Fóm má lúta fyri goymslu- og handilsbygningi

Felagið Damco fer ístaðin at byggja ein goymslu- og skrivstovubygning, sum í fyrstu atløgu skal leigast út

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fólk, sum eru komin koyrandi heim eftir Velbastaðvegnum í Havn hesar seinastu dagarnar, hava lagt merkið til eina býarmynd, sum er við at broytast.

Tey eru í gongd við at bróta bygningin niður, sum einaferð hýsti framleiðsluni av Fóm ísum.

Tað er nú nøkur ár síðan, at ísframleiðslan í hesum bygninginum støðgaði, og Fóm flutti sína framleiðslu til Íslands, har vælumtóktu ísarnir verða framleiddir í samstarvið við felagið Kjörís ehf.

Síðan hevur bygningurin ikki rættiliga verið í brúki, bert til onkur hissini styttri leigumál.

- Talan er um ein framleiðslubygning við lítlari goymsu og avmarkaðum skrivstovuhølum, so tað hevur ikki verið so lætt at finna leigarar til bygningin, sum eisini var farin nakað illa, greiðir Tummas Hanus Dam, stjóri í Damco, felagnum ið eigur Fóm, frá.

- Tá nú rættiliga nógv byggivirksemi er og hevur verið í økinum við Velbastaðvegin, hildu vit eisini tað var hóskandi at gera okkurt við Fóm-bygningin, sum skjótt hevur 50 ár á baki, og vit hava valt at byggja ein nýggjan goymslu- og skrivstovubygning á økinum.

Tá restirnar av Fóm bygninginum eru beindar burtur, verður farið í gongd við fyrireikingarnar til nýggja bygningin. Eitt nú skal ein stuðulsmúrur gerast móti grannanun sunnanfyri, Arctic Import, so møguleiki verður fyri at gera eitt øki, har pláss verður fyri 22 bilum.

Síðan verður farið undir at byggja nýggja bygningin, sum væntandi stendur liðugur um mánaðarskiftið apríl-mai komandi ár.

- Talan verður um ein bygning á tilsamans 700-800 fermetrar. Har verður ein goymsluhøll, sum er 360 fermetrar og 7-8 metrar høg.

- Út móti Velbastaðvegnum verður ein skrivstovubygningur í tveimum hæddum, knappar 190 fermetrar hvør. Talan verður um eina prýðiliga fasadu, gjørd umhvørvisrætt úr límtræi, og rættiliga sermerkt og snøgg, haldi eg, sigur Tummas Hanus Dam.

Felagið Damco og dóttirfeløgini Damfar og Thomas Dam Ítróttur, hava í løtuni ikki brúk fyri fleiri fermetrum, og tí verður bygningurin í fyrstu atløgu bygdur við útleigu fyri eyga, upplýsir Tummas Hanus Dam. 

Fleiri myndir her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2025

Brekkaði niður á eldri løðing

Spreingingin elvdi til skaða á fleiri hús á Toftum – ongin mansskaði

Toftir (Savnsmynd: Simon Nordendal)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Eitt rættiliga álvarsligt arbeiðsóhapp hendi á Toftum tíðliga seinnapartin mánadagin í sambandi við, at sprongt og grivið verður út til nýggja útstykking.

Teir vóru í gongd við at brekka grót, tá brekkarin rakti niður á eina ósprongda løðing.

Spreingingin var ógvuslig. Tilfar varð blást í allar ættir, og ein steinur rakti niður í tekjuna á einum húsum nærhendis. Steinurin lendi inni í einum kamari. Til alla lukku vóru fólkini í húsinum ikki heima. Eisini eini onnur hús fingu onkran skaða, upplýsir vaktleiðarin á løgreglustøðioni.

Tíbetur hendi ongin mansskaði, heldur ikki hjá manninum, sum sat í brekkimaskinuni, sum rekk ein rættiligan hvøkk.

Løgreglan var á staðnum og kannaði umstøðurnar. Eisini arbeiðseftirlitið kannar málið, og avger hvat síðan skal henda, upplýsir vaktleiðarin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2025

Fongsulsrevsing fyri at hótta politikara

– Slepp tær úr politikki, áðrenn tinghúsið verður stormað ella onkur brennur tað niður, skrivaði ein maður til ein politikara á Messenger – maðurin játtaði í Føroya Rætti at hava skrivað boðini, men hann tvíhelt um, at talan ikki var um eina hóttan

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Ein maður í 40 árunum varð hósdagin dømdur 30 daga treytaleysa fongsulsrevsing fyri at hótta ein politikara í beinleiðis boðum á Messenger, boðar løgreglan frá í tíðindaskrivi.

Boðini, sum maðurin nú er dømdur fyri, ljóðaðu soleiðis: “Slepp tær úr politikki, áðrenn tinghúsið verður stormað ella onkur brennur tað niður.”

Maðurin játtaði í Føroya Rætti, at hann hevði skrivað hetta til politikaran. Hann greiddi frá, at orsøkin var, at hann var sera misnøgdur við politikkin og almennu útsagnirnar hjá politikaranum. Maðurin tvíhelt tó um, at talan ikki var um eina hóttan.

Føroya Rættur var samdur við ákæruvaldinum í, at talan var um brot á §119, stk. 1, sum verjir alment sett starvsfólk. Maðurin varð dømdur 30 daga treytaleysa fongsulsrevsing fyri brotið.

Maðurin hevur nú 14 dagar at taka støðu til, um málið skal kærast til landsrættin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. juni 2025

Nú er koyrandi undir Ørðaskarð

Mikudagin var hátíðarhald í sambandi við at Famjinstunnilin lat upp fyri almennari ferðslu

(Myndir: Maria Luiza Photography / Landsverk)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Vakra bygdin Famjin vestantil á Suðuroynni er nú vorðin ein meira integreraður partur av Suðuroynni og restini av landinum.

Tí nú er tað ofta sera vindharða Ørðaskarð ikki longur ein forðing fyri at koma til ella úr bygdini. Í dag varð Famjinstunnilin endiliga latin upp fyri almennari ferðslu.

Farið varð í gongd við arbeiðið í november 2022. Tað er byggifelagið J&K Petersen, sum hevur staðið fyri at bora tann knapt 1.200 metra langa tunnilin og gera tilhoyrandi íbindingarvegir. Seinasta skotið varð latið av famjinsmegin fyri knøppum ári síðani, 18. juli 2024. Nógvar avbjóðingar hava verið í sambandi við boriarbeiðið, tí tilfarið í fjallinum hevur víst seg at vera trupult at koma ígjøgnum.

Í sambandi við at snórurin varð kliptur seinnapartin mikudagin vórðu røður hildnar. Hesi høvdu orðið: Jóhan Christiansen, landsstýrismaður við samferðslumálum, Marjun W. Thomassen, stjóri í Landsverki, Sigtór A. Petersen, stjóri í Pf. J&K Petersen og Jóannis Lisberg, borgarstjóri í Famjin.

Undan hátíðarhaldinum skipaði ítróttafelagið Hvistan fyri at almenningurin kundi renna, ganga ella trilla aftur og fram teir 3,2 kilometrarnar aftur og fram gjøgnum tunnilin og eftir nýggju vegastrekkjunum. 

Eftir at Jóhan Christiansen, landsstýrismaður, hevði klipt snórin, var Svend Joensen úr Fámjin tann fyrsti at koyra túrin gjøgnum nýggja Fámjinstunnilin.

Myndir: Maria Luiza Photography/Landsverk

Tvøroyrar Hornorkestur spældi

Landsstýrismaðurin við samferðslumálum heldur røðu

Jóanis Lisberg, borgarstjóri í Fámjins kommunu

Svend Joensen koyrdi fyrsta túrin

Nýggja vegaføringin undir Ørðsskarð hevur tann myrkara litin (foroyakort.fo)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juni 2025

– Verið varin tá vitlíki verður nýtt í arbeiðshøpi

Dátueftirlitið hevur fingið eina fráboðan frá einum almennum stovni um trygdarbrot í sambandi við brúk av vitlíki

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Dátueftirlitið heitir á fyritøkur og stovnar um at vera varin, tá vitlíki verður nýtt í arbeiðshøpi.

Orsøkin er, at Dátueftirlitið hevur fingið eina fráboðan frá einum almennum stovni um trygdarbrot í sambandi við brúk av vitlíki.

Talan var um, at eitt starvsfólk sendi eitt skjal við persónupplýsingum til ChatGPT og bað ChatGPT um at umseta skjalið til eitt annað mál, og tað er sum meginregla ikki í trá við reglurnar í dátuverndarlógini at brúka ChatGPT og líknandi at viðgera persónsupplýsingar, sigur Dátueftirlitið.

– Hóast vitlíki kann vera eitt hent amboð, so skal fyrivarni altíð takast fyri, at tað kann vera lætt at víðarigeva persónupplýsingar óheimilað, skrivar Dátueftirlitið í fráboðan.

– Tað er sum meginregla ikki í trá við reglurnar í dátuverndarlógini at brúka ChatGPT o.l. at viðgera persónupplýsingar. Hetta kemst av, at tað er ofta ógreitt, hvussu persónupplýsingarnar verða viðgjørdar, hvar tær verða goymdar og hvønn váða hetta hevur fyri tey skrásettu.

Tað er tí trupult ella ógjørligt, hjá dátuábyrgdaranum at halda m.a. kunningarskylduna, at tryggja at upplýsingarnar verða viðgjørdar lógliga, rímuliga og á ein gjøgnumskygdan hátt og eisini tryggja, at upplýsingarnar bert verða viðgjørdar til eitt nágreiniliga tilskila endamál. Harumframt er tað trupult ella ógjørligt at áseta strikingarfreistir og at tryggja sær, at tær verða hildnar.

Dátueftirlitið mælir til, at fyritøkur og stovnar gera innanhýsis mannagongdir viðvíkjandi brúk av vitlíki sum t.d. ChatGPT.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juni 2025

29.930 starvsfólk í mai

56 prosent av starvsfólkunum arbeiddu hjá privatum arbeiðsgevara

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í mai vóru 29.930 starvsfólk í Føroyum, og tað eru 37 fleiri fólk enn í mai mánað í fjør - ein vøkstur á 0,1 prosent, skrivar Hagstovan.

Í mai vóru næstan 15.180 menn og góðar 14.750 kvinnur í starvsfólkaskaranum. Samanborið við sama mánað í fjør vóru menninir 59 – ella 0,4 prosent – fleiri. Kvinnurnar vóru 22 – ella 0,1 prosent – færri.

Í mai arbeiddu 56 prosent av starvsfólkunum hjá arbeiðsgevara undir privatum ræði. Hjá monnum arbeiddu tríggir av fýra í hesum bólki, meðan triðja hvør kvinna arbeiddi í hesum bólki.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juni 2025

Hugla í uppskoti til Umhvørvisvirðisløn Norðurlandaráðsins

Hugla verður tilnevnt fyri arbeiðið at minka um burturkast og fremja burðardygd gjøgnum pedagogiska praksis

(Mynd: Norden.org)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Norðurlandaráðið hevur nú kunngjørt, hvørji eru tilnevnd umhvørvisvirðisløn Norðurlandaráðsins 2025, og føroyska Hugla er millum tey tilnevndu.

– Áhugafelagið Hugla verður tilnevnt fyri sítt arbeiði við at minka um burturkast og fremja burðardygd gjøgnum pedagogiska praksis. Tað gera tey við at fáa børn og vaksin á skúlum og stovnum at luttaka í skapandi endurnýtsluverkætlanum, har burturkast verður umskapað til list, stendur m.a. í grundgevingini.

Hugla lærir børn at virðismeta tilfeingi, taka ábyrgd fyri náttúruni og síggja møguleikar í tí, sum onnur síggja sum burturkast, og hetta kann geva aktørum í øðrum londum íblástur, verður sagt.

Listin við teimum, sum eru í uppskoti til Umhvørvisvirðisløn Norðurlandaráðsins sæt her.

28. oktober verður virðislønin á 300.000 danskar krónur handað í Stockholm.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. juni 2025

Nýggi bygningurin á Óðinshædd eitur Óðinsbrú

Tryggingarfelagið LÍV útskrivaði navna- og búmerkjakapping fyrr í ár, og eftir at hava viðgjørt oman fyri hundrað innkomin uppskot, er dómsnevndin nú komin ásamt um nýtt navn og búmerki

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tryggingarfelagið LÍV kunngjørdi í vikuni nýggja navnið og búmerkið hjá nýggja bygninginum á Óðinshædd. Felagið útskrivaði navna- og búmerkjakapping fyrr í ár, og eftir at hava viðgjørt oman fyri hundrað innkomin uppskot, er dómsnevndin nú komin ásamt um nýtt navn og búmerki.

52 fólk vóru við í kappingini, og inn komu oman fyri hundrað uppskot. Norrøn gudalæra og serliga Óðin var afturvendandi tema millum mongu uppskotini.

– Vit eru ovfarin av stóra áhuganum og vilja takka øllum, sum hava tikið sær stundir at sent okkum síni uppskot, sigur Angela Lindenskov á Bøgarði, sum er marknaðarsamskipari í LÍV.

Navnið
Hóast mong uppskot um navn vóru góð, var tó einki, sum var nóg neyvt.

Dómararnir høvdu heimild til at velja úr rúgvuni, sum teimum lysti – men teir høvdu eisini heimild til einki at velja. Tó fingu teir íblástur frá øllum teimum góðu uppskotunum, og úr hesum spratt eitt nýtt navn.

– Navnið er Óðinsbrú, og tað samspælir væl við staðsetingina. Brú er sjálvandi fornur formur av brúgv, og bygningurin stendur høgur á heygginum, har ið hann minnir eitt sindur um eina brúgv á einum skipi. Mann kann ímynda sær, at Óðin stendur á brúnni og skoðar yvir Nólsoyarfjørð, sigur Angela.

Búmerkið
Hóast einki navn varð valt millum øll uppskotini, so var støðan øðrvísi í búmerkjakappingini. Millum øll tey snøggu uppskotini til nýggja búmerkið var tað eitt, sum beinanvegin skaraði framúr. Í sínum rámandi einfeldni var búmerkið nútímans, meðan klassiska litsamansetingin gav tí ein tignardám.

– Strikan uppi yvir O'num hellir ikki, men er vatnrøtt. Hetta brýtur ortografisku reglurnar, men letur samstundis upp fyri nýggjum tulkingum. Meðan ein strika á skák umboðar spenning, umboðar ein vatnrøtt strika javnvág, neyvleika og tryggleika, og sostatt endurspeglar búmerkið sera væl virksemið í bygninginum, har ið millum annað Norðoya Sparikassi og vit í LÍV fara at halda til í næstum, vísir Angela á.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2025

Pisufundur í plantasjuni

Pisurnar á Glasi høvdu pisufund í plantasjuni í Havn hóskvøldið

(Mynd: Gylvi Fritsson)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hetta er vikan har næmingarnir á miðnámsskúlunum í Føroyum hava fingið síni prógv, og pisufundir hava verið hildnir bæði í Suðri, á Gøtusandi og í Plantasjuni í Havn.

Her eru nakrar myndir, sum Gylvi Fritsson tók á pisufundinum í Havn hósdagin.

Fleiri myndir síggjast her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juni 2025

34 lesandi fingið prógv á Vinnuháskúlanum

Talan var um 18 maskinistar, seks maskinmeistarar, fimm skiparar, og fimm skipsførarar

Maskinistar: Aleksandur Larsen Black, Bjarni Viggo Hansen, Bjarti Ryan, Brynjolvur Dahl, Ellindur Johansen, Eyðfinn Jacobsen, Høgni Johansen, Jens Wenningsted Hentze Mortensen, Joan Finnsdóttir Joensen, Julian Hayfield Eysturdal, Karl Emil Lervig, Kári Sólheyg, Magni Weihe, Poul Edvard av Kák, Poul Jóhannus Henriksen Nielsen, Sonni Højgaard, Teitur Heinesen og Tonny Kjelnæs. Virðislønir fyri hægstu próvtøl: Julian Hayfield Eysturdal, mátitól frá Maskinmeistarafelagum, Poul Edvard av Kák, kikara frá Pf. Thor og Tonny Kjelnæs, kikara frá Trygd (Mynd: Vinnuháskúlin)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Mikudagin var samkoma á Vinnuháskúlanum í sambandi við, at 34 lesandi fingu prógv.

Talan var um 18 maskinistar, seks maskinmeistarar, fimm skiparar, og fimm skipsførarar, skrivar Vinnuháskúlin

Maskinmeistarar: Dánjal Pauli Joensen, Eyðtór á Dalbø, Jógvan Hendrik Joensen, Jógvan Rasmus Falkvard Simonsen, Kristin Andrias Poulsen og Rógvi Skála

Virðislønir fyri hægstu próvtøl: Eyðtór á Dalbø, grindaknív frá SEV og Jógvan Hendrik Joensen, mátitól frá Maskinmeistarafelagum

Skiparar: Einar Toftegaard Eyvindsson, Fróði Højsted, Niels Pauli Dahl Hansen, Torkil Højsted og Tóki í Gil (vantar á myndini)

Virðislønir fyri hægstu próvtøl: Niels Pauli Dahl Hansen, klokkusett frá Faroe Agency og Einar Toftegaard Eyvindsson, kikara frá Navigare

Skipsførarar: Janus Kristiansson, Mortan Rasmussen (vantar á myndini), Sigmundur Ellingsgaard, Tóki Randrup og Tóri Nielsen

Virðislønir fyri hægstu próvtøl: Janus Kristiansson, lummaur frá Skansi Offshore og Sigmundur Ellingsgaard, gullur frá Mærsk

Hægsta miðal próvtal skipsførarar: Janus Kristiansson, sekstant frá Skipara- & Navigatørfelagnum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juni 2025

Heilsustýrið: Minkandi undirtøka fyri HPV-koppseting

Heilsustýrið staðfestir við nýggjari uppgerð, at alt færri børn og ung verða koppsett fyri HPV

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Heilsustýrið hevur gjørt upp tøl fyri, hvussu nógv børn millum 12 og 16 ár í Føroyum eru liðugt koppsett fyri HPV, og yvirskipaða gongdin er, at eitt greitt fall sæst í undirtøkuni fyri koppsetingini.

Verður hugt at muninum millum tey, sum vórðu fødd í 2008 og í 2011, sæst eitt sera stórt fall, sum bæði hjá gentum og dreingjum fer niður um eina helvt. Minkandi undirtøkan sæst hjá bæði gentum og dreingjum og sæst í flestu økjum í landinum, har fallið liggur millum 14 og 38 prosentstig. Bert í einum føri er undirtøkan vaksin hetta tíðarskeiðið, og tað er fyri dreingir í Suðuroynni, meðan undirtøkan fyri gentur stendur at kalla í stað í Vágum.

Tølini vísa eisini, at í miðal fyri alt tíðarskeiðið og fyri bæði kyn samlað er undirtøkan fyri koppsetingini misjøvn í ymsu økjunum í landinum. Minsta undirtøkan er í Norðoyggjum og í Sandoynni, meðan besta undirtøkan sæst í Suðuroynni og í Streymoynni (høvuðsstaðarøkið ikki íroknað).

Eigur at verða raðfest
HPV-koppsetingin er eitt ókeypis tilboð til øll millum 12 og 17 ár. HPV er eitt virus, sum smittar við kynsligari samveru og kann elva til fleiri ymisk sløg av krabbameini, eitt nú lívmóðurhálskrabba, krabba í svølginum, í baktarminum og í penis. Koppsetingin verjir móti meginpartinum av HPV-elvdum krabbameini, og umleið 90 prosent móti lívmóðurhálskrabba, skrivar Heilsustýrið.

Sambært stýrinum eru nýggju tølini eitt greitt tekin um, at arbeiðið viðvíkjandi HPV og koppseting eigur at verða raðfest. Eitt nú er umráðandi at fáa boðskapin út um, at tilmælt verður, at dreingir eisini fáa koppsetingina, tí tað eru ikki bert gentur, sum fáa krabbamein orsakað av HPV.

Nýggju tølini vísa nevniliga ein stóran mun millum kynini. Góð 80 prosent av teimum 16 ára gomlu gentunum í Føroyum eru liðugt koppsettar fyri HPV, meðan gott helvtin av 16 ára gomlu dreingjunum eru tað.

Hjá teimum 13 ára gomlu liggja tølini á ávikavist 42 prosent fyri gentur og 25 prosent fyri dreingir.  Hugsandi er, at munurin partvís kemst av, at føroyskar gentur hava fingið tilboð um ókeypis koppseting fyri HPV í góð 16 ár, meðan tilboðið ikki varð sett í verk fyri dreingir fyrr enn í 2019, sigur Heilsustýrið.

Heilsustýrið arbeiðir við eini talgildari áminningarskipan, sum sjálvvirkandi sendir foreldrum eina áminning, tá barnið eigur at verða koppsett sambært tilmælunum. Áminningarskipanin fevnir eisini um HPV-koppsetingina, og málið er, at skipanin fer at økja um talið á teimum, ið fáa tilmældu koppsetingarnar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juni 2025

Starvsfólkabygningurin á Klaksvíkar Sjúkrahúsi verður nú umvældur

Arbeiðið byrjar í august, og stendur bygningurin eftir ætlan klárur í 2027

Tað er gleðiligt, at vit nú kunnu tryggja bæði sjúklingum og starvsfólki góðar og nútímans karmar í bygninginum, sigur Súsanna Bertholdsen, landsstýriskvinna við heilsumálum (Mynd: Heilsumálaráðið)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í vikuni varð arbeiðstakarasáttmálin um at umvæla og umbyggja gamla starvsfólkabygningin á Klaksvíkar Sjúkrahúsi undirskrivaður.

Sáttmáli er gjørdur við Kanjon, sum fer undir arbeiðið í august. Ætlanin er, at bygningurin stendur klárur í 2027.

Fyrisitingin á Klaksvíkar Sjúkrahúsi hevur hildið til í bygninginum til fyrr í ár, tá fyrisitingin flutti í gomlu læknahúsini.

Bygningurin, sum er frá fyrst í 1960unum og stendur beint norðan fyri sjúkrahúsið, verður høvuðsumvældur og umbygdur. Bygningurin skal brúkast til ymiskar sjúkrahúsfunktiónir, m.a. verkstað, stuðulstænastur, íbúðir til sjúklingar og avvarðandi, sum koma til endurvenjing, íbúðir og kømur til heilsustarvsfólk, sum eru á vakt og í tíðaravmarkaðum størvum. Harumframt fær Sjúkraflutningstænastan skrivstovu, hvílirúm, kaffistovu og móttøku í bygninginum, skrivar Heilsumálaráðið.

(Mynd: Google)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juni 2025

Elisabeth Skarðhamar Olsen vart ph.d. um staðbundnan matbúskap

Mánadagin 23. juni vardi Elisabeth Skarðhamar Olsen ph.d.-ritgerð sína í Human Geography á Lancaster Environment Centre í Lancaster University í Onglandi

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Verjan gekk væl og varð staðin, treytað av, at nakrar rættingar verða gjørdar í ritgerðini. Hetta er vanlig mannagongd í Onglandi.

Ph.d. ritgerðin kannar og viðger staðbundna matbúskapin í Føroyum og í vesturafrikanska oyggjasamfelagnum São Tomé e Príncipe.

Heitið á ritgerðini er “Forking Sustainability Pathways? Engaged research on local food practices in the Faroe Islands and São Tomé e Príncipe”. Tvær greinar frá ph.d. ritgerðini eru útgivnar.

Í granskingartilgongdini hevur Elisabeth samstarvað við eldsálir og felagsskapir í Føroyum og í São Tomé e Príncipe, sum fáast við staðbundna matframleiðslu, burðardygd og matsjálvbjargni.

Í Føroyum samstarvaði hon við Sunnivu Gudmundsdóttir Mortensen úr Slow Food Føroyar og Matkovanum, umframt Selmu Dahl Erol, fyrrverandi nevndarlim í Føroya Náttúru og Umhvørvisfelag. Umframt at gera samrøður við matframleiðarar kring landið hava tær skipað fyri ráðstevnu, verkstovum og øðrum tiltøkum um matsjálvbjargni, regenerativan landbúnað, fræ vistfrøði og annað.

Í São Tomé e Príncipe samstarvaði Elisabeth við felagsskapin FENAPA, sum umboðar smá-bøndur í landinum (FENAPA er stytting fyri Federação Nacional dos Pequenos Agricultores de São Tomé e Príncipe).

Vegleiðararnir hjá Elisabeth vórðu Giovanni Bettini, ph.d. á Lancaster Environment Centre á Lancaster University og Rebecca Whittle, ph.d., umframt Ragnheiður Bogadóttir, ph.d., lektari á Søgu- og samfelagsdeildini á Fróðskaparsetri Føroya.

Í metingarnevndini vórðu Marisa Wilson, ph.d. á School of Geosciences á Edinburgh University (uttanhýsis) og Christina Hicks, Professari á Lancaster Environment Centre á Lancaster University (innanhýsis).

Elisabeth hevur síðan august 2024 verið í starvi sum námslektari í samfelagsvísindum á Søgu- og samfelagsdeildini á Fróðskaparsetri Føroya.

Granskingarráðið hevur stuðlað hesi ph.d. verkætlanini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juni 2025

Visit Faroe Islands gjørt nýggja heimasíðu til føroysk ferðafólk

Visit Faroe Islands hevur ment eina nýggja føroyska heimasíðu, sum er ætlað øllum teimum, ið vilja leita sær íblástur til at ferðast í egnum landi

(Mynd: Visit Faroe Islands)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Visit Faroe Islands hevur ment eina nýggja føroyska heimasíðu, sum er ætlað øllum føroyingum, ið vilja leita sær íblástur til at ferðast í egnum landi.

Vøksturin í ferðavinnuni hevur havt við sær, at ein ørgrynna av nýggjum tilboðum, túrum og upplivingum eru ment kring alt landið. Allir hesir møguleikar eru savnaðir á heimasíðuni hjá Visit Faroe Islands, men higartil hevur størsti parturin av kunningini verið á enskum og vent sær móti útlendskum ferðafólkum, sum ikki kenna landið.

Nú hevur Visit Faroe Islands ment eina tilsvarandi síðu til føroyingar; ein síða sum gevur yvirlit yvir allar møguleikarnar og íblástur til at ferðast og uppliva Føroyar á øðrvísi hátt. Eisini er whatson-pallurin og harvið øll tiltøkini kring landið ein partur av síðuni, umframt at síðan inniheldur kunning um ferðavinnuna, íverksetan, amboðskassar v.m., skrivar Visit Faroe Islands í tíðindaskrivi.

– Innlendis ferðavinnan hevur stóran týdning, og tað eru føroyingar, ið gera tað møguligt hjá nógvum ferðavinnufyritøkunum at virka. Føroyingar brúka stóran part av tilboðum alt árið og eru týdningarmestu ambassadørar okkara. Tað hevur týdning at røkja hendan avgerandi málbólkin og varpa ljós á allar møguleikarnar sum eru kring landið, á føroyskum og á ein hátt sum er skræddaraseymaður okkum, sigur Jóhan Pauli Helgason, menningarleiðari á Visit Faroe Islands.

Visit Faroe Islands hevur í nógv ár víst á møguleikarnar fyri at ferðast í egnum landi á sosialu miðlunum og við lýsingum á tíðindapallum. Tað arbeiði heldur fram, og møguleikarnir eru vorðnir munandi betri við nýggju heimasíðuni, skrivar Visit Faroe Islands.

Tey, sum hava ætlanir um at ferðast í egnum landi í summar kunnu fara inná www.visitfaroeislands.fo og leita sær íblástur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. juni 2025

Niclas Højgaard Eysturoy vart ph.d. um knækanningar í Føroyum

Undanfarna fríggjadag vardi Niclas Højgaard Eysturoy, yvirlækni á Landssjúkrahúsinum, sína ph.d.-ritgerð um føroyska knækanningarbólkin, sum hann hevur arbeitt við í fleiri ár

F.v.: Hans-Christen Husum, Niclas Højgaard Eysturoy, Kristoffer Barfod og Lars Blønd

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í verkætlanini hevur Niclas Højgaard Eysturoy kannað títtleika, orsøkir og ávirkan av knæskeljakeiking á ungdómin í Føroyum. Eisini verður kannað, um hetta er við til at fremja slitgigt handan knæskelina eins og hvørja ávirkan tað hevur á lívsgóðskuna.

Hann hevur arbeitt á Landssjúkrahúsinum og hevur verið innskrivaður til ph.d.-lestur á Københavns Universitet.

Ritgerðin kallast "The Faroese Knee Cohort: An investigation of epidemiology and implications of patellar dislocation and trochlear dysplasia".

Kristoffer Barfod, professari á Københavns Universitet og serlækni í ortopedi á Bispebjerg Hospital, hevur verið høvuðsvegleiðari, meðan Lars Blønd, yvirlækni á Aleris Hospital Søborg, og Hans-Christen Husum, granskari á Aalborg Universitetshospital, hava verið hjávegleiðarar.

Í metingarnevndini vóru:

• Adam Witten, kliniskur lektari á Institut for klinisk medicin, Københavns Universitet, og lækni á Hvidovre Hospital, formaður
  
• Ole Rahbæk, professari og leiðandi yvirlækni á Aalborg Universitetshospital
  
• Eivind Inderhaug, professari og yvirlækni á Helse Bergen og Haraldsplass Diakonale Sykehus

Granskingarráðið hevur stuðlað hesi ph.d.-verkætlanini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2025

Trúgvur læknaavloysari

Anneke Højrup hevur avloyst í læknaviðtaluni á Strondum hvørt einasta ár í 40 ár

Hans Anders Jacobsen, borgarstjóri, og Anneke Højrup, lækni (Mynd: Sjóvar kommuna)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í farnu viku var borgarstjórin í Sjóvar kommunu, Hans Anders Jacobsen, á vitjan í læknaviðtaluni á Strondum fyri at handa eitt blómutyssi til virkandi læknan har.

Sjóvar kommuna skrivar, at 15. juni 1985 byrjaði Anneke Højrup sum kommunulæknaavloysari í læknaviðtaluni á Strondum, sum tá deildi staðseting við læknaviðtaluna á Skála. Hon avloysti táverandi læknan, Sigvald Kristiansen, sála, sum fór í summarfrí.

Síðani 1985 hevur Anneke virkað sum kommunulæknaavloysari í viðtaluni á Strondum í styttri og longri tíðarskeið hvørt einasta árið í samfull 40 ár.

Í hesum sambandi støkk borgarstjórin inn á gólvið í læknaviðtaluna og handaði Anneke eitt blómutyssi, fyri hennara trúgvu tænastu í læknaviðtaluni í Sjóvar kommunu. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juni 2025

Jógvan Philbrow nýggjur dagstovnaleiðari á Oyrarbakka

Jógvan Philbrow er settur í starv sum dagstovnaleiðari á dagstovninum á Flatinum á Oyrarbakka

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Býráðið í Sunda kommunu samtykti á býráðsfundi 23. mai at seta Jógvan Philbrow í starv sum dagstovnaleiðari á Flatinum á Oyrarbakka.

Jógvan er 51 ára gamal og útbúgvin námsfrøðingur. Hann hevur starvast sum stovnsleiðari í góð 10 ár, og síðani sum formaður í Føroya Pedagogfelag í 9 ár. Seinasta árið hevur Jógvan starvast sum námsfrøðingur á dagstovninum Brúsa í Leirvík.

Jógvan byrjar í starvinum 1. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juni 2025

Rakul í Gerðinum er nýggjur kvøldskúlaleiðari í Vestmanna

Hon avloysir Saritu Eriksen, sum hevur verið í starvinum í mong ár. Rakul hevur júst lokið prógv sum master í føroyskum máli og bókmentum á Fróðskaparsetri Føroya

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Vestmanna bygdarráð hevur sett Rakul í Gerðinum í starv sum kvøldskúlaleiðari.

Sarita Eriksen, sum í mong ár hevur verið kvøldskúlaleiðari, hevur valt at takka fyri seg, og tí er tað at fegnast um, at ein onnur dugnaliga kvinna úr Vestmanna tekur við.

Rakul er 44 ára gomul og búsitandi í bygdini. Hon hevur júst lokið prógv sum master í føroyskum máli og bókmentum á Fróðskaparsetri Føroya. Rakul er upprunaliga útbúgvin heilsurøktari, og var forkvinna í Heilsurøktarafelagnum frá 2016 til 2022.

Hon hevur tí hollar leiðsluroyndir, samstundis sum hon kennir væl kvøldskúlaskipanina í bygdini, har hon hevur undirvíst í føroyskum, yoga og vøggusangi.

Rakul tekur við starvinum 1. juli og gleðir seg at fara til verka.

- Eg veit, at tað eru nøkur kvøldskúlaskeið, sum eru serliga væl umtókt, og tey vóni eg kunnu halda fram leingi aftrat, men eg kundi eisini hugsað mær, at fingið nøkur heilt nýggj og øðrvísi skeið á skrá komandi vetur, sum ikki eru roynd fyrr, sigur Rakul í Gerðinum, nýggjur kvøldskúlaleiðari.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juni 2025

Nýggjur apotekari á Suðoyar Apoteki

Durita Rask Olsen tekur við starvinum 1. september

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Landsapotekarin hevur sett Duritu Rask Olsen í starv sum apotekari á Suðuroyar Apoteki.

Durita er útbúgvin farmaseutur frá Det Farmaceutiske Fakultet á universitetinum í Keypmannahavn í 2007. Í 2023 tók hon akademiútbúgving í projektleiðslu.

Eftir lokna útbúgving hevur hon starvast í fimm ár á Kastrup og Dragør Apotek har hon hevur fingið drúgvar royndir við avgreiðslu av viðskiftafólkum.

Hon hevur eisini royndir við framleiðslu- og góðskuarbeiði sum akademikari á Statens Serum Institut .

Síðan 2013 hevur hon starvast á framleiðsluapotekinum sum farmaseutur í góðskudeildini, har hon hevur havt nógvar ymiskar arbeiðsuppgávur innan góðskuarbeiði.

Durita tekur við starvinum 1. septembur. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2025

Nú verður møguleiki at leiga goymslurúm

Goymsla.fo á Hjalla er ein sjálvvirkandi tænasta, sum letur upp 14. juli

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Goymsla.fo eitur ein nýggj tænasta, har bæði vinnulív og privat kunnu leiga eitt goymslurúm, har trygd og góð atkoma eru í hásæti. Sama um tú skalt goyma møblar, meðan húsini verða málað, ella ovastaloftið er blivið ov lítið til øll tingini, so hevur Goymsla.fo pláss.

Talan er um eina sjálvvirkna tænastu har tingini liggja fjálgt og væl vard við framkomnari trygdarskipan.

Á Goymsla.fo leigar tú eitt goymslurúm, sum bara tú hevur atgongd til. Tú fært ein talgildan lykil, og við honum hevur tú atgongd til rúmið hvønn dag frá kl. 6.30 til 22. Goymslurnar eru staðsettar uppi á Hjalla 12B, Hoyvík.

- Vit ásanna, at bústaðarmynstrið í dag er broytt. Fleiri búgva í smærri íbúðum, og ikki øll hava stór hús. Fyri tey er tað eitt gott høvi at goyma eitt nú súkkluna um veturin hjá Goymsla.fo – so rustar hon ikki. Eisini tá fólk umvæla eitt rúm, er neyðugt at seta møblar o.a. eitt annað stað, og aftur har er Goymsla.fo ein góð loysn, sigur Peter Mouritsen, stjóri á Goymsla.fo.

Vinnulívið hevur eisini ofta tørv á goymsluplássi. Tað kann til dømis vera handverkarar, sum ikki hava egnan verkstað, og mugu hava eitt stað at goyma amboðini. Eisini, um fleiri starvsfólk skulu hava atgongd, ber til at leiga eitt goymslurúm, sum øll í fyritøkuni kunnu brúka.

- Tú kanst eisini trygt goyma týdningarmikil skjøl, so sum ringbind, roknskapir og annað hjá okkum. Skipanin er brunatrygg, og her eru varnarar, sum boða frá, um rørsla er í rúminum. Umframt hetta, eru vakmyndatól og onnur trygdartól. Trygdin er altíð í hásæti, sigur Peter Mouritsen.

Goymsla.fo letur upp mánadagin 14. juli, og longu nú kanst tú fara inn á goymsla.fo og bíleggja eitt goymslurúm.

Sambært heimasíðuni liggur kostnaðurin frá 499 krónum um mánaðin fyri minsta ‘putlirúmið’ – tveir fermetrar – upp upp í 2.250 krónur um mánaðin fyri eitt 15 fermetra stórt goymslurúm. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juni 2025

Fyrireika umfatandi byggiarbeiði í Koltri

Tjóðsavnið lýsir eftir arbeiðstakarum at søkja undangóðkenning til Koltursætlanina

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Nú nærkast til at Tjóðsavnið kann fara undir at forvitnisligu ætlan sína í Koltri. Talan er um spennandi verkætlan, ið hevur til endamáls at skapa karmar til gransking, varðveiting og miðlan av náttúru- og mentanararvinum í oynni.

Tjóðsavnið lýsir nú eftir arbeiðstakarum at søkja undangóðkenning at bjóða upp á arbeiðið.

Byggiverkætlanin er grundað á siðbundið føroyskt handverk. Arbeiðstakarin fær ein óvanligan møguleika at vera við í eini víðarimenning av siðbundnum handverki, við burðardygd í hásæti, í einum heilt serligum umhvørvi úti í Koltri, skrivar Tjóðsavnið.

Um Koltursætlanina

Í stuttum snýr Koltursætlanin seg um at miðla mentanar- og náttúruarvin í oynni. Í syðra parti av oynni skal søga og mentanararvur granskast og miðlast, meðan í norðara parti verður náttúran eygleidd, granskað og miðlað.

Teir karmar, ið nú verða gjørdir, skulu betra um umstøðurnar hjá starvsfólkum, granskarum og vitjandi at húsast í oynni. Embætishúsini verða endurnýggjað til fyristøðufólkini at búleikast í, ein lon verður endurbygd, ið skal hýsa kafé, bátasmiðju og framsýningum, og tveir størri nýbygningar skulu byggjast uttan fyri bøgarðarnar. Har skal m.a. verða felt- og granskingarstøð, garasja og umstøður til setursskúlar, skeið og smærri ráðstevnur. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juni 2025

Voxbotn flutt niðan í stórhøllina við Tjarnir

Tað verður so mikið ringt veður, at tað ikki verður mett forsvarligt at savna 4.500 fólk í Vágsbotni í dag

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Veðurforsagnirnar fyri dagin í dag hava ikki verið góðar. Boðað varð frá ógvusligum veðri – so ógvusligum, at tað ikki varð mett forsvarligt at savna 4.500 fólk sum ætlað í Vágsbotni í kvøld.

Tí avgjørdu fyrireikararnir longu mikukvøldið saman við avvarandi myndugleikum, at flyta stóra konsertdagin niðan í stórhøllina við Tjarnir.

Hetta er sjálvandi harmiligt, tí umstøðurnar í Vágsbotni eru ein stórur og týdningarmikil partur av OY Voxbotnhugnanum. Men um veðrið verður sum lovað er, so er ikki møguligt at seta upp stórar pallar – vindurin er ov nógvur, og pallarnir tola ikki slíkan vind, siga fyriskipararnir.

Vantað varð, at vindurin leygarkvøldið kann koma upp á 17 metrar um sekundið, og hvirlurnar kunnu raka upp í meira enn 20 metrar um sekundið. Pallarnir eru góðkendir til 17 metrar um sekundið, og tí kann ein hvirla oman fyri hesa vindferð gera støðuna vandamikla og hættisliga fyri fólk, bæði á og kring pallin. Ættin er eisini óheppin, tí vindurin rakar beint inn á pallin.

Fyriskipararnir bíðaðu so leingi sum gjørligt, við vón um at veðurvánirnar broyttust. Neyðugt var at taka avgerðina í seinasta lagið mikukvøldið, tí tað krevur nógv arbeiði og tíð at seta pallar og fyriskipa konsertøkið. Nógv skal fyrireikast: ljóð, ljós, vaktir, sølubúðir, vesi-viðurskifti og mangt annað.

Eisini verður staðfest, at tónleikaupplivingin hjá teimum mongu, ið hava keypt atgongumerki, ikki hevði verið nøktandi, um veðrið verður so vánaligt, sum fráboðað.

Trygdin hevur hægstu raðfesting
Lukkutíð hava vit nú eina stórsligna høll, sum kann rúma einum slíkum tiltaki.

Fyriskipararnir hava verið í sambandi við allar tónleikararnar, og øll hava váttað, at tey verða við og spæla í stórhøllini við Tjarnir.

- Hetta hevur við sær nakrar avbjóðingar, men tað er tann tryggasta loysnin at flyta tiltakið innandura. Í stórhøllini við Tjarnir hava vit eina høll í heimsflokki, og har kunnu vit tryggja bæði góðsku og trygd fyri øll vitjandi.

- Vit harmast um støðuna, men við atliti til trygd og upplivingargóðsku, so er hetta rætta avgerðin, siga fyriskipararnir.

Hóast tiltakið verður flutt inn, so er fráboðaða skráin til tiltakið óbroytt. Einasti munur er staðsetingin. 

Skráin fyri Voxbotn við Tjarnir er hendan:

Kl. 15: Sámal Ravnsfjall
Kl. 16: DJ Kingz
Kl. 16.45: Reiley
Kl. 17.30: All Stars & SMS Vox
Kl. 19: The Minds of 99
Kl. 20.30: RSP
Kl. 21.30: Týr
Kl. 22.30: Byrta
Kl. 23.30: Suspekt
Kl. 00.30: All Stars
Kl. 02.00: Goodboys

Ætlaða barnatiltakið í tilknýti til Voxbotn er flott til Høllina á Hálsi millum klokkan 11 og 14.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juni 2025

Benni gevst við Føroya Symfoniorkestri

Eftir 21 ár sum høvuðsdirigentur letur hann nú stavin víðari til nýggjan dirigent

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Innsent

Eftir 21 ár sum høvuðsdirigentur fyri Føroya Symfoniorkestur letur Bernharður Wilkinson nú sessin víðari til ein nýggjan høvuðsdirigent. Við Bernharði á odda hevur symfoniorkestrið ment seg ómetaliga nógv, listarliga sum tónleikaliga, og symfoniorkestrið hevur styrkt sína støðu markant í føroyskum mentanarhøpi.

Benni, sum hann eisini verður nevndur, hevur verið ein snúningsdepil í menningini hjá orkestrinum; og hann hevur m.a. lagt lunnar undir bæði familju- og jólakonsertinar og barnakonsertirnar. Hann hevur stjórnað óteljandi konsertum – alt frá stóru nýggjárskonsertunum til rokk- og poppkonsertir.

Undir hansara leiðslu hevur Føroya Symfoniorkestur eisini frumframført hópin av verkum eftir føroysk tónaskøld.

- Tað hevur verið ein stórur framíhjárættur at arbeiða saman við so dugnaligum tónleikarum og at vera partur av einum orkestri, ið hevur so stóran mentanarligan týdning fyri Føroyar. Eg eri takksamur fyri henda møguleikan – men tíðin er nú búgvin til, at nýggjar kreftir koma framat, sigur Bernharður Wilkinson.

Bernharður hevur eisini verið virkin sum kórleiðari og tónleikalærari í føroysku musikkskúlaskipanini, og hesum heldur hann fram við.

Catherine Larsen-Maguire

Catherine tekur við

Symfoniorkestrið hevur gjørt fýra ára avtalu við ensku Catherine Larsen-Maguire. Catherine er upprunaliga útbúgvin fagotspælari og spældi solofagot í Komische Oper í Berlin áðrenn hon fór dirigentleiðina.

Eftir nýggjárskonsertina komandi letur Bernhardur Wilkinson dirigentstavin víðari til Catherine Larsen-Mcguire. Sostatt verður fyrsta framførslan hjá Catherine stóra konsertin saman við Kim Hansen og bólki í februar.

- Vit eru øll takksom fyri stóra arbeiðið, Benni hevur lagt í Føroya Symfoniorkestur. Hann hevur saman við framúrskarandi tónleikarum og dedikeraðum sangarum, samstarvspørtum, stuðlum og øðrum flutt okkara orkestur og kór risastór fet fram á leið, sigur stjórin, Hans Petur í Brekkunum.

Herundir nakrar myndir av Benni úr goymsluni 

(Mynd: Jens Kr. Vang)

(Mynd: Jens Kr. Vang)

Saman við Gunnar Thomsen og Týr (Mynd: Jens Kr. Vang)

(Mynd: Jens Kr. Vang)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juni 2025

Rasmus Lyberth og Kári P í Dansifrøi

11. oktober fer Kári P at hava konsert saman við grønlendska Rasmus Lyberth

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Leygarkvøldið 11. oktober verður Dansifrøi karmur um eina heilt serliga konsert.

Úr Grønlandi kemur Rasmus Lyberth, og ein konsert við honum er bæði fín, fólkalig, festlig og følsom.

Á konsertini fer Rasmus at framføra eina røð av sangum, frá sínu longu karieru sum artistur. Sjálvt um hann syngur á grønlendskum, kann fjøldin føla seg inn í hansara sangunivers.

Úr Føroyum kemur Kári P, og um hann er næstan ikki neyðugt at siga nakað, tí hvørt mannsbarn kennir hansara serliga vælskrivaðu og framførdu sangir, har pláturnar Vælferðarvísur og Hinumegin ringvegin eru vornar verulig fólkaogn. Við Kára á pallinum verða Edvard Nyholm Debess og Finnur Hansen.

Talan verður um eina sitikonsert, og tí er avmarkað nøgd av atgongumerkjum til sølu. Tey fáast á atgongumerki.fo.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juni 2025

Nordic Music Biz: Aftur ein føroyingur í Top 20 undir 30

Áttanda árið á rað kunnger Nordic Music Biz Top 20 undir 30 vinnarar. Hátíðarhaldið, har heiðurslønirnar verða latnar, verður hildið á by:Larm Festivalinum í Oslo 11. september. Triðja árið á rað er ein føroyingur umboðaður millum vinnararnar – hesa ferð er tað Dania O. Tausen

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Á ársins Nordic Music Biz Top 20 Under 30 átakinum avdúkar norðurlendski tónleikaídnaðurin 20 ung talent undir 30, sum eru við til at bera norðurlendska tónleikaídnaðin fram á leið. Nordic Music Biz 20 Under 30 átakið er íverksett av NOMEX (Nordic Music Export).

Hetta áttanda árið hevur Nordic Music Biz Top 20 Under 30 átakið valt at undirstrika fjølbroytnið í ymiskum tónleikageirum og -sjangrum innan tónleikaídnaðin, sum spegla ríka og fjølbroytna tónleikapallin í norðurlondum.

Handan leiktjøldini spæla hesi ungu profesionellu fólkini ein týdningarmiklan leiklut í at fremja norðurlendskan tónleik og styrkja altjóða árinið, sum norðurlendski tónleikurin hevur, við at koma við nýggjum sjónarmiðum og nýhugsandi íkøstum til tónleikaídnaðin, sum mennir seg alla tíðina.

Hvørt ár velur ein nevnd 20 einstaklingar undir 30 ár, sum verða sæddir sum møguligir framtíðar leiðarar innan ídnaðin. Hesir vinnarar verða heiðraðir á by:Larm Festivalinum – eitt sera týdningarmikið hátíðarhald fyri norðurlendska tónleikaídnaðin, sum verður hildið í Oslo í Noregi. Festivalurin í ár verður 11. september.

Ársins vinnarar í Nordic Music Biz Top 20 Under 30 í 2025 eru valdir við støði í ymiskum metingum, ið fevna um: vøkstur í virksemi teirra, kós og ferð á tónleikalívsleið teirra, viðurkenningina í ídnaðinum, ávirkan á tónleikaídnaðin seinastu tíðina, listarligu menning og nýhugsan teirra, konsertinntøkur, sølu, stroymingardátur, herferðir og eksponering gjøgnum útvarp og sjónvarp.

Føroyska Dania O. Tausen er at finna millum ársins vinnarar.

Í grundgevingini orðar nevndin seg soleiðis um Daniu:

Dania O. Tausen er ein framúrskarandi framtaksmegi í føroyska tónleikaumhvørvinum – serliga handan leiktjøldini. Síðani hon gjørdist partur av óhefta plátufelagnum Tutl í 2019, hevur hon fingið ein lyklaleiklut í virkseminum hjá felagnum. Hon byrjaði sum hjálparfólk, men vísti skjótt serligar gávur innan fyrisitingarligt og samskipandi arbeiði. Tí er Dania nú vorðin ein ómissandi partur av fyritøkuni.

Ábyrgd hennara fevnir um at svara fyrispurningum frá tónlistafólkum, at skriva sáttmálar, at hava eftirlit við framleiðsluni av fysiskum tónleikaútgávum og at umsita ta vikuligu talgildu útbreiðsluna av øllum útgávunum hjá Tutl. Eitt arbeiði, ið er alneyðugt fyri, at felagið skal røkka so langt út í heim sum gjørligt. Umframt hetta arbeiðir hon eisini við marknaðarførslu og útgávutiltøkum, og er vorðin in-house grafiskur sniðgevi. Hennara neyva arbeiðslag, effektivitetur og brennandi áhugi gera hana ómissandi bæði fyri felagið og fyri føroyska tónleikaumhvørvið sum heild.

Dania umboðar eisini Tutl og føroysk tónlistafólk í útheiminum, og hevur luttikið á tiltøkum sum Tallinn Music Week, Eurosonic, The Great Escape, Reykjavík Airwaves, Arctic Sounds og øðrum, har hon hevur verið við til at knýta sambond millum føroyska tónleikapallin og altjóða tónleikavinnuna.

Harumframt er hon eisini persónliga ein hollur og eldhugaður stuðul hjá live tónleikapallinum í Føroyum. Í heimbygd síni, Toftir, tók hon stig til nýggja spælistaðið Blómuhúsið, tí hon skilti týdningin av at stuðla livandi tónleiki í einum lítlum samfelag. Frá 2020 til 2023 sat hon eisini í nevndini í Havnar Jazzfelag, har hon var við til at menna føroyska jazzumhvørvið, og var við til at samskipa, finna og gera avtalur um tónleik til jazzfestivalin Vetrarjazz.

Umframt sítt vinnuliga virksemi er Dania eitt djarvt og høgt virðismett tvørlistarligt listafólk. Sum yrkjari, sangskrivari og framleiðari er hon kend fyri at viðgera evni sum trúgv, iva, samleika og mál, altíð framført við falsloysi og í einum skemtingarsomum anda. Hennara fyrsta yrkingasavn og heimildarfilmur SKÁL setti kjak í gongd í Føroyum, og hennara heildarútgávur gonguteigatúnatos (2021) og ja/nei – og restin av vikuni (2023) hava fingið góð ummæli; tann seinna vann heiðurin Ársins Heildarútgáva á FMA. Dania framførir bæði einsamøll, við a’capella jazztrio’ini SWAY og við hip hop-bólkinum Aggrasoppar, har hon bjóðar áhoyrarum list á høgum støði, við sera viðkomandi innihaldi orðað á einum ríkum máli, ið speglar nútíðarinnar føroyska samleika í øllum sínum samansetta fjølbroytni.

Við sínum sjáldsama samanspæli av fyrisitingarligari styrki, skapandi visjón og samfelagsligum ágrýtni er Dania O. Tausen ein veruligur leiðari á veg fram innan norðurlendskan tónleik.

Í fjør var føroyski vinnarin Fríði Djurhuus, og árið fyri var føroyski vinnarin Marianna Winther Nagata. Allur top 20 listin fyri 2025 sæst her.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. juni 2025

Fýra føroysk tónlistanøvn til Iceland Airwaves

Lea Kampmann, FRUM, Ragnar Finnson og Tamara Mneney spæla á Iceland Airwaves í november

Lea Kampmann

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Fyri stuttum upplivdu vit tað ótrúliga, at heili átta føroysk tónlistanøvn fóru til Onglands at spæla heilar 21 konsertir yvir fýra dagar í Brighton og í London. Ein røð av fólkum úr føroyska tónleikaumhvørvinum vóru við á ferðini í mai, og tey vóru øll vitni til, hvussu sera væl øll tey føroysku tónlistafólkini og -bólkarnir kláraðu seg í mun til onnur, og máttu sanna, at framførslurnar hjá føroyingunum vóru einki minni enn framúrskarandi.

Hóast talið av konsertunum í Onglandi var stórt og imponerandi, so er tað kortini til heystar, at altjóða virksemið hjá føroyska tónleikaumhvørvinum verður størst.

Tá fara Lea Kampmann, FRUM, Ragnar Finnson og Tamara Mneney fara at spæla á Iceland Airwaves í november.

Fyrireikararnir av festivalinum hava í ár valt heili fýra tónlistafólk, sum hava tað til felags, at tey ongantíð áður hava luttikið á festivalinum, sigur Glenn Larsen, leiðari í Faroe Music Export (FMX).

Iceland Airwaves dregur á hvørjum ári til sín ein stóran hóp av vanligum áhoyrarum, umframt eina rúgvu av fólkum úr altjóða tónleikavinnuni og fjølmiðlum úr stórum pørtum av heiminum. Festivalurin hevur eisini fleiri ferðir havt avgerandi týdning fyri stór tónlistafólk í byrjanini av teirra tónleikaligu yrkisleið.

Í ár, eins og undanfarnu árini, fara føroysku tónlistafólkini at spæla minst tvær almennar konsertir hvør á festivalinum, har tann eina verður fríggjakvøldið í sera kenda spælistaðnum Iðnó mitt í býnum. Tað kvøldið verður eitt serstakt tiltak, har einans føroysk tónlistafólk standa á pallinum. Føroysku tónlistafólkini fáa harumframt eina konsert hvør aftrat, og báðar konsertirnar verða partur av skránni hjá festivalinum.

Seinastu árini hava Føroyar sett sín dám á festivalin, og hetta hevur vakt ans bæði hjá vanliga áhoyraraskaranum og hjá stórum fjølmiðlum so sum Rolling Stone Magazine til dømis.

Iceland Airwaves verður í ár í Reykjavík frá 6. til 8. november.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2025

Magni Christiansen á Summar Festivalin

Kendi countrysangarin úr Vestmanna framførir á Summar Festivalinum í august

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Nú er tíðin aftur komin, at Magni Christiansen fer at framføra á Summar Festivalinum, har hann áður hevur havt frálíkar konsertir.

Magni Christiansen er kendur sum country- og gospelsangari, og hann hevur gjøgnum árini givið nógvan tónleik út, og hann hevur verið íðin at spæla konsertir kring landið.

Á ársins Summar Festivali fara Magni Christiansen og Bernhard Højgaard Petersen at hava framførslu á Torginum, og teir spæla góðar country- og gospelsangir – til dømis "Við vegin", "Me And Bobby McGee", "Detroit City", "Her glaður eg ferðist" og aðrar, skriva fyriskiparar av Summar Festivalinum í tíðindaskrivi.

Summar Festivalurin verður hildin dagarnar 7. til 9. august.

Laila & Malan

Eisini dugnaligu og royndu songkvinnurnar Laila Carlsen og Malan Eyðunsdóttir hava konsert á ársins Summar Festivali. Tær hava í mong ár verið virknar í ymiskum samanhangum – í bólkum, í kóri, sum solistar og sum kórsongkvinnur – og tær eru kendar sum sterkar songkvinnur við orku og yvirskoti. Tær kunnu framføra øll hugsandi sløg av tónleiki – eitt nú lívligan rock og fangandi popp.

Á Summar Festivalinum fara tær at framføra sum duo, og aftrat sær hava tær væl spælandi tónleikarar. Tær spæla góðar og kendar sangir til stóru fjøldina, og hetta verður uppløgt høvi hjá fólki at syngja og liva við.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. juni 2025

Fiskur beit baðigestir - og varð skotin

Talan var um ein tveir metra langan hvítfisk, ið vigaði 90 kilo

(Mynd: BR24)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Løgreglan í Bayern í Suðurtýsklandi hevur avlívað ein tveir metra langan feskvatnsfisk í einum vatni, tí fiskurin varð vorðin ein hóttan móti fólki, sum svumu í vatninum.

Talan er um ein hvítfisk ella karpufisk (á donskum malle), ið var vorðin heldur ágangandi móti fólki, møguliga tí at hann vildi verja ungar sínar.

Fiskurin hevur bitið minst fimm baðigestir, sum máttu viðgerast á lokalum sjúkrahúsi fyri bitsár.

Løgreglan valdi tí at taka tænastupistólin fram og skjóta stóra fiskin, sum vigaði 90 kilo.

Hetta hendi í vatninum Brombachsee, har norðuri í Bayern, fríggjadagin. Bromhachsee er eitt demmað vatn í Brombach ánni. Vatnið er eitt vældámt baðiøki um sumrarnar.

Tað er heilt óvanligt at hetta slagið av festvatnsfiski ger seg inn á menniskju. Men tá fleiri baðigestir vóru bitnir av hesum eina fiskinum, var avgerð tikin um at avlíva hann, skriva týskir miðlar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juni 2025

Indari sendur í rúmdina fyri fyrstu ferð í 40 ár

Umborð á rúmdarfarinum úr á altjóða rúmdarstøðini, eru eisini tríggir aðrir astronautar úr ávikavist USA, Polandi og Ungarn

39 ára gamli indiski astronauturin Shubhanshu Shukla (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fyri fyrstu ferð síðan 1984 hevur India nú sent fólk út í rúmdina. Hósdagin varð indiski Shubhanshu Shukla sendur út í rúmdina saman við astronautum úr Polandi, Ungarn og USA.

Poland og Ungarn hava heldur ikki havt fólk í rúmdini í yvir 40 ár, og Shubhanshu Shukla er bert tann næsti indarin, sum verður sendur út í rúmdina, skrivar BBC.

Rúmdarfarið hjá privatu fyritøkuni Axiom Space hevur kós móti altjóða rúmdarstøðini (ISS). Ferðin er fyriskipað í samstarvi við amerikanska rúmdarstovninum Nasa, indiska Isro, evropeiska ESA, og amerikanska SpaceX.

Eftir ætlan skal Shukla luttaka í fyrstu mannaðu rúmdarferðini hjá India nakrantíð í 2027. Eisini hevur India ætlanir um at seta upp eina rúmdarstøð og senda astronautar til Mánan áðrenn 2040.

Frá vinstru: Shubhanshu Shukla (India), Tibor Kapu (Ungarn), Peggy Whitson (USA), og Slawosz Uznanski-Wisniewski (Pólland) (Mynd: EPA)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juni 2025

ES-londini samd um at leingja revsitiltøk móti Russlandi

Eisini arbeiðir ES við fleiri nýggjum revsitiltøkum, sum m.a. skulu raka russiska orkuøkið

Ursula von der Leyen, forkvinna í ES-nevndini (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Á ES-toppfundi í Brússel í vikuni samdust øll limalondini um at leingja revsitiltøkini móti Russlandi við einum hálvum ári.

Revsitiltøkini vórðu sett í gildi orsakað av krígnum í Ukraina, og hvørt hálva ár skulu londini semjast um at leingja revsitiltøkini.

Eisini arbeiðir ES við fleiri nýggjum revsitiltøkum í sonevnda 18. revsipakkanum, sum hevur til endamáls at raka russiskar peningastovnar, orkuøkið og hernaðarídnaðin, skrivar Ritzau.

Semja er tó ikki um hesi tiltøk, sum eisini skulu samtykjast av øllum 27 limalondunum.

Ungarn og Slovakia hava hótt við ikki at stuðla nýggju revsitiltøkunum, tí ES m.a. ætlar at banna innflutning av russiskum gassi aftan á 2027. Eisini er ætlanin at lækka prísloftið á olju úr Russlandi.

Ungarn og Slovakia halda, at hetta verður ov dýrt hjá teirra borgarum, um tey ikki sleppa at innflyta russiskt gass.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. juni 2025