Áhugafelag fyri fólk í koyristóli sett á stovn

Kaj Leo Holm Johannesen hevur saman við øðrum stovnað felagið

Frá vinstru Eyðun Hansen, Kaj Leo Holm Johannesen, Claus Rasmussen, Eydna Mouritsen og Noomi Gregersen

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Eitt áhugafelag fyri fólk í koyristóli varð stovnað í vikuni.

Kaj Leo Holm Johannesen boðaði fyri nøkrum døgum síðan frá, at hann ætlaði at taka stig til eitt slíkt felag. Endamálið er, at Føroyar skulu vera heimsins vinarligasta land fyri koyristólsbrúkarar.

Áhugafelagið, sum varð stovnað mánakvøldið, er eitt áhugafelag stovnað fyri koyristólsbrúkarar og fólk við skerdum førleika.

Formaður er Kaj Leo Holm Johannesen. Næstforkvinna er Eydna Mouritsen. Noomi Gregersen er skrivari, meðan Claus Ramussen og Eyðun Hansen eru nevndarlimir.

Umframt at stovna eitt áhugafelag, er ætlanin eisini at skipa fyri einum koyristólstreffi, har koyristólsbrúkarar í Føroyum kunnu hittast, og áhugin fyri hesum hevur verið stórur, segði Kaj Leo Holm Johannesen við Blaðið Vikuskifti.

Les alla samrøðuna við Kaj Leo Holm Johannesen her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2025

Fleiri vælverutilboð oman fyri Havnina

Ress Spa á Hotel Føroyum hevur nú latið upp nýggja vælveruhúsið við svimjihyli við serstakliga góðum útsýni yvir høvuðsstaðin

(Mynd: hotelforoyar.fo)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Mikudagin varð nýggja vælveruhúsið hjá Hotel Føroyum latið upp fyri almenninginum. Hotellið oman fyri høvuðsstaðin hevur í longri tíð havt eitt tilboð, tey kalla Ress, har møguleiki er at keypa sær vøddamýking og ymisk sløg av vælgerandi kropsviðgerðum.

Í vikuni varð so nýggja vælveruhúsið eisini latið upp. Húsið liggur nakað frá hotellinum oman móti viðarlundini í Kerjum. Í Ress spa eru fleiri møguleikar at njóta vælveru og friðsælu.

Her ber til at slappa av í heitum hyljum, ymsum hitarúmum og eisini fáa eitt gott afturvið til góman. Millum tilboðini er sokallaði infinity pool’urin uppi á takinum við serliga góðum útsýni yvir Havnina og út móti Nólsoynni.

Umframt innandura og uttandura hyljar, hevur vælveruhúsið eisini ísbað, grótbað, guvubað og tvey hitarúm umframt eina kafé.

Atgongdin til vælveruhúsið kostar 595 krónur og afturat hesum ber til at bíleggja sær ymiskar pakkar, antin við viðgerðum, ella við gisting og máltíðum í tilknýti til vælverutilboðini.

Gilið - gøtan sum leiðir frá Hotel Føroyum oman í vælveruhúsið (Mynd: hotelforoyar.fo)

(Mynd: hotelforoyar.fo)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2025

So litfagurt í Gundadali

Í sambandi við Faroe Pride vikuna er ein ælabogavegur málaður uttan fyri Gundadalshøllina, har sum skrúðgongan byrjar í morgin

Borgarstjórin í Tórshavnar kommunu, Elsa Berg, hjálpti til at mála (Mynd: LGBT+ Føroyar)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í Gundadali er vorðið meira litfagurt enn vanligt. Í sambandi við Faroe Pride vikuna er ein ælabogavegur málaður uttan fyri Gundadalshøllina.

Hetta við íblástri úr eitt nú Reykjavík.

(Mynd: LGBT+ Føroyar)

Hann skuldi eftir ætlan verið málaður týsdagin, men vegna veður varð hetta útsett til mikukvøldið.

Alla vikuna hava ymisk tiltøk verið á skránni, og tað endar við skrúðgonguni í morgin. Byrjað verður klokkan 15 við Gundadalshøllina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2025

Stríð um ælabogamáling: Andstøðulimir harta Elsu Berg

- At mála almennan veg / parkeringspláss í Gundadali uttan at hetta er viðgjørt í teknisku nevnd ella í býráðnum vísir, hvussu borgarsjórin handlar í heimildarloysi og setur allar vanligur demokratisku reglar til viks

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Mikukvøldið legði borgarstjórin í Tórshavnar kommunu myndir út á sín egna Facebook-vanga, har hon hjálpti LGBT+ Føroyum at mála eitt strekki við parkeringsøkið uttan fyri Gundadalshøllina.

Hetta var sjálvandi í ælabogalitunum, sum LGBT+ nýtir. Hetta er eisini fallið summum fyri bróstið - tað sæst serliga á sosialu miðlunum - og millum annað nøkrum andstøðulimunum í Tórshavnar kommunu.

Tað byrjaði við, at Birgir Nielsen í viðmerkingartráðnum undir uppslagnum millum annað viðmerkti hetta: 

-  Kanska Elsa Berg borgarstjóri kann svara mær og øðrum borgarum í Tórshavnar Kommunu hvør kommunalur myndugleiki hevur givið loyvið til at mála á almennan veg ella parkeringspláss í Tórshavnar kommunu, spyr Birgir Nielsen nú borgarstjórin hevur deilt myndir út á sín Facebook profil, har hon málar veg saman við øðrum(...)  Mær vitandi hevur Tórshavnar býráð ikki viðgjørt nakra umsókn ella ei heldur givið nakað loyvi til slíkt.

Men fólkafloksmaðurin hevur ikki bíðað eftir einum "skjótum og væl grundaðum svari" frá Elsu Berg, sum hann orðaði seg.

Birgir Nielsen beint omanfyri Elsu Berg til eitt tiltak (Mynd: Sverri Egholm)

Seinnapartin legði Birgir Nielsen eitt skriv út á sín egna Facebook-vanga, har hann saman við florksfelagnum Høgna Vilhelmsen og sambandsmanninum Annfinni Brekkstein hartar Elsu Berg.

Undir yvirskriftini "Gundadalur fingið eitt skot fyri bógvin" siga teir seg vera bilsnar av, at borgarstjórin hevur málað har við ávísum litum sum symbolisera ávísa rørslu - sambært teimum er tað uttan heimild.

- At mála almennan veg / parkeringspláss í Gundadali uttan at hettar er viðgjørt í teknisku nevnd ella í býráðnum vísir hvussu Elsa Berg – enn einaferð handlar í heimildarloysi og setur allar vanligur demokratisku reglar til viks, – fyri at tekkjast ávísari rørslu og harvið háðar øll hini við sínum framferðarhátti. Hettar er langt úti, og vilja vit taka frástøðu frá hesum.

Víst verður á, at "Gundadalur skal ikki symbolisera nakra ávísa rørslu av slíkum slag".

-  Sovorin symbol hoyra als ikki heima har og vit taka frástøðu frá Elsu Berg og hennara líkar fyri at seta allar demokratisku reglar til viks fyri ávísa rørslu, stendur í skrivinum hjá Birgiri, Høgna og Annfinni.

Andstøðutinglimirnir siga seg virða, at fólk eru ymisk, men at" ymiskleikin skal ganga báðar vegir".

Í juni tvífaldaði Tórshavnar kommuna stuðulin til LGBT+ úr 50.000 upp í 100.000 krónur. Hetta er millum annað fígging til pride-skrúðgonguna beint fyri ólavsøku. Tá talaðu nevndu andstøðulimir eisini at. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juli 2025

Sjórætturin á føroyskum hondum ólavsøkudag

Hetta er seinasti liður drúgva arbeiðinum at yvirtaka alt tað, sum hoyrir sjóvinnuni til

(Mynd: Uttanríkis- og vinnumálaráðið)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Týsdagin, ólavsøkudag, verður málsøkið sjórættur yvirtikið, og lóggávuvaldið, útinnandi valdið og fíggjarliga ábyrgdin verður tá á føroyskum hondum.

Hetta er seinasti liður drúgva arbeiðinum at yvirtaka alt tað, sum hoyrir sjóvinnuni til: Í 2001 varð trygd á sjónum yvirtikið, í 2011 loðslóggávan, í 2020 sjókortini og í 2024 vórðu økini sjóuppmerking og vitaverk yvirtikin.

- Tað er umráðandi, at vit - sum siglandi tjóð - hava fult ræðið á hesum týðandi málsøki. Vit hava víst í verki, at tað væl ber til at fyrisita hetta økið á ein hátt, ið hóskar til okkara samfelag og viðurskifti, og vit fara eins og frammanundan at leggja stóran dent á at hava eitt gott og dagført regluverk, sum lýkur altjóða krøv og treytir, sigur Sirið Stenberg, landsstýriskvinna við vinnumálum.

Yvirtøkan verður hátíðarhildin miðjan august á Sjóvinnustýrinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juli 2025

Bretskt herskip á Havnini

St. Albans, vanliga kallað ‘The Saint’ kom á Havnina hósmorgunin og verður liggjandi alt vikuskiftið

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Stóra bretska fregattin HMS St. Albans kom hósmorgunin á Havnina.

Arktisk Kommando í Havn váttar at skipið er komið, og at tað hevur fingið loyvi at koma í føroyska havn.

Nakað eftir, at skipið var komið í havn, boðaði Uttanríkis- og vinnumálaráðið frá, at HMS St. Albans verður liggjandi við bryggju í Havn um vikuskiftið. Fregattin hevur diplomatiskt loyvi at koma í føroyskt sjóumveldi og í havn í Føroyum, verður lagt afturat. 

St. Albans er 133 metrar long og 16,1 metrar breið. Skipið er bygt á Yarrows skipasmiðjuni í Scotstoun, Glasgow og varð flotað í 2000.

Meira um skipið á Wikipedia 

(Mynd: Tórshavnar Havn)

Skal bunkra og manningin hvíla

Bretska sendistovan í Keypmannahavn sendi eisini út á dagin tíðindaskriv, sum greiddi nærri frá vitjanini:

HMS St. Albans Type-23 Class fregattin hjá The Royal Navy við hennara Merlin Mk2 tyrlu frá 814 Naval Air Squadron umborð, heldur ein ‘logistikkstøðg’ í Føroyum hetta vikuskiftið.

Við vitjanini verður møguligt hjá skipinum at bunkra brennievni, og fylla mat- og aðrar neyðugar goymslur, eins og manningin, ið telur næstan 200, kann fáa hvíld meðan tey enn eru á uppgávum í Norðuratlantshavi og Norskahavi.

Nærveran hjá HMS St. Albans undirstrikar varandi raðfesting Bretlands til verju og trygd í Norðuratlandshavi. Eftir nýliga at hava gjørt uppgávur á bæði tjóðar- og Nato-støði, er uppgávan at avbyrgja møguligar hóttanir og tryggja lívsneyðugar sjóvegis samskiftisleiðir.

The Royal Navy er framhaldandi støðuføst í leiklutinum at tryggja siglingarfrælsi og stuðla sameindum um alt økið.

Vitjanin hjá HMS St. Albans markerar eisini, at 80 ár eru liðin síðani hernaðarligu bretska nærveran endaði eftir seinna heimsbardaga.

‘Logistikkstøðgurin’ er fyrireikaður í tøttum samstarvi við føroyskar og danskar samstarvsfelagar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. juli 2025

Sethúsaprísir øktir skjótari enn tøka inntøkan

Landsbankin staðfestir gongdina og trupulleikan: Prísirnir á sethúsamarknaðinum eru tvífaldaðir seinastu 10 árini í Havnini, smærri bygdunum og í Suðuroy/Sandoy, meðan teir eru trífaldaðir í størri bygdunum

Prísirnir á sethúsamarknaðinum eru tvífaldaðir seinastu 10 árini í Havnini, smærri bygdunum og í Suðuroy/Sandoy, meðan teir eru trífaldaðir í størri bygdunum

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Sethúsaprísirnir eru øktir skjótari enn tøka inntøkan í nærum 10 ár á rað. Prísirnir á sethúsamarknaðinum eru tvífaldaðir seinastu 10 árini í Havnini, smærri bygdunum og í Suðuroy/Sandoy, meðan teir eru trífaldaðir í størri bygdunum.

Tað, sum ásetur prísin á bústøðum í langa høpinum, er útboðið av bústøðum og hvat tað kostar at byggja.

Sethúsaprísir býtt við byggikostnað er eitt mát, ið verður rópt Tobins Q, og tað vísir, hvørt tað loysir seg at byggja nýggjar bústaðir. Er mátið størri enn 1, er søluprísurin hægri, enn hvat tað kostar at byggja eini nýggj sethús, og tað eigur at skunda undir bygging av fleiri bústøðum.

Mynd 1 Nýbygging og Tobins Q

Fleiri bygnaðarliga broytingar kunnu vera orsøk til, at talið av nýbyggingum í hesum tíðarskeiðum ikki hevur fylgt við gongdini í sethúsprísum býtt við byggikostnað.

Tað kann millum annað vera avmarkaður byggikapasitetur. Byggivinnan hevur í fleiri ár á rað gjørt vart við, at trot á arbeiðsmegi er ein tann størsta forðingin fyri framleiðsluna, serliga tá ið tað almenna hevur sett verkætlanir í verk samstundis sum tað privata.

Dýrkað byggitilfar kann vera ein onnur orsøk. Í 2021 byrjaði byggitilfar at dýrka orsakað av veitingartrotinum, sum kom í sambandi við Covid-19. Síðani hevur inflatiónin togað bæði tilfarsprísir og handverkaralønina upp. Eisini byrjaðu renturnar at hækka í 2022, og tað hevur dýrkað kostnaðin av at læna pening til bygging av sethúsum.

Eisini kom ein nýggj bygningskunngerð í gildi í 2017, sum setti minstakrøv til bygging og harvið hevur økt um byggikostnaðin, hóast krøvini elva til lægri rakstrarkostnað í longdini.

Í stutta høpinum er útboðið av bústøðum trekt, tí tað tekur tíð at byggja ein bústað, og tað er tí í stutta høpinum eftirspurningurin, sum avgerð prísin á sethúsum. Til dømis um inntøkan veksur, hava húsarhaldini ráð at gjalda meira. Eisini um tilflytingin til Føroyar veksur, so veksa samlaðu inntøkurnar og tað verða fleiri um boðið um sethúsini, ið kann elva til hægri sethúsaprísir.

Eftirspurningurin eftir bústøðum í langa høpinum er hinvegin treytaður av bygnaðarligum broytingum. Tað er eitt nú at familjumynstrið er broytt, so fólk í størri mun enn áður liva sum støk og stakir uppihaldarar, ið krevur fleiri bústaðir, og at stóra tilflytingin til Føroya, sum vit hava sæð seinastu 10 árini, hevur økt um eftirspurningin eftir bústøðum.   

Í árunum 2003 til 2013 var eingin fólkavøkstur, hinvegin er fólkatalið vaksið nærum 13 prosent seinastu 10 árini. Skuldi tað verið sama tal av fólki fyri hvørja búeind í dag, sum tað var í 2013, tá ið eingin fólkavøkstur hevði verið í 10 ár, átti tað verið bygt fleiri bústaðir seinastu 10 árini. Sambært Betri Banka, vanta umleið 800 bústaðir, um tað í dag skuldi verið sama lutfall millum tal av fólki og tal av búeindum, sum í 2013.

Samanumtikið hava fleiri ymisk viðurskifti verið orsøk til, at útboðið av bústøðum ikki hevur fylgt við eftirspurninginum, og tað hevur sostatt elvt til ein vøkstur í sethúsaprísunum.

Mynd 2 Fólkavøkstur

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2025

Maður doyði eftir ferðsluvanlukku í Eysturoyartunlinum

Ein maður, sum seinnapartin farna fríggjadag rendi á rundkoyringina í tunlinum, er deyður

(Savnsmynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Stutt eftir klokkan 13 farna fríggjadag varð boðað frá, at Eysturoyartunnilin varð stongdur orsakað av einari ferðsluvanlukku, har ein persónbilur rendi á rundkoyringina í tunlinum.

Løgreglan váttaði leygarmorgunin fyri miðlunum, at førarin - ein eldri maður - er deyður.

Málið verður kannað nærri. Um hann er deyður orsakað av ferðsluvanlukkuni, ella um heilsan hjá føraran var orsøkin til vanlukkuna, er ógreitt, segði vaktleiðarin á løgreglustøðini í Havn leygardagin.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. juli 2025

Ætla at kveikja lív í vinabýarsamstarvið aftur

Vitjanin hjá borgarstjóranum og trimum liðum hjá FC Suðuroy vísir, at áhugi er fyri samstarvi, bæði á politiskum og ítróttaligum støði

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Borgarstjórin í Vágs Kommunu, Bjarni Johansen, er í hesum døgum á vitjan í Íslandi, har hann vitjar samanløgdu kommununa Suðurnesjabær (Sandgerð og Garður).

Í nógv ár hevði Vágs Kommuna eitt vinarbýarsamstarv við Sandgerði kommunu, men samstarvið hevur ikki verið virkið seinastu 10 árini. Eftir at Sandgerð og Garður løgdu saman til eina felags kommunu fyri nøkrum árum síðani, verður nú roynt at endurskapa samstarvið, skrivar Vágs kommuna á heimasíðuni.

Týsdagin hevði borgarstjórin ein jaligan fund við Magnus Stefánsson, Sigursvein Bjarna Jónsson og Einar Jón Pálsson, sum umboða Suðurnesjabær. Báðir partar lýstu fundin sum positivan og fullan av góðum møguleikum.

Samstundis sum borgarstjórin vitjar í Íslandi, er FC Suðuroy eisini á vitjan í Íslandi við trimum liðum. Liðini hava hildið til í Sandgerði, hjá fótbóltsfelagnum Reynir, fram til mikudagin, og fóru síðan víðari til Reykjavíkar at luttaka í fótbóltskapping. Í Sandgerði varð skipað fyri venjingarlegu fyri bæði føroysku og íslendsku fótbóltsspælarunum – har ítrótt og vinskapur gingu hond í hond. Ferðaliðið kemur aftur til Føroya 28. juli.

Vitjanin hjá borgarstjóranum og ferðin hjá FC Suðuroy vísa greitt, at áhugin fyri samstarvi og felagsskapi millum Vágs Kommunu og Suðurnesjabær er til staðar – bæði á politiskum og ítróttarligum støði. Hetta gevur góðar vónir fyri at endurskapa og menna eitt virkið og gevandi vinarbýarsamstarv í komandi tíðum, skrivar Vágs kommuna. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2025

Borgari nummar 1600 í Nes kommunu

Frá januar 2020 til juli 2025 er fólkatalið í Nes kommunu økt frá 1.338 til 1.610, og herfyri varð borgari nummar 1.600 - Súnhild Langgaard - boðin á kommunuskrivstovuna, har hon fekk handað minnisgávu og blómur

(Mynd: Nes kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Seinastu árini er fólkatalið í Nes kommunu økt munandi, og herfyri fór talið upp um 1.600.

Borgari nummar 1.600 gjørdist Súnhild Langgaard, og farna fríggjadag varð hon boðin á kommunuskrivstovuna, har Súni í Hjøllum, borgarstjóri, handaði henni eina minnisgávu og blómur.

Minnisgávan eru tveir stakar, sum Joel Cole, listamaður, búsitandi í Saltnesi, hevur evnað.

Súnhild Langgaard er ættað av Strondum, men flutti fyri stuttum í Nes kommunu, nú hon varð gift við Beinir Langgaard á Nesi, skrivar kommunan.

Frá januar 2020 til juli 2025 er fólkatalið í Nes kommunu økt frá 1338 til 1610. Tað er ein vøkstur á 272 fólk ella 20,3 procent.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. juli 2025

Teldutøknin ávirkar skúlan

Kanningar í grannalondunum vísa, at í skúlatíðini verða fartelefonirnar hjá næmingum mest brúktar á sosialu miðlunum, vísir Jona Højsted, nevndarlimur Føroya Lærarafelags

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Tøkniliga menningin hevur seinastu mongu árini verið í fullari ferð. Eisini í skúlahøpi hevur hendan framgongdin havt ávirkan. Tó eru vit, sum starvast í skúlunum, oftast eftirbátur, tá nýggj tøkni tekur seg fram. Hóast fartelefonin hevur verið hvørs mans ogn seinastu mongu árini, hava vit framvegis ikki funnið fram til rætta rúmið hjá fartelefonini í skúlahøpi, skrivar Skúlablaðið.

Kanningar í grannalondunum vísa, at í skúlatíðini verða fartelefonirnar hjá næmingum mest brúktar á sosialu miðlunum, men kanningarnar vísa eisini eina øking í fartelefonnýtslu í sambandi við skúlaviðurskifti í frítíðini. Soleiðis kunnu vit møguliga siga, at skúlatíð og frítíð gerast flótandi. Eisini á arbeiðsmarknaðinum síggja vit, at skilnaðurin ímillum arbeiðstíð og frítíð hevur hug at renna saman.

Seinasta ørkymlanin innan skúlaviðurskifti og teldutøkni er AI ella chatGPT. Sjálvandi hevur hendan tøkniliga framgongdin ávirkan á skúlan. Vit hava ikki møguleika at vita, hvørs avrik tað er, vit meta um. Er tað vitlíki ella næmingurin, sum hevur framleitt avrikið?

Fyri at brúka vitlíki skilagott krevst holl undanvitan fyri at tryggja, at tað, sum kemur fram, er eftirfarandi. Fakfólk kunnu tí hava gagn av vitlíki, tá tey arbeiða við ymiskum, tí tey hava ta vitanina innan økið, ið krevst, fyri at meta um svarið, sum chatGPT kemur við. Hevur brúkarin ikki holla undanvitan, so er vandi fyri, at teldugjørda svarið verður móttikið við góðvarni, og tí kann næmingurin fáa skeiva fatan av tí, hann arbeiðir við.

Hetta broytir undirvísingina í skúlanum soleiðis, at næmingarnir mugu vera enn meiri tilvitaðir um tað, teir vita og duga. Teir mugu gerast greiðir yvir, hvørjar fortreytir teir sjálvir hava, fyri at døma um úrslitið, ið vitlíkið kemur fram til.

Ein avbjóðing hjá skúlunum er, at lærarin helst skal vera dugnaligur á sínum øki. Eisini tá tað snýr seg um tøkni. Av tí at tøknin hevur áhaldandi stóra framgongd, krevst útbúgving til lærarar. Tað er høpisleyst hjá lærarum at undirvísa við tøkniligum hjálpiamboðum, um lærarin ikki er betur skikkaður at brúka tøkniligu amboðini enn næmingurin. Tí eiga vit at hava góðar umstøður at menna tøkniliga vitanina og førleikarnar hjá lærarunum í øllum landinum. Tað vísir seg ikki at vera nøktandi at fáa eina gjøgnumgongd av møguleikunum, tá vit fáa einhvørja nýggja telduskipan, ið vit skulu arbeiða við. KT-vørðirnir í skúlunum hava í mong ár roynt sítt besta við at menna førleikarnar hjá starvsfeløgunum á KT-økinum. Arbeiðstíðin hjá teimum er skerd munandi, nú Skúlanet tekur sær av mestsum øllum tí tøkniliga á skúlunum. Tað hevði verið stórur fyrimunur fyri alla skúlaskipanina, um KT-vørðirnir fingu tíð at styrkja starvsfelagar innan tøkni, soleiðis at allir lærarar høvdu møguleika at vera væl skikkaðir á KT-økinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2025

Lánsbrævaskuldin hjá landskassanum er 5,1 milliardir krónur

Marknaðarvirðið av lánsbrævaskuld landskassans í juni 2025 er 5,1 milliardir krónur. Skuldin hjá landskassanum er sett saman av fimm láns­bræva­røð­um

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Í juli 2024 varð eitt lán tikið á 900 milliónir krónur, og hetta lánið varð hækkað við 350 milliónum krónum í januar 2025. Í mai 2025 tók landskassin aftur eitt lán á 1,32 milliardir. krónur. Hesi lánini tilsamans geva 2,57 milliardir krónur, sum verða nýttar til at gjalda eitt lán á 1,645 milliardir krónur, sum fall til gjaldingar 2. juni 2025.

Harumframt verður peningurin nýttur til landsins gjaldføri (sambært lóg skal landskassin hava 15 prosent av BTÚ í gjaldføri; tað er 3,975 milliardir krónur í 2025), og til at fíggja hall á fíggjarlógini fyri árini 2023 (200 milliónir krónur) og 2024 (150 milliónir krónur).

Lánsbrævaskuldin er beinleiðis rentuberandi skuldin hjá landskassanum. Landskassin er harumframt óbeinleiðis eksponeraður fyri aðrari skuld; eitt nú skuldini hjá kommununum og skuldini hjá tunnilsfeløgunum. Henda óbeinleiðis skuld er ikki tald við í beinleiðis rentuberandi skuldini hjá landskassanum, men er tald við í uppgerðini av EGS-skuldini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juli 2025

EGS-skuld mett at vera 30 prosent av BTÚ í 2025

EGS stendur fyri Evropeiska Gjaldoyra Samstarvið, og EGS-skuld er ein háttur at rokna almenna bruttoskuld, sum kann samanberast tvørtur um lond. ES hevur eina reglu, um at ovara markið fyri almenna bruttoskuld ikki eigur at vera meira enn 60 prosent av BTÚ

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

EGS-skuldin fevnir um land, kommunur og sosialar grunnar. Skuldin hjá Pf. Eystur- og Sandoyartunlar verður roknað uppí skuldina hjá landskassanum, tí veðhaldsskyldan hjá landinum skal, sambært altjóða leisti fyri hagtalsuppgerð, roknast uppí.

ES hevur eina reglu, um at ovara markið fyri almenna bruttoskuld ikki eigur at vera meira enn 60 prosent av BTÚ. Føroyar eru ikki limir í ES, men við ársenda 2025 verður EGS-skuldin í Føroyum mett at vera um 30 prosent av BTÚ.

Er skuldin ov høg, kann tað gerast trupult fyri eitt land at rinda skuldina aftur, serliga um tað kemur í fíggjarligar trupulleikar, skrivar Landsbanki Føroya.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juli 2025

Partur av sløkkiliðnum hjá Kvívíkar kommunu í 35 ár

Herfyri var fráfaringarløta fyri Ludvík Christiansen á kommunuskrivstovuni hjá Kvívíkar kommunu

(Mynd: Kvívíkar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Farna hósdag var ein lítil samkoma á skrivstovuni hjá Kvívíkar kommunu í sambandi við, at Ludvík Christiansen gevst eftir 35 ár sum sløkkiliðsmaður.

Petur Müller, sløkkiliðsleiðari segði nøkur orð, og borgarstjórin, Hans Jóhann Sørensen, takkaði Ludvík fyri trúgva tænastu og handaði honum blómur og ein gávu.

Ludvík byrjaði sum sløkkiliðsmaður hjá Kvívíkar kommunu 26. januar í 1990.

– Hetta starv hevur hann røkt til fulnar, bæði til venjingar og tá boð hava verið eftir sløkkiliðnum. Tað hevur ikki altíð verið so tespiligt, tá sløkkiliðið hevur verið kallað út. Men trúliga hevur Ludvík møtt upp, skrivar kommunan.

– Fyri nøkrum árum síðan komu fleiri nýggj sløkkiliðsfólk í sløkkiliðið. Tá varð gott at hava ein sum Ludvík, til at leggja lag á. Eisini hevur hann verið góður í ráðum hjá nýggju fólkunum. Nú Ludvík er farin væl um pensiónsaldur, hevur hann valt at fara úr sløkkiliðnum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juli 2025

Nýtt føroyskt vodka á hillunum

Eitt nýtt vodka frá føroyska felagnum, 62Nordic Spirits, er klárt til ólavsøkuna. Tað er famleitt við lopransvatni

(Mynd: 62Nordic Spirits)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Einki er spart, hvørki viðvíkjandi fløsku ella innihaldi.

Fløskan er eyðkend við føroysku tjóðarlitunum, bindimynstri og við myndum inni í av lunda, kópakonuni og drangunum í Vágum. Drykkurin er framleiddur úr vatni úr Lopra, ið gevur ein rundan smakk og egnar seg sera væl til durasnaps ella kokkteylar.

Vøran er júst komin á hillarnar í Rúsuni, Duty Free í Vágum og umborð á Nørrunu.

Móttøkan hevur verið góð í Føroyum, og áhugi hevur eisini verið uttanlands, sigur 62Nordic Spirits.

- Móttøkan og vælvildin, vit hava fingið í Føroyum, gevur okkum dirvi og treysti til at arbeiða víðari við sambondunum, vit hava úti í heimi. Vit síggja góðar møguleikar fyri at víðarimenna og útflyta hesa vøru, sigur Valborg Jensen er stjóri á 62Nordic Spirits.

62 Nordic Premium Vodka er 40 prosent í styrki.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juli 2025

Jakkin farin - hann var ein av teimum stóru

Sørvingurin Jóan Jakku Guttesen, annar av oddamonnunum í Tinganest, skaparin av vágasound, er farin. Ein persónlig heilsan til mæta skaldið og sangskrivaran, sum doyði sunnudagin, 76 ára gamal

(Málað hevur Jens Klæmint Jacobsen)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Á stovubróstinum hjá mær hongur ein lítil mynd, sum nú gjørdist mær uppaftur meira kær, tá óvæntaðu boðini í gjár komu um, at Jóan Jakku Guttesen var farin, 76 ára gamal.

Á mentanarvikuni í Fuglafirði farna heyst var ein hugnalig framsýning í fimleikarhøllini í Fuglafjarðar skúla, við listafólkum úr bygdini og grannabygdunum. Har fann eg og keypti hesa myndina, sum mæti portrett- og keiputeknarin í Syðrugøtu, Jens Klæmint Jacobsen, hevur málað.

 Eg havi tikið meg í nakkan nú, eg fari, kemur tú

Góðveðursmorgnar skínur sólin inn á hesa hugfarsligu myndina, tá eg komi upp. Tað gjørdi hon ikki í morgun. Og neyvan hevur sólin heldur skinið á nakra aðra mynd av Jakkanum í morgun, hvørki í Sørvági, Nólsoy ella Havn – nú ein mætur listamaður hevur sligið seinasta tónan á bassinum, ein nógv mætari listamaður enn hann sjálvur gav sær far um.

Tórsfest 2023 (Mynd: Jens Kr. Vang)

Kendi ikki Jóan Jakku persónliga, men sum hálvur sørvingur, hevur tónleikurin hjá honum og hinum í og rundan um Tinganest, leingi rørt meg persónliga. Tí eg billi mær inn, at eg skilji tann undirliggjandi tónan betri enn fólkini rundan um meg. Kann seta meg inn í hvussu tað mundi vera at vaksa upp úti á Lið í fimmti- og sekstiárunum, nærhendis heiminum har omma mín vaks upp. Við niðaravegi, stóra sandinum, har sjógangur niðan í áirnar kann vaða.

 Eg vil vera bygdafrell. Onki annað, nú er well

Men eg skal eisini viðganga, at vit ikki hildu nógv av tónleikinum, tá Tinganest kom við fyrsta kasettubandinum, “Upp á Tá”, í 1983. Var fyrst í tjúgunum tá, blaðmaður á Dimmalætting, og dittaði mær stundum at skriva ummæli av tónleikaútgávum og konsertum.

Men eg hættaði mær ikki undir at ummæla bandið hjá Tinganest. Tað var ov snedugt eftir mínum tykki, tónasetingin og harmoniirnir hildu ikki tátíðar standard, hildu vit, og orðið ‘bygdasligt’, varð brúkt. Eg óttaðist fyri, at tað fór at verða tikið illani upp í heimbygdini hjá mammu, um er var ærligur.

Men sum tíðin leið, dugdu vit at síggja, at har var góðs í. Serliga heitislagið og sangurin um vágagelluna, ið hava verið sungnir sum felagssangir í so at siga hvørjum borðhaldi síðan tá.

 - og eg hugsi við mær sjálvum, at eg havi verið hálvur síðan tá

Tá so næsta bandið kom út trý ár seinni, prógvaði Tinganest, at teir báðir, Stongum og Guttesen, áttu nakað heilt serligt, tá tað kom til sangskriving.

Magnus á Stongum, Jóan Jakku Guttesen og Sámal Ravnsfjall saman við Føroya Symfoniorkestri við Tjarnir (Mynd: Jens Kr. Vang)

Guttesen sannførdi meg við sanginum “Annan Sang”. Um drongin á havnargøtum, sum upplivir sín stóra kærleika vera farna á aðra kós, og syngja um herligheit heldur enn kerligheit.

Sangurin er eitt meistaraverk. Tað størsta av fleiri meistaraverkunum, sum nú liggja eftir Jóan Jakku Guttesen.

Tað er ikki bert í Tinganest, at Jóan Jakku hevur ríkað okkum við sínum tónleiki. Hann gav eisini út og framførdi í vágabólkunum Sørvings og Hips um Haps, solo við útgávuni Jakkin og í samansetingunum Vág/ðaverk saman við Sámali Ravnsfjall og Stongum og Guttesen tá Tinganest bara vóru teir báðir, um ein so kann siga.

 Lukkan hon er slitin, lukkan hon er kørg, men tað kemur fyri, at hon ger ein lítlan vørr

Síðan sørvingar fóru undir sín country- og bluesfestival í 2012 hava Tinganest verið fast inventar. Tey fyrstu árini var teirra framførsla sum eitt slag av lokalari sangløtu, har sørvingar flokkaðust fyri at syngja serliga “Válandi heim”, sum Magnus á Stongum eigur æruna av.

Heiðurskvøld í Sørvági (Mynd: Jóanis Albert Nielsen)

Og tú sást á sørvingunum hvussu nógv hesin sangurin um heimbygdina hevur at siga fyri tey. Tú sást hvussu eyguni vættust og onkur fekk lippufelli eisini, og fekk ikki sungið við.

Soleiðis er tað ikki longur. Børnini, sum saman við foreldrum sínum upplivdu Tinganest á Dungasandi ella á Stakka fyri 10-13 árum síðani, hava hesi seinastu árini trokað seg saman framman fyri stóra pallinum fyri at uppliva Jakkan, Magnus, Holgar og Finn og skrála aftur við sangunum. Tey duga allar, næstan.

 Skeivur sum ein hani, fullur sum eitt svín. Her gangi eg og leingist eftir tær

Og sama hava vit eisini upplivað seinastu árini á G! og Summarfestivalinum, har Tinganest hava verið stórliga fagnaðir, av fleiri ættarliðum av fjepparum.

Stuttligt hjá teimum, sum neyvan sluppu at spæla aðrastaðni enn í dansistovuni í Sørvági at byrja við, og kanska eisini upplivdu hugtakið ‘vágasound’ sum niðurgerandi, at uppliva nú at vágasound er vorðið eitt góðskustempul, og at sangirnir eru vorðnir fólkaogn, eisini uttan fyri Vágarnar.

Heiðurskvøld í Sørvági (Mynd: Jóanis Albert Nielsen)

Og gott, at Jóan Jakku náddi at fáa ársins tónleikaheiður frá FMA í 2023, og at Jóan Jakku og Magnus vórðu heiðraðir í heimbygdini á stórum og væleydnaðum fagnaðarkvøldi í dansistovuni síðsta vetur.

 Mann hon kanska bíða mær enn, hon sjálv so blíða Polk Salad Ann

Mæta skaldið, stinni bassisturin, skeivi eksistensurin, Jóan Jakku Guttesen, fær ikki ríkað okkum við fleiri av sínum sangum. Tað eru vit nógv, ið stórliga fara at sakna.

Tankar okkara eru hjá hansara nærmastu, hjá sørvingum og vágafólki, ið hava mist ein av sínum mætastu synum og hjá nólsoyingum, sum hava mist eina bygdarmynd.

- Hvíl í friði. Heilsa Polk Salad Ann og Tony Joe White.

 Og tá, ið eg einaferð skal avstað – mína seinastu ferð um hav. Ei nýtist mær kumpas ella kós – tí eg havi við í sós og dós, librium og valium ... bambirium

Æra verið minnið um liðamannin Jóan Jakku Guttesen.

 Nú svøvnur kom í eyga mítt, eg takki fyri meg. Tí nú er vorðið songartíð, hjá mær, nú fari eg
at leggja meg og míni bein. Og finna mær ein taksabil, koyra meg til mínar dyr. Eg lati kvøldið yvir til øll tey, sum dansa síðsta dansin

FMA 2023 (Mynd: Jens Kr. Vang)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juli 2025

G! varð útselt

Øll skipanin hjá Nets fór í baklás, og tí tók tað eina løtu at selja seinastu atgongumerkini

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

G! Festivalurin í Syðrugøtu farna vikuskiftið gjørdist væl eydnaður. Fyri fyrstu ferð í 20 ár kundi festivalurin boða frá, at øll atgongumerkini vórðu seld.

Leygarkvøldið hendi tað, at NETS fór í baklás, og skipanin við gjaldskortum gjørdist óvirkin í eina góða løtu. Tí tók tað eisini sína tíð, at selja tey seinastu atgongumerkini, men út á kvøldið kundi atgongumerkjasølan boða frá, at eingi atgongumerki vóru eftir.

Vit tóku hópin av myndum frá G! Festivalinum:

G! festivalurin skotin í gongd á tjaldingarøkinum

Gandakent í Syðrugøtu

Hóskvøld á G! festivalinum

Fríggjakvøld á G! festivalinum

Seinasti dagurin á G! skotin í gongd

Leygarkvøld á G! festivalinum

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. juli 2025

Ævintýraferðin spælir Romeo og Julia á ólavsøku

Seks sýningar verða á Tjóðpallinum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hesa ólavsvøkuna ber til at uppliva teir báðar Dánjal og Búa á Tjóðpalli Føroya, har teir fara at siga børnum frá tí snedigu, stuttligu og syrgiligu søgu, um tað alt í verðini for forelskaða parið, Romeo og Juliu.

Við tónlistarligum og leiklistarligum snildi, fara Dánjal og Búi at geva børnum á ólavsvøku innlit í tann undrunarverda heim, sum skaldið Villiam Ristispjót (William Shakespeare á enskum) hevur skapt, og sum enn stendur sum ein óvikaligur varði innan heimsins snedigu, stuttligu og syrgiligu skaldaverk.

Rørandi søgan um Romeo og Juliu er uttan iva kendasta kærleikssøga nakrantíð. Tvey ung forelska seg í hvørjum øðrum, men familjur teirra eru arvafíggindar. Vit fylgja teirra stríði fyri kærleikanum – fylt av spentum løtum og stórum kenslum! Sum tá Julia, við kærleika og sorg í hjartanum, rópar: "Á, Romeo, Romeo, sig, hví ert tú Romeo?” Ein klassisk søga, sum fer at fáa teg at flenna, rodna, øtast, siga “uh!” ella “ah!” ella “oh!” og kanska eisini fella eitt tár.

Spælt verður 27. juli kl. 16, 28. juli kl. 16 og 18, 29. juli kl 15 og 17 og 30. juli kl. 16 á Tjóðpalli Føroya.

Heðin Mortensen, fyrrverandi borgarstjóri, segði soleiðis um Ævintýraferðina, tá hon vann Barnamentanarheiðursløn Tórshavnar býráðs:

“Tað sermerkta við "Ævintýraferðini" er, at teir báðir leggja upp til hugflogið hjá tí einstaka barninum og tvinna avbjóðandi, ævintýrkendar hendingar uppí. Ævintýraferðin er ein væleydnað og upplivingarrík verkætlan, ið hevur tikið børnini á bóli.” 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2025

Cirkus Arena við Tjarnir í september

Bubber og Malene Qvist eru vertir hjá stóra danska sirkusinum við 70 árum á baki

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Kanda danska sirkussið, Cirkus Arena, vitjar 6. september stórhøllina við Tjarnir við síni 70 ára føðingardagsframsýning.

Tað verða Bubber og Malene Qvist, sum fara at standa á odda fyri framførsluni. 

Í 70 ár hevur Cirkus Arena verið millum fremstu sirkus í norðurlondum. Tey hava í fleiri førum vitjað í Føroyum, og nú koma tey aftur við eini føðingardagsframførslu fyri alla familjuna. 

Saman við Bubber og Malene verður møguligt at uppliva tað besta, sum sirkusheimurin hevur at bjóða, siga tey í tíðindaskrivi. Talan verður um viðurslønt heimsnøvn, sum fara at framføra við Tjarnir. 

Møguleiki verður eitt nú at síggja og uppliva línudans, jonglørar, hugtakandi luftakrobatik og klovnar. Alt hetta kryddað við góðum tónleiki. Til samans eiga tey framførandi heili 40 heimsmet. 

Atgongumerkjasølan til Cirkus Arena byrjar mikudagin 23. juli kl. 12 á www.tjarnir.fo 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. juli 2025

Ozzy Osbourne deyður

Enski tónleikarin doyði í morgun, 76 ára gamal

Ossy Osbourne (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Rockstjørnan Ozzy Osbourne, sum var forsangari í Black Sabbath, er deyður, 76 ára gamal.

Í fráboðan frá familju hansara, verður skrivað, at hann doyði týsmorgunin umgirdur av famiilju og kærleika.

Fyri nøkrum vikum síðan hevði hann og Black Sabbath eina farvælkonsert fyri 40.000 áhoyrarum í heimbýnum, Birmingham í Bretlandi.

Black Sabbath byrjaði í 1968 í Birmingham, og síðan er bólkurin farin sundur og komin saman aftur fleiri ferðir.

Ossy Osbourne upplýsti í 2020, at hann hevði sjúkuna Parkinsons, og tað var orsøkin til, at hann árið frammanundan útsetti eina konsertferð. Í 2022 varð hann skurðviðgjørdur í rygginum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2025

Glímarin Hulk Hogan deyður

Amerikanarin doyði í heimi sínum í Florida, 71 ára gamal

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Heimskendi amerikanski glímarin, sum seinni gjørdist sjónleikari, Hulk Hogan, er deyður, 71 ára gamal. Hann doyði í heimi sínum í Florida.

Tað váttar umboðsmaður hansara, Chris Volo, fyri NBC Los Angeles.

Hulk Hogan gjørdist í 1980'unum og 1990'unum heimskendur í glíming. Hann vann seks sonevnd WWE-meistaraheiti, og gjørdist limur í Hall of Fame í 2005.

Seinni gjørdist hann sjónleikari og spældi við í triðja Rocky-filminum, Suburban Cammondo og Mr. Nanny. Í 1994 fekk hann egna sjónvarpsrøð, og í 2005 høvdu hann og familja hansara høvuðsleiklutin í realityrøð.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. juli 2025

Interpol sleppir handtøkuboðum uppá Paul Watson

Umhvørvisaktivisturin er ikki longur eftirlýstur av Interpol. Paul Watson var í fjørsummar handtikin í Grønlandi

Paul Watson tá hann varð leyslatin 17. desember í fjør (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Interpol hevur slept sonevnda "Red notice" um at handtaka Paul Watson.

Tað upplýsir advokatur hansara, William Julié, fyri AFP tíðindastovuni.

Danska løgreglan í Grønlandi handtók í fjørsummar 74 ára gamla Paul Watson, og hann sat í varðhaldi í Nuuk meðan myndugleikarnir tóku støðu til, um hann skuldi útflýggjast til Japan.

Eftir fýra mánaðir tók danska løgmálaráðið avgerð um, at hann ikki skuldi útflýggjast.

Og nú er Interpol komið fram til, at altjóða handtøkuboð altso ikki skulu vera fyri Paul Watson.

Les eisini: Bjarni K. Petersen: Óskiljandi at Paul Watson er leyslatin

Les eisini: Løgreglan stóð fyri Paul Watson tá hann kom til Nuuk

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2025

Japan vil framvegis hava klørnar í Watson

- Okkara støða er framvegis tann, at vit vilja framhaldandi heita á allar partar um at fáa hann útflýggjaðan, sigur talsfólk fyri japansku stjórnina

Paul Watson sat í yvir fýra mánaðir fongslaður í Grønlandi í fjør (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Japan er framvegis áhugað í at fáa fatur á umhvørvisstríðsmannin Paul Watson og fáa hann rættarsøktan hóast Interpol ikki longur heitir á løgreglumyndugleikarnar um at handtaka hann.

- Avgerðin um at taka fráboðanina aftur broytir ikki upp á japansku handtøkuboðini, skgur eitt talsfólk fyri japansku stjórnina, Yoshimasa Hayashi, sambært AFP tíðindastovuni.

- Okkara støða er framvegis tann, at vit vilja framhaldandi heita á allar partar um at fáa hann útflýggjaðan.

74 ára gamli Paul Watson varð handtikin í Grønlandi síðsta summar orsaka av japanska handtøkuboðunum. Hann sat í yvir fýra mánaðir fongslaður í Nuuk, innan danska løgmálaráðið tók avgerð um ikki at útflýggja hann til Japans.

Málið millum Japan og Watson stavar frá 2010, tá Paul Watson, sambært japansku myndugleikanum, var við til at gera skaða á eitt japanskt hvalaveiðuskip.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. juli 2025

25 lond krevja, at kríggið í Gaza støðgar

Kunnu ikki góðtaka, at fólk, ið leita sær neyðhjálp í Gaza, verða dripin av ísraelskum herfólkum

Lík avmyndað á einum staði, har neyðhjálp verður býtt út í Gaza (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Uttanríkisráðharrarnir frá 25 londum krevja nú í eini felags áheitan, at kríggið í Gaza støðgar í stundini.

- Boðskapurin er einfaldur: Kríggið í Gaza skal støðga nú. Vit eru til treiðar at taka politisk stig til at stuðla eini vápnahvíld og friði fyri ísraelar, palestinar og alt økið annars, stendur í áheitanini.

Seinastu vikurnar eru fleiri hundrað palestinar dripnir av ísraelskum herfólkum í sambandi við at neyðhjálp er býtt út.

Tí havast 25 lond og ES nú at “ómenniskjaligu drápunum á sivilfólk”, sum royna at "nøkta teirra mest grundleggjandi tørv á mati og vatni”.

- Tað er skelkandi, at 800 fólk eru dripin, meðan tey royndu at fáa fatur á neyðhjálp. At ísrraelska stjórnin noktar at geva sivilfólkum lívsneyðuga humanitera hjálp, kann ikki góðtakast, stendur í áheitanini, sambært dr.dk.

Hesi londini hava skrivað undir áheitanina: Avstralia, Belgia, Kanada, Danmark, Estland Finnland, Frakland, Niðurlond, Ísland, Írland, Italia, Japan, Lettland, Litava, Luksemburg, New Zealand, Noreg, Poland, Portugal, Slovenia, Sveits, Spania, Svøríki, Stórabretland og Eysturríki.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2025

USA tekur seg úr Unesco

"ST-felagskapurin er í ov stóran mun fordómsfullur mótvegis Ísrael og fremur mál, ið kloyva". Soleiðis ljóðar partur av grundgevingini

Benjamin Netanyahu á vitjan hjá Donald Trump

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

USA kunngjørdi týsdagin, at landið fer úr Unesco. 

Síðani Donald Trump tók við aftur sum forseti í januar, hevur USA tikið seg úr ymiskum heimsstovunum - til dømis heimsheilsustovninum WHO - og eisini lagt høgan toll á ES og ymisk lond.

Ein talsmaður fyri amerikanska uttanríkisráðið greiddi týsdagin frá, hvat liggur aftan fyri avgerðina um at fara úr Unesco.

Hildið verður millum annað, at felagskapurin "í ov stóran hevur tikið støðu frammanundan í mun til Ísrael" - at hann hevur verið heldur fordómsfullur. 

Ísrael fegnast um avgerðina.

Eisini finst amerikanska stjórnin at tí, at Unesco hevur verið við til "at framt mál, ið kloyva".

Unesco er stovnurin hjá Sameindu Tjóðum fyri útbúgving, vísindi og mentan. Tað er millum annað hann, sum stendur fyri, hvørji støð í heiminum skulu vera "world heritage site". Millum annað kom eitt stað í Gasa á listan í fjør.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2025

Huxtable-sjónleikari druknaður

Malcolm-Jamal Warner gjørdist 54 ár

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Amerikanski sjónleikarin, Malcolm-Jamal Warner, sum frá 1985 til 1992 spældi Theodore Huxtable í sjónvarpsrøðini 'The Cosby Show', er deyður í eini druknivanlukku í Kosta Rika, skrivar ABS News.

Hann gjørdist 54 ár.

Sambært ABS News varð Warner tikin av streyminum, tá hann svam við eina strond nærhendis býin Limon.

Í 2023 segði Warnar við miððilin People, at hann og hinir sjónleikararnir frá 'The Cosby Show' vóru errin av teirra avriki og framvegis tætt knýtt. Í 2018 varð Bill Cosby, sum skapti røðina um Hustable familjuna, dømdur fyri kynsligan ágang, men dómurin varð ógildaður í 2021.

Malcolm-Jamal Warner spældi seinast við í læknarøðini 'The Resident', skrivar dr.dk.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. juli 2025