88-ára gamli Sigfríður fyrstur at koyra gjøgnum tunlarnar

Elsti maðurin sum koyrir bil í Hvannasundi førdi Tórð Mikkelsen og kameraliðið hjá Kringvarpinum suðureftir frá økinum við Toftá - nú eru nýggju tunlarnar norður um Fjall latnir upp fyri almennari ferðslu

Eftir røðurnar hjá umboðum fyri Landsverk, landinum, Articon og Hvannasundskommunu fór fyrsti bilurin yvirum mótvegis Klaksvík (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Háríðarløta var hósdagin við Toftá - beint við nýggja tunnilsmunnan Hvannasundsmegin.

Eftir røðurnar hjá umboðum fyri Landsverk, landinum, Articon og Hvannasunds kommunu fór fyrsti bilurin yvirum mótvegis fyrst Árnafjørði og síðani Klaksvík.

Tað var 88-ára gamli Sigfríður Joensen, sum førdi bilin. Har vóru Tórður Mikkelsen og kamerafólk hjá Kringvarpinum við.

Sagt varð, at Sigfríður er elsti maður í Hvannasundi, sum enn koyrir bil. Hann fekk tí heiðurin at koyra "nýggja teinin".

Við rapportaran hjá KVF segði Sigfríður Joensen, at hann helst ikki fer at nýta tunnilin so nógv. Tó stórfegnast søguligi bilførarin um frambrotið, sum nýggju tunlarnir eru.

Teinurin, ið koyrdur varð, eru samanlagt líka yvir fýra kilometrar. Talan er um ein nýggjan Árnafjarðartunnil á 1.965 metrar og ein nýggjan Hvannasundstunnil á 2.246 metrar, upplýsir Landsverk.

Nú eru hesir nýggju tunlarnir alment latnir upp fyri almennari ferðslu. 

Undan sjálvum hátíðarhaldinum nýttu nógv høvið til at renna ella súkkla norður gjøgnum tunnlarnar.

Jens Kr. Vang tók myndirnar frá hátíðarhaldinum hósdagin.

Nógv fleiri myndir eru at síggja her

Dennis Holm, landsstýrismaður við samferðslumálum, skar snórin saman við Marjum Weihe Thomassen, stjóra á Landsverki

Tríggir fegnir borgarstjórar. Katrin Næs, Hvannasunds kommuna, Karl Johansen, Klaksvíkar kommuna og Marita Sumberg, Viðareiðis kommuna

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. desember 2024

Nýggja brúgvin um Stórá tikin í nýtslu

Hákun og Petur Zachariasen vóru teir fyrstu at koyra eftir nýggju brúnni

(Mynd: Kjartan Madsen)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Nýggja brúgvin um Stórá varð tikin í nýtslu á hátíðarløtu leygardagin. Hákun og Petur Zachariasen vóru teir fyrstu at koyra eftir nýggju brúnni.

Brúgvin varð tikin í nýtslu við horntónleiki frá Eiðis Ljómfelag og røðu frá Jógvani Kruse borgarstjóra.

Talan er um eina 22 metra langa og 6,5 metra breiða brúgv, ið er staðstoypt á sama staði, har tvær aðar brúgvar hava staðið seinastu øldina. Fysta brúgvin varð bygd í 1920'unum og miðskeiðis í 1950'unum varð onnur brúgv bygd á staðnum.

Nú eini 70 ár seinni, er nýggj brúgv bygd um Stórá, sigur Sunda kommuna.

Brúgvin knýtir bygdirnar Hvalvík og Streymnes saman.

Fyrstur at koyra um brúnna var Hákun Zachariasen, ið hevði Petur Zachariasen undir liðini á sær. Síðan gingu øll uppmøttu um brúnna leidd av skótaliðnum Borgini í Hvalvík.

Jógvan Kruse, borgarstjóri í Sunda kommunu (Mynd: Kjartan Madsen)

(Mynd: Kjartan Madsen)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. desember 2024

Polarstjørnan koppaði á sleipistøðini

Fekk slagsíðu tá hon skuldi upp á sleipistøðina í Klaksvík, sigur Frimodt Rasmussen. Eingin fólkaskaði var - nú skal tað kannast nærri

Tað ljóðaði hart, tá Polarstjørnan koppaði um tvey-tíðina hósdagin. Um tað er eitthvørt við vogninum ella um tað er longur niðri er ov tíðliga at siga, men okkurt gekk so galið (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Seinnapartin hósdagin skuldi Polarstjørnan á beding í Klaksvík. Eitthvørt skuldi gerast við línuskipið frá 1970, men brádliga hoyrdist eitt buldur.

Hetta var um 14-tíðina. Polarstjørnan skuldi takast uppa á støðina, men hon kopppaði.

Frimodt Rasmussen sigur í stuttari viðmerking við Portalin, at tað helst er talan um slagsíðu. Annars vita tey ikki heilt, hvat er hent enn.

- Vit er farin í gongd við at finna útav tí. Um tað er eitthvørt við vogninum ella um tað er longur niðri er ov tíðliga at siga, men okkurt gekk so galið.

Stjórin á Klaksvíkar Sleipistøð staðfestir, at eingin persónsskaði stóðst av hendingini.

Hvønn skaða Polarstjørnan hevur fingið er óvist.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. desember 2024

24 fingu ríkisborgararætt hósdagin

Teirra millum ein møguliga komandi landsliðsspælari í fótbólti og integrasjónssamskipari í Útlendingastovuni

Géza Dávid Turi (Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fólkatingið hevur í samtykt at geva 24 útlendingum, búsitandi í Føroyum, danskan ríkisborgararætt.

Lógaruppskotið um ríkisborgararætt varð samtykt við 3. viðgerð á Fólkatingi hósdagin. 79 fólkatingslimir atkvøddu fyri, 5 ímóti, 21 greiddu ikki atkvøðu og 75 vóru ikki til staðar í tingsalinum.

Nøvnini á nýggju ríkisborgarunum síggjast í lógaruppskotinum, og eisini í hvørjari kommunu, tey eru skrásett í. 24 úr Føroyum og 8 úr Grønlandi. Tilsamans vóru tað 2.014 fólk, sum fingu danskan ríkisborgaraskap í dag.

Millum nøvnini eru fótbóltsspælarin Geza David Turi, sum leingi hevur bíðað eftur hesum fyri á tann hátt at fáa møguleika at spæla á føroyska landsliðnum.

Onnur kend nøvn eru fyrrverandi fótbóltsleikarin Sorin Anghel, myndamaðurin Andrei Antal og integratiónssamskiparin á Útlendingastovuni, David Im, hvørs føðinavn er Wonik Im.

Teir nýggju ríkisborgararnir, sum eru búsitandi í Føroyum, eru hesi:

Tórshavnar kommuna: Valentino Acierno, Vasile Sorin Anghel-Olaru, Elena Ciurci,  Patcharee Areesaman, Jessica Deliso Dam, Krongrak Jøkladal, Alexandre Alexandrovic Kouzkin, Ari Srish Nandi, Fridah Moraa Reinert, Sanong Yakham

Sørvágs kommuna: Abby Mae Bernardo, Juvelyn Gorres Davidsen, Sladjana Petrovic, Samylyn Bernardo Villanueva

Eysturkommuna: Geza David Turi, Jacob Bacalso

Klaksvíkar kommuna: Ewelina Bernadeta Joensen, Wonik Im

Vestmanna kommuna: Andrei Vladut Antal

Eiðis kommuna: Somsri Gullbein

Runavíkar kommuna: Imely Rose Baysic Miðberg

Vága kommuna: Jaturong Suma

Nes kommuna: Lou Goureh Nina Suy 

(Eitt navn er strikað av listanum aftur eftir áheitan frá borgaranum sjálvum)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. desember 2024

35 milliónir frá A.P. Møller Fonden til nýtt sjósavn

Tveir triðingar av neyðugu fíggingini eru nú komnir til vega

(Mynd: Sjósavnið)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

"A.P. Møller og Hustru Chastine Mc-Kinney Møllers Fond til almene Formaal" hevur valt at stuðla ætlanunum at byggja nýtt Føroya Sjósavn við 35 mió kr.

Hesum boðar Føroya Sjósavn frá hósdagin.

Grunnurin vísir á stóra týdningin, eitt slíkt sjósavn kann hava fyri føroyska samfelagið og vónar, at stuðulin av álvara setir ferð á ætlanirnar um at byggja eitt ikoniskt oceanarium í vakra Sandagerði.

Fleiri av áhugaðu útlendsku grunnunum undraðust á, at Løgtingið ikki lat íløgustuðul til eina slíka verkætlan og høvdu hug at aftrast. Men A.P. Møller Fonden játtaði tó við teirri áheitan, at arbeitt bleiv víðari við at fáa landið við. Í gjár eydnaðist so at fáa eina minni játtan í fíggjarlógina fyri 2025.

Við gávuni stuðlar A.P. Møller Grunnurin føroysku royndunum at varðveita sambandið við og kunnleikan til havið uttan um okkum. Við sjósavninum fáa føroyingar og ferðafólk her munandi betri møguleikar at skilja og uppliva serstaka náttúrumargfeldið í undir vatnskorpuni.

Við hesum eru 2/3 av neyðugu fíggingini fingin til vega, og 2025 verður brúkt til at fáa tað seinasta upp á pláss. Higartil hevur Tórshavnar Kommuna játtað 15 mió, Betri 10 mió og Fólkatingið 15 mió.

Eisini hevur sjóvinnan víst stóran áhuga fyri at stuðla og hevur higartil latið 1,2 mió kr. til projekteringina. Í mun til okkara grannalond er ikki vanligt í Føroyum at vinnan er við til at stuðla slíkar byggiverkætlanir. Burtursæð frá Betri Stuðulsgrunninum eru ikki stórir grunnar, bygdir á fæið hjá vinnufyritøkum. Tí er hetta ein spennandi gongd, sum vónandi kann mennast.

- Hetta er ein stórur dagur fyri Føroya Sjósavn, Føroyar og fyri samfeløgini í Norðuratlantshavi. 99,5 prosent av Føroyum er hav. Í einum landi, har meira enn 90 prosent av okkara útflutningi kemur úr sjónum, og vit liva tætt upp at havinum hvønn einasta dag, tá er onki savn í Føroyum meira týðandi og upplagt enn eitt sjósavn. Vit takka A.P. Møller Fonden fyri, at vit við hesum eru komin eitt risa fet nærri at gera okkara hugsjón til veruleika, sigur formaður í Føroya Sjósavni, Dánial Hoydal.

Nýggja sjósavnið verður bygt á somu grund á Argjum, har Føroya Sjósavn liggur í dag. Harvið verða eingi inntriv gjørd í náttúruna. Tað eru Arkitektar99/LOFTI Arkitektar, ið hava gjørt skitsuuppskotið til tað 2.230 fermetra stóra byggjaríið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. desember 2024

Fíggjarlógin fyri 2025 samtykt

Bara Jenis av Rana atkvøddi ímóti – partamaður hansara atkvøddi fyri

Miðflokkurin er ikki samdur um figgjarlógina. Steffan K. Poulsen atkvøddi fyri og Jenis av Rana ímóti (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Eftir 18 atkvøðugreiðslur var fíggjarløgtingslógin fyri 2025 samtykt á Føroya løgtingi. Tað hendi beint fyri klokkan 18 mikudagin.

Eftir drúgva triðju viðgerð fór tingið í holt við at atkvøða, fyrst um tey 17 broytingaruppskotini, sum vóru komin til triðju viðgerð.

Samgongan stóð fast við sína fíggjarlóg, og atkvøddi einans fyri broytingini, sum teirra egnu limir í fíggjarnevndini vóru komin við, og sum snýr seg um at hækka játtanina til fólkaskúlan við 1,8 milliónum krónum afturat tí, sum varð samtykt við aðru viðgerð.

Hini 16 uppskotini, sum vóru frá andstøðuni, fullu øll við at samgongan atkvøddi ímóti.

Samlaða fíggjarlógin varð síðan samtykt við 21 atkvøðum fyri, einari ímóti og fimm blonkum atkvøðum.

Miðflokkurin var spjaddur í hesum málinum. Jenis av Rana atkvøddi ímóti og Steffan K. Poulsen atkvøddi fyri. Tinglimirnir hjá Fólkaflokkinum atkvøddu blankt.

Løgtingsfundurin endaði við, at “Gleðilig jól” varð sungin. Løgtingið kemur saman aftur 15. januar. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

Føroyingar við arbeiði í Noregi fáa trý ára skiftistíð

Fíggjarmálaráðið slakar nú nakað, og fer hetta at geva 15-17 milliónir færri enn væntað í inntøkum næstu trý árini. Skiftið skal vera meira lagaligt, men skattaumskipan verður annars óbroytt, staðfestir aðalráðið

Ruth Vang sigur við Kringvarpið, at hetta konkret fer at broyta lítið: Lógarumskipanin verður tann sama, men ein hægri uttanlandsfrádráttur verður í trý ár. Hetta skal hjálpa føroyingum við bústaði her og starvi uttanlands við tillaging (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Seinastu tíðina hevur Ruth Vang verið fyri hørðum atfinningum. Høvuðsorsøkin er, at sum partur av skattaumskipanina skulu føroyingar, sum búgva í Føroyum men arbeiða uttanlands, rinda væl meira í skatti enn frammanundan.

Hetta stendur til serliga at ganga útyvir teimum útvið 700 føroyingunum, ið starvast í Noregi - harav teir flestu starvast í "offshore-vinnuni" ella líknandi.

Mótmælini hava verið nógv, harðmælt og ramaskríggj hevur verið frá andstøðuni eisini.

Nú er eisini ein broyting komin. Jón Brian Hvidtfeldt úr KVF spurdi í hesum sambandi Ruth Vang, um hon er bakkað fyri trýsti. Hesum vildi landsstýriskvinnan við fíggjarmálum ikki svarað beinleiðis uppá, men í øllum førum kom fráboðan í gjárkvøldið úr Fíggjarmálaráðnum

Har verður fráboðað, at ein skiftisregla skal setast inn í skattalóggávuna, soleiðis at føroyingar við arbeiði í Noregi fáa trý ára skiftistíð við hægri frádrátti.

- Hesi fáa ein hægri uttanlandsfrádrátt í trý ár. Tað gevur eitt longri skotbrá at laga seg til skattaumskipanina. 

Spurd um hvat hetta fór at kosta landskassanum í skattainntøkum næstu trý árini, staðfesti Ruth Vang, at tað fór at liggja millum 15 og 17 milliónir krónur. Hetta broytir tó ikki tað grundleggjandi í skattaumskipanina - tað skal tó meira hjálpa til at tillaga seg. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. desember 2024

Integratiónslógin samtykt

- Nýggja lógin fer at hava við sær, at tilflytarin í størri mun enn fyrr kann kenna síni rættindi og skyldur og vita, hvat føroyska samfelagið væntar av honum, sigur Bjarni K. Petersen, landsstýrismaður

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Løgtingið samtykti í gjár lógaruppskotið um integratión frá Bjarna K. Petersen, landsstýrismanni við lógarmálum. Talan er um nýggja lóggávu, sum skal skipa tilgongdina fyri integratión í Føroyum.

Uppskotið gevur myndugleikum greiðar heimildir at seta í verk og fremja integratiónsfremjandi átøk og gevur góðar karmar at skipa økið best møguligt.

Yvirskipað er endamálið við integratiónslógini at betra um integratiónina hjá tilflytarum. Hetta skal gerast við at tryggja, at tilflytarar fáa møguleika at gagnnýta sínar førleikar og síni evni á ein hátt, sum gevur teimum møguleika at vera fíggjarliga sjálvbjargin og at luttaka í samfelagnum á jøvnum føti við aðrar borgarar og í samsvari við grundleggjandi virði og siðvenjur í føroyska samfelagnum.

- Tað er uppá tíðina, at vit fáa skipað viðurskifti í sambandi við integratión í Føroyum. Nýggja lógin fer at hava við sær, at tilflytarin í størri mun enn fyrr kann kenna síni rættindi og skyldur og vita, hvat føroyska samfelagið væntar av honum, og hvar hann kann fáa hjálp og kunning um neyðugt, sigur Bjarni K. Petersen, landsstýrismaður við integratiónsmálum.

Bjarni K. Petersen, landsstýrismaður við integratiónsmálum (Savnsmynd)

Lógaruppskotið er galdandi fyri allir útlendingar, sum hava uppihaldsloyvi í Føroyum, tó so, at skilt verður millum ymisk sløg av uppihaldsloyvi.

Serlig atlit skulu tó takast fyri at tryggja børnum og ungum, sum koma til landið, væl eydnaða integratión, uttan mun til hvat slag av uppihaldsloyvi, tey hava.

Lógaruppskotið áleggur bæði landi og kommunum at veita ymisk integratiónstilboð. Samstundis verða ymisk krøv sett til tilflytarar.

Uppskotið ber í sær, at landsmyndugleikar og kommunalir myndugleikar mugu arbeiða saman fyri at lyfta integratiónsøkið. Besta integratiónin fer tó fram í samspælið millum menniskju í frítíð, á arbeiðsplássum og í skúlum og dagstovnum. Hetta skal uppskotið seta bestu karmar fyri.

Arbeitt hevur verið við uppskotinum síðsta hálvtannað árið, og nógvir ymiskir bólkar hava verið hoyrdir, meðan arbeitt hevur verið við tí.

Lógaruppskotið kemur í gildi 1. juli 2025, tó so at summar ásetingar koma í gildi 1. januar 2026 og 1. juli 2026.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. desember 2024

Føroyar fáa varaformannin í Arktiska ráðnum

Føroyar, Grønland og Danmark hava formansskapin frá mai 2025 til mai 2027. Semja er um, at Grønland fær leiðandi leiklutin - formanssessin

- Fyri Føroyar hevur tað verið avgerandi, at okkara støða í Arktis verður greitt endurspeglað í formansskapinum, umframt, at føroysk áhugamál síggjast aftur í formansskránni, sigur Høgni Hoydal

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Føroyar, Grønland og Danmark taka við formansskapinum í Arktiska ráðnum í mai 2025.

Semja er um, at Grønland fær leiðandi leiklutin sum formaður í Arktiska ráðnum, nevnt Senior Arctic Official Chair, meðan Føroyar taka við varasessinum, Deputy Senior Arctic Official Chair. Danmark varðveitir leiklutin sum formaður fyri felags sendinevndina hjá ríkinum í Arktiska ráðnum, har Føroyar og Grønland eisini verða umboðað. 

Havið verður ein av høvuðsraðfestingunum í formansskránni, og verða tað Føroyar, ið fáa ábyrgd av havskránni. Í samstarvi við føroyskar myndugleikar er arbeiðsætlan fyri havið orðað, sum setur út í kortið, hvørjar raðfestingar formansskapurin ynskir, at arbeiðsbólkarnir í Arktiska ráðnum skulu arbeiða við komandi formansskeið. Fróðskaparsetur Føroya og aðrir viðkomandi partar verða somuleiðis vertir fyri komandi UArctic ráðstevnuni, sum verður hildin í Føroyum í 2026.

Føroyar, Grønland og Danmark hava formansskapin frá mai 2025 til mai 2027.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. desember 2024

Hópin av møguleikum á Jobmatch

Sum nakað nýtt ber til at bíleggja tíð til eitt CV-tjekk frá ALS

(Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Í ár verður Norðurlandahúsið aftur fullsett við føroyskum arbeiðsgevarum, sum vilja koma á tal við lesandi ella fólkum við útbúgving, sum sóknasti eftir starvi ella øðrum avbjóðingum í Føroyum.

Jobmatch hevur veruliga vunnið sær sess sum afturvendandi starvsstevna millum jóla og nýggjárs, og undirtøkan er vaksandi á hvørjum ári.

Sum nakað nýtt ber til at bíleggja tíð til eitt CV-tjekk. Tað er ALS sum tekur sær av hesari uppgávu í samstarvi við Jobmatch, og fer tað fram á bási teirra í Skálanum. Til ber at taka sítt CV við og fáa tað eftirmett á básinum hjá ALS.

Somuleiðis kunnu vitjandi fáa vegleiðing í mun til útbúgving-, læru- ella arbeiðsmøguleikar. Hetta er ein ráðgeving, sum Vegleiðingarstovan í samstarvi við Jobmatch bjóðar øllum teim vitjandi, og ber tað til at bíleggja sær eitt prát við Vegleiðingarstovuna inni á jobmatch.fo. 

Longu nú hava nógv fólk bílagt sær eitt JobPrát, og til ber at gera hetta umvegis hemasíðuna jobmatch.fo fram til sunnudagin 29. desember kl. 12. Men best er at bíleggja í góðari tíð.

- Tað er eitt sera breitt úrvæl av arbeiðsgevarum frá bæði tí privata og almenna geiranum, innan millum annað framleiðslu, heilsu, hondverk, tænastu og fyrisiting.  Á heimasíðuni ber til at kunna seg um einstøku fyritøkuna ella stovnin, sigur Katrin I. Gregersen, fyriskipari av Jobmatch.

Jobmatch starvstevnan verður mánadagin 30. desember i Norðurlandahúsinum. Tiltakið er ókeypis fyri vitjandi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. desember 2024

Sølan nógv økt seinastu árini

Greining av gongdini hjá orkufeløgunum Effo og Magn

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Birgir Nielsen, Nira

Í Føroyum hava vit nú trý feløg, sum selja og veita tænastur innan oljusølu. Hesi feløg eru Pf. Magn, Pf. Effo og so Spf. Krafta, sum var stovnað i 2023.

Í hesi greiningini vilja vit tó einans vísa almenn roknskapartøl frá Magn og Effo, sum bæði ígjøgnum nógv ár hava virkað í Føroyum, og í stóran mun hava deilt um vinnuliga og privata marknaðin í Føroyum. Hvussu tað fer at merkja kappingina, nú ein nýggjur aktørur, Krafta er komin inn á marknaðin, fara vit væntandi at frætta meira um komandi árini.

Sølan er nógv økt síðstu árini
Tað hevur verið rættiliga javn býtið av søluni millum Effo og Magn síðstu 20 árini. Onkur ár hevur Magn verið eitt sindur omanfyri og onkur ár hevur Effo verið fremri. Nøkur ár hevur eisini óvanliga javnt millum feløgini.

Um vit hyggja nærri eftir sølutølunum samanlagt síðstu 20 árini, kunnu vit síggja hetta marknaðarbýti av søluni.

Hesi síðstu 20 árini hevur Effo selt fyri yvir 16 milliardir krónur og hevur havt ein samlaðan marknaðarpart á 51,2 prosent, meðan Magn hevur 48,8 prosent í marknaðarparti fyri sína sølu á 15,3 milliardir krónur.

Sølan hjá bæði Magn og Effo øktist annars munandi í 2022, og fyri fyrstu ferð nakrantíð fór sølan hjá báðum feløgunum langt uppum milliardina.

Tó kunnu vit viðmerkja, at tað sæst ein ávís broyting í tølunum síðani 2020. Tað sæst á tølunum, at Effo hevur munin á søluni síðstu fýra árini. Serliga er sølan hjá Effo væl hægri í 2023, tá sølan hjá Effo var 357 milliónir krónur hægri enn hjá Magn.

Samlaða sølan hjá Effo í 2023 var 1.417 milliónir krónur sammett við 1.060 milliónir krónur hjá Magn.

Sambært leiðslufrágreiðingina hjá Magn fyri 2023 verður greitt frá at serliga minking av sølu til útlendsk skip er ein av orsøkunum til fallið í søluni á 433 milliónir krónur í 2023. Uttan at hetta stendur beinleiðis verður mett at revsitiltøkini mótvegis russiskum skipum í føroyskum havnum hava havt sína ávirkan.

Í leiðslufrágreiðingini hjá Effo fyri ársfrágreiðingina 2023 stendur at fallið í søluni, sum var 181 milliónir krónur stavar eitt nú frá minking av sølu til útlendsk skip, herundir russisk skip, eftir revsitiltøkini komu í gildið í føroyskum havnum. Ávís minking er eisini í sølu av brennuolju til sethús og til akfør, meðan sølan til skip og virkir veksur.

Roknskapartølini hjá Pf. Effo og Pf. Magn

Tað má staðfestast, at bæði feløgini, Effo og Magn, hava havt rímuliga góð úrslit síðstu árini.

Um vit hyggja eftir tølunum síðani 2020, so kann síggjast at Effo hevði besta úrslitið í 2020.

Síðani hevði Magn bestu úrslitini í 2021 og 2022, har Magn hevði 48,2 milliónir krónur í avlopið sammett við 39,8 milliónir krónur.

Í roknskapunum fyri 2023 er aftur vend komin í, soleiðis at Effo hevði eitt ársúrslit á 49,5 milliónir, meðan Magn hevði 32,1 milliónir krónur í ársúrsliti, sum var 16,1 milliónir verri enn í 2022.

Ein av orsøkunum til minkaða ársúrslitið hjá Magn er, umframt fallið í søluni í 2023, somuleiðis at felagið hevði 16,8 milliónir í netto rentuútreiðslum í 2023, meðan Effo bert hevði 5,7 milliónir krónur í netto rentuútreiðslum.

Fíggjarstøðan hjá Pf. Magn og Pf. Effo

Stórur munur er á fíggjarstøðuni hjá Effo og hjá Magn.

Størsta orsøkin til stóra munin er, at Effo kom á føroyskar hendur og fekk nýggjar partaeigarar í 2007 meðan Magn fekk nýggjar eigarar í 2021.

Eigaraskiftið í 2021 og fígging av hesum er beinleiðis orsøkin til, at langfreistaða skuldin hjá Magn er væl størri enn hjá Effo umframt at eginpeningurin eisini er væl lægri.

Tó skulu vit beinanvegin siga, at Magn framvegis hevur eitt somikið gott rakstraravlop, at ein langfreiðsta skuld á 200 milliónir krónur als ikki er nakar stórur fíggjarligur váði, um verandi rakstrarlønsemi heldur á fram.

Lyklatølini
Um hugt verður eftir fíggjarligu lyklatølunum, so mugu vit staðfesta at Effo er eitt fíggjarliga væl sterkari felag enn Magn við árslok 2023. Serliga tá hugt verður eftir eginpeninginum og trygdarevninum. Effo hevði í 2023 eitt trygdarevni á 37 prosent meðan Magn hevur eitt trygdarevni á einans 7,4 prosent.

Ognaravkastið og yvirskotsgradin var tó í 2023 eitt sindur betur hjá Magn (16,5 prosent) sammett við Effo (15,4 prosent).

Somuleiðis er yvirskotsgradin hjá Magn (5,6 prosent) eitt sindur betur enn hjá Effo (4,8 prosent) í 2023.

Marginalarnir í yvirskotsgradini eru lækkaðir hjá Effo síðstu átta árini meðan Magn liggur á átta ára miðal marginalinum í 2023.

Greiningin er gjørd av Birgir Nielsen og ráðgevarafyritøkuni Nira Sp/f

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. desember 2024

Fólkapensjón og aðrar almannaveitingar hækka á nýggjárinum

Fólkapensjónin hækkar upp til 475 krónur um mánaðin, og harumframt hækkar útgjaldið frá Samhaldsfasta

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Kunngerðin um áseting og javning av almannaveitingum fyri 2025 er nú lýst, og á nýggjárinum hækka pensjónir og aðrar almannaveitingar við 3,6 prosentum.

Fólkapensjónin hækkar við millum 390 krónum til 475 krónur um mánaðin, og harumframt hækkar útgjaldið frá Samhaldsfasta.

Hjá persóni, sum fær hægstu fyritíðarpensjón, hækkar pensjónin við 480 og 565 krónum um mánaðin til ávikavist gift og ógift. 

Flestu almannaveitingar eru knýttar at kunngerðini, og sostatt hækka flestu almannaveitingar.

Upphæddirnar, sum verða galdandi í 2025 kunnu síggjast her: kunngerð um áseting og javning av almannaveitingum fyri 2025

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. desember 2024

Almennir pengar floyma inn í Miðlahúsið

Miðlahúsið fær knappar tvær milliónir í miðlastuðli. Sosialurin og Dimmalætting hava fingið játtan til flestar miðlaverkætlanir

Sosialurin og Dimmalætting halda til í Miðlahúsinum í Vágsbotni (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Almennar krónur floyma inn í Miðlahúsið, sum í ár hevur fingið knappar tvær milliónir í miðlastuðli.

Herfyri var miðlastuðul latin 25 verkætlanum hjá fimm miðlum. Tríggir milliónir eru settar av til miðlastuðul á fíggjarlógini, og 70 prosent av játtanini verður latin til verkætlanir og 30 prosent til lønarstuðul.

Miðlastuðulsnevndin hevur gjørt frágreiðing fyri 2024 og har er greitt, at eitt miðlasamtak fer avstað við meginpartinum.

80 umsóknir vórðu latnar inn, men Sosialurin og Dimmalætting hava sambært miðlastuðulsnevndini havt so mikið góðar umsóknir, at teir miðlarnir, sum halda til í Miðlahúsinum í Vágsbotni, fingu játtað ávikavist góða millión krónur og 400.000 krónur.

Sosialurin fekk játtan til tíggju verkætlanir og Dimmalætting fekk sjey verkætlanir játtaðar.

Harumframt fekk Sosialurin 348.000 krónur í lønarstuðli, sum verður latin eftir skjalprógvaðum lønarútreiðslum.

Hendan stuðulin fekk Dimmalætting tó ikki. Dimmalætting var mett at hava slíkt tilknýti til Sosialin, at miðlarnir ikki kundu metast sum verandi sínámillum sjálvstøðugir, sum er ein treyt fyri at fáa játtað miðlastuðul.

Men tilsamans fekk Miðlahúsið næstan 1,9 milliónir krónur í miðlastuðli fyri 2024.

Pláss hevur eisini verið fyri øðrum miðlum.

FM1 fekk játtan til fimm verkætlanir aftur at lønarstuðlinum, og fekk tilsamans góðar 400.000 krónur í miðlastuðli.

Knassar sum rekur Portalin hava fingið játtan til tvær verkætlanir umframt lønarstuðul. Tilsamans fær Portalurin 374.869,72 krónur í miðlastuðli fyri 2024.

Broyting næsta ár

Í frágreiðingini frá miðlastuðulsnevndini verður komið inn á, at ætlanin er at broyta stuðulin næsta ár. Semja er millum umboðini fyri samgonguflokkarnar í miðlamálum um at 30 prosent av játtanini frameftir fer til rakstur og 70 prosent av játtanini fer til íverksetan. At seta á stovn nýggjar miðlar.

Hesar verkætlanir fingu stuðul í 2024

Hesir miðlar fingu lønarstøðul í 2024

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

Árliga íløguavkastið hjá føroysku feløgunum munandi lægri enn hjá donskum feløgum

Tryggingareftirlitið hevur gjørt eina kanning, sum samanber avkastið frá íløgum hjá føroyskum og donskum lívstryggingarfeløgum og eftirlønargrunnum, og kanningin vísir, at í tíðarskeiðinum frá 2019 til 2023 var árliga íløguavkastið hjá teimum føroysku feløgunum í miðal 3,2 prosent, meðan avkastið hjá donskum feløgum var 6,8 prosent

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Kanningin er ein liður í at fremja gjøgnumskygni á tryggingarmarknaðinum. Talan er um ta fjórðu kanningina av hesum slagi.

Endamálið við kanningini er einans at samanbera samlaða árliga íløguavkastið hjá føroyskum og donskum lívstryggingarfeløgum og eftirlønargrunnum. Kanningin kann ikki nýtast sum ein forsøgn um framtíðar íløguavkast.

Kanningin vísir, at í tíðarskeiðinum frá 2019 - 2023 var árliga íløguavkastið hjá teimum føroysku feløgunum í miðal 3,2 prosent, ið er munandi lægri enn avkastið hjá donskum feløgum, sum var 6,8 prosent. Ein tílíkur munur hevur eisini verið í 10-ára tíðarskeiðinum 2014-2023, tá árliga íløguavkastið hjá teimum føroysku feløgunum í miðal var 3,0 prosent í mun til 6,0 prosent hjá teimum donsku feløgunum.

Ein høvuðsorsøk til lægra íløguavkastið er, at føroysku feløgini hava sett sínar íløgur øðrvísi saman enn donsk feløg. Tey føroysku feløgini hava søguliga havt ein varnari váðaprofil, har tey hava sett ein munandi størri part av íløgunum í lágrentu stats- og realkreditlánsbrøv og ein munandi minni part í partabrøv. Hesin munur er minkaður, serliga seinnu árini.

Miðal íløguavkastið hjá teimum einstøku føroysku feløgunum, sum vóru virkin í 2023, liggur ímillum 3,2 og 3,5 prosent í tíðarskeiðnum 2019 til 2023, og millum 2,8 og 3,4 prosent í tíðarskeiðnum 2014-2023.

Árliga íløguavkastið í miðal hjá feløgunum lýsir, hvat eftirlønarsamanspararnir sum samlaður bólkur í mesta lagi kann fáa. Sostatt sigur hetta einki um, hvussu stórt avkast tann einstaki eftirlønarsamanspararin í veruleikanum fær, tí at avkastið til tann einstaka kann vera treytað av t.d. váða, aldri, produktum, garantium, kostnaði, skatti, bonus v.m.

Íløguavkastið hevur sera stóran týdning fyri støddina á eftirlønarsamansparingini í longdini. Hetta kann lýsast við einum dømi um ein eftirlønarsamansparara, ið tjenar 30.000 krónur um mánaðin og rindar 15 prosent í eftirløn, sum svarar til 2.700 krónur um mánaðin aftaná 40 prosent í eftirlønarskatti.

Fyri henda eftirlønarsamansparara hevði eitt árligt íløguavkast á 3,2 prosent í miðal givið eitt samanspart virði á umleið 2,6 milliónir krónur aftan á 40 ár.

Um íløguavkastið hevði verið 6,8 prosent, hevði samansparda virðið ístaðin verið umleið 6,7 milliónir krónur, sum er meira enn tvífalt so stórt.

Nevndu tøl siga einki um, hvussu stórt samanspart virðið ein einstakur eftirlønarsamansparari í veruleikanum hevur í væntu, men lýsa einans stóra týdningin, ið íløguavkastið hevur fyri samansparda virðið í longdini.

Tryggingareftirlitið

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

Her verður Paul Watson leyslatin

Paul Watson varð týsdagin leyslatin eftir at hava sitið í varðhaldi í Nuuk síðan 21. juli

(Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Umhvørisaktivisturin Paul Watson varð týsdagin leyslatin frá anstalten í Nuuk, har hann síðan 21. juli hevur sitið í varðhaldi.

Har hevur hann bíðað eftir einari avgerð frá danska løgmálaráðnum, um hann skuldi útflýggjast til Japans. Og nú er avgerð altso tikin um, at hann ikki skal útflýggjast, men sleppur heim aftur til Fraklands, har hann býr saman við fanilju sínari.

Paul Watson er amerikansk-kanadiskur statsborgari, og varð handtikin í Nuuk tá hann við skipinum John Paul de Joria var á veg til Japan at stríðast móti hvaladrápi.

Lagt varð at í grønlendska høvuðsstaðnum fyri at bunkra til longu ferðina.

(Mynd: EPA)

(Mynd: EPA)

(Mynd: EPA)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. desember 2024

– Var ongantíð komin heimaftur úr Japan

– Varð eg sendur til Japan, var eg ongantíð komin heim, sigur Paul Watson. Í Japan eru tey vónbrotin av avgerðini hjá danska løgmálaráðnum, sigur talsfólk hjá japansku stjornini

Paul Watson (Mynd: Sermitsiaq)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

- Tað var ein lætti, sigur Paul Watson, sum týsmorgunin varð leyslatin úr fongslinum í Nuuk, har hann hevði sitið, síðan hann varð handtikin 21. juli.

– Tað einasta, eg verilga bar ótta fyri var, at eg ikki hava sæð børn míni síðan juni, og at eg sakni tey. Men onkuntíð má mann í fongsul fyri at fáa sín boðskap ígjøgnum, segði Watson við TV2 News týsdagin.

Paul Watson varð handtikin í juli orsakað av handtøkuboðum úr Japan, sum ynski at rættarsøkja hann fyri brotsverk framd í 2010. Danska løgmálaráðið hevur tó nú avgjørt, at Watson skal ikki útflýggjast til Japan, og tí varð hann leyslatin týsdagin.

– Eg visti einki um tað. Tú fyrireikar teg til tað ringasta og vónar tað besta, sigur Watson.

– Varð eg sendur til Japan, var eg ongantíð komin heim. Tað eri eg rættiliga vísir í.

Sambært Ritzau eru tey í Japan vónbrotin av donsku avgerðini.

– Tað er harmiligt, at danska stjórnin ikki góðtekur umbønina hjá Japan um at fáa hann útflýggjaðan, sigur talsfólk hjá japansku stjórnini, Yoshimasa Hayashi..

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

- Óskiljandi at Paul Watson er leyslatin

Tað skalar rættarkensluna hjá okkum øllum, at Paul Watson er leyslatin, sigur Bjarni K. Petersen, landsstýrismaður

Paul Watson uttanfyri Anstalten í Nuuk í gjár (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

- At Paul Watson ikki skal standa til svars fyri sínar gerðir, er fyri mær óskiljandi.

Tað sigur Bjarni K. Petersen, landsstýrismaður við lógarmálum, um avgerðina hjá danska Løgmálaráðnum um ikki at ganga umsóknini úr Japan á møti, at útflýggja Paul Watson til rættarsókn.

Bjarni K. Petersen, landsstýrismaður í lógarmálum (Savnsmynd: Løgmálaráðið)

Paul Watson hevur sitið í varðhaldi í Nuuk síðan julimánað, meðan myndugleikarnir hava viðgjørt málið.

- Paul Watson er ein altjóða brotsmaður. Men ikki hevur tað eydnast at reist ákæru móti honum og latið dóm fella, tí maðurin flýggjar undan rættarskipanunum kring heimin. At leyslata Paul Watson skalar rættarkensluna hjá teimum, sum hava kent avleiðingarnar av hansara framferðarhátti gjøgnum áratíggju, heldur landsstýrismaðurin.

- Føroyingar kenna alt til hansara framferðarhátt. Vit liva við honum hvønn dag. Og tað skuldi ikki ganga nógv meira enn eitt samdøgur frá at hann varð leyslatin, til hann kunngjørdi, at hann í næsta ár fer at gera seg inn á íslendska hvalaveiðu.

- Maðurin er altso leyslatin, hóast hann opið og erliga sigur ”Eg havi gjørt tað, eg geri tað, og eg fari at gera tað umaftur”, ger landsstýrismaðurin vart við.

Paul Watson varð handtikin 21. juli í havnini í Nuuk, tá hann við skipi sínum John Paul de Joria legði at fyri at bunkra á veg til Japan at stríðast móti hvalaveiðu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

– Danmark óbeinleiðis góðkent virksemið hjá grindaaktivistum í Føroyum

Grindamannafelagið sigur seg stúra fyri framtíðini, nú danska løgmálaráðið hevur tikið avgerð um at leyslata Paul Watson

Paul Watson varð týsdagin leyslatin, eftir at hava sitið fimm mánaðir í fongsli í Nuuk (Savnsmynd: Captain paul Watson Foundation)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Grindamannafelagið sigur seg stúra fyri framtíðini, nú avgerð varð tikin um at leyslata Paul Watson heldur enn at útflýggja hann til Japan.

– Við hesum avgerðunum hevur Danmark óbeinleiðis góðkent tað virksemi, sum aktivistar føra í Føroyum. Hetta kann føra til keðiligar avleiðingar í framtíðini, og vit mugu ikki koma hartil, at øll ikki eru líka fyri lógini, sigur Grindamannafelagið í skrivi.

– Watson og hansara felagsskapur er væl kendur í Føroyum. Fyrstu ferð tey vóru her var í 1986, og vit minnast hvussu hann valdi at bróta landsins lógir, og síðani rýma úr landinum, uttan at tað fekk rættarligar avleiðingar fyri nakran.

– Árini ganga og vit mugu staðfesta, at felagsskapurin hjá Watson enn er virkin her á landi, og framvegis verða landsins lógir ikki hildnar. Tað sóu vit m.a. fleiri ferðir farna summar, tá grindir blivu hildnar til, sigur felagið.

Les meira her.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

Fýra býráðslimir takkaðu fyri seg

Gunvá við Keldu, Óli M. Lassen og Jóhanna C. Christiansen, øll í Fólkaflokkinum, og Tummas J. Lervig í Javnaðarflokkinum takkaðu fyri seg

Tummas J. Lervig, Gunvá við Keldu, Jóhanna C. Christiansen og Óli M. Lassen (Mynd: Klaksvíkar kommuna)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hóskvøldið var seinasti regluligi býráðsfundur hjá Klaksvíkar býráð, sum varð eyðkendur av, at hetta verður seinasti býráðsfundur á hesum sinni hjá fýra av býráðslimunum.

Tey fýra, sum hesaferð valdu ikki at stilla uppaftur, eru Gunvá við Keldu, Óli M. Lassen og Jóhanna C. Christiansen, øll í Fólkaflokkinum, og Tummas J. Lervig í Javnaðarflokkinum.

Jóhanna C. Christiansen hevur verið býráðslimur valskeiðið 2021-24. Hesa setuna hevur hon eitt nú verið forkvinna í mentanarnevndini og í stýrinum fyri Grunnin Mentanarhúsið í Klaksvík. Jóhanna er bókhaldslærd og virkin vinnulívskvinna.

Óli M. Lassen hevur verið býráðslimur í trý valskeið, 2009-12, 2017-20 og 2021-24. Eitt nú hevur hann í hesum tíðarskeiði verið formaður í teknisku nevnd og havna- og vinnunevndini. Óli er búskaparliga útbúgvin og virkin vinnulívsmaður.

Gunvá við Keldu er tann av fráfarandi býráðslimunum, ið hevur sitið longst í býráðnum. Talan er um fimm valskeið, 2005-08, 2009-12, 2013-16, 2017-20 og 2021-24. Gunvá var borgarstjóri valskeiðið 2009-12, og hevur eisini verið forkvinna í eitt nú umhvørvis- og býarskipanarnevndini og í trivnaðarnevndinin eldri og bústaðir. Gunvá er útbúgvin grafikari, og er stjóri og ein av eigarunum í fyritøkuni Grafia.

Tummas J. Lervig hevur verið býráðslimur í tvey valskeið, 2017-20 og 2021-24. Býráðssetuna 2017-20 var hann eitt nú formaður í havna- og vinnunevndini. Tummas er útbúgvin maskinmeistari og starvast hjá KJ-hydraulik. Harumframt er hann sera virkin í frítíðarlívinum, eitt nú sum formaður í Klaksvíkar Ítróttarfelag síðan 2008.

Aftan á býráðsfundin handaði Karl H. Johansen, borgarstjóri, teimum fýra fráfarandi býráðslimunum gávur, og bar fram eina tøkk fyri tað politiska arbeiðið, sum tey hava gjørt til frama fyri Klaksvíkar kommunu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. desember 2024

12,7 milliardir útgoldnar í lønum seinasta árið

Lønin hjá kvinnum var tíggju prosent hægri samanborið við undanfarnu12 mánaðirnar, meðan lønin hjá monnum var næstan fýra prosent hægri

(Savnsmynd: Hagstovan)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Seinasta árið, í tíðarskeiðnum desember 2023 til november 2024, eru góðar 12,7 milliardir krónur útgoldnar í lønum.

Tað er ein vøkstur á 731 milliónir krónur - ella 6,1 prosent - í mun til undanfarnu 12 mánaðirnar.

Hagstovan skrivar, at vøksturin í útgoldnum lønum hevur verið støðugur seinastu árini.

Vøksturin størri hjá kvinnum
Vøksturin hjá kvinnum hevur verið javnari seinastu árini, meðan lønargongdin hjá monnum í størri mun varð ávirkað av koronufarstóttini.

Í longri tíðarskeið hava menninir forvunnið umleið 60 prosent og kvinnurnar 40 prosent av samlaðu lønunum, men seinasta árið hevur vøksturin í lønargjaldingunum tó verið størri hjá kvinnum.

Av samlaða vøkstrinum á 731 milliónum krónum, áttu kvinnurnar yvir 60 prosent við 450 milliónum krónum, skrivar Hagstovan.

Lønin hjá kvinnum var tíggju prosent hægri samanborið við undanfarnu 12 mánaðirnar, meðan lønin hjá monnum var næstan fýra prosent hægri.

Miðallønin hjá kvinnum 32 prosent lægri
Í november var mánaðarliga miðallønin per persón 35.864 krónur - er 4,5 prosent hægri samanborið við november í fjør. Í november fingu kvinnur 28.700 krónur í miðal, sum er 32 prosent lægri enn miðallønin hjá monnum, sum var 42.400 krónur.

Samanborið við november árið fyri er útgoldna miðallønin vaksin við næstan fýra prosentum hjá monnum og næstan seks prosentum hjá kvinnum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. desember 2024

29.750 starvsfólk í november — 0,6 prosent fleiri enn í fjør

Tað vóru knapt 180 fleiri starvsfólk í november í ár samanborið við í fjør

(Mynd: Hagstovan)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í november vóru 29.750 starvsfólk í Føroyum. Tað eru knapt 180 starvsfólk, ella 0,6 prosent, fleiri enn november í fjør. 

Starvsfólkatalið veksur, men seinasta árið er vøksturin viknaður, skrivar Hagstovan. 

Í november vóru gott og væl 15.150 menn og  knapt 14.600 kvinnur í starvsfólkaskaranum. Samanborið við november í fjør høvdu kvinnurnar ein vøkstur upp á 0,9 prosent ella 124 persónar, og menn høvdu ein vøkstur upp á 0,4 prosent ella 54 persónar. 

Eysturoyar øki hevur fæst undir almennum ræði

Niðanfyri er býtið av starvsfólkum, sum arbeiða undir almennum ræði, landafrøðiliga lýst. Vága øki og Sandoyar øki hava lutfalsliga flest íbúgvar, sum arbeiða hjá arbeiðsgevara undir almennum ræði við yvir 48 prosentum.

Hinvegin hevur Eysturoyar øki lutfalsliga minsta partin av íbúgvum, sum arbeiða hjá arbeiðsgevara undir almennum ræði. 

Triðingurin uttan bústaðartilknýti eru úr Asia

Fyri at hava bústaðartilknýti skal ein hava búð helvtina av lívinum ella 7 út av 10 samanhangandi árum í Føroyum eina ferð í lívinum. 

Tølini frá Hagstovuni vísa, at helmingurin av teimum uttan bústaðartilknýti er framvegis úr Evropa, serliga Norður- og Eysturevropa. Býtið av starvsfólki við ríkisborgaraskapi úr asiatiskum londum hevur tó havt størsta vøksturin tey seinastu árini og telur nú ein triðing.  

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. desember 2024

Tjaldur keypir viðurkent norskt felag

Vinnufelagið Tjaldur hevur keypt stóran part av norska ídnaðarfelagnum Servi Group

Visiónin hjá Tjaldur er at menna feløg vit eru errin av, og er tað við tí fyri eyga, at vit ynskja at menna hetta felagið enn meira, sigur Janus Thomsen, stjóri í Tjaldur

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Servi er marknaðarleiðandi innan sítt økið í Noregi, og hevur eisini týðandi leiklut á altjóða marknaðum.

Um keypið sigur Janus Thomsen, stjóri í Tjaldri:

– Servi er eitt felag, ið vit hava havt eyguni eftir eina tíð, og eru vit tí fegin um at vera komin á mál við keypinum. Visiónin hjá Tjaldur er at menna feløg vit eru errin av, og er tað við tí fyri eyga, at vit ynskja at menna hetta felagið enn meira.

Kjarnu virkisøkini hjá Servi eru serliga innan frálandavinnu, maritimu vinnuna, umframt orkuvinnuna, og fevnir framleiðslan hjá felagnum m.a. um hydrauliskar loysnir. Harafturat leggur felagið seg eftir bæði at veita einstakar vørur, loysnir og tænastuvirksemi til sínar kundar.

Tjaldur kemur at eiga Servi saman við norsku familjufyritøkuni Ferd. Ferd, ið er ein av størstu fyritøkunum av sínum slag í Noregi, eigur frammanundan nøkur av størru feløgunum í Noregi, so sum Elopak, Interwell og Aibel.

Stutt um Servi:

• Stovnað í 1912.
  
• Høvuðssæti er í Ski, meðan framleiðslan er í Kongsberg, Kristianssand, Sandnes, Bergen, Ulsteinvik, Trondheim og Rissa.
  
• Samlaða sølan hjá Servi í 2023 var 850 mió. NOK.
  
• 350 starvsfólk arbeiða í felagnum.
  

Stutt um Tjaldur:

• Tjaldur hevur virksemi innan fleiri vinnur í bæði Føroyum og uttanlands, og leggur felagið áherðslu á at byggja vinnuliga, og á tann hátt skapa virðir.
  
• Deildir í Tórshavn og Oslo
  
• Tjaldur hevur týðandi ognarlut í GroAqua, Nema, Effo, Mintra, og nú eisini Servi.
• Samlaða sølan í samtakinum var góðar 1,8 mia. DKK í 2023
  
• Sløk 600 fólk starvast í samtakinum, umframt tey 350 hjá Servi, sum nú leggjast afturat
• Størsta virksemi uttanfyri Føroyar er í Norra og Bretlandi, og verður dentur lagdur á burðardygga menning.
  

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

Betri Banki lækkar aftur renturnar

Hetta við upp til 0,15 prosentstigum, og koma broytingarnar í gildi um ein mánaða

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Rentulækkingarnar halda áfram.

Í síðstu viku lækkaðu evropeiski miðbankin og Danski Tjóðbankin leiðandi rentuna við 0,25 prosentstigum, og hetta hevur vanliga við sær, at broytingar verða gjørdar í Føroyum.

Soleiðis verður nú eisini stutt undan jólum: Hetta hevur nú við sær, at Betri Banki eisini fer at lækka renturnar. 

Hesum boðaði Betri Banki frá í skrivi í gjár.

- Fyri privat- og vinnukundar lækka útlánsrenturnar við upp til 0,15 prosentstigum. Innlánsrenturnar lækka eisini við upp til 0,15% stigum.

Broytingarnar koma í gildi 20. januar 2025.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. desember 2024

Kvinna fær nýggjar eigarar

Tóra Effersøe Mortensen og Annika Kunoy Im taka nú yvir sum eigarar av Kvinnu. Sansir stovnaði kvinnublaðið fyri 20 árum síðani

Annika Kunoy Im og Tóra Effersøe Mortensen

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tóra Effersøe Mortensen og Annika Kunoy Im taka nú yvir sum eigarar av Kvinnu, og nú byrjar eitt nýtt og spennandi tíðarskeið fyri føroyska kvinnublaðið. Báðar hava arbeitt á Kvinnu í fleiri ár – Tóra sum blaðstjóri og Annika sum journalistur – og halda fram við sínum arbeiði, nú sum sjálvstøðugir eigarar.

Hesar báðar eru nakrar av kvinnunum, sum hava verið ein drívmegi á Kvinnu seinastu árini og hava við eldhuga og ágrýtni staðið fyri at skapa eitt blað, ið bæði setir dagskrá og gevur føroyskum kvinnum eina fríløtu við avbjóðandi, hugnaligum og inspirerandi innihaldi. Við teirra drúgvu royndum og fakliga hegni ætla tær at menna Kvinnu víðari við virðing fyri tí, sum hevur gjørt blaðið sermerkt.

- Vit eru spentar upp á framtíðina hjá Kvinnu og síggja hetta sum eitt natúrligt framhald, av tí sterka brandinum, sum Kvinna er. Góðska, kreativitetur og ágrýtni fara framvegis at verða kjarnin í okkara arbeiði, siga Annika og Tóra.

Ein serlig søga og eitt sterkt brand
Sansir stovnaði Kvinnu fyri 20 árum síðani, og blaðið hevur frá fyrsta degi verið eitt sterkt og vælumtókt brand. Blaðið Kvinna hevur verið ein ímynd av føroysku kvinnuni og ein miðil, ið hevur brotið tabu, flutt mørk og myndað føroyskt kjak.

- Í einari strategiskari tilgongd at menna Kvinnu og brandið enn meira, nevndi Tóra møguleikan at keypa brandið úr Sansum og stovna Kvinnu sum eina sjálvstøðuga fyritøku. Tað gjørdist skjótt greitt, at fleiri fyrimunir vóru við hesum, og tí valdu vit at taka av tilboðnum, sigur stjórin á Sansum, Tór Verland Johansen.  

- Á Sansum eru vit sera góð við Kvinnu, men vit eru samstundis vís í, at við Tóru og Anniku sum eigarar, fer Kvinna á eina nýggja og spennandi ferð, leggur hann aftrat.

Ein framtíð við víðkaðum virksemi
Hóast nýggju eigararnir ætla at føra Kvinnu inn í eitt nýtt tíðarskeið við nýggjari orku og vision, verða tær trúgvar móti kjarnuvirðunum hjá blaðnum. Tær hava eisini stórar ætlanir um at víðka virksemi hjá Kvinnu, serliga við at styrkja talgildu pallarnar, so sum heimasíðuna, sosialu miðlarnir og poddvarp. 

Umframt at styrkja Kvinnu á talgildu pallunum, fara kvinnurnar handan Kvinnu eisini at bjóða marknaðarføringsráðgeving, har tað serliga er tekstframleiðsla, innihald og strategi á sosialum miðlum, sum verður í fokus - alt fyri at geva samstarvsfeløgum enn betri møguleikar at røkka út til føroyskar kvinnur. 

- Hetta er ein fantastiskur møguleiki fyri okkum og Kvinnu, og vit vilja senda eina stóra tøkk til Sansir, sum í øll árini hevur sæð týdningin av leiklutinum hjá Kvinnu í føroyska samfelagnum. Nú fara vit at herja á, so Kvinna í fleiri ár aftrat kann varveita sín týðandi leiklut og menna seg til at vera nógv meira enn sterka magasinið, sum vit allar eru so góðar við, siga nýggju eigararnir.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

Strandferðslan betrar bíleggingarskipanina á Smyrli

Møtitíðin verður stytt niður í 15 minuttir, og møguleiki verður at bíleggja sær ein bíðistøðuferðaseðil. Hetta er sum úrslit av spurnarkanning hjá Strandferðsluni

Tað verður eftir ætlan meira smidligt skjótt. Niels Juel Arge sigur eisini, at arbeitt verður í løtuni við at fyrireika, at alt keyp av ferðaseðlum til akfør og ferðandi á øllum ferjum er avgreitt, áðrenn komið verður umborð (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Vit hava nýliga gjørt eina spurnarkanning umborð á Smyrli, og tey flestu ynsktu sær ikki óvæntað styttri møtitíð á keiini. Fleiri ynsktu sær eisini eina smidligari skipan í mun til bíðistøðubílegging.

Soleiðis tekur Niels Juel Arge, stjóri á Strandffaraskipum Landsins, samanum spurnarkanningina og úrslitið av henni.

Strandferðslan hevur tikið fyrstu eftirmetingarnar av bíleggingarskipanini til eftirtektar, tí broytingar - og betringar - verða nú gjørdar í bíleggingarskipanini fyri akfør á Smyrli:  Møtitíðin verður stytt niður í 15 minuttir, og møguleiki verður at bíleggja sær ein bíðistøðuferðaseðil.

Bíðistøðuferðaseðil
Við nýggja bíðistøðuferðaseðlinum ber til at bíleggja sær ferðaseðil til akfarið við førara uttan at binda seg til ein ávísan túr. Hóast ein ikki tá tryggjar sær plássið, kann tænastan verða hent fyri tey, ið ikki eru vís í at náa ein ávísan túr til ætlaðu tíðina.

Eitt dømi kann vera ferðafólk úr Suðuroynni, ið ger ørindir norðanfyri, og tað dregur út við tíðini. Um viðkomandi ikki klárar suður ætlaða túrin ber nú til at flyta bíðistøðuferðaseðilin til næsta ella ein annan túr.

Keypspeningurin verður bara trektur fyri túrin, ein ferðast við. Tá slepst undan at rinda fyri túr, ið ein møguliga ikki náddi. Prísurin fyri bíðistøðuferðaseðilin er 104 krónur við og 123 krónur uttan brúkara, og bíleggjast kann fram til 15 minuttir áðrenn fráferð.

Styttri møtitíð
Tá bíleggingarskipanin byrjaði í summar, varð møtitíðin sett til 25 minuttir fyri at fáa eina góða byrjan. Nú verður møtitíðin stytt við 10 minuttum og verður frameftir 15 minuttir.

Regin Toftegaard staðfestir tó, at fólk framvegis møta í góðari tíð. Serliga ávís tíðarskeið. Samstundis mælir verkætlanarleiðarin hjá SSL fólki til at bíleggja framman undan fráferð:

- Vit mæla tó øllum at møta í góðari tíð til túrar úr Tórshavn fríggjadagar og av Krambatanga sunnudagar. Eisini mæla vit teimum, sum í dag ferðast upp á kjans, til at bíleggja og keypa ferðaseðilin á alnótini. Tað ger umsiting av dekksplássi høgligari, eisini í mun til farm og aðra planlegging annars.

Niels Juel Arge sigur um kanningina, at ferðafólk sum heild tykjast at vera glað fyri bíleggingarskipanina, sum hon er komin fyri at vera. Arbeitt verður í løtuni við at fyrireika, at alt keyp av ferðaseðlum til akfør og ferðandi á øllum ferjum er avgreitt, áðrenn komið verður umborð.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. desember 2024

Granskari á Setrinum mælir til veiðibann fyri havhest, ritu og kjógva

Annars er vandi fyri, at hesi trý fuglasløgini doyggja út í Føroyum, sigur Sjúrður Hammer. Ávaringin kemur eftir kanningar í Skúgvoy saman við royndum fuglafrøðingunum úr Danmark

Havhestur er vælumtóktur fulgur at veiða og eta í Føroyum (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

- Fyrisitingin av okkara sjófugli hevur verið vanlukkulig, og tað er mín hugsan, at veiðibann í stundini eigur at setast fyri havhest, ritu og kjógva. Stovnarnir eru minkaðir við ávikavist 89, 87 og 84 prosentum seinastu 20 árini, so við hesi ferðini er stórur vandi fyri, at hesi trý fuglasløgini doyggja út í Føroyum næstu 20 árini.   

Soleiðis setur Sjúrður Hammer tað upp í grein á setur.fo. Hann er adjungeraður granskari á Setrinum, og er Sjúrður sera stúrin um støðuna hjá sjófulgasløgum.

Hetta er eftir at Sjúrður Hammer saman við royndu fuglafrøðingunum Ivani Olsen, Jesper Sonne og Lars Dinesen hevur gjørt og útgivið nýggja kanning av sjó- og heimafuglastovnunum í Skúgvoy.

Teisti verður ikki veiddur, og tað sæst aftur í tølunum, vísir Sjúrður Hammer á.

- Hóast vit siga í niðurstøðuni, at afturgongdin í sjófuglastovnunum í høvuðsheitum stendst av føðslutroti, so er eitt stórt "men". Tí tað er merkisvert, at tann einasti sjófuglurin, sum ikki gongur ógvusliga aftur, er teistin, sum samstundis er tann einasti sjófuglurin, ið ikki er loyvt av veiða, sigur granskarin við heimasíðuna hjá Fróðskaparsetrinum.

Fuglateljingar hava verið gjørdar umleið 20. hvørt ár í Skúgvoy eftir føstum leisti. Tær byggja á teljing, sum Anders Holm Joensen gjørdi í 1961, á landsteljingina í 1981, sum Dorete Bloch samskipaði, og eisini á sjófuglateljingina, sum Jan Dyck og Hans Meltofte løgdu fyri við í 1972.   

Greinin um nýggju kanningina endar við at leggja dent á týdningin av støðugt at hava slíkar teljingar, tí tað forðar fyri, at vit ikki varnast broytingar, sum henda so líðandi yvir longri tíðarskeið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. desember 2024

Hetta skulu tit ikki geva hundum tykkara

"Chrisco Tyggeruller med kylling", eitt slag av góðgæti til hundar, verður afturkallað orsakað av fráboðanum um atferðarbroytingar hjá hundum, sum hava etið tað

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Eitt slag av góðgæti til hundar, sum er selt í føroyskum handlum, verður nú afturkallað orsakað av fráboðanum um atferðarbroytingar hjá hundum, sum hava etið tað.

Tey, sum hava keypt "Chrisco Tyggeruller med kylling" eiga ikki at geva hundum sínum hetta, men í staðin beina vøruna burtur ella lata hana innaftur, haðani hon er keypt, skrivar Heilsufrøðiliga Starvsstovan.

Higartil eru fleiri enn 15 fráboðanir um atferðarbroytingar skrásettar, og fyritøkan Chrisco A/S, sum afturkallar vøruna, hevur sett kanningar í verk fyri at finna orsøkina.

Atferðarbroytingar, sum eru skrásettar, eru:

• knappligur og ekstremur spenningur
• panikanfall
• ýlan og goyggjan
• rastloysi
• aggresivitetur
• slev
• krampi

Um hundur tín vísur óvanligan atburð aftaná at hava etið áðurnevndu vøruna, verður mælt til at seta teg í samband við egnan djóralækna at fáa ráð og vegleiðing, skrivar Heilsufrøðiliga Starvsstovan.

Vøran, sum er afturkallað:

Chrisco Tyggeruller med kylling, 10 stk.
Vørunummar: 12457
"Best før": allar dagfestingar
EAN-strikukota 5764630124578

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

Kirkju- og missiónshúsið á Argjum 50 ár

Dagurin verður hildin í morgin við hátíðargudstænastu og borðhaldi í róðrarneystinum aftaná 

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Sunnudagin, 4. sunnudag í atvent, fyllir Kirkju- og missiónshúsið á Argjum 50 ár. Argir er ung kirkjubygd, og fekk bygdin undan jólum í 22. desember í 1974 sína fyrstu kirkju. Hetta eftir at Havnar kirkja hevði verið sóknarkirkja hjá argjafólki, síðan hvalbingurin Andrass Mortansson keypti Argir í 9. mai í 1828 og setti búgv har. Longu árið eftir, 24. august í 1975, varð Vesturkirkjan vígd og tikin í nýtslu. 

Argja kirkja- og missiónshús heldur dagin við gudstænastu kl. 11, har Uni Næs, dómpróstur, prædikar, og har prestarnir í Suðursteymoyar vestara prestagjaldi taka lut. Kvinnukórið av Argjum, Tabitha, syngu nakrar sangir til høvi.

Tveir kirkjutænarar, sum hava verið virknir frá tí, at Kirkju- og missiónshúsið varð vígt, hava tænastu tann dagin. Teir eru Alfred Hansen, klokkari, og Gunnar Reynslág, deknur. Ungi og longu kendi tónleikarin Ari Hammer Joensen, sum hevur havt urgutænastu í Argja kirkju, og sum nú gongur á musikk-konservatiorium í Danmark, situr við urguna henda dagin. 

Beint eftir gudstænastuna eru øll boðin til døgurða í Róðrarneystinum hjá Argja Róðrarfelag. Har fer argjamaðurin Bárður Johannesen at syngja og Argjakórið, og ein kend bygdamynd, Eyðun á Borg, fer at hugleiða um heimbygdina. Nakað av felagssangi verður, og fólk kunnu bera eina heilsu.

Ein bóklingur um søguna hjá Kirkju- og missiónshúsinum, sum Gunnar Reynslág hevur lagt til rættis, verður býttur út henda dagin.

Øll eru hjartaliga vælkomin at gleðast saman við fólkinum í Argja kirkjusókn henda dagin. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. desember 2024

Nýtt EB-hús verður bygt aftur at ítróttahøllini

Arbeiðið at gera felagshøli til Eiðis Bóltfelag verður væntandi liðugt um eitt ár

Nýggju hølini til Eiðis Bóltfelag verða bygd upp í vesturendan av ítróttahøllini (Mynd: Google)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í næstum fer arbeiði við at útbyggja ítróttahøllina á Eiði í gongd, soleiðis at søguríka Eiðis Bóltfelag fær nýggj og tíðarhóskandi høli til alsamt vaksandi virksemið hjá felagnum.

Í hølunum vera venjingarhøli, felagshøli, og køkur, umframt fundar- og skrivstovuhøli. Harumframt ger kommunan eitt goymsluhøli til virksemið í høllini. Umstøður vera eisini at gera eini høli til virksemi hjá feløgum og áhugabólkum at nýta, skrivar Eiðis kommuna.

Inngongd verður vestan fyri høllina við parkeringsøkið og úr EB-húsinum inn í høllina. Hugsað verður samstundis um umstøðurnar hjá rørslutarnaðum við lyft og rampum, so øll kunnu fáa gleði av nýggju umstøðunum.

Tað er lokala fyritøkan, Spf. Hammer Smíð, sum hevur vunnið útboðið at standa fyri arbeiðinum, ið væntandi verður liðugt um eitt ár.

- Tað hevur stóran týdning, at frítíðarvirksemi í kommununi hevur so góðar umstøður sum tilber. Gamla EB-húsið – fyrr rópt dansistovan – hevur tænt felagnum væl, men nú er tíðin komin til eina dagføring, soleiðis at framgongdin og menningin av felagnum, sum hevur kvinnulið í bestu deildini í hondbólti, og mannslið í 1. deild, umframt sterk og góð lið í øllum ungdómsdeildum, heldur fram.

Gamla EB-húsið verður latið kommununi, og afturfyri gera partarnir ein brúkssáttmála um nýggju hølini, skrivar Eiðis kommuna. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. desember 2024

Leigar kajakkir út til ferðafólk í Vestmanna

Jan Haldansen hevur gjørt avtalu við kommununa um leigu av grund at byggja neyst vil kajakkvirksemi

Jan Haldansen og skjótt fráfarandi borgarstjórin í Vestmanna, Bjørg á Rógvi (Mynd: Vestmanna kommuna)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Vestmenningurin, Jan Haldansen, hevur stovnað fyritøkuna Explore Vestmanna by nature. Endamálið við nýggju fyritøkuni er at útleiga kajakkir við meira, skrivar Vestmanna kommuna á heimasíðu síni.

Ætlanin er at skipa fyri royndartúrum fyri bygdarfólkinum longu í vár.

Jan Haldansen sigur, at økið við Jonh’sa handil er so sera væl egnað til kajakkvirksemi, tí har er sandur og lætt at koma í kajakkirnar. Har er heldur ikki so djúpt, so tey sum skulu byrja at rógva kajakk trygt og gott kunnu læra seg inni í hylinum.

Vestmanna kommuna hevur gjørt tveir leigusáttmálar við Jan Haldansen á staðnum.  Annar er ein leigusáttmáli um leigu av neysti í styttri tíðarskeið, so viksemið kann byrja. Hin leigusáttmálin er ein langtíðarsáttmáli um leigu av neystagrund til at byggja neyst til kajakkvirksemið

Jan greiður frá, at ætlanin er at byggja upp eina veiting til ferðafólk í miðstaðnum, og skapa lív aftur í økið, sum kann byggjast út so við og við.

- Vit vilja verða við til at skapa nakað annað her í økinum, og ein møguleika fyri øll sum búgva her og vitjandi. Vit hava nógvar ferðafólkamøguleikar, og er hetta ein møguleiki fyri øll, sigur Jan Haldansen.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. desember 2024

Vil geva útisetunum eina rødd

Spyr.fo fer at savna eitt panel av útisetum fyri at geva lesandi føroyingum og øðrum, ið umhugsa at flyta heim, møguleika fyri at vera hoyrd

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í hesum døgum verður nógv tosað um “Exit Føroyar” og døpru hagtølini fyri fráflyting og vantandi heimflyting. Í kjakinum hevur eisini verið frammi, at røddin hjá hesum unga ættarliðinum manglar í Føroyum, og at tey tískil eru uttan fyri ávirkan á menningina av tí samfelagnum, sum vit ynskja, at tey skulu gerast partur av í framtíðini. 

Tað er ein stór avbjóðing, at vit sum samfelag missa sambandið við okkara útisetar, tá tey flyta av landinum. Tað finst einki samlað yvirlit ella nakar einfaldur møguleiki at fáa samband við útisetar, og tí ber heldur ikki til at spyrja um viðkomandi viðurskifti, eitt nú áðtroðkandi spurningar um tey ætla sær at flyta heim ella hvat forðar teimum og hvat skal til fyri at vit sum samfelag skulu gerast meiri viðkomandi. Eru tað bústaðarviðurskifti, barnaansing, útbúgvingarmøguleikar, fakligar avbjóðingar, kostnaðarstøði ella okkurt heilt annað? 

Spyr.fo hevur sett sær fyri, at gera nakað við hesa ítøkiligu avbjóðing og geva útisetum eina rødd í Føroyum, soleiðis at tey sjálvi kunnu siga sína hugsan um viðurskifti, sum hava týdning fyri tey, og sum arbeiðsgevarar, kommunur, myndugleikar og vit sum samfelag hava stóran tørv á at vita. 

Fyrsti liður í hesum átakinum er, at fáa útisetar at melda seg til eitt útisetapanel og her verður hugsað breitt um bæði lesandi og føroyingar ið búgva og arbeiða uttanlands.

Við hesum verður tað, eins og við Spyr.fo í Føroyum, møguligt at gera kanningar millum útisetar um alskyns viðurskifti. Hetta kann vónandi vera eitt gott íkast til kjakið og vitanina um, hvørjar avbjóðingarnar eru og hvørjar loysnir vit kunna arbeiða við.

Spyr.fo hevur síðani 2015 gjørt nærum 500 spurnarkanningar millum føroyingar í Føroyum, og nú er tíðin komin til eisini at spyrja føroyingar uttanlands.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

Prógvhandanir á TSK

23 nýútlærdir handverkarar fingu sveinaprógv á Tekniska skúla í Klaksvík undanfarna fríggjadag

Elektrikarar. Frá vinstru Rúni Johannesen (LM Electric), Hans Marius Højgaard (EL-trygd), Kjartan T. Isaksen (MP Teknik), Jógvan Højgaard (TTS), Jóhan Arni E. Wang (Elcon), Tóki S. í Horni (Elcon), Eyðun Fríði Mørkøre (LM Electric) og Rani T. Rasmussen (EL-talvuvirkið)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Fríggjadagin 13. desember fingu 23 sveinar handað sveinaprógv á Tekniska Skúla í Klaksvík; 5 húsasmiðir, 8 elektrikarar og 10 maskinsmiðir.

Tað var ein góð og hugnalig løta, har familja, vinfólk og lærumeistarar vóru komin at hátíðarhalda sveinarnar, skrivar skúlin á netinum.

Poul Nolsøe Linklett, verkfrøðingur, helt gestarøðuna og skúlastjórin, Rúni Heinesen, handaði sveinunum prógvini.

Maskinsmiðir. Frá vinstru Filip N. Nielsen (KSS), Jákup Øregaard (KJ-Hydraulik), Sigurd á Fløtti Syderbø (KSS), Dusko Jovanovic (Bakkafrost Processing), Ari M. Jógvansson (KSS), Jógvan Jacobsen (Petur Larsen), Petur Martin Bertholdsen (KSS), Jónas Petersen (Mest), Ólavur Johannessen (KJ-Hydraulik) og Liaghm E. Nolan (Mest)

Húsasmiðir. Frá vinstru Jan Olgar Michaelsson (Spf. Hanus Højgaard), Elmar Jacobsen (Holm Byggivirki), Andras Thomsen (Byggivirkið KBH), Jógvan Sigvardsen (Holm Byggivirki) og Jákup R. Højgaard (T.J. Smíð)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. desember 2024

Fleiri rundir starvsdagar í Fuglafjarðar kommunu

Steen á Horni hevur starvast hjá kommununi í heili 40 ár. Gudny Jacobsen hevur nú havt 20-ára starvsdag, og so eru fýra starvsfólk, sum hava verið har í 10 ár.

Frá vinstru: Dávur Juul, borgarstjóri, Steen á Horni 40 ár, Gudny Jacobsen 20 ár, Fannhard Midjord 10 ár, Kristina Gry Berg 10 ár og Ingi Hansen 10 ár. Út yvir tey á myndini fær Brynhild Næs Petersen blómutyssi og heiðursgávu fyri 10 ára tænastu (Mynd: fuglafjordur.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

17. desember kundi Fuglafjarðar kommuna heiðra fimm starvsfólkum fyri trúgva tænastu í kommununi. Hetta hendi á hugnaligari morgunmatarsamkomu.

Talan er um fimm starvsfólk hjá kommununi, sum øll hava rundan starvsdag:

Steen á Horni hevur starvast hjá kommununi í heili 40 ár, Gudny Jacobsen í tjúgu ár, og Fannhard Midjord, Kristina Gry Berg og Ingi Hansen øll í 10 ár.

Út yvir tey á myndini fær Brynhild Næs Petersen blómutyssi og heiðursgávu fyri 10 ára tænastu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. desember 2024

Karin Jacobsen 50 ára starvsdag í Tórshavnar kommuna

Karin hevur arbeitt í bókhaldinum, verið skrivari og seinastu tíggju árini tikið sær av lønarumsitingini og baktplan-skipanini. Í vikuni fekk hon handað gullheiðurstekin Tórshavnar býráðs

Í sambandi við 40-ára starvsdagin í 2014 fekk Karin Jacobsen Dronningens Fortjenstemedalje. Fyrsti starvsdagur hjá kvinnuni, sum er ættað av Skála, í landsins størstu kommunu var 15. desember 1974 (Mynd: torshavn.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Sunnudagin var hátíðarhald í umstingini hjá Tórshavnar kommunu. Tað er ikki oftari enn so, at til ber at savnast til 50-ára starvsdag hjá einum starvsfólki, men soleiðis var sunnudagin 15. desember.

Karin Jacobsen, ið er ættað av Skála, flutti í 1974 til Havnar saman við manninum Osvaldi. Fyrsti arbeiðsdagur hjá Tórsvhanar kommunu var 15. desember 1974, tá ið hon byrjaði at arbeiða í bókhaldinum.

Eftir mong ár har gjørdist Karin skrivari í byggi- og býarskipanardeildini, og seinni skrivari hjá fíggjarnevndini og miðfyrisitingarstjóranum.

Fyri tíggju árum síðani, tá eldraøkið varð flutt út til kommunurnar, flutti Karin Jacobsen úr Ráðhúsinum og yvir á gamla Meiaríið, har starvsfólkadeildin helt til. Hon hevur síðani tikið sær av lønarumsitingini og vaktplan-skipanini.

Heðin Mortensen, borgarstjóri, hevði røðu fyri Karini og nevndi ymsikar uppgávur og eginleikar hjá henni (Mynd: torshavn.fo)

Í røðuni nevndi borgarstjórin Heðin Mortensen eisini hjálpsemi og arbeiðssemi hjá trúgva arbeiðsfólkinum, sum hevur sæð nógvar broytingar sína tíð í kommununi.

- Tá kommunuvalið var fyri herfyri, vart tú ein av teimum, ið dagin eftir sótu til tað seinasta og fingu fínteljingina frá hondini, so alt kundi stemma uppá punkt og prikkar.

- Tú hevur eisini verið álitið, tá ið grindabýti hevur verið á skránni, og tá er ikki minsta rokið, kann eg heilsa og siga.

Til ber at lesa alt her

Í sambandi við 40-ára starvsdagin í 2014 fekk Karin Jacobsen Dronningens Fortjenstemedalje

Fyri drúgva tænastu - 50 ára starvsdag í Tórshavnar kommunu - fekk Karin Jacobsen sunnudagin handað gullheiðurstekin Tórshavnar býráðs.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. desember 2024

Jólamenninir komu inn í Vágsbotn

Leygardagin komu jólamenninir inn í Vágsbotn. Nógv børn tóku ímóti

(Mynd: Ólavur Frederiksen / Faroephoto)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Nógv børn vóru seinnapartin farna leygardag í Vágsbotni og tóku ímóti Juliusi og hinum jólamonnunum, sum komu við jólaskipinum á Havnina.

Hugnaligur horntónleikur var eisini at hoyra.

Ólavur Frederiksen tók myndirnar

Fleiri myndir síggjast her

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. desember 2024

Jólamenn á súkklu og stoppdansur

Í morgin, sunnudagin 22. desember klokkan 16 koma jólamenn í býin í Havn á súkklubaki

(Mynd: Visit Tórshavn)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Sunnudagin 22. desember klokkan 16 koma jólamenn í býin í Havn á súkklubaki og við sær hava teir eina rúgvu av karamellum og søtum - eisini til børn, sum hava matovurviðkvæmi.

Jólamenninir fara síðani í pavilionina á Vaglinum, har teir fara at hava stoppdans saman við børnunum umleið kl. 16.30.

Klokkan 17 framførir bólkurin, Kalas, í Pavilionini.

Forvitnisligi jólamarknaðurin og jólasmátturnar á Vaglinum hava opið til kl. 20, eins og handlarnir í býnum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. desember 2024

Eitt kvøld við dansifelagnum á Eiði

Tað er týskvøld, sum er dansikvøld á Látrinum. – Tað sum skal halda dansinum á lívi eru tey smáu feløgini. Tey hava ótrúliga stóran týdning fyri føroyska dansin, tí tað er í teimum, at dansurin er livandi

 

SkrivaÐ:

Martin Kristoffur Kristiansen / Eiðis kommuna

Skrivað hevur Martin Kristoffur Kristiansen fyri eidi.fo

Hesa ársins tíð myrknar tað uttanfyri. Hitin lækkar, blómur og bløð eru deyð, og fólk flest hava bestan hug at halda seg innandura. Tað er tó júst í vetrarhálvuni, at lív av sonnum kemur í ein aldargamlan føroyskan sið. Ein siður, sum kom til Føroya tíðliga í miðøld. Talan er um føroyska dansin og kvæðini. Føroyar liggja fyri seg sjálvar í Norðuratlantshavinum, og hetta hevði við sær, at kvæðini og dansurin gjørdist serføroyskur, og í dag eru dansurin og kvæðini ein av grundarsteinunum í føroysku mentanini.

Við hesum í huga gongur leiðin í Látralonina, har dansifelagið á Eiði heldur til. Tað er týskvøld, sum er dansikvøld. Limir felagsins trína innum gátt í gomlu, hugnaligu hølunum. Tey heilsast og fara at práta sínámillum. Eftir eina løtu við hesum prátinum er tað sum, at huglagið brádliga broytist. Tvey teirra trína fram á gólv og hetta tykist sum greið boð til hinar limirnar. Nú skulu vit uppá gólv. Hesin aldargamli siðurin vaknar nú við søgum og søgnum úr miðøld.

Tá tú trínur inní ringin er tað sum at koma í ein annan heim. Tað vera søgur sagdar um Gorm gamla, Holgar danska og kongar úr Bøhmen. Søgurnar hoyra allar miðøldini til, men tær vera hildnar á lívið enn í dag. Søgur um orrustu, hetjur, prinsar, kongar og prinsessur. Helst høvdu hesi fólk verið heit um hjarta, høvdu tey vita, at kvøði verður um tey í hesum lítla oyggjabólki.

Eftir ein tíma við kvøðing verður mett, at nú er tíðin komin til ein kaffimunn við onkrum góðum afturvið. Í práti við limirnar gerst tað greitt, at tað sosiala hevur avbera nógv at siga fyri tey. Sagt verður, at til tíðir sita tey longri og práta afturvið einum kaffimunni, enn tey dansa. Tað er júst í steðginum, at eg sessist at práta við ein av liminum, um felagið og føroyskan dans sum heild.

Tað verður lagt nógv fyri at hugna um. 

– Tað sum skal halda dansinum á lívi eru tey smáu feløgini. Tey hava ótrúliga stóran týdning fyri føroyska dansin, tí tað er í teimum, at dansurin er livandi. 

Orðini eigur Rasmus A. Joensen, fyrrverandi formaður felagsins. Tað er eingin loyna, at miðalaldurin av limum í dansifeløgum kring landið er høgur. Tí heldur Rasmus Joensen, at tað hevði verið gott við einum millumliði millum tey eldru og tey yngru.

– Tey ungu himprast við at møta einsamøll. Komu tey fleiri saman, so høvdu tey følt seg betri. Men eitt er vist: øll eru hjartaliga vælkomin!
Tí hevði tað verið gott um fleiri yngri tóku við og kundu verið millumlið, tí at vit eru ov gomul til at røkka teimum ungu.

Tað er greitt, at føroyski dansurin hevur nógv at siga fyri Rasmus og hini í felagnum. Spurdur um vandan fyri, at dansurin og kvæðini doyggja burtur í einki, sæst á Rasmussi, at honum dámar einki hendan spurning.

– Hetta er veruleikin vit eru í, men eg tori ikki at hugsa tankan. Vit royna sum fragast at fáa yngri fólk við. Ja, vit skríggja eftir at fáa fleiri limir.

Tað er ein dapur tanki at hugsa, at hesin grundarsteinurin undir mentan okkara stendur og ridlar. Tó er ljós fyri framman, tí áhugi er altíð millum yngra ættarliðið, og dansifelagið á Látrinum hevur fingið eitt spildurnýtt kvæði at venja.  Talan er um eitt kvæði, ið er skrivað av Hans Jákup Kollslíð, við støði í Grettis Søgu. Søgan um Grettir Ásmundsson varð fest á blað í 13. og 14. øld, meðan hendingarnar í søguni fóru fram nakrar øldir frammanundan.

Vit kunnu gleðast um, at enn í dag vera nýggj kvæði yrkt. Hetta er ein liður í, at halda hendan aldargamla sið livandi ímillum okkum øll. Við hesum er vitjanin á Látrinum komin at enda.

Dansifelagið á Látrinum dansar hvørt týskvøld klokkan 20.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. desember 2024

Aqua kemur til Føroya í mars

"Barbie Girl", "Doctor Jones" og allir hinir verða at hoyra við Tjarnir 8. mars. Atgongumerki til konsertina við heimskenda norðurlendska bólkinum koma til sølu sunnudagin 22.desember

Tað var serliga síðst í nítíárinum, har Barbie Girl var ta heilt stóra hittið, og fyrst í 2000'unum, at Aqua var heilt vælumtókt. Støðan sum vælkendur bólkur hevur tó hingið við, og bólkurin hevur verið virkin seinastu árini (mynd: stage.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Aqua er ein av teimum norðurlendsku bólkunum, ið veruliga hevur sligið gjøgnum á alheims pallinum. 

Tað var serliga síðst í nítíárinum, har Barbie Girl var ta heilt stóra hittið, og fyrst í 2000'unum, at Aqua var heilt vælumtókt. Støðan sum vælkendur bólkur hevur tó hingið við, og av nýggjara tónleikinum hjá bólkinum skal serliga "Back to the 80's" nevnast.

Lene Nystrøm úr Noregi er kvinnuligur høvuðssangari, meðan danin René Dif er mannligi høvuðssangarin. Vanliga hava danir eisini staðið fyri tónleikinum. Aqua hevur havt eitt slag av endurreisn/endurnýggjan seinastu árini. Nú er greitt, at bólkurin kemur til Føroyar at framføra.

Sambært fyriskiparunum úr Stage.fo verður talan um eina framførslu, sum fer at skriva seg í søguna.

Hon verður 8. mars, og harvið er talan um eitt av fyrstu stóru tiltøkunum í nýggju tjóðarleikhøllini við Tjarnir í Hoyvík.

Tað verður ikki bert Aqua, sum verður at síggja og hoyra hetta leygarkvøldið við Tjarnir. Hamradun, Tinganest, Jens Marni Band, Ester Skála við bólki, Esra og Markus og DJ Martin Kjærbo syrgja fyri upphiting áðrenn/undirhaldi aftaná Aqua-konsertina.

Atgongumerki til tiltakið koma til sølu nú sunnudagin 22. desember klokkan 14. Hetta á tjarnir.fo

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 20. desember 2024

Biskupur við nýggjari bók

"Sig tað við einum orði" er eitt savn við 101 stuttlestrum

Savnsmynd: Ólavur Frederiksen

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Sig tað við einum orði er eitt savn við 101 stuttlestrum. Lestrarnir eru lættir at lesa, og hava sum aðalmál at gagna kristnu trúnni og trúarlívi hins einstaka. 

Lestrarnir eru klassiskir so at skilja, at teir taka útgangsstøði úr Bíbliuni. Guðs orð er Guðs orð, og tilfarið verður handfarið við spekt og sóma, sum tað eftir høvundans tykki sømir seg.

Lestrarnir eru einfaldir og seta ikki krøv til djypri hugsan enn hana, at trúarlívið endurspeglast í teimum smáu løtunum gerandis og heilagt. At trúgvin á Guð í himlinum sæst aftur á jørðini í lívinum, í tíðini og á staðnum. At tað andaliga verður hold og blóð, so jørðin og tilveran verður tikin í álvara í løtum, tímum og vikum.

Bókin er 246 síður. Tað er Kirkjugrunnurin, ið gevur bókina út.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. desember 2024

Ein heimkærur filmur eftir Sakaris Stóra

Nýggi føroyski spælifilmurin hjá Sakaris Stórá, "Seinasta paradís á jørð", verður at síggja í Havnar Bio 10. apríl 2025. Tríggjar vikur seinni, 1. mai, kemur filmurin í danskar biografar, hann er eisini valdur at vera partur av Filmporten – Filmelskernes biografklub

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

"Seinasta paradís á jørð" er ein rørandi uppliving, ein løtumynd av einum heimi í broyting. Filmurin samantvinnar søguna, um lívið sum verkafólk í eini lítlari føroyskari bygd, við persónligu menningarsøguna hjá høvuðspersónunum, tí unga Kára (Sámal H. Hansen) og systrini Silju (Bjørg B. Egholm).

Í filminum roynir Kári, at finna sítt pláss í eini tilveru, har lívisins umstøður, kærleikin, vinir og samfelagsviðurskifti hála í hann.

Filmurin gongur fyri seg í eini broytingartíð, har færri og færri velja at vera búgvandi á smáplássunum. Men Kári er heimkærur. Hann trívist í tí einfalda lívinum í bygdini. Hann og systirin Silja syrgja í tøgn um mammuna, ið tey hava mist. Kári finnur troyst í arbeiðinum á flakavirkinum, meðan Silja stríðist við at megna skúlagongdina. Samstundis, sum pápi teirra (Hans Tórgarð) ikki megnar gerandisdagin í heiminum, og rýmir til skips og til tryggu og kendu karmarnar umborð. Men flakavirkið er hótt av at verða stongt, og við tí verður tilverugrundarlagið í bygdini broytt.

"Seinasta paradísið á jørð" er framleiddur við stórum atliti til burðardygd, í samsvari við mannagongdirnar í danska vinnusamstarvinum Bæredygtig Film og TV Produktion (BFTP). Hetta er eitt nú sjónligt við at alt uttan tríggjar senur eru filmaðar í Hvalba, tvær av hesum aðrastaðni í Suðuroynni og ein umborð á trolara.

Tað er Sakaris Stórá, ið leikstjórnar. Hann fekk sítt gjøgnumbrot í 2017 við spælifilminum "Dreymar við havið". Men var áðrenn hetta nógv fagnaður fyri stuttfilmarnar "Summarnátt" og "Vetrarmorgun", umframt norska stuttfilmin "Passasjeren".

Sakaris hevur somuleiðis skrivað handritið í samstarvi við Tommy Oksen og Mads Stegger. Hin virðislønta Virginie Surdej er fotografur á filminum.

Filmurin er framleiddur av Jón Hammer fyri Kykmyndir og Adomeit Film við stuðli frá Danska Filmsgrunninum, FilmFyn, DR, og miðlaskránni hjá Creative Europe, Mentamálamálaráðnum, Vinnumálaráðnum og Filmshúsinum.

Tað er Øst for Paradis, ið tekur sær av útbreiðsluni í Danmark.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. desember 2024

30 umsøkjarar fingu filmsstuðul í 2024

Samlaða filmsjáttanin í 2024 er 4,5 milliónir krónur, og tilsamans komu 90 umsóknir inn um tilsamans 18,4 milliónir krónur

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Sirið Stenberg, landsstýriskvinna við mentamálum, hevur eftir tilmæli frá tveimum filmsráðgevum játtað tilsamans 30 umsóknum stuðul til film í ár, skrivar Almanna- og mentamálaráðið.

Stuðulin fevnir um hugskotsmenning, framleiðslu og útbreiðslu. Talan er um ymisk sløg av filmi, t.d. dokumentarfilm, stuttfilm, spælifilm og animatiónsfilm.

Samlaða filmsjáttanin í 2024 er 4,5 milliónir krónur.

Í fyrra umfari komu 44 umsóknir inn, sum søktu um tilsamans 10,5 milliónir krónur. 18 umsóknir fingu stuðul á 2,3 milliónir krónur tilsamans.

Í seinna umfari komu 46 umsóknir, sum søktu um tilsamans 7,9 milliónir krónur. 12 umsóknir fingu stuðul á uml. 2,2 milliónir krónur tilsamans.

Tey, sum fingu stuðul í fyrra umfari:

• Sølvi Næs Hoydal, ANDA (fyribils heiti) - 60.000
  
• Franklin Symphor Henriksen, Grímur Havreki - 150.000
  
• Trygvi Danielsen, KINDEREGG (fyrrverandi LÍTLI BEIGGI MÍN) - 150.800
  
• Torfinnur Jákupsson, REYNA - 300.000
  
• Jón Hammer, No Rest for the Wicked - 100.000
  
• Sára Jógvansdóttir, Rakettin úr Kvívík - 60.000
  
• Dánial Pauli Gullstein Dalbø, PylsuJan - 45.000
  
• Jónfinn Stenberg, Meg minnist eina mynd (arbeiðsheiti) - 100.000
  
• Terji Mohr, Til midnáttarsang (arbeiðsheiti) - 67.200
  
• Herluf Sørensen, Arbeiðsheitið: FO “Samanlop - 150.000
  
• Jón Hammer, The Whistler - 250.000
  
• Franklin Symphor Henriksen, FALLIN - 150.000
  
• Natalie Holzel, VERDANDI - LAND OF MAYBE - 200.000
  
• Sakaris Fríði Stóra, Eydnuland - 95.000
  
• Rógvi Rasmussen (Jón Hammer), Eldur, vatn, jørð, luft - 100.000
  
• Maria Winther Olsen, HALT UM MEG - 85.000
  
• Julia í Kálvalíð Jacobsen, Faðir mín Faðir - 54.000
  
• Jens L. Thomsen, ORKA - All At Once -200.000

Tey, sum fingu stuðul í seinna umfari:

• Franklin Symphor Henriksen, Bussskýlið/Busstop - 45.000
  
• Torfinnur Jákupsson, TROM II - 400.000
  
• Michael Koba, Krámararnir - 290.000
  
• Mariann Sofíasdóttir, Ikki verðins undurgangur - 209.808
  
• Jón Hammer, Vøllir - 98.000
  
• Jón Hammer, The Whistler - 300.000
  
• Maria Torgarð, Til gaman og álvara - 88.384
  
• Rógvi Rasmussen, Picture on the Wall - 50.000
  
• Rógvi Rasmussen, Halt um meg - 150.000
  
• Caroline Dam, Allir ljósir einglar - 90.000
  
• Kim Simonsen, Hvat er heimspekin hjá fiski og hvør er náttúrusøgan hjá kombikkinum - 21.400
  
• Jón Hammer, A Fool’s Tale - 505.000

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 14. desember 2024

Gøtu kirkju Ungdómskór syngur jólini inn

Jólakonsertin verður í Gøtu kirkju sunnukvøldið kl. 19

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Siðvanda jólakonsertin, har Gøtu kirkju Ungdómskór syngur jólini inn, verður komandi sunnukvøld, 22.desember kl. 19. Hetta er samstundis einasta jólakonsertin í ár, har kórið syngur alla sína jólaskrá, sum er bæði fjølbroytt og áhugaverd. Til konsertina sleppa vit eisini at hoyra Gøtu Kirkju Barnakór syngja nakrar sangir, og eisini saman við ungdómskórinum.

At syngja jólini inn saman við Gøtu kirkju ungdómskórið, plagar at vera eitt serliga gott upplivilsi.

Temað í ár er "Jólanátt". Av skránni verður alt frá siðbundnum jólaløgum í eldri og nýggjari formi, til Pentatonix og víðari til samiskan jólajoik framførd.

Áhoyrararnir fáa eisini høvi til at luttaka aktivt gjøgnum felagssang, og eftir konsertina eru øll boðin til ein drekkamunn í kirkjukjallaranum.

Kórið verður stjórnað av Símun Hammer, organisti í Gøtu kirkju. Umframt at framføra a capella, hevur kórið eisini ljóðføri, klaver og orgul, við til fleiri av sangunum/verkunum.

Konsertin er ókeypis, men høvið verður at lata eina gávu til virksemið hjá kórinum.

Hálvan tíma áðrenn konsertin byrjar fer Símun Hammer at leiða áhoyrarnar inn í jólahugnan við at spæla eyðkend jólaverk á urgu. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. desember 2024

Sivert Høyem í Løkshøll 28. februar

– Sivert Høyem er eitt av mest týðandi tónlistafólkunum í Noregi seinastu tvey áratíggjuni, bæði sum frontmaður í legendariska bólkinum Madrugada og sum solistur

(Mynd: Andreas Hornoff)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fríggjakvøldið 28. februar klokkan 20 verður norski Sivert Høyem at hoyra í Løkshøll í Runavík.

– Sivert Høyem er eitt av mest týðandi tónlistafólkunum í Noregi seinastu tvey áratíggjuni, bæði sum frontmaður í legendariska bólkinum Madrugada og sum solistur.

– Til hesa sjáldsomu og inniligu konsertina fer Høyem at framføra einsamallur á pallinum, og her kemur tú heilt tætt at ráa talentinum hjá einum av mest gávuríku norsku sangskrivarunum, skrivar Runavíkar kommuna í tíðindaskrivi.

– Nýggjasta útgávan "On an Island" (2024), varð tikin upp í legendariska Zoar-kapellinum í Nyksund, og prógvaði enn einaferð, hví Høyem verður mettur at vera ein av teimum mest merkisverdu røddunum á norska rockpallinum. Fløgan fekk rós frá ummælarum fyri ráa og sorgblíða vakurleikan, og gjørdist enn ein varði á longu og hugtakandi yrkisleiðini, bæði heima í Noregi og úti í heimi.

Tónleikurin hjá Høyem verður lýstur sum tíðarleysur, sorgblíður, og við megi at flyta lurtaran til dramatisku landsløgini í Norðurnoregi, har vindarnir ýla, og næturnar eru langar. Við sangum sum "Prisoner of the Road", "Moon Landing", "Into the Sea", og ikoniska Madrugada classic "Majesty", leggur hendan konsertin upp til eina uppliving í heimsklassa.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 18. desember 2024

Kristnar søgur til børn og ung

Bókin “Ein undursom bjarging” er júst útkomin

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Nýggj bók, ”Ein undursom bjarging”, er júst útkomin og liggur í øllum bókhandlum um landið. Í teimum 288 síðunum eru 72 søgur. Tær venda sær til børn og ung, men eru eisini væl egnaðar at lesa hjá vaksnum.

Søgurnar eru úr ymsum londum og eru bæði uppbyggiligar og spennandi at lesa. Tær bera ein góðan kristiligan boðskap. Katrin Joensen hevur týtt søgurnar.

Janus Guttesen hevur myndprýtt permuna, og gjørt tekningar í bókini.

Bókin er í litum, hevur stíva permu og kostar 250 krónur.

Jákup E. Petersen, prestur sigur soleiðis í ummæli av bókini: ”Sum pápi havi eg notið gott av góðum barnasøgum at fortelja børnunum á songarstokkinum, og harímillum eru hesar søgur. Væl fortaldar søgur við hjartanemandi og rámandi hendingum. Eisini eru tær bíbilskar og evangeliskar á slíkan hátt, at man merkir Guðs kærleika og ynski um at náa øll menniskju og ikki minst børnini. Sum prestur havi eg eisini tørv á slíkum søgum at fortelja í barnahædd.” 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. desember 2024

Loyvdi minst 50 monnum at neyðtaka konu sína

Fransmaðurin Dominique Pelicot var í vikuni dømdur sekur í at skipa fyri hópvaldstøku av komu síni Gisèle

Gisèle Pelicot, her saman við sakførara sínum, á veg til rættarfund í suðurfranska býnum Avignon (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

72 ára gamli franskamaðurin, Dominique Pelicot, varð hósdagin dømdur sekur í einum rættarmálið í býnum Avignon, sum verður skýrt ógvusligasta kynsliga brotsverkið í franskari søgu.

Fimmti aðrir menn eru ákærdir í málinum, sum snýr seg um hópvaldstøku av konu Dominique Pelicot, Gisèle Pelicot. Enn er sjálvur dómurin ikki kunngjørdur.

Dominique Pelicot tók valdstøkurnar upp á film, og deildi filmsbrotini á internetinum. Hann hevði eitt savn við 20.000 myndum og filmsbrotum av kynsligu brotsverkunum liggjandi á diskum, geymum og telefonum, skrivar finska kringvarpið Yle.

Við hjálp av hesum kundi franska løgreglan finna fram til teir menninir, ið vóru við til at neyðtaka konu hansara. Enn manglar at eyðmerkja 20 mans.

Undir rættarmálinum hava fleiri av ákærdu monnunum sagt, at teir ikki ímyndaðu sær, at Dominique Pelicot doyvdi konu sína. Teir fingu at vita, at konan var við upp á at royna hetta, og at hon bara lat sum um hon svav.

Konan Gisèle Pelicot ynskti sjálv, at rættarmálið varð hildið alment, fyri at “skommin skuldi skifta síðu” frá offrinum til valdstøkumannin.

Rættarmálið hevur fingið nógva umrøðu í Fraklandi og øðrum londum. Gisèle verður nú fagnað sum ein hetja, tí hon vildi standa fram og opið greiða frá, hvat hon hevur verið útsett fyri.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 19. desember 2024

Trump ætlar at avtaka summartíðina

Summartíð er ólagalig og sera kostnaðarmikil, sigur komandi amerikanski forsetin

Donald Trump verður aftur tikin í eið sum forseti 20. januar (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Donald Trump, sum aftur tekur við sum amerikanskur forseti 20. januar, ætlar sær at royna at avtaka summartíðina í USA.

Tað skrivar hann á sín egna sosiala miðil, Truth Social.

– Republikanski flokkurin fer at gera sítt besta fyri at avtaka summartíð, sum ein lítil, men sterkur veljaraskari roynir at halda fast í. Summartíð er ólagalig og sera kostnaðarmikil fyri okkara tjóð, skrivar hann.

Skipanin, har klokkan varð flutt ein tíma fram í summarhálvuni varð sett í gildi í stórum parti av USA í 1960unum. Hetta varð gjørt m.a. fyri at tryggja meira ljós um kvøldarnar og harvið spara streym.

Summartíð hevur elvt til kjak í USA seinastu árini. Í 2022 samtykti ein meiriluti í Senatinum eitt lógaruppskot, sum hevði sett í gildi summartíð alt árið í USA. Lógaruppskotið varð tó ikki samtykt í Umboðsmannatinginum, og tí kom hetta ongantíð í gildi, skrivar Ritzau.

Eisini í Evropa, m.a. í Føroyum, hevur verið kjak um summartíð. Í Føroyum hava vit skift yvir til summartíð síðan 1980.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 15. desember 2024

al-Assad ætlaði sær ikki at rýma

Frákoyrdi sýriski forsetin sigur, at tað var Russland, sum skundaði undir flýggjanina undanfarna sunnudag

Vladimir Putin, forseti (t.h.), hevur persónliga tikið avgerð um at veita Bashir al-Assad og familju hansara friðskjól í Russlandi (Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Frákoyrdi sýriski forsetin, Bashar al-Assad, hevur fyri fyrstu ferð latið hoyrt frá sær síðan hann flýggjaði til Russlands. Hann greiðir frá, at hann hevði ætlanir um at halda fram við stríðnum móti uppreistrarfólkunum, men at tað var Russland, ið kravdi av honum, at hann flýggjaði.

Tað skrivar hann á boðtænastuni Telegram og sosiala miðkinum Facebook.

Tað var sunnudagin 8. desember, at forsetin flýddi úr heimlandi sínum, sum hann hevur stýrt við harðari hond seinastu 24 árini.

al-Assad sigur, at hann rýmdi úr Damaskus um morgunin, og fór síðan av landinum við flogfari um kvøldið frá russisku flogstøðini í Hmeimim við Miðjarðarhavsstrondina.

Fleiri keldur hava fyrr eisini sagt frá, at flýggjanin hendi umvegis russisku flogstøðina í Sýria.

Reuters tíðindastovan skrivaði í farnu viku, at al-Assad lumpaði bæði sínar medarbeiðarar, hernaðarleiðsluna og enntá familjulimir tá hann flýddi.

Fyrrverandi forsetin sigur nú, at flýggjanin als ikki var tilrættaløgd, sum tað ljóðaði tá. Sambært honum var tað Russland, sum skundaði undir flýggjanina.

Frákoyrdi einaræðisharrin og familja hansara hava fingið friðskjól í Russlandi, ein avgerð, ið er tikin av Vladimir Putin persónliga, sigur ein talsmaður hjá russiska forsetanum, skrivar finska kringvarpið, Yle við AFP, Reuters, AP og Tass sum keldum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 17. desember 2024

Ein av okkara mest framkomnu vinnulívsmonnum hevur lagt árarnar inn

Minningarorð: Er tað nakað, vit her á oyggjunum hava brúk fyri, so er tað júst slíkar sum Dunga Jákup, ið á so mangan hátt hevur víst vegin

Jákup Jacobsen (Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Minningarorð / Fríðálvur A. Jensen

Tá eg setti meg at lurta eftir tíðindunum í Kringvarpinum, bleiv eg sera harmur, men so sanniliga eisini fegin um, at okkara almenni tíðindaberi vildi minnast ein av okkara heilt stóru innan føroyskt vinnulív, sum er  farin.

Tað, at eg setti meg at skriva nøkur orð er, at eg longu heilt afturi í 90´unum kom at kenna Jákup Jacobsen – vanliga nevndur Dunga Jákup.

Eg minnist ein av fundunum, har eg var í arbeiðsørindum, at eg beit serliga merki í henda mannin, sum var stórur í stødd, men sera lítillátin og skemtingarsamur.

Hann kom eisini inn á hvør eg var, so tá eg nevndi meg eisini at vera bygningssnikkara, fekk hann eitt glimt í eygað, tí hann var eisini komin úr somu snikkaravinnuni.

Hetta gjørdi bara mína virðing fyri Jákupi enn størri, tí eg fór at hugsa fyri mær, at tað nú kanska er ikki so galið við eini upprunaligari handverkaraútbúgving.

Vit fingu eitt vinaband, sum eg var glaður fyri, tí eg havi altíð havt sera stóra virðing fyri tí, ið bæði hann og fleiri úr Gøtu hava fingið av skafti.

Jákup var ikki tann, sum setti seg sjálvan fremst, so tá eg plagdi at leggja leiðina inn á skrivstovuna í Gøtu, hevði hann nógv gott fólk um seg, sum hann eisini hevði tokka til.

Vit hava mist ein sera dugnaligan og viljasterkan vinnulívsmann, sum so sanniliga hevur lagt nógv eftir seg, sum mong húsarhald og einstaklingar hava notið gott av.

Er tað nakað, vit her á oyggjunum hava brúk fyri, so er tað júst slíkar sum Dunga Jákup, ið á so mangan hátt hevur víst vegin!

Takk fyri alt, góði Jákup, og hvíl í friði.

Fríðálvur A. Jensen

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 16. desember 2024