Eitt sindur størri vælvilji fyri Suðuroyartunli nú

Veljarakanning vísir at 20 prosent av føroyingunum vilja hava, at farið verður undir at bora sum skjótast. Eisini eru tað nú meira enn helmingurin, sum trýr upp á, at tunnilin verður veruleikin innan fyri komandi 10 til 15 árini

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Hóast spurningurin um Suðuroyartunnil hevur verið nógv frammi nú í sambandi við at málið var fyri á løgtingið, so er hugburðurin hjá føroyingum ikki so øgiliga nógv broyttur hetta seinasta hálvtannað árið.

Í sambandi við veljarakanningina hjá Portalinum í síðstu viku, settu vit nakrar spurningar um Suðuroyartunnilin, nett somu spurningar, sum vit eisini settu í kanning, ið varð gjørd 9. november 2023.

Upp á spurningin: “Hvat heldur tú um Suðuroyartunnilin?”, vóru tað 20 prosent av teimum spurdu, sum svaraði, at hann skal “gerast nú sum skjótast”. Í 2023 vóru tað 19 prosent.

Í ár vóru tað 60 prosent, sum svaraðu, at hann skal “bara gerast, um vit vita, at tað er fíggjarliga ráðiligt”. Í 2023 vóru tað 58 prosent.

Og í ár vóru tað 20 prosent, sum svaraðu, at hann “ikki skal gerast”. Í 2023 vóru tað 23 prosent.

Altso er eitt sindur størri vælvilji fyri Suðuroyartunlinum nú, men ikki so nógv størri.

Í ár vóru tað 4 prosent, sum ikki vistu – í 2023 vóru tey 6 prosent.

(greinin heldur fram undir stabbamyndunum)

Politiskir munir

Um vit hyggja eftir politiska tilknýtinum, har svarini um tunnilin verða tengd saman við svarinum um hvønn flokk tey fara at velja, so eru ávísir munir at hóma.

Í 2023 vóru tað bert 17 prosent av veljarunum hjá Sambandsflokkinum, sum hildu, at farast skal undir tunnilin sum skjótast. Nú eru tað 24 prosent. Hinvegin er undirtøkan millum tjóðveldisveljarar minkað. í 2023 søgdu 18 prosent av tjóðveldisveljarunum, at farast skal undir tunnilin beinanvegin – nú ery tey 11 prosent. 29 prosent av javnaðarfeljarunum (+ 3 prosentstig) og 22 prosent av fólkafloksveljarunum (+ 1 prosentstig) halda, at farast skal undir tunnilin beinanvegin.

Mótstøðan móti Suðuroyartunlinum er størst millum veljararnar hjá Framsókn og Miðflokkinum, har ávikavist 28 og 26 prosent av veljarunum halda, at tunnilin ikki skal gerast. Sigast skal tó, at tølini fyri teir smærru flokkarnar skulu takast við stórum fyrivarni, tí óvissan er stór her.

18 prosent av sambandsveljarunum (-11 prosentstig), 17 prosent av fólkafloksveljarunum (-5 prosentstig) og 9 prosent av javnaðarveljarunum (-11 prosentstig) eru ímóti at farið verður undir at gera Suðuroyartunnilin.

Fleiri trúgva upp á tunnilin nú

Kanningin vísir eisini, at tað nú er ein góður helmingur av føroyingunum, sum trýr upp á, at Suðuroyartunnilin kemur innan fyri 10 til 15 ár.

Í november 2023 vóru tað 39 prosent, sum svaraðu ja upp á spurningin “Trýrt tú uppá, at Suðuroyartunnilin verður veruleiki innan fyri 10-15 ár?”. Nú eru tað 51 prosent.

Heili 71 prosent av veljarunum í sunnara parti av Føroyum (Suðuroy og Sandoy eru taldar saman) trúgva nú upp á tunnilin – í 2023 vóru tey 48 prosent. Trúgvin upp á hesa verkætlanina er minst í økinum longst frá – í Norðoyum, har 45 prosent trúgva upp á at tunnilin kemur – í 2023 vóru tey 35 prosent.

Flest vilja hava Skúvoynna við

Vit spurdu eisini um tey halda at Suðuroyartunnilin skal koma upp í Skúvoy. Nú svara heili 83 prosent ja – í 2023 vóru tað 59 prosent.

Her tykist sum um javnaðarveljarar eru minst heitir fyri at gera Skúvoynna til part av komandi Suðuroyartunlinum.

Meðan tølini eru nøkulunda lík fyri Fólkaflokkin, Sambandsflokkin og Tjóðveldi, har oman fyri 80 prosent svara ja til at taka Skúvoynna við, so er tað bert tveir triðingar, 67 prosent, av javnaðarveljarunum, sum svara, ið siga ja.

Javnaðarveljararnir eru eisini meira ivasamir, og svara ikki spurninginum, en galdandi er fyri veljararnar hjá hinum stóru flokkunum. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2025

Ríkisfundur og fundur í samstarvsráðnum í Føroyum

Høgar kvinnur og høgir menn koma til Føroya í aðru viku

Millum annað kemur danski statsministarin, Mette Frederiksen, til Føroya í aðru viku (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Mánadagin 16. juni og týsdagin 17. juni verða ávikavist ríkisfundur og fundur í samstarvsráðnum. Londini skiftast um at vera vertir fyri fundunum, og hesaferð verða teir hildnir í Føroyum. 

Um ársskiftið yvirtóku Føroyar formansskapin í samstarvsráðnum.

- Tað hevur týdning, at londini møtast regluliga á ráðharrastigi. Vit arbeiða saman á fleiri økjum, ikki minst nú trygdarpolitiska støðan í heiminum er broytt. Haraftrat skulu vit eisini tosa um ríkisrættarligu viðurskiftini millum londini. Sum áður sagt, so arbeiða vit miðvíst eftir, at Føroyar fáa størri uttanríkispolitiskar heimildir, sigur Aksel V. Johannesen, løgmaður.

Á ríkisfundinum luttaka løgmaður, danski statsministarin, Mette Frederiksen, og formaðurin fyri Naalakkersuisut, Jens-Frederik Nielsen. Á fundinum fara tey trý at umrøða samstarvið í ríkisfelagsskapinum og at kunna um búskaparligu og politisku gongdina í londunum.

Síðani verður fundur í samstarvsráðnum dagin eftir. Á fundinum skulu londini millum annað umrøða uttanríkis- og trygdarpolitisku støðuna.

Hesi luttaka á fundinum í samstarvsráðnum

Føroyar
Aksel V. Johannesen, løgmaður
Sirið Stenberg, landsstýriskvinna við uttanríkis- og vinnumálum
Ruth Vang, landsstýriskvinna við fíggjarmálum
Bjarni K. Petersen, landsstýrismaður við lógarmálum

Danmark
Mette Frederiksen, forsætisráðkvinna
Troels Lund Poulsen, verjumálaráðharri
Lars Løkke Rasmussen, uttanríkisráðharri
Peter Hummelgaard, løgmálaráðharri

Grønland
Jens-Frederik Nielsen, formaður fyri Naalakkersuisut
Múte B. Egede, landsstýrismaður við fíggjarmálum
Vivian Motzfeldt, landsstýriskvinna við uttanríkis- og granskingarmálum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. juni 2025

Kongshjúnavitjan: Her er skráin hjá kongshjúnunum

Kongshjúnini vitja í Havn, Vági, Fámjin, Tvøroyri og á Eiði

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í komandi viku 11. til 13. juni vitja kongshjúnini, H.H. Kongurin og H.H. Drotningin, í Føroyum. Løgmaður er vertur. Fullfíggjaða skráin sæst niðanfyri.

Mikudagur tann 11. juni í Havn
Kl. 09.45        Kongsskipið Dannebrog leggur at á Bursatanga.

Kl. 10.00        Kongshjúnini fara í land. Almenn móttøka, har løgmaður heldur røðu.

Kl. 10.20        Spákað verður út í Tinganes.

Kl. 10.30        Løgmaður er vertur fyri móttøku og kongshjúnini hitta landsstýrið.    

Kl. 11.05        Spákað verður niðan í Løgtingið.

Kl. 11.15        Móttøka í Løgtinginum, har kongshjúnini hitta formansskap løgtingsins og tinglimir.

Kl. 12.00        Spákað verður til trappuna í Vágsbotni, har Tórshavnar kommuna hevur almenna móttøku. Býráðið verður navnkent, og borgarstjórin heldur røðu.

Kl. 14.20        Vitjað verður við Tjarnir, har dentur verður lagdur á føroyskan hondbólt við stórum hondbóltstiltaki.

Kl. 15.35        Kongur vitjar endurvenjingarstovnurin URD. Greitt verður frá um URD og kongur hittir fólk, sum eru til endurvenjing.

Kl. 15.45       Drotningin vitjar Glyvra Skúli, har greitt verður frá um verkætlanina Betri vinir.

Kl. 19.00       Løgmaður er vertur fyri veitsludøgurða á Hotel Føroyum.

Hósdagur tann 12. juni í Suðuroy

Vágur

Kl. 09.45       Kongsskipið Dannebrog leggur at í Vági.

Kl. 10.00       Kongshjúnini fara í land. Vágs kommuna hevur almenna móttøku, har borgarstjórin heldur røðu og navnkennir býráðið.

Kl. 10.15       Farið verður við bili til Vágs skúla

Kl. 10.20       Vitjað verður á Fab Lab í Vágs skúla

Kl. 11.00       Farið verður við bili vestur á Vágseiði, har kongshjúnini hitta lærarar og fyrrverandi næmingar á Ítróttaháskúlanum.

Kl. 12.55       Borgarstjórin er vertur fyri miðmála á Hamragarði. Kongshjúnini eta miðmála saman við eldri búfólki.

Kl. 14.05        Farið verður við bili úr Vági til Fámjins.

Fámjin

Kl. 14.30       Komið verður til Fámjins. Borgarstjórin tekur ímóti uttan fyri kirkjuna og navnkennir bygdaráðið.

Kl. 14.40       Kongshjúnini vitja kirkjuna.

Kl. 15.00       Spákað verður til Taravirkið, TARI

Kl. 15.40       Farið verður við bili úr Fámjin til Tvøroyrar.

Tvøroyri/Trongisvágur

Kl. 16.00       Komið verður til barnagarðin Mýrifípan í Trongisvági. Uttan fyri barnagarðin er almenn móttøka hjá Tvøroyrar kommunu, har borgarstjórin heldur røðu.

Kl. 16.50       Farið verður við bili til plantasjuna í Trongisvági.

Kl. 16.55       Komið verður til plantasjuna. Spákað verður gjøgnum lundina og kongshjúnini gróðurseta eitt træ í sambandi við, at viðarlundin er vorðin 100 ár.  

Kl. 19.30       Borgarstjórin er vertur fyri døgurða á SALT og navnkennir býráðið har.

Kl. 22.20       Kongsskipið Dannebrog siglir av Drelnesi

Fríggjadagur tann 13. juni á Eiði

Kl. 09.45       Kongsskipið Dannebrog leggur at á Eiði

Kl. 10.00       Kongshjúnini koma í land.

Kl. 10.10       Farið verður við bili til myndastovuna hjá Sigruni Gunnarsdóttir

Kl. 11.00       Komið verður við bili oman á Vaglið, har Eiðis kommuna er vertur fyri almennari móttøku. Borgarstjórin heldur røðu og navnkennir bygdaráðið.  

Kl. 11.20       Spákað verður fram við ellisheiminum til Hólmahúsið.

Kl. 11.35       Komið verður til Hólmahúsið, har borgarstjórin er vertur fyri miðmála. 

Kl. 12.45       Farið verður við bili aftur til kongsskipið Dannebrog.

Kl. 12.50       Komið verður til kongsskipið Dannebrog, og kongshjúnini fara umborð.

Kl. 18.00       Kongshjúnini eru vertir fyri móttøku umborð á kongsskipinum Dannebrog.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. juni 2025

Kongaligur stuðul til Sjónleikarhúsið

Havnar Sjónleikarfelag fær 100.000 krónur til útbygging og umvælingar

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Her fáar dagar undan vitjanina av kongshjúnunum, hevur grunnurin, sum eitur ‘Kronprins Frederiks og Kronprinsesse Marys Fond’, latið 1,6 milliónir krónur í stuðul til ymiskar verkætlanir.

Millum tey 16, sum fáa stuðul út grunninum hesaferð, er Havnar Sjónleikarfelag, ið fær 100.000 krónur til at fremja ‘tær seinastu útbyggingarnar og neyðugu umvælingarnar av Sjónleikarhúsinum undan 100 ára haldinujm’, skrivar kongehuset.dk.

Næsta ár eru hundrað ár síðan Sjónleikarhúsið, sum H.C.W. Tórgarð teknaði, varð tikið í nýtslu.

Her síggjast tey, sum fáa stuðul frá Kronprins Frederiks og Kronprinsesse Marys Fond í hesum umfari 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2025

45 íbúðir byggjast í Runavík

Leigusáttmáli um lendi í miðbýarøkinum í Runavík varð undirskrivaður í vikuni

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hósdagin skrivaðu Jóan Petur Vang og Tórbjørn Jacobsen undir leigusáttmála um lendi í miðbýarøkinum í Runavík. Fyri tað hevði fundur verið í fíggjarnevndini og eykabýráðsfundur, har ið uppskotið til sáttmála var einmælt samtykt.

Nakað er fráliðið síðan málið tók seg upp, og grót varð lagt út til endamálið sunnanvert í bátahylinum í Runavík. Fleiri partar hava verið inni í drúgvu tilgongdini, men eftir at Jóan Petur Vang einsamallur hevði fingið ræði á Spf. Bryggjan, tók málið rættiliga dik á seg, og nú undirskrivað er, bíðar felagið bert eftir endaliga byggiloyvinum, sum skal vera útskrivað áðrenn 1. juli í ár.

Torbjørn Jacobsen og Jóan Petur Vang (Mynd: Runavíkar kommuna)

Ætlanin er at byrja byggingina 1. august 2025, skrivar Runavíkar kommuna á heimasíðuni.

Talan er um tvær lonir við tilsamans 45 eigaraíbúðum. Fyrst verður farið undir Lon 1 við 18 íbúðum og eftir tað Lon 2 við 27 íbúðum. Í niðastu hæddunum verður rúm fyri handils-/vinnuvirksemi. Kjallarahæddirnar vera ávikavist 350 og 524 fermetrar.

Eftir ætlan verður fyrra lonin innilokað áðrenn ársskiftið 2025/2026, og í mars mánaði næsta ár verður farið undir seinnu lonina. Øll ætlanin væntast at vera framd endaliga við ársenda 2027.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2025

Nólsoyingar missa Teistan

Nólsoyingar missa Teistan tá ið nýggja rampan í Syðradali er klár at taka í brúk

Teistin skal røkja siglingina til Syðradals til nýggja ferjan kemur (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Kiran Jóanesarson

Meðan arbeitt verður við at gera nýggja og størri rampu í havnina á Syðradali í Kalsoynni, er núverandi rampa løst føst frá 4. juni og umleið átta vikur fram. Hesum boðar Stranferðslan frá.

Í hesum tíðarskeiðinum kann flutningur av akførum og ferðafólki verða ávirkaður onkrar dagar vegna flóð og fjøru.

Arbeiðið at gera nýggju rampuna er ætlandi liðugt hálvan august.

Meðan arbeiðið fer fram, er partur av havnalagnum sett av til arbeiðsøki.

- Nýggja rampan verður sett í, so at Teistin kann fara í reguliga sigling á farleiðini, inntil nýggja ferjan, sum í næstum verður boðin út at byggja, er liðug, sigur Niels Juel Arge, stjóri.

Einki verður sagt um hvør ferja skal røkja siglingina til Nólsoy tá ið Teistin fer at sigla til Syðradals, men helst verður tað Ternan, sum aftur fer at røkja Nólsoyarleiðina tá ið nólsoyingar missa Teistan seinni í summar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. mai 2025

Flest børn verða fødd uttan fyri hjúnalag

Tó eru foreldrini samlivandi í flestu førum, vísa nýggjastu tølini frá Familjufyrisitingini

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Av teimum í alt 586 bønunum, sum vórðu fødd í Føroyum í 2024, viðgjørdi Familjufyrisitingin 322 faðirskapsmál.

Í 316 av málunum var faðiskapurin viðurkendur og skrásettur. Eitt mál var avvíst, tvey mál vóru send víðari til annan myndugleika, og í trimum málum var faðirskapurin ikki staðfestur. Eins og í 2023 vóru umleið 54 prosent av børnunum, sum vóru fødd í 2024, fødd uttan fyri hjúnaband.

Í tíðarskeiðinum 2014 til 2024 hava millum 48 og 60 prosent av nýføðingunum í Føroyum havt ógift foreldur. Tað var bara í 2018 at tær gifry mammurnar vóru í meiriluta. Í øllum hinum førunum vóru tær flestu ógiftar.

Hetta stendur at lesa í ársfrágreiðingini fyri 2024, sum Familjufyrisitingin júst hevur almannakunngjørt. Øll frágreiðingin sæst her.

Skylda at upplýsa hvør pápin er

Av teimum 302 fráboðanunum, sum Familjufyrisitingin fekk í 2024, um at barn var føtt av ógiftari mammu, stóðu 77 prosent av foreldrunum at vera samlivandi. Eru hesi foreldur skrásett samlivandi í landsfólkayvirlitinum, og hava tey verið skrásett samlivandi í 10 mánaðir áðrenn føðing, fáa tey sjálvvirkandi felags foreldramyndugleika eftir nýggju lógini.

Vil maðurin, ið mamman hevur fráboðað sum pápa at barninum, ikki viðurkenna faðirskapin, ella sýtir hann fyri at úttala seg, verður málið beint í rættin. Familjufyrisitingin beinir eisini mál um faðirskap í rættin, um talan er um fleiri møguligar pápar, um pápin er deyður, ella um tað tykist ivingarsamt, um tann, ið er fráboðaður sum pápi, og sum vil viðurkenna faðirskapin, í roynd og veru er pápi at barninum.

Tað er ein skylda hjá mammu at upplýsa, hvør er ella kann vera pápi barnið. Hetta fyri at tryggja rættin hjá barninum at kenna sín uppruna umframt rættindini hjá barninum mótvegis pápanum og skylduna hjá pápanum mótvegis barninum.

Vil ein ógift mamma ikki upplýsa (møguliga) pápan ella møguligar pápar, beinir Familjufyrisitingin málið víðari til løgregluna, sum kann áleggja mammuni bót. Vil mamman framvegis ikki upplýsa (møguligan) pápa ella møguligar pápar, lokar Familjufyrisitingin málið, og eingin pápi verður skrásettur.

Einar nýggjar sammøður í fjør

1. januar 2022 fingu lógarbroytingar í lóg um rættarstøðu barnanna (lov om børns retsstilling) gildi. Lógarbroytingin hevði við sær, at kvinnuligi hjúnafelagi ella samlivi hjá føðandi kvinnu kann skrásetast sum sammóðir at barni teirra, um ávísar treytir eru loknar.

Verður kvinna skrásett sum sammóðir, átekur hon sær rættindi og skyldur sum foreldur.

Familjufyrisitingin viðgjørdi sjey mál um skráseting av sammóðurskapi í 2022. Flestu teirra vóru mál, sum snúðu seg um at skráseta sammóður at barni, ið ikki var nýføðingur. Samlaða talið av málum viðvíkjandi sammóðurskapi lækkaði nakað í 2023, tá ið Familjufyrisitingin viðgjørdi í alt fýra mál um sammóðurskap.

Og síðani lækkaði talið aftur í 2024, tá tvey mál um sammóðurskap vóru viðgjørd. Í einum føri var talan um váttan av sammóðurskapi, eftir at barn var føtt, meðan hitt málið var lagt til viks orsakað av vantandi viðvirkni frá umsøkjara.

Barnið hevur rætt til samveru

Búgva foreldur at einum barni ikki saman, hevur barnið rætt til samveru við tað av foreldrunum, sum barnið ikki býr hjá.

Høvuðsendamálið við at áseta samveru er, at barnið varðveitir samband við bæði foreldur. Í flestu førum avtala foreldur sínámillum, hvussu samvera verður skipað. Eru foreldur ósamd um, hvussu samvera skal skipast, kunnu tey venda sær til Familjufyrisitingina, sum veitir vegleiðing og ráðgeving og kann taka avgerð um samveru.

Í 2024 viðgjørdi Familjufyrisitingin í alt 91 mál um samveru. Í 42 av málunum samdust foreldur um eina samveruskipan.

Í 20 málum tók Familjufyrisitingin avgerð um samveru. Írestandi málini fevna um umsóknir, sum eru tiknar aftur, mál sum eru send víðari annan myndugleika, mál sum eru løgd til viks og um umsóknir, sum av ávísum orsøkum eru sýttar ella avvístar.

Yvirskipað sæst, at farnu árini eru foreldur í umleið 70-80 prosentum av samverumálunum vorðin samd um eina samveruskipan við hjálp frá Familjufyrisitingini, meðan Familjufyrisitingin tók avgerð í umleið 20-30 prosentum av málunum, stendur millum anna í ársfrágreiðingini hjá Familjufyrisitingini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2025

Borg latið upp á Glyvrum

Timburhandilin Borg læt upp í stásiligum nýggjum hølum á Glyvrum farna vikuskiftið

(Mynd: Eysturoyarportalurin)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Herfyri læt Borg aftur fyri seinastu ferð í Runavík, og leygardagin varð latið upp í nýggja stásiliga bygninginum við nýggja fjørðuvegin á Glyvrum.

Skipað varð fyri stórum upplatingartiltakið og nógv fólk møtti upp

Samanlgt er talan um seks samanbygdar hallir. Eina handils- og skrivstovuhøll, sum er 1.390 fermetrar umfamt fimm goymsluhallir. Í alt umleið 8.200 fermetrar.

Skjótt er gjørt av. Reisigildi var 27. november í fjør, og longu nú eitt hálvt ár seinni var klárt at lata upp.

Fleiri myndir síggjast á eyp.fo

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2025

Føroya Tele góðar 33 milliónir í avopi

Landskassin fær 35 milliónir í vinningsbýti

(Mynd: Føroya Tele)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Føroya Tele hevði eitt sera gott ár í 2024 bæði búskaparliga og tøkniliga. Avlopið eftir skatt var góðar 33 milliónir krónur, stór tøknilig frambrot vóru framd, og tað eydnaðist at minka CO₂-útlátið munandi. Eigarin, Føroya Landsstýri, fær 35 milliónir krónur í vinningsbýti.

Føroya Tele er væl rikið samtak og ein tøknifrøðiligur kjarni í føroyska samfelagnum, sum stendur á tryggum undirstøði. Soleiðis tók formaðurin í samtaksnevndini í Føroya Tele, Bjarni Arnason, saman um rakstrarárið 2024 á aðalfundinum hjá samtakinum fríggjadagin.

Raksturin hjá Føroya Tele styrknaði munandi í 2024 sammett við 2023. Avlopið eftir skatt var 33,1 milliónir krónur, og samanborið við 2023, tá yvirskotið var 20,2 milliónir krónur eftir skatt, er talan um ein vøkstur á sløk 64 prosent.

Tøki peningurin hækkaði úr 45,3 milliónum krónum í 2023 upp í 68,5 milliónir krónur í 2024, og raksturin er sum heild vorðin effektivari.

Eginognin hjá Føroya Tele var slakar 516 milliónir krónur pr. 31 desember 2024. Samanumtikið er talan um eitt fíggjarliga sterkt samtak, sum í ár rindar eigaranum, Føroya Landsstýri, 35 milliónir krónur í vinningsbýti.

Allir nevndarlimirnir halda fram eftir aðalfundin. Samtaksnevndin er mannað við fýra limum, sum Føroya Landsstýri velur, og trimum starvsfólkavaldum limum.

Í nevndini eru Bjarni Arnason, formaður, Johnni M. Poulsen, næstformaður, Lena L. Mohr og Annbritt Tummasdóttir Nielsen, sum eru tilnevnd av landsstýrinum. Ólavur Simonsen, Levi T. Nybo og Janus Djurhuus eru starvsfólkvald umboð.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. juni 2025

Eitt av bestu árunum hjá Kanjon

Spf. Kanjon hevði avlop í 2024 upp á 9,7 milliónir krónur

Kanjon stendur millum annað fyri byggingini av nýggja hotellinum í Klaksvík, KG, um skal standa liðugt á vári 2026 (Mynd: Oliver Joensen / Norðlýsið)

SkrivaÐ:

Birgir Nielsen, Nira

Talan er um eitt av bestu árunum hjá Kanjon, sum hevur haft stórt byggivirksemi runt í Føroyum í 2024.

Kanjon er størsta byggifyritøka í Norðoyggjum, og eisini ein av størstu byggifyritøkunum í Føroyum.

Byggivirkið Kanjon var sett á stovn í 1967 av Jóhannes og Kjartan Hansen.  Kjartan Hansen yngri, sonur ein av uppruna eigarunum, keypti fyritøkuna Kanjon í 2006, og hevur átt og rikið hana síðani.

Kanjon heldur til á Skarðhamri í Klaksvík, men arbeiðið hjá byggifyritøkuni fevnir um allar Føroyar. 

Raksturin í 2024
Samlaða sølan hjá Kanjon er ikki upplýst, men bruttovinningurin hjá Kanjon vaks úr 58,3 milliónum krónum í 2023 til 71,9 milliónir í 2024. Vøksturin í bruttovinninginum var heili 13,6 milliónir krónur ella 23 prosent.  

Starvsfólkakostnaðurin í 2024 var 54,8 milliónir krónur, sum er 8,4 milliónir krónur ella 18,1 prosent hægri enn í 20203  Starvsfólkatalið var í 2024 samanlagt 95 ársverk.

Rakstrarúrslitið áðrenn avskrivingar, eisini nevnt ebitda, var 17,1 milliónir krónur í 2024, móti 11,9 milliónum í 2023. Vøksturin var tí 5,2 milliónir krónur ella 44 prosent.

Árið 2024 gav eitt ársúrslit á 9,4 milliónir krónur eftir skatt, sammett við 6,3 milliónir í 2023. Talan er um næstbesta úrslit hjá Kanjon nakrantíð.

Aðalfundurin hevur samtykt at luta 1,5 milliónir krónur av ársúrslitinum út sum vinningsbýti til eigararnar.

Spf. Kanjon er síðstu árini vaksið til at verða ein rímuliga stór byggifyritøka í Føroyum, og er í dag triðstørsta byggifyritøka í Føroyum, tá hugt verður eftir bruttovinningi, starvsfólkakostnaði osv. Um mált verður eftir eginpeninginum og fíggjarligu styrkini í 2024, so er Kanjon næststørst.

Fíggjarstøðan 2024
Samlaða fíggjarstøðan hjá Kanjon í 2024 var 120,4 milliónir krónur í mun til 81,5 milliónir í 2023, sum er ein vøkstur á 48 prosent.

Serliga er tað ogn í umferð sum er økt heilar 38,8 milliónir ella 78 prosent.

Gjaldførið hjá felagnum var gott í 2024, har ið tøki peningurin var 18 milliónir krónur og lyklatalið gjaldførislutfall var 176 prosent, sum verður mett at vera gott.

Eginognin hjá Spf. Kanjon var við árslok 2024 í alt 53,2 milliónir sammett við 44,4 milliónir krónur í 2023. Trygdarlutfallið, sum er eginpeningur í mun til samlaðu ognir var 44,6 prosent í 2024 sammett við 37 prosent í 2023. Tískil er fíggjarliga styrkin økt munandi hjá felagnum í 2024.

Langfreistaða skuldin hjá felagnum var 9,4 milliónir krónur í 2024 sammett við 8,6 milliónir í 2023.

Stuttfreistaðaða skuldin hinvegin er økt við 27,4 milliónum krónum til í alt 50,2 milliónir í 2024.

Samanumtikið má tí staðfestast, at Spf. Kanjon hevur haft eitt gott rakstrarúrslit í 2024, lønsemið hevur verið nøktandi og felagið er væl fyri fíggjarliga við einum nøktandi trygdarevni og góðum gjaldføri.

Kjartan Hansen (Mynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

Høvuðspartaeigari í Spf. Kanjon er Kjartan Hansen í Klaksvík, sum eisini er stjóri í felagnum.

Greiningin er gjørd av Birgiri Nielsen og ráðgevarafyritøkuni Nira Sp/f

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2025

Fara at gera uppskot um revsiváttan eftir summarfrítíðina

Útlendingastovan mælir til, at tað verða arbeiðsgevarar, sum skulu krevja revsiváttanir frá sínum útlendsku arbeiðstakarum, sigur landsstýrismaðurin við lógarmálum

Bjarni Kárason Petersen, landsstýrismaður (Savnsmynd: Løgmálaráðið)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Eftir summarfrítíðina verður eftir ætlan farið í gongd við at gera eitt uppskot við krøvum til arbeiðsgevarar, sum seta útlendingar í starv, um, at arbeiðsgevarar m.a. skulu krevja reviváttan.

Tað sigur Bjarni Kárason Petersen, landsstýrismaður við lógarmálum í svari til fyrispurning frá Beini Johannesen úr Fólkaflokkinum.

Arbeiðið við at gera nýggja útlendingalóg fyri Føroyar er í gongd og verður væntandi liðugt komandi summar, sigur landsstýrismaðurin.

Hann sigur, at møguleikin fyri at seta treytir um revsiváttan m.a. er umrøddur við Útlendingastovuna, sum mælir til, at tað verða arbeiðsgevarar, sum skulu krevja revsiváttanir frá sínum útlendsku arbeiðstakarum.

– Um Útlendingastovan skal krevja revsiváttanir sum partur av málsviðgerðini at lata arbeiðs-og uppihaldsloyvir, fer tað at seinka málsviðgerðini hjá Útlendingastovuni alt ov nógv, tí revsiváttanirnar skulu tá váttast hjá viðkomandi útlendsku myndugleikum, sigur Bjarni Kárason Petersen.

Útlendingamál er felags málsøki, og tí hevur Løgmálaráðið eisini umrøtt spurningin við Udlændinge-og Integrationsministeriet, sum hevur boðað frá, at tað ikki verður mett at vera í stríð við ásetingarnar í føroysku útlendingalógini, at tað verður ásett í løgtingslóg, at arbeiðsgevarar skulu krevja revsiváttan frá útlendskum arbeiðstakarum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2025

– Nógv fleiri áttu at fingið stuðul til gransking

Tað vóru nógvar góðar umsóknir, ið fingu noktandi svar, sigur Bogi Bech Jensen, formaður í faknevndini, ið ger av, hvør skal fáa stuðul frá Granskingarráðnum

(Mynd: Granskingarráðið)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Umsóknirnar um stuðul til gransking vóru fleiri enn nakrantíð í ár, og fleiri enn fimti hvør umsøkjari fekk noktandi svar.

Talið á umsóknum um stuðul til gransking í ár var 50. Søkt var um tilsamans 54,3 milliónir krónur. Men bert níggju verkætlanir fingu stuðul á tilsamans 9,2 milliónir krónur frá Granskingarráðnum.

Løgtingið hevur játtað níggju milliónir krónur til stuðul í ár - tað sama sum í fjør. Við avlopi frá lidnum og steðgaðum verkætlanum, varð samlaða játtanin fyri 2025 9,2 milliónir krónur.

Les eisini: Níggju verkætlanir hava fingið játtað samanlagt yvir níggju milliónir

Bogi Bech Jensen, formaður í faknevndini, ið ger av, hvør skal fáa stuðul til gransking, harmast um, at tað ikki bar til at játta fleiri umsóknir.

- Tað vóru nógvar góðar umsóknir, ið fingu noktandi svar. Játtanin á fíggjarlógini er alt ov lítil í mun til talið og góðskuna á umsóknum. Vit kundu lættliga og við góðari samvitsku játta tríggjar ferðir so nógv, sigur hann sambært heimasíðuni hjá Granskingarráðnum.

- Um vit høvdu meira pengar, kundu vit sett eina rúgvu av hágóðsku gransking í gongd, sum vit nú ikki fáa.

Sambært Granskingarráðnum fingu 18 prosent av teimum, sum søktu um stuðul til gransking í ár, játtandi svar. Í fjør fingu 29 prosent stuðul, og árið fyri fingu 36 prosent av umsøkjarunum stuðul.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 01. juni 2025

Betri banki lækkar renturnar

Hósdagin varð boðað frá, at evropeiski miðbankin og danski tjóðbankin lækkaðu innlánsrentuna við 0,25 prosentstigum, og tað sama ger Betri Banki

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Hósdagin lækkaði evropeiski miðbankin innlánsrentuna við 0,25 prosentstigum. Tað sama gjørdi danski tjóðbankin, og fríggjadagin boðaði Betri Banki frá, at hann fylgir danska tjóðbankanum og lækkar renturnar.

Fyri privat- og vinnukundar hjá Betri Banka lækka út- og innlánsrenturnar við upp til 0,25 prosentstigum.

Broytingarnar koma í gildi 1. juli, skrivar bankin í tíðindaskrivi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. juni 2025

Samlaðu inntøkurnar væl hægri enn væntað

Á býráðsfundi 28. mai varð ársroknskapurin hjá Fuglafjarðar kommunu fyri 2024 góðkendur

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Á almennum býráðsfundi 28. mai varð ársroknskapurin hjá Fuglafjaraðar kommunu fyri 2024 góðkendur.

Staðfest varð, at samlaðu inntøkurnar fyri 2024 vóru væl hægri enn roknað varð við í fíggjarætlanini. Samlaða nettoskattainntøkan hjá kommununi í 2024, var 117,7 milliónir krónur, sum er 1,3 milliónir hægri enn í 2023. Í fíggjarætlanini fyri 2024 varð roknað við eini nettoskattainntøku á 107,3 milliónir krónur. Sostatt blivu samlaðu inntøkurnar í 2024 10,4 milliónir betri enn mett. Hækkingin stavar eina mest frá A-, B- og partafelagsskatti.

Samlaðu rakstrarútreiðslurnar í 2024 vóru 89,9 milliónir krónur. Í fíggjarætlanini fyri 2024 varð roknað við einari samlaðari rakstrarútreiðslu á 86,1 milliónir. Sostatt blivu rakstrarútreiðslurnar í 2024 3,8 milliónir hægri enn mett í fíggjarætlanini. Henda hækking kom eina mest av at Fuglafjarðar havn gav 2,1 milliónir minni nettoinntøku enn mett, metingin var 10,9 milliónir krónur.

Gjaldførisúrslitið (RLÚ) gjørdist 4 milliónir krónur, mótvegis 15,8 milliónum í 2023. Í fíggjarætlanini varð roknað við einum halli á 7,7 milliónir krónur. Gjaldførisúrslitið gjørdist sostatt 11,4 milliónir betri enn mett í fíggjarætlanini.

Havandi í huga stóru íløgurnar, ið eru framdar, eins og sera stóra tørvin, ið er fyri framman, er eisini neyðugt við framhaldandi góðum úrslitum. Kommunan hevur bundið seg til stórar íløgur komandi árini, eins og avbjóðingar eru sjónligar innan serliga økini § 2, Almanna & heilsumál og § 3 Børn & Ung, hesi bæði økini fara við 48 prosentum av allari fíggjarætlanini ímóti 46 prosentum í 2023

Í 2024 kostaði eldraøki 2,7 milliónir krónur meira enn kommunan fekk endurrindað frá landinum. Í 2023 kostaði tað 2,8 milliónir meira.

Úrslitið eftir rakstur var eitt avlop uppá 27,8 milliónir krónur.

Samlaðu nettoíløgurnar í 2024 vóru 18,4 milliónir krónur. Í fíggjarætlanini varð roknað við einari nettoíløgu á 33,6 milliónir krónur. Íløgurnar í 2024 vóru sostatt 9,9 milliónir minni enn játtað. Hettar grundað á, at nakrar verkætlanir fóru yvir um ár.

Úrslitið eftir rakstur og íløgur (RLÚ) var 4 milliónir krónur.

Árini 2022, 2023 og 2024 hava givið 33,8 milliónir krónur í avlopi. Hesi árini er kommunuskuldina farin úr 89,9 milliónum við árslok 2021 niður í 56,1 milliónir krónur við árslok 2024, sum gevur eina nettoskuld við ársenda 2024 uppá 52 prosent av eini skattaálíkning.

Tá nettoskuldin var hægst var við ársenda í 2021, tá hon var 120 prosent av eini skattalíkning.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2025

Metár hjá Runavíkar Havn

Missurin frá stongslinum fyri russiskum skipum verður uppvigaður av øktum áhuga frá ferðafólkaskipum, skrivar Runavíkar kommuna

(Mynd: Runavíkar kommuna)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Árið 2024 hilnaðist væl hjá Runavíkar Havn. Meðan 2023 var merkt av havnastongslinum fyri russiskum skipum, hava nógvu vitjanirnar av ferðafólkaskipum í 2024 vigað upp móti missinum frá havnastongslinum, so árið 2024 gjørdist higartil besta árið í bruttoinntøku hjá Runavíkar Havn, skrivar kommunan á heimasíðuni.

2024 var metár í bruttoinntøkum – góðar 22 milliónir - meðan vinningurin var slakar 9 milliónir krónur.

Ferðafólkaskipini eru aftur farin at vitja Runavíkar Havn eftir at koronafarsóttin støðgaði øllum hesum virksemi. Luttøka á Seatrade Cruise Global ráðstevnuni í Miami hevur havt við sær, at skipini eru farin at vísa størri áhuga aftur.

Frameftir eru útlit fyri vøkstri, nú nýggj orkubryggja og nýtt havnalag verða gjørd í Søldarfirði, og Mest er farin undir at gera eina nýggja turrdokk á Skála. Hinvegin væntast inntøkan frá russiska flotanum at verða víkjandi, táið havnastongsulin helst fer at standa við so leingi álopini á Ukraina halda fram.

Eitt nýbrot var tað, at fáa smærru ferðafólkaskipini at vitja bygdirnar norðanfyri. Í Elduvík og í Funningi hevur hetta eydnast sera væl, og frameftir er eisini ætlanin at Oyndarfjørður gerst partur av hesi verkætlan.

Støðin – lendingin – í Funningi hevur fingið stórar ábøtur, sum ger tað høgligari at fáa tey vitjandi niðan í bygdina, skrivar Runavíkar kommuna. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. juni 2025

Heimamissiónin: Munandi betri úrslit í 2024

Í 2024 endaði roknskapurin við einum avlopi knappar 80.000 krónur samanborið við eitt undirskot á góðar 320.000 krónur í 2023

17. mai var ársmøti hjá Kirkjuligu Heimamissiónini í Leguhúsinum í Nesvík (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Á ársmøtinum hjá Kirkjuligu Heimamissiónini 17. mai varð ársroknskapurin fyri 2024 lagdur fram, og hann vísti eitt betri úrslit enn árið fyri, skrivar Trúboðin.

Í 2024 endaði roknskapurin við einum avlopi á 79.155 krónur samanborið við eitt undirskot á góðar 320.000 krónur í 2023.

Stóra undirskotið í 2023 komst serliga av avskrivingum til Háskúlan í Nesvík, sum tó ikki fekk nóg góða undirtøku til at koma í gongd. 

Inntøkurnar í 2024 vóru 7,3 milliónir krónur, sum er ein vøkstur á 10 prosent samanborið við 6,6 milliónir í 2023. Orsøkin til hetta er ein vøkstur í gávum frá einstaklingum, gávum frá missións- og meinigheitshúsum, innsavningum og gávum frá jarðarferðum.

Samanlagt komu 3,8 milliónir krónur inn í gávum, og innsavningum til rakstur av missiónsarbeiðinum. Harumframt komu 1,3 milliónir krónur í oyramerktum gávum til útbyggingina av leguhúsinum.

Útreiðslurnar vuksu úr 6,7 milliónum krónum upp í 7,1 milliónir – ein vøkstur á sjey prosent, sum fyri tað mesta kemur av hægri lønarútreiðslum, skrivar Trúboðin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2025

Formligt samstarv millum føroyska og grønlendska universitetið

Hósdagin varð avtala undirskrivað millum Fróðskaparsetur Føroya og Ilisimatusarfik í Grønlandi, sum skal rudda slóð fyri samstarvi um undirvísing, gransking og fyrisiting á universitetunum báðum

Gitte Adler Reimer, rektari á Ilisimatusarfik, og Martin Tvede Zachariasen, rektari á Fróðskaparsetri Føroya (Mynd: Fróðskaparsetur Føroya)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

- Hendan avtalan skal ikki í nakra skuffu, men fremjast í verki.

Gitte Adler Reimer, rektari á universitetinum í Grønlandi, smíltist, meðan hon segði nakað soleiðis, tá hon og setursrektarin hósdagin skrivaðu undir nýggja samstarvsavtalu millum universitetini bæði.

Avtalan, sum í fyrsta umfari gongur yvir fimm ár, skal styrkja um bondini millum Føroyar og Grønland við tí fyri eyga at menna vitan og útbúgving í útnorðri.

Ein hornasteinur í avtaluni er flytføri hjá akademiskum starvsfólki millum setrini bæði fyri at menna vitanarumhvørvið tvørfakliga. Talan kann vera um undirvísing hvør hjá øðrum í styttri tíðarskeið, gestafyrilestrar ella størri granskingarsamstørv.

Universitetini ætla eisini at samstarva á fyrisitingarliga og tekniska økinum og læra hvør av øðrum m.a. um at menna útbúgvingar av felags áhuga, at styrkja um lestrarfyrisitingarnar, tryggja góðskuna í útbúgvingunum og samstarva um ph.d.-skúla.

Í november í fjør vóru starvsfólk á Fróðskaparsetri Føroya á vitjan á universitetinum í Grønlandi. Tað var í sambandi við, at Setrið hevði fingið fígging frá Norðurlendska Ráðharraráðnum til eina verkætlan um "fyrisitingarnetverk millum smá universitet í Arktis".

Á arbeiðsskránni vóru verkstovur, fundir og kunning, sum høvdu til endamáls at eyðmerkja viðurskifti, sum áttu at verið fevnd av komandi samstarvi. Síðani ferðina hava partarnir samskift um innihaldið í samstarvsavtaluni, sum eisini skal styrkja báðar partar til at kunna søkja um fígging til gransking í Arktis, har áhugamálini eru felags.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. juni 2025

Hátíðarløta fyri nýggja universitetssjúkrahúsinum

1. juni kom lógin í gildi, sum skipar samstarvið millum sjúkrahúsverkið og fróðskaparsetrið, so Landssjúkrahúsið nú virkar sum universitetssjúkrahús

Frá vinstru Steinar Eirikstoft, sjúkrahússtjóri, Súsanna Bertholdsen, landsstýriskvinna, og Martin Tvede Zachariassen, rektari á Fróðskaparsetrinum (Mynd: hmr.fo)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mikudagin varð hátíðarhildið, at farið er undir at skipa sjúkrahúsverkið sum universitetssjúkrahús. Hátíðarløtan varð hildin í skálanum í H-bygninginum á Landssjúkrahúsinum.

Súsanna Bertholdsen, landsstýriskvinna við heilsumálum, bar fram røðu. Hon legði dent á týdningin av, at Føroyar nú fáa eitt universitetssjúkrahús, og vísti á, at hetta fer at lyfta heilsuverkið eitt stig upp.

- Eitt universitetssjúkrahús er eitt samspæl millum røkt og vitan, millum lærdóm og praktikk – og millum framtíðar vónir og veruligar karmar fyri betri heilsu,  segði landsstýriskvinnan millum annað í røðuni.

Við lógarbroytingini, sum kom í gildi 1. juni í ár, og við skipaða samstarvinum millum Sjúkrahúsverkið og Fróðskaparsetur Føroya, eru karmarnir settir til at menna bæði sjúklingaviðgerð, gransking og útbúgving í Føroyum.

Landsstýriskvinnan greiddi frá, at politiska visjónin er, at sjúkrahúsverkið í 2030 skal brúka minst 2 prosent av rakstrarjáttanini til gransking og undirvísing, og arbeiðið er longu byrjað við játtanum á fíggjarlógini.

Tá sjúkrahúsverkið verður skipað sum universitetssjúkrahús, hava heilsustarvsfólk møguleika fyri bæði at starvast og at granska á sjúkrahúsinum. Tað fer væntandi at økja áhugan hjá fleiri læknum, sjúkrarøktarfrøðingum og øðrum heilsustarvsfólki at starvast innan føroyska sjúkrahúsverkið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2025

Evropisk ráðstevna: Leita eftir føroyskari vitan

Í sambandi við ráðstevnuna City DNA, sum verður í Havn í heyst, er eitt sokallað “call for speakers”, har fólk kunnu bjóða seg fram at hava eina framløgu ella verkstovu á ráðstevnuni

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Fyri fyrstu ferð nakrantíð kemur týdningarmikla evropiska ferðavinnuráðstevnan, City DNA, hjá City Destinations Alliance til Føroya. Ráðstevnan verður í Havn frá 30. september til 2. oktober, og tað er Visit Tórshavn, sum verður vertur og skal skipa fyri ráðstevnuni.

Heili 240 umboð fyri størstu býirnar í Evropa vóru til staðar á ráðstevnu í Budapest, tá Tordis K. á Rógvi Biskopstø, stjóri í Visit Tórshavn, avdúkaði Tórshavn sum komandi vertsbý.

– Áhugin er stórur at koma til Føroyar á ráðstevnuna, og vænta vit eini 180-200 luttakarar, sigur Tordis.

Evnið avdúkað
Í farnu viku var evnið á City DNA-ráðstevnuni avdúkað á stóru IMEX-ferðavinnuráðstevnuni í Frankfurt. Umboð fyri Visit Faroe Islands Meetings, GreenGate Incoming og Atlantic Airways, saman við City DNA, vóru á staðnum og varpaðu ljós á ráðstevnuna, sum skal vera í Havn í heyst. Evnið í ár verður:

Endurnýggjað sjónarmið fyri býir: Nýskipan, endurskapan av javnvági og kveikjan av ferðavinnuni.

– Sagt varð, at nú ráðstevnan skal vera í Havn - eitt ‘ferðamál á kantinum’, sum tey málbóru seg - so leggur tað upp til djarva nýhugsan, og siga tey, at tað er her í Havn at framtíðin hjá ferðavinnubúskapinum byrjar, greiðir Tordis frá.

– Og tí vil man á hesi ráðstevnuni arbeiða við at nýskipa endamálið við ferðavinnuni fyri býir í øllum støddum, at endurskapa javnvág millum vitjandi, íbúgvar og náttúruna, og at kveikja undir úrslit gjøgnum trivnað, rættvísi og virðisskapan.

Tað eru stór, men áhugaverd og viðkomandi evni, og verður tað spennandi at síggja, hvat stendst burturúr, leggur Tordis afturat.

Føroyingar kunnu bjóða seg fram
Í sambandi við ráðstevnuna, er eitt sokallað “call for speakers”, har m.a. fakfólk innan ferðavinnumenning og marknaðarføring, granskarar, býarplanleggjarar, tøkni- og AI serfrøðingar, fólk innan kreativar vinnur, konsulentar og fólk við einari áhugaverdari forteljing, ið hóskar til evnið, kunnu bjóða seg fram at hava eina framløgu ella verkstovu á ráðstevnuni.

– Hetta kunnu bæði vera roynd og minni roynd fólk, og hetta er eitt upplagt høvi hjá føroyingum at vísa, hvat vit duga, og hvussu onnur kunnu fáa íblástur frá tí føroysku tilgongdini til hesi evni, sigur Tordis og eggjar øllum, at bjóða seg fram.

– Tað eru nevnliga bara tey, sum bjóða seg fram, sum kunnu vera partur av ráðstevnuni, so vit vóna, at fleiri liggja framvið.

Freistin at bjóða seg fram er farin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 31. mai 2025

Anna-Elisabeth Holm í uppskoti til BAAL Book Prize

Adjunktur á Føroyamálsdeildini á Setrinum, er ein av fýra høvundum at fáa ársins BAAL Book Prize fyri útgávu sína í bókarøðini Routledge Critical Studies in Multilingualism

Anna-Elisabeth Holm

SkrivaÐ:

Innsent

Tá Anna-Elisabeth Holm stóð sína ph.d.-verju á Heriot-Watt University í ringastu koronutíð í 2021, hevði metingarnevndin á máli, at í granskingartilfari hennara var av sonnum gott tilfar til bókaútgávu.

Ph.d.-ritgerð hennara eitur “New Times in the Faroe Islands, New Speakers of Faroese and Sociolinguistics of Labour Market Inclusion: Challenges and Opportunities”, og Anna-Elisabeth Holm lá ikki á boðunum eftir væleydnaðu verjuna.

Alt fyri eitt fór hon aftur til arbeiðis, og úrslitið bleiv bókaverkið, sum nú hevur vakt ans altjóða og er í uppskot at fáa bókaheiðurslønina BAAL, sum er stytting fyri British Association for Applied Linguistics.

BAAL Book Prize verður á hvørjum ári latin "framúrskarandi bók á nýtslumálvísindaliga økinum", og bókin hjá Annu-Elisabeth “Migration, Adult Language Learning and Multilingualism: Critical Sociolinguistics Research with New Speakers of Faroese” er nú ein av tilsamans fýra bókum, sum kunnnu vinna heiðurslønina til heystar.

Hinar tríggjar bøkurnar, sum eru í uppskoti at fáa BAAL, eru:

• Listening Without Borders: Creating Spaces for Encountering Difference, Magdalena Kubanyiova og Parinita Shetty
• Monolingual Policies in Multilingual Schools, Jürgen Jaspers
• The Bloomsbury Handbook of Linguistic Landscapes, Robert Blackwood, Stefania Tufi and Will Amos

Annars hevur Anna-Elisabeth Holm júst fingið eina millión krónur í granskingarstuðli frá Granskingarráðnum, sum umsitir fæið í Frítíðargrunninum. Verkætlanin, sum nú kann fremjast í verki, eitur “Mál, inklusjón og arbeiðsmarknaður”. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2025

Fríða Jóinsdóttir Joensen sett sum hotelleiðari hjá 62 Norð

Hon skal standa á odda fyri dagliga rakstrinum og menningini av gistingarhúsinum í hjartanum í Havnini

Eiðiskvinnan hevur drúgvar royndum innan tænastu, samskipan og kundarøkt (Mynd: 62N)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Vit eru fegin um at boða frá, at Fríða Jóinsdóttir Joensen er sett sum hotellleiðari á 62°N Hotel

Soleiðis skrivar ferðaskrivstovan í skrivi á Facebook-síðu sínari.

Eiðiskvinnan hevur drúgvar royndum innan tænastu, samskipan og kundarøkt. Fríða hevur millum annað verið mentanar- og ferðavinnumennari í Vestmanna kommunu, verið bygdarráðslimir á Eiði og ein av fyriskiparunum av Heystfegnaðinum. 

- Hennara dygdir, arbeiðslag og áræði passa sera væl til okkara virðir, og vit eru spent uppá at síggja, hvussu hon fer at leiða 62 °N Hotel víðari við nýggjum íblástri, orku og fokus á bæði gestir og starvsfólk. Við Fríðu á odda fara vit at leggja dent á at styrkja upplivingina hjá gestunum, menna hotellið, sum eisini er ein umráðandi partur av ferðavinnuni, og skapa eitt gott og mennandi arbeiðsumhvørvi fyri øll í toyminum.

Gistingarhúsið liggur mitt í hjartanum í Havnini. Fríða Joensen skal standa á odda fyri dagliga rakstrinum og menningini,

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. juni 2025

Nýggj skeltir í kirkjugarðinum á Svínaryggi

Ljós verður varpað á fólk, sum liggja grivin í gamla kirkjugarðinum á Svínaryggi í Havn

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tórshavnar kommun og Visit Tórshavn hava gjørt eina verkætlan, har ljós er varpað á fólk, ið liggja grivin í kirkjugarðinum á Svínaryggi.

Hesi fólkini hava, á hvør sín hátt, havt eina ávirkan á okkara mentanararv og søgu. Í alt eru 12 fólk umrødd, har frágreiðing er skrivað um seks kvinnur og seks menn.

Í fyrstu atløgu eru fýra skeltir sett upp eins og eitt yvirlitsskelti yvir kirkjugarðin, hvørji fólkini eru og hvar tey liggja grivin. Til ber at lesa tekstirnar við at fara til gravstaðið hjá viðkomandi og skanna eina QR kotu.

Í kirkjugarðinum ber til at lesa um:

Ebbu Müller
Martin Christian Restorff
Rasmus Jørgen Winther
Sigrid Niclasen

Tey seinastu átta skeltini koma upp í næstum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2025

Slættanesstevna verður í dag

Slættanesfelagið fyri stevnu á Slættanesi í dag

(Savnsmynd: Jóanis Albert Nielsen/jn.fo)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Nú er møguleikin at vitja avtoftaðu bygdina Slættanes í Vágum. Í dag skipar Slættanesfelagið fyri stevnu á Slættanesi.

Sjóferðir sigla av Vestmanna kl. 13:30 og kl. 14. Stevnan byrjar kl. 15.

Á stevnuni verða røður, felagssangur og tónleikur á skránni. Eisini verður ein gongutúrur gjørdur.

Ása Wenningstedt, sum er uppvaksin á Slættanesi, fer at greiða frá barnaárunum á Slættanesi.

Jóhan Jacob Jakobsen fer at greiða frá um ymist, sum pápi hansara hevur fortalt honum um Slættanes og um vitan á Slættanesi

Bryndis í Dali, leiðari fyri Visit Vágar, fer at fortelja um “Closed for maintenance” tiltakið, har Slættanes var eitt av teimum útvaldu økjunum í 2024.

Ólavur Højgaard úr Vestmonnum og Holger Jacobsen fara at framføra nakrar sangir.

Eftir tað verður vitjað í skúlanum, og gingið verður runt í bygdini og út á vitan.

Báturin fer av aftur Slættanesi kl. 18.30 og kl 19. Til ber at keypa atgongurmerki til bæði bát og stevnu á atgongumerki.fo

Sunnudagin verður gudstænasta í skúlanum kl. 11 við Marjuni Kálvalíð, presti, fyri tey, ið eftir eru á Slættanesi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2025

Nýggj bjór frá OY

Á pápadegnum gav OY Batch 300 út.

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tað er siður í bryggjarínum OY at gera eina serframleiðslu hvørt hundranda batch. Nú er OY komið til batch nummar 300 og hava havt í huga teir 300 spartanarnar.

Talan er um eina 3x reyð IPL við TDH (Triple Dry Hopped).

Ølin er bryggjað við fýra humlum: krush, chinook, centennial og polaris. Og við IBU 300 er hetta ein beisk øl, sum passar væl til heitið á ølini. Kcal er 333.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2025

Bigband við stjørnusolistum á jazzfestivali í Havn

Endurstovnaði Tórshavnar Jazz-, fólka- og bluesfestivalur verður hildin í døgunum 4. og 5. juli

Tórshavnar Bigband (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Skráin til endurstovnaða Tórshavnar jazz, fólka- og blues festival er nú mestsum liðug, og fólk kunnu gleða seg til eitt fangandi, spennandi og undirhaldandi vikuskifti.

Festivalurin verður hildin í Havn 4. og 5. juli, og millum tey framførandi teljast GØ, gówa, Play Boys við James Olsen á odda, Guðrun Sólja Jacobsen og gospelkórið Brak.

Høvuðsnavnið á festivalinum verður 50 ára gamla Tórshavnar Big Band – flaggskipið innan jazz í Føroyum – sum fer at spæla konsertina ”Minnist tú enn” saman við stjørnusolistunum Kristinu Bærendsen, Carlsen systrunum og øðrum.

Tónleikalegendan Brandur Øssursson tók upprunaliga stig til Tórshavnar jazz, fólka- og blues festival í 1984, og hann helt fram í 20 ár. Festivalurin setti ein heilt serligan dám á býarlívið í Havn um summarið og var savningarstaður hjá tónleikalívinum, havnafólki og vitjandi. Tórshavnar Big Band var fast húsorkestur, og saxofonspælandi jazz-hvalurin, sum var búmerkið tá, var eyðkennið fyri ein altjóða jazzfestival í norðuratlandshavi.

Skráin til hendan fyrsta festivalin verður ein blandingur av jazzi, fólkatónleiki og blues. Stórur dentur er lagdur á listaligu góðskuna, og skráin umboðar tað besta, sum Føroyar hava at bjóða.

- Tórshavnar jazz, fólka- blues festivalur verður endurstovnaður á ein haldgóðan hátt. Vit arbeiða fyri at betra um umstøðurnar hjá tónleikagreinunum og tryggja, at føroyska tónleikalívið er burðardygt. fjølbroytt, viðkomandi og í støðugari, skjótari menning, siga stigtakararnir, Sunnuva Bæk og Hans Petur í Brekkunum. Saman hava tey bæði fleiri áratíggu av royndum við tónleikafyriskipan.

Byrjað verður í smáum, og fyrsta árið fara bert føroysk nøvn at framføra á festivalinum – tó við eitt sindur av útlendskum stjørnudusti. Um áhoyrarar taka væl ímóti festivalinum verður virksemið økt.

Konsertir og jamsession verða í Reinsarínum, í Havnar kirkju, í Perluni, í Blábar og í Norðurlandahúsinum. Øll skráin sæst á facebook síðuni hjá Tórshavnar jazz, fólka og blues festivali. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. juni 2025

Tobias Rahim til Føroya í heyst

Tónlistaliga fyribrigdið Tobias Rahim fer á sína fyrstu norðurlendsku konsertferð, og leiðin gongur m.a. til Føroya at framføra við Tjarnir 25. oktober. Við sær hevur hann meira enn eina hálva milliard stroymingar, fýra útseldar stadionkonsertir, og so er hann frekur sum frensurin á pallinum

Tobias Rahim framførdi á Voxbotn 2022 (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í 2022 framførdi hann á Voxbotn, og í heyst kemur hann aftur til Føroya. Hesa ferð fer hann at hava konsert við Tjarnir sum partur av norðurlendskari konsertferð, boðar Eventz Føroyar frá í tíðindaskrivi.

– Tobias Rahim er eitt mentanarligt orkuverk. Hann hevur bergtikið fjøldirnar við djørvum framførslum, har hann er húðleyst erligur, yvirlegin og sárbærur — alt í einum. Methittið “Stor Mand” hevur sett sín tunga dám á bæði lurtarar og stroymingstænastur, eins og hittið “Mucki Bar”. Tobias heldur fram við at endurdefinera, hvat eitt popplistafólk kann vera — bæði tekstliga, tónlistaliga og sjónliga.

– Nú setir hann kósina norðureftir, so nýggjar áhoyrarafjøldir sleppa at uppliva ráu orkuna, sum hevur gjørt Tobias til fólkaogn í Danmark. Leiðin gongur um Svøríki, Noreg, Grønland, Føroyar og endar heima aftur í Danmark.

– Fyri stuttum gjørdi Tobias eina endurinnspæling av lagnum “Stor Mand” saman við svenska tónleikaranum Victor Leksel (sum hevur yvir 10 milliónir stroymingar), og hann hevur eisini givið út lagið “Tæt På” saman við norsku Delara. Hetta lagið er nú av álvara farið at gera um seg á stroymingstænastunum.

– Í 2022 framførdi Tobias Rahim á Voxbotn. Tá bjóðaði hann Marius DC á pall við sær, og saman høvdu teir eitt brak av einari framførslu. Tobias er so hugtikin av Føroyum, at hann seinni í ár gevur út lagið “Tórshavn Rave”, og sjónbandalagið er eisini upptikið í Føroyum.

Eftir konsertina við Tobias Rahim fer rappbólkurin Swangah á pallin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2025

Swangah á jóansøku

Jóansøkan er í hondum, hon verður 100 ár í ár, og tað skal feirast

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Eitt av allar best umtóktu navnunum á føroyska tónleikapallinum seinastu mongu árini, eru orðsnillingarnir í SWANGAH.

Á odda fyri bólkinum standa Steen Rói Lorenzen og Ragnar Davidsen, ið saman við Eyðun M. Thomsen og Kára Damsbo stovnaðu bólkin Swangah Dangah. Navnið kemur frá grannalagnum har ungu menninir búðu í í Havn, uppi í Svanga.

Fyrsta fløgan, Belials Synir, kom út í november 2011 og beinanvegin varð greitt, at vit her høvdu við nakrar mans at gera, ið dugdu óvanliga væl við tí føroyska málinum og væl rungandi beats afturvið. Ongantíð áður og heldur ikki síðan, hevur føroyskt rapp ljóðað betri!

Frá at hava verið eitt undirgrundarfenomen í høvuðsstaðnum, eru Swangah í dag vorðnir fólkaogn og veruliga gjøgnumbrotið kom nógv við slagaranum ”Frá bygd til bý”, ið kom út í 2013.

Swangah fer á pallin í Miðbýnum á Tvøroyri leygarkvøldið 21. juni klokkan 21.30.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. juni 2025

Kristel Lisberg á OY Voxbotn

Tað verður ein stór rødd, ið tekur pallin, tá Kristel fer at framføra síni kendu og elskaðu løg á ársins konsertdegi

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Songkvinnan Kristel Lisberg hevur váttað, at hon fer at framføra á ársins Voxbotn tiltaki. Hon telist uttan iva millum okkara sterkastu songkvinnur, og hennara fangandi framførslur bera ein altjóða dám.

Síðani hon gjørdist kend í Føroyum í nullunum, hevur hon givið út fleiri stór og vælumtókt løg.

Í 2016 fekk hon boð frá DR um at framføra balladuna “Who Needs a Heart”, sum var við í kappingini um at umboða Danmark í Eurovision. Lagið kom ikki gjøgnum nálareygað, men framførslan hjá Kristel fekk sera góða móttøku.

Síðani hevur Kristel framført nógv í bæði Danmark og Føroyum, og hartil givið út løg og sjónbandaløg.

Kontrikallið kom til Kristel
Tey, sum fylgja væl við tónleikaleiðini hjá Kristel, vita, at hon hevur skift út popptónleikin við country. Seinastu útgávur hennara hava havt ein greiðan country-dám, og tað tykist natúrligt, tá hugsað verður um hennara upphav. Pápi hennara er Jens Lisberg, sum er ein sonn drívmegi í føroyska country-umhvørvinum, og Kristel hevur slitið sínar barnaskógvar á pallinum saman við honum.

Skráin til OY Voxbotn er av álvara við at taka skap. Á skránni eru eisini Ester Kristiansen, Goodboys, Minds of 99, RSP, Byrta, Suspekt, Swangah, og Týr.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 03. juni 2025

Útigudstænasta í Gundadali 2. hvítusunnudag

2. hvítusunnudag klokkan 11, verður árliga útigudstænastan á Ovara vølli í Gundadali

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Gudstænastan er fyri børn, ung og vaksin, alla familjuna.

Prestarnir í Suðursteymi skipa fyri, kirkutænarar taka lut, og hornorkestrini GHM og Havnar Hornorkestur spæla undir felags sálmasangin.

Nú lýkka er í luftini, og summarið nærkast, gleðast fólk at møtast, tríva í kendar sálmar og hugna sær eina løtu úti.

Sum nakað nýtt koma Spírar við Knurr og Knarr at hjálpa børnunum at skilja tekstin nakað betri. Og so kemur Reyða-Leyva at syngja og dansa saman við børnum (og vaksnum) á vøllinum, áðrenn øll verða boðin til kirkjukaffi aftaná.

Spírar gera dygdargott bíbliutilfar til børn á netinum. Tilfarið er ókeypis og sigur bíbliusøgurnar í orðum og myndum við sangi og kreativiteti, so børnini bestri skilja og kunnu vera við. Umframt heima hevur tilfarið frá Spírum verið íblástur bæði í skúlum og sunnudagsskúlum. Tað er Føroyska Bíbliufelagið, sum eigur Spírar.

Savnað verður inn til Spírar, og takk verður hjartaliga fyri tað, ið inn kemur. Tað kostar at gera sjónvarpstilfar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. juni 2025

Talvudagur fyri Bíbliufelagið hvítusunnudag

Arbeiðið við at týða bíbliuna av nýggjum hevur tikið longri tíð, enn ætlað

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í morgin, hvítusunnudag 8. juni, gongur talvan í kirkjunum fyri Føroyska Bíbliufelagið. Bíbliufelagið vónar, at kirkjur, samkomur og onnur vilja stuðla Bíbliufelagnum at fáa Guds orð út til alt Føroya fólk.

Endamálið hjá Føroyska Bíbliufelagnum er:

1. at geva út Bíbliuna og partar av henni á føroyskum máli og at fáa Bíbliuna út,
2. at skipa fyri at týða Bíbliuna ella partar av henni, at endurskoða verandi bíbliuútgávur, at geva út bíbilsku skriftirnar í øðrum útgávum enn teimum løggildu og annað viðkomandi tilfar,
3. at fremja bíbliunýtslu, bíbliulesnað og bíbliukunnleika,
4. at hava innsavningar og forlagsvirksemi,
5. at umsita sambandið við útlendsk bíbliufeløg,
6. at stuðla altjóða bíbliuarbeiði.

Arbeiðið hjá Bíbliufelagnum er fíggjað við gávum og stuðli. Talvudagurin er tí ein góður fíggjarligur stuðul til virksemið hjá Bíbliufelagnum.

Endamálið hjá Bíbliufelagnum er at týða og útgeva Bíbliuna og bíbilskt tilfar til allar føroyingar, so vit øll hava møguleika at lesa Bíbliuna á móðurmálinum. Tí hevur nýggja bíbliuumsetingin hægstu raðfesting, men andaligur og fíggjarligur stuðul krevst, um tað skal eydnast at fáa útgávuna lidna.

Nýggj Bíbliutýðing á veg

Arbeiðið við nýggju týðingini hevur gingið longri enn ætlað, tí tað er nógv størri arbeiði enn væntað, men arbeiðið gongur væl, og arbeitt verður miðvíst við verkætlanini.

Í ár er ætlanin at geva út Nýggja Testamenti eftir týðing Hans Jacob Joensen. Hetta so at øll kunnu fáa høvi at lesa og gera viðmerkingar til nýggju bíbliutýðingina.

Endurskoðanin av Nýggja Sáttmálanum – Nýggja Testamenti á gerandisføroyskum – krevur sítt, og er komin væl ávegis. Harafturat er ein nýggj bíbliuapp ment – Bíbliuappin kallað – við enn fleiri hentleikum, fleiri bíbliuútgávum og til allar fartelefonir. Bíbliufelagið hevur eisini fingið nýggja heimasíðu.

Bíbliufelagið stuðlar eisini bíbliuarbeiði hjá øðrum tjóðum. Felagið stuðlar altjóða bíbliufelagnum, ukrainska bíbliufelagnum og sjónvarpsrásini Sat 7, ið m.a. ger undirvísingar- og kristiligt tilfar til Miðeystur og Norðurafrika.

Bíbliufelagið hevur konto í øllum peningastovnunum:
Føroya Banki: 6460-382.873.7
Eik Banki: 9181-380.777.2
Norðoya Sparikassi: 9865-992.646.6
Suðuroyar Sparikassi: 9870-992.061.8 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. juni 2025

Karol Nawrocki verður nýggjur forseti í Polandi

Nawrocki væntast at føra sama politikk sum fráfarandi forsetin, Andrzej Duda

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tað gjørdist tjóðskaparliga andstøðuvalevnið, Karol Nawrocki, sum vann forsetavalið í Polandi farna vikuskiftið.

Talan var um eitt øgiliga tætt val, har 42 ára gamli Nawrocki fekk 50,89 prosent av atkvøðunum. Restina fekk mótstøðumaður hansara, 53 ára gamli Rafal Trzaskowski, sum er borgarstjóri í Varsjava, skrivar Ritzau.

Nawrocki væntast at føra sama politikk sum fráfarandi forsetin, Andrzej Duda, sum hevur forðað fyri fleiri ætlanum hjá forsætisráðharranum, Donald Tusk, m.a. nýskipan av rættarskipanini og at loyva fosturtøku.

Nawrocki og Trzaskowski vóru m.a. ósamdir um uttanríkispolitikkin. Trzaskowski, sum er meira miðsøkjandi, hevur m.a. sagt, at Ukraina eigur at gerast limur í verjusamgonguni Nato, meðan Nawrocki er ósamdur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 02. juni 2025

ES ynskir at bróta grafitt í Grønlandi

Samveldið vil tryggja sær ‘kritisk ráevni’ við at fara námsvinnu í fleiri londum uttan fyri ES

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

ES hevur ætlanir um at høgga grafitt í Grønlandi og harvið tryggja Evropa veiting av sokallaðum ‘kritiskum’ ráevnum. Hetta upplýsti ES í tíðindaskrivi í vikuni.

Grafitt er bleytt mineral, sum eitt nú verður brúkt í battaríum í ravmagnsbilum, skrivar dr.dk.

Ætlanin er ein av 13 ætlanum hjá ES at vinna ráevni uttan fyri mørkini hjá samveldinum. Hetta skal gera ES-londini meira kappingarfør og minni bundin av øðrum londum.

Hinar ætlanirnar skulu ganga fyri seg í Kanada, Kasakstan, Noregi, Serbia, Ukraina, Sambia, Brasil, Madagaskar, Malawi, Suðurafrika og í Bretlandi umframt í Ný Kaledonia, sum er franskt øki.

Íløgurnar verða ætlandi á 5,5 milliardir evrur – svarandi til 41 milliardir krónur – og eru sambært ES-nevndini neyðugar fyri at fáa sett ætlanirnar ígongd.

Tíggja av ætlanunum snúgva seg um at vinna ráevni, sum eru neyðug í framleiðsluni av elektroniskum akrørum umframt framleiðslu og goymslu av battaríum, skrivar dr.dk.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. juni 2025