Føroyingar tvíbýttir um fosturtøku

45 prosent halda, at fosturtøka skal bara vera loyvd í serligum førum, meðan 42 prosent halda, at vit í Føroyum skulu hava fría fosturtøku, vísir nýggj Spyr.fo-kanning, sum Portalurin og Blaðið Vikuskifti hava latið gjørt

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Hvør er tín støða til fosturtøku, ljóðaði spurningurin sum Portalurin setti 500 fólkum í einari Spyr.fo-kanning mikukvøldið.

45 prosent av teimum spurdu halda, at fosturtøka bara skal vera loyvd í serligum førum. 42 prosent halda, at vit skulu hava fría fosturtøku í Føroyum, og 7 prosent halda at fosturtøka skal bannast.

Seks prosent siga seg ikki vita.

Tey, sum hava svarað, at fosturtøka skal vera loyvd í serligum førum, eru eisini spurd um hvør orsøkin skal vera. Her eru flest sum siga, at fosturtøka kann fara fram, um vandi er fyri lívi hjá mammuni.

Um hugt verður nærri at tølunum sæst, at samgonguveljarar - veljarar hjá Javnaðarflokkinum, Tjóðveldi og Framsókn - í nógv størri mun eru fyri fríari fosturtøku. 63 prosent av teimum, sum siga seg velja ein av samgonguflokkunum, halda at vit skulu hava fría fosturtøku. Hetta talið er 23 prosent hjá veljarunum hjá andstøðuni.

Kjakið um fosturtøku tekur seg javnan upp, og í vikuni fekk Aksel V. Johannsen, løgmaður, handaðar 2.000 undirskriftir frá føroyingum, við einari áheitan at dagføra fosturtøkulógina.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. mars 2023

3,4 milliónir til Beran

Føroyingar lótu sunnukvøldið stóra upphædd til felagsskapin Beran, sum hevði stóra innsavning í Kringvarpinum

(Skíggjamynd)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Berin skipaði sunnukvøldið fyri innsavning í Kringvarpi Føroya í sambandi við at felagsskapurin er 20 ár. 

Tað eydnaðist at savna omanfyri tríggjar milliónir inn. 

Upphæddin var: 3.389.020 krónur.

- Fantastiskt. Eri eyðmjúk glað, og takksom, segði Odvør Poulsen, dagligur leiðari í Beranum.

- Hetta er virkuliga fantastiskt fyi Beran. Hetta fer at gera mun hjá Beranum. Vit kunnu hjálpa enn fleiri og vit fáa styrkt tilboðið vit hava og vit kunnu seta onnur átøk í verk, segði dagligi leiðarin.

Gjøgnum kvøldið vóru ymiskir vinningar avdúkaðir, og fleiri hepnir vinnarar vóru millum øll tey, sum valdu at stuðla. Stóra vinningin, sum var cruiseferð fyri tvey í 14 dagar, vann Jóna Rygshamar.

Tað ber framhaldandi at stuðla Beranum. Meira sæst um tað á berin.fo.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. mars 2023

Bygma Balslev enn einaferð metúrslit

Ársúrslitið gjørdist tað størsta nakrantíð, við einum avlopi á 24,3 milliónir

(Mynd: Balslev)

SkrivaÐ:

Birgir Nielsen, Nira

2022 royndist væl hjá størsta timburhandli og byggibúð í landinum. Ársúrslitið gjørdist tað størsta nakrantíð, við einum avlopi á 24,3 milliónir krónur.   

Balslev Timburhandil & Byggibúð hevur síðstu árini haft góð og vaksandi ársúrslit, sum uttan iva stava frá góðu búskapargongdini og stóra eftirspurninginum eftir byggitilfarið frá byggivinnuni umframt frá privata húsarhaldinum. Stutt sagt er góða gongdin hjá Bygma Balslev ein spegilsmynd av konjunkturgongdini í samfelagnum. 

Hóast talan er um eitt gott úrslit hjá Bygma Balslev skal viðmerkjast, at Bygma Balslev í mars 2022 boðaði frá, at tey høvdu keypt Vágs Timburhandil, sum eisini er upplýst í leiðslufrágreiðingini. Sum vit lesa leiðslufrágreiðingina, so er rakstur og fíggjarstøða hjá gamla Vágs Timburhandli fyri 2022 nú íroknaður 2022 roknskapin hjá Bygma Balsev, og sum tískil ávirkar samlaðu tølini fyri 2022.

Stórur vøkstur í bruttovinningi og ársúrslit er nakað betri
Roknskapurin hjá Bygma Balslev vísur, at bruttovinningurin øktist úr 65 milliónum í 2021 til 72,2 milliónir krónur í 2022. Ein vøkstur á 11 prosent.

Vit síggja eisini at starvsfólkakostnaðir er øktir 4,8 milliónir til 36,8 milliónir krónur í 2022.

Úrslit áðrenn avskrivingar, vanliga nevnt ebitda, vaks 2,4 milliónir til 35,4 milliónir krónur í 2022.

Úrslitið eftir skatt í 2022 gjørdist eitt avlop á 24,3 milliónir krónur, sammett við 23,6 milliónir í 2021. Talan er tí um besta ársúrslit hjá Bygma Balslev higartil.

Fíggjarjavnin er øktur
Samlaði fíggjarjavnin hjá Bygma Balslev øktist lutfallsliga nógv í 2022. Vøksturin var heili 36,8 milliónir krónur til ein samlaða fíggjarjavna í 2022 á 203,6 milliónir krónur.

Á ognarsíðuni sæst, at postarnir, sum øktust mest í 2022 vóru støðisogn við 13,7 milliónum, vørugoymslur við 16,9 milliónum og áogn við 12,2 milliónum krónum.

Eginpeningurin hjá Bygma Balslev var 121 milliónir krónur, harav 15 milliónir eru samtyktar at útluta til eigararnar.

Langfreistaða skuldin er økt úr 25,5 milliónum í 2021 til 43,8 milliónir krónur í 2022. Harumframt er eisini stuttfreista skuldin økt úr 25,4 milliónum krónur til í 2021 til 35 milliónir krónur í 2022.

Samanumtikið mugu vit ganga út frá, at økta fíggjarstøðan og økta langfreistaða skuldin helst kemst frá keypinum av Vágs Timburhandli, sum eisini sæst aftur í eini øktari støðisogn og ogn í umferð.

Niðurstøða okkara til roknskapin er, at talan er um eitt sera gott ár hjá Bygma Balslev, sum tó er merkt av keypinum av Vágs Timburhandli bæði á rakstrinum og í fíggjarstøðuni.

Bygma Balsev upplýsir í ársfrágreiðingini at 76 starvsfólk eru í fyritøkuni.

Tað er stóra og kenda danska fyritøkan Bygma A/S sum eigur Bygma Balslev.

Stjóri í Bygma Balslev er Sjúrður Olsen. Nevndarformaður er Peter H. Christiansen.

Greiningin er gjørd av Birgir Nielsen frá ráðgevarafyritøkuni Nira Sp/f

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. mars 2023

Rannvá Magnadóttir er ársins Brita

Tordi at standa fram tá ein listi við nøvnum í sonevndu ‘golden maps’ var í umferð

(Mynd: kvf.fo)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Hóskvøldið 8. mars varð ársins Brita kosin á øðrum sinni í sambandi við kvinnutiltakið “Frú formaður”, sum varð hildið í Mentanarhúsinum í Fuglafirði.

Tað var Rannvá Magnadóttir, ið fekk heiðurin. Fyri, sum hin fyrsta, at tora at trakða fram og tala at, tá ein listi við kyndum av kvinnum, sonevndu ‘golden maps’, var í umferð á netinum. Hetta gjørdi hon á sínum Instagram profili. Sí leinki herundir.

Tað var Ingilín D. Strøm, landsstýriskvinna, sum avdúkaði hvør varð kosin til ársins Britu. Hon segði soleiðis í grundgevingini:

“Treystið og dirvið hjá ársins Britu hevur verið við til at flutt okkara mørk og gjørt okkum meira búgvin sum samfelag. Ársins Brita gjørdi nakað heilt serligt, sum eisini kom øðrum til góðar. Tá samfelagið av órøttum álegði henni ábyrgdina av ágangi, nýtti ársins Brita sín egna pall at tala at og rópa varskó uttan at hava onnur at hella seg til. Treystið og dirvið hjá ársins Britu setti gongd á eina rørslu, sum síðan breiddi seg út í samfelagið.

Hennara opinleiki og hennara dirvi fekk øll at tosa um álvarsligu avleiðingarnar av talgildum harðskapi. Hon var fyrimyndarlig, hon var sterk og hon var ein uggi hjá nógvum, sum eisini vóru fyri talgildum harðskapi.

Ársins Brita var tann fyrsta í eini røð av kvinnum í Føroyum, ið sýttu fyri at gerast offur av talgildum harðskapi tá ein listi við nøvnum á kvinnum í sonevndu ‘golden maps’ var í umferð.

Ársins Brita stóð fram. Ársins Brita breyt tøgnina. Ársins Brita tók eina framsókna avgerð, hóast hon visti, at hetta kundi kosta henni.

Ársins Brita er Rannvá Magnadóttir”.

Skommin er ikki tykkara

Takkarrøðan, sum Rannvá Magnadóttir var stutt, men sterk. Hon segði soleiðis:

“Tá ið kvinnur verða vanvirdar ella offur fyri skemd, so er tað oftast kvinnan, sum skammast. Saman við mær brutu fleiri kvinnur tøgnina í mai í fjør, tá ið søgan um golden maps varð søgd í miðlunum.

Tær eiga ein stóran lut í hesum heiðrinum.

Men framvegis eru tað fleiri kvinnur, sum ikki vilja bróta tøgnina tá tær eru fyri órætti. Og til tær vil eg siga: Skommin er ikki tykkara. Takk fyri”.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. mars 2023

Minking í ferðafólkatalinum fyri februar

Beint undir 18.000 fólk ferðaðust um flogvøllin í Vágum í síðsta mánaði. Hetta er til dømis 14,3 prosent lægri enn í 2020 - orsøkin er, at SAS ikki flýgur, sigur Regin I. Jakobsen

SAS hevur ikki flogið millum Føroyar og Danmark í vetur - hetta kemur í gongd aftur um mánaðarskiftið (Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Uppgerðin fyri februar hjá Vága floghavn vísir, at talið av ferðafólkum var væl lægri, enn tað var árini beint áðrenn koronufarsóttin gjørdi um seg - serliga var munurin stórur samanborið við februar 2020, ið var seinasti vanligi ferðafólkamánaðin í langa tíð.

Sambært tølunum hjá flogvøllinum, ið Kringvarp Føroya hevur lagt fram, ferðaðust sløk 18.000 fólk - 17.993 - um fløgvøllin í Vágunum í februar 

Hetta eru 6,6 prosent færri enn í februar í 2019, og heili 14,3 prosent færri enn í februar 2020.

Orsøkin til lægru tølini, samanborið við árini áðrenn koronufarsóttin ávirkaði, er, at SAS ikki er í flúgving á Føroyaleiðini. Hetta sigur Regin I. Jakobsen, stjóri í Vága floghavn, við kvf.fo.

SAS hevur gjørt fleiri broytingar í einari trongari tíð fíggjarliga hjá stóra skandinaviska flogfelagnum. Eftir ætlan verður SAS aftur í flúgving á Føroyaleiðini um mánaðaskiftið mars-apríl.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. mars 2023

- Landsstýrið gevur okkum fingurin

ST-hjálparfelagsskapir eru korruptir, og landsstýrismaðurin vil heldur sita heima og spæla við dukkur, sigur Anskar Hansen frá hjálparfelagsskapinum Eysturhjálp

Anskar Hansen (Mynd: Eysturhjálp)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Anskar Hansen, málarameistari í Klaksvík, sum í nógv ár hevur veitt hjálp til neyðstødd í Eysturevropa, er beiskur inn á landsstýrið, tí at hjálparskapurin, sum hann stendur fyri, ikki fekk part av pengunum, tá neyðhjálp til tey raktu frá jarðskjálvtanum í Turkalandi og Sýria og til krígsførsluna í Ukraina herfyri varð samtykt í skundi á løgtingi.

Royndi hjálparfelagsmaðurin harmast um at mong treingjandi ikki fáa lut í neyðhjálp, tí at “sosialistarnir”, sum manna sitandi landsstýri heldur vildu geva pengarnar til eina undirdeild hjá Sameindum Tjóðum at umsita.

Tí við at veita hjálpina gjøgnum ST-stonin UNHCR fara pengarnir heldur til lønir og korruptión enn til hjálp, skrivar Anskar Hansen í skrivi, hann hevur sent til miðlarnar.

Landsstýrismaðurin spælir við dukkur

“Landsstýrið gevur føroysku hjálparfelagsskapum fingurin” er heitið á greinini hann hevur skrivað, og sum kann lesast lesarin.fo

Les: Landsstýrið gevur føroysku hjálparfelagsskapum fingurin

Og hann er ikki blíður við “sosialistarnar”, sum nú manna landsstýrið. Og ikki minst við Bjarna Kárason Petersen, ið hevur neyðhjálp sum málsøki:

“Eg síggi soleiðis uppá tað, at tað einasta sum hastaði hjá hesari samgonguni tað var at fáa tømt játtanina fyri neyðhjálp sum skjótast, so vit, sum veruliga arbeiða fyri at hjálpa, onki kundi fáa og onga grund at søkja, og so kundi landsstýrismaðurin fyri neyðhjálp, framhaldandi sita heima og spæla við dukkur í sínum barsilsfarloyvi,” skrivar Anskar Hansen. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. mars 2023

Bóru átjan mál í Løgtingið týsdagin

Og fleiri eru á veg, boðar Løgmansskrivstovan frá. Landsstýrisfólk løgdu mál um millum annað nýtt kampus til Setrið, útbyggingar á Rásini og Miðnám á Kambsdali. Hjálparpakki til fíggjarligar sperdar familjur er eisini ávegis

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Seinasti framløgudagur í tinginum á hesum sinni vóru hósdagin, og í hesum sambandi bar landsstýrið 18 mál niðan í tingið, ið vórðu løgd fram á tingfundinum týsdagin.

Har vóru millum annað uppskot um umvælingar og útbyggingar av bygningum frá landsstýrismanninum í barna- og útbúgvingarmálu: Høvuðsumvæling av gamla Venjingarskúlanum á Fræslinum til nýtt kampus hjá Setrinum, útbygging av Rásini í Runavík og útbygging av Miðnám á Kambsdali.

Landsstýriskvinnan við almanna- og mentamálum legði uppskot fyri tingið um hjálparpakka til fíggjarligar sperdar familjur, og eisini kom landsstýriskvinnan við umhvørvismálum við uppskoti til nýggja náttúruverndarlóg.

Um tvær vikur eru aftur framløgur á skránni, og tá skal landsstýrið eftir ætlan leggja á 16 onnur mál við 17 undirskriftum fram.

- Her kann millum annað nevnast uppskot um tillaging av tøkugjaldinum hjá alivinnuni og veiðigjøldunum í fiskivinnuni. Uppskot frá landsstýriskvinnuni við umhvørvismálum um at taka burtur kravið í lógini um, at Bústaðir skulu samstarva við privatar íleggjarar um bústaðarverkætlanir. Hetta fer vónandi seta fer á bústaðarbyggingina og geva Bústøðum fríari ræsur at arbeiða. Somuleiðis kemur landsstýrismaðurin við uttanríkis- og vinnumálum niðan í tingið, við uppskoti til eina nýggja og dagførda kappingarlóg, skrivar lms.fo.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. mars 2023

Styrktur grundrakstur og stór framgongd innan realkredittfígging

Suðuroyar Sparikassi veitti 31 prosent av allari nýggjari realkredittfígging á føroyska marknaðinum í 2022

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Ársúrslitið í 2022 fyri skatt var 2,5 milliónir krónur, sum er umleið tað sama sum í 2021, tá ið úrslitið var 2,6 milliónir krónur. Grundraksturin øktist úr 3,7 milliónum í 2021 upp í 5,8 milliónir krónur í 2022, ella við 57 prosentum.

Útlánini hækkaðu við 5,0 prosentum í 2022, innlánini hækkaðu við 1,3 prosentum og risastórur vøkstur var innan realkredittfígging - heili 36 prosent. Í dag eru 25 prosent av øllum 1. veðrættum fíggjaðir við realkreditt – fyri fýra árum síðani var hetta talið 0.

- Í 2022 sóu vit, at kundarnir valdu realkreditt, og við ársenda hevði Suðuroyar Sparikassi veitt 31 prosent av allari nýggjari realkredittfígging á føroyska marknaðinum, sigur Søren L. Bruhn, stjóri.

- Suðuroyar Sparikassin er á rættari leið. Solvensurin øktist úr 22,2 prosentum upp í 22,3 prosentum. Vit eru enn í holtur við at bjálva okkum til at liva upp til hørðu kapitalkrøvini í 2025. Í 2025 er – í dag kenda - lógarkravið til samlaða solvensin hjá Suðuroyar Sparikassa 20,7 prosent, og tí livir Suðuroyar Sparikassi longu nú upp til lógarkravið fyri solvensin í 2025.

Afturat hesum kemur eitt ætlað fríholt á 4,3 prosentstig, soleiðis at solvensmálið hjá Suðuroyar Sparikassa í 2025 er 25,0 prosent. Hesum máli metir Suðuroyar Sparikassi seg røkka við vanliga rakstrinum.

Seinastu tíðina er rentan á realkredittlánum hækkað munandi, og enn er ov tíðliga at síggja avleiðingarnar av hesum. Hækkandi rentustøðið bar við sær eitt kurstap á 1,5 milliónir krónur í 2022, samanborið við ein vinning á 245.000 krónur í 2021. Altjóða rentan sveiggjar sera nógv bæði upp og niður orsakað av høgu inflasjónini, og tí miðbankarnir nýta rentuna sum vápn í stríðnum móti inflasjónini. Hetta ger tað trupult at meta um kursreguleringina í 2023. Suðuroyar Sparikassi væntar, at úrslitið fyri 2023 verður positivt við á leið 3,0–3,8 milliónir krónur fyri skatt.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. mars 2023

Trygd 12,5 milliónir í avlopi í 2022

Hetta er í mun til eitt hall upp á 1,7 millión krónur árið í 2021. Skaðarnir í 2022 vóru á einum meira vanligum støði

(Savnsmynd. Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hóast 2022 hevur verið merkt av órógvi á fíggjarmarknaðinum, eru úrslitini hjá Trygd fyri 2022 sum heild nøktandi. Avlopið eftir skatt var 12,5 mió kr.

Talið á fráboðaðum skaðum hevur verið áleið tað, sum varð væntað við ársbyrjan í fjør, og harafturat hevur árið verið merkt av inntøkuvøkstri. Avlopið eftir skatt var 12,5 milliónir krónur, til samanberingar var úrslitið í 2021 eitt hall á 1,7 milliónir krónur.

Orsøkin til stóra munin millum úrslitini er, at 2021 var merkt av lutfalsliga stórum skaðum og stórum endurgjøldum, ímeðan skaðarnir í 2022 vóru á einum meira vanligum støði.

Óstøðugur marknaður
Fíggjarmarknaðurin hevur sum heild verið óstøðugur í farna ári. Høg inflatión, hækkandi rentur og ein meira óviss geopolitisk støða hava sett sín dám á 2022. Fyri Trygd hava hesi viðurskifti ítøkiliga ávirkað íløguúrslitið, ið var eitt hall á 4 mió. kr.

Eisini hevur høga inflatiónin havt við sær, at tað gerst dýrari at gera skaðar aftur. Trygd hevur tískil tillagað prísirnar í 2022.

Nøgdir kundar
Trygd strembar altíð eftir, at verandi og nýggir kundar eru nøgdir við tænastuna. Ein liður í hesi strembanini er, at Trygd javnan ger nøgdsemiskanningar. Niðurstøðan frá kanningini, ið varð gjørd í 2022, vísir, at kundarnir sum heild eru væl nøgdir við tænastuna, sum Trygd veitir – tað er serliga ráðgevingin og skaðaviðgerðin, ið kundarnir siga seg vera nøgdar við.

- Vit eru sum heild væl nøgd við 2022. Úrslitini eru nøktandi, vit hava fingið fleiri nýggjar kundar, og okkara kundar eru sum heild væl nøgdir við okkara tænastu. Harafturat hava vit eitt sterkt felag við eini góðari javnvág millum inntøkur og útreiðslur, sum ger, at vit kunnu veita okkara kundum góða tænastu og eisini tryggja framhaldandi kapping á tryggingarmarknaðinum í Føroyum, sigur Brian Smedemark, stjóri.

Roknskapurin í stuttum

• Ársúrslitið áðrenn skatt var eitt avlop á 15,2 mió. kr. samanborið við eitt hall á 2,1 mió. kr. í 2021.

• Úrslitið eftir skatt var eitt avlop á 12,5 mió. kr. samanborið við eitt hall á 1,7 mió. kr. í 2021.

• Bruttoinntøkurnar frá tryggingargjøldum hækkaðu við 14,8 mió. kr. í 2022 og vóru tilsamans 155 mió. kr.

• Skaðaútreiðslurnar vóru 97,5 mió. kr. samanborið við 101,4 mió kr. í 2021.

• Endurgjaldsburturleggingarnar fyri egna rokning vóru 57,2 mió. kr. samanborið við 55,3 mió. kr. í 2021.

• Skaðaprosentparturin lækkaði úr 75,2 prosentum í 2021 niður í 65,5 prosent í 2022.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. mars 2023

Saltinnihaldið metlágt í desember

Nýggjasta uppgerðin av saltmátingum frá Skopun vísa, at sjógvurin á landgrunninum aftur í vetur hevur verið lutfallsliga feskur við metlágum saltinnihaldi í desember

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Saltinnihaldið á landgrunninum broytist gjøgnum árið og er vanliga lægst um veturin, tá nógv avfall er. Harafturat eru langtíðarbroytingar, og tað er í stóran mun styrkin í subpolara meldrinum, sum stýrir hesum broytingum í hita og saltinnhaldi á okkara leiðum. Tá subpolari meldurin er veikur, kemur heitari og saltari sjógvur sunnanífrá til okkara leiðir. Hinvegin, tá meldurin er sterkur, kemur kaldari og feskari sjógvur meiri vestanífrá.

Subpolari meldurin styrknaði nógv eftir veturin 2014-2015, og saman við øðrum broytingum í Labrador- og Irmingerhavinum førdi hetta til metlágt saltinnihald í Íslandsdýpinum. Hetta sást aftur í mátingum hjá Havstovuni, har saltinnihaldið við Skopun og úti á opnum havi lækkaði sera nógv út á heystið 2016. Í 2017 og 2018 lækkaði saltinnihaldið eitt vet afturat soleiðis, at mátingarnar frá Skopun vístu fleiri metlág virðir hesi árini, men eisini um veturin 2019 og 2020. Hinvegin var saltinnihaldið útiá sum heild vaksandi í tíðarskeiðnum 2019-2021.

Í desember 2022 vóru mátingarnar frá Skopun aftur metlágar, og hetta samsvarar við fyribils mátingar frá Jákup Sverra í februar í ár, har grunnu støðirnar inni á Landgrunninum vóru feskari enn vanligt. Hesi tøl verða gjørd upp í næstum saman við øðrum mátingum frá 2022.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. mars 2023

Anna á Setrinum er ársins álitisfólk 2023

Starvsfelagið hevur valt Ársins álitisfólk 2023, og heiðurin fekk Anna Tórgarð, ið starvast á Fróðskapasetri Føroya

(Mynd: Finnur Justinussen / setur.fo)

SkrivaÐ:

Setur.fo

Á hvørjum ári velur Starvsfelagið ársins álitisfólk á teimum almennu stovnunum, sum felagið varðar av, og í ár er tað Anna Tórgarð, sum er vald sum besta álitisfólk.

Súni Selfoss, formaður, handaði henni skreytblað og blómutyssi á aðalfundinum hjá felagnum herfyri.

- Eg eri glað fyri viðurkenningina, og hetta gevur mær hug og árræði til at halda fram eitt sindur afturat, sigur Anna, nú nakrir dagar erui lidnir.

Anna arbeiðir sum próvbókasamskipari á Lestrarskrivstovuni á Fróðskaparsetrinum, og á heiðursbrævinum stendur soleiðis:

Anna fær heiðurin sum Ársins Álitisfólk 2023 fyri arbeiði sítt á Fróðskaparsetri Føroya. Um Annu kann sigast, at hon er álitisvekjandi, rólig og innbjóðandi at tosa við. Hon hevur við støðufesti vart limir felagsins, og er siðilig og diplomatisk mótvegis leiðsluni. Fyri hetta heldur nevndin, at Anna hevur uppiborð viðurkenningina sum Ársins álitisfólk.

Anna hevur ikki áhugan fyri fakfelagsarbeiði frá fremmandum, greiðir hon frá. 

- Mamma mín sat í nevndini í Havnar Arbeiðskvinnufelag um tað mundið, tá víðagitna Andrea Árting legði frá sær síðst í 70’unum. Heita evnið tá var líkaløn fyri kvinnur og menn, og tá kveiktist mín áhugi fyri fakfelagsarbeiði av álvara. Eg sat sjálv í somu nevndini eitt stutt skifti tíðliga í 80’unum, og eisini arbeiddi eg sum skrivstovufólk í Havnar Arneiðskvinnufelagi frá 1988-1993, sigur Anna, sum hevur verið álitisfólk á Fróðskaparsetri Føroya síðani á heysti 2018.

Tá vit spyrja, hvørja gleði hon hevur við sínum arbeiði sum álitisfólk, er hon skjót at svara:

- Gleðin kemur tær ferðirnar, ið eg føli, at ein ikki góð støða hjá einum starvsfelaga broytist til at vera ókey. Annars eri eg meira leitandi alla tíðina, ivist altíð í, um ein spurningur ella trupulleiki ikki kundi verið betur avgreiddur. Tá ið álitisfólk kemur uppí onkur viðurskifti millum starvsfólk og leiðslu, er tað ofta blivið trupult, og tá er ikki longur bara ein spurningur um at hyggja í lógir og reglur. Tí tað mesta duga starvsfelagar sjálvir at fáa greiðu á, sigur hon.

Men hvat er so uppskriftin til at blíva eitt gott álitisfólk?

- Eg veit ikki ordiliga um uppskrift, svarar Anna.

- Men tað er avgerandi at lurta væl. Tá ið ein starvsfelagi hevur onkran spurning ella trupulleika, er týdningarmikið at lurta væl og royna at finna grundina til tað, sum órógvar. Tú mást viðurkenna kenslurnar, men tó ikki lata tær stýra. Eg haldi, at álitisfólkið má royna at hyggja róliga at støðuni og minnast til, at eg umboði starvsfelagan. Og samstundis má ein royna at samstarva við leiðsluna, sigur Anna Tórgarð.

Kelda: setur.fo

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. mars 2023

Elisabeth skal avloysa Elina í Brússel

36-ára gamla Elisabeth F. Rasmussen er tilnevnd sum sendikvinna Føroya til Evropasamveldið. Hon er útbúgvin løgfrøðingur og hevur starvast í uttanríkistænastuni síðani 2015 - seinastu árini við ábyrgd av ES- og handilsmálum

Elisabeth Rasmussen byrjar í starvinum um hálvan apríl. Elin Mortensen er farin í starv í føroysku fyrisitingini

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Elisabeth F. Rasmussen er tilnevnd sum sendikvinna Føroya til Evropasamveldið. Hon tekur við hálvan apríl, tá ið hon avloysir Elin Mortensen, ið hevur verið sendikvinna í Brússel síðani 2018.

Hetta boðar Uttanríkis- og Vinnumálaráðið frá.

Um nýggju sendikvinnuna skrivar uvmr.fo, at hon er 36 ára gomul, útbúgvin løgfrøðingur frá Københavns Universitet, og at hon seinastu árini hevur starvast í uttanríkistænastuni síðani 2015.

Elisabeth hevur royndir við samstarva við ES, og at arbeiða við ymiskum altjóða málum. Seinastu fimm árini hevur hon havt ábyrgdina av ES- og handilsmálum, og hevur m.a. leitt samráðingar við ES og Bretland á handilsøkinum. Harumframt hevur hon starvsroyndir í øðrum pørtum av føroysku fyrisitingini, umframt donsku fyrisitingini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. mars 2023

Niels Olsen undirvíst í harmonikuspæli í 40 ár

Fríggjadagin varð hann heiðraður fyri trúgva tænastu í sambandi við starvsfólkadagin hjá Tórshavnar Kvøldskúla

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Farna fríggjadag fekk Niels Olsen heiðurstekin frá Tórshavnar kommunu fyri trúgva tænastu.

Tað fekk hann, tí hann í samfull 40 ár hevur undirvíst í harmonikuspæli á Tórshavnar Kvøldskúla. Á samkomu, sum varð hildin í sambandi við árliga starvsfólkadagin hjá Kvøldskúlanum, handaði borgarstjórin, Heðin Mortensen honum heiðurstekinið.

– Niels Olsen hevur ikki bara ríkað næmingar á Tórshavnar Kvøldskúla øll hesi árini, men allar føroyingar. Tey flestu munnu kenna Niels og harmonikuna úr Vestmonnum, kenda tónleikabólkinum úr Vestmanna. Tórshavnar kommuna ynskir Niels hjartaliga tillukku og takkar fyri trúgva tænastu og gott avrik, skrivar kommunan á heimasíðuni.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. mars 2023

Nýggj hádeild til Sankta Frans skúla fyri útvið 30 milliónir

Sáttmáli var í vikuni gjørdur millum Tórshavnar kommunu og HVT. Bygningurin verður umleið 1.100 fermetrar til støddar og skal byggjast á stykkinum, sum Stella Maris vøggustova stendur á

Við hesum fer Sankta Frans skúli at hava næmingar úr forskúla til 9. flokk. Sambært tíðarætlanini verður hádeildin tikin í nýtslu til skúlaárið 2024/25 (Mynd: torshavn.fo)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Í eina tíð hava ætlanir verið um at byggja nýggja hádeild til Sankta Frans skúla. Tórshavnar kommuna bjóðaði arbeiðið út, og í vikuni kunngjørdi kommunan, at 
arbeiðstøkusáttmálin millum Tórshavnar kommunu og HVT er undirskrivaður.

Tað var Húsavarðaratænastan (HVT), sum vann útboðið. Tórshavnar kommuna upplýsir, at sáttmálaupphæddin er 28,5 milliónir krónur.

- Við hesum fer Sankta Frans skúli at hava næmingar úr forskúla til 9. flokk, ið hevur verið stórt ynski hjá skúlanum í mong ár. Í skúlanum verða seks skúlastovur, umframt serhøli og fakhøli, eins og starvsfólkaumstøður og felags uppihald.

Sáttmálin undirskrivaður...

Nakað soleiðis fer bygningurin at síggja út (Myndir: torshavn.fo)

Bygningurin er umleið 1.100 fermetrar og verður bygdur á stykkinum, sum Stella Maris vøggustova stendur á. Tórshavnar kommuna skrivar, at í næstu viku verður byrjað at taka Stella Maris-húsini niður.

- Í hesum sambandi verða gjørd átøk soleiðis, at niðurtøkan órógvar sum minst ferðsluna í økinum, serliga um morgunin, tá nógv ferðsla vanliga er til Sankta Frans skúla, Sankta Jósef's barnagarð og miðbýin annars.Eisini verða atlit tikin til grannalagið, millum annað KFUK.

Sambært tíðarætlanini verður hádeildin tikin í nýtslu til skúlaárið 2024/25.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. mars 2023

Tríggjar milliónir til føroyskar filmar

Hetta kemst av slóðbrótandi samstarvsavtalu millum Filmshúsið og Betri. Stuðulin skal millum annað brúkast til at menna nýggjar føroyskar søgur á filmi ella í sjónvarpsrøðum

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Filmshúsið og Betri hava gjørt avtalu, sum tryggjar føroyskum filmi tríggjar milliónir krónur yvir næstu trý árini.

Stuðulin skal brúkast til at menna nýggjar føroyskar søgur á filmi ella í sjónvarpsrøðum, at stuðla talentmenning, og at stuðla ítøkiligum verkætlanum við munagóðum upphæddum. 

Fyri Betri snýr tað seg um at stuðla einari verkætlan, sum kann vera til gagns fyri fólk og samfelagið sum heild. Í tíðindaskrivi verður tað lýst á tann hátt, at stuðulsgrunnurin hjá Betri hevur til endamáls at stuðla átøkum í Føroyum, sum fyribyrgja skaða og sjúkum, skapa tryggleika og annars gagna samfelagnum. Nú verða 3 milliónir so settar av til film.

- At stuðla føroyskum filmi er at stuðla føroyskum máli, føroyskari mentan og føroyskum listagreinum. Føroyskur filmur er í menning, men almenni filmsstuðulin er enn ikki á tí støði, sum í grannalondunum. Vit vóna, at okkara íkast kann hjálpa til við at lyfta føroyskar filmsverkætlanir og at geva føroyskum filmi fleiri bein at standa á. Vónin er, at føroyskar søgur á filmi verða ein sjálvsagdur partur av okkara mentanarliga palli,

Hetta sigur Aslaug Gísladóttir, forkvinna í Betri stuðul. Saman við Filmshúsinum hevur felagið orðað endamálið við filmsstuðlinum.

Stuðul verður veittur til trý ymisk øki: 1. Størri verkætlanir - til framleiðslu og liðugtgerð. 2. Menning av verkætlanum - til hugskotsmenning og víðari menning av verkætlanum, fram ímóti framleiðslu. 3. Talentmenning - til skeið, mentoring og átøk, sum miðja eftir at menna yngru spírarnar, sum gera film.

- Tríggjar milliónir yvir trý ár kunnu veruliga gera mun, og er hetta veruliga eitt nýbrot,  sigur Tina í Dali Wagner, dagligur leiðari í Filmshúsinum, sum fegnast yvir slóðbrótandi átakið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. mars 2023

Føroyskur teknifilmur út í Evropa

Fyrsta føroyska barnateknifilmsrøð, “Tann óveruliga verðin hjá Aldu”, verður við í stórari messu í Svøríki

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Filmsteknirøðin “Tann óveruliga verðin hjá Aldu”, skal seinni í hesum mánaða vera við í stóru messuni M:brane, sum verður hildin í Malmö í Svøríki.

Talan er um eina messu og netverks-pall, sum verður hildin á hvørjum ári, har eitt nú filmar og filmsrøðir, serliga ætlað børnum og ungum millum 3 og 18 ár, verða sýnd fram fyri ákugaðum keyparum og íleggjarum.

Tað eru Tóki Jansson og Niels Jacob Kjærbæk úr BBB Movies saman við Jón Hammer og KYK Myndir, sum eru í gongd við at gera fyrstu føroysku teknifilmsrøðina fyri børn. Pilot-parturin, altso fyrsti partur, er júst liðugur.

“Tann óveruliga verðin hjá Aldu” snýr seg um seks ára gomlu Aldu, sum hevur eitt gott hugflog, og saman við dreymavini sínum fer á ymisk ævintýr, eitt nú til eina verð, har ein cowboy er gjørdur úr matvørum, og har tann sunni maturin er í stríði móti tí ósunna.

Sendingin er sloppin við til “main pitch” á M:brane, har góður møguleiki skuldi verið til at funni fígging til verkætlanina, verður sagt í tíðindaskrivi.

19 ára gamli Tóki Jansson gjørdist kendur innan fyri animatión, tá hann sum 14 ára gamal gjørdi røðina “Skúla Scam”. Saman við framleiðaranum Jonas í Dali Wagner bygdu tey upp eitt toymi við Niels Jacob Kjærbæk sum framleiðara og Ásu Pálsdóttir sum handritahøvund.

Í apríl í fjør stovnaðu Tóki, Jonas og Niels Jacob animatiónsfelagið BBB Movies, sum er framleiðari av Óveruligu verðini hjá Alduni, og sum hevur avtalu við Kyk Myndir hjá Jón Hammer sum høvuðsproducent. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. mars 2023

Andrias Blaasvær vann Stella Polaris 2023

Teir elstu ungdómarnir kappaðust leygardagin

Andrias Blaasvær, Helena Joensen og Dan Eyðun Karbech Saxov

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Leygardagin var síðsti kappingardagur í Stella Polaris kappingini fyri ungar klassiskar tónleikarar, og hesaferð var tað í aldurbólkinum 19 til og við 24 ár. Kappingin var í Hátúni, sum er konsertsalurin í Tórshavnar Musikkskúla við Landavegin.

Tað er musikkskúlanevnd Tórshavnar Býráðs ið skipar fyri kappingini.

Í alt tóku 61 børn og ung úr øllum landinum lut í kappingini. Hósdagin framførdu 23 luttakarar í yngsta bólkinum. Fríggjadagin framførdu 24 luttakarar í miðlingabólkinum og leygardagin kappaðust fjúrtan tónleikarar í elsta bólkinum.

Dómsnevndin í ár er sett saman av Elspu Samuelsen, Eyðuni á Lakjuni, Kristinu á Váli, Heiðruni Petersen og Andrasi Olsen, ið samstundis er formaður í nevndini.

Áðrenn Andras Olsen kunngjørdi úrslitið av kappingini, segði hann, at støðið í dag var sera høgt og serstakliga javnt, eins og tað var í yngru bólkunum hósdagin og fríggjadagin. Hann segði eisini, at støðið á ungu tónleikarunum í Føroyum hevur verið fyri stórari menning síðstu árini, bæði tónleikaliga eins og tekniskt. Hetta er fyrst og fremst einari vælvirkandi musikkskúlaskipan og dugnaligum tónleikalærarum at takka. Hann vísti eisini á týdningin av, at ungu spírarnir hava møguleika at kappast og mennast í einari kapping sum Stella Polaris. 

Úrslitið á Stella Polaris kappingini 2023 fyri ungar klassiskar tónleikarar í aldursbólkinum 19 til og við 24 ár bleiv:

Fyrsta virðisløn fór til Andrias Blaasvær á violin

Onnur virðirløn fór til Helenu Joensen á klaveri

Triðja virðisløn fór til Dan Eyðun Karbech Saxov á gittara

Sí eisini: Sannførandi spæl á fyrsta degnum av Stella Polaris

Sí eisini: Royndur urguleikari vann miðbólkin

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. mars 2023

Metstór føroysk luttøka á The Great Escape

Jazzygold og Frum eru løgd afturat, so tilsamans verða fimm føroysk nøvn við á altjóða tónleikastevnuni í Brighton

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Faroese Music Export, FMX, kundi fyri kortum boða frá, at Føroyar aftur fara at verða væl umboðaðar við heilum fýra tónlistafólkum á tí almennu skránni til The Great Escape Festival i 2023.

Marianna Winter, Brimheim og Æðrasoppar vórðu kunngjørd tá, meðan vit bíðaðu eftir einum fjórða tónlistafólki, ið skuldi kunngerast. Í vikuni gjørdist so greitt, at tað verða ikki fýra føroysk tónlistafólk á almennu skránni á The Great Escape, men heili fimm!

Tí at umframt Mariannu Winter, Brimheim og Æðrasoppar eru nevniliga bæði Jazzygold (Jasmin Mote, -red.) og Frum løgd aftrat á skránni.

Jazzygold

Glenn Larsen, leiðari fyri FMX, stórfegnast:

- Hetta verður ein spennandi og hektisk vika fyri føroyskan tónleik. Vit vita, at umframt metnógv tónlistafólk eru á skránni til The Great Escape, so er hetta sama vikan, sum Reiley fer á pallin í Liverpool. Haraftrat er líkt til, at vit fara at hava tónlistafólk á Tallinn Music Week, sum eisini eru júst somu dagar.

Les eisini: Æðrasoppar, Brimheim og Marianna Winther til The Great Escape 

Um tónlistafólkini, ið koma á festivalin, sigur Glenn Larsen:

- Brimheim spældi eisini í 2022, men er nú boðin við aftur av The Great Escape fyri at spæla meiri profilerað spot. Hjá Æðrasoppum og Mariannu Winter er hetta fyrsta stig út í Europa. Tær vórðu báðar bílagdar eftir, at bíleggingarstjórin hjá The Great Escape slapp at uppliva tær á G! Festivalinum í fjør summar. Eg eri sannførdur um, at tær fara at taka henda kjansin við báðum hondum.

- Jazzygold er væl í gongd við eitt internationalt átak, og afturljóðið og áhugin hava verið mikið góð, meðan Frum hevur eitt apparat aftanfyri seg, sum eg eri sannførdur um, at vit fara at fáa nógv burturúr á festivalinum.

Frum

The Great Escape Festival er ein tríggjar dagar long tónleikastevna, ið verður skipað í Brighton í Onglandi hvørt ár í mai. MAMA-festivalar skipa fyri henni, og her verður vístur nýggjur musikkur úr fleiri sjangrum. Stevnan varð stovnað í 2006 og er vertur fyri einar 300 bólkar, býttir á 30 pallar um allan býin.

Stevnan dregur tónleikavinnufólk úr øllum Europa og øðrum pørtum av heiminum til sín og hevur ferð eftir ferð víst seg at vera ein týðandi lopfjøl á yrkisleiðini hjá tónlistafólkum. Og ikki minst ein makaleysur møguleiki fyri at presentera seg fyri teimum størstu og týdningarmestu aktørunum, serliga í live-vinnuni.

The Great Escape er kend fyri at vera ein showcasefestivalur, har aktørar kunnu finna nýggj talent, og fólk sleppa at uppliva tónleikarar á einum meiri inniligum leikpalli, áðrenn teir spæla á teimum stóru pallunum kring um í heiminum.

Millum tann stóra skaran av tónleikarum, ið hava spælt á The Great Escape tíðliga á yrkisleiðini, eru mæt nøvn sum Ed Sheeran, Adele, Sigrid, Aurora, Rag'n'bone Man, John Grant, Michael Kiwanuka, Charli XCX, Mø, Bastille, Christine & The Queens, Ben Howard, Bon Iver, Mumford & Sons, Laura Marling og mong onnur. 

Tey fimm føroysku nøvnini á festivalinum í ár, Æðrasoppar, Brimheim, Marianna Winter, Jazzygold og Frum fara at spæla í minsta lagi á tveimum almennum konsertum hvør á festivalinum.

Í samstarvi við G! Festivalin verður eisini skipað fyri einum dagtiltaki í føroyskum høpi. Her fara øll tey føroysku tónlistafólkini at spæla, og tiltakið er opið fyri umboðum úr tónleikavinnuni og almenninginum. Eisini henda konsertin er partur av tí almennu skránni.

Í fjør varð hesin parturin rættiliga væl vitjaður, og afturmeldingarnar hava bara verið góðar.
  

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. mars 2023

Nýggj pláta: Heiðrikur tulkar Björk til jazz

Heiðrikur á Heygum hevur givið nýggja plátu út, ið kallast “Heiðrik Sings The Björk Song Book”.

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hetta er ikki júst ein vanlig pláta, men ein pláta har Heiðrikur tulkar løg hjá kendu íslendsku songkvinnuni Björk Guðmundsdóttir, ið hittaði hitlistarnar í 90-árunum.

Talan er um eina jazz tulkan av 10 løgum hjá Björk frá plátunum Debut (1993), Post (1995), Homogenic (1997), Vespertine (2001), Medulla (2004) og Volta (2007).

Ætlanin hjá Heiðriki við hesi plátuni er at byrta ljós á fantastisku jazz-sangskrivingina hjá Björk, og gera eina nýggja tulkan av ein av teimum mest fagnaðu listafólkunum í norðurlondum.

– Í nógv ár havi eg droymt um at tulka sangirnar hjá Björk, tí longu frá einum ungum aldri legði eg til merkis, at hennara løg og sanguppbygnaður hava íblástur úr jazzi. Tað eru nógv, ið hava ilt við at hoyra hetta vegna serstøku røddina og alternativu framleiðsluna av løgunum hjá Björk. Men eg havi sett mær sum mál at koma inn á beinið á løgunum og vísa tey vøkru jazz løgini, ið fjala seg har, sigur Heiðrikur

Saman við Heðriki hevur hann fingið teir bestu jazz-tónleikararnar í Føroyum at spæla løgini inn. Heðin Ziska Davidsen spælir gittar og framleiðir. Mikael Blak á bass, Magnus Johannesen á klaver og Per I. Højgaard Petersen á trummum. Heiðurslønti føroyski framleiðarin Janus Rasmussen (Byrta, Kiasmos) hevur mixað, og Finnur Hansen mastrað.

Heiðrikur gjørdist kendur í Føroyum sum tónleikari, tá hann gav sína næstu plátu “Funeral” út, sum fekk avbera góð ummæli bæði her heima og uttanlands, har hann eisini vann sum “besti mannligi sangari 2017” á FMA. Flestøll kenna landaplágurnar “Change of Frame”, “Monster” og “Hope You’re Crying”.

Útgávukonsert við fullari manning verður í BláBar tann 15. mars. Plátan er at hoyra á stroymingartænastum so sum Spotify, iTunes osfr.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 04. mars 2023

Byrta aftur á pall

Spælir á G! Festivalinum í summar – nýggj útgáva er væntandi í næstum

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tónleikabólkurin Byrta kollvelti føroyska popp-heimin fyri 10 árum síðan, tá sjálvnevnda fyrsta útgávan gjørdi tey til best umtókta bólkin her á klettunum.

Við løgum sum “Norðlýsið”, “Loyndarmál” og “Eydnan” gjørdist útgávan soundtrackið tað árið.

Í ár hátíðarhalda tey tíggju ára dagin við eini framførslu á G! Festivalinum, ið uttan iva verður ein ógloymandi elektropopp-veitsla, hetta verður somuleiðis einasta konsertin hjá Byrtu í summar.

Tey bæði, ið mynda Byrtu, songkvinnan og sangskrivarin Guðrið Hansdóttir og tónleikaframleiðarin og tónleikarin Janus Rasmussen, eru sera virkin í øðrum bólkum og sum einstaklingar, men tað eru fimm ár síðan seinasta staklagið hjá Byrtu.

Frumútgávan hjá bólkinum vann tríggjar heiðurslønir á FMA tað árið, besta útgáva, besti bólkur og besti nýggi bólkur, og stakløgini, ið eru komin síðan "Í Tínum Eygum", "Hennara Dansigólv" og "Minnist Tú" hava somuleiðis fingið góða móttøku.

Tey  hava nú aftur verið í upptøkuhølinum og arbeitt við nýggjum tilfari og koma tí sterkt aftur í summar við nýggjum feskum elektropopp-tónum. Enn sum áður er tað alskurin fyri góðum popptónleiki, ið drívur verkið.

Hesa vikuna hevur G! kunngjørt fleiri føroysk tónleikanøvn, sum fara at spæla á festivalinum í summar..

(Savnsmynd)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. mars 2023

Jonah Blacksmith á Summar Festivalin

Í 2021 stórhittaði Jonah Blacksmith við sanginum “House of Fire”, og sangurin skapti grundarlag fyri stóra gjøgnumbrotinum. Aðrir kendir sangir eru “Secrets In The Water”, “Brothers” og “Daughter of Jonah"

Brøðurnir í Jonah Blacksmith vóru í fjør á palli saman við Kára Fossdalsá (Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Bólkurin, sum spælir modernaðan folk-rock, framførir á Vágsbø í august

Jonah Blacksmith er bólkur úr Thy í Danmark og spælir folk-rock. Brøðurnir Simon og Thomas Alstrup eru høvuðsmenn í bólkinum, og teir hava saman við einum systkinabarni og fýra øðrum tónleikarum skapt framúr góðan tónleikabólk, sum hevur fevnt fólkatónleikarock og givið tónleikinum hita, lív og kenslur.

Jonah Blacksmith hevur síðan 2014 útgivið fýra ummælararóstar útgávur, og teir hava verið nógv spældir í útvarpi. Nú hava teir tikið næsta stigið og skulu í summar spæla útseldar konsertir á stórum spælistøðum kring Danmark, umframt at teir spæla á kendum festivalum. Og so koma teir fyri fyrstu ferð til Føroya at spæla.

Í 2021 stórhittaði Jonah Blacksmith við sanginum “House of Fire”, og sangurin skapti grundarlag fyri stóra gjøgnumbrotinum. Aðrir kendir sangir eru “Secrets In The Water”, “Brothers” og “Daughter of Jonah”.

– Vit skriva persónligar sangir, sum hava týdning fyri okkum – sangir um okkara egna lív. Og vit halda, at tað gevur okkum eina kenslu av felagsskapi við okkara lurtarar, at sangirnir eru so viðkvæmir og persónligir, siga høvuðsmenninir í Jonah Blacksmith.

Jonah Blacksmith spælir á Summar Festivalinum, sum verður hildin dagarnar frá 3. til 5. august.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 10. mars 2023

Føroyarmeistarar í karaoke funnir

Eva Hjelm Aanesen og Edvin Niclasen skulu umboða Føroyar í Panama í november

Eva Hjelm Aanesen og Edvin Niclasen

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Farna vikuskiftið var føroyarmeistarakappingin í karaoke í Glitnir í Havn, har 12 luttakarar kappaðust um at gerast føroyameistari í karaoke.

Tveir vinnarir vórðu funnir – Eva Hjelm Aanesen og Edvin Niclasen, og tey skulu umboða Føroyar á heimspallinum í Panama City, í november.

Fyriskiparar siga seg vera ovurfegnir um stóra luttøkuna, og vóna teir, at tað verður líka væl umtókt framyvir. Nú byrja fyrireikingar til heimskappingina, og Føroyar eru fyrsta landið, ið hevur funnið sín meistarar, verður sagt í tíðindaskrivi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. mars 2023

Nú kemur Føroysk bókmentasøga 2

Fyrsta bind, sum kom út í 2011, rakk til aldaskiftið 1900. Í hesum bindinum førka vit okkum inn í nýggju øldina, tá føroyska bókmentaøkið av álvara fór at blóma

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Fríggjadagin var útgávutiltak í sambandi við at Føroysk bókmentasøga 2 komur út.

Fyrsta bind, sum kom út í 2011, rakk til aldaskiftið 1900. Í hesum bindinum førka vit okkum inn í nýggju øldina, tá føroyska bókmentaøkið av álvara fór at blóma.

Føroysk bókmentasøga 2 fevnir um tíðarskeiðið 1900 til 1939, og hetta tíðarskeiðið er stórur vøkstur í bókmentum, ikki minst veksur talið av tekstsløgum. Rák uttan úr heimi seta síni frámerki á føroyskar bókmentir, føroyskt mál tekur seg fram, og trúartekstir gerast føroyskir. Harafturat fær týðing alt størri týdning. Hetta er somuleiðis tíðarskeiðið, tá føroyskar barnabókmentir verða floygdar við søgum, sangum, barnablaði og myndprýðingum til børn.

Í hesum bindinum taka fagurbókmentir dik á seg. Hetta er tíðin, tá høvundar sum Hans Andrias Djurhuus, Janus Djurhuus, William Heinesen, Christian Matras, Mikkjal á Ryggi og aðrir stíga fram. Í bókini verða útgávur og verk lýst og greinað, sum kasta ljós á evni, ið hava upptikið føroyskar høvundar í eini tíð við kríggi, umfarsóttum og kanska eini tilveru í útlegd, men eisini við stórari samfelagsligari framgongd. Hetta var samstundis tíðarskeiðið, tá kvinnur fingu valrætt, og børn vóru viðurkend sum bólkur við bókmentaligum tørvi og áhugamálum.

Talan er um eitt stórt verk, sum telur knappar 800 blaðsíður. Malan Marnersdóttir og Turið Sigurðardóttir, professarar á Føroyamálsdeildini, hava lagt verkið til rættis og skrivað meginpartin. Aðrir høvundar eru Kirsten Brix og Leyvoy Joensen.

Bókin verður at fáa til keyps í bókahandlunum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. mars 2023

Veljararnir flýggja frá Mette Frederiksen

Afturgongdin er so stór, at Voxmeter valdi at eftirkanna øll tølini av nýggjum fyri at tryggja sær, at tað ikki feilur í skipanini

Mette Frederiksen stendur til at missa 22 tingfólk sambært nýggjastu veljarakanningini (Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Í nýggjastu veljarakanningini, sum Voxmeter hevur gjørt í Danmark, ganga sosialdemokratarnir so nógv aftur, at greiningarstjórin í Voxmeter, valdi at eftirkanna øll tølini av nýggjum. Slík afturgongd er ikki sæð í veljarakanningum fyrr.

Í kanningini fáa sosialdemokratarnir 18,6 prosent av atkvøðunum. Tað er ein afturgongd á 8,9 prosentstig, samanborið við valúrslitið 1. november. Tað svarar til, at flokkurin missir 17 tingfólk og gongur aftur úr 55 niður í 33 tingfólk.

Meginparturin av afturgongdini er hend innan fyri eina viku. Í mun til kanningina, sum varð gjørd eina viku frammanundan, er talan um eina fturgongd á 5,4 prosentstig.

Tað er ógvuliga sermerkt, at ein flokkur gongur 5,4 prosentstig aftur upp á bara eina viku, sigur Anna Midtgaard Christensen, greiningarstjóri.

- Eg minnist ikki at hava sæð eina so stóra flyting upp á eina viku, sigur hon við Ritzau.

Hon greiðir frá, at tey á stovninum hava eftirkannað dáturnar fleiri ferðir fyri at tryggja, at tað ikki er gjørt nakað mistak í innlesingini.

Ógvusliga fallið á stuðlinum til flokkin hjá Mette Frederiksen er komin hesa vikuna eftir at Fókatingið í farnu viku atkvøddi fyri at niðurleggja dýra biðidag.

Eitt annað, sum kann vera viðvirkandi til vánaliga úrslitið hjá sosialdemokratiska flokkinum kann vera uppskotið um at umskipa universitetsútbúgvingarnar, sum varð lagt fram í farnu viku.

Nýggjasta veljarakanningin hjá Voxmetar byggir á telefonsamrøður við 1.015 tilvildaliga útvaldar veljarar yvir 18 ár. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 06. mars 2023

Danmark fær fyribils búskaparráðkvinnu

Stephanie Lose verður nýggjur limur í donsku stjórnini meðan Jakob Ellemann-Jensen er sjúkrameldaður

Jakob Ellemann og Stephanie Lose (Mynd: Venstre)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Heilsustøðan hjá formanninum í danska vinstraflokkinum ger, at Danmark nú hevur fingið eina fyribils ráðkvinnu við ábyrgd fyri búskaparmálum.

Tað boðaði Vinstriflokkurin frá í vikuni.

Tað er umleið ein mánaður síðani, at Jakob Ellemann-Jensen varð sjúkrameldaður frá sínum embæti sum verjumálaráðharri.

Síðan tá hava verjumál verið røkt av Troels Lund Poulsen, búskaparmálaráðharra.

Men hósdagin boðaði Jakob Ellemann-Jensen frá, at tað gongur ein tíð áðrenn hann er so mikið birgur, at hann kann átaka sær fulla ábyrgd av verjumálaráðnum aftur.

Og í hesum sambandi boðar Venstre nú frá, at 40 ára gamla Stephanie Lose verður fyribils ráðkvinna við búskaparmálum, meðan Troels Lund Poulsen verður verjumálaráðharri fulla tíð.

Stephanie Lose er næstforkvinna í Venstre, og hon er eisini forkvinna í Region Syddanmark, haðani hon nú tekur farloyvi meðan hon virkar sum ráðkvinna í donsku stjórnini.

Enn er óvist nær Jakob Ellemann-Jensen aftur tekur við sínum politisku uppgávum. Venstre skrivar soleiðis í fráboðan í morgun:

“Hvussu leingi Stephania nú skal virka sum ráðkvinna, vita vit ikki. Vist er tó, at formaðurin vendir aftur. Nú skal hann hava ta tíð, ið er neyðugt fyri at gerast raskur aftur, og so vendir hann aftur sum formaður og verjumálaráðharri, so skjótt hann er klárur.” 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 09. mars 2023

Hvítabjørn fekk stoyt og doyði

Ung hvítabjørn í djóragarðinum í Keypmannahavn beit ein el-kaðal yvir

(Mynd: København Zoo)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ein ung hvítabjørn í djóragarðinum í Keypmannahavn lat lív týsdagin eftir at hon hevði fingið ein ravmagnsstoyt.

Tað skrivar dr.dk, ið hevur tíðindini frá heimasíðuni hjá København Zoo.

Hvítabjørnin, ein ung hon, breyt eitt portur upp og fekk atgongd til eitt el-skáp, har hon beit í ein el-kaðal og fekk stoyt, skrivar djóragarðurin.

- Hvítabjarnir eru ógvuliga forvitnar og sterkar. Tað fekk tíverri vanlukkuligar avleiðingar í hesum føri, sigur stjórin á djóragarðinum, Mads Frost Bertelsen við heimasíðuna.

Hann leggur afturat, at tey ikki hava upplivað slíkar vanlukkur fyrr, og at tey tí nú fara at eftirkanna allar installasjónirnar í hvítabjarnagarðinum. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. mars 2023

Fyrsti demokraturin bjóðar seg fram

Rithøvundurin og andaligi ráðgevin, Marianne Williamson, boðar frá, at hon stillar upp til amerikanska forsetavalið í 2024

Marianne Williamson á valfundi í New Hampshire í 2019 (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Fleiri republikanarar, harímillum fyrrverandi forsetin, Donald Trump, hava longu boðað frá, at teir bjóða seg fram at gerast forsetavalevni hjá flokkinum, tá val aftur verður í 2024, og nú hevur fyrsti demokraturin eisini bjóðað seg fram.

Talan er um Marianne Williamson, ið er rithøvundur og andaligur ráðgevi. Sostatt er hon tann fyrsti demokraturin, sum bjóðar Joe Biden av.

Sitandi forsetin hevur enn ikki alment boðað frá, at hann fer at stilla uppaftur, men 80 ára gamli Biden er tó komin við fleiri ábendingum um hetta.

Williamson sigur, sambært Ritzau, at tað ikki er Biden, hon bjóðar av men skipanina.

Hon bjóðaði seg eisini fram á forsetavalinum í 2020, men sum kunnugt endaði Joe Biden við at gerast valevnið hjá demokratunum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 05. mars 2023

– Afganistan er mest kvinnukúgandi landið í heiminum

Tað sigur ST í sambandi við altjóða kvinnudagin

Í Afganistan sleppa kvinnur ikki longur at fáa sær hægri útbúgving (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Afganistan er tað mest kvinnukúgandi landið í heiminum. 

Tað sigur ST í sambandi við altjóða kvinnudagin 8. mars, sambært Ritzau.

Sambært ST-sendifólki í Afganistan, hevur tað verið ørkymlandi at sæð skipaðu átøkini, sum hava til endamáls at skumpa kvinnur og gentur í landinum úr almenna rúminum, síðan Taliban-stýrið tók valdið aftur í landinum í 2021.

Í dag eru kvinnur í Afganistan í roynd og veru avmarkaðar til at vera heima við hús. Tær sleppa ikki at vera í eitt nú viðarlundum, venjingarmiðstøðum og undirhaldsgørðum.

Kvinnur í Afganistan sleppa heldur ikki at longur fáa eina hægri útbúgving, og eru tær eisini trýstar úr stórtsæð øllum pørtum av arbeiðsmarknaðinum. Eisini eru serlig krøv til, hvussu kvinnur skulu vera ílatnar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 08. mars 2023

Minningarorð – Sjúrður Poulsen

-

 

SkrivaÐ:

Minningarorð / Kirkjuráðið í Vesturkirkjuni

6. mars fingu vit deyðsboðini av okkara kæra gamla formanni, Sjúrði Poulsen.

Sjúrður sat í kirkjuráðnum í Vesturkirkjuni í 28 ár. Hann hevði verið formaður í 20 ár, tá ið hann í 2009 legði frá sær fyri aldur.

Hann átók sær uppgávuna við lív og sál. Altíð væl fyrireikaður, og tók hond í allar staðir, har tað trongdi til. Framúr góður handverkari, og urtagarðsarbeiði lá sera væl fyri hjá honum eisini.

Tað var ikki dagur, at hann ikki gekk rundan um kirkjuna og hampaði og tók hond í.

Vakra lundin vestan fyri Vesturkirkjuna, við standmyndini av Sigmundi, var eitt av hansara hugskotum. Hann gjørdi sjálvur tær fyrstu skitsurnar av økinum og átók sær verkætlanarleiðsluna.

Sjúrður var ein fongur fyri okkum í Vesturkirkjuni – fyri bygningin, økið uttan um kirkjuna og ikki minst kirkjuliðið. Vit takka honum fyri hansara trúgvu tænastu og trúfesti.

Nú hann legði árarnar inn, 91 ára gamal, var hann mettur og troyttur av døgum.

Friður veri við minninum um Sjúrð.    

Kirkjuráðið í Vesturkirkjuni 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 07. mars 2023