Suðuroyartunnilin samtyktur við aðru viðgerð

28 atkvøður vóru fyri og fýra ímóti

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í átta tímar og tjúgu minuttir viðgjørdi løgtingið málið um Suðuroyartunnilin við  tilhoyrandi vegum við aðru viðgerð hósdagin, og tað endaði við at málið varð samtykt út á kvøldið.

Broytingaruppskotið frá meirilutanum í fíggjarnevndini varð samtykt við 31 fyri og einum ímóti, og sjálvt uppskotið um Suðuroyartunnilin varð samtykt við 28 fyri, fýra ímóti og ongari blankari.

Tingfólk fingu meira ella minni eitt lyfti frá løgmanni um, at møguleikin at bora úr Skúgvi skal kannast. Hetta gevur aðrar møguleikar í mun til linjuføringina.

Triðja viðgerð verður um tríggjar vikur.

Tey fýra, sum atkvøddu ímóti uppskotinum vóru Fía Selma Nielsen og Grímur Stundstein (bæði varafólk) úr Fólkaflokkinum, Helgi Abrahamsen úr Sambandsflokkinum og Liljan Weihe úr Tjóðveldi.

Myndirnar eru frá tingfundinum mikudagin.

Sí allar myndirnar, sum Sverri Egholm tók í tingsalinum her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Málini um Suðuroyartunnilin og pensjónsaldurin fara helst ígjøgnum 19. mai

Nú eru 3. viðgerðirnar av hesum stóru og nógv umrøddu málunum ásettar til sama dag. Broytingar verða helst gjørdar í uppskotinum um at fara at projektera og bjóða Suðuroyartunnilin út

Ruth Vang, landsstýriskvinna við fíggjarmálum og forkvinna í Framsókn. Hon, og flokkurin, vilja hava pensónjsaldurin upp, um Suðuroyartunnilin skal samtykjast (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Tað hava verið nógvar atfinningar móti løgmanni og Løgmansskrivstovuni í sambandi við málið um Suðuroyartunnilin.

Samstundis hevur serliga Javnaðarflokkurin - men sanniliga eisini samgongan sum heild - fingið høgg fyri at vilja hækka pensjónsaldurin tii 70 ár. Hatta á sosialu miðlunum, men eisini í sambandi við 1. mai dagshaldið hósdagin, har tað varð skýrt eitt "stættasvik" av vinstrahallu flokkunum.

Til 1. maidagshaldið hósdagin (Myndir: Føroya Arbeiðarafelag)

Politikkarar sum heild fáa eisini nógvar atfinningar á serliga sosialu miðlunum, tí at man samstundis ikki koyrir egna pensjónsaldur upp.

Tað er so at siga einki, ið bendir á, at stóru málini um pensjónsaldurin og Suðuroyartunnilin ikki fara ígjøgnum. Bert fýra atkvøður vóru ímóti tí seinna hóskvøldið; eftir eina viku har nógv óvissa varð sádd.

Politisk semja er um at fara í gongd at projektera og bjóða út, men ynski er tó um størri vitan og eisini onkrar broytingar. Hetta hevur Aksel V. Johannsen lovað at hugt eftir fram til 19. mai, tá 3. viðgerð av málinum verður.

Aksel V. Johannesen hevur verð fyri trýsti á ymiskan hátt (Mynd: Sverri Egholm)

Tað er nú endaliga greitt, at henda sama mánadag skal hækkan av pensjónsaldrinum fyri. Tingfundur er í løtuni, men málið er útsett. Hetta má vera tí, at tað á ymsan hátt hongur saman við hinum stóra málinum.

Framsókn og Ruth Vang hava áðrenn gjørt greitt frá, at man ikki tekur undir at gera  ein Suðuroyartunnilin, uttan at pensjónsaldurin verður hækkaður skjótari. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. mai 2025

- Gera Smyril so dýran sum møguligt og Suðuroyartunnilin so bíligan sum møguligt

Landsbankin ávarar móti avbjóðingum í stórum verkætlanum, nú málið um Suðuroyartunnilin var fyri. Á heimasíðuni hjá Landsbankanum verður millum annað skrivað, at Løgmansskrivstovan er heldur misvísandi í málinum

Malan Johansen, landsbankastjóri, hevur alment gjørt púra greitt, at Føroyar ikki hava ráð at gera Suðuroyartunnilin í verandi støðu (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Fleiri stovnar og persónar hava verið úti við ávaringum, nú málið um Suðuroyartunnilin skuldi fyri løgtingið.

Serliga er stúran um búskaparligu árinini, sum risastóra verkætlanin kann fáa fyri landið.

Á hesum økinum hevur Landsbankin verið púra greiður, og Malan Johansen hevur staðfest á almenum pallum, at Føroyar ikki hava ráð at gera Suðuroyartunnilin í verandi støðu.

Í dokumentarinum hjá Kringvarpinum frá mánadegnum "Suðuroyartunnilin og skuggatølini", sum hellur mest til júst síðuna hjá Landsbankanum, reisir landsbankastjórin fleiri ivamál um verkætlanina.

Har, og á landsbankin.fo verður víst á, at roknistykki hjá Landsstýrinum/Løgmansskrivstovuni eru heldur misvísandi. Millum annað við dapurskygni (kostnaðurin fyri Smyril) bjartskygni (kostnaðurin fyri Suðuroyartunnilin) á einari síðu.

- Í roknistykkinum verður Smyril gjørdur so dýrur sum møguligt, ið sostatt er eitt dømi um strategisk misrepræsentatión. Til dømis vísir roknistykkið ein miðalkostnað á 146 milliónir krónur um árið fyri Smyril frá 2035 og 30 ár fram. Fíggjarmálaráðið, sum er myndugleikin á økinum tá tað kemur til fíggjarlóg, vísir tó á í sínum hoyringssvari, at rætti kostnaðurin við somu fortreytum, sum eru settar upp fyri hetta roknistykki, er 130 milliónir krónur.

- Roknistykkið ger hinvegin Suðuroyartunnilin so bíligan sum møguligt. Til dømis ”fær” Suðuroyartunnilin 1,35 milliardir sum innskot, meðan Smyril einki innskot hevur. Sostatt er talan um eina samanbering av tveimum loysnum, sum ikki kunnu samanberast fíggjarliga. Hetta dømið bendir á, at politiski myndugleikin tilvitað pellar fyri bæði sær sjálvum og borgunum í landinum fyri at fáa verkætlanina samtykta.

Í hesum førinum verður víst á strategiska misrepresentatión

Í nøkrum greinum verður vandin í stórum verkætlanum borin fram. Ein bók hjá danska professaranum Bent Flyvbjerg verður nýtt sum dømi. 

- Bókin “How big things get done” vísir á, at stórar verkætlanir ofta hava trupult við at halda tíð og kostnað. Orsøkirnar til tað eru fleiri, millum annað ov vánaligar fyrireikingar, bjartskygdir skeivleikar og strategisk misrepresentatión.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. apríl 2025

Nú svarar Løgmansskrivstovan aftur

Eftir at Landsbankin hevur ávarað og ákært Løgmansskrivstovuna fyri at "pella", ger Løgmansskrivstovan greitt, at fíggingarleisturin fyri Suðuroyðartunnilin er meira enn bara eitt einstakt roknistykki

John Rajani, løgmansstjóri, stendur undir greinini har Løgmansskrivstovan vísir aftur ákærunum um, at hon tilvitað hevur “pellað” fyri sær sjálvum og borgarunum í Føroyum (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Landsbankin og Búskaparráðið hava seinastu dagarnar ákært Løgmansskrivstovuna fyri at pella.

Soleiðis byrjar Løgmansskrivstovan eitt skriv - undirskrivað John Rajani, løgmansstjóra - á heimasíðu sínari seinnapartin hósdagin.

Seinastu dagarnar hava atfinningarnar móti ætlanini um Suðuroyartunnilin verið harðar, og fleiri ivamál tykjast vera kring hana. 

Eitt tað seinasta er, at fyrrverandi løgmaður, Jóannes Eidesgaard, fyri opnari mikrofon á FM1 róði framundir at okkurt heilt annað býr undir tí, at politiska skipanin skal hava ætlanina ígjøgnum júst nú - millum annað áhugamál hjá Bakkafrost, skálvíkingum og sambond hjá fólki í Tunnilsfelagnum og í Løgmansskrivstovuni. 

Mánadagin, ein dagur har Kringvarpið annars vanliga ikki sendir heimildarsendingar, kom sendingin "Suðuroyartunnilin og Skuggatølini". Har vóru nógv tøl tikin fram, og nógvar atfinningarsamar røddir vóru at hoyra afturvið heldur óhugnaliga tónleikinum. Aksel V. Johannesen sat ógvuliga einsamallur sum verji fyri ætlanini.

Tað er løgmaður, sum varðar av tunnilsmálum (Mynd: Sverri Egholm)

Nakrir viðkomandi spurningar vórðu tiknir upp í sendingini, og landsbankastjórin Malan Johansen, var nógv frammi við atfiningurin. Eisini á heimasíðuni hjá Landsbankanum eru nógv spurnartekin sett, og ávaringar síggjast eisini.

Júst Landsbankin er tann, sum fær mest toyggið á lms.fo, har tað serliga verður víst aftur, at Løgmansskrivstovan hevur gjørt og framlagt eitt einstakt fíggjarligt roknistykki. 

Víst verður á, at Landsbankin hyggur burtur frá ymiskum viðurskiftum í útrokningunum. Og so verður eisini víst til sjálvan Fíggjarleistin.

- Løgmansskrivstovan vil afturvísa ákærunum um, at mann tilvitað hevur “pellað” fyri sær sjálvum og borgarunum í Føroyum. Øll neyðug fyrivarni eru greitt nevnd í fíggingarleistinum. Tað er eisini ført fram, at fíggingarleisturin tekur støði í tølum, sum Løgmansskrivstovan sjálv hevur funnið uppá. Hetta er ikki rætt. Tølini í fíggingarleistinum eru útvegað frá viðkomandi fakmyndugleikum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Løgmansskrivstovan pellar ikki, men roknistykkið er misvísandi

Tað sigur Landsbankin, sum hósdagin annars skýrdi Løgmansskrivstovuna fyri at pella

Johnny í Grótinum, formaður í nevnd Landsbakans (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Løgmaður kravdi á tingsins røðarapalli hósdagin umbering frá Landsbankanum.

Í greinastubba um strategiska misrepresentatión á heimasíðu landsbankans dagfest 30. apríl, skrivar Landsbankin millum annað:

”Hetta dømi bendir á, at politiski myndugleikin tilvitað pellar fyri bæði sær sjálvum og borgarum í landinum fyri at fáa verkætlanina samtykta”

Hetta er hart orðað. Tað er óneyðugt. Tað biður Landsbankin um umbering fyri. Tann orðingin er nú strikað úr greinini.

Landsbankin biður tó ikki um umbering fyri at vísa á, at roknistykkið í frágreiðingini ”Fíggingarleistur – Suðuroyartunnilin, Oktober 2024” er misvísandi, og at tað ikki kann brúkast sum avgerðargrundarlag fyri, um Suðuroyartunnilin verður boraður ella ikki.

Roknistykkið vísir, at Suðuroyartunnilin við ávísum treytum fer at hava eina positiva ávirkan á fíggjarlógina við 40 milliónir krónur árliga frá 2037. Roknistykkið er beinleiðis villeiðandi, tí tað hevur sum fortreyt, at landið letur 1,35 milliardir krónur til tunnilin og onki til Smyril (Strandferðsluna). Hetta svarar til, at landið játtaði 800 milliónir til ein almennan stovn í 2025, og síðani bað stovnsleiðara flyta landinum 40 milliónir krónur aftur næstu 20 árini. Tað hevði als onki bøtt upp á fíggjarliga haldførið.

Roknistykkið gevur fatan av, at íløgan í Suðuroyartunnilin bøtir um fíggjarpolitiska haldførið frá 2037 og 28 ár fram. Íløgan í Suðuroyartunnilin bøtir ikki um fíggjarpolitiska haldførið næstu áratíggjuni, men tvørturímóti spennir hon almenna búskapin harðari fyri næstu 40 árini og minkar eisini munandi um rásarúmið, at gera aðrar neyðugar íløgur.

Hetta vístu vit løgmanni og Løgmansskrivstovuni á, á fundi í Tinganesi 7. juni 2024, Føroya Løgtingi í einum skrivligum fyrivarni til frágreiðingina í oktober 2024 og á hoyringarfundum við fíggjarnevndina í mars 2025. Og nú í einum greinastubba á heimasíðu Landsbankans, har vit tóku ov harðliga til orðanna.

Løgmansskrivstovan vísir í almennum skrivi á, at tað eru fleiri aðrar útrokningar við í umrøddu frágreiðing. Tað er rætt, og vit fegnast um, at løgmansstjórin alment ger vart við hesar útrokningar nú. Tí á tíðindafundi um Suðuroyartunnilin, á tingsins røðarapalli og í øllum samrøðum við miðlarnar hevur løgmaður ferð eftir ferð víst til misvísandi roknistykkið við teimum 40 milliónir krónunum í yvirskoti til landsins fíggjarlóg frá 2037. Tað er villeiðandi og skeivt sum avgerðargrundarlag fyri hesi søguliga stóru íløgu.

Johnny í Grótinum, formaður í nevnd Landsbankans

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. mai 2025

Frítíðarlønin komin á kontu

Oman fyri ein hálv milliard er útgoldin í frítíðarlønum

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í gjár fingu 33.024 persónar frítíðarløn. Taks upplýsir, at í alt eru útgoldnar 565.289.843 krónur í frítíðarløn. Hetta er 20 milliónir krónur meira enn í fjør.

Frítíðarlønin hjá tímaløntum er 12 prosent av tí, sum tey hava vunnið. Arbeiðsgevarin rindar henda prosentpart á frítíðarkontu hjá TAKS, samstundis sum hann flytur vanligu lønina.

Hjá mánaðarløntum er frítíðarlønin ein vanlig mánaðarløn umframt eitt frítíðarískoyti á 1,5 prosent av teirri løn, sum tey hava tjent í innvinningarárinum. Arbeiðsgevarar umsita og útgjalda sjálvir frítíðarískoytið. Vanliga verður tað útgoldið saman við lønini í apríl.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. mai 2025

NATO-flotavenjing í føroyskum sjóumveldi og loftrúmi

Tilsamans tíggju skip, tríggir kavbátar og seks flogfør taka lut í venjingini, sum verður í Norðurhøvum næstu tvær vikurnar - eisini í føroyskum øki

(Savnsmynd: Jn.fo)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í vikuni byrjaði NATO-flotavenjingin Dynamic Mongoose 2025. Venjingin, sum verður hildin á hvørjum ári í Norðurhøvum, heldur fram í umleið 14 dagar, áðrenn hon endar í Noregi.

Undir venjingini koma før, sum taka lut, eisini í føroyskt sjóumveldi at gera samskipandi siglingar-, flog- og leitivenjingar. Talan er um eina antikavbátavenjing, ið hevur til endamáls at vísa og samstundis styrkja evnini hjá NATO at standa ímóti hóttanum frá kavbátum, ið koma norðaneftir.

Tilsamans tíggju skip, tríggir kavbátar og seks flogfør taka lut í venjingini. Tey eru úr USA, Bretlandi, Niðurlondum, Norra, Íslandi, Danmark, Póllandi, Kanada og Føroyum. Brimil tekur lut og fylgir venjingini, meðan vant verður við Føroyar.

Í føroyskum sjóumveldi og loftrúmi verður í høvuðsheitum vant norðanfyri. Vant verður ikki millum oyggjarnar ella á firðum og sundum, men okkurt skip kann hugsast at koma í havn ella leggja leiðina nær landi. Mesta virksemið við Føroyar í sambandi við Dynamic Mongoose 2025 verður væntandi um vikuskiftið og fyrst í komandi viku.

Til ber hjá skipum og bátum at fáa samband við førini, sum eru við í venjingini, á VHF. Tey halda seg til galdandi trygdarreglur hjá NATO viðvíkjandi venjingum. Reglurnar hava til endamáls í minst møguligan mun at ávirka ferðslu og virksemi í tí øki, vant verður. Meginreglan er, at tann, sum venur, skal víkja fyri ikki at ávirka ferðslu ella virksemi, t.d. fiskiskap.

Hetta er fjórða árið á rað, at Dynamic Mongoose-venjingin fer fram við Føroyar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. mai 2025

KJ hevur keypt Pomek

Fyritøkan í Klaksvík hevur serkunnleika í rustfríari framleiðslu, og skjótt fer stóra maskintekniska fyritøkan við høvuðssæti á Kamsdali formliga at eiga Pomek

Seinasta stóra verkætlanin hjá Pomek var at seta upp viðførisskipanina í nýggju móttøkuhøllini á flogvøllinum í Vágum. Hjá Pomek starvast í løtuni 24 fólk

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

KJ á Kambsdali víðkar nú um sínar møguleikar at veita tænastur.

Í skrivi í dag boðar stóra maskintekniska fyritøkan frá, at hon hevur keypt fyritøkuna Pomek.

Pomek er staðsett í Klaksvík, og hevur góðar umstøður fram við havnalagnum úti á Norðborg, har møguleiki eisini er til at taka smærri skip uppá land og inn í stóra arbeiðshøll.

Somuleiðis hevur Pomek serkunnleika til rustfría framleiðslu, og hetta hóskar væl inn hjá KJ.

Seinasta stóra verkætlanin hjá Pomek var at seta upp viðførisskipanina í nýggju móttøkuhøllini á flogvøllinum í Vágum. Hjá Pomek starvast í løtuni 24 fólk.

Keypið gevur KJ fleiri møguleikar, staðfestir leiðslan í stuttari viðmerking.

- Hetta er eitt týðandi stig í menningini hjá KJ, og passar væl inn í okkara framtíðar ætlanir við at veita enn betur tænastu til fiski- og alivinnuna

KJ hevur høvuðsdeild á Kambsdali og hevur eisini eina deild í Havn.

Endaliga keypið er treytað av góðkenning frá Kappingarráðnum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. apríl 2025

Varðin keypt allan partapeningin í Knassum

Broytingar í eigaraviðurskiftunum í felagnum, sum rekur Portal.fo og lýsingaskipanina Vevlýsingar. Gomlu eigararnir gevast í felagnum. Roknskaparárið í fjør vísti eitt hall upp á 1,1 millión

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Broytingar eru í eigaraviðurskiftinum í Spf. Knassum, sum rekur Portal.fo og lýsingaskipanina Vevlýsingar.

Varðin-samtakið hevur nú keypt allan partapeningin í felagnum, og brøðurnir Niklái og Jón Nysted eru keyptir út.

Eisini er fráfaringaravtala gjørd við teir báðar. Tað merkir, at teir ikki verða knýttir at felagnum longur.

Varðin setti pengar í Spf. Knassar á fyrsta sinni í 2013, tá Portalurin varð keyptur frá Føroya Tele. Seinastu árini hevur Varðin átt helvtina av partapeninginum í Knassum, men við nýggjastu broytingini eigur Varðin øll partabrøvini í felagnum.

Ársúrslitið í fjør var ikki nøktandi, og vísti eitt hall upp á 1,1 milliónir krónur. Havast skal tó í huga, at felagið leggur um til álmannakkaár sum roknskaparár.

Eginognin er negativ við 6,3 milliónum krónum. Skuldin í felagnum er 8,5 milliónir krónur.

Tað er ikki nøktandi, og neyðugar tillagingar eru gjørdar í rakstrinum. Leiðslan væntar eitt yvirskot í 2025.

Ingvør Dalbø Mikkelsen er nevndarforkvinna í Spf. Knassum. Bárður Kass Nielsen og Tórheðin Jónsveinsson Jensen eru nevndarlimir. Stjóri er Bárður Kass Nielsen.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. mai 2025

Soleiðis sær nýggi innkomuvegurin út

Væntandi fara eini 6.000-7.000 akfør at koyra eftir vegnum um samdøgrið. Um einar tveir mánaðar verður eftir ætlan koyrandi

(Mynd: Articon)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Eftir ætlan verður nýggi innkomuvegurin letur væntandi upp um mánaðarskiftið juni/juli. Tað verður ein stór broyting í høvuðsstaðnum, tí væntandi fara eini 6000-7000 akfør at koyra eftir vegnum um samdøgrið.

Portalurin var í vikuni ein biltúr við tekniska stjóranum í Tórshavnar kommunu, Fríði P. Dalsgarð, eftir nýggja innkomuvegnum. Hoyr hann greiða frá her.

Sverri Egholm tók nakrar myndir hósdagin, og Articon hevur eisini lagt nakrar dronumyndir út, sum vit hava brúkt niðanfyri. Fleiri myndir síggjast her

(Mynd: Articon)

(Mynd: Articon)

(Mynd: Sverri Egholm)

(Mynd: Sverri Egholm)

(Mynd: Articon)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. mai 2025

Ætla at byggja gistingarhús við Norðskála

Jóan Petur Vang byggimeistari stendur fyri verkætlanini, meðan Sunda kommuna nú roynir at fáa øll loyvi uppá pláss. Eini 40 kømur skulu vera

Økið er 1.800 fermetrar til støddar og er staðsett beint sunnanfyri Stanley í handilsøkinum beint við brúnna við Streymin (Mynd: Google)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Eitt gistingarhús er í gerð í Klaksvík, og tað eru ætlanir um at byggja eitt við Norðskála eisini. Hetta kom fram í útvarpstíðindunum fyrr í vikuni.

Tað er Jóan Petur Vang byggimeistari, sum stendur fyri tí. Hann hevur staðið fyri fleiri stórum verkætlanum seinastu árini - millum annað í høvuðsstaðnum.

Jóan Petur Vang eigur matrikkulin sjálvur. Økið er 1.800 fermetrar til støddar og er staðsett beint sunnanfyri Stanley í handilsøkinum beint við brúnna við Streymin.

Upplýst verður úr Sunda kommunu, at tey í 2022 samtyktu at geva frávik í byggisamtyktini, so at til ber at fara undir eina slíka verkætlan. Nú er ein nýggj orðing gjørd í byggisamtyktina. Sunda kommuna hevur biðið um góðkenning frá landsmyndugleikunum hesum viðvíkjandi, greiðir Eyðstein Zachariasen frá. 

Um sjálva verkætlanina sigur borgarstjórin við KVF, at tað eftir ætlan vera umleið 40 kømur á gistingarhúsinum við Norðskála, umframt fundarhøli og annað. Sum skilst kann talið tillagast nakað.

Tað er trupult at siga, hvussu tíðarlinjan er, men byggimeistari og kommuna vilja seta í gongd sum skjótast. Nú verður bíðað eftir loyvum - millum annað skal  Landsverk geva loyvi til at gera parkeringsøki beint við gistingarhúsið.  

Ein kostnaðarmeting er ikki gjørd enn, men hetta verður ein stór verkætlan.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. apríl 2025

Bryggjulaksur undir Bryggjubakka í dag

Klokkan 11 í dag verður Bryggjulaksur í Havn. Tíggju ókeypis laksarættir, klárir at koyra í munnin. Laksur, sum tú helst ongantíð hevur upplivað hann áður

(Mynd: Bryggjulaksur)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tú skalt bara møta upp. Tað er alt, tú skalt gera. Gloym matgerðina. Gloym uppvaskið. Gloym stressið. Tú skalt bara gapa og njóta.

Í dag klokkan 11 verður eitt tiltak Undir Bryggjubakka, sum nærmast er ov gott at vera satt: Tú fært 10 ókeypis laksarættir, sum eru klárir at fara beina leið í búkin. Og hetta er ikki bara vanligur laksur í einum kølidiski. Hetta er laksur, sum tú helst ongantíð hevur upplivað hann áður.

- Vit lata kokkarnar gera akkurát tað, sum teir hava hug til, sigur Bogi Andreasen, ein av fyriskiparunum, tá eg spyrji, hvussu teir 10 rættirnir eru valdir.

- Vit blanda okkum ikki. Og tað ger eisini, at summir kokkar byrja at kappast eitt sindur sínamillum. Og tá koma tey bestu hugskotini. Tildømis fingu vit laksaís tað eina árið.

Laksaís. Ja, tú las rætt. Og hóast tað verða bæði spennandi og óvæntaðir rættir, verður eisini pláss fyri meira siðbundnum upplivingum. “Felags fyri allar rættirnar er, at tað smakkar ótrúliga væl, sigur Bogi.

Men hví alt hetta fyri einki? Hví geva túsundtals gestum dýrar laksarættir púra ókeypis?

- Tað snýr seg um at vísa fólki, hvussu nógv tú kanst gera við laks, sigur Bogi Andreasen.

- Laksur er meir enn royktur laksur við dilddressingi. Hann kann vera alt frá tí heilt einfalda til tað heilt avanseraða. Tað er eitt ótrúliga fjølbroytt og gott føroyskt produkt, har fólk kanska ikki eru tilvitað um, hvussu nógvir møguleikar eru at matgera uppá.

Tað er eisini lætt at skilja, hví Bryggjulaksur er blivið ein fastur partur av árinum:

- Tað er ótrúliga lætt at fyrireika. Øll vilja hjálpa til. Tað er non profit, og tey einastu, sum fáa eina samsýning, eru kokkarnir. Restin ger tað, tí vit elska hugskotið. Tað er altíð hugnaligt og góður stemningur. Bryggjulaksur er eisini perfekt høvi at koma saman við fólki, vinum og familju.

So hevur tú ein maga og ein munn, so er at leggja leiðina framvið Bryggjubakka. Staðið, har tú bara skal gapa og smakka. Hetta er tann dagurin á árinum, har tú kann lata onnur um at matgera og vaska upp, meðan tú forkelar teg sjálvan.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. mai 2025

Nema og Elding í nýggjum vinnuligum samstarvi

- Telefonkundar kunnu nú stovna sær hald frá Nema í Elding handlunum, og harvið fáa avsláttur av øllum vørum í Elding

Herman Winther, Elding, og Gudny Langgaard, Nema

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í vikuni kunngjørdu fyritøkurnar Nema og Elding at tær hava gjørt avtalu um eitt nýtt vinnuligt samstarv. Samstarvið gevur góðar møguleikar fyri báðar fyritøkurnar á føroyska marknaðinum, og er til gagns fyri kundarnar.

Longu frá í dag, kunnu kundar stovna sær telefonhald frá Nema í Elding handlunum, og harvið fáa avsláttur av øllum vørum í Elding. 

Søguligt gott samband millum fyritøkurnar

Samstarvið er tó ikki óvæntað, tí Nema og Elding hava gjøgnum árini samstarvað sera væl. Samstarvið millum fyritøkurnar hevur altíð verið merkt av áliti og virðing, og hevur altíð verið til gagns fyri báðar partar.

- Vit seta altíð kundan í hásæti og ynskja at geva kundunum ta bestu upplivingina, og tað er hetta samstarvið við til at gera. Vit hava, í fleiri ár, havt eitt tætt og jaligt samstarv við Nema, hóast tað ikki hevur verið formaliserað áður, sigur Mads A. Winther, stjóri í Elding. 

Eisini stjórin á Nema, Gudny Langgaard, leggur dent á kundatænastu og góða samstarvið við Elding.

- Seinastu árini hava vit arbeitt við at betra um netið, og tað hava vit megnað. Eisini brúka vit nógva orku upp á at menna 2fyri1 appina, ið gevur okkara kundum ymsar ókeypis tænastur. Nú fara vit eitt fet víðari við einum sera spennandi samstarvi við Elding, ið heilt víst kemur kundunum til góðar, sigur stjórin í Nema.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. apríl 2025

Pf. Eystur- og Sandoyartunlar avlop á slakar 50 milliónir

Hetta er kortini væl lægri enn í fjør, tá Sandoyartunnilin ikki var latin upp fyri ferðslu. Ferðsluveðhaldið hjá landskassanum er tó minkað við yvir 31 milliónum

Teitur Samuelsen, stjóri, undir hátíðarhaldinum í Sandoyartunlinum í desember í fjør (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Meðan kjakið koyrir um ætlaða Suðuroyartunnilin og bíðað varð eftir, at málið kom  fyri løgtingið, kundi partafelagið fyri yngsta og næstyngsta undirsjóvartunnilin í Føroyum kunngera eitt yvirskot upp á beint undir 50 milliónir. 

Yvirskotið er tó nærum 80 milliónir minni enn tað í fjør; millum annað tí, at nú verður avskrivað upp á Sandoyartunnilin, sum lat upp fyri ferðslu beint fyri ársskifti 2024. Eysturoyartunnilin lat upp stutt fyri ársskifti í 2020.

Partafelagið Eysturoyar- og Sandoyartunnil hevur havt aðalfund, har millum annað ársroknskapurin fyri 2024 varð lagdur fram. Ársúrslitið fyri 2024 gjørdist 49,6 milliónir krónur í avlopi eftir skatt, samanborið við 127,9 milliónir krónur í 2023. 

Inntøkurnar frá ferðslu øktust úr 160 milliónir krónur í 2023 upp í 198 milliónir krónur í 2024, men serliga avskrivingar kostaðu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. apríl 2025

Pf. Posta hevði 1,7 milliónir í halli í fjør

Hóast hall, so myndaðu góð framstig árið, og úrslitið var nakað betri enn undanfarin ár

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Pf. Posta hevur júst lagt fram ársroknskapin fyri 2024. Góð framstig myndaðu árið, og úrslitið var nakað betri enn undanfarna ár. Posta leggur seg eftir kjarnuvirkseminum og framhaldandi at gera tað lætt at vera kundi hjá felagnum.

Farna árið var hendingaríkt á kundasíðuni. Posta er væl á veg við mest fjølbroyttu og smidligu møguleikunum fyri at heinta og senda pakkar. Posta bjóðar nú mestsum allar tænastur í einari sjálvgreiðslu á app og heimasíðu. Eisini eru pakkaboksirnar øktar í tali og eru nú staðsettar um alt landið, har tað er lætt og atkomuligt hjá viðskiftafólkum at heinta og senda pakkar frá tíðliga á morgni til seint á kvøldi. Aðalmálið hjá Posta er, at tað skal vera lætt at vera viðskiftafólk hjá okkum.

Úrslitið

Í 2024 var samlaða sølan hjá Posta 108 milliónir krónur samanborið við 128 milliónir krónur undanfarna ár. Rakstraravlopið áðrenn avskrivingar er 8,1 milliónir krónur, sum svarar til 7,5 prosent av søluni. Úrslitið áðrenn skatt var eitt hall á 1,7 milliónir krónur.

- Samsvarandi fortreytunum eru vit nøgd við árið 2024. Tað er týdningamikið, at vit raðfesta kjarnuuppgávurnar og arbeiða miðvíst fyri at tryggja at tænasturnar, sum vit veita, eru haldførar – ikki bara nú, men eisini í framtíðini. Okkara høvuðsendamál hevur altíð verið at flyta vøru, post og pakkar, og hetta fer framhaldandi at vera kjarnuupgávan í okkara virksemi, , sigur Edvard Remberg, stjóri.

Marknaðurin flytur seg skjótt, og talgildingin í samfelagnum merkist serliga á talinum av brøvum. Minkingin merkir, at Posta má arbeiða miðvíst við effektivisering sum frá líður. Posta ber framvegis brøvini út uttan stuðul.  Millum annað er avgerð tikin um at gevast við útbering av adressuleysum og harvið prentaðum lýsingabløðum, tí eftirspurningarin er minkaður munandi.

Fleiri handlar og húski velja í dag talgildar pallar, eitt nú sosialar miðlar og teldupost, fram um prentaða tilfarið.

Posta væntar avlop í 2025.

Ársfrágreiðing 2024 kann lesast her

Í nevndini fyri Pf. Posta sita: Árni Ellefsen, formaður, Reidar Nónfjall, næstformaður, Guðrið Højgaard, Jóannis Iversen, starvsfólkaumboð og Steinvør Jacobsen, starvsfólkaumboð. Stjóri er Edvard Remberg.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Vága Floghavn 1,4 milliónir í avlopi

Avlopið í 2024 var væl minni enn tær 3,9 milliónir krónurnar í 2023

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

2024 gjørdist higartil besta ár hjá Vága Floghavn, bæði viðvíkjandi ferðafólkatali og farmi. Í árinum ferðaðust 444.035 fólk um flogvøllin, og er hetta heldur meira enn tey 431.079, sum fóru um flogvøllin í 2023.

Eisini setti nøgdin av farmi met, tí tey góðu 7.200 tonsini, sum fóru um flogvøllin, eru fýra, fimm ferðir so mong, sum gamla metið.

Hækkandi ferðafólkatalið og farmurin hava sjálvandi ávirkan á inntøkur felagsins, men hækkandi útreiðslum slepst ikki undan í hesum sambandi. Um búskaparligu gongdina í árinum ber annars til at siga, at bruttoúrslitið er vaksið rættiliga fitt, men starvsfólkakostnaðirnir og fíggjarligu kostnaðirnir eru samstundis hækkaðir samsvarandi. So hóast bruttoúrslitið fór úr 46,3 milliónum krónum í 2023 upp í 56,8 milliónir krónur í 2024, so lá ikki meira eftir á botnlinjuni.

Vaksandi virksemið krevur fleiri hendur og harav hækkandi starvsfólkakostnað. Afturat hesum koma munandi vaksandi fíggjarligir kostnaðir, nú stórar íløgur verða gjørdar. Verkfallið, sum var tíðliga á sumri í fjør hevði eisini ávirkan á ferðafólkatal og harvið eisini á inntøkurnar hjá Vága Floghavn.

Vága Floghavn er í gongd við stórar íløgur og aðrar eru komandi, samstundis sum stórt og kostnaðarmikið viðlíkahald liggur fyri framman. Sum partur av kritiska undirstøðukervi Føroya hevur Vága Floghavn serliga ábyrgd at tryggja, at fólk og farmur til eina og hvørja tíð hava møguleika at koma og fara loftvegis. Hetta hevur eisini ávirkan á, hvussu felagið raðfestir, tá støða skal takast til, hvussu tøku miðlar felagsins verða nýttir. Somuleiðis setur hetta krøv til inntøkugrundarlagið sum skal til, fyri at veita hesa trygd. Í hesum sambandi hevur Vága Floghavn avgjørt at broyta nýtslugjøldini kravd verða inn, og kemur broytingin í gildi tann 1. apríl komandi ár.

Um rakstur felagsins fyri árið kann annars sigast, at starvsfólkakostnaðirnir hækkaðu úr 31,7 milliónum krónum upp í 39,7 milliónir, og rakstrarkostnaðirnir fóru úr 28,2 milliónum. upp í 30,1 milliónir krónur. Avskrivingarnar vóru heldur lægri enn undanfarna ár. Tær fóru nevniliga úr 16,8 milliónum niður í 15,8 milliónir krónur. Í sambandi við munandi hækkaða lántøku fóru fíggjarkostnaðirnir úr 4 milliónum upp í 10,3 milliónir krónur. Avlopið á 1,4 milliónir krónur fyri 2024 er væl minni enn tær 3,9 milliónirnar í 2023, men er sum nevnt munandi ávirkað av verkfallinum í fjør.

Við stóra tørvinum á íløgum og kostnaðarmiklum viðlíkahaldi í huga er eyðsæð, at Vága Floghavn hevur fyri neyðini at hava støðug nøktandi úrslit, tí annars er møguleiki neyvan fyri alla tíðina at arbeiða við neyðugum tillagingum, soleiðis at umstøðurnar á flogvøllinum, í farstøðini og tænastubygningunum nøkta tørvin hjá brúkarunum. Sum dømi kann nevnast, at ætlandi verður flogbreytin asfalterað í ár. Hetta er eitt arbeiði fyri omanfyri 100 milliónir krónur.

Í hesum døgum hevur Vága Floghavn eina verkætlanarkapping í gongd um nýggja farstøð. Innbodnu ráðgevaratoymini hava freist til hálvan mai at lata síni uppskot inn, og verður eftir hetta avgjørt, hvør vinnur kappingina. Eisini fæst væntandi tá at vita, hvussu mikið ein tílík verkætlan fer at kosta.

Væntanir fyri 2025
Vága Floghavn hevur góðar vónir fyri 2025, og væntandi verður 2025 nýtt metár, bæði viðvíkjandi ferðafólkatali og farmi. Upplýsingar frá flogfeløgunum benda á, at bókingarnar fyri komandi tíðina eru fleiri enn undanfarin ár, og tað fer væntandi at síggjast aftur, sum árið líður.

Á aðalfundi felagsins vórðu aðalfundarvaldu umboðini í nevndini afturvald, og hevur nevndin skipað seg við Biritu Sandberg Samuelsen sum nevndarforkvinnu og Janusi Rein sum næstformanni.

Nevnd felagsins er mannað soleiðis: Birita Sandberg Samuelsen, nevndarforkvinna, Janus Rein, næstformaður, Gunn Hanusardóttir Møller, Bogi Bendtsen og Uni Danielsen eru vald av aðalfundinum, meðan Nanny Ritter Falkvard, Egil B. Joensen og Tórstein á Steig eru starvsfólkavald umboð.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. apríl 2025

- Umráðandi at fáa hagtøl fyri burturkastið

IRF hevði aðalfund týsdagin, hesa ferð á Sandi. Ársúrslitið fyri 2024 er 3,9 milliónir krónur

(Mynd: IRF)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Starvsfólkini hjá IRF tóku í 2024 ímóti og hagreiddu 36.113 tons av burturkasti, sum er 0,6 prosent meira enn undanfarna ár. Býtið millum viðgerðarhættirnar av burturkasti – brenning, endurvinning og tyrving – hevur verið støðugt. Økt samstarv á ymiskum økjum og fleiri leikarar á burturkastmarknaðinum gera tað neyðugt at savna øll burturkasthagtøl á einum stað fyri at vita, hvussu gongdin er í Føroyum.

Nøktandi úrslit

Ársúrslitið gjørdist 3,9 milliónir kr+onur, sum er 3,8 milliónir krónur betri enn í 2023.

Bruttoúrslitið fyri 2024 gjørdist 77,8 milliónir krónur, sum er 7,6 milliónir betri enn í 2023.

Inntøkurnar eru 788.000 krónur minni enn mett, og útreiðslurnar eru 2,6 milliónir krónur minni enn mett frammanundan. Í 2024 gjørdi IRF íløgur fyri tilsamans 11,7 milliónir krónur. Til samanberingar kann nevnast, at í 2023 vórðu íløgur gjørdar fyri 18,6 milliónir krónur. Fíggjarstøðan javnvigar við 308 milliónum krónum í 2024 í mun til 311. milliónir í 2023.

Burturkastnøgdirnar

Í 2024 tók IRF ímóti 36.113 tonsum av burturkasti. Hetta er 0,6 prosent meira enn í 2023, tó beint undir miðalnøgdirnar seinastu fimm árini. Av samlaðu burturkastnøgdunum vórðu 63,6 prosent brend, 24,0 prosent fóru til endurvinningar, og 12,3 prosent vórðu tyrvd. Samanborið við 2023 lækkaðu nøgdirnar at brenna 0,5 prosentstig í 2024. Endurvinningarnøgdirnar lækkaðu 1,3 prosentstig. Og nøgdirnar at tyrva hækkaðu 1,8 prosentstig.

Viðvíkjandi vøkstrinum í tyrvinøgdunum er týdningarmikið at hava í huga, at við nýggju støðini í Nýggjheiðum tekur IRF nú ímóti tyrviburturkasti úr øllum Føroyum. Tað byrjaði IRF við í mai 2023.

Viðvíkjandi minkingini í endurvinningarnøgdunum eru tvær týðandi broytingar. Í undarfarnu ársfrásagnum varð reinsaða vatnið á oljureinsiverkinum tikið við sum endurvunnið tilfar. Tað verður tað ikki í hesi og komandi ársfrásøgnum. Hetta broytir samlaðu burturkastnøgdirnar og lutfalsliga býtið í millum endurvinning, brenning og tyrving.

Harumframt eru fleiri privatar fyritøkur komnar inn á marknaðin seinastu árini, sum annaðhvørt endurvinna tilfar í Føroyum ella útflyta og selja tilfar til endurvinningar.

Umhvørvisliga eru hesar broytingingar góðar. Men tær undirstrika, at tað er neyðugt, at vit í Føroyum savna øll burturkasthagtøl á einum stað fyri at fáa ta samlaðu myndina fyri Føroyar. Herundir tølini hjá IRF, tølini hjá Kommunalu brennistøðini í Tórshavnar kommunu, og tølini hjá føroyskum fyritøkum, sum gagnnýta ella flyta burturkastbólkar av landinum. Tástani fáa vit veruliga býtisprosentið í millum brenning, endurvinning og tyrving av øllum burturkastinum í Føroyum.

Nýgg pantskipan – ein týðandi íløga í framtíðina

Við nýggju pantskipanini fara vit frá at hava 12 ymiskar pantskipanir til at hava eina felags pantskipan fyri alt landið. Endamálið við skipanini er einfalt: Tað skal vera lætt fyri brúkaran at sleppa av við øll pantíløt á einum stað, soleiðis at so nógv íløt sum gjørligt koma aftur í ringrás. Harumframt verður tað lættari hjá handlum at handfara íløtini, tí frameftir verður skilt í tríggjar bólkar; glasfløskur, plastfløskur og aluminiumsblikk.

Tað var Umhvørvismálaráðið, sum heitti á IRF um at umsita pantumskipanina, og í 2024 varð løgtingslógin um nýggju pantskipanina samtykt. Í desember 2024 gjørdi IRF sáttmála við MTV Byggivirkið at byggja nýggju panthøllina hjá IRF í Sandavági.

Panthøllin verður avhendað tann 30. mars 2026. Og í fyrru helvt av 2026 verður nýggja pantskipanin virkin.

Alt virksemið hjá IRF ISO-góðkent

Nýggja reinsiverkið og tyrvimóttøkan hjá IRF í Nýggjheiðum varð tikin í nýtslu í 2023. Og í 2024 varð henda nýggja støðin eisini ISO-góðkend sambært umhvørvisstýrisskipanini ISO-14001. Síðani 2021 hava allar aðrar støðir hjá IRF verið ISO-góðkendar. Við ISO-góðkenningunum átekur IRF sær at arbeiða við munadyggum loysnum innan fyribyrging, innsavning og hagreiðing av burturkasti frá borgarum og virkjum.

IRF farið undir at menna CO₂ hagtøl

Í 2024 er nógv orka løgd í at arbeiða við hagtølum, sum vísa útlátið av øllum teim ymisku burturkastbólkunum, sum IRF tekur ímóti. Tøl, sum vísa, hvussu útlátið verður ávirkað, um ein burturkastbólkur t.d. verður endurvunnin heldur enn brendur ella tyrvdur.

Eitt týdningarmikið úrslit av CO₂-hagtølunum er, at IRF fer at veita føroyskum vinnulívi nágreinilig tøl fyri, hvussu stórt CO₂-útlát stendst av tí burturkasti, sum vinnan letur IRF.

Frá vinstru Gunnvá S. á Lofti, forkvinna, Alvi Mortensen, næstformaður, Davia Nicolajsen, Sigurd Leifsson Lamhauge, stjóri, Frank Müller, Atli Fróði Johansen, Annika Steintórsdóttir Biskopstø

Gunnvá avloysir Gunvá

Á ársaðalfundinum varð nevndin vald av nýggjum, og hesi vórðu vald: Annika Steintórsdóttir Biskopstø (umboðandi Norðoyggjar), Atli Fróði Johansen (umboðandi Eysturoy), Frank Müller (umboðandi Norðstreymoy, íroknað Sunda kommunu), Gunnvá S. á Lofti (umboðandi Vágar), Davia Nicolajsen (umboðandi Sandoy) og Alvi Mortensen (umboðandi Suðuroy). Hetta er fyrstu ferð, at nevndarbýtið er javnt millum kynini.

Nevndin skipaði seg beint eftir aðalfundin við Gunnvá S. á Lofti sum forkvinnu og Alva Mortensen sum næstformanni.

Fimm limir í undarfarnu nevnd vórðu skiftir út. Í undanfarnu nevnd vóru: Gunvá við Keldu, nevndarforkvinna (umboðandi Norðoyggjar), Oluf Müller, næstformaður (umboðandi Norðstreymoy, íroknað Sunda kommunu), og teir fýra nevndarlimirnir Hans Anders Jacobsen (Eysturoy), Jóanis Albert Nielsen (Vágar), Bjarki Henriksen (Sandoy) og Alvi Mortensen (Suðuroy).

Nevndin hjá IRF verður vald av nýggjum eftir hvørt kommunuval fyri fýra ár, við limum úr kommunustýrunum. Viðtøkurnar siga, at seks fólk verða vald í nevndina at umboða hvør sítt øki.

Ársfrásøgnin 2024 kann lesast her 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Føroya Banki hevði yvir 60 millonir í avlopið fyrsta ársfjórðing

Rokniskapurin fyri fyrstu tríggjar mánaðirnar í 2025 sær góður út. Leiðslan í bankanum væntar tó, at nettoúrslitið fyri árið verður nakað lægri enn í 2024

- Virksemið hjá samtakinum royndist væl í fyrsta ársfjórðingi, og tað sæst millum annað aftur í hækkandi innlánum, útlánum, realkredittlánum og einum góðum tryggingarúrsliti hjá dótturfelagnum Trygd, sigur Turið F. Arge, forstjóri (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

- Virksemið hjá samtakinum royndist væl í fyrsta ársfjórðingi, og tað sæst millum annað aftur í hækkandi innlánum, útlánum, realkredittlánum og einum góðum tryggingarúrsliti hjá dótturfelagnum Trygd. Bæði privatkundar og vinnukundar megna at halda sínar lánsskyldur, og vit hava bert staðfest fá fíggjarlig tap higartil í ár. Lækkandi rentustøðið gagnar kundum, ið hava lán í bankanum, og samstundis ber til at fáa eina lutfalsliga góða rentu fyri pengar, ið standa á samansparingarkontu. Útlitini fyri restina av árinum eru sum heild góð, men tað skerst ikki burtur, at økta geopolitiska óvissan og vandin fyri herdum handilskríggi kunnu fáa ávirkan á okkara kundar og okkum sum fíggjarstovn.

Hetta sigur Turið F. Arge, forstjóri í Føroya Banka, um úrslitið.

Leiðslan í bankanum væntar, at nettoúrslitið fyri 2025 verður millum 210 og 240 milliónir krónur, ið er nakað lægri enn í 2024.

Spara saman við góðari rentu
Hóast rentan er lækkað í fleiri umførum seinasta árið, so hvørt sum inflatiónin er minkað, ber framvegis til hjá kundunum at fáa eina lutfalsliga góða rentu fyri pengar, ið standa á samansparingarkontu ella hárentukontu í Føroya Banka. Hetta sæst aftur í innlánunum, ið eru hækkað við 3 prosentum samanborið við 4. ársfjórðing í 2024 og við 15 prosentum samanborið við 1. ársfjórðing í 2024.

Tað er eisini vorðið munandi lættari at byrja at spara saman, síðani bankin í desember lat upp fyri møguleikanum hjá kundum at stovna egnar samansparingarkontur í netbankanum. Kundarnir hava tikið væl ímóti hesum møguleika, tí nógvar hundrað kontur eru longu stovnaðar á henda hátt. Tað ber til at velja millum ymisk sløg av samansparingarkontum til ymisk endamál.

Roknskapurin í stuttum
Úrslitið fyri skatt gjørdist 75 mió. kr.
Rakstrarúrslitið fyri niðurskrivingar gjørdist 56 mió. kr.
Útlánini vóru 9,3 mia. kr.
Realkredittlánini vóru 2,9 mia. kr.
Innlánini vóru 10,3 mia. kr.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. apríl 2025

Verkafólk: Arbeiðarafeløgini og Fiskimannafelagið hava lagt saman

Á arbeiðaradegnum varð boðað frá, at eitt nýtt samstarv er gjørt fyri at bøta og betra um rættindi og at fáa betri sáttmála

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

1. mai er altjóða arbeiðaradagur, og hetta varð hátíðarhildið á ymsan hátt í fleiri støðum. Á hesum degnum komu Verkafólk við einari fráboðan. Og hvat er so "Verkafólk"?

- Tørvur er á eini sterkari verkafólkarødd, tí hava fakfeløgini valt at ganga saman í samstarv, sum hevur til endamáls at seta á skrá umstøður og rættindi hjá verkafólkum, at bøta og betra um rættindini og at fáa betri sáttmálar.

Soleiðis verður greitt frá í skrivinum, sum byrjar við at kunna um, at Arbeiðarafeløgini og Fiskimannafelagið hava skipað seg í samtakinum Verkafólk.

Talan er um Føroya Arbeiðarafelag, Føroya Fiskimannafelag, Klaksvíkar Arbeiðsmannafelag og Klaksvíkar Arbeiðskvinnufelag, ið hava verið saman í Samtaki, og so Havnar Arbeiðskvinnufelag, umframt Havnar Arbeiðarafelag 

Samtak leggur seg harvið undir - ella leggur saman við Verkafólk. 

- Verkafólk avloysir hetta, og vit halda eisini, at tann sammleikin er nógv betri. Eg haldi eisini, at okkara limir kenna seg nógv betri aftur í hesum.

Hetta sigur Sonja Jógvansdóttir, samskipari í Samtak, i samrøðu við Kringvarpið. Hon staðfestir, at tíðin var tann rætta til at gera hetta starvið millum øll feløgini formligt. Man hevur samstarvað áður - millum annað til langa verkfalli í fjør.

- Verkafólk vísti veruliga sítt virði og hvat tey eru gjørd av, tá ið tey fyri einum árið síðani fóru í verkfall og fingu størstu lønarhækkan í nýggjari tíð. Tað samanhaldið, sum var millum verkafólk tá á stóð, byggja vit nú víðari á. Verkafólk umboða túsundtals verkafólk á sjógvi og landi.

heimasíðan sæst her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Bjørt Samuelsen nýggj forkvinna í Útnorðurráðnum

Løgtingsforkvinnan tekur við eftir Erling Eidesgaard, sum ikki longur hevur fast sæti í løgtinginum. Jenis av Rana er nú næstformaður

Løgtingsforkvinnan úr Tjóðveldi er nú eisini forkvinna í Útnorðurráðnum (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í sambandi við umskipanina av føroysku sendinevndini í Útnorðurráðnum hevur nevndin valt nýggjan formansskap.

Tað skrivar heimasíðan hjá Løgtinginum í sambandi við nýggja vali. Tað var neyðugt at gera tað, eftir at Erling Eidesgaard, sum annars hevur verið formaður hesa setuna, ikki longur hevur sæti á Løgtingi.

Tað var ein samd nevnd, sum valdi Bjørt Samuelsen til nýggja forkvinnu og Jenis av Rana til næstformann.

Mynd: logting.fo

Umframt Bjørt Samuelsen og Jenis av Rana eru umboðini í nevndini Henrik Old, Karlot Hergeirsson, Eyðdis Hartmann Niclasen og Bárður á Lakjuni.

- Í Útnorðurráðnum eru 18 umboð úr teimum trimum parlamentunum í Grønlandi, Íslandi og Føroyum. Útnorðurráðið varð stovnað í Nuuk í Grønlandi 24. septembur 1985.

Tað verður eisini í Grønlandi, at 40-ára hátíðarhald verður í ár. Hetta í sambandi við ársfundin í Ilulissat í august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Fía Selma Nielsen á ting á fyrsta sinni

39-ára gamla vágakvinnan avloysti Árna Skaale, sum var farin í stutt farloyvi

Fía Selma Nielsen undir orðaskiftinum í dag (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Mikudagin var eitt nýtt fólk at síggja í løgtingssalinum, umboðandi Fólkaflokkin, sum harvið fekk nakrar spennandi dagar í politisku skipanini við tað at stórmál vóru á skránni í hesi vikuni.

Fía Selma Nielsen, sum fekk 269 atkvøður til Løgtingsvalið í 2022, er annað varafólk fyri Fólkaflokkin.

Sandavágskvinnan avloysti nú Árna Skale fór í stutt farloyvi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. apríl 2025

Strandferðslan betrar avgreiðsluna av ferðafólkum í bólki

Á Krambatanga gekk tað leygarmorgunin ov seint við at fáa ítróttarfólk umborð á Smyril. Nú verða stig tikin til, at hetta ikki endurtekur seg

(Mynd: Finn Johannesen)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Eftir at ferðafólk á ferjunum hjá Strandferðsluni í samband við nýggju prísskipanina nú keypa ferðaseðilin í bíleggingarskipanini, hava avbjóðingar verið við at avgreiða ferðafólk í bólki.

Á Krambatanga gekk tað farna leygarmorgun ov seint við at fáa ítróttarfólk umborð á Smyril, tí talgildi parturin í bíleggingarskipanini, ið skal handfara størri bólkar av ferðafólkum, enn manglar at virka, sum hann skal. Hesin parturin verður tó ætlandi klárur heilt skjótt.

Strandferðslan hevur eftirmett støðuna, ið tók seg upp leygarmorgunin og tikið stig til, at hetta ikki endurtekur seg. Avgreiðslan av bólkum av ítróttarfólkum og øðrum størri bólkum verður tí frameftir skipað soleiðis, at hesi koma skjótari umborð.

Síðani síðsta summar hava akfør á suðuroyarleiðini kunnað keypt ferðaseðil umvegis bíleggingarskipanina. Nú ið nýggja prísskipanin varð sett í verk fyri nøkrum vikum síðani, var tað við tí fortreyt, at eisini ferðafólk bíleggja og keypa ferðaseðilin á alnótini.

- Samanumtikið eru bíleggingarskipanin og nýggja prísskipanin væl móttiknar. Stórar broytingar hava tó serliga í byrjanini við sær lýtir og barnasjúkur, og tað tekur tíð at venja seg við nýggjar mannagongdir, sigur Niels Juel Arge, stjóri á Strandferðsluni.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. apríl 2025

Føroyskar sagnir á enskum fyri fyrstu ferð

Nú ber á fyrsta sinni til at keypa savn við føroyskum sagnum á enskum. Tað er fyritøkan Rami, ið eisini hevur framleitt ljóðspæl við føroyskum sagnum, sum hevur gjørt bókina

Jónas T. Stórá og Christian Nagata

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hóast ferðavinnan hevur staðið í støðugum vøkstri í nógv ár, hevur stundum haltað við at gjørt tilfar um føroyska mentan til ferðafólkini. Men nú hevur fyritøkan Rami givið bók út við 13 føroyskum sagnum á enskum.

- Hetta hevur verið ein spennandi verkætlan, og vit vóna, at ferðafólk og føroyingar taka væl ímóti bókini, sigur Jónas T. Stórá, sum hevur staðið fyri útgávuni saman við Regini Winther Poulsen.

Rami hevur í nøkur ár arbeitt saman við ymiskum kommunum í landinum at framleiða skelti við QR-kodum, ið leiða brúkaran inn á eina síðu, har til ber at lurta eftir ljóðspæli av føroyskum sagnum á bæði enskum og føroyskum. Á henda hátt hava øll - føroyingar og útlendingar - havt møguleika at notið føroyska siðaarvin á staðnum, har sagnirnar hava tilknýti.

Í løtuni arbeiðir Rami saman við Tórshavnar kommunu, Runavíkar kommunu, Eysturkommunu, Sunda kommunu og fer í næstum undir samstarv við Fuglafjarðar kommunu. Tá skelti í ár verða sett upp, ber til at lurta eftir 36 sagnum og søgum kring landið á bæði føroyskum og enskum. Men ætlanin hevur alla tíðina verið eisini at geva bók út við føroyskum sagnum á enskum máli.

- Við bókini fær allur heimurin atgongd til okkara frálíka siðaarv, sigur Jónas. Hann greiðir eisini frá, at Rami við hesi bókini hevur valt at leggja dent á sagnir um gand, huldufólk og aðrar yvirnatúrligar verur í føroysku sagnunum. Um alt gongst sum ætlað, verður bók við sagnum, har kvinnur eru høvuðspersónar, givin út longu næsta ár.

- Eg haldi ikki, vit altíð geva okkum far um, hvussu rík vit eru á mentanarøkinum. Hesar sagnirnar eru dýrgripir hjá okkum øllum, og vit hava roynt at miðlað tær á tíðarhóskandi hátt. Henda bókin er liður í somu ætlan, greiðir Jónas frá.

- Vit arbeiða alla tíðina við at víðka um okkara virksemi, samstundis sum vit eru øgiliga takksom fyri móttøkuna, sum vit longu hava fingið, sigur hann.

Tað er listakvinnan og grafikarin Mirjam Jørgensen, ið hevur myndprýtt kápuna og sett bókina upp, meðan Sendistovan hevur staðið fyri prentingini. Bókin fæst til keyps í Gamla Bókahandli og verður eisini tøk í bókahandlunum kring landið í næstum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. mai 2025

Staðarnøvn er á Selatrað eru nú skrásett

Í fýra ár hava, Símun Mittún, Max C. Weihe og Kári Jacobsen fingist við at savna staðarnøvn. Seinni í summar verður túrur fyriskipaðir við teimum á Selatrað - staðarnøvnini síggjast á sjovar.kort.fo

Mynd: sjovar.fo

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í fýra ár hava teir trýggir, Símun Mittún, Max C. Weihe og Kári Jacobsen fingist við at skráseta staðarnøvn á almenna kortið hjá Sjóvar kommunu.

Andreas Weihe á Selatrað (1867-1946), var bæði bóndi, politikari og rithøvundur. Hann hevur í bókini "Tjóðminni" skrivað upp yvir 500 staðarnøvn á Selatrað.

Tað eru mest hesi nøvnini teir trýggir hava siti við og skrásett, tikið myndir og lagt søgur afturat. Eisini hava Kári, Max og Símun skrásett ymist nýggjari.

Teir vóru til ein kaffifund á kommunuskrivstovuni í vikuni fyri formliga at avhenda arbeiðið til kommununa. Hans Anders Jacobsen, borgarstjóri, handaði teimum hvør sína gávukurv sum tøkk fyri stríðið.

- Vit fegnast stórliga yvir, at fólk sjálvboðin taka stig til at skráseta nøvn, søgur og sagnir í okkara kommunu, so hetta kann verða varðveitt.

Staðarnøvnini síggjast á sjovar.kort.fo.

Mynd: sjovar.fo

Kommunan fer seinni í summar at skipa fyri einum túri á Selatrað, har teir fara at greiða frá, skrivar sjovar.fo.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 30. apríl 2025

Nýggjur leiðari á Føroyahúsinum

Andrias Olsen tekur við frá 1. juni

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Andrias Olsen er frá 1. juni settur í starv sum leiðari í Føroyahúsinum í Keypmannahavn.

Andrias er 31 ára gamal og er føddur og uppvaksin í Tórshavn. Seinastu árini hevur hann búð í Keypmannahavn og hevur tikið útbúgving frá Københavns Universitet í tónleikavísindum.

Eftir lokna útbúgving, hevur Andrias arbeitt sum kaféleiðari og tónleikalærari í einum fólkaskúla, og so er hann eisini virkin tónleikari í Keypmannahavn.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Stjørnugóður matur á Ræst

Altjóða Michelin-matstovur vilja sleppa at royna at gera mat í lítla køkinum í Nýggjustovu. Kann vera eitt tekin um, at møguleikin fyri stjørnu til Ræst er til staðar

(Mynd: Ingi Samuelsen)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fyri føroyska matstovuvinnu er dagurin 16. juni, komandi, ein rættiliga spennandi dagur. Tí tað er dagurin, tá Michelin guide’in aftur fer at kasta sítt stjørnudust út yvir tær bestu matstovurnar í norðurlondum. Onkur fer at missa, og aðrar fara at fáa.

Vit eiga onga Michelin stjørnu-matstovu í Føroyum, eftir at Koks fyrst flutti til Grønlands, fyri síðan at steingja við framtíðini í tí óvissa.

Kokkurin á Koks er byrjaður fyri seg sjálvan, men neyvan fara Poul Andrias Ziska og hansara PAZ at vera millum tey útnevndu til komandi stjørnudeiling, til tess hevur PAZ ikki verið virkin nóg leingi. Sum skilst er góðska til minst eina stjørnu til nýggju matstovuna í Dr. Jacobsensgøtu, men tað kann ikki koma upp á tal fyrr enn um eitt ár í fyrsta lagið, um vit hava skilt skipanina rætt.

Ræst í háflokki

Men vit hava ein kandidat til eina – minst eina – Michelin stjørnu. Tí lítla matstovan í Nýggjustovu í Gongini heima í Havn, við navninum Ræst, hevur seinastu árini ment seg til at vera ein matstova í háflokki á nær við sama støði sum Koks.

Hetta tí Ræst ikki longur er ein matstova, sum einans borðreiðir við røstum og føroyskum. Ræst hevur ment seg til at gerast ein matstova í altjóða klassa, sum tekur útgangsstøði í tí mest spennandi føroyska matinum og matmentanini og lyftir tað upp á eitt annað støði – til ‘haute cuisine’ á altjóða støði. Ein matstova við stórum ætlanum um at gerast millum heimsins mest virdu.

Í dag er Ræst ein matstova har tú fært rákan av tí ræsta, men hesin er altíð speisaur við eitt sindur av fremmandum kryddi, og hetta syrgja høvuðskokkurin, Sebastian Jiménez úr Meksiko, og kona hansara, Fernanda Hernandez, fyri. Sum sagt, Ræst er ikki longur bara ræst, men altíð kryddað við onkrum eksotiskum, kanska onkrum eitt sindur prikandi sterkum, ella bara knasandi, afturat.

Áhugi frá útlendskum matstovum

Ræst er longu í tilnevning til at verða kosin besta matstova í norðurlondum. Um matummælarar frá Michelin hava verið á vitjan, vita tey ikki á Ræst. Men tey eru greið yvir, at matelskarar – ‘foodies’ og ‘gourmet’ar’ – fyri langari tíð síðani hava fingið alsk til serliga smakkin, sum er at fáa í hugnaligu smáu stovunum í Nýggjustovu.

Eisini aðrar matstovur – konkurrentar – ama seg uppi í Ræst eisini. Ræst fær tíðum fyrispurningar um samstarv, og hetta má vera – alt annað líka – boð um at hesar meta Ræst at vera í sama flokki.

Sebastian Jiménez, høvuðskokkur á Ræst

Í februar vitjaði ein av mest virdu matstovunum í Keypmannahavn, Kadeau við tveimum Michelin-stjønrum, í lítla køkinum, har tey borðreiddu við eini felags matskrá fyri føroyingum, sum vóru sinnaðir til at rinda væl yvir tvey túsund krónur fyri eina matuppliving av teimum heilt serligu.

Hetta vikuskifti var aftur ein viðurkend matstova á vitjan. Talan var um SanBrite í dolomittisku alpufjøllunum í landnyðringspartinum av Italia, úr býnum Cortina, nakað norðan fyri Venezia, tó nærri markinum til Eysturríkis.

Her hevur dugnaligi kokkurin, Riccardo Gaspari, á familjugarðinum skapt eina matstovu, sum í samljóð við náttúruna og tað, ið grør og trívist á garðinum, er so mikið virðismett, at Michelin guiden hevur givið SanBrite eina stjørnu fyri framúr góða matin umframt eina grøna Michelin-stjørnu (tað hevði Koks eisini við Leynarvatn) fyri burðardygd, tí tey leggja á garðinum og matstovuni stóran heiður í at gagnnýta alt, sum tey brúka.

Sansaligt upplivilsi

Eftir at hava vitjað og samstarvað við kokkarnar á Ræst í nakrar dagar, borðreiddu høvuðskokkarnir, Riccardo Gaspari og Sebastian Jiménez, leygarkvøldið eina serliga máltíð, har maturin var serveraður parvís – ein rætt frá hvørjari matstovu.

Hetta gjørdist eitt sansaligt upplivilsi, har Ræst kom við teirra specialiteti, sum eftirhondini er blivið fekst úr sjónum við eitt sindur av meksikanskum. Tó kundu vit eisini uppliva ein spennandi bita av nátabringu, innballaður í broyski kál við einari hálvsterkari meksikanskari mole-sós. Øðrvísi og spennandi.

Rættirnir, sum Jiménez borðreiddi við hetta kvøldið vóru alt rættir, sum eru “í menning” – altso rættir, sum enn ikki eru komnir á dagliga matarlepan á Ræst.

Riccardo Gaspari, høvuðskokkur og eigari av italsku Michelin matstovuni SanBrite

Gloypubitar úr fjallaskóginum

Italska íkastið vóru vælsmakkandi bitar úr skógarlendinum í Dolomittunum. Kjøt frá egnum neytum og av villini hjørtum, hvíttkál, blómkál, skógarsoppar, og so – sjálvandi – pasta, kókað í soði av eyrriðu og royktum smøri, forkunnugt.

Tað mest forkunnuga, sum italsku fólkini borðreiddu við, var tó tað mest einfalda – ein millumrættur, ið var gott ljóst breyð frá Breyðvirkinum, flísarnar snerktar á grillini uttanfyri, og so afturvið smør, sum italiufólkini høvdu framleitt úr egnari mjólk á dolomittiska garðinum. Smørið var pískað upp saman við eitt sindur av salti, og so komu tey inn á borði við einum dolomittiskum smørfjalli, og langaðu eitt petti á ein ljósan dolomittiskan stein, sum vit so kundu skava burturav.

Í øllum einfeldinum eitt satt smakligt upplivilsi, deils eisini tí, at her var ikki vín, men ein heilt serlig italsk øl at drekka afturvið. Bryggjað upp á champagnu-máta, Metodo Classico Riserva, Baladin árgang 2019. Ein paring, sum lokali sommelier’urin, Karin Visth, kom við, og sum italska Michelin-matstovan nú fer at kopiera, tí higartil hava tey ikki havt øl sum part av teirra skeinkingum.

Ein meira nágreinilig frágreiðing av forkunnugu matarskránni hetta kvøldið sæst at lesa á Birk!-blogginum: Køksgleði heima í Havn

Karin Visth avmyndað, tá Roks fekk sítt Michelin merki í 2023 (Savnsmynd)

Eftirspurdar stjørnur

Sum sagt so er tað 16. juni, at Michelin aftur fer at deila út sínar stjørnur. Í løtuni hava tvær matstovur eitt Michelin-skelti hangandi á durastólpanum, nevniliga Ræst í Nýggjustovu og Roks í Fútastovu, báðar í Gongini heima í Havn.

Men ongin stjørna er á hesum skeltunum, sum geva boð um at talan er um matstovur, sum avgjørt eru verdar eina vitjan.

Men at fáa eina ella fleiri stjørnur eisini, er altíð tráðanin hjá øllum matstovum við stórætlanum.

Sum Karin Visth, matstovuleiðarin ið hevur royndirnar, sigur, so lata stjørnur serligar dyr upp, sum eitt nú ger tað lættari hjá teimum at fáa fatur á teimum allarbestu vínunum eisini, og at kunna skeinkja tað besta av tí besta í gløsini, er aðalmálini hjá tí altíð blíðu og vinarligu Karin Visth.

Michelin er frá byrjan ein franskur framleiðari av bildekkum, sum seinni fór at geva út eina árliga guide í sambandi við ferðing í bili í Evropa. Í hesum sambandi fór guide’in eisini at viðmæla matstovur, og soleiðis byrjaði alt við hesum hátt mettu Michelin-stjørnunum.

Tað, at talan er um eina guide fyri ferðandi, skal tí havast í huga, tá upplýst verður hvat stjørnumetingarnar umboða:

Ein stjørna * Ein góð matstova á høgum støði – verd at vitja, um tú kemur framvið

Tvær stjørnur ** Ein frálík matstova, sum er verd at koyra ein umveg fyri at uppliva

Tríggjar stjørnur *** Ein einastandandi matuppliving, ið er eitt ferðamál í sjálvum sær

Umframt tær tríggjar stjørnurnar, deilir Michelin eisini út eina grøna stjørnu, sum sagt, fyri burðardygd. Harumfram er ein viðurkenning merkt við knívi og gafli, sum umboðar ‘comfort and quality’ 1 til 5, og so ‘Bib Gourmand’ har Michelin-maðurin er ímyndin, sum verður latin matstovum, ið borðreiða við sera góðan mat fyri ein rímiligan kostnað (exeptionally good food at moderate prices). 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. apríl 2025

Kim Hansen og Føroya Symfoniorkestur í Norðurlandahúsinum

Stórsligin standikonsert verður í februar 2026. MC Restorff, Lena Anderssen og Jens Marni Hansen luttaka sum serligir gestir

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í februar 2026 verður stórsligin standikonsert í Norðurlandahúsinum. Við flygli, fremst á pallinum, situr okkara fantastiski Kim Hansen, og saman við bólki og Føroya Symfoniorkestur fer hann at framføra allar teir bestu sangirnar.

MC Restorff, Lena Anderssen og Jens Marni Hansen luttaka sum “special guests”.

Kim hevur verið virkin á føroyska tónleikapallinum í nærum eitt mannaminnið. Vit kenna hann fyri tónleikalig samstørv, sum fevna breitt og røkka langt. Samstørv, ið hava lagt eitt ótal sangum eftir seg, og sum føroyingar, bæði ung sum eldri, hava tikið til sín.

(Mynd: Jens Kr. Vang)

Henda verkætlanin byrjaði í 2024 og konsertirnar verða spældar 6. og 7. februar 2026.

Eitt tætt samstarv hevur verið millum Kim og Føroya Symfoniorkestur frá hugskoti til konsertframførslu.

Vit kenna Kim sum sangara, klaverleikara og framleiðara á hægsta stigi. Øll árini hevur Kim spælt í ymsum bólkum, men hevur eisini samstarva við einstaklingar. Í nógv ár arbeiddi Kim saman við vininum Kaj Johannesen. Kaj skrivaði tekstirnar og Kim gjørdi løg til. Ein tann kendasti sangurin er Meistarin, ið eisini stendur í føroysku sálmabókini.

Til hesa serligu konsertina fær Kim vitjan av Lenu Anderssen, Jens Marna Hansen, MC Restorff, ið øll eisini eiga hvør sína stjørna á føroyska tónleikapallinum. Ímyndið tykkum Kim við bólki og gestum, eitt Steinway flygil og Føroya Symfoniorkestur, so verður tað ikki vakrari.

Magnus Johannesen hevur útsett tónleikin hjá Kim fyri symfoniorkestur. Magnus hevur skrivað nógv fyri bigband, men hevur seinni árini lagt orku í at útseta fyri Føroya Symfoniorkestur, m.a. til Marius Ziska konsertirnar í 2023, og til stórfingnu upplatingarkonsertina í stórhøllini.

Atgongumerki kunnu nú keypast á heimasíðuni hjá Norðurlandahúsinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. mai 2025

Heiðurskonsert fyri M.C, Restorff – Meistarans hond

Ymiskir sangarar fara at tulka hansara sangir á konsert í Lívdini 26 oktober

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

M.C. Restorff hevur í meira enn 50 ár verið ein týðandi partur av føroyska tónleikalívinum.

Hann hevur bygt brýr millum andaligan og verðsligan tónleik og stuðlað mongum ungum tónleikarum. Við dirvi og nærlagni hevur hann sett dám á føroyskan sang og útgávuvirksemi.

Nú verður møguleiki at hoyra eitt úrval av hansara væl kendum sangum, framførdir av fleiri av okkara bestu sangarum.

Konsertin verður í Livdini tann 26. oktobur klokkan 20. Atgongumerkiá www.praisehim.fo

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Stór kórstevna í Vestmanna um vikuskiftið

Umframt stórt felagskór og gestakór úr Íslandi fara 17 kór úr øllum landinum á pall í ítróttarhøllini í Vestmanna frá klokkan 16 í dag

Tað er langt síðani, at vestmenningar hava havt kórstevnu í bygdini - í felagskórinum eru umleið 150 sangarar

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Kórstevnur hava verið hildnar kring landið síðani 1966. Kórstevna hevur fyrr verið í Vestmanna í 1986 og aftur í 1992. Tað er sostatt langt síðani, at vestmenningar hava havt kórstevnu í bygdini.

Tað eru Vestmanna sangkór og Kórsamband Føroya, sum skipa fyri stevnuni.

Ofta hevur verið leitað út um landoddarnar at finna kórleiðara at leiða stóra felagskórið. Nevndin í kórsambandinum avgjørdi, at tann rútmiski kórsangurin skuldi á breddan í ár og tí varð heitt á danska kórleiðaran Margrethu Debel Christensen um at koma til Føroyar at arbeiða við felagskórinum. Í felagskórinum eru umleið 150 sangarar.

Síðani 2015 hevur konsertin við kórunum eisini verið skipað sum kapping. Soleiðis verður eisini í ár. Kórini fáa í mesta lagi 7 minuttir í part at sannføra dómararnar um, at tey eru tey bestu í Føroyum. 1.,2, og 3. virðisløn verður latin.

Dómarar í ár eru: Margrethe Debel Christensen, høvuðsdómari, Sunleif Rasmussen og Unn Paturson. Eisini kunnu tey, sum eru á konsert, atkvøða fyri besta kórinum til áhoyraravirðislønina.

Kórini framføra í hesari raðfylgju: Felagskórið, Vestmanna sangkór, Ljómur, Glymur, Stranda sangkór, Silvitni, Vágakórið, Xperiment, Tórshavnar manskór, Gøtu kirkju ungdómskór, Eystanljóð, Miðnámskórið á Kambsdali, Havnarkórið, Fuglafjarðar sangkór, Brak, Tarira, Morgunkórið, Tórshavnar kamarkór og Karlakór Vestmannaeyja.

Konsertin byrjar klokkan 16, og atgongumerki kunnu keypast á atgongumerki.fo ella við dyrnar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. apríl 2025

Hans Andrias vann Sement

Á triðja plássi var Ronja, og Tunghoyrt fekk, umframt annað plássið, møguleikan at framføra á bæði G! og SPOT festivalinum

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tað var Hans Andrias, sum gjørdist vinnari av Sement 2025.

Eftir trý umfør við framførslum frá 25 bólkum vóru átta bólkar slopnir víðari til stóru finaluna á Reinsarínum í Havn farna leygarkvøld.

Um Hans Andrias segði dómsnevndin, at hann var á altjóða støði og kundi spæla allastaðni í heiminum. Hann stóð seg ógvuliga væl á pallinum og hevur fantastiska rødd.

Umframt Hans Andrias luttóku bólkarnir Jarhzé, Ókendir, Bolstad, Karla Hansen, Óli, Ronja, og Tunghoyrt í finaluni.

Á triðja plássi endaði Ronja. Framførslan hjá bólkinum varð lýst sum "ein ferð inní eina pastelverð", og løgini hjá teimum liggja væl fyri at verða hitt, segði dómsnevndin.

Tunghoyrt gjørdust nummar tvey og umframt hetta var bólkurin eisini valdur at framføra á bæði G! og SPOT festivalinum.

Um Tunghoyrt segði dómsnevndin, at teir høvdu góðar møguleikar at gerast nakað risastórt, og teirra tónleikur, image og framførsla vóru púra gjøgnumførd.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. apríl 2025

Føroyskur filmskapari boðin til India

Við luttøku á WAVES verður føroyskur filmur sjónligur á einum av heimsins fremstu pallum innan miðla- og undirhaldsídnaðin

Gudmund Helmsdal, t.v., á vitjan á indisku sendistovuni í Keypmannahavn undan fráferð, har hann m.a. hitti indiska sendiharran, H.E. Manish Prabhat

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í vikuni fór føroyski filmskaparin, Gudmund Helmsdal, til Mumbai í India at luttaka á fyrstu World Audio Visual & Entertainment Summit (WAVES), ein ráðstevna, ið er 1. til 4. mai  í glæsiliga Jio World Convention Centre, í Mumbai.

Tað er indiska stjórnin, sum skipar fyri hesum nýggja altjóða tiltaki fyri at styrkja samstørv og sambond innan altjóða miðla- og undirhaldsídnaðin.

Gudmund er boðin av indisku stjórnini, orsakað av sera góðu altjóða móttøkuni av stuttfilminum “Trøllabeiggi”, sum eisini hevur vunnið fleiri virðislønir á indiskum filmfestivalum. Ferðin er ein stak gott høvi at umboða føroyskan film og at knýta sambond við ein av heimsins størstu og mest spennandi filmsmarknaðum.

- India hevur ein stóran mentanararv og eina ríka filmsøgu, og er helst heimsins størsti filmmarknaður. At verða boðin at luttaka á WAVES er ikki bara ein heiður, men eisini eitt stig á leiðini at varpa ljós á og fáa føroyskar søgur út til eina altjóða hyggjaraskara, sigur Gudmund.

Hann vísir eisini á, hvussu slík sambond kunnu fáa breiðari ávirkan á Føroyar. Til dømis, tá Bollywood-stjørnan Shah Rukh Khan, spældi inn nakrar senur til filmin Dilwale í Íslandi, vaks talið av ferðafólki úr India, Miðeystri og Suðureysturasia til Íslands munandi. Kahn er kanska ikki so kendur á okkara leiðum, men hann er helst heimsins kendasti filmssjónleikari tá talan er um fólkatal sum veit um hann.

- Ímyndið tykkum, um ein stórur indiskur filmur gjørdi upptøkur í Føroyum við einum leikara sum honum – tað kundi havt eina ovurstóra ávirkan á ferðavinnuna og okkara altjóða profil.

Í Ráðgevandi nevnd í WAVES eru júst nøkur av størstu nøvnunum innan film, tónleik og tøkni – m.a. Shah Rukh Khan, Aamir Khan, Amitabh Bachchan, A.R. Rahman og Satya Nadella, forstjóri í Microsoft – so hetta ber boð um eitt tiltak við dygd.

Indiski forsætisráðharrin, Narendra Modi, setur stevnuna. Skráin fevnir m.a. um networking, framløgur, kjakpanel, serligar framsýningar og verkstovur, við serligum denti á samstarv, nýskapan og mentanarbýti.

Glæsiliga Jio World Convention Centre í Mumbai

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. apríl 2025

Føroyingur úr Frederikshavn skal framføra á Summar Festivalinum

Gunnva Jóhannisardóttir Kjærgaard býr og er uppvaksin í Danmark, men bæði foreldrini eru úr Klaksvík, og í august skal songkvinnan á fyrsta sinni framføra í Føroyum

Gunnva hevur verið á konservatorie, undirvísir í tónleiki og framførir hon eisini nógv

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Summar Festivalurin hevur í vikuni kunngjørt, at Gunnva Jóhannisardóttir Kjærgaard verður við á Summar Festivalinum í august.

Hetta verður fyrstu ferð, at hon fer at spæla konsert í Føroyum. Gunnva hevur føroysk foreldur: Katrin og Johannis Lydersen. Johannis spældi við í kenda klaksvíksbólkinum Science Fiction.

Í februar var Gunnva Jóhannisardóttir Kjærgaard við í sendingini hjá Norðlýsinum "Komið øll við", har hon tosaði um sína bakgrund og sína tónleikaleið - sjálvandi. Har róði verturin, Kristian Joensen, millum annað framundir, at hon burdi framført í Føroyum - mest upplagt á Summarfestivalinum.

Tónleikaútbúgving - gjørt vart við seg á Spotify

Gunnva er í stóran mun uppvaksin í Frederikshavn í Danmark, og hevur virkað nógv í tónleiki í Jútlandi.

Summarfestivalurin skrivar, at hon í nógv ár hevur verið virkin í bólkum og sum solistur við navninum Gunnva. Sonkvinnan hevur skrivað sangir bæði til sín sjálvs og onnur. Eisini hevur hon eina tónleikaútbúgving.

- Gunnva hevur útbúgving av tónleikakonservatorium, og hon starvast í gerandisdegnum við tónleiki – sum undirvísari og tónleikari. Gunnva arbeiðir nú við fyrstu soloútgávuni, sum væntandi kemur út í heyst. Hon er annars aktuell á fleiri útgávum í samstarvi við onnur.

Gunnva hevur eisini gjørt onkrar endurinnspælingar av kendum sangum, og eitt nú hevur innspælingin av sanginum "I Love Your Smile" yvir seks milliónir spælingar á Spotify. Hon syngur eisini onkrar væl umtóktar sangir hjá bólkinum Boilers.  Fyri stuttum hevur Gunnva givið egnan tónleik út.

Summar Festivalurin lýsir hennara stíl á hendan hátt:

- Tónleikurin hjá Gunnva ferðast millum folk og popp, og hon skrivar erliga um gerandisdagin, trúgv, iva og miss. Hon bjóðar við heitari rødd og inniligum tekstum áhoyrararnum at koma heilt nær at sær sjálvari og sínum tankum.

Á Summar Festivalinum fer Gunnva at framføra nýggjar og eldri sangir. Onkur av sangunum verður frumspældur á festivalinum. 

Summar Festivalurin verður hildin í døgunum frá 7. til 9. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Onnur nøvn eru á veg

Konsertin við Bryan Adams var fyrsta konsertin við altjóða navni við Tjarnir. Fyriskiparin letur væl at, hóast betringar verða til næstu ferð

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

- Hetta er fyrsta altjóða navnið við Tjarnir og vit hava nógv at læra.

Tað sigur Rúni Djurhuus, eigari av Eventz.fo sum skipaði fyri stóru stovukonsertini við Bryan Adams við Tjarnir í síðstu viku.

Hann avdúkar eisini, at onnur nøvn eru á veg, og at okkurt kemur seinni í ár. Uttan at vilja avdúka ov nógv, sigur hann, at tað verður eitt stórt navn. Tó ikki á sama hátt sum Bryan Adams.

Lang bíðirøð við Tjarnir mikukvøldið (Mynd: Sverri Egholm)

(Mynd: Sverri Egholm)

Kravdi nógv
Rúni Djurhuus er royndur konsert- og festivalfyriskipari, men hetta var ein tann mest krevjandi konsertin, sigur hann.

Við sær hevði Bryan Adams eitt toymi uppá tólv fólk. Hann kom við privatflogfari, skuldi hava egnan kokk og so framvegis.

Til næstu ferð skal eitt nú ljóðið aftast í betrast, sigur Rúni Djurhuus sum tó letur væl at sum heild.

(Mynd: Sverri Egholm)

- Hann er 65 ár og sang sum ein eingil. Og so er tað eisini fyrstu ferð, eg havi sæð ein tónleikara spælt í tveir tímar uttan at drekka vatn, greiðir Rúni Djurhuus skemtiliga frá.

Men har var einki at óttast.

Hási rokkarin byrjaði við einum braki við lagnum "Run to you" og so koyrdi royndi kanadiarin á frá klokkan 20 til 22 frammanfyri næstan 3000 áhoyrarum.

Lógvabrestirnir rungaðu í stóru snotiligu høllini, sum eitt nú er gjørd til, at slíkar heimsstjørnur kunnu koma hendan vegin.

Bryan Adams spældi øll síni hitt og eitt sindur afturat og í millum sangirnar fortaldi hann røvarasøgur.

(Mynd: Sverri Egholm)

Móti endanum varð sangarin Bjarki Hansen tikin upp á pallin at syngja duett við lagnum "Straight From the Heart". Ein løta, sum man standa eftir hjá mongum.

Bryan Adams takkaði fyri seg hetta mikukvøldið í Hoyvíkshaganum. Hann hevur síðan spælt í Skotlandi, Norðurmakedonia, Serbia og Bulgaria.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. apríl 2025

Folk-punk, framtíðarrokk og hitabylgja á G!

Eitt ukrainskt og tvey íslendsk orkestur afturat komin á plakatina fyri G! festivalin

Hatari

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

G! festivalurin hevur kunngjørt trý nøvn afturat á plakini til komandi festival, ið øll kunnu rista tín innara grundvøll á hvør sín hátt. Talan er um ógloymandi folk-punk, elektro-rokk frá eini marrukendari framtíð og ein fløvandi hita til løtuna.

DakhaBrakha

Ofta verður tú spurdur, hvat mest G!-sliga navni er, sum verður á skránni í ár. Við hesum hugsa fólk flest helst um eina tónleikauppliving, ið veruliga kløkkar á ein góðan og ógloymandi hátt.

Um hettar verður tann bólkurin í ár mugu fólk sjálv meta um, men vit halda í øllum førum, at ukrainski bólkurin DakhaBrakha, sum vit hava roynt eftir í fleiri ár, er nakað heilt fyri seg.
Lat teg ikki lumpa av siðbundnum búnum og akustiskum ljóðførum, sum hesar tríggjar kvinnur og eini maðurin trína á pallin í og við, tí hettar verður alt annað enn ein vanlig fólkatónleikarakonsert. Orkan vit kunnu vænta okkum at síggja og hoyra er rokkkend og garrvill.

Bear The Ant

Davíð Antonsson, trummuleikari í Kaleo, spælir við einum bólki afturat í ár. Hettar er saman við Björn Óla Hardarson og Hjálmari Karl Guðnason og bólkur teirra eitur Bear The Ant. Ljóðið er sera heitt og deiligt, og liggur snøgt á javnvágini millum tunglyndi og vón – sum hin føroyska fólkasálin kanska kennir seg aftur í.

Hatari

Úr eini marrukendari framtíð lendi íslendski bólkurin Hatari fyri nøkrum árum síðani mitt á Eurovision pallinum, har teir í lakki og leðri framførdu "Hatrið mun sigra".

Bólkurin var til longu áðrenn hettar, og hevur gjøgnum árini eisini skift onkran av manningini út. Talan er tó enn um akkurát líka óðan elektroniskan rokktónleik, sum heilt sikkurt fer at sparka dintil tygara illa! Vit eru spent at hoyra og síggja Hatari, tá ið hann kemur at svinga pískin á G!

G! Festival verður dagarnar 17. til 19. juli í ár.  

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 29. apríl 2025

Svanna, Eydna og Katrin vunnu skrivikappingina

Nærum 70 monologar komu inn til skrivikappingina, sum varð fyriskipað í sambandi við mentanarvikuna hjá Runavíkar kommunu

(Mynd: Runavíkar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í sambandi við mentanarvikuna í Runavíkar kommunu varð aftur í ár skipað fyri skrivikapping, og undanfarna fríggjadag vórðu vinnararnir kunngjørdir.

Í ár skuldu skrivast monologar, og nærum 70 komu inn til kappingina.

Svanna Jákupsdóttir fekk fyrstu virðisløn fyri monologin "Stovnsrøkt", Eydna Skaale fekk aðru virðisløn fyri monologin "02-07", og Katrin Rannváardóttir Reistrup, sum hevði skrivað monologin "Spegl, spegl..." fekk serstaka virðisløn til ungt fólk.

– Tekstirnir vóru merktir av tí rúmsáttu allýsing, sum er fyri monologin, umboðandi bæði etikk og drama. Í summum førum er teksturin sum ein søga ella frásøgn við persónum og hendingum, í øðrum førum ein innanrøða um eitt eksistensielt evni ofta flættað saman við sálarsjúku ella tunglyndi, í uppaftur øðrum føri er talan um endurminningar lagdar í munnin á gomlum abba ella huldumanni, skrivar dómsnevndin m.a. um innkomnu tekstirnar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. apríl 2025

Stina Ekblad syngur og lesir yrkingar hjá Edith Södergran

Konsertir við Anna Kruse Trio verða í Norðurlandahúsinum og Løkshøll 15. og 16. mai

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í næstum fáa vit vitjan av kendu svensk-finsku sjónleikaranum Stina Ekblad, sum fer at framføra yrkingar hjá finska skaldinum Edith Södergran.

Stina Ekblad er partur av trioini Anna Kruse Trio, við manning úr Svøríki, Danmark og Finnlandi.

Yrkingarnar hjá Edith Södergran nema við okkum og kveikja nakað í okkum við sterku myndunum og viðkomandi evnunum. Hetta kvøldið verður hon heiðrað við tónleiki og orðum, tá Anna Kruse Trio og sjónleikarinnan Stina Ekblad í felag tulka yrkingar hjá Edith Södergran. Eisini luttekur føroyska Angelika Hansen á fiól. 

Edith Södergran (1892-1923) er ein av týdningarmiklastu røddunum í svensku modernismuni. Hennara yrkingar snúgva seg um sálarlongsul, kærleikans mátt og tráan eftir frælsi. Hóast hon doyði ung, og hennara samtíð var heldur avmarkandi, flutti hon bæði bókmentaligar og mentanarligar karmar, og skrivaði tekstir, sum framvegis eru eins viðkomandi og teir vóru tá.

Yrkingarnar hjá Edith Södergran eru í miðdeplinum í tónleikaheiminum hjá Annu Kruse, sum hevur sjey útgávur á baki. Tónleikurin er ein samanseting av jazzi, fólkatónleiki og klassiskum tónleiki, sum saman geva yrkingunum hjá Södergran nakað eyka.

Stina Ekblad er ein av mest viðurkendu sjónleikarinnunum í Norðurlondum. Hon hevur heilt serlig evni bæði á palli og filmi at fáa dýpd og nærveru í tulkingina av truplum tekstum – eisini til yrkingarnar hjá Edith Södergran, sum hon hevur framført í fleiri ár.

Umframt  Annu Kruse (SE/FI) og Stinu Ekblad (FI/SE) á palli, eru Jeppe Holst (DK) á gittara og steelgittara og Nicholas Kingo (DK) á klaver.

Um Annu Kruse
Svenska sangarinnan og tónasmiðurin Anna Kruse hevur leingi búð í Keypmannahavn, og verið partur av tónleikapallinum har, síðani hon var skiftisnæmingur á Rútmiska Musikkonservatoriinum í 1998.

Útgávan ”Barndomsträd” varð tilnevnd DMA JAZZ sum besta vokalútgáva í 2021. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

Høvuðspersónurin: Nýggj dansisýning hjá RIVA í Norðurlandahúsinum

"Høvuðspersónurin" er ein granskan av menniskjans samleika, sum menniskja og sum einstaklingur – talan er um eitt samstarv millum RIVA og altjóða dansarar, og fyrsta útgávan av verkinum kann upplivast 9. mai

(Mynd: Erla Ziskasen)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tað er ymiskt hvussu vit eru til her í verðini, hvat vit halda eyðkennir okkum og hvørjir tankar mala í okkara hugaheimi. Onkur av okkum dáma at halda okkum í bakgrundini, meðan onnur eru frambrúsandi og hava ein sokallaðan ‘main character energy’.

Hóast okkara ymiskleikar hava vit tað til felags, at vit øll eru høvuðspersónurin í okkara egna lívi.

Verkið er ein granskan av menniskjans samleika, sum menniskja og sum einstaklingur, og teir ytru faktorar, ið spæla ein leiklut í menningini av okkara samleika. Hvørjir eru hesir og hvussu stóra ávirkan hava hesir ytru faktorar á okkum?

Fyrsta útgávan av verkinum “Høvuðspersónurin” hjá dansivirkinum RIVA kann upplivast í Norðurlandahúsinum fríggjadagin tann 9. mai kl 19:30.

Verkætlanin er eitt samstarv millum tey trý í RIVA, Rannvá G. Niclasen, Vár B. Árting og Búi Rouch og yrkisdansararnar Elias Bäckebjörk og Elias Kraft úr Svøríki, Torill Kolsrud úr Noregi og Johannes Blattner úr Týsklandi. Harafturat hava tey í skapanartilgongdini fingið íblástur og hjálp frá næmingum á dansi- og rørslubreytini á Nám X.

Verkætlanin hevur stórt virði fyri RIVA, av tí at tað er ein forkunnugur møguleiki at RIVA kann samstarva við fýra altjóða yrkisdansarar í Føroyum yvir eitt longri tíðarskeið. Listaliga tilgongdin gerst ein onnur og nýggir spennandi møguleikar spretta upp, tá sjey yrkisdansarar skulu samskapa eitt nýtt verk og framføra á palli. Verkið er enn í gerð og eftir hesa sýningina verður tað endurskoðað og víðariment til ein nýggjan pall í einum nýggjum landi.

Stuðlað verkætlanini hava Nordisk Kulturfond, Nordisk Kulturkontakt, Almanna- og mentamálaráðið, Tórshavnar Kommuna, Atlantic Airways, Mentanargrunnur Landsins, Dansifrøi og Norðurlandahúsið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. apríl 2025

Fagna várinum og minnast pávan við tónleiki

14. mai verður konsert við klassiskum strúkitónleiki í Ólavskirkjuni í Kirkjubø

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Mikukvøldið 14. mai verður ein serlig kirkjukonsert í aldargomlu Ólavskirkjuni í Kirkjubø.

Talan verður um eina klassiska konsert eftir sama leisti, sum konsertirnar Bach í kertuljósi, sum hava verið hildnar í kirkjuni í nøkur ár nú undan jólum.

Til hesa konsertina í mai verður ljósið og várið fagnað, og hartil verður Frans pávi, sum andaðist 2. páskadag, eisini mintur.

Talan verður um eina konsert við løttum klassiskum tónum av kendum klassiskum tónaskøldum, framførd av strúkarum undir leiðslu av Jón Festirstein.

Konsertin verður mikukvøldið 14. mai kl. 19. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. mai 2025

FO Tatt Fest fer av bakkastokki í mai

Tiltakið verður í Dansifrøði 16. til 18. mai

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Um tvær vikur verða dyrnar aftur latnar upp til FO Tatt Fest.

Tiltakið verður enn einaferð í Dansifrøi, og toymið gleðir seg ómetaliga nógv til at bjóða vælkomin til eitt vikuskifti við nógvari tatoveringalist, tónleiki og festligum upplivingum, skriva fyriskiparar í tíðindaskrivi.

22 tatovørar úr øllum heiminum og ein piercari eru spent upp á at prýða føroyskar kroppar við vøkrum listaverkum, og til ber at lesa meira um tatovørarnar og teirra stílar við at vitja heimasíðuna tattfest.fo ella við at fylgja FO Tatt Fest á sosialu miðlunum @fotattfest.

FO Tatt Fest 2025 byrjar fríggjadagin 16. mai, heldur fram leygardagin 17. mai og endar sunnudagin 18. mai klokkan 18. Vikuskiftispass geva eisini atgongd til konsertina í OY leygarkvøldið við bólkunum Bloody Dice og KATLA.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. apríl 2025

Fara undir at velja nýggjan páva 7. mai

Kardinalar úr øllum heiminum savnast at velja ein nýggjan páva – 136 kardinalar hava atkvøðurætt

Frans pávi andaðist 2. páskadag, 88 ára gamal (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í komandi viku verður farið undir tilgongdina at velja nýggjan páva.

Kardinalar úr øllum heiminum eru longu savnaðir í Vatikaninum í sambandi við jarðarferðina hjá Frans páva farna vikuskifti, og Vatikanið upplýsir sambært Reuters, at farið verður undir at velja nýggjan páva mikudagin 7. mai.

Kardinalsamkoman kann í fyrsta lagi byrja 14 dagar eftir, og í seinasta lagi 20 dagar eftir, at ein pávi er deyður. Frans pávi andaðist 2. páskadag, 21. apríl.

Katólska kirkjan hevur 252 kardinalar, men bert kardinalar undir 80 ár hava atkvøðurætt, og teir eru í løtuni 136 í tali.

Fyri at verða valdur til páva má ein kardinalur fáa í minsta lagi tveir triðingar av atkvøðunum.

Seinast ein nýggjur pávi skuldi veljast í 2013 tók tað tveir dagar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 28. apríl 2025