Portalurin og FM1 undir samstarv

- Hetta fer at styrkja bæði miðlarnar og journalistikkin

Bárður Kass Nielsen, Durita Adela Joensen og Sverri Egholm (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Portal.fo

Portal.fo og FM1 fara nú undir samstarv.

Portalurin er størsti netmiðil í Føroyum, meðan FM1 er størsta privata útvarpsstøð í landinum. FM1 rekur eisini útvarpsrásina Voxpop og heimasíðuna fm1.fo.

Við at fara undir samstarv – og yvir tíð leggja redaktiónirnar saman – styrkja vit tað journalistiska umhvørvið og skapa grundarlag fyri bæði dygdargóðum og fjølbroyttum innihaldi. Hetta gevur møguleikan at gera meira og betri journalistikk.

– Portalurin og FM1 líkjast nógv í grundhugsan og arbeiðslag. Við einum tøttum samstarvi kunnu vit styrkja okkara støðu munandi – bæði fakliga og við atliti til dygdina í tí, vit bjóða okkara lurtarum og lesarum, sigur Durita Adela Joensen, stjóri á FM1.

FM1 hevur longu eina rúgvu av góðum sendingum og eina serliga sterka støðu innan ítróttafrásagnir. Við Portalinum hevur útvarpsstøðin betri møguleikar at røkka longur út á netinum.

- Eisini hevur Portalurin eina sterka støðu á netmarknaðinum. Við einum útvarpsparti afturat – og viðkomandi vitanini úr FM1 – verður henda støðan bara styrkt, sigur Sverri Egholm, ábyrgdarstjóri á Portalinum.

- Í fyrstu atløgu halda miðlarnir fram at virka hvør sær, men ætlanin er at flyta saman í somu hølir, so tilfeingið og orkan kunnu gagnnýtast enn betur, sigur Bárður Kass Nielsen, sum er stjóri á Portalinum.

Samstarvið hevur við sær, at feløgini sum reka Portalin og FM1, verða løgd undir sama móðurfelag.

Stjóri er Bárður Kass Nielsen. Sverri Egholm heldur fram sum ábyrgdarstjóri á Portalinum og Durita Adela Joensen heldur fram sum stjóri á FM1.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juni 2025

- Við dreymum og góðari hjálp kunnu stjørnur náast

Poul Andrias Ziska gjørdist av álvara ovfarin tá tað vísti seg, at tað vóru tvær stjørnur, sum nýggja matstova hansara, PAZ, hevði fingið frá Michelin

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fólkini trokaðust í lítlu matstovuni undir Hotel 62 N seinnapartin í gjár fyri at ynskja stjørnukokkinum Poul Andriasi Ziska og hansara fólkum tillukku við teimum báðum stjørnunum, sum hann fekk frá Michelin mánakvøldið.

Maðurin sjálvur handan matstovuna PAZ var tó skjótur at gera vart við, at hóast hansara navn stóð undir stjørnunum, so er tað ikki einans hann, sum eigur heiðurin, men øll fólkini rundan um hann, sum eru við at fáa alt at rigga, og ikki minst teimum, sum hann hevur møtt á leiðini fram til hetta, at hava egna matstovu við tveimum Michelin-stjørnum.

Ongir 2 stjørnaðar munnbitar

PAZ hevði bjóða týðandi fólkum til móttøku á matstovuni í gjár til ein munnbita og eitt glas av góðum víni fyri at hátíðarhalda stjørnurnar.

Men Poul Andrias er ikki bara lítillátin – hann er eisini ærligur. So hann byrjaði røðu sína við at takka Hilton fyri at vera komin við munnbitum og Omaná fyri at koma við køkum til allar gestirnar á móttøkuni.

Tí Poul Andrias hevði longu um kvøldið fulla matstovu, og gestirnir hava fyrstu raðfesting, so har vóru ikki stundir til at gera tvey-stjørnaðar munnbitar til móttøkugestirnar.

Gevið dreymunum ans

Í røðu síni kom Poul Andrias inn á hetta at hava dreymar, og at geva sínum dreymum ans.

Sum 14 ára gamal vildi hann heldur sleppa at arbeiða á pizzaria enn at ganga í skúla. Tá kveiktist áhugin fyri matgerð, og kanska var dreymurin um at hava egna klassa matstovu longu tá.

Hann fekk lærupláss sum kokkanæmingur, fyrst hjá Leif Sørensen á Gourmet og teir fluttu seinni niðan á Hotel Føroyar.

Geranium og Koks

Útlærdur á hotellinum fór Poul Andrias uttanlands at royna at liva onkrar av dreymum sínum. Hann arbeiddi sum óløntur kokkur, niðjast á tignarstiganum, á mætu matstovuni Geranium í nakrar mánaðir. Og har fekk hann snoddað eitt sindur til hetta við heilt fínum matkynstri saman við kokkum, ið luttaka í heimsmeistarakappingini, Bocuse d’Or, og hetta legði helst løg aftur at dreymunum hjá unga havnardronginum.

Síðan fekk hann møguleika fyri at vera við til at menna Koks til tað, sum Koks gjørdist til, fyrst við einari stjørnu, síðan við tveimum og so við flytingini til Grønlands, har alt skuldi byggjast upp aftur frá botni.

Stjørnudreymar

Og tá tað ævintýrið var av, stóðst møguleikin at fara aftur til upprunadreymin – at hava egna matstovu, og tað er tann dreymin hann nú livir beint í við matstovuni PAZ í Dr. Jacobssens gøtu í Havn.

- Eg hevði ikki droymt um at tað skuldi ganga so skjótt, viðgekk Poul Andrias, sum greiddi frá, at tað ikki var av tilvild, at hann lat matstovuna upp 9. apríl.

- Eg visti, at so hevði eg ein møguleika fyri kanska at fáa eitt viðmæli í Micheline guidini hesaferð. Og kanska ein møguleiki fyri at fáa eina stjørnu.

Og dreymurin um stjørnuna fekk veingir, tá hann fyri nøkrum vikum síðan fekk innbjóðing um at vera til staðar til Micheline-tiltaki, ið varð hildið í Odsherred í Norðursælandi í hesi vikuni.

- Eg var ikki nevndur til tær fyrstu smærri útnevningarnar, og var heldur ikki millum teirra, ið fingu eina stjørnu, tá eg so varð róptur fram at fáa tvær stjørnur, var tað fyrsta eg hugsaði: What! Síðan: Fokk. Tí hvussu skal eg kunna liva upp til væntanirnar til tvær stjørnur?

- Starvsfólkini, sum eg havi afturat mær passa at sita í einari hornasovu. Aðrar matstovur við tveimum stjørnum hava kanska 70 starvsfólk at taka sær av gestunum.

Sirið Stenberg heldur røðu. Aftan fyri menninir handan PAZ, Poul Andrias Ziska og Leivur Samuelsen (Mynd: Sverri Egholm) 

Verðinsmaður mitt í Havn

Dreymurin hjá Poul Andriasi er nú vorðin veruleiki. Nú er avbjóðingin at liva upp til væntanirnar. Tað, sum ungi kokkurin sigur seg hava lært er, at ein skal vera varugur við teir dreymar, ein hevur, eisini sum ungur. Men hann viðgongur eisini at hann hevur verið heppin, tí nógv hevur eydnast á leiðini. Hann hevur eisini verið heppin at koma fólk rundan um hann hava skumpa hann fram, og so hevur hann eisini verið heppin at hava fingið góð fólk rundan um seg, sum hava stuðlað honum.

Á móttøkuni segði Sirið Stenberg, varaløgkvinna, eisini nøkur orð. Hon kallaði tað fyri eitt ómetaligt bragd, sum Poul Andrias Ziska og PAZ hava framt.

- Men við dugnaskapi, dreymum, visjónum og kanska eisini eitt sindur av hepni, so ber tað til at náa stjørnunum – eisini í Føroyum. Tú ert ein verðinsmaður mitt í Havn – størri verður tað neyvan, segði Sirið Stenberg millum annað. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juni 2025

700 krónur pr. stjørnu pr. gest

So nógv er prísurin fyri at eta á PAZ dýrkaður eftir Michelin stjørnurnar

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Um tú vart á PAZ mánadagin, so skuldi tú av við 3.200 krónur fyri mat- og vínmenu. Um tú bílegði borð týsdagin, skuldi tú rokna við at skula av við 4.600 krónur fyri tað sama.

So stóran týdning hava Michelin stjørnurnar fyri eina matstovu. 1.400 krónur pr. gest – 700 krónur pr. stjørnu.

Tá PAZ lat upp fyrst í apríl var kostnaðurin fyri matin (tasting menu) 1.800 krónur, fyri vínskránna (wine pairing) 1.400 krónur og fyri rúsfríar drykkir ístaðin fyri vín (non-alchholic pairing) 700 krónur.

Nú eru prísirnir, sambært paz.fo, broyttir til ávikavist 2.500, 2.100 og 995 krónur. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

- Ring á hotelklokkuna og fá eina minniliga matuppliving

Soleiðis skrivar Michelin guidin um nýggju 2-stjørnaðu matstovuna, Paz. Matstovurnar Ræst og Roks verða eisini viðmældar í nýggjastu guide'ini fyri Norðurlond

Matstovan Paz heldur til í niðastu hædd á Hotel 62N (Mynd: Hotel 62N)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mánakvøldið vórðu Føroyar ríkaðar við enn eini matstovu við tveimum stjørnum frá Michelin guidini. Talan er um spildurnýggju matstovuna Paz hjá Poul Andrias Ziska, sum fyrr stóð á odda fyri Koks.

Paz liggur í niðastu hædd á Hotel 62 N í Dr. Jacobsensgøtu í Havn.

Blaðar tú upp í nýggjastu útgávuna av Michelin guide’ini stendur soleiðis skrivað um tvey-stjørnaðu matstovuna Paz (leysliga týtt):

Afturkomin úr Grønlandi, valdi fagnaði kokkurin, Poul Andrias Ziska, at byrja sína egnu matstovu í einum ósnobbutum føroyskum hotelli. Ring á klokkuna í móttøkuni fyri at byrja eina søguliga og minnilita uppliving, har evnaríka toymið borðreiðir við eini røð av glæsiliga sniðgivnum rættum, skaptir úr rávørum frá nærliggjandi sjógvi og landi, ið heiðra staðbundnum siðum við einastandandi endurtulkingum av lokalum uppskriftum. Vínið og rúsfríu drykkirnir afturvið eru perfekt parað við góðskurættirnar, ið hava persónligheit, eitt nú toskur á kremutum kálpouré við tara

Tað er eitt stórt avrik at fáa tvær stjørnur frá Michelin. Tað eru einans sjey matstovur, sum hava tvær stjørnur. Tær eru: Alchemist, Aoc, Kadeau, Konan og Kong Hans Kælder í Keypmannahavn, Frederikshøj í Aarhus og Henne Kirkeby Kro í Henne.

Eisini eru tríggjar matstovur við trimum stjørnum: Geranium og Noma í Keypmannahavn og Jordnær í Gentofte.

Poul Andrias Ziska kann nú aftur prýða seg við einum kokkajakka við tveimum stjørnum á (Mynd: EPA)

Ræst og Roks fáa viðmæli

Men tað er ikki einans Paz, sum Michelin viðmælir í nýggjastu guideni. Aftur í ár eru tvær matstovur, sum fáa viðmæli, tó uttan stjørnur ella sokallan BibGourmand. Tað merkir, at eisini tær kunnu seta eitt reytt Michelin-merki við inngongdina, tó uttan stjørnu ella annað frámerkið.

Talan er um tær báðar matstovurnar í Gongini Ræst og Roks.

Um Ræst skrivar Michelin nakað soleiðis:

Royn, í staðin fyri vanliga borðið, møguleikan at sita við langborðið saman við øðrum í hesum siðbundnu flagtaktu húsunum við eyðkendum spísistovum har lágt er til lofta. Navnið merkir ‘fermentera’, og matskráin melur av sonnum kring gering og búning við innlitið í føroyska matarvin og -smakkin. Rættirnir eru djarvir, kreativir og væl umhugsaðir.

Og um Roks stendur nakað soleiðis:

Henda systirin hjá Ræst er í einum fornum, flagtaktum bygningin við rustikkum hølum, einum avslappaðum stemningi og prátingarsomum starvsfólkum. Matskráirnar endurspegla ríkidømið í havinum rundanum, frá lokalum skeljadjórum til hummar og grønlendskar sjókrabbar. Allir rættirnir eru gjørdir við neyvleika fyri at lata upp fyri natúrliga smakkinum. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. juni 2025

- Sum at fara á eina gandaferð innan matarlyst

Matdómarin hjá Michelin guide'ini er fullur av hálovan av matupplivingini, sum hann hevði á matstovuni PAZ í Havn, sum í gjár fekk tvær stjørnur. Tað eru fáir kokkar í verðini eins og Poul Andrias Ziska

Poul Andrias Ziska (Mynd: Harald Bjørgvin)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Matdómarin ella inspektørurin, sum tey rópa tað er bergtikin av matinum, sum Poul Andrias Ziska og hansara fólk borðreiddu við, tá hann vitjaði á PAZ.

Eftir at PAZ og Poul Andrias vórðu krýnd við tveimum Michelin stjørnum mánakvøldið, hevur Michelin kunngjørt alt eldhugaða ummælið, sum teirra ónavngivni útsendi hevur skrivað frá vitjanini á matstovuni í Dr. Jacobsensgøtu í Havn.

Vit hava gjørt eina roynd at týða tað mesta av tekstinum til føroyskt:

--

Í Føroyum búgva bara umleið 55.000 fólk. Tíbetur fyri tey, er ein teirra Poul Andrias Ziska. Ein ómetaliga evnaríkur kokkur, við hóskandi forbókstavunum PAZ, hann er komin heimaftur eftir eina tíð í Grønlandi – og sanniliga er tað ein heimkoma. Við einum sløð av kreativiteti her og einum leiklistarligum farra har, hevur Ziska skapt enn eina tølandi matuppliving – eina, ið smakkar eins væl og hon sær út.

Frá dýrabæru byrjanini av míni vitjan til framúrskarandi endan, leveraði PAZ eina uppliving, sum uttan iva ger, at hann hevur uppiborið tvær Michelin-stjørnur. Kom við ein túr handan leiktjøldini á míni vitjan til PAZ, har eg greiði frá hví hon er so eitt sjáldsamt matarupplivilsi.

Døm ongantíð eina bók...

Tá eg nærkkaðist PAZ gjøgnum smølu, sjarmerandi gøturnar í Torshavn (føroyski høvuðsstaðurin, meira á stødd við ein lítlan enskan bý), fann eg matstovuna fjalda aftan fyri líndraperað vindeygu í einum heldur lítilátnum hotelli. Eg ringdi á klokkuna við inngongdina, og varð skjótt fluttur inn í ein meira serligan heim – fyltan við framúr gestablídni.

Tænastutoymið heilsaði mær við einum smíli, tá eg kom innar, áðrenn eg var kunnaður um teir líka so blíðu kokkarnar, sum allir vóru upptiknir av arbeiði í opna køkurin. Høvuðskokkurin Ziska sjálvur var eisini til staðar, greiddi frá hugburðinum á matstovu síni, og sýndi fram serligu rávørurnar frá oyggjunum. Eg setti meg við eitt av yvirstóru træborðunum við fullum køksútsýni og lat meg fylla við spenningi og væntanum.

(Mynd: Sunnvá Eysturoy Lassen / PAZ)

Sum eitt klokkuverk

At kokkarnir vóru við til at taka ímóti mær, var eitt greitt tekin um tað, ið koma skuldi, tí teir høvdu ein virknan leiklut í allari tænastuni. Ziska er ein miðvísur persónur, sum fyri vist fær tað besta burtur úr sínum herliði í køkinum – tey eru næstan fleiri enn tað eru gestir – sum ger sítt arbeiði við eini stillari ró. Millum rættirnar legði tað nógv aftur at mínari uppliving, at kunna síggja hesi matlistarfólk útføra sín gand við neyvleika.

Tænaratoymið hevði eisini ein týðandi leiklut í míni njótilsi, og tey dugdu at forútsiga hvønn ein tørv hjá gestunum við einum ómakaleysum yndi, ið gav rúminum frið. Tey eggjaðu mær til at velja vínskránna afturvið, eg lat meg gleðiliga lokka, og kundi njóta eina framúr útvalda vínskrá í fullkomnum samljóði við óvæntaðu smakksupplivilsini.

Har siðvenjan møtir nýhugsan og stórt møtir lítlum

Eitt, sum eg altíð havi bitið merkið í við Poul Andrias Ziska, so hvørt sum hann hevur uppbygd sítt heimsumfatandi umdømi, er, at hansara kærleiki til føroyskar rávørur er ódeyðiligur. Fyri at skapa rættir, har stóru smakkirnir spreingjast, og hugskot, hugsar hann fyrst í smáum, hugsar lokalt. Gjøgnum alla máltíðina njóti eg kjøt, sjógæti og grønmeti úr øllum Føroyum, alt í einastandandi góðsku, ið ikki kann noktast.

(Mynd: Sunnvá Eysturoy Lassen / PAZ)

Rættirnir eri ikki bara gjørdir úr rávørum úr nærumhvørvinum, men teir vísa virðing fyri lokalum siðum, eins og teir bjóða klassiskum føroyskum uppskriftum av. Rættur oman á rætt av allarbesta sjógæti, varð fylgdur við onkrum undurfullum og hjartanemandi – alt gjørt í stórbærum støði í fínleika, skilviti og virðing. Sjóðaður og ræsaður matur eins og tær makaleysu sósirnar við ótrúligari smaksdýbd og lýtaleysari javnvág.

Talið av framúrskarandi rættum, sum eg njóti á vitjanini, er ov stórt til at eg kann nevna teir allar, men her eru nakrir, sum serliga hugtóku.

(síðan fer dómarin inn í lýsingar av nøkrum av rættunum, sum vórðu borðreiddir á vitjanini. Tað er trupult at fáa allar smálutir við, og tí verður ikki gjørd ein roynt at týða hendan partin av tekstinum. Men hann nevnir rávørur, so sum jákupskel, gággur, jomfrúhummara, ræst kjøt við rót og skerpikjøt á rugbreyði. Upprunateksturin kann lesast her. Endin á frásøgnini kemur herundir)

Nakrir tankar at enda

Eg havi verið ummælari hjá Michelin guide’ini í nógv ár, og sjáldan, um nakrantíð, havi eg vitjað eitt so fjarskotið ferðamál sum Føroyar. At siga, at vitjanin á PAZ hjálpir til at gera túrin verda tíðina, ið brúkt verður, hevði verið at undirdríva. Tað eru fáir meira evnaríkir og natúrligir kokkar enn Poul Andrias Ziska. Hann er stillførur, miðvísur kokkur, sum á sín egna hátt hevur havt eina ovurstóra ávirkan á føroyska matgerð. At eta á PAZ er at smakka føroyska DNA’ið og sum at fara á eina gandakenda ferð innan matgerðarlist. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

Mette vil heldur bjarga vesturheiminum

Trygdarpolitiska støðan er álvarslig, sigur danski statsministarin. Ovastin í donsku verjuni var við á fundinum millum stjórnarleiðarnar í ríkisfelagsskapinum í Tinganesi týsdagin

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Týsdagin legði Aksel V. Johannesen, løgmaður fram føroysku ynskini um broytingar í ríkisrættarligu støðuni millum Føroyar og Danmark.

Men sambært tíðindafundinum í Stokkastovuni í Tinganesi, so skulu føroyingar ikki rokna við at nakað av týdningi hendur á hesum øki í bræði.

Tí Mette Frederiksen, danski statsministarin, tykist ikki at hava stundir til at ganga føroysku ynskjunum á møti her og nú.

Hon er ikki avvísandi fyri at tillaga viðurskiftini, men tað eru aðrar uppgávur, ið treingja seg meira uppá.

- Mítt fokus í løtuni er at bjarga vesturheiminum – og forða fyri at russar finna upp á at fremja fleiri álop í Evropa, segði Mette Frederiksen á tíðindafundinum.

Hon legði fleiri ferðir áherðslu á, at tað er ein álvarsmikil og vandamikil tíð, vit liva í trygdarpolitiskt. Og hetta var eisini orsøkin til, at danski verjuovastin var við á fundinum millum stjórnarleiðararnar í Grønlandi, Danmark og Føroyum í Tinganesi í dag. Hetta er ikki hent fyrr.

Stjórnarleiðararnir søgdu onki um hvat kom fram á fundinum við verjuovastan, tí slíkt fer fram í trúnaði. Men hetta vísir, at trygdarpolitiska støðan verður tikin í allar størsta álvara.

Í hesum sambandi segði Mette Frederiksen millum annað, at hon gleddist um, at Nato nú tekur hóttanina í Norðuratlantshavi og í Grønlandi í størsta álvara.

Og sum hon fyrr hevur sagt, so er neyðugt at gera stórar íløgur í verjuni av Evropa og vesturheiminum, tí alt bendir á, at álvarsliga trygdarpolitiska støðan ikki er ein løtuhóttan, men ein hóttan, sum fer at standa við í longri tíð.

Hetta er eisini orsøkin til, at Danmark hevur sett sær fyri at gera stórar íløgur í verjuna í komandi árum. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

Góðar samrøður – ongi lyfti

Løgmaður vónar framvegis at fáa uttanríkispolitisku ynskini upp á pláss í hesum valskeiðinum

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tað vóru nógv orð um góðan vilja um vinalag og samanhald. Men løgmaður fekk onki lyfti um fleiri heimildir á uttanríkispolitiska økinum á samstarvsfundinum millum Danmark, Grønland og Føroyar í Tinganesi týsdagin.

- Tað hevur stóran týdning fyri okkum at fáa størri heimildir á nøkrum økjum. Tað er breið semja í Føroyum um, at vit eiga at fáa betri atgongd til nakrar millumtjóða og altjóða felagsskapir, segði løgmaður, og nevndi í hesum sambandi alheims handilsfelagsskapin WTO og Efta, hvørs lond hava lokkandi avtalur við ES.

Status quo er ikki ein møguleiki

- Eisini er eitt breitt ynski úr Føroyum um at fáa viðurkenning í altjóða olympisku nevndini, IOC, so at okkara ítróttafólk kunnu luttaka til olympisku leikirnar.

- Okkurt skal henda á hesum økjunum. Status quo er ikki ein møguleiki, segði Aksel V. Johannesen, løgmaður.

Men tá hann varð spurdur nærri inn til hvørji lyfti hann hevði fingið, og nær vit skulu rokna við, at nakað hendir á hesum økinum, gjørdist svarið ikki eins greitt.

Tað er vilji frá danskari síðu at tosa um tingini, og løgmaður vónar, at tey kunnu vera komin upp á pláss innan hetta løgtingsvalskeiðið er av. Tí roknar hann við, at fáa høvi at tosa við donsku stjórnina um hetta føroyska ynskið í næstum, men sum skilst, er ongin fundur avtalaður.

Ríkisfelagsskapurin er ikki statiskur

Eftir svarinum frá Mette Frederiksen at døma, so hevur hon ikki stundir til at føra samráðingar um hetta. Hon er fult upptikin av hóttandi trygdarpolitisku støðuni í heiminum.

Hon er tó heldur ikki avvísandi fyri føroysku ynskjunum.

- Sjálvandi skulu vit dagføra og nýmótansgera ríkisfelagsskapin – slíkt samstarv er ikki statiskt, sum annars brúkti tað nógva av tíðini til at tosa um trygdarpolitikk, nú danski verjuovastin eisini luttók á samstarvsfundinum. Grønland hevur verið undir órímiligum trýsti frá danskari síðu, og tað er av týdningi at styrkja um verjuna í Norðuratlantshavi, segði danski statsministarin.

Lovar íløgur til Grønlands

Annars lovaði Mette Frederiksen eisini, at danska stjórnin hevur sett sær fyri at gera íløgur í Grønlandi, sum kann føra tað grønlendska samfelagið fram á leið.

Upp á fyrispurning um tað er amerikanski forsetin, Donald Trump, sum hevði sett gongd á henda vælviljan frá danskari síðu, vildi grønlendski landsstýrisformaðurin, Jens-Frederik Nielsen, ikki svara upp á.

Men hann vísti á, at tað er av alstórum týdningi fyri Grønland, at neyðugar íløgur verða gjørdar til tess at lyfta grønlendska samfelagið.

- Um vit skulu kenna okkum vird, má Danmark eisini koma við íløgum, so Grønland kann menna seg og fáa eitt sterkari grundstøði at standa á og við størri sosialari ábyrgd, segði Jens-Frederik Nielsen.

Viðvíkjandi íløgum í Føroyum nevndi Mette Frederiksen ætlaða fongslið, sum í næstum skal byggjast við Áir, og nevndi annars, at tað mest er á rættarmálsøkinum og ikki minst á trygdar- og verjuøkinum, at íløgur verða gjørdar. 

Myndir: Sverri Egholm

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

Ríkisfundur í Tindhólmi

Løgmaður kunnaði grønlendska og danska stjórnarleiðarunum um føroysku ynskini um víðkaðar heimildir á uttanríkispolitiska økinum. Málið skal viðgerast víðari á samstarvsfundinum í morgin

(Mynd: Bjarni Árting Rubeksen / stm.dk)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ríkisfundur millum Aksel V. Johannesen, Jens-Frederik Nielsen og Mette Frederiksen var úti í Tindhólmi mánadagin.

Ríkisfundurin er vanliga ein óformellur millum teir tríggjar stjórnarleiðararnar í ríkisfelagsskapinum uttan embætisfólk og uttan at fundarfrágreiðing verður skrivað.

Tí er tað lítið, sum kemur alment fram um, hvat stjórnarleiðararnir eru komnir fram til á hesum fundinum.

Týsdagin var fundur í samstarvsráðnum í Tinganesi. Á hesum fundinum vóru fleiri landsstýrisfólk og ministarar við, og varð hildin á meira formellum støði.

Aksel V. Johannesen, løgmaður, segði í samrøðu við Kringvarpið mánadagin, at hann á fundinum í Tindhólmi kunnaði grønlendska formanninum fyri Naalakkersuisut, og danska statsministaranum um føroysku ynskini um víðkaðar heimildir á uttanríkispolitiska økinum.

- Vit koma nærri inn á hetta á fundinum í morgin, og tá fáa vit at síggja og hoyra, hvat tey siga um hesi ynski frá danskari og grønlendskari síðu, segði løgmaður, sum legði afturat, at allir flokkarnir í Føroyum eru samdir um hvørjar heimildir tað er, vit hava tørv á, meðan tað er ein av flokkunum – Sambandsflokkurin – sum ikki er samdur við hinum flokkunum í, hvussu vit fáa hesi ynski uppfylt.

Jens-Frederik Nielsen, Aksel V. Johannesen og Mette Frederiksen (Mynd: EPA)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. juni 2025

Landskassin fær nú bøturnar

Nýggj avtalað við donsku stjórnina undirskrivað í vikuna. Ferðslubøturnar fara tó framvegis í statskassan

Frá vinstru Bjarni K. Petersen, Aksel V. Johannesen, Mette Frederiksen og Peter Hummelgaard (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Løgmálaráðið og Justitsministeriet hava arbeitt við at broyta býtið av sektum millum landskassan og statskassan. Arbeiðið hevur borið á mál, og í dag skrivaðu Føroya Landsstýri og danska stjórnin undir nýggja avtalu um býtið av sektum, boðar løgmálaráðið frá.

Avtalan hevur við sær, at frá 1. januar 2026 fara inntøkur frá sektum og inndráttum, sum verða álagdar ella dømdar eftir lóggávu í yvirtiknum málum, í landskassan, meðan inntøkur frá sektum og inndráttum, sum verða álagdar ella dømdar eftir lóggávu í felagsmálum, fara í statskassan.

Undantikið hesi avtalu eru inntøkur, sum stava frá handhevjingini hjá løgregluni í Føroyum av føroysku ferðslulógini. Hesar fara framhaldandi í statskassan.

- Eg fegnist um, at arbeiðið hevur borið á mál og at báðir partar hava víst vælvild at loysa hetta málið. Fyri meg er henda broytingin bæði sjálvsøgd og rættvís. Í næstum fer Løgmálaráðið at leggja fram uppskot fyri Løgtingið um at broyta revsilógina, soleiðis at hon samsvarar avtaluna. Eftir hetta verður málið endaliga avgreitt, sigur Bjarni Kárason Petersen, landsstýrismaður við lógarmálum.

- Í longri tíð hevur tað verið sæð sum órímiligt, at føroyskir myndugleikar áseta bøtur til føroyskar fyritøkur, og pengarnir enda í danska statskassanum. Tí gleðir tað meg, at avtalan er undirskrivað, og loysnin er funnin, sigur Aksel V. Johannesen, løgmaður.

Eisini fegnast danski løgmálaráðharrin um nýggju avtaluna:

- Eg skilji væl ynskið hjá landsstýrinum um at broyta býtið av sektarágóðum. Tí fegnist eg um, at vit í dag hava skrivað undir eina góða avtalu, so vit tryggja, at bøtur, sum føroyskir myndugleikar krevja inn, fara í føroyska landskassan, sigur Peter Hummelgaard, danskur løgmálaráðharri. 

Avtalan sæst her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

Selja íbúðirnar við Dalavegin sum lutaíbúðir

Bústaðir selja íbúðir í Havn sum lutaíbúðir. Prísirnir eru úr 2,75 upp í 4,9 milliónir

(Mynd: Bústaðir)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Íbúðirnar sum Bústaðir hevur bygt við Dalavegin í Havn verða seldar sum lutaíbúðir.

Hesum boðar Bústaðir frá. Talan er um 44 bústaðareidnir í ymiskum støddum, og keypsprísurin tekur støðið í tí kostnaði, sum verkætlanin samlað hevur kostað umframt mett virði av grundøkinum.

Samlaði kostnaðurin fyri verkætlanin er knappar 170 milliónir krónur, og kosntaðurin verður býttur í 44 partar, har atlit er tikið til stødd, innrætting, staðseting, útsýni og so framvegis.

Prísirnir eru ávikavist 2,75, 2,85, 2,875, 3,0, 4,1, 4,5 og 4,9 milliónir krónur.

Fólk, sum búgva hjá Bústøðum ella eru uppskrivaði hjá Bústøðum, fáa framíhjárætt til at ogna sær ein lut. Eftir tríggjar vikur verða tær lutaíbúðirnar, sum ikki eru seldar tá, settar alment til sølu í samstarvi við Skyn.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. juni 2025

Nýggi Fámjinstunnilin letur upp mikudagin

25. juni verður hátíðarhald í sambandi við, at nýggi Fámjinstunnilin letur upp. Tunnilin er 1.200 metrar langur

(Mynd: Landsverk)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Mikudagin 25. juni 2025 verður hátíðarhald í sambandi við at nýggi Fámjinstunnilin letur upp.

Talan er um ein tunnil á 1.200 metrar, umframt nýggjar vegir í Øravík og Fámjin á tilsamans 1.450 metrar. 

Hátíðarhaldið verður kl. 14 við tunnilsmunnan Øravíkarmegin (við Ánna í Svartatungum) og tá fer landsstýrismaðurin við samferðslumálum, Jóhan Christiansen, at halda røðu, umframt heilsanir frá Jóannis Lisberg, borgarstjóra í Fámjins kommunu, Sigtór A. Petersen, stjóra í Pf. J&K Petersen og Marjun W. Thomassen, stjóra á Landsverki.

Tvøroyrar Hornorkestur spælir. Hornorkestrið framførir eisini verk, ið er gjørt til høvið. Talan er um verkið “Merkið”, ið Pauli Hansen hevur skrivað. 

Tá snórurin er kliptur umleið kl. 14:30, verður tunnilin latin upp fyri almennari ferðslu, og Landsverk bjóðar saman við Fámjins kommunu og Tvøroyrar kommunu til drekkamunn við bygdahúsinum Vesturhøll í Fámjin. 

Áðrenn hátíðarhaldið verður í samstarvi við Hvistan (felag fyri frælsan ítrótt í Suðuroy) høvi at renna/ganga/trilla og súkkla ígjøgnum nýggja tunnilin. Møguleiki er fyri at ganga/renna/trilla aftur og fram ígjøgnum tunnilin (tilsamans umleið 3,2 km.). Gongd/renning/trilling/súkkling byrjar kl. 12:45 nærhendis tunnilsmunnan í Øravík. Upphiting er við tunnilsmunnan 10 minuttir áðrenn, og er ikki neyðugt við tilmelding. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

Innkomuvegurin letur upp 6. juli

Hátíðarhald verður, og tað verður møguligt at súkkla, renna og ganga gjøgnum tunnilin sunnudagin 6. juli

Soleiðis sá út fyrst í mai. Síðan tá er nógv broytt, og 6. juli verður klárt hjá almennari ferðslu at koyra eftir Havnarvegi (Mynd: Articon)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Nýggi innkomuvegurin í Havn letur upp fyri almennari nýtslu sunnudagin 6. juli.

Fríður Dalgarð, tekniskur stjóri í Tórshavnar kommunu, sigur við útvarpið, at tað verður ein tilbúgvingarvenjing 1. juli og 6. juli verður tað so, at vegurin, sum hevur fingið navnið Havnarvegur letur upp fyri almenninginum.

Tá verður skipað fyri hátíðarhaldi, har møguligt verður at súkkla, renna og ganga gjøgnum tunnilin frá Marknagili og til Tjarnir. Seinnapartin hendan dagin verður so latið upp fyri bilferðslu.

Samlaði kostnaðurin fyri verkætlanin er 382 milliónir krónur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. juni 2025

Kúlubøka endaði á stevninum á Norrønu

Helst hevur hvalurin verið deyður ella hálvdeyður tá hann legðist á stevnið á Norrønu á veg til Seyðisfjarðar

(Mynd: Víðir Gunnarsson / Vísir)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tá Norrøna kom á Seyðisfjørð hósmorgunin var tað við eini deyðari kúlubøku á bungustevninum.

Áðrenn Norrøna legði at, varð hvalurin lyftur av bunguni og liggur nú bundin við bryggjuna í Seyðisfirði, skrivar Vísir.

- Skiparin heldur, at hetta er hent um sjey-tíðina í morgun, tá hann varnaðist, at okkurt var hent við stevninum, sigur eitt av starvsfólkunum hjá Smyril Line Cargo í Seyðisfirði, Víðir Gunnarsson við Vísir.

(Mynd: Víðir Gunnarsson / Vísir)

Hesin upplýsir, at skiparin hevur siglt í tríati ár, og ongantíð fyrr upplivað slíkt.

Roknað verður við, at hvalurin hevur verið hálvdeyður ella deyður, tá hann legðist á stevnið á Norrønu, skrivar Vísir.

Enn er óvist, hvat hendir við hvalinum – helst verður hann sleipaður út á streymasjógv aftur. 

(Mynd: RÚV / Rúnar Snær Reynisson)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. juni 2025

Føroyar fingið landagóðkenning frá Brasil

Góðkenningin merkir, at Heilsufrøðiliga starvsstovan er viðurkend av brasilsku myndugleikunum og kemur framyvir at standa fyri øllum heilsufrøðiligu viðurskiftunum við Brasil

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Farna fríggjadag hevði Sirið Stenberg, landsstýriskvinna við uttanríkis- og vinnumálum, fund við Luis Rua, brasilskur vararáðharri fyri handil og altjóða viðurskifti. Fundurin var á sendiharrabústaðnum hjá Brasil í Keypmannahavn.

Á fundinum handaði ráðharrin landsstýriskvinnuni eina landagóðkenning av Føroyum. Landagóðkenning er týdningarmesta stig á leiðini til, at Føroyar kunnu útflyta fiskavørur til Brasil.

Í okkurt um 15 ár hava Heilsufrøðiliga starvsstovan og landsstýrið arbeitt fyri at fáa eina heilsufrøðiliga avtalu við Brasil. Serliga føroyskir saltfiskaframleiðarar hava leingi havt ynski um at fáa atgongd til brasilska marknaðin. Í árunum eftir kríggi og fram til 1970árini útfluttu føroyingar nógvan saltfisk til Brasil, men útflutningurin datt niðurfyri, tá prísurin í Brasil ikki longur var kappingarførur við prísin, ið fekst fyri saltfisk í Evropa.

Í fjør vóru umboð fyri brasilska matvørumyndugleikan á eftirlitsvitjan í Føroyum. Vitjanin gekk væl, og úrslitið er, at Føroyar nú hava fingið landagóðkenning frá Brasil. Góðkenningin merkir, at Heilsufrøðiliga starvsstovan er viðurkend av brasilsku myndugleikunum og kemur framyvir at standa fyri øllum heilsufrøðiligu viðurskiftunum við Brasil.

Á fundinum umrøddu landsstýriskvinnan og vararáðharrin eisini, hvussu samhandil og samstarv landanna millum kunnu mennast.

– At samstarva við fleiri lond og geva føroyskum fiskaútflytarum møguleika at virka á fleiri marknaðum er eitt av aðalmálunum í okkara uttanríkispolitikki sigur Sirið Stenberg, landsstýriskvinna eftir fundin.

– Brasil er ein stórur og áhugaverdur marknaður fyri Føroyar, og telist millum størstu búskapir í heiminum. Landsstýrið vil slóða fyri útflutningi og øðrum vinnuligum sambondum við Brasil og tí kanna vit møguleikarnar fyri at gera eina vinnuferð til Brasil.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. juni 2025

Føroyingur avmyndaði sjáldsamt ísfjall

Ísfjallið, sum toftamaðurin Hallur Antoniussen avmyndaði í Labradorhavinum í mai, var heilt svart. Fleiri ástøðir eru um, hvussu tað kann hava fingið henda litin

(Mynd: Hallur Antoniussen á Facebook)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ein føroyskur fiskimaður, sum fiskaði út fyri kanadisku strondina, hevur avmyndað nakað, sum fá menniskju hava sæð, og sum nú verður kjakast um og viðgjørt í altjóða fjølmiðlum.

Tað var er toftamaðurin Hallur Antoniussen, búsitandi í Kanada, sum herfyri avmyndaði eitt svart ísfjall, sum fleyt millum teir bleiku ísklumparnar annars í Labradorhavinum.

Tað var um miðjan mai, at Hallur tók myndina umborð á trolaranum Saputi. Hann gjørdist bilsin, men ikki meira bilsin, enn at hann fekk tikið mynd av sermerkta ísklumpinum.

- Eg havi fyrr sæð ísfjøll, sum hava rullað á strondini, og tí hava havt smásteinar uppi á sær. Men hetta var øðrvísi. Ikki bara var tað heilt svart, tað hevði næstan ein form sum diamantur, hevur Hallur Antoniussen greitt CBC radiostøðini frá.

CBC hevur tosað við fólk, sum hava skil fyri ísfjøllum og tey ymsu litbrigdini, sum tey kunnu hava. Tá ísfjøllini eru hvít er tað tekin um, at nógvar luftbløðrur eru í teimum, og at talan er um ung ísfjøll.

Eru tey klár sum glas, er talan um eldri ís, har luftbløðrurnar eru trýstar úr teimum, tey kunnu fáa ein bláan dám. Onkuntíð er jarntvísúrni í ísfjøllunum – hetta evnið er gulligt á liti, og tá hetta fyrikemur saman við tí bláa litinum, so tykjast ísfjøllini grøn á liti.

Serfrøðingurin, Lev Tarasov frá Memorial University í Kanada sigur, at tað er meira sjáldsamt við myrkum ella svørtum ísfjøllum.

Ein frágreiðing kann vera, at talan er um ís, ið hevur ikið eftir landi, og tí hevur nógvar steinar í sær. Ísurin kann eisini hava verið í sambandi við leivdirnar av einum eldgosi ella einum loftsteinaniðursláttri og harvið er fult av øsku og øðrum myrkum evnum.

Um so er, kann talan vera um ís, sum er heilt gamal – kanska millum 1.000 og 100.000 ár, sigur Tarasov við CBC.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. juni 2025

Framtak hevði 21,4 milliónir í vinningi í fjør

Framtak gjørdi nýggja íløgu í eitt felag í 2024 og hækkaði kapitalin í fýra feløgum, ið Framtak eigur í, og hevur veitt trý ábyrgdarlán til feløg, ið Framtak er partaeigari í

Framtak heldur til í Sjóvinnuhúsinum á Vestaru bryggju í Havn

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Úrslitið hjá Framtak eftir skatt fyri 2024 var ein vinningur á 21,4 milliónir krónur, sum svarar til eitt miðaleginpeningsavkast á 23,8 prosent. Hetta er væl omanfyri tey 10 prosentini í eginpeningsavkasti, ið nevndin hevur sett sær fyri. Til samanberingar var vinningurin hjá Framtak í 2023 14,1 milliónir krónur, sum svaraði til eitt miðaleginpeningsavkast á 19,6 prosent.

Framtak hevði við ársenda 2024 partapening í og/ella hevur veitt lán til samanlagt 19 føroyskar fyritøkur. Framtak gjørdi nýggja íløgu í eitt felag í 2024 og hækkaði kapitalin í fýra feløgum, ið Framtak eigur í, og hevur veitt trý ábyrgdarlán til feløg, ið Framtak er partaeigari í.

Eginognin í Framtak var 100,7 milliónir krónur við ársenda 2024, og fíggjarstøðan javnvigaði við 138,9 milliónum krónum.

Framtak leggur seg eftir at gera íløgur á hvørjum ári fyri í minsta lagi 10 milliónir. Hetta eydnaðist í 2024.

Áhugin hjá føroyskum fyritøkum fyri partapeningi og lán frá Framtak tykist vaksandi. Tí væntar leiðslan økt virksemi í 2025, og at 2025 eisini kemur at geva gott avkast, um einki óvæntað hendir í búskapinum.

Serligur dentur verður lagdur á íløgumøguleikar í smáar og miðalstórar fyritøkur.

Stjórin í FramtakBen Arabo sigur:

- Vit eru sera væl nøgd við avkast og úrslit í 2024. Góða avkastið gevur Framtak øktar møguleikar fyri at gera nýggjar íløgur í føroyskt vinnulív.

Ben Arabo, stjóri í Framtak

Um Framtak

Framtak er ein sjálvstøðugur vinnurekandi grunnur, sum ger íløgur í bæði nýggjar fyritøkur og eldri fyritøkur, sum ganga nýggjar leiðir, víðka um ella umskipa virksemið. Eisini ger Framtak íløgur í einstakar verkætlanir. Talan skal verða um nýggjan kapital.

Framtak vil virka sum ígongdsetari og viðspælari hjá føroyskari vinnu. Málið er at vera við at byggja upp, og so selja, tá íløgan hevur givið nøktandi avkast.

Framtak kann tekna partapening og veita ábyrgdarlán

Stjóri í Framtak er Ben Arabo. Í nevndini sita Christian Danielsen, formaður, Rúnar Reistrup, næstformaður, Kristine Ellingsgaard, Guðrið Højgaard og Marita Rasmussen.

Sambært heimasíðuni framtak.fo, hevur grunnurin gjørt íløgur í hesar 17 fyritøkurnar:

Intra
Hotel Føroyar
Data Quality Systems
Nemlia
Petur Larsen
Pf. Seiggj
Guðrun & Guðrun
Pf. iNOVA
Pf. Smyril Line
Spírar & sporar
Spinnaríið við Ánna
Spf. Faroe Film
Fríða Kaffihús
Navigare
Spf. Røkt
FarPay
Skansi Offshore

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

Kommunan tvífaldar stuðulin til LGBT+ Føroyar

Stuðulin fer úr 50.000 krónum upp í 100.000 krónur

Nevndin í LGBT+ Føroyum saman við Elsu Berg, borgarstjóra, og Jóan Peturi Hentze, kommunustjóra. (Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tórshavnar kommuna og LGBT+ Føroyar hava avtalað, at kommunan tvífaldar sín stuðul til LGBT+ úr 50.000 upp í 100.000 krónur.

Sambært avtaluni fíggjar Tórshavnar kommuna pall, ljós, ljóð og trygdartiltøk, herundir samarittar og ferðslutrygdartiltøk og annað, í sambandi við skrúðgonguna hjá LGBT+ upp undan ólavsøku, í mesta lagi 100.000 krónur í trý ár – t.e. 2025, 2026 og 2027.

Síðan Pride-skrúðgongan hjá LGBT+ Føroyum varð gingin fyrstu ferð í 2005, er hon vaksin til at vera eitt av størstu einstøku tiltøkum um ólavsøkuna, og vanliga eru fleiri túsund fólk við í skrúðgonguni og til tey tiltøk, sum eru í sambandi við skrúðgonguna.

Játtanin til LGBT+ Føroyar varð samtykt á býráðsfundi hósdagin. Tríggir býráðslimir, Birgir Nielsen og Astrið Breckmann (eykalimur fyri Høgna Vilhelmsen) úr Fólkaflokkinum, og Annfinn Brekkstein úr Sambandsflokkinum atkvødduímóti.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

Steno Miðstøðin tikið munandi tøk fyri fólk við diabetes

- Tað hevur verið eitt ár við menning á fleiri økjum – frá betri tilboðum til sjúklingar til stinnari granskingargrundarlag og vitanardeiling

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Steno Miðstøðin í Føroyum hevur lagt fram ársfrágreiðing fyri 2024, har dentur verður lagdur á framstig, nýggj átøk og styrkt samstarv innan- og uttanlands.

Tað hevur verið eitt ár við menning á fleiri økjum – frá betri tilboðum til sjúklingar til stinnari granskingargrundarlag og vitanardeiling.

Eitt høvuðsfokus í 2024 hevur verið at fyrireika eitt nýtt viðgerðarátak til fólk við diabetiskari fótsjúku.

Somuleiðis hevur Steno Miðstøðin útgivið faldaran “Livið væl við diabetes 2” á føroyskum, sum er borðin út til allar kommunulæknaviðtalur í Føroyum.

Samstundis er biobanki á veg á Landssjúkrahúsinum, sum er eitt týðandi stig fyri føroyska heilsugransking.

Brúkaraluttøka, altjóða samstarv og undirvísing hava verið kjarnuøki, og í 2025 er ella verður farið undir enn fleiri átøk, eitt nú eitt betrað tilboð til børn og ung við diabetes 1 í samstarvi við familjudepilin á Landssjúkrahúsinum.

Arbeitt verður við støðugt at menna heilsuverkið saman við borgarum, starvsfeløgum og samstarvsfeløgum bæði í Føroyum og uttanlands.

Ársfrásøgnin gevur innlit í hetta arbeiðið, sum hevur til endamáls at betra um lívsgóðskuna hjá fólki við diabetes og hormonsjúkum í Føroyum.

Ársfrásøgnin á føroyskum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. juni 2025

EB-bygningurin reistur

Uppíbygningurin til ítróttahøllina skal eisini vera til gagns fyri allar borgarar í Eiðis kommunu

(Mynd: Eiðis kommuna)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Týsdagin var reisigildi á Eiði í sambandi við at uppíbygningurin til ítróttahøllina nú varð reistur.

Bygningurin skal brúkast sum høli hjá Eiðis Bóltfelag, men ætlanin er eisini, at bygningurin skal vera til gagns fyri allar borgarar í kommununi, skrivar Eiðis kommuna á heimasíðuni.

Tað er lokala byggifyritøkan, Hammersmíð, ið stendur fyri arbeiðinum.

Ætlanin er, at ein partur av húsinum skal vera klárur at taka í nýtslu, tá hondbólturin byrjar aftur eftir summarfrítíðina.

Les meira og sí fleiri myndir á heimasíðuni hjá Eiðis kommunu 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. juni 2025

Tummas á Lakjuni gjørdist fyrsta pisan á tøknibreytini

Prógvhandan verður í Grøv mikudagin

(Mynd: tsk.fo)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tummas á Lakjuni, ið gongur á tøknibreytini á Tekniska Skúla í Klaksvík, TSK, hevur í morgun, sum ársins fyrsta pisa, fingið húgvuna á høvdið.

Tummas var uppi í samfelagsfrøði B, har økisleiðarin á tøknibreytini, Kjartan Sleire, er lærari og somuleiðis tann ið settið húgvuna á høvdið.

Sum siður er, so slapp fyrsta pisan at vinda flaggið á stong.

Tekniski Skúli hevur prógvhandan úti í Grøv mikudagin kl. 10. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. juni 2025

Prógvhandan á Serbreytini á TSK

Fýra næmingar fingu handað prógv

Frá vinstru: Kristian Bólstein, Ronja Nysted, Laura Johannesen og Ronja Høghamar

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í góðveðrinum hósdagin var prógvhandan á TSK, tá ið fýra næmingar á serbreytini fingu handað prógv. Til prógvhandanina hildu Helena Jørmundson, forkvinna í Javna, og Maja Joensen, starvsfólk á Serbreytini, røðu fyri pisunum. Eftir prógvhandanina varð boðið til ábit.

Tey, sum fingu prógv, eru: Kristian Bólstein, Ronja Nysted, Laura Johannesen og Ronja Høghamar.

Eisini fingu Laura Johannesen og Kristina Zachariassen eina gávu fyri bestu uppmøting.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. juni 2025

Jóannes prædikar á ólavsøku

Jóannes Purkhús, elstur av yngru prestunum, skal prædika ólavsøkudag

(Mynd: Fólkakirkjan)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Ólavsøkudag verður Løgtingið sett, og ein nýggj tingseta byrjar. Tingfólk, landsstýrisfólk og embætisfólk ganga saman við prestunum skrúðgongu úr Løgtingshúsinum oman í Havnar kirkju. Eftir gudstænastuna verður gingið niðan á Tinghúsvøllin, har kórsangur setur dám á løtuna.

Tað er tann elsti av teimum yngru prestunum, sum prædikar á ólavsøku, og í ár verður tað Jóannes Purkhús, sum stendur á odda fyri gudstænastuni, skrivar Jógvan Fríðriksson, biskupur á heimasíðuna hjá Fólkakirkjuni.

Jóannes varð prestvígdur hin 1. mai 2015, tá hann eisini tók við kallinum sum sóknarprestur Eystan Múla, ið fevnir um kirkjusóknirnar Viðareiði, Hvannasund, Svínoy, Kirkju og Hattarvík.

Umframt at røkja embætið sum sóknarprestur hevur Jóannes síðan 2019 verið dokataralesandi í Nýggja Testamenti við lærda háskúlan í Münster í Týsklandi. Hetta granskingararbeiðið er nú komið væl áleiðis, og verður doktararitgerðin eftir ætlan latin inn í heyst.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. juni 2025

Countryfestivalurin hevur funnið sína legu

Chapel Hart var ikki bara hæddarpunktið á hesum festivalinum. Tað var hæddarpunktið á øllum countryfestivalunum í Sørvági til nú

(Myndir: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Eftir 12 ár, har festivalurin varðisliga hevur følt seg fram fyri at finna eina legu, sær nú út til Sørvágs Country- og Bluesfestivalur hevur funnið seg sjálvan.

Hugnaligi festivalurin á stadionøkinum á Dungasandi, í gomlu einaferð rættiliga ramponeraðu Dansistovuni, og miðbýarøkinum á Stakka, hevur støðugt ment og betrað seg, so at økið og kringumstøðurnar nú eru rættiliga væleydnaðar.

Countryfestivalurin er líka sum í tveimum, fyri ikki at siga trimum. Eitt er tónleikurin, annað er kampingvagnatreffið, sum helst er tað størsta av sínum slag, sum kemur fyri ár eftir ár, og í triðja lagi er tað ársins bygdaball í Sørvági, altso vikuskiftið, har sørvingar lata heim síni upp fyri vinum og kenningum.

Um kampingvagnatreffið er at siga, at fólk hugna sær glæsiliga í hesum smáu eykaheimunum, sum tey hava sleipandi eftir sær kring Føroyar. Hesi koma trúliga, tá countryfestivalur er, men eg havi ein varhuga av, at tað er líka mikið hvørji tónleikanøvn koma á skránna – hesi fólk koma allíkavæl, bara onkur tóneikur er, sum er hóskandi at dansa til og syngja afturvið.

Chapel Hart – á veg upp

Tónleikaliga hava ambisjónirnar ikki veri ovurstórar. Tvey útlendsk høvuðsnøvn, eitt til hvørt kvøldið, helst, men ikki neyðvendugvís, úr Amerika.

Higartil hava nøvnini ikki veri frá teimum ovstu hyllunum. Kendastu nøvnini hava verið tey, sum hava verið beiggi ella børn hjá onkrari farnari countrystjørnu.

Í ár hevði festivalurin fingin fatur í einum navni, sum er á veg uppeftir. Kvinnutrio’ina Chapel Hart úr Poplarville í Mississippi.

Spenningurin at hoyra hesar up-and-coming-sangararnar var rættiliga stórur.

Davyn høvuðsprestur

Og sigast má at tær tríggjar livdu upp til væntanirnar – og reiðiliga tað. Framførsla teirra var eitt ferðmikið show, við góðum countruy, rokki, kryddað við framúr góðum vokalum. Onkuntíð kendu vit okkum, sum vit vóru komin inn í eina babtistakirkju sunnarlaga í Mississippi, har tær tríggjar sungu fyri, og vit onnur vóru gospelkór. Tað var ein framúr frálík uppliving.

Stóra kvinnan í miðjuni Davyn Hart, var høvuðsprestur. Tað var hon, sum hevði orðið fyri tað mesta, og tað vóru eisini fleiri, sum hildu at hon tosaði/prædikaði ov nógv. Tær skuldu kanska heldur sungið eitt sindur meira.

Tá eg sigi prædika og sammeti løtuna við eina suðurstats babtistakirkju, so var tað ikki so nógv prædikan í gudiligum týdningi. Boðskapurin var meira, at tú skalt trúgva upp á teg sjálva/n, at tú kanst sjálv/ur hóast onnur siga tað øvugta og víðari eftir tí tangentinum, og so ikki minst um kærleika – love goes around and ‘round. Sannførandi, tað var tað.

Hóast henda Devyn Hart skrivar nógvar frálíkar sangir sjálv, so vóru tað ikki so heilt nógvir av teirra egnu sangum, sum vórðu framførdir á Dungasandi.

Reint girl-power

Rættiliga óvæntað byrjaðu tær við “The Chain” hjá Fleetwood Mac frá Rumour-plátuni frá 1977, ein sangur, sum rættiliga hevur fingið eitt revival í seinastuni. Og har vóru onnur tøkuløg, sum tær megnaðu at taka eigaraskap í við teirra framførslu, “Any Man of Mine” til dømis hjá Shania Twain og “Heart like a Truck” hjá Laney Wilson. Girl power við lít.

Gevst ikki at trúgva

Og so móti endanum, aftan á prædikuna um at trúgva upp á seg sjálvan, so lupu tær út í sjálvan "Don't stop Believing” hjá gomlu rokkarunum Journey – eisini eitt óvæntað sangval, men tað riggaði framúr.

Og tá tær vórðu klappaðar inn, og Devyn Hart kom berføtt á pallin, tí hon ikki orkaði at vera longur í cowboystúvlunum, lat hon pallin yvir til systkinabarnið, Trea Swindle, “Miss Trea”, sum hon varð kallað, og so góvu tær eitt drønandi rokknummar – “Life is a Highway” hjá Rascal Flats, eisini eitt óvæntað sangval at enda við.

Áðrenn tað høvdu tær, sum sagt sungið nakrar av teirra egnu sangum. Hæddarpunktið her var sjálvandi “You can have Him, Jolene”, sum tær gjørdust kendar upp á, frálíka væl framført, men ikki minst útgávan av upprunasanginum hjá Dolly Parton, sum tær sungu fyrst. Hann var framførdur a capella – sera vakurt.

Chapel Hart var ikki bara hæddarpunktið á hesum festivalinum. Tað var hæddarpunktið á øllum countryfestivalunum í Sørvági til nú.

Kristina sitandi

Leygarkvøldið í Sørvági bjóðaði eisini upp á eina frálíka konsert við Kristinu Bærendsen. Deiligt at kunna uppliva Kristinu aftur á Dungasandi.

Og tíbetur kom hon – tí hon kundi líka so gott havt avlýst. Hon fekk skaða í fótin í einum falli fyri nøkrum døgum síðani, og hevur havt fótin ínnbundnan, og gingið á høkjum síðani.

Men Kristina er treisk. Við hjálp og stuðuli frá góðum vinum kom hon upp á pallin, har hon sitandi á einum hástóli við høgra fóti ballaðum inn í tríggjar pulshosur, gav eina frálíka framførslu.

Hon er líka góð sitandi, sum standandi, handan Kristina Bærendsen.

Hon er country

Konsertin var eitt gott bland av góðum kenslubornum og kendum sangum. Hallur Joensen kom á pallin, so tey kunnu syngja “Vinir eru reyðagull” saman, og Kristina kundi avdúka, at góði vinur og mentor hennara, Hallur, eitur Sunnleif til millumnavn.

Og so fekk gemalurin, Böddi Reynis, eisini høvi at syngja ein nýggjan sang, sum hann nýliga hevur útgivið, “We can go Places”, fínur country, hóast Böddi annars ikki vanliga skrivar countrysangir.

- Tá ein skal skriva ein sang til Kristinu, so kann tað ikki verða annað enn contry – Kristina er country, segði fryntligur maður hennara.

Fyri undirritaða var tað eisini eitt sindur av einum yvirraskilsi, at Kristina hesaferð hevði lænt ein sang frá Georg eystan Á og Sølvu Ford. Og “Troystartámið” og Kristina rigga ordiliga væl saman, so er tað sagt.

Trongsul á Stakka

Yviri á Stakkapallinum tóku Blátt Gras yvir. Og her var staðfest, at Stakkin er vorðin ov lítil til Blátt Gras, ella Blátt Gras eru vorðnir ov stórur.

Her var stórur trongsul framman fyri pallinum. Blátt Gras eru, eins og hini nøvnini, sum eru fastir gestir á festivalinum, her hugsi eg um Vág/ðaverk og Tinganest, altíð góðir í Sørvági. Her fáa teir tað rætta ‘mótspælið’ frá áhoyrarunum.

Ein frálíkur countryfestivalur er av. 600 ella 700 atgongumerki fleiri vórðu seld hesaferð. Tað sást eisini, at heilt nógvir nýggir og kanska eitt sindur øðrvísi gestir høvdu leitað sær vestur til Sørvágs hesaferð.

Og tað kundi verið tekin uppá, at Sørvágs Country- og Bluesfestivalur kanska er við at vaksa seg stóran, og skal til at umhugsa hvørjar avbjóðingar tað fer at hava við sær. 

Sí allar myndirnar, sum Jens Kr. Vang tók leygardagin her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 15. juni 2025

Tað legst afturat – bæði við fólki, hugna og tónleikastøði

Frálíkur fyrsti dagur á countryfestivali á Dungasandi og Stakka

(Myndir: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mjúka summarsirmið í Sørvági setti á ongan hátt nakran doyvara á hugnan og góða lagið á fyrsta countryfestivalkvøldinum í Sørvági hesaferð.

Tað tykist sum tað bara legst afturat av fólki til henda ársins fyrsta tónleikafestival.

So hvørt sum økið mitt í bygdini fríðkast og gerst alsamt betri vælegnað til endamálið, eru eisini alsamt fleiri fólk at síggja á festivalinum, sum at byrja við var meira ein lokalur festivalur, kombineraður við eitt kampingvagnatreff.

Festivalurin blivin vaksin

Sørvágs Country- og Bluesfestivalur má í ár sigast at hava runnið hornini av sær og er blivin vaksin. Hetta er stuttligt at uppliva, eisini hjá okkum, sum hava verið trúgvir gestir til allar festivalirnar síðani byrjanina í 2012.

Og eisini hjá Thordis Skaalum, sum úr húsum sínum mitt á økinum við Stakkapallinum í bakgarðinum, sum var ein av stigtakarunum til festivalin á sinni, og sum fekk eina serliga heilsan og tøkk tá festivalurin varð settur í gjár, nú hon vegna heilsutrupulleikar ikki longur kann vera ein aktivur partur av festivalinum.

Fríggjakvøldið byrjaði við góðum bluestónleiki frá Una Debess og hansara monnum, áðrenn Hallur Joensen tók yvir á størra pallinum á Dungasandi. Hóast tað enn ikki var farið at skýma, var lagið gott og fólkini nógv.

Hallur hevur verið fastur gestur á festivalinum í Sørvági, men hetta var fyrstu ferð, at hann upptraðkaði fríggjakvøld. Men tað vísir seg ikki at gera mun. Hallur dugir at fáa fólkini við upp á tað, líka mikið um tað er árla ella seint, leygar- ella fríggjakvøld.

Tórfríð bergtekur

Næst á skránni var lokali songlerkurin Tórfríð Tavsen, sum enn einaferð prógvaði, at hon veruliga er vorðin ein sangari og performari, sum hevur uppiborið nógv meira enn bert at vera fast navn á countryfestivalinum. Hon er klár til størri pallar við sínum blandi av countrypoppi og egnum frálíkum sangum.

Hon hevur røddina til tað – tað var sum at hoyra Alison Krauss, tá hon sang Whiskey Lullaby saman við Ólavi á Váli. Og so hevur hon eitt frálíkt orkestur aftan fyri seg, mannað av Johan Ziskason (guittar), Bernhard Højgaard Petersen (tangentar), Henning Nicodemussen (trummur), Eyðun Johannessen (bass), Ólavi á Váli (kassaguittar og sang) og Lailu Carlsen (sang).

Írsk sjarma

Høvuðsnavnið hetta kvøldið var írski Nathan Carter úr Liverpool, sum annað árið á rað vitjaði í Sørvági.

Tað var týðuligt, at stóra fólkamongdin fegnaðist um at sleppa at uppliva hesar dugnaligu tónleikararnar aftur, og tað tyktist sum, at menninir á pallinum hildu tað sama.

Og fingurin kundi ikki setast á showið. Professionelt út í ytstu fingraspíssar, hóast onkur av tónleikarunum enn ikki er fyltur tjúgu. Sannførandi. Imponerandi.

Her var nógvur poppur, nakrar countrysyrpur og eitt sindur av írskum tónum. Nøkur okkara høvdu hug at fýlast inn á, at hann ikki sang fleiri av teimum góðu kendu írsku fólkasangunum, men OK, gott og undirhaldandi var tað.

Ráur rokkur

Á Stakkapalli aftaná, var dámurin eitt lítið sindur meira ráur og svartur. Son of Fortune / Benjamin Petersen, hevði yvirtikið pallin. Nakað av country, eitt sindur av folk, men mest rokkur, til tíðina rættiliga harður, men framførdur við stórum musikaliteti. Hvat skuldi tað annars, tá Benjamin hevði musisk geni hvør á sínum ljóðføri at stuðla sær: Jóhannus á Rógvu (bass), Jan Rúna Poulsen (trummur) og Kim Hansen (tangentar).

Traditionen tro var tað bygdarinnar mæta sangskald, Jóan Jakku Guttesen, sum endaði veitsluna á stóra pallinum. Her í samansetingini Vág/ðaverk saman við Sámali Ravnsfjall. Tað er altíð gott, og húsabrekkusangurin hjá Sámali fungerar eisini hesumegin vatnið, líka mikið um tú kallar tað Sørvágs- ella Leitis-.

Seinast vóru tað eysturoyingarnir í Four Mehn, sum spældu upp til dans. Tá var tygara útsendi farin undir pullarnar.

Síggj nógv fleiri myndir frá Jens Kr. Vang:

Countryfestivalurin farin í gongd

Fríggjakvøld á countryfestivalinum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. juni 2025

Skráin til Okkara Land

Mambo no. 5 og Okkara Land verður á Skálatrøð í kvøld

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í kvøld verður Okkara Land á Skálatrøð. Higartil sær veðrið út til at vera við tiltakinum og tað merkist á atgongumerkjasøluni.

Konsertdagurin varð fyri fyrstu ferð í fjør, og rakti seinastu dagarnar av drúgva verkfallinum hjá arbeiðarafeløgunum umframt, at veðrið heldur ikki spældi við.

Hóast hetta hugnaðu fólk sær óført og tá avtornaði var hampilig luttøka.

Og nú er Okkara Land flutt oman á Skálatrøð. Dan Joensen, fyriskipari, letur væl at atgongumerkjasøluni tá vit tosaðu við hann seinnapartin.

Tiltak til børnini um dagin
Okkara Land hevur 18 ára aldursmark og er festivalurin til tey vaksnu. Men í ár er eisini barnatiltak við navninum Okkara Børn, sum verður frá klokkan 12 til 15.

Á skránni eru kend nøvn sum: Morten Münster & Tobias, sum børnini kenna frá YouTube og sosialum miðlum. Angela & Hannibal koma við fullum skemti og sirkusføri. Trølla-ættin við Pæturi, Ommuni og Ommudidd tekur børnini við á eitt stuttligt ævintýr.

DJ Kingz fer at skapa barnadansigólv við góðum tónleiki og stemningi.

Seinni á degnum – frá kl. 17 til 03 – verður Okkara Land fyri tey vaksnu við stjørnum sum Lou Bega, Jacob Haugaard, ABBA Tribute, Grandma’s Basement og fleiri øðrum.

Skráin sæst her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

Rannvá Kunoy – framsýning í Aviation Academy í dag

Á ársins longsta degi verður ein serstøk ókeypis listaframsýning í sjáldsama bygninginum hjá Atlantsflog við flogvøllin

Rannvá Kunoy hevur í nógv ár ment ein serstakan teknikk, har hon nýtir ljósreflekterandi pigment á lørifti

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Rannvá Kunoy, ein føroysk listakvinna (f. 1975), búsitandi í London, hevur í nógv ár ment ein serstakan teknikk, har hon nýtir ljósreflekterandi pigment á lørifti. Hennara málningar eru eitt dynamiskt samspæl millum sjón og ljós.

Kunoy hevur sýnt fram í USA, Spania, Korea og Onglandi. Nú eru liðin 15 ár síðani hennara síðsta einkarframsýning í Føroyum. Til høvið hevur hon sett í verk eitt serstakt samstarv við Atlantic Airways Aviation Academy við flogvøllin. Hennara verk verða sýnd fram í simulatorhøllini og umskapa rúmið til eina innlivandi uppliving, har list, tøkni og maskina møtast.

Hendan einastandandi framsýningin verður hildin leygardagin 21. juni frá kl. 15 til 18. 21. juni er longsti dagur, tá mest sólarljós kemur inn á okkara hálvkúlu av jørðini. Tað er eitt heilt konsept við longsta degi saman við verkunum, sum í sær sjálvum eru ljós, skrivar Atlantsflog í tíðindaskrivi. 

Ókeypis atgongd er til framsýningina. 

Atlantic Airways Aviation Academy liggur á Hálsi, nærhendis flogvøllin (Mynd: Jóanis Albert Nielsen / jn.fo)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. juni 2025

Sissal kemur á G!

Føroyski Eurovisionfinalisturin syngur á Gøtusandi leygarkvøldið 19. juli

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hon hevur júst blást allan heimin um koll við síni stóru rødd, har hon stóð á pallinum í Basel í beinleiðis sjónvarpi, sum fyrsti føroyingur nakrantíð í finaluni á Eurovision. Nú vita øll hvör Sissal er. 

Kenda havnadaman var tó longu væl í gongd áðrenn, og hevur latið úr hondum peppaðan elektroniskan, dansivinarligan tónleik, sum júst er eyðkendur við hesi stóru røddini. Vit gleða okkum ómetaliga nógv til leygarkvøldið á G!, at hoyra hesa megnar songkvinnu framføra sín tónleik, og ikki minst lagið Hallucination, sum hon sang til Eurovision. 

G! Festival verður dagarnar 17. til 19. juli. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. juni 2025

Miðsummarhugni á Leynasandi í dag

Color run, spæl, undirhald, matarsøla og nógvur tónleikur, umframt jóansøkubál, er á skránni

Color run (Savnsmynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Aftur í ár verður skipað fyri jóansøkubáli á Leynasandi. Umframt bál verður nógv undirhald á skránni.

Tað er svimjifelagið Hellufossur, sum samskipar umfatandi tiltakið í samstarvi við Kvívíkar kommunu.

Byrjað verður við ‘color run’ av Skælingi til Leynar. Skipað verður fyri busskoyring úr Leynum til Skælings, og eftir eina upphiting verður klokkan 14 farið til stroks móti Leynum við vanda fyri at varða oyst undir í sprøklutum litum.

Á Leynasandi byrjar matarsøla klokkan 15, og tá byrjar eisini ymisk spøl og stuttleiki.

Frá klokkan 16 verður ein umfatandi tónleikaskrá, byrjandi við Ævintýrferðini hjá Dánjali og Búa. Klokkan 17 vitjar Trøllapætur og omman, og kl. 18 spæla Danny & the Veeto trio.

Klokkan 18.45 verður jóansøkubálið tendrað – tað skipa lokalu skótarnir fyri.

Klokkan 19.15 verður aftur tónleikur á skránni, nú við Ester Skála, og kl. 20 verða Dynamitt-hit at hoyra við Niclas Hera, og eisini luttekur Tórfríð Tavsen við sangi.

Skráin fyri dagin sæst á heimasíðuni hjá Kvívíkar kommunu

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. juni 2025

Summarframsýningin prikar til okkara áskoðan á Grønland

Ivínguak’ Stork Høegh spælir við stereotypiskar hugsanir um Grønland í ársins summarframsýning í Norðurlandahúsinum. Fernisering verður seinnapartin

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Stórsligin landsløg og inuittar í tjóðbúna. Soleiðis hava listafólk - serstakliga listamenn - lýst Grønland gjøgnum søguna. Ársins summarframsýning, ið er umboðað av listakvinnum, ið lýsa landið úr einum øðrvísi sjónarhorni - sum prikar til ráðandi, maskulinu áskoðanina á Grønland - og ikki at gloyma ta áskoðan, eitt hjálandaveldi hevur á Grønland.

Framsýningin 'Tú skoðar meg – sum eg skoði teg' vísir verk hjá søguligum listakvinnum. Listakvinnum, ið lýsa gerandisdagin - børn og konur í gerandisdegnum, ið ikki bert verða eygleidd, men sum eisini eygleiða teg.

Hesi verkini, ið mestsum ikki hava fingið pláss í listasøguni, fara á framsýningini í samskifti við talgildu samklippini 'Arctic Exotic' hjá Ivínguak’ Stork Høegh. Við skemti og spei sum amboð prikar hon og viðmerkir hjálandaarvin og mongu stereotypisku hugsanirnar um Grønland - samstundis sum hon skapar nýggjar søgur, ið knýta saman fortíð og nútíð.

Søguligu listakvinnurnar eru Christine Deichmann (1869–1945), Oda Isbrand (1904–1987), Ellen Locher Thalbitzer (1883–1956) og Jette Bang (1914–1964).

Framsýningina hevur Laila Lund Altinbas, listfrøðingur, og Stine Lundberg Hansen, ið skrivar um list, sett upp.

Fernisering verður í dag 21. juni kl. 15. 'Tú skoðar meg – sum eg skoði teg' er ókeypis og er opin fram til 24. august.

Um Ivínguak’ Stork Høegh
Ivínguak’ Stork Høegh (f. 1982) er fødd og búsitandi í Grønlandi. Hon hevur nomið sær útbúgving á listaskúlanum í Grønlandi, á Århus Kunstakademi og sum miðlagrafikari á Keypmannahavnar Tekniska Skúla. Framsýningin vísir serliga nøkur av hennara talgildu myndasamklippum, men hon arbeiðir eisini við málningum, grafikki, keramikki, og margmiðli.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. juni 2025

Konni Kass í Auluni í Finsen

Fleiri ár eru liðin, síðani Konni Kass seinast stóð á føroyska tónleikapallinum, men nú verður høvi at hoyra føroysku songkvinnuna og tónaskaldið aftur - hesaferð við einari nærverandi og hugnaligari konsert í Auluni í Finsen hósdagin 24. juli

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Kend fyri sínar melodisku sangir og dreymakendu klangir fer Konni Kass at spæla eina inniliga konsert við útvaldum sangum frá plátunum Haphe og Diplopia. Lurtarin fær møguleikan at hoyra løgini soleiðis, sum tey eru vorðin til. Tað verður lætt og leikandi við plássi fyri tí einfalda.

Við á pallinum hendan dagin verða Torleik Mortensen og bróðurin, Hilmar Kass. Konsertin verður eitt sjáldsamt høvi at uppliva tónleikin hjá Konni Kass heilt nær.

Um Konni Kass
Konni Kass trein inn á føroyska tónleikapallin við útgávuni Haphe í 2016. Haphe bleiv sera væl móttikin í Føroyum og ikki minst í útlondum, har áhugin fyri Konni Kass hevur verið stórur. Í 2021 kom onnur útgávan, Diplopia, ið Jens L. Thomsen framleiddi, sum m.a. hevur verið at hoyra á donsku útvarpsrásunum P3 og P4. Konni Kass hevur eisini verið á fleiri konsertferðum í Danmark og Týsklandi og hevur spælt á stórum, útlendskum festivalum sum Eurosonic, Reeperbahn Festival, Iceland Airwaves, Spot Festival, by:Larm og Roskilde Festival.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. juni 2025

Polsk kvartett spælir nýskrivaðan føroyskan tónleik

Bólkurin Kwartludium kemur til Føroya í juli at spæla tónleik hjá Snleif Rasmussen, Tróndi Bogasyni, Kristian Blak, Unn Patursson og Andras Ellendersen

Kwartludium

SkrivaÐ:

Innsent

Í næsta mánaði verður høvi at hoyra eina polska kvartett, Kwartludium, spæla nýskrivaðan tónleik eftir føroyskum tónaskøldum. Kwartludium leggur seg eftir at spæla nýggjan tónleik, og hevur fingið fimm føroysk tónaskøld at skriva tónleik til sín.

Verkætlanina kalla tey ‘Ekkó’, og endamálið er at vísa hvussu tónaskøld úr fimm ættarliðum svara eini felags uppgávu, at skriva eitt 7-10 minuttir langt stykki fyri violin, klaver, klarinett og slagverk (møguliga eisini elektronikk), har temað er vistfrøði og viðurskifti menniskjans við náttúruna.

Temað er valt tí bólkurin hevur eina felags fascinasjón av Føroyum, bæði náttúruni og fólkinum, sum her býr. Samstundis hava tey áhuga fyri teirri ávirkan, sum vit hava á náttúruna, og veðurlagsbroytingar.

Talan verður um tríggjar konsertir, ella tónleikatiltøk. Konsertir verða í Varpinum í Klaksvík 10. juli klokkan 20 og í Salt á Drelnesi 13. juli klokkan 15. 11. juli klokkan 20 verða tey í Hátúni á Tórshavnar Musikkskúla við einum tónleika verkstaði.

Tónleikararnir í Kwartludium eru Dagna Sadkowska (violin), Piotr Nowicki (piano), Michał Górczyński (klarinett og bassklarinett) og Paweł Nowicki (ásláttur).

Tey fimm tónaskøldini, sum hava skriva tónleikin eru

Sunleif Rasmussen (b. 1961)
Tróndur Bogason (b. 1976)
Kristian Blak (b. 1947)
Unn Patursson (b. 1974)
Andras Ellendersen (b. 1996)

Føroysk-brasilski tónleikarin og tónaskaldið, Andras Ellendersen, hevur saman við bólkinum tikið stig til verkætlanina, og Andras her eisini framleiðari.

Ein røð av grunnum, teirramillum Mentanargrunnur Landsins umframt fleiri útlendskir, hevur gjørt tað møguligt hjá teimum at koma til Føroyar at spæla tónleikin í sambandi við festivalin Summartónar. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. juni 2025

Macron: Frakland vil hava konsulát í Grønlandi

Franski forsetin vitjaði í Grønlandi sunnudagin

Franski forsetin, Emmanuel Macron á tíðindafundi í Nuuk (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tað er ein avbjóðandi tíð fyri Grønland, men Frakland og restin av ES stendur saman við grønlendingum, segði franski forsetin, Emmanuel Macron á tíðindafundi sunnudagin, tá hann vitjaði í Nuuk.

– Grønland er staðsett mitt í geopolitiska spælinum, og alt hetta økið er hótt, segði franski forsetin.

– So fyrst og fremst vil eg fegin senda ein boðskap um samhuga úr ES og Fraklandi.

Macron boðaði eisini frá, at Frakland hevur tikið avgerð um at lata upp eitt aðalkonsulát í Nuuk fyri at vera tættari at grønlendingum.

Macron er fyrsti útlendski statsleiðarin, sum hevur vitjað í Grønlandi, síðan amerikanski forsetin, Donald Trump boðaði frá ynski sínum um at taka ræðið á Grønlandi. Hetta ynskið hevur hann endurtikið fleiri ferðir.

Franski forsetin greiddi eisini frá, at hann hevði kunnað Trump um vitjan sína í Grønlandi frammanundan, skrivar Ritzau.

Eftir vitjanina í Grønlandi fór Macron víðari til Kanada at luttaka á árliga G7-fundinum, sum er í hesum døgum. Danski statsministarin, Mette Frederiksen var eisini við í Grønlandi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. juni 2025