen - kann eg hava armin soleiðis her?
Jónas Gaard (feat. Sigrið) - Farin
BYRTA - Vak meg ei

ÁRSINS ÚTGÁVA
Dania O. Tausen - ja/nei – og restin av vikuni
Marius Ziska - RÚM
Jogvan - Tøgn
Einangran – Vendir vindar
Aggrasoppar – døgurðaslang

Virðislønir uttan tilnevningar eru:
Ársins tekstur
Ársins átak
Ársins útflutningsheiðursløn
Heiðursprísur
Ársins FMA

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. februar 2024

TV-2 á Norð Festivalin

Fólkakæri bólkurin úr Aarhus verður at hoyra á Viðareiði í summar

(Mynd: Norð festivalurin)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Klassikarar sum 'Bag Duggede Ruder', 'Alt Hvad Hun Ville Var At Danse', 'Laternen' og 'De Første Kærester På Månen' eru bara ein brøkpartur av øllum hittunum, TV-2 hevur leverað, síðan bólkurin varð stovnaður í 1980.

Bólkurin, ið er mannaður av Steffen Brandt, Hans Erik Lerchenfel, Sven Gaul og Georg Olesen, hevur hesi seinastu fýra áratíggjuni hildið saman og útgivið fleiri enn 200 sangir og 19 útgávur, umframt at hava kvitterað við fleiri platinplátum - eins og teir hava vunnið Ársins donsku poppútgávu, Ársins danska lag og Ársins danski sangskrivari við Steffen Brandt.

Í summar koma teir til Føroya - teir koma til Norð Festivalin á Viðareiði. Talan verður uttan iva um eina stóra løtu undir stórsligum umstøðum, har túsundtals fólk savnast.

Norð Festivalurin verður í ár hildin 31. august 2024 á Viðareiði.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. februar 2024

Cochren & co á Kristfest

Bólkurin hevur ligið nr. 1 á Billboard’s Christian Ariplay chart, hann var tilnevndur ársins nýggja navn, hann hevur framført á Grand Ole Opry og nú kemur hann á Kristfest, sum verður í Nesvík 13. apríl 

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Talan er um framúr góða bólkin Cochren & Co úr lítla býnum Montgomery, Indiana, USA.

Tað er singer/songwriter og lovsongsleiðarin Michale Cochren, sum saman við vinum mannað bólkin Cochren & Co. Michael Cochren vaks upp við nógvum tónleiki og eftir loknan skúla í 2011, stovnaðu hann og nakrir vinir bólkin Cochren & Co. Michael framførdi bæði solo og saman við bólkinum og skjótt vóru tey umbiðin kring alt USA.

Teirra fyrsta staklag kom út í 2018 og síðani hava tey útgivið fleiri stakløg og tvær heildarútgávur.

Tónleikurin og boðskapurin er vónríkur og tíðarleysur. Tekstirnir eru um at søkja Gud, um Guds náði, og at man kann møta Jesusi alla staðni, sjálvt á einum parkeringsplássi eitt týskvøld.

Tónleikastílur hjá Cochren & Co er pop, soft rock og soul/blues.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. februar 2024

Lena Anderssen skal framføra á ársins Summar Festivali

Útgávuaktuella og roynda songkvinnan framførir á festivalinum í Klaksvík í august

Fyri kortum kom sætta útgávan hjá Lenu Anderssen, State of the Land. Hon hevur nú í meira enn 25 ár myndað føroyska tónleikapallin (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Lena Anderssen framførir á Summar Festivalinum í Klaksvík í august.

Útgávuaktuella songkvinnan hevur í meira enn 25 ár myndað føroyska tónleikapallin við framúr sangum og framførslum.

Lena Anderssen hevur nakað upp á hjartað í sínum sangum, og hon torir at seta nakað persónligt upp á spæl, tá ið hon skrivar tekstir. Saman við manninum Niclasi Johannesen ger hon sangir, sum hann stendur fyri at framleiða, og meistarliga samstarvið hevur givið okkum fleiri poppútgávur á altjóða stigi – bæði tá ið tað kemur til sangskriving og framleiðslu.

Fyri kortum kom sætta útgávan hjá Lenu Anderssen, State of the Land, og tað er enn eitt stórverk. Ellivu sangir á einari serstakliga góðari og snøggari lp plátu, sum Sosialurin í ummæli hevur latið seks av seks stjørnum.

Lena Anderssen hevur útselda útgávukonsert í Løkshøll í mai, og seinni í summar spælir hon við bólki á Summar Festivalinum, sum verður hildin í døgunum frá 8. til 10. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. februar 2024

Son of Fortune á Summar Festivalin

Útlagin rocktónleikari spælir støvutan rokk og inniligar balladur

(Savnsmynd: Harald Bjørgvin)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Son of Fortune verður við á Summar Festivalinum í august.

Benjamin Petersen, ið kallar seg Son of Fortune, er útlagin rocktónleikari, ið spælir støvutan rock og inniligar balladur.

Seinasta útgávan hjá honum, 'Woodoo Pop', varð upptikin í Nashville í Tennessee av monnum, ið hava arbeitt við Chris Stapleton og Jack White. Sangurin "Sunday in Music City" av hesi útgávu var í úvarpssendingini Jambalaja kosin ársins sangur í 2021.

Son of Fortune er ávegis við nýggjum tónleiki, sum verður framførdur á Summar Festivalinum í august. Eisini spælir Son of Fortune onkran eldri sang av útgávuni 'Ave', ið Benjamin Petersen og Petur Pólsson gjørdu í 2014.

Við sær á Summar Festivalin hevur Benjamin Petersen sjálvandi sín barndómsvin, Jan Rúna Poulsen, ið spælir trummur, og eisini spæla Kim Hansen og Jóhannus á Rógvu Joensen við bólkinum.

Summar Festivalurin verður hildin dagarnar frá 8. til 10. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. februar 2024

Brúdleypssangari úr Sýria á G!

Omar Souleyman spælir teldugjørdan tónleik og blandar upprunatónleik úr Sýria uppí

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Omar Souleyman úr Sýria er nýggjasta navnið, sum er komið á plakatina fyri G! Festivalin í Syðrugøtu í summar.

Hann verður lýstur sum ein kendur brúdleypssangari, sum hevur samstarvað við Four Tet og Bjørk – ein livandi hetja millum hetjur.

Omar Suleyman hevur framført á Glastonbury, Roskilde, Bonnaroo, Pitchfork Paris og til Nobel friðarheiðurslønarkonsert í Noregi. Hann er umbiðin at framføra um alla klótuna, og kemur at framføra á G! 2024.

Onkuntíð kennist tað sum heimurin var meira eksotiskur fyrr. 

Føroyingar høvdu huldufólk, skóru torv, høvdu kúgv og fiskaðu við snøri. Í miðeystri høvdu tey Aladdin, flúgvandi teppir, andar í lampum og livandi matmarknaðir á gøtunum við litríkum sólturkaðum kryddaríum.

Alt hevur kanska hug at blíva meira líka allastaðni í dag. Nýggju húsini í Grikkalandi hava somu flisar á vesinum sum nýggju húsini í Saltangará.

Men Omar Souleyman er kanska eksotiska undantakið, ið prógvar regluna. Hann spælir teldugjørdan tónleik og blandar upprunatónleik úr Sýria uppí. Eysturlendski tónastigin drønar runt á ljóðborðinum, ímeðan sangarin peppar huglagið upp í skúm. 

The Guardian segði "... tað gongur so skjótt fyri seg, at einasti rætti hátturin tú fært verið við, er um tú ristir mjadnarnar". 

Her kemur ein so forkunnugur tóni at runga millum fjøllini, at hann fer at minna okkum á, at heimurin vit liva í enn tann dag í dag er fjølbroyttur og vakur. 

NPR segði "... so inniligt, spennandi og sterkt, at tað fær jarðisku mørkini at virka púra høpisleys"

Tónleikaliga sæð, so kemur hesin maðurin á pallin á einum flúgvandi teppi, og fer at spæla fyri huldufólkunum í føroyska mjørkanum. 

Ein sera spennandi samanrenning. Og er tað nakað okkum dámar á G!, so er tað at bjóða okkara gestum serstakar løtur, við tónleiki tú helst ikki kemur at uppliva annars. Omar Souleyman kann júst hettar og tí mást tú fara!

Tað er longu greitt, at Of Monsters and Men (IS), Eivør (FO), The Longest Johns (UK), Alice Boman (SE)  Einangran (FO), Knút (FO), Aiming for Enrike (NO), Ash Olsen (NO) og Specktors (DK) spæla á  G! 2024. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. februar 2024

Nýggj frímerki frá Posta

Nýggju frímerkjaútgávurnar fevna um eitt 100-ára hald, Sandoyartunnilin, umframt heimsfilm og kolavinnu í Føroyum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Posta gevur mánadagin út nýggj frímerki. Nýggju frímerkjaútgávurnar fevna um eitt 100-ára hald, Sandoyartunnilin, umframt heimsfilm og kolavinnu í Føroyum.

Dronning Alexandrines Hospital 100 ár
Í ár eru 100 ár liðin síðan ”Dronning Alexandrines Hospital" varð tikið í nýtslu. Nýbygda hospitalið hevði 65 seingjarpláss, sum var væl meira enn áður, men longu í 1927 varð ein tuberkladeild við 20 plássum bygd afturat sjúkrahúsinum. Síðan hava áhaldandi útbyggingar av Landssjúkrahúsinum verið: Psykiatrisk deild, øking av seingjarplássum, viðgerðarhølum, fyrisiting, starvsfólkaíbúðum osfr.

So nógv er broytt síðan J. Waagstein sat í bakkanum yvir av og málaði ”nýggja og stásiliga hospitalið í Havn.”

Sandoyartunnilin
Tann 21. desembur 2023 lat tann fjórði undirsjóvartunnilin í Føroyum, Sandoyartunnilin, upp fyri almennari ferðslu. Sandoyartunnilin er eitt risagleiv í bygnaðinum av føroyska samferðslukervinum.

Edward Fuglø, listamaður, hevur listprýtt Sandoyartunnilin við verkinum ”Díðriksdúgvur og aðrir dýrgripir”, sum er sett saman av tíggju hellismálningum úr ljósi í reyðum, hvítum og bláum rípum. Myndir: Ólavur Frederiksen.

Heimsfilmur í Tindhólmi
Hóast søgurnar eru gamlar, kunnu vit spegla okkum í teimum. Og skuldu vit gloymt gomlu søgurnar, so verða vit javnan mint á tær. Ikki bara í hondsettum prentaðum bókum, men eisini í talgildum filmi og tónleiki.

Í 1911 skrivaði Sir James Matthew Barrie skaldsøguna Peter and Wendy, har Neverland í nýggjastu filmútgávuni hjá Disney er sett til at verða Tindhólmur í Føroyum. Ævintýrafilmurin "Peter Pan & Wendy" frá 2023 er partvíst tikin upp í Føroyum, m.a. í Tindhólmi, Mykinesi og við Trælanípuna. Mynd: Andrija Ilic.

Kolanámið í Hvalba
Suðuroyggin er tann einasta oyggin, sum hevur kol í so stórum nøgdum, at har hevur verið virkin kolavinna.

Í dag er kolið í Suðuroy meira mentan enn vinna, men slóðir eftir kolavinnuni eru nógvastaðni, og ein virkin kolamina er enn í Hvalba, tó at virksemið er sera lítið. Frímerkið myndar brøðurnar, Erhardt og Simon Næs, sum arbeiða uttanfyri kolanámið.

Les áhugaverdu greinirnar um frímerkini á www.stamps.fo, har eisini ber til at bíleggja frímerki og aðrar vørur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. februar 2024

Minningargudstænasta í Hvalbiar kirkju sunnudagin

Hetta er í sambandi við, at 100 ár eru liðin, síðani sluppin General Gordon gekk burtur

- Undir gudstænastuni verða nøvnini á teimum sum sjólótust við General Gordon lisin upp. Ein grein, sum Óli Jacobsen hevur skrivað um hendingina, verður lisin, og ein stutt andakt verður hildin. Mansbólkurin úr Hvalba-Tvøroyri luttekur við sangi (Mynd: Pól Sundskarð)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Minningarguðstænasta verður í Hvalbiar kirkju í morgin, sunnudagin 25. februar klokkan 12.30.

Hetta er í sambandi við, at tá vera júst 100 ár liðin, síðani sluppin General Gordon legði út frá Hvalba, og ongantíð spurdist aftur.

Undir gudstænastuni verða nøvnini á teimum sum sjólótust við General Gordon lisin upp. Ein grein, sum Óli Jacobsen hevur skrivað um hendingina, verður lisin, og ein stutt andakt verður hildin. Mansbólkurin úr Hvalba-Tvøroyri
luttekur við sangi.

Hendingin hevði stóra ávirkan á Hvalba. 19 mans fórust við sluppuni - ellivu teirra vóru úr Hvalba.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. februar 2024

Avhoppaður russiskur tyrluskipari funnin skotin

Maksim Kuzminov varð í farnu viku funnin skotin í einum bilhúsi nærhendis Alicante í Spania

Tyrluflogskiparin Maksim Kuzminov flýddi til Ukraina í august í fjør (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Russiski tyrluskiparin Maksim Kuzminov, sum í august í fjør flýddi til Ukraina, er nú funnin deyður í Spania. Síðan hann flýddi, hevur hann verið hóttur eftir lívinum av russisku fregnartænastuni.

Maksim Kuzminov varð funnin í farnu viku, skotin við fleiri skotum í einum bilhúsi í Spania. Tað upplýsir Reuters tíðindastovan við bæði ukrainskum og sponskum miðlum sum keldum.

Sambært sponsku tíðindastovuni EFE, var líkið funnið 13. februar í býnum Villa Joiosa, skamt uttan fyri Alicanti har suðuri í Spania. Og í gjár varð tað so váttað, at talan var um Kuzminov, sum seinastu mánaðirnar hevur búð í Spania undir øðrum navni og við ukrainskum passi.

Spanski miðilin La Information, sum fyrst skrivaði um drápið, skrivar, at løgreglan leitar eftir tveimum monnum, sum eru undir illgruna fyri brotsverkið. Teir flýggjaðu frá staðnum í einum bili, sum seinni varð funnin brendur á einum garði nærhendis.

Flýddi undir flogtænastu

Tá Kuzminov rýmdi 9. august í fjør, hendi tað undir rættiliga dramatiskum umstøðum. Flýggjanin var fyrireikað við hjálp frá hernaðarligu ukreinsku fregnartænastuni, GUR. Frammanundan var familjan hjá Kuzminov farin til Ukraina.

Hann var á flogi millum tvær russiskar floghavnir við eykalutum til russisk stríðsflogfør, tá hann skifti kós og fleyg yvir markið til Ukraina og lendi sína Mi-8-hertyrlu nærhendis Poltava har GUR og ukreinskir hermenn tóku ímóti honum.

Umborð á tyrluni vóru tveir aðrir russiskir hermenn, sum einki kendu til ætlanirnar hjá Kuzminov um at flýggja. Teir royndu at sleppa sær til rýmingar, men vórðu dripnir av ukrainskum herfólkum.

Propaganda-sigur

Kuzminov var brúktur sum ein sigur fyri ukrainsku propaganduna. Hann var við á tíðindafundum og í einum filmi, har hann greiddi frá, at hann ikki vildi vera við í russiska álopinum á Ukraina.

Hann lýsti kríggið sum fólkamorð móti ukrainska fólkinum og segði, at hann ikki var sinnaður at luttaka í russisku brotsgerðunum. Hann heitti eisini á onnur russisk herfólk um at flýggja.

GUR hevði frammanundan lovað Kuzminov trygd, og gav honum nýggj samleikapappír. Hann fekk eisini eina samsýning, svarandi til næstan eina hálva millión evrur.

Í oktober visti Newsweek at siga, at russiska fregnartænastan hevði sent út boð um at fáa Kuzminov ‘elimineraðan’, skrivar finska kringvarpið Yle við m.a. Reuters, The Kyiv Independent, Helsingin Sanomat og Expressen sum keldum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. februar 2024

Til minnis um Anfinn Kallsberg

Hóast tað eru fleiri ár, síðan Anfinn gavst í politikki, so tosa fólk, óansæð politiskan lit, framvegis um hann við stórari virðing og minnast hann sum ein tann dugnaligasta politikkaran, ið landið hevur fostrað

(Mynd: Fólkaflokkurin)

SkrivaÐ:

Minningarorð / Fólkaflokkurin

Svárt var at fáa boðini um, at okkara kæri floksformaður og starvsfelagi, Anfinn Kallsberg, eftir stutta, men tunga sjúkralegu er farin hiðani.

Tankarnir leita í djúpari samkenslu til tín, Berghild, og synirnar, Hans Jákup, Kára og Signar við tykkara familjum. At missa eitt so framúrskarandi menniskja er ófatiliga tungt – og bøn okkara er, at Harrin skal styrkja tykkum í sorgini.

Anfinn Kallsberg var fyrst og fremst familjumaður, sum stórliga elskaði og tók sær av sínum kæru.

Og so var hann ein sannur úrmælingur í politikki. Eitt yrki, sum hann gav stóran part av sínum arbeiðslívi.

Í sjeytiárunum var hann borgarstjóri á Viðareiði. Í 1980 trein hann inn á landspolitiska pallin og var valdur í Løgtingið. Við eldhuga og stórari undirtøku røkti hann landspolitiska starvið í meir enn ein mansaldur, bæði sum løgtingsmaður, løgtingsformaður, landsstýrismaður, fólkatingsmaður og sum Føroya løgmaður.

Anfinn var ein persónur, sum altíð var savnandi, og flest allir føroyingar høvdu virðing fyri honum, eisini tey harðastu mótstøðufólkini. Sum starvsfelagi var hann umsorganarfullur, og hann hevði altíð yvirskot at koma við góðum ráðum og ugga, tá harðast leikaði á.

Hóast tað eru fleiri ár, síðan Anfinn gavst í politikki, so tosa fólk, óansæð politiskan lit, framvegis um hann við stórari virðing og minnast hann sum ein tann dugnaligasta politikkaran, ið landið hevur fostrað.

Anfinn hevði orðið í síni makt. Tók hann orðið, broyttist hølið, og øll lurtaðu við virðing. Røður hansara vóru altíð savnandi, men beinraknar. Orðavalið, tónalagið og ikki minst útstrálingin gjørdu, at fólk sótu undir hvørjum orði, og tað var tað sama, um tað vóru stórar fjøldir, smáir bólkar, ella tað var í tingsalinum.

Anfinn Kallsberg var eisini kendur fyri óvanliga gott politiskt hegni at náða sínum og floksins málum. Hann valdi altíð røttu løtuna at koma við sínum málum. Hann var afturhaldin, men málrættaður og fekk tí oftast síni mál samtykt. Úrslitalistin er óendaliga langur.

Í sínum politiska yrki sat hann við nógvar borðendar. Tann fyrsti var borgarstjórastólurin á Viðareiði í 6 ár. Stórtíðin var frá 1998 til 2004, tá ið hann sat við borðendan sum Føroya løgmaður – eitt heilt serligt og søguligt tíðarskeið í føroyskum politikki.

Men eisini var hann í 3 førum landsstýrimaður, fleiri ferðir formaður í ymiskum løgtingsnevndum, ikki minst fíggjarnevndini, og eitt tíðarskeið var hann eisini løgtingsformaður.

Og í heili 14 ár var formaður Fólkafloksins.

Í politikki er ofta stríð um sessir, men soleiðis var ikki við Anfinn. Hann hevði ongantíð nakað ynski um nakran sess, og kanska júst tí fekk hann bjóðað teir flestu. Hansara fyrsta svar var altíð nei, men so fór tingbólkurin í gongd at sannføra hann um, at hann var tann rætti. Onkuntíð var síðsta vápnið tikið í nýtslu, nevniliga, at ’vit finna ongan annan’. Oftast eydnaðist til endans at fáa hann at taka av.

Í samráðingum dugdi hann óvanliga væl. Um tað vóru samráðingar í tingbólkinum, millum flokkar ella við donsku stjórnina, so skaraði hann framúr. Gingu samráðingar trupult, ella stóð í botni, varð steðgað á eina løtu. Og so fór Anfinn mangan inn í eitt rúm við síðuna av, har hann ringdi til konu sína og tosaði ofta leingi. Tá fundur varð tikin upp aftur, kom Anfinn altíð við onkrum nýggjum til at loysa knútin.

Fyri okkum var eingin ivi. Berghild var hansara størsti stuðul og ráðgevi. Tað var bæði í truplum og tungum løtum, at hon stóð sum drangur við hansara lið. Hennara treytaleysa stuðul hevði hann ofta á orði, nakað, sum hann týðiliga setti óendaliga stóran prís upp á.

Anfinn Kallsberg hevur helst verið Føroya lands besti politikari. Men fyri hann var familjan eitt og alt. Tað gekk í honum, um hann ikki hvørt kvøld slapp norður til familjuna á Viðareiði. Har vildi hann vera saman við teimum.

Góða Berghild, synirnir, Hans Jákup, Kári, Signar og øll tykkara. Tit hava mist ein, sum elskaði tykkum yvir alt og altíð vildi vera har fyri tykkum.

Saknurin er stórur, og sorgin er svár, men gott er at vita, at hann er farin í eitt betri stað. Má Harrin styrkja tykkum í sorgini.

Við hesum orðum vilja vit lýsa frið yvir minnið um Anfinn Kallsberg.

Fólkaflokkurin

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. februar 2024

Eitt ljós er slóknað

7. januar andaðist Roland R. Thomsen, 85 ára gamal

 

SkrivaÐ:

Minningarorð / Amnesty International Føroyar

7. januar andaðist Roland R. Thomsen, 85 ára gamal.

27. juni 1965 varð í útvarpinum bjóðað til kunnandi fund um altjóða felagsskapin, Amnesty International, sum fá ár framanundan var settur á stovn. Tað var Roland R. Thomsen, ið fyrr á árinum var fluttur til Føroya her hann hevði konu og tvær døtur, sum bjóðaði fólki á fund at hoyra um felagsskapin og ætlanirnar um at seta eina føroyska deild á stovn. Árið fyri hevði Roland sjálvur verið til kunnandi fund í studentahúsi í Keypmannahavn um ætlanirnar at stovna donsku deildina, sum hann eisini gjørdist virkin í eitt tíðarskeið.

Roland er her avmyndaður á skrivstovu okkara í Vertshúsinum. Gøtuskiltið hevur Ole Wich gjørt í samband við eina listaverkætlan við gøtuskilti við nøvnunum hjá útlendingum, sum hava gjørt eitthvørt týdningarmikið fyri føroyska samfelagið, og sum Oli helt áttu at verið viðurkendir

Nakrar mánaðir seinni varð fundurin hildin, og 21 fólk møttu. Ein fyribils nevnd var sett, og í hana komu Jóhanna Jensen, Eyðun Johannesen, Finnur Johansen, Poul Skårup og so Roland, sum eisini gjørdist fyribils formaður. Á altjóða mannarættindadegnum – 10. desembur – sama ár varð stovnandi aðalfundurin hildin, og í nevndina vórðu vald Palle Burla, Marius Johannesen, Fraser Eysturoy, Maud Heinesen og Roland, sum gjørdist fyrsti formaður felagsins. Maud Heinesen tók yvir sum forkvinna seinni á nevndarárinum, men Roland sat í nevndini í fleiri ár.

Roland flutti til Grønlands í 1977, og har tók hann stig til at stovna eina grønlendska deild, har hann var virkin í nógv ár.

Roland var ein ómetaliga blíður og fyrikomandi maður, og so var hann eisini mentafólk. Roland vann sær skjótt ein vinarskara í Føroyum, og saman við øðrum setti hann sanniliga dám á føroyskt mentanarlív. Saman við Eyðuni Johannesen og Jens Paula Heinesen gjørdi hann heimildarfilmin “Jamen, se nu Færøerne”, og hann var við at skipa fyri konsertum við stórum nøvnum, mentanarstevnum og listaframsýningum – eisini til frama fyri felagsskapinum. 

Her eru Roland og “Amnestyðj national” teknaði á baksíðuni á Sosialinum. Tónleikur, listafrasýning og píkatráður

Tá ið Roland vitjaði familju og vinir í Føroyum, kom hann onkuntíð á gátt á skrivstovuni. Og tá ið Amnesty International Føroyar hevði 50 ára hald í 2015, var Roland við til hátíðarhaldið – tað eru vit ógvuliga glað og takksom fyri.

Myndirnar eru frá 50 ára haldinum í 2015. Á ovastu myndini er Roland avmyndaður við Lív Patursson, sum tá var nevndarlimur í Amnesty Føroyum. Niðara myndin er av Amnesty-eldsálum: limum, nevndarlimum, ungdómi í Amnesty, fyrrverandi nevndarlimum og starvsfólki. 

Tá ið Roland vitjaði í Føroyum 2015 hitti hann okkara andlit til andlit-starvsfólk, Barbaru og Bárð, á gongugøtuni í Havn. Tey vóru so heppin at fáa eina selfie við Rolandi.

Nú Roland ikki er millum okkara longur, kunnu vit gleðast um, at hann var so eldhugaður, at hann sama ár, sum hann flutti til Føroya, tók stig til at seta Amnesty Føroyar á stovn. Hetta var einans trý ár eftir, at Amnesty International varð stovnað.

Vit í Amnesty senda tykkum, sum eftir sita, okkara djúpastu samkenslu. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. februar 2024